Một số biện pháp xây dựng nề nếp và giáo dục hành vi đạo đức cho học sinh lớp Một trong công tác chủ nhiệm lớp

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc

ĐƠN ĐỀ NGHỊ
CÔNG NHẬN SÁNG KIẾN CẤP CƠ SỞ
Kính gửi: Hội đồng Sáng kiến ………………………............
Tên tơi là:Trần Thị Bích Huệ
Chức vụ: Giáo viên
Đơn vị: Trường Tiểu học Kim Đồng
Điện thoại: 0386 187 819
Tôi làm đơn này trân trọng đề nghị Hội đồng Sáng kiến..............................
………………xem xét và công nhận sáng kiến cấp cơ sở cho tôi đối với sáng
kiến/các sáng kiến đã được Hội đồng Sáng kiến cơ sở công nhận sau đây:
Tên sáng kiến: Một số biện pháp xây dựng nề nếp và giáo dục hành vi
đạo đức cho học sinh lớp Một trong công tác chủ nhiệm lớp
(Có Báo cáo Báo cáo kết quả nghiên cứu, ứng dụng sáng kiến kèm theo)
Tôi xin cam đoan mọi thông tin nêu trong đơn là trung thực, đúng sự thật, khơng xâm
phạm quyền sở hữu trí tuệ của người khác và hồn tồn chịu trách nhiệm về thơng tin đã nêu
trong đơn.

Xác nhận của Thủ trưởng đơn vị

TT Lập Thạch, ngày ... tháng... năm …..

(Ký tên, đóng dấu)

Người nộp đơn
(Ký tên, ghi rõ họ tên)

Trần Thị Bích Huệ
BÁO CÁO KẾT QUẢ

NGHIÊN CỨU, ỨNG DỤNG SÁNG KIẾN
1. Lời giới thiệu
Giáo dục Tiểu học - nhà trường Tiểu học là một bộ phận không thể thiếu
được của xã hội, của cộng đồng. Đây là bậc học ảnh hưởng rất lớn đến sự ''phát
triển cá nhân'', là bậc học nền tảng đặt cơ sở ban đầu cho việc hình thành và phát
triển tồn diện nhân cách của con người. Những gì thuộc về tri thức và kĩ năng,
về hành vi và nhân cách…được hình thành và định hình ở học sinh Tiểu học sẽ
theo suốt cuộc đời mỗi người.
Có thể nói, nhà trường Tiểu học đã ''dẫn dắt con người từ gia đình đến xã
hội''. Nhờ đó, con người bước được những bước đầu tiên từ ''thế giới tự nhiên
sang thế giới công việc'' (theo Hêghen). Trong tâm hồn trong trắng của mình, trẻ
được tiếp thu những kiến thức mới mẻ mà trước đó chưa hề được biết. Ở đó, sự
''cọ sát tư duy'' (từ dùng của Anhxtanh) đã giúp trẻ ''lớn'' lên và cảm nhận rõ
niềm vui, hạnh phúc khi được đi học.
Lần đầu tiên cắp sách đến trường với bao bỡ ngỡ, chắc chắn rằng cả cha
mẹ, thầy cô cũng như chính bản thân mình, các em đều rất mong mình học được
nhiều, biết được nhiều, bởi vì:“Cái tháp cao nào cũng xây từ mặt đất”. Nhưng
những cái “biết” ấy luôn phải nằm trong khuôn khổ được xã hội cho phép. Tất
cả chúng ta khơng ai có thể tự ý đi ra ngoài những nguyên tắc cơ bản của cuộc
sống. Trẻ em lại càng không thể. Tương lai, sự trường tồn và phát triển của mỗi
đất nước, mỗi dân tộc luôn phụ thuộc vào thế hệ trẻ: “Con trẻ là cái mầm, cái
búp của cả dân tộc. Con trẻ có được ni dưỡng, giáo dục hẳn hoi thì dân tộc
mới có thể tự cường tự lập.”(Trích “Trẻ em Việt Nam”- Hồ Chí Minh 1942 ).
Giúp học sinh hình thành những cơ sở ban đầu cho sự phát triển đúng
đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thẩm mĩ và các kĩ năng cơ bản để học là mục
tiêu chính của giáo dục Tiểu học. Vì thế, giáo viên Tiểu học được ví như “Nhà
sư phạm tổng thể” khơng chỉ trực tiếp dạy đủ các môn học theo quy định của
Bộ GD&ĐT để hình thành tri thức, kĩ năng cho học trò mà còn phải đặt lên vai

trọng trách làm tốt cơng tác chủ nhiệm lớp với nhiệm vụ định hình hành vi,
nhân cách của các em . Cũng bởi thế, người giáo viên Tiểu học ngồi trình độ
chun mơn nghiệp vụ tốt còn đòi hỏi năng lực tổ chức, quản lý học sinh trong
các hoạt động giáo dục. Đó là nhiệm vụ hết sức nặng nề, khó khăn đối với


người thầy bởi “sản phẩm” lao động của họ là những mầm non tương lai của
đất nước.
Công tác chủ nhiệm quyết định chất lượng dạy và học của giáo viên và
học sinh. Làm tốt công tác chủ nhiệm tức là giáo viên đã hoàn thành tốt việc
giảng dạy và tổ chức giáo dục rèn luyện đạo đức cho học sinh. Đặc biệt trong
nhà trường Tiểu học vai trò của người giáo viên chủ nhiệm hết sức quan trọng.
Giáo viên chủ nhiệm không chỉ là người truyền thụ kiến thức mà cịn là người
giáo dục đạo đức, hình thành nhân cách cho học sinh, là cầu nối giữa ba môi
trường giáo dục gia đình, nhà trường và xã hội.
Giáo viên chủ nhiệm giống như linh hồn của lớp học, là người tổ chức, cổ
vũ tư tưởng cho học sinh, người cùng với phụ huynh học sinh tiến hành giáo dục
các em. Nhưng công tác chủ nhiệm lớp không phải là công việc đơn giản và đối
với giáo viên lớp Một khó khăn lại càng nhiều. Nó địi hỏi người giáo viên phải
có lúc như người mẹ dịu dàng, người bạn gần gũi, có lúc là người thầy nghiêm
khắc, lại có lúc phải đóng vai một vị thẩm phán cơng minh.
Thành cơng của giáo viên là làm cho học sinh tôn trọng, kính yêu, tin
tưởng; là xây dựng được một tập thể lớp đồn kết, gắn bó, có nề nếp tốt, học tập
tốt. Trong thực tế, nếu học sinh khơng có nề nếp thì việc giáo dục và dạy học
trên lớp sẽ không đạt hiệu quả cao. Đi đôi với chất lượng - kết quả học tập, công
tác xây dựng nề nếp và giáo dục ý thức đạo đức cho học sinh là một trong những
nhiệm vụ trọng yếu hàng đầu của giáo viên Tiểu học.
Bước vào lớp Một là thời điểm đánh dấu sự thay đổi quan trọng trong
đời sống tâm lí học sinh. Các em phải chuyển từ mơi trường giáo dục mầm non
với hoạt động vui chơi là chủ yếu để chuyển sang nhà trường Tiểu học với

nhiệm vụ học tập là trọng tâm. Để các em có điều kiện học tập tốt, giáo viên dạy
lớp Một cần phải hình thành và xây dựng những thói quen nề nếp cho các em
ngay từ buổi đầu tiên và phải duy trì thường xuyên vì nề nếp là mẹ đẻ của chất
lượng, là điều kiện quyết định để tổ chức quá trình giảng dạy của giáo viên và
học tập của học sinh, đặt nền tảng vững chắc để các em tiếp tục học lên các lớp
trên.
Từ những vấn đề trăn trở nêu trên, khi thực hiện tôi phải rút kinh nghiệm
qua từng năm, xoay chuyển mọi cách, suy nghĩ tìm tịi, học hỏi những đồng
nghiệp có uy tín, có năng lực để cơng tác chủ nhiệm của mình đạt hiệu quả cao.


Qua 3 năm làm công tác chủ nhiệm lớp Một, tơi ln trăn trở vấn đề này, cố
gắng tìm ra những biện pháp tốt nhất để xây dựng nề nếp lớp chủ nhiêm tốt, để
tổ chức các em học tập, tiếp thu kiến thức, hoạt động rèn luyện, vui chơi, tham
gia các hoạt động…để dần dần hình thành nhân cách tốt đẹp.
Xuất phát từ những lí do đó nên năm học 2017 - 2018 tôi đã mạnh dạn thử
nghiệm và thành công với đề tài: “ Một số biện pháp xây dựng nề nếp và giáo
dục hành vi đạo đức cho học sinh lớp Một trong công tác chủ nhiệm lớp”
2. Tên sáng kiến:
Một số biện pháp xây dựng nề nếp và giáo dục hành vi đạo đức cho học
sinh lớp Một trong công tác chủ nhiệm lớp
3. Tác giả sáng kiến:
- Họ và tên:Trần Thị Bích Huệ
- Địa chỉ tác giả sáng kiến:Trường Tiểu học Kim Đồng
- Số điện thoại: 01686187819
- Email:
4. Chủ đầu tư tạo ra sáng kiến:
Trần Thị Bích Huệ - Trường Tiểu học Kim Đồng
5. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến:
Sáng kiến có thể áp dụng vào công tác chủ nhiệm của giáo viên Tiểu học

trong việc rèn nề nếp và giáo dục hành vi đạo đức cho học sinh lớp Một
6. Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu hoặc áp dụng thử:
Tháng 9 năm 2017
7. Mô tả bản chất của sáng kiến:
A. NỘI DUNG CỦA SÁNG KIẾN
Theo Bách khoa Giáo dục học – Matxcova thì giáo dục là quá trình hoạt
động hai mặt do thầy giáo (dạy) và học sinh (học) nhằm thực hiện các mục đích
giáo dục cần đạt được. Quan niệm đó đã phản ánh tính chất hai mặt của q
trình giáo dục bao gồm: quá trình dạy của giáo viên và quá trình học tập - rèn
luyện của học sinh. Để đạt được hiệu quả giáo dục thì hai quá trình này khơng


thể tách rời nhau mà phải trở thành một quá trình hoạt động chung. Đó cũng
chính là lí do mà trong sáng kiến kinh nghiệm của mình, tơi đưa ra hệ thống giải
pháp tác động vào cả hoạt động dạy của thầy và hoạt động học tập - rèn luyện
của trò nhằm tạo ra hiệu quả tốt trong việc xây dựng nề nếp và giáo dục ý thức
đạo đức cho học sinh lớp Một.
7.1. CƠ SỞ KHOA HỌC ĐỂ ĐƯA RA HỆ THỐNG GIẢI PHÁP
7.1.1. Tâm lí lứa tuổi học sinh lớp Một
Về tâm lý, học sinh ở lứa tuổi lớp Một cịn rất ngây ngơ, dễ tin nhưng lại
rất biết nghe lời cơ giáo. Các em cịn ngây thơ, trong trắng như một tờ giấy
trắng. Các em rất dễ tiếp thu những thói quen tốt lẫn thói quen xấu. Nếu như
giáo viên thường xuyên giáo dục và rèn luyện thì những thói quen tốt sẽ dần dần
được hình thành trong các em và sẽ trở thành thói quen. Trái lại, nếu không được
giáo dục và rèn luyện đúng cách các em dễ sa vào những thói hư tật xấu mà rất
khó sửa chữa về sau.
Từ mẫu giáo lên lớp Một là một bước ngoặt trong cuộc đời của trẻ. Nếu ở
mẫu giáo, hoạt động chủ đạo là vui chơi, thì lứa tuổi học sinh Tiểu học là hoạt
động học tập. Quá trình chuyển đổi hoạt động chủ đạo sẽ gây cho trẻ rất nhiều
khó khăn, nhất là tâm lý. Họat động về mặt chủ đạo sẽ quyết định những nét tâm

lý đặc trưng nhất của lứa tuổi học sinh tiểu học.
Hoạt động học tập diễn ra tốt đẹp sẽ kéo theo sự phát triển tâm lý của trẻ
đúng hướng, thuận lợi và ngược lại. Vì vậy, nếu các bậc phụ huynh cũng như
những nhà giáo dục nắm được những khó khăn tâm lý của trẻ và có biện pháp
giúp trẻ khắc phục, trẻ sẽ thích ứng với họat động học tập tốt hơn, tiếp thu sự
giáo dục được dễ dàng hơn. Từ đó giúp trẻ đạt kết quả cao trong học tập và phát
triển tốt tâm lý cũng như nhân cách của trẻ.
Trong quá trình học, các em đã gặp những khó khăn trong việc thực hiện
nội quy học tập, khả năng điều khiển các hoạt động tâm lý của bản thân còn
kém. Các em chưa ý thức được rõ giới hạn giữa chơi và việc học nên gặp nhiều
khó khăn trong khi chuyển trạng thái từ hoạt động chơi sang học, trẻ chưa biết
phân bố thời gian học tập giữa các môn sao cho phù hợp.
Đặc biệt, trẻ ở lứa tuổi này phải làm quen với phương pháp học tập mới,
phải học nhiều môn khác nhau, kể cả những mơn các em khơng thích học. Thậm


chí, nếu người lớn khơng có sự định hướng kịp thời, sẽ có nhiều em căng thẳng
trước khối lượng lớn kiến thức vừa mới, vừa trừu tượng. Khả năng phân tán chú
ý ở trẻ cịn cao, trong khi đó hoạt động học tập lại đòi hỏi các em phải làm
những cơng việc khéo léo và địi hỏi sự tập trung. Mặt khác, khi đi học lớp 1, trẻ
tự nhận thấy mình đã lớn, phải có vai trị và trách nhiệm mới đối với gia đình.
Đó là những yếu tố tâm lý cản trở họat động học tập, làm cho học sinh lớp 1 khó
thích ứng, kết quả học tập đạt được không như mong muốn.
Các em chưa được chuẩn bị tâm lý sẵn sàng đi học, chưa tìm thấy được
hứng thú trong học tập. Những điều mới lạ trong các bài học cịn trừu tượng
chưa kích thích được tính tự giác, tích cực của trẻ. Vì thế, trẻ chưa hình thành
được cách thức học tập khoa học và hiệu quả. Có những bậc phụ huynh cứ nghĩ
rằng cho con ăn uống , may sắm áo quần và sách vở đầy đủ là đã quan tâm đến
con cái. Trong khi đó, điều trẻ cần là cha mẹ hay người lớn phải chỉ dẫn các em
hiểu rõ nội quy học tập cần phải làm gì? Làm như thế nào? Làm để được cái gì?

Nếu thực sự quan tâm đến học trị của mình sẽ nhận thấy những biểu hiện
nổi bật ở các em như khơng thích đi học hay đi học muộn ( kể cả bố mẹ chở đến
trường, các em cũng cố nấn ná thêm ở bên ngồi, chưa thích vào lớp), nói
chun riêng khi cơ đang giảng bài; học khơng đồng đều các mơn, thường thì
các em thích mơn nào thì học tốt mơn đó; qn khơng làm bài tập cô giáo yêu
cầu, không tự giác học (chỉ học khi nào người lớn nhắc nhở)
7.1.2. Chức năng, nhiệm vụ của GVCN lớp
Giáo viên chủ nhiệm ở trường Tiểu học có vai trò đặc biệt quan trọng
trong việc giáo dục nhân cách cho học sinh bởi học sinh Tiểu học là những trẻ
em mới qua tuổi mẫu giáo. Giáo viên Tiểu học có trách nhiệm khơi dậy ở trẻ
em những tình cảm tốt đẹp, hình thành bước đầu ở các em khả năng thích ứng
với cuộc sống ở gia đình, nhà trường và xã hội.
Để thực hiện tốt vai trò chức năng, nhiệm vụ của giáo viên chủ nhiệm
lớp, đòi hỏi người giáo viên phải thật sự hết sức yêu quí học sinh, lấy sự tiến bộ
của học sinh làm niềm vui, hạnh phúc của mình, biết hi sinh cả thời gian sức
lực, đặt hết tâm huyết vào công việc, quyết tâm giáo dục đến nơi đến chốn.
Theo tơi, để có kết quả trong cơng tác chủ nhiệm, ngồi sự nhiệt tình cịn địi
hỏi phải có phương pháp thích hợp.


Để đảm bảo hoàn thành nhiệm vụ này người giáo viên chủ nhiệm ở Tiểu
học hồn thành các cơng việc:
+ Giảng dạy và giáo dục theo đúng chương trình giáo dục. Xây dựng kế
hoạch dạy học, soạn bài, kiểm tra đánh giá đúng quy định. Đảm bảo chất lượng
và hiệu quả giảng dạy. Quản lý học sinh trong các hoạt động giáo dục do Nhà
trường tổ chức, tham gia hoạt động tổ chuyên môn.
+ Tham gia công tác phổ cập giáo dục Tiểu học ở địa phương. Giữ gìn
phẩm chất, danh dự, uy tín nhà giáo, gương mẫu trước học sinh. Tôn trọng đối
xử công bằng với học sinh. Bảo vệ quyền lợi chính đáng cho học sinh.
+ Chủ động phối kết hợp với đội Thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh,

sao nhi đồng với gia đình học sinh và các tổ chức xã hội có liên quan đến hoạt
động giảng dạy và giáo dục.
Nắm vững mục tiêu, chương trình nội dung cấp học, mục tiêu đào tạo
giáo đục về mặt nhân cách và kết quả học tập của học sinh. Giáo viên chủ
nhiệm còn là cầu nối giữa Ban giám hiệu, các tổ chức trong nhà trường, các
giáo viên bộ môn, phụ huynh, các tổ chức xã hội và tập thể lớp chủ nhiệm, nói
cách khác giáo viên chủ nhiệm là người đại diện của hai phía, một mặt đại diện
cho lực lượng giáo dục của nhà trường, mặt khác là đại diện cho tập thể học
sinh.
Với tư cách là nhà sư phạm, giáo viên chủ nhiệm có trách nhiệm truyền
đạt tới học sinh lớp chủ nhiệm tất cả những yêu cầu, kế hoạch của nhà trường,
không phải bằng mệnh lệnh mà bằng sự thuyết phục, cảm hóa, bằng sự gương
mẫu của giáo viên chủ nhiệm để mục tiêu giáo dục để được học sinh chấp nhận
một cách tự giác. Mặt khác, giáo viên chủ nhiệm là người tập hợp ý kiến
nguyện vọng của từng học sinh trình lên Ban gám hiệu, Đội TNTP Hồ Chí
Minh, giáo viên chuyên biệt, ngồi ra giáo viên chủ nhiệm cịn có trách nhiệm
bảo vệ, bênh vực quyền lợi của học sinh lớp mình.
Giáo viên chủ nhiệm là cố vấn tổ chức hoạt động tập thể. Chức năng này
có ý nghĩa rất quan trọng, vai trò định hướng, điều chỉnh, điều khiển của giáo
viên chủ nhiệm đối với họat động tự quản của lớp, giáo viên không trực tiếp
tham gia, không làm thay các em nhưng phải bằng nghệ thuật sư phạm kích
thích tư duy sáng tạo, phát triển tiềm năng trí tuệ vốn có ở học sinh, bao gồm cả
việc điều chỉnh tư duy thái độ, tình cảm, hành vi hoạt động của học sinh.


Như vậy, công tác chủ nhiệm ở trường Tiểu học có vai trị hết sức quan
trọng trong sự hình thành và phát triển nhân cách của học sinh. Do đó, người
giáo viên chủ nhiệm lớp cần chú ý, quan tâm và có kế hoạch cơng tác chủ
nhiệm lớp một cách chi tiết, cụ thể, phù hợp với tình hình địa phương, nhà
trường đảm bảo được yêu cầu mục tiêu của bậc học. Khi công tác chủ nhiệm

lớp được mỗi giáo viên quan tâm, chú trọng sẽ góp một phần khơng nhỏ vào
việc nâng cao chất lượng dạy học và giáo dục trong nhà trường hiện nay.
Có thể nói, người giáo viên chủ nhiệm ở bậc Tiểu học có ảnh hưởng đặc
biệt quan trọng đến quá trình hình thành và phát triển nhân cách của các em. Do
đặc điểm lứa tuổi nên học sinh Tiểu học thường đặt niềm tin tuyệt đối ở giáo
viên chủ nhiệm. Vì vậy người giáo viên chủ nhiệm ngồi việc dạy học cịn phải
làm sao cho trường thực sự là một gia đình thứ hai, tạo điểm tựa, niềm tin và
dẫn dắt mỗi học sinh trong thời gian các em học tập tại trường và đôi khi là cả
ở nhà. Định hướng đúng đắn cho các em học lên bậc học cao hơn. Do đó phẩm
chất và năng lực của giáo viên chủ nhiệm lớp là nhân tố quyết định đối với việc
đảm bảo chất lượng giáo dục.
7.1.2. Nội dung công tác và nhiệm vụ cụ thể của GVCN
Giáo viên chủ nhiệm phải mẫu mực về đạo đức, gương mẫu trong việc
chấp hành luật pháp và những qui định chung của nhà nước đồng thời giáo dục
học sinh những phẩm chất đạo đức, rèn luyện năng lực phấn đấu trở thành một
công dân tốt. Giáo viên chủ nhiệm chia học sinh theo từng loại đối tượng để áp
dụng những biện pháp giáo dục phù hợp, chú ý tâm lí của từng em, hồn cảnh
sống của từng học sinh mà có cách giáo dục riêng biệt đối với từng em. Luôn
bám sát theo dõi sự thay đổi của từng em, những biểu hiện thái độ sai trái và
uốn nắn kịp thời, phát hiện những tấm gương tốt trong lớp biểu dương, nêu
gương, khuyến khích và động viên các em bằng những hình thức khen thưởng,
khích lệ.
Điều đáng chú ý là khơng được phê phán hoặc chỉ trích vào những
khuyết điểm của các em mà phải nhẹ nhàng khuyên nhủ bằng những lời nói
tránh né để khỏi làm tổn thương sự tự ái của các em hoặc cho các em thực hiện
tinh thần phê và tự phê dưới sự giám sát của giáo viên chủ nhiệm. Kết hợp giáo
dục từ nhiều phía: nhà trường - gia đình - xã hội. Trong mối quan hệ trực tiếp là
giáo viên chủ nhiệm - học sinh - tập thể lớp thì giáo viên là người tổ chức giáo

dục, học sinh đóng vai trị chủ đạo, tập thể lớp là phương tiện giáo dục hành vi
đạo đức. Giáo viên chủ nhiệm phải tổ chức một tập thể lớp đoàn kết, thương
yêu, đùm bọc, tương trợ, giúp đỡ xây dựng lẫn nhau. Giáo viên chủ nhiệm
khơng được nóng vội, phải bình tĩnh xử lí các tình huống một cách sư phạm.
7.1.3. Quan niệm về nề nếp lớp học
Nề nếp là thói quen giữ gìn những cách làm việc hợp lí và sự sinh hoạt
có kỉ luật, có trật tự, có tổ chức.
Trong trường học, ngồi việc đặt nền tảng và đặt cơ sở ban đầu cho việc
hình thành và phát triển tồn diện nhân cách của học sinh thì việc xây dựng một
số nề nếp tự quản trong lớp cũng là một trong những biện pháp quan trọng góp
phần xây dựng và phát triển học sinh toàn diện sau này. Bậc Tiểu học là bậc
học đầu tiên, là nền tảng của bậc học phổ thơng, chính vì vậy chúng ta cần coi
trọng việc xây dựng nề nếp cho học sinh để lớn lên các em sẽ hồn thiện mình
hơn và trở thành một con người có ích cho xã hội.
Để thực hiện được vấn đề này không phải dễ mà cần có một q trình và
dựa vào mỗi giáo viên chúng ta.
Là một giáo viên Tiểu học, chúng ta cần phải biết sáng tạo, năng động,
kết hợp nhuần nhuyễn các phương pháp, biện pháp giáo dục để các em sớm đi
vào nề nếp tốt và nâng dần tầng nhận thức cho các em học sinh.
7.1.4. Quan niệm về giáo dục hành vi đạo đức cho học sinh Tiểu học
Đạo đức là cái tốt, cái đúng ở bên trong con người được biểu hiện ra bên
ngồi bằng lời nói, hành vi. Đạo đức là gốc bên trong được chuyển hóa thành lời
nói và hành vi tốt đẹp bên ngồi. Tức là con người phải có nhận thức đúng về sự
vật hiện tượng và từ đó có lời nói, hành vi tốt đẹp, đúng đắn với sự vật hiện
tượng. Để có được nhận thức đúng cần phải được giáo dục. Đạo đức con người
khơng phải có sẵn mà phải được giáo dục: "Hiền dữ phải đâu là tính sẵn,phần
nhiều do giáo dục mà nên" (Hồ Chí Minh). Giáo dục đạo đức phải được thực
hiện ngay từ lúc nhỏ, từ lứa tuổi các em bắt đầu bước chân vào Tiểu học.
Trong công tác giáo dục, bậc Tiểu học là bậc học giữ vai trị quan trọng
trong việc hình thành nhân cách cho học sinh nhằm xây dựng và phát triển con

người làm chủ tương lai cho đất nước. Trong đó giáo dục đạo đức là một trong
những hoạt động giáo dục cơ bản nhất trong các bậc học của học sinh nhằm làm


cho nhân cách được phát triển đúng đắn, giúp học sinh có những nhận thức, ý
thức tình cảm đạo đức, có những thói quen, hành vi ứng xử đúng mực trong các
mối quan hệ của cá nhân với xã hội, của cá nhân đối với mọi người xung quanh.
Giáo dục đạo đức là một bộ phận rất quan trọng của q trình sư phạm,
đặc biệt là ở Tiểu học. Nó nhằm hình thành những cơ sở ban đầu về mặt đạo đức
cho học sinh, giúp các em ứng xử đúng đắn qua các mối quan hệ đạo đức hàng
ngày. Giúp học sinh nắm được những điều sơ đẳng trong việc ứng xử hằng ngày
như biết phân biệt được cái nào là hành vi tốt, hành vi xấu về mặt đạo đức. Bước
đầu nhận thức được hành vi tốt và xấu trong những mối quan hệ đối với ông
bà, cha mẹ, thầy cơ, bạn bè và những người xung quanh…
Có thể nói, nhân cách của học sinh Tiểu học thể hiện trước hết qua hành
vi đạo đức. Điều này thể hiện qua thái độ cư xử đối với ông bà, cha mẹ, anh chị
em ruột trong gia đình, với thầy cơ giáo, bạn bè qua thái độ với học tập, rèn
luyện hàng ngày. Vì vậy, giáo dục đạo đức cho học sinh Tiểu học nói chung và
học sinh lớp Một nói riêng giữ vị trí đặc biệt quan trọng bởi đây là bậc học nền
tảng, sự phát triển nhân cách bắt nguồn từ mơi trường này; các nề nếp, thói
quen, các cử chỉ hành vi đều được xây dựng từ đây.
7.2. CƠ SỞ THỰC TIỄN ĐỂ ĐƯA RA HỆ THỐNG GIẢI PHÁP.
7.2.1.Vài nét về đặc điểm kinh tế, xã hội, địa bàn dân cư
7.2.1.1. Thuận lợi:
- Được sự quan tâm của cấp ủy Đảng, sự phối hợp của các ban ngành
đoàn thể và sự nỗ lực của đội ngũ cán bộ, giáo viên nên công tác giáo dục
Tiểu học tại địa phương đã có nhiều khởi sắc.
- Qua sự tham mưu kịp thời của nhà trường cho cấp ủy Đảng, chính
quyền địa phương làm cho công tác giáo dục tiến triển, các cơ quan đoàn thể
đã phối hợp với nhân dân để thực hiện tốt công tác phổ cập giáo dục Tiểu học

đúng độ tuổi. Bên cạnh đó các em học sinh cũng được các cấp quan tâm tạo
điều kiện để con em đều được đến trường.
- Sự quan tâm của cấp ủy Đảng, chính quyền đã làm cho nhận thức của
người dân có nhiều đổi mới. Do vậy, nhiều năm liền nhà trường đạt nhiều
thành quả đáng khích lệ.
7.2.1.2. Khó khăn:


Vị trí của nhà trường nằm giữa khu trung tâm nên dân cư tập trung đông
đúc dẫn tới nhu cầu học tập tại trường rất cao mà điều kiện cơ sở vật chất,
phòng học chưa thể đáp ứng kịp thời.
7.2.2. Thực trạng về nề nếp và ý thức đạo đức của học sinh lớp 1Ă2
7.2.2.1.Một số đặc điểm chung
Năm học 2016 - 2017, tôi được nhà trường phân công chủ nhiệm lớp
1A2. Các em đều cùng độ tuổi phổ cập, đã qua lớp mẫu giáo 5 tuổi nên đa số
các em đã nhận được mặt chữ cái và chữ số. Song bên cạnh đó vẫn cịn một số
em tiếp thu chậm, khả năng nhận thức và ghi nhớ kém.
Các em lớp 1 rất bé, còn bỡ ngỡ sợ sệt khi mới bước chân vào trường
Tiểu học. Chính vì vậy mà ngay từ ngày đầu nhận lớp, tôi phải vừa đảm nhận
vai trị vừa là cơ giáo, vừa là mẹ, vừa là chị, là bạn để dìu dắt nâng đỡ các em
Mỗi em có hồn cảnh khác nhau. Có những em được quan tâm, chăm sóc,
yêu thương nhưng bên cạnh đó có một số ít học sinh gia đình khó khăn, bố mẹ
phải bươn trải kiếm sống nên thiếu sự quan tâm sâu sát. Mặt khác nhiều gia
đình do quá bận rộn với công việc nên thời gian dành cho việc giáo dục con cái
khơng nhiều, gần như phó mặc cho nhà trường và xã hội thậm chí cịn rất chiều
chuộng bênh vực con. Một số phụ huynh coi việc giáo dục trẻ là bổn phận và
trách nhiệm của nhà trường mà đặc biệt là của giáo viên, vì thế họ có tư tưởng
khốn trắng cho giáo viên chủ nhiệm và nhà trường, không cần quan tâm đến
việc học tập và rèn luyện của các em.
7.2.2.1. Thực trạng về nề nếp

Các em còn nhỏ, mải chơi, nhiều em rất hiếu động chưa ý thức được
việc học tập của mình vì thế những tháng đầu năm học sinh chưa có nền nếp,
các em tự do thoải mái thích thì làm mà khơng thích thì ngồi chơi khơng theo sự
chỉ dẫn của cơ giáo.
Nhiều học sinh chưa quen với nội quy của nhà trường nên lúc đầu các
em còn đi học trễ, khi đến lớp thì khơng vào mà đứng bên ngồi. Có em hễ đến
lớp là khóc, kêu nhớ mẹ khơng chịu học, cơ giáo phải dỗ dành...
Nhìn chung, lớp học chưa có nề nếp, chưa có ý thức tự quản. Các em
chưa nhận thức được việc bảo vệ môi trường nên còn xả rác, vứt rác bừa bãi...


Vẫn cịn nhiều học sinh chưa quen với mơi trường học tập mới, chưa
quen với ngồi học, viết bài và nhất là nghe giảng bài…Ngoài ra, một số em đi
học mà qn mang sách vở hoặc khơng có đầy đủ sách vở…
7.2.2.1. Thực trạng về ý thức đạo đức
Như chúng ta đã biết, trẻ em khơng phải có ngay hành vi đạo đức, cùng
với sự trưởng thành và phát triển của các em do nhiều yếu tố chi phối. Đặc biệt
gia đình là “cái nơi văn hố” góp phần lớn vào việc hoàn thiện hành vi đạo đức
của các em.Tuynhiên, trong thực tế, nhiều gia đình hiện nay chưa thực sự là tấm
gương để trẻ noi theo mà họ còn có những hành vi đạo đức khơng hay, những lời
nói không tốt ngay trước mặt các em. Mà ở lứa tuổi các em lại nhạy cảm những
điều không tốt từ người lớn nên các em nhanh chóng học theo, các em không
biết những điều các em những điều các em bắt chước là khơng hay. Hơn nữa, có
nhiều bậc phụ huynh chưa thật sự quan tâm đến việc giáo dục hành vi đạo đức
cho con em mình. Vì thế, một số trẻ khi bước vào nhà trường mang theo những
thói quen chưa thực sự chuẩn mực việc uốn nắn, giáo dục hành vi đạo đức cho
các em còn nhiều trở ngại.
Từ thực tế trên, tơi tự hứa với lịng mình phải cố gắng thật nhiều để làm
tốt công tác chủ nhiệm và phải đặc biệt quan tâm, gần gũi hơn với những học
sinh của mình để các em ln nghe lời và sẵn sàng chia sẻ với cơ. Chính vì vậy,

tơi ln trăn trở tìm ra những biện pháp để xây dựng được nề nếp lớp học thật
tốt, để chính các em luôn cảm thấy ở tôi sự mới lạ, không nhàm chán, hướng các
em đến sự đam mê học tập và phấn đấu rèn luyện đạo đức ngày một tốt hơn.
7.3. MỘT SỐ BIỆN PHÁP GÓP PHẦN NÂNG CAO HIỆU QUẢ XÂY
DỰNG NỀ NẾP VÀ TĂNG CƯỜNG GIÁO DỤC Ý THỨC ĐẠO ĐỨC CHO
HỌC SINH LỚP MỘT TRONG CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM
7.3.1. Tôi luôn tự trau dồi và học hỏi từ bạn bè, đồng nghiệp để bản
thân hội tụ đủ những yếu tố của một người giáo viên chủ nhiệm giỏi.
7.3.1.1. Tự trau dồi, rèn luyện cho mình những tố chất để làm nên một
giáo viên chủ nhiệm lớp tốt:
Tố chất quan trọng của giáo viên chủ nhiệm lớp là tố chất của một con
người hành động. Giáo viên chủ nhiệm lớp phải nghiêm túc và có bộ óc kế
hoạch hóa, thấy đúng thì tổng kết và áp dụng, thấy sai thì phải điều chỉnh kế


hoạch kịp thời hoặc hủy bỏ theo quy trình: Xây dựng kế hoạch – thực hiện kế
hoạch – kiểm tra kế hoạch – tổng kết và vạch kế hoạch mới. Giáo viên chủ
nhiệm rất cần phải có các phẩm chất nhiệt tình, sâu sát, cần cù, trí nhớ tốt, quan
sát tinh tế, tâm lý giỏi, có khả năng xây dựng lớp học sinh nền nếp chăm ngoan
tích cực, giáo viên chủ nhiệm phải vừa là thầy vừa là bạn của học sinh.
Giáo viên chủ nhiệm cần phải có:
- Năng lực hiểu biết học sinh về tâm lý lứa tuổi.
- Năng lực giao tiếp với học sinh và cha mẹ học sinh.
- Năng lực tổ chức các hoạt động tập thể cho học sinh.
- Năng lực cảm hóa, phán đốn, thuyết phục học sinh.
- Yêu cầu đảm bảo chất lượng giáo dục tồn diện và lợi ích của học sinh
- Có khả năng nghiệp vụ về công tác Đội, phối hợp tổ chức tốt các hoạt
động giáo dục phù hợp với nhu cầu của trẻ, đáp ứng được nhiệm vụ giáo dục
của nhà trường.
- Có khả năng vận động và phối hợp các tổ chức hoạt động ở trong và

ngoài trường.
- Phối hợp xây dựng và thống nhất kế hoạch hoạt động giáo dục. Xây
dựng "Bộ máy tự quản" của lớp mình như: Sao nhi đồng, phân đội, chi đội, đội
cờ đỏ…
- Xây dựng kế hoạch bồi dưỡng đội ngũ tự quản.
- Xây dựng nề nếp học tập, hoạt động, tổ chức các phong trào, hoạt
động văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao, vui chơi giải trí,…
7.3.1. 2. Tơi ln cố gắng tự hồn thiện mình để trở thành tấm gương
sáng cho học sinh noi theo
Có ai đó đã nói rằng: giáo viên Tiểu học có vai trị như những người ''giữ
lề'', dẫn dắt học sinh ''hé mở'' cánh cửa sổ nhìn ra thế giới bên ngồi, để tâm
hồn trong sáng của các em làm quen với cái mới, cái hiện đại trong cốt cách,
trong hệ thống giá trị đạo đức của dân tộc.
Khi mới vào học Tiểu học, học sinh lần đầu tiên trong đời được tiếp xúc
với môi trường sinh hoạt mới, với hoạt động học tập đích thực nên còn nhiều


bỡ ngỡ. Hơn nữa, tâm hồn một đứa trẻ 6 tuổi rất ngây thơ, non nớt và trong
sáng như tờ giấy trắng nên hình ảnh người giáo viên chủ nhiệm có ảnh hưởng
đặc biệt quan trọng tới đời sống tinh thần của trẻ. Hành vi, ngôn ngữ ứng xử,
trâng phục của người giáo viên Tiểu học nhất nhất đều ảnh hưởng và tác động
đến học trị. Thầy, cơ giáo lúc này thực sự là tấm gương cho học sinh noi theo,
trình độ học vấn, thái độ, tình cảm của thầy cơ đều có sự tác động nhất định đến
các em. Giáo viên chủ nhiệm càng tận tâm thì học sinh càng cố gắng học tập.
Khi nói, chúng ta nên lựa chọn câu, từ dễ hiểu, phù hợp với học sinh. Hãy mở
lịng để lắng nghe các em nói, chia sẻ, gần gũi với các em như một người mẹ,
một người bạn.
7.3.1.3. Luôn xác đinh rõ nhiệm vụ: giáo viên chủ nhiệm thay mặt
hiệu trưởng quản lí một lớp học
Tơi ln tự nhắc nhở bản thân: giáo viên chủ nhiệm lớp do hiệu trưởng

phân công và thay mặt hiệu trưởng để quản lí và tổ chức các hoạt động giáo
dục học sinh ở một lớp học nên lúc nào cũng tự giác cố gắng hồn thành tốt
nhiệm vụ của mình.
Vai trị quản lí của giáo viên chủ nhiệm lớp thể hiện trong việc xây dựng
và tổ chức thực hiện các kế hoạch giáo dục, đôn đốc, kiểm tra và đánh giá kết
quả học tập và tu dưỡng của học sinh trong lớp. Giáo viên chủ nhiệm cũng là
người chịu trách nhiệm chính về mức độ đạt chuẩn kiến thức kĩ năng cũng như
sự hình thành, phát triển một số năng lực, phẩm chất của học sinh trong lớp
trước hiệu trưởng, trước Hội đồng sư phạm của nhà trường. Để làm tốt điều này
thì trước tiên phải xây dựng được nề nếp và giáo dục tốt ý thức đạo đức cho
học sinh. Đó là nền móng vững chắc cho mọi thành tích sau này.
7.3.1.3. Ln tự nhắc nhở mình: giáo viên chủ nhiệm phải là người
xây dựng tập thể học sinh thành một khối đoàn kết, tổ chức các hoạt động
giáo dục học sinh trong lớp
Giáo viên chủ nhiệm lớp được coi là linh hồn của lớp. Bằng các biện
pháp tổ chức, giáo dục; bằng sự gương mẫu và quan hệ tình cảm, tơi ln tự ý
thức xây dựng khối đồn kết trong tập thể, dìu dắt các em nhỏ như con em
mình trưởng thành theo từng năm tháng.
Tơi cũng chủ động gần gũi, quan tâm để học sinh yêu quý giáo viên
chủ nhiệm như cha mẹ mình, đồn kết thân ái với bạn bè như anh em ruột thịt,


lớp học sẽ trở thành một tập thể vững mạnh, ln vui vẻ, chan hịa, cơ trị gắn bó
thân thiết trong cả giờ học, giờ chơi. Tình cảm của lớp càng bền chặt, tinh thần
trách nhiệm và uy tín của giáo viên chủ nhiệm càng cao thì chất lượng giáo dục
càng tốt.
Nhận thức rõ vai trò tổ chức của giáo viên chủ nhiệm nên ngay từ đầu
năm học, tôi thành lập bộ máy ban cán sự lớp, phân công trách nhiệm thật cụ
thể cho từng cá nhân, các tổ, nhóm đồng thời định hướng cách thức thực hiện
vì các em cịn nhỏ. Cùng với đó, tơi chủ động tổ chức thực hiện các mặt hoạt

động theo kế hoạch giáo dục được xây dựng hàng năm. Các hoạt động của
lớp được tổ chức đa dạng và toàn diện, giáo viên chủ nhiệm lớp quán xuyến tất
cả các hoạt động một cách cụ thể, chặt chẽ. Nhờ đó, các phong trào thi đua học
tập, rèn luyện đi vào thực chất, các cuộc sinh hoạt các đồn thể có nội dung hấp
dẫn học sinh, phong trào văn hóa, văn nghệ, thể thao được các em hào hứng
tham gia… Chất lượng học tập, nề nếp lớp học và ý thức tu dưỡng đạo đức của
học sinh qua đó ngày càng đạt hiệu quả cao.
7.3.1. 5. Là giáo viên chủ nhiệm, tôi cũng tự xác định vai trò chủ đạo
trong việc phối hợp với các lực lượng giáo dục khác để rèn nề nếp và ý thức
đạo đức cho học trị
Gia đình, nhà trường và xã hội là ba lực lượng giáo dục mà có người đã
ví nó giống như chiếc kiềng ba chân khơng thể thiếu chân nào. Trong đó, nhà
trường đóng vai trị là một cơ quan giáo dục chuyên nghiệp, hoạt động có mục
tiêu, nội dung, chương trình và phương pháp giáo dục dựa trên cơ sở khoa học.
Do vậy, giáo viên chủ nhiệm phải là cầu nối giữa các hoạt động giáo dục, chủ
động phối hợp cùng với các lực lượng giáo dục đó một cách có hiệu quả nhất
trong quá trình giáo dục học sinh .
 Phối hợp với phụ huynh học sinh
Buổi họp phụ huynh đầu năm, tôi luôn đề ra yêu cầu để phụ huynh cùng
rèn nếp cho học sinh: Hàng ngày kiểm tra sách vở của con; nhắc nhở con việc
học tập; hướng dẫn con chuẩn bị sách, vở và đồ dùng học tập cho con theo thời
khoá biểu hàng ngày. Đồng thời, giáo dục con ý thức gọn gàng, ngăn nắp khi
học tập, vui chơi; rèn cho các em ý thức sinh hoạt điều độ, đúng thời gian biểu,
giờ nào việc nấy, tránh tình trạng vừa học vừa chơi hay ép buộc các em học bài,
học thêm.


(Ảnh họp phụ huynh đầu năm)
Thơng thường, bất kì một học sinh nào khi vi phạm nội qui trường lớp
thường có tâm lí về nhà sợ bị mắng, thậm chí bị đánh nên các em hay giấu cha

mẹ. Vì vậy, tơi có kế hoạch thơng báo cho gia đình học sinh biết kết quả học tập,
rèn luyện của học sinh hàng tuần, hàng tháng, qua trò chuyện trực tiếp, điện
thoại, sổ liên lạc điện tử . Và khi nhận được kết quả từ giáo viên chủ nhiệm thì
gia đình cũng kịp thời nắm bắt được tinh thần học tập, hành vi của con em mình.
Từ đó có biện pháp giáo dục kịp thời để các em có ý thức thực hiện nề nếp học
tập ở lớp cũng như ở nhà.
Không chỉ liên hệ qua sổ liên lạc điện tử, điện thoại mà tơi cịn đến thăm
và trao đổi với gia đình học sinh nhất là gia đình các em học sinh cá biệt. Theo
tơi, đây là hình thức giáo dục có hiệu quả giáo dục cao bởi lẽ qua việc đến thăm
gia đình học sinh sẽ tạo được sự đồng cảm, thiện cảm giữa phụ huynh và giáo
viên chủ nhiệm. Chính mối thiện cảm này giúp học sinh phải tự ý thức để xứng
đáng với sự quan tâm dạy dỗ của thầy cơ. Bên cạnh đó, tơi cịn đề xuất với nhà
trường trong những buổi lễ sơ kết hoặc tổng kết năm học mời các phụ huynh có
con em học giỏi được khen thưởng đến dự lễ để họ tự hào hãnh diện về con
mình và ngược lại các em cũng thấy được rằng mình cần phải cố gắng để đem
lại niềm vui cho cha mẹ.
Khi phối hợp với gia đình, tơi thiết nghĩ giáo viên chủ nhiệm cần linh hoạt
trong sử dụng các biện pháp và hình thức khác nhau vì “mười ngón tay có ngón
ngắn ngón dài”, hồn cảnh gia đình khơng ai giống ai. Có gia đình điều kiện
kinh tế tốt, có thời gian ln quan tâm theo dõi sâu sát chuyện học tập của con
em thậm chí là ln đưa rước con cái đi học, theo dõi tập vở của các em hàng
ngày. Nhưng cũng có gia đình cha mẹ phải đầu tắt mặt tối đi sớm về khuya, họ
khơng có thời gian để quan tâm con cái, mặc dù ai cũng muốn con mình học
giỏi, ngoan ngoãn. Vậy làm thế nào để phụ huynh nào cũng nắm bắt kịp thời kết
quả học tập của con em mình? Đó cũng là điều tơi trăn trở, suy nghĩ. Từ đó tơi
đi đến quyết định: Mình phải thường xuyên liên hệ phối hợp với gia đình học
sinh.
 Phối hợp với Ban giám hiệu nhà trường.
Mỗi tháng Ban giám hiệu tổ chức họp Hội đồng sư phạm một lần đề ra kế
hoạch chủ nhiệm cho giáo viên chủ nhiệm của cả trường cũng như ở các khối

lớp. Kế hoạch của Ban giám hiệu chính là “Kim chỉ nam” cho mỗi giáo viên chủ
nhiệm. Đồng thời trong lần họp định kỳ, Ban giám hiệu cũng được nghe những
phản ảnh từ giáo viên chủ nhiệm về thuận lợi, khó khăn trong q trình thực
hiện hoặc có ý kiến đề xuất nào tôi trực tiếp gặp Ban giám hiệu để kịp thời điều
chỉnh kế hoạch cho phù hợp. Những khó khăn thắc mắc tơi đều xin ý kiến chỉ
đạo hoặc nhận sự giúp đỡ từ phía Ban giám hiệu.
 Phối hợp với giáo viên bộ môn
Ở Tiểu học, các em được học một số môn năng khiếu và môn tự chọn mà
mỗi môn học là một giáo viên dạy. Do đó, kết quả học tập cũng như từng hành
vi, cử chỉ thái độ của các em, giáo viên chủ nhiệm rất cần sự phối hợp, hỗ trợ
của với các giáo viên bộ mơn khi mà khơng thể tự mình nắm bắt hết. Đây là một
hoạt động liên tục, thường xuyên gắn bó thống nhất giữa dạy học và giáo dục.
Bản thân người giáo viên giảng dạy trên lớp cũng là người giáo dục tốt nhất. Để
sự phối hợp này được nhịp nhàng đồng bộ tôi đã làm các công việc sau:
Thường xuyên thông báo trao đổi với giáo viên bộ mơn về tình hình học tập
của lớp cũng như của từng học sinh để giáo viên nắm bắt được khả năng trình độ
của các em mà có phương pháp giảng dạy thích hợp. Tơi cịn đề nghị giáo viên
bộ mơn có kế hoạch phụ đạo thêm những em yếu kém giúp các em lấy lại kiến
thức cơ bản. Tôi trao đổi với giáo viên bộ môn để biết được thực lực từng môn
của các em như thế nào, từ đó đề ra biện pháp giúp đỡ phù hợp. Cịn với những
tiết học chính khóa giáo viên bộ mơn cần thường xuyên kiểm tra bài vở, gọi các
em phát biểu ý kiến. Đối với lớp, tôi đề nghị các em mạnh dạn đóng góp ý kiến,
nêu những trở ngại trong các môn học đối với giáo viên bộ môn. Tôi luôn tạo
mối quan hệ gần gũi giữa học sinh với giáo viên bộ môn bằng cách: khuyên các
em phải biết kính trọng, lễ phép với các thầy cơ.
Nhờ có sự trao đổi phối hợp với các thầy cô bộ môn mà tôi đã ngăn
chặn được những tư tưởng tiêu cực học lệch của các em mà đó chính là một
trong những nguyên nhân làm ảnh hưởng lớn đến kết quả học tập của các em

sau này.
 Phối hợp với Đội TNTP HCM.
Ngoài việc các em học tập kiến thức văn hóa thì việc các em tham gia các
hoạt động của Đội là điều tất nhiên. Thông qua những hoạt động của Đội, các


em sẽ được rèn luyện thêm nhiều phẩm chất của người học sinh cần có như là:
tình đồn kêt, lịng nhân ái, tinh thần cầu tiến,… phối hợp với Đội thiếu niên
tiền phong là giáo viên chủ nhiệm, hiểu biết về hoạt động Đội của các em, luôn
động viên nhắc nhở uốn nắn các em trong các hoạt động của Đội.
Đội cịn có biểu điểm thi đua hàng tuần giữa các lớp. Tôi luôn nắm chắc
biểu điểm này để làm cơ sở đưa ra biểu điểm thi đua cho phù hợp với trách
nhiệm của mình. Trong biểu điểm thi đua có mức độ khen thưởng và kỉ luật. Để
làm tốt được điều này cần có sự kết hợp theo dõi của các tổ trưởng, lớp trưởng,
lớp phó, căn cứ vào sổ theo dõi thi đua. Mỗi tuần tổng kết một lần, tuần nào đạt
điểm cao đứng vị thứ nhất, nhì, ba về thi đua thì được biểu dương nếu xếp cuối
thì phê bình. Điều đó đã khích lệ tinh thần của các em rất lớn. Đồng thời, tôi
luôn dành những lời khen tặng học sinh khi tốt, phê bình học sinh vi phạm tùy
theo mức độ nặng nhẹ từ khiển trách trước lớp đến làm bản kiểm điểm, cảnh cáo
dưới cờ. Tất cả các việc làm này tôi đều kết hợp với Đội trong giờ sinh hoạt
dưới cờ hàng tuần nhằm tạo sự thống nhất đồng bộ tránh sự rắc rối khơng đáng
có.
Năng lực, uy tín chun mơn, kinh nghiệm công tác của giáo viên chủ
nhiệm lớp là điều kiện quan trọng để tập hợp các lực lượng giáo dục khác trong
quá trình rèn nề nếp và ý thức đạo đức cho học trò, nhất là khi các em mới bước
vào lớp Một.
7.3.2. Một số giải pháp chung để xây dựng nề nếp và giáo dục ý thức
đạo đức cho cho học sinh lớp Một
7.3.2.1. Tiếp cận và tìm hiểu học sinh
Các em lớp 1 còn rất bé, còn bỡ ngỡ, sợ sệt khi mới bước chân vào

trường Tiểu học. Chính vì thế mà ngay từ ngày đầu nhận lớp tơi đã đóng vai vừa
là cơ giáo, vừa là mẹ, vừa là chị, là bạn để dìu dắt, nâng đỡ các em thích nghi
với mơi trường học tập mới.
Học sinh càng nhỏ thì giáo viên càng cần tìm hiểu kĩ hồn cảnh gia đình
cũng như đặc điểm tâm lí của các em để có biện pháp giáo dục thật phù hợp với
từng đối tượng học sinh. Đối với học sinh lớp Một, tơi khơng thể tìm hiểu qua sổ
chủ nhiệm mà phải thu thập thông tin từ giáo viên mầm non hay các mối quan
hệ quen biết khác. Nhưng dù bằng cách nào chăng nữa chúng ta cũng phải cố


gắng tìm hiểu thật kĩ những thơng tin cơ bản nhất về học sinh. Đó chính là chiếc
chìa khóa vàng để chúng ta giải mã rất nhiều thắc mắc về tâm lý của các em.
Theo dõi tình hình học tập của các em là điều rất quan trọng đối với
giáo viên chủ nhiệm lớp, thơng qua đó tơi có thể phát hiện những học sinh nào
chăm học, những học sinh nào ý thức học chưa tốt để có biện pháp giúp đỡ kịp
thời.
Đa số các em học sinh lớp Một đều thích chơi hơn thích học, do đó tơi
thường lồng ghép các kiến thức cần thiết để các em có thể thơng qua các hoạt
động trị chơi như đố vui, vui để học, thử tài trí nhớ … mà ghi nhớ được những
kiến thức, như thế vừa tạo khơng khí vui tươi mà các em lại dễ nhớ nhất là
những kiến thức căn bản khó nhớ.
Sắp xếp chỗ ngồi cho học sinh thành một sơ đồ lớp hợp lí, tơi căn cứ vào
năng lực và thể trạng của học sinh.
7.3.2.2. Xây dựng đội ngũ cán bộ lớp nhanh nhẹn và có uy tín với tập
thể học sinh.
Giáo viên chủ nhiệm ở Tiểu học đồng thời cũng chính là giáo viên văn
hóa nên thời gian chúng ta ở lớp là khá nhiều. Nhưng điều đó khơng có nghĩa là
lúc nào chúng ta cũng có mặt trên lớp. Vì thế, tơi ln coi đội ngũ cán bộ lớp là
cánh tay phải đắc lực hỗ trợ mình trong quá trình rèn nề nếp và giáo dục ý thức
đạo đức cho học sinh trong lớp. Khi lựa chọn đội ngũ này ngoài yêu cầu là có

''tố chất'' cần đặc biệt coi trọng đến ''uy tín'' của học sinh đó trong tập thể lớp.
Chỉ khi được các bạn cùng lớp tin tưởng thì ''cơng việc'' của cán bộ lớp diễn ra
mới thuận lợi.
 Bầu ban cán sự lớp 1A2 ( năm học 2017 - 2018):
 Lớp trưởng:
 Lớp Phó học tập:
 Lớp phó Lao động – Kỉ luật:
 Lớp phó Văn thể mĩ:
 Tổ 1: - Tổ trưởng:
- Tổ phó:
 Tổ 2: - Tổ trưởng:
- Tổ phó:


 Tổ 3: - Tổ trưởng:
- Tổ phó:
 Tổ 4: - Tổ trưởng:
- Tổ phó:
 Phân cơng nhiệm vụ cụ thể:
Vì học sinh cịn nhỏ, chưa thực hiện những cơng việc này bao giờ nên
tôi luôn giao việc thật cụ thể và định hướng cho các em cách thức, biện pháp để
thực hiện nhiệm vụ.
 Lớp trưởng: Theo dõi mọi hoạt động của lớp trong giờ ra chơi và đầu
giờ vào học, điều khiển các tiết sinh hoạt hàng tuần, tổng hợp và báo cáo kết quả
thi đua về mọi mặt của lớp hàng tuần, hàng tháng, học kì, năm học rồi báo cáo
với giáo viên chủ nhiệm.
 Lớp phó học tập: theo dõi về mặt học tập của lớp, giải đáp mọi thắc
mắc của các bạn về học tập, cùng cô giáo tập lập kế hoạch giúp đỡ các bạn học
sinh yếu kém vươn lên, báo cáo cho lớp trưởng kết quả học tập của lớp hàng
tuần, hàng tháng.

 Lớp phó Lao động – Kỉ luật: Chịu trách nhiệm về mặt lao động vệ sinh
của lớp, phân công trực nhật, kết hợp với lớp trưởng quản lí lớp lao động và báo
cáo kết quả cho giáo viên chủ nhiệm.
 Lớp phó Văn thể mỹ: Tổ chức theo dõi, tham gia các hoạt động văn
hóa, văn nghệ, thể dục thể thao, hoạt động giáo dục do Tổng phụ trách Đội, do
trường tổ chức.
 Tổ trưởng, tổ phó: Theo dõi các hoạt động của tổ, đặc biệt trong giờ
truy bài kiểm tra sách vở và đồ dùng học tập của các bạn theo thời khóa biểu.
Nắm kết quả học tập của từng tổ viên, xếp loại đánh giá tổ viên và báo cáo cho
lớp trưởng tổng hợp.
Để tổng kết các hoạt động của lớp hàng tháng, để động viên khen thưởng
và nêu cao tinh thần làm việc có trách nhiệm, đồn kết, gương mẫu của đội ngũ
cán sự lớp; cứ cuối mỗi tháng, tôi tổ chức họp Ban cán sự lớp một lần.
(Ảnh họp ban cán sự lớp)


7.3.2.3. Tạo sự thân thiện, gần gũi trong những tuần học đầu tiên
Là giáo viên chủ nhiệm, chúng ta cần lên kế hoạch rèn nền nếp cụ thể,
đặc biệt trong tuần học đầu tiên. Tôi luôn cố gắng nhớ tên, quen mặt học sinh
ngay trong những ngày học đầu tiên để tạo sự hứng thú cho các em và giáo
viên cũng dễ dàng hơn trong việc nhắc nhở học trò. Tôi thường ghi lại sơ đồ
lớp ngay trong tuần học đầu để các giáo viên bộ môn khác cũng nắm được tên
học sinh. Khi được gọi bằng tên mình, sự nhắc nhở đối với học sinh sẽ có tác
dụng hơn.
Tơi luôn cố gắng tạo sự gần gũi với các em trong hoạt động học tập cũng
như trong lúc vui chơi, tăng cường trò chuyện, giao tiếp để phát hiện khả năng
nhận thức tư duy ở mỗi em trong lớp học.
Ví dụ: Hàng ngày, tôi đến lớp sớm hơn giờ học 30 phút để trò chuyện
với các em, để các em cảm nhận được sự quan tâm từ tôi, đồng thời tơi có thể
hiểu được tâm lí của các em.

(Ảnh trị chuyện với học sinh)
Bên cạnh đó, cho học sinh tìm hiểu về truyền thống trường lớp, học nội
quy của trường, lớp (mỗi ngày yêu cầu các em ghi nhớ 2-3 nội quy) cũng là
một biện pháp để học sinh lớp Một nhanh chóng tiếp cận mơi trường giáo dục
mới. Đặc biệt, với học sinh lớp Một, trong những tuần học đầu, giáo viên
không quá chú trọng vào dạy kiến thức, mà nên dành thời gian để rèn nhiều
các nền nếp cơ bản như xếp hàng, cầm sách, giơ bảng, xếp sách vở… Giáo
viên phải đưa ra những quy định, kí hiệu cần thiết và dễ nhớ, thường xuyên sử
dụng để tạo thói quen cho học sinh; Lựa chọn ban cán bộ lớp là những học
sinh gương mẫu, có ý thức trong học tập và ý thức tập thể. Tập huấn, hướng
dẫn cán bộ lớp làm việc. Ngoài lớp trưởng, lớp phó, giáo viên chủ nhiệm nên
luân phiên giao nhiệm vụ cho các học sinh khác nhau để học sinh tự thấy có
tinh thần trách nhiệm hơn (VD: tổ trưởng, tổ phó, lớp trưởng….)
7.3.2. 4. Đề cao tinh thần tự giác và tăng hứng thú học tập của học
sinh bằng các hình thức thi đua, khen thưởng
Sau những tuần học đầu tiên, khi học sinh đã quen với nề nếp học tập ở
trường, giáo viên bắt đầu định hướng để học sinh có ý thức tự giác hơn trong


việc học, tạo hứng thú học tập cho các em bằng các phong trào thi đua và các
hình thức khenthưởng phù hợp
 Thi đua:
Có rất nhiều hình thức thi đua khác nhau có thể tạo ra hứng thú cho học
trị mà tôi đã sử dụng và đem lại hiệu quả cao như tổ chức thi đua theo các đợt
do Đội hoặc nhà trường phát động, thi đua hàng tuần, hàng tháng theo tổ... Điều
quan trọng là người giáo viên chủ nhiệm cần tạo ra được khơng khí thi đua sơi
nổi, tích cực. Phải định hướng được cho học sinh nhận thức đúng đắn về các
phong trào thi đua, tránh gây áp lực hay sức ép nặng nề cho học trò.
 Thi đua cá nhân
Hiệu quả nhất trong các hình thức thi đua tơi đã sử dụng phải kể đến hình

thức thi đua cá nhân hàng ngày. Để hình thức này thực sự phát huy hiệu quả, tôi
đã phối hợp cùng phụ huynh xây dựng cuốn sổ " Cả tuần đều ngoan" cho học
sinh. Mỗi cuốn sổ gồm có 35 trang cho 35 tuần học được thiết kế đẹp mắt và có
tính giáo dục cao nên thực sự rất phù hợp với học sinh Tiểu học


Nếu học sinh ngoan trong ngày sẽ được dán một mặt cười vào ơ
“Khen”; nếu có lỗi vi phạm, giáo viên chủ nhiệm sẽ ghi vào phần ''Cần nhắc
nhở'' để phụ huynh có thể xem kịp thời. Các giáo viên bộ mơn, giáo viên bán
trú cũng có thể ghi vào sổ này khi học sinh có biểu hiện chưa tốt cần nhắc nhở
để giáo viên chủ nhiệm và cha mẹ nắm bắt kịp thời. Ngày nào ngoan (được cô
giáo ghi nhận) học sinh sẽ tự tô màu một ngôi sao.


 Thi đua đôi bạn cùng tiến
Mỗi bàn cho hai em ngồi cùng nhau, học sinh khá giỏi ngồi cùng học sinh
trung bình, yếu để tiện cho việc giúp đỡ hỗ trợ nhau trong học tập. Trong mỗi
tiết học, tôi đều dành thời gian kiểm tra các em yếu kém của các bàn, nếu các
em đó hồn thành tốt thì khen thưởng cả hai bằng hoa điểm tốt hoặc cờ thi đua,
có tiến bộ thì khen ngay trước lớp sau khi làm bài xong. Cuối tuần, bàn nào có
nhiều hoa điểm tốt hoặc cắm được nhiều cờ hơn thì bàn đó được xếp giải cao.
Phần thưởng có thể là một tờ giấy kiểm tra hoặc một cây bút màu.
 Thi đua nhóm hợp tác tốt
Mỗi nhóm từ 4 -5 em, hình thức thi đua là các bài tập, yêu cầu thảo luận
nhóm của tiết học, nhóm nào có tinh thần hợp tác tốt, kết quả thảo luận đúng thì
nhóm đó được khen. Phần thưởng có khi là một hộp phấn cho nhóm, một tấm
thiệp nhỏ có lời chúc mừng của GV để các em treo ở minhfthi đua của nhóm
mình. Trong lúc thảo luận, nhóm nào ồn ào, mất trật tự vì những chuyện ngồi lề
thì nhóm đó sẽ khơng được tính điểm thi đua của buổi học đó.
Bằng hình thức thi đua này, tôi đã cuốn hút các em tham gia tích cực vào

việc học mà khơng cịn thời gian để làm việc riêng, nói chuyện riêng trong giờ
học. Đó cũng là thói quen để các em tự giác, tự quản trong các giờ học, hoạt
động khác.
 Động viên, khen thưởng
Động viên khen thưởng thường được coi như chiếc đòn bẩy tạo động
lực cho học sinh vươn lên trong học tập. Động viên, khen thưởng phải kịp thời
thì học sinh mới có hứng thú để thi đua, phấn đấu. Đôi khi chỉ một lời khen,
một cử chỉ âu yếm đúng lúc, một lời nhận xét hợp lí...cũng có thể tạo ra một
dấu ấn làm chuyển biến thái độ, nhận thức, hành vi của học trị. Ngun tắc
của tơi là khen thưởng cả học sinh ngoan và học sinh có tiến bộ dù rằng chỉ là
những tiến bộ nho nhỏ của các em. Tơi ln cố gắng tìm những điểm tốt của
học sinh (ngay cả học sinh cá biệt nhất) để khen thưởng các em, giúp các em
tự tin và hứng thú hơn khi đến lớp.
Hình thức: Tổng kết theo đợt thi đua của Đội phát động; tổng kết theo
tuần vào tiết sinh hoạt. Học sinh nào được đủ 5 mặt cười trong sổ " Cả tuần đều


ngoan" sẽ được đeo huy hiệu măng non cả tuần sau hoặc nhận một món quà nhỏ
từ giáo viên chủ nhiệm.
7.3.2.4. Tăng cường kiểm tra, đánh giá việc thực hiện các nề nếp.
 Tăng cường kiểm tra thường xuyên
Thời gian đầu, tôi kiểm tra đồ dùng học tập từng em hàng ngày, khi đã
thành nếp, tôi giao việc kiểm tra lại cho ban cán sự lớp.
Giờ truy bài, tổ trưởng kiểm tra việc chuẩn bị bài ở nhà của bạn: soạn
sách vở, đồ dùng học tập đầy đủ theo đúng thời khóa biểu, ý thức xem trước bài
mới sau đó tổ trưởng báo cáo lại cho tôi.
 Tổ chức tốt giờ sinh hoạt lớp để nâng cao hiệu quả đánh
giá việc thực hiện nề nếp cũng như sự hình thành ý thức đạo đức của học
sinh
Hàng tuần, tôi tiến hành tiết sinh hoạt lớp vào tiết 3 chiều thứ 6. Giờ

sinh hoạt lớp vào cuối tuần là thời điểm cả cơ và trị cùng nhìn nhận và đánh giá
lại những ưu điểm cần phát huy cũng như những nhược điểm cần khắc phục nên
không bao giờ được phép làm qua loa cho xong mà tôi luôn nhận xét thật cụ thể.
Tổ nào, cá nhân nào tốt sẽ được khen thưởng, biểu dương và có phần thưởng
động viên các em. Cịn em nào chưa hồn thành nhiệm vụ tốt thì tơi sẽ nhắc nhở,
rút kinh nghiệm cho các em.
Theo tôi, giáo viên chủ nhiệm là chỗ dựa tin cậy nhất cho các em khi gặp
các khó khăn trong q trình học tập cũng như trong cuộc sống, vì vậy buổi sinh
hoạt lớp phải đạt được các mục tiêu sau:
- Tạo cho học sinh một tâm lý thoải mái gần gũi sẵn sàng chia sẻ với giáo
viên những vướng mắc khó khăn của mình trong quá trình học tập và cuộc sống.
- Khích lệ động viên học sinh và chuẩn bị một tâm thế sẵn sàng học tập sẵn
sàng tiến bộ.
- Hướng dẫn thêm kỹ năng sống, kỹ năng học tập.
- Tự nhận ra các lý do nguyên nhân yếu kém của mình và sẵn sàng khắc
phục sửa chữa.
Vì vậy, ở tiết sinh hoạt lớp, tôi luôn chú trọng việc tổng kết ưu điểm
khuyết điểm đánh giá hoạt động học tập của lớp cũng như đề ra những biện pháp
khắc phục khuyết điểm, phát huy ưu điểm, từ đó xây dựng phương hướng cho
tuần tới. Đồng thời giáo dục kĩ năng sống cho học sinh thông qua tiết sinh hoạt