Một số biện pháp nâng cao chất lượng môn thể dục cho học sinh lớp 5 trường tiểu học điền lư

1. MỞ ĐẦU
1.1. Lí do chọn đề tài
Tiểu học là bậc học nền tảng, bậc học đặt cơ sở ban đầu cho các bậc học
khác. Mục tiêu của giáo dục tiểu học là: “Hình thành cho học sinh những cơ sở
ban đầu cho sự phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức trí tuệ, thể chất thẫm
mỹ và các kỹ năng cơ bản để học sinh tiếp tục học Trung học cơ sở” ( Điều 23
Luật GD).
Vậy, giáo dục thể chất nói chung và môn thể dục trong nhà trường tiểu học
nói riêng giữ một vai trò quan trọng trong việc giáo dục toàn diện. Thể dục là
một biện pháp tích cực, tác động nhiều tới sức khỏe học sinh, nhằm cung cấp
cho học sinh kiến thức, kỹ năng vận động cơ bản, làm cơ sở cho học sinh rèn
luyện thân thể, bồi dưỡng đạo đức và tác phong con người mới vì học sinh tiểu
học luôn có tính vui tươi, hồn nhiên, hiếu động. Đặc biệt là mặt tâm lý của các
em có nhiều thay đổi lớn, vì vậy trong môn Thể dục không nên theo khuynh
hướng thể dục đơn thuần, máy móc, gây cho các em sự mệt mỏi, căng thẳng,
nhàm chán, dẫn đến phản tác dụng rèn luyện mà phải kích thích, tác động đến
hoạt động toàn diện cả về mặt tâm sinh lý ở các em, tạo nên sự hứng thú, giúp
các em ham thích, tập luyện tốt hơn.
Ngoài ra, môn thể dục bậc tiểu học có nhiệm vụ trang bị cho học sinh một
số tri thức kĩ năng đơn giản cần thiết, nhằm rèn luyện tư thế cơ bản, làm giàu
vốn kỹ năng vận động để các em học tập sinh hoạt có hiệu quả. Trên cơ sở đó
góp phần bảo vệ và tăng cường sức khỏe cho học sinh, phát triển các tố chất thể
lực, tạo điều kiện cho các em phát triển bình thường theo quy luật tâm lý, lứa
tuổi, giới tính và góp phần rèn luyện cho học sinh nếp sống lành mạnh, vui tươi
có ý thức tổ chức kỷ luật và một số phẩm chất đạo đức khác, tạo tiền đề cho quá
trình hình thành nhân cách đúng cho học sinh.
Mặt khác, trong thực tế môn học thể dục có nhiều đối tượng học sinh khác
nhau, có em có sức khỏe tốt, có em sức khỏe yếu, có em tật bẩm sinh.v.v. Vậy
phải làm thế nào với những em không phải đứng nhìn các bạn tập luyện mà
thèm muốn, buồn tủi. Phải như thế nào? Phải dùng biện pháp nào? Một câu hỏi
đang đặt ra. Vậy trên nền tảng giáo dục thể chất đặt ra, với những phương pháp

được sử dụng hợp lý có tác dụng quan trọng đến đối tượng tập luyện kích thích
hay động viên, nhiều phương pháp khác để cho các em có thể tập luyện nâng
cao sức khỏe, phục vụ tốt cho việc học tập…
1


Với những yêu cầu cấp bách trên, tôi quyết định lựa chọn đề tài: “Một số
biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục môn thể dục cho học sinh lớp 5
trường Tiểu học Điền Lư – BáThước”
1.2. Mục đích nghiên cứu:
- Nhằm nâng cao chất lượng giáo dục môn thể dục cho học sinh lớp 5
trường Tiểu học Điền Lư – Bá Thước.
- Đề xuất và khảo nghiệm một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục
môn thể dục cho học sinh lớp 5 Trường tiểu học Điền Lư – Bá Thước
1.3. Đối tượng nghiên cứu
Nghiên cứu các phương pháp dạy học môn thể dục cho học sinh lớp 5
trường Tiểu học Điền Lư – Bá Thước.
1.4. Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp nghiên cứu tài liệu: Các tài liệu về tâm sinh lý lứa tuổi Tiểu
học và tài liệu liên quan tới giáo dục thể chất cho học sinh Tiểu học.
- Phương pháp nghiên cứu thực tiễn: Phương pháp khảo sát , quan sát thực
tế giáo viên và học sinh; Thực hiện hỏi đáp, phỏng vấn điều tra sử lý số liệu
thống kê.
- Các phương pháp nghiên cứu bổ trọ khác: Phương pháp phân tích tổng
hợp, phương pháp thực hành.
2. NỘI DUNG
2.1. Cơ sở lý luận
Học sinh tiểu học thuộc lứa tuổi 6 đến 11 tuổi, các em còn nhỏ, hệ xương
chưa phát triển đầy đủ, sự tập trung chú ý chưa bền vững, dễ phân tán, tính hưng
phấn cao, trí tưởng tượng phát triển hơn. Do đó làm thế nào để dạy phân môn

thể dục trong trường tiểu học thực sự thu hút được học sinh chú ý, tích cực tập
luyện và tập luyện có hiệu quả phù hợp với các em là một vấn đề đòi hỏi cần
phải có sự đầu tư nghiên cứu. Mà giáo dục thể chất trong nhà trường là một bộ
phận quan trọng trong sự nghiệp thể dục thể thao nói chung. Nó thúc đẩy sự phát
triển hài hoà của cơ thể đang trưởng thành, phát triển các tố chất thể lực và năng
lực hoạt động cơ bản nâng cao sức đề kháng của cơ thể, nâng cao khả năng làm
việc của trí óc và thể lực.

2


Giáo dục đào tạo môn thể dục lấy mục tiêu sức khoẻ là quan trọng nhất
xong mới đến kiến thức. Vì vậy phương pháp đổi mới đã phát huy được các tố
chất, thể lực đào tạo con người phát triển toàn diện trong thời kỳ Công Nghiệp
Hoá - Hiện Đại Hoá đất nước.
Đất nước đang phát triển do đó nhu cầu của con người cũng phát triển theo,
cùng với việc đổi mới nội dung chương trình, thì việc đổi mới phương pháp dạy
học có một vị trí hết sức quan trọng, và rất cần thiết và cũng là việc làm thiết
thực góp phần thực hiện mục tiêu giáo dục.
- Môn thể dục trong trường tiểu học trang bị cho các em tri thức kỷ năng,
kỷ xảo vận động cần thiết cho các hoạt động khác nhau trong cuộc sống. Từ đó
rèn luyện cho các em nếp sống văn minh, lành mạnh, phát triển trí tuệ thẩm mĩ,
trên cơ sở chương trình thể dục tiểu học đã đề ra. Mục tiêu quan trọng nhất đó là
cũng cố sức khoẻ phát triển thể lực cho học sinh.
2.2. Thực trạng dạy học môn thể dục ở trường Tiểu học Điền Lư – Bá
Thước.
- Chương trình môn thể dục lớp 5 ở trường tiểu học Điền Lư – Bá Thước:
Thực hiện nghiêm túc phân phối chương trình môn thể dục của bộ Giáo dục và
Đào tạo dạy học đủ 2 tiết trên tuần và 35 tuần trên 1 năm học. Thực hiện nghiêm
túc nội dung chương trình theo quy định.

- Các phương pháp dạy học đã được áp dụng trong những năm học vừa qua
+ Phương pháp dạy học động tác.
+ Phương pháp sử dụng lời nói.
+ Phương pháp trực quan.
+ Phương pháp trò chơi.
+ Phương pháp thi đấu.
- Trong học tập các em đã có tác phong nhanh nhẹ khẩn trương, hoạt bát,
có ý thức giữ gìn vệ sinh cá nhân, vệ sinh môi trường, sống lành mạnh, vui chơi
giải trí có tổ chức kỉ luật, góp phần giáo dục đạo đức, lối sống lành mạnh và
nhân cách của học sinh. Từ đó các em đã lĩnh hội, khám phá và chiếm lĩnh kiến
thức. Là một giáo viên trực tiếp giảng dạy môn thể dục, tôi thường xuyên kích
thích học sinh hứng thú, tự giác, tích cực trong giờ học nhằm giúp học sinh lĩnh
hội tối đa kiến thức, song thực tế các em vẫn chưa đáp ứng được những yêu cầu
3


mà giáo viên đề ra muốn làm được điều đó thì giáo viên phải nắm vững nội
dung chương trình, năng động sáng tạo, vận dụng linh hoạt các phương pháp,
hình thức tổ chức dạy học cho phù hợp với từng đối tượng học sinh.
- Như vậy tất cả những thực trạng đó ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng
của học sinh trong nhà trường.
Trong thực tế kết quả khảo sát đầu năm của học sinh trước khi áp dụng
sáng kiến.
TT

Lớp

TSHS

1

5A1

2

5A2

H

C

SL

TL

SL

TL

SL

TL

30

5

16,7
%

24

80,%

1

3,3

28

4

14,3
%

23

82,1
%

1

3,6

Năm học
2018-2019

T

(Đầu năm học)

2.3. Các biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục môn thể dục ở trường
tiểu học Điền Lư – Bá Thước:
Trong môn thể dục để có những tiết học đạt kết quả cao, tạo cho các em
niềm say mê hứng thú trong học tập, nắm vững nội dung bài học không cần phải
ghi lý thuyết, mà thực hiện bài tập một cách chính xác, hoàn hảo, không có dấu
hiệu mệt mỏi, chán nản, đảm bảo chất lượng môn học. Muốn đạt được yêu cầu
trên tôi có những biện pháp sau.
2.3.1. Rèn luyện sức khoẻ cho học sinh:
Ngay từ đầu năm học nhà trường đã có kế hoạch kết hợp với trạm y tế xã,
kiểm tra sức khoẻ cho học sinh. Đặc biệt chú ý đến chiều cao, cân nặng, sự phát
triển tâm sinh lí của các em.
Mỗi giờ học tôi thường xuyên rèn luyện sức khoẻ cho học sinh, với các bài
tập vừa sức đến từng đối tượng học sinh, và kiểm tra theo tiêu chuẩn rèn luyện
thân thể phù hợp với trình độ lứa tuổi của các em, đồng thời theo dõi giúp đỡ
những học sinh cá biệt trong lớp, để kịp thời điều chỉnh kế hoạch phương pháp
lên lớp của mình.

4


2.3.2. Điều chỉnh thời lượng vận động phù hợp với đối tượng học sinh
lớp 5 :
Môn thể dục chủ yếu là tập luyện, thực hành các bài tập về: Đội hình đội
ngũ – Bài tập rèn luyện tư thế kĩ năng vận động cơ bản – Bài thể dục phát triển
chung – Môn thể thao tự chọn – Trò chơi vận động, các động tác kỉ thuật đó đã
tác động lên cơ thể một lượng vận động. Nhằm phát triển sức khoẻ thể lực. Vì
vậy trong giảng dạy tôi đã chú ý đến lượng vận động của học sinh, trong quá
trình tập luyện, nếu học sinh tập luyện ít quá tác dụng sẽ hạn chế, nếu vận động
nhiều quá sẽ có hại cho sức khoẻ của các em. Chính vì vậy trong quá trình tập

luyện tùy vào tình trạng thể lực của học sinh tôi điều chỉnh thời lượng vận động
một cách phù hợp để tránh gây qua sức đối với học sinh.
2.3.3. Sử dụng linh hoạt các phương pháp dạy học:
- Trong dạy học tôi sử dụng linh hoạt các phương pháp dạy học như:
Phương pháp trực quan, tập bắt chước, tập liên hoàn, ưu tiên tổ nhóm, phân
nhóm quay vòng. Linh hoạt các phương pháp trong giờ học, để học sinh tích cực
tập luyện, có ý thức tổ chức kỉ luật cao trong giờ học, có tác phong nhanh nhẹ,
khẩn trương đoàn kết giúp đỡ nhau trong học tập vui chơi hằng ngày.
- Môn thể dục chủ yếu học thực hành ngoài trời, để các em tích cực tập
luyện. Trước hết tôi phải nghiên cứu kĩ nội dung bài dạy, làm mẫu từng động
tác, thao tác nhuần nhuyễn, phân tích dõ từng chi tiết, yếu lĩnh kỉ thuật động tác,
trước khi lên lớp để học sinh hiểu và nắm bắt ngay, khi giảng dạy phân tích kỉ
thuật, động tác ngắn gọn, chính xác, xúc tích dễ hiểu. Ngoài trời có sử dụng
tranh ảnh minh hoạ, làm tăng sự chú ý cho các em.
* Ví dụ : Khi dạy nội dung đi đều và đổi chân khi đi sai nhịp. Tôi đã phân
tích kỉ thuật động tác và làm mẫu chậm để học sinh quan sát. Sau đó yêu cầu
học sinh khá giỏi nhắc lại kỉ thuật, 2 đến 4 học sinh lên thực hiện cả lớp quan sát
nhận xét, giáo viên nhận xét chung. Rồi cho học sinh tập đồng loạt theo đội hình
4 hàng ngang (đứng so le) với các động tác riêng lẻ, tại chỗ của kỉ thuật đổi
chân, bằng cách nhảy bước đệm và phối hợp với đánh tay.
- Động tác đi đều và đổi chân khi đi sai nhịp là một kỉ thuật khó đối với học
sinh. Vì vậy tôi dành nhiều thời gian cho các em tập luyện, trong quá trình các
em tập, tôi luôn nhắc các em đi đều theo đúng nhịp hô, chỉnh dóng hàng cho
thẳng, giữ khoảng cách cho đều nhau.
5


- Để giúp các em học tốt môn thể dục, ngoài phương pháp giảng dạy tôi
còn kết hợp nhiều phương pháp khác nhau. Mỗi giờ dạy thể dục là một bước đi
bằng hành động cụ thể, trong quá trình dạy biến nội dung yêu cầu giáo dục

thành kết quả thực tế. Vì vậy mỗi giờ dạy phải làm cho học sinh nắm vững kỉ
thuật, kĩ năng trong tập luyện. Muốn đạt được toàn diện tôi thực hiện các biện
pháp sau.
- Do đặc điểm của học sinh tiểu học tính hiếu động, ít tập trung, ít chú ý
nhất là khi lên lớp ngoài trời hay bị các yếu tố bên ngoài làm ảnh hưởng. Do vậy
trong phần mở đầu, tôi luôn sử dụng một số trò chơi thường được các em yêu
thích. Từ đó tạo cho các em sự tập trung, hứng thú trong học tập. Trong tiết học
thể dục không nhất thiết phải tuân theo qui định khuôn mẫu, mà phải luôn luôn
thay đổi thêm một số tình tiết mới để gây hứng thú cho học sinh. Như thông qua
một số trò chơi, thi đua khen thưởng, tăng dần độ khó đối với những học sinh có
năng khiếu tập luyện tốt.
- Đổi mới môn học thể dục là tăng cường hoạt động học tập của học sinh,
nên tổ chức dạy học theo hướng sáng tạo chính là trọng tâm của việc đổi mới, để
đưa học sinh trở thành chủ thể nhận thức, chủ động tìm tòi, chủ động tích cực,
chiếm lĩnh tri thức mới. Tôi đã tổ chức các hoạt động dẫn dắt học sinh để giúp
các em chiếm lĩnh kiến thức mới theo hướng tích cực hoá.
- Khi tổ chức dạy học tôi đã giao việc cho các tổ nhóm hoạt động, để tạo ra
động cơ thúc đẩy các em tập luyện, bài tập đưa ra phải bảo đảm tính vừa sức,
làm sao để tất cả học sinh có thể thực hiện được kỉ thuật động tác một cách cơ
bản và tự giác tập luyện tích cực.
2.3.4. Tập luyện chính khoá kết hợp với ngoại khoá của học sinh:
Tôi thường xuyên hướng dẫn các em tổ chức tập luyện vui chơi ngoài giờ
lên lớp thông qua hình thức tổ chức các câu lạc bộ học sinh. Tạo sân chơi bổ ích
cho các em, làm cho các em yêu thích môn học.
2.3.5. Nghiên cứu tài liệu, thiết kế bài dạy:
Mỗi bài học tôi đã nắm vững những đặc điểm, yêu cầu, nội dung bài dạy
như yêu cầu về kỉ thuật động tác, độ khó, khối lượng vận động, thứ tự trước sau
của động tác, mối liên hệ giữa các động tác. Định lượng vận động cho từng nội
dung và cả giờ học, cách tổ chức cho học sinh tập luyện sao cho phù hợp.
2.3.6. Sử dụng đồ dùng dạy học:

6


Dạy học theo hướng tích cực hoá hoạt động của học sinh. Việc sử dụng đồ
dùng dạy học là cực kì quan trọng, đồ dùng dạy học quyết định sự thành công
của một tiết học. Vì vậy trước mỗi giờ học tôi đã chuẩn bị đầy đủ các đồ dùng
phục vụ cho tiết dạy của mình.
- Lựa chọn đồ dùng dạy học phù hợp với nội dung bài học.
- Sử dụng thành thạo các loại đồ dùng.
- Huy động tối đa đồ dùng dạy học mà học sinh có thể chuẩn bị được để
phục vụ cho hoạt động tập thể.
- Các đồ dùng học sinh chuẩn bị không chỉ được sử dụng trong tiết học mà
còn sử dụng tập luyện ở nhà, ngoài giờ ra chơi như “đá cầu” .
- Hướng dẫn học sinh tự làm đồ dùng.
- Tiến hành một số bài tập tiêu biểu:
Khi giảng dạy bài thể dục phát triển chung cho học sinh lớp 5. Khi học
động tác mới tôi nêu tên động tác, làm mẫu hoàn chỉnh động tác một lần, giải
thích ngắn gọn, sau đó tập từng cử động để học sinh tập bắt chước theo ( tập
mẫu theo kiểu soi gương, tức là tập cùng hướng với học sinh). Quá trình thực
hiện như vậy tôi làm chậm, những động tác có sự phối hợp nhiều bộ phận, tôi
luôn tập chậm từng nhịp và dừng lại ở những cử động khó để học sinh làm theo,
sau một lần tập tôi cho học sinh xem tranh ảnh minh hoạ. Khi cho các em xem
tranh tôi nhấn mạnh cho học sinh những điểm cơ bản của động tác.
+ Thực hiện đầy đủ những nội dung đã soạn trong giáo án.
+ Thực hiện vai trò chủ đạo giáo dục phát huy tính chủ động, tích cực, tự
giác của học sinh trong tập luyện.
+ Thực hiện đầy đủ và linh hoạt các bước lên lớp, để nâng cao hiệu quả giờ
dạy nhất là để học sinh được tập luyện nhiều.
+ Điều khiển cán sự để giúp đỡ giáo viên, để sửa chữa những sai sót kịp
thời, đối với những học sinh tập còn sai.

+ Đảm bảo an toàn trong tập luyện.
- Ở phần đội hình đội ngũ:
Nội dung đội hình đội ngũ ở lớp 5 chỉ là ôn tập để hoàn thiện các bài tập,
động tác đội hình đôi ngũ đã học ở các lớp dưới. Vì vậy sau khi nhắc lại một số
7


đặc điểm cơ bản của bài tập, tôi cho các em xem tranh ảnh và tập mẫu, sau đó
cho các em tập luyện theo tổ, để rèn luyện cho học sinh tính tổ chức kỉ luật. Từ
đó các em ứng dụng vào các hoạt động tập thể của lớp, của trường, nhằm rèn
luyện kĩ năng cơ bản về đội hình đội ngũ, khi thực hiện bài tập này tôi cho các
em tập đồng loạt theo khẩu lệnh, giọng hô chính xác, rõ ràng có “Động lệnh và
dự lệnh” những học sinh thực hiện đúng, làm tốt cho đứng trước đội hình tập
luyện để các bạn khác tập theo.
- Khi dạy bài thể dục phát triển chung :
+ Học động tác vươn thở :
Nhịp 1: Chân trái bước lên một bước, trọng tâm dồn vào chân trái, chân
phải kiễng gót, đồng thời hai tay đưa sang ngang lên cao, lòng bàn tay hướng
vào nhau, căng ngực, ngẩng đầu và hít vào.
Nhịp 2: Hai tay đưa vòng qua trước, xuống dưới và bắt chéo phía trước
bụng ( tay phải ngoài), hóp ngực, cúi đầu thở ra.
Nhịp 3: Như nhịp 1.
Nhịp 4: Về TTCB.
Nhịp 5, 6, 7, 8 như nhịp 1, 2, 3, 4 nhưng đổi bên. Với động tác này tôi
thường cho học sinh tập hít thở trước, sau đó cho tập kết hợp cả tay và chân, khi
thực hiện các em thực hiện chưa đúng yêu cầu của động tác như không vươn
căng thân ở nhịp 1, không hóp ngực ở nhịp 2. Tôi đã sửa cho các em nhịp 1,
ngửa mặt , thẳng tay, căng ngực mở vai, trọng tâm dồn vào chân trước. Nhịp 2
cúi đầu thở ra, 2 vai hơi đưa ra trước.
+ Động tác tay :

Nhịp 1: Bước chân trái sang ngang rộng bằng vai, đồng thời hai tay dang
ngang bàn tay sấp, căng ngực, mắt nhìn thẳng.
Nhịp 2: Hai tay đưa lên cao và vỗ tay vào nhau, ngẩng đầu.
Nhịp 3: Hai tay đưa về ngang ngực, đồng thời gập cẳng tay, bàn tay sấp,
mắt nhìn thẳng.
Nhịp 4: Về TTCB.
Nhịp 5, 6, 7, 8 như nhịp 1, 2, 3, 4 nhưng đổi bên.

8


Ở động tác này nhịp 1, tôi nhắc học sinh căng ngực, thẳng tay, nhịp 2
ngẩng đầu đồng thời quan sát tay mình đã thẳng chưa.
+ Động tác chân :
Nhịp 1: Nâng đùi trái lên cao (vuông góc với thân người), đồng thời hai tay
đưa sang ngang rồi gập khuỷu tay, các ngón tay đặt trên mỏm vai.
Nhịp 2: Đưa chân trái ra sau, kiễng gót chân, hai tay dang ngang, bàn tay
ngửa, căng ngực.
Nhịp 3: Đá chân trái ra trước đồng thời hai tay đưa ra trước, bàn tay sấp
mắt nhìn thẳng.
Nhịp4: Về TTCB
Nhịp 5, 6, 7, 8 như nhịp 1, 2, 3, 4 nhưng đổi bên.
Khi thực hiện động tác này học sinh nâng đùi chưa cao, nhịp 3 chân đá
thấp, co gối và không duỗi căng mũi bàn chân. Tôi đã cho các em tập từng cử
động một, nhịp một tay chống hông, hóp ngực nâng cao đùi, sau đó cho tập tay
gập trên vai căng ngực, rồi mới phối hợp chân và tay, khi học sinh tập tương đối
tốt, tôi cho phối hợp các cử động của động tác.
+ Động tác vặn mình.
Nhịp 1: Bước chân trái sang ngang rộng bằng vai, đồng thời hai tay dang
ngang, căng ngực bàn tay ngửa, mắt nhìn thẳng.

Nhịp 2: Quay thân 90 độ sang trái, hai chân giữ nguyên, đồng thời hai tay
dang ngang bàn tay ngửa.
Nhịp 3: Như nhịp 1.
Nhịp 4 : Về TTCB.
Nhịp 5, 6, 7, 8, như nhịp 1, 2, 3, 4 nhưng đổi bên.
Ở động tác này tôi cho các em tập chậm, để tôi quan sát uốn nắn và sửa sai
cho các em khi quay.
+ Động tác toàn thân.
Nhịp 1: Bước chân trái sang ngang một bước rộng hơn vai, đồng thời gập
thân sâu, bàn tay phải chạm mũi chân trái, thẳng chân, tay trái giơ thẳng lên cao,
mặt hướng sang trái.
9


Nhịp 2: Nâng thân thành đứng thẳng, hai tay chống hông (ngón cái ở phía
sau), căng ngực mắt nhìn về phía trước.
Nhịp 3: Gập thân căng ngực thẳng đầu.
Nhịp 4: Về TTCB.
Nhịp 5, 6, 7, 8 như nhịp 1, 2, 3, 4 nhưng đổi bên.
Đa số các em thực hiện ở nhịp 3 không căng ngực khi gập thân. Tôi cho các
em tập từng cử động riêng lẻ, sau đó mới tập kết hợp toàn bộ động tác.
+ Động tác thăng bằng :
Nhịp 1: Chân trái duỗi thẳng từ từ đưa ra sau lên cao, đồng thời đưa hai tay
sang ngang, bàn tay sấp, căng ngực, mặt hướng ra trước.
Nhịp 2: Thăng bằng sấp trên chân phải, hai tay dang ngang, bàn tay sấp,
căng ngực, mắt nhìn thẳng.
Nhịp 3: Về như nhịp 1.
Nhịp 4: Về TTCB.
Nhịp 5, 6, 7, 8 như nhịp 1, 2, 3, 4 nhưng đổi bên.
Động tác này tương đối khó, khi các em đưa chân ra sau thấp và co gối

chân trụ, cúi đầu.Tôi đã cho các em tập chân trước, khi đưa chân ra sau phải ưỡn
căng ngực, ngẩng đầu, thẳng chân sau đó mới cho phối hợp với tay.
+ Động tác nhảy:
Nhịp 1: Bật nhảy đồng thời tách hai chân, hai tay đưa sang ngang (bàn tay
sấp) tay phải gập cẳng tay trước ngực (bàn tay sấp), nâng cách tay bằng vai,
căng ngực, mặt quay sang trái.
Nhịp 2: Bật nhảy về TTCB.
Nhịp 3: Như nhịp 1 nhưng đổi bên.
Nhịp 4: Như nhịp 2.
Nhịp 5: Bật nhảy đồng thời tách hai chân, hai tay đưa sang ngang, lên cao,
hai bàn tay vỗ vào nhau, ngẩng đầu.
Nhịp 6: Bật nhảy đồng thời khép chân, hạ hai tay về TTCB.
Nhịp 7: Như nhịp 5.
Nhịp 8: Như nhịp 6.
10


Ở động tác này các em bật nhảy còn giật cục, nhảy không nhịp nhàng. Tôi
cho các em lần đầu bật nhảy chậm từng nhịp, phối hợp với động tác của tay sau
đó với cho các em bật nhảy nhanh dần.
+ Động tác điều hoà :
Nhịp 1: Bước chân trái sang ngang rộng bằng vai, hai tay đưa ra trước bàn
tay sấp, lắc hai bàn tay (lắc gập lên - xuống hoặc lắc sang hai bên).
Nhịp 2: Đưa hai tay dang ngang, lắc hai bàn tay.
Nhịp 3: Như nhịp 1.
Nhịp 4: Về TTCB.
Nhịp 5: Bước chân phải sang ngang rộng bằng vai, hai tay giơ cao, lòng
bàn tay hướng vào nhau, đầu ngửa, mắt nhìn theo tay, lắc hai bàn tay.
Nhịp 6: Đưa hai tay ra trước, lắc hai bàn tay.
Nhịp 7: Như nhịp 2.

Nhịp 8: Về TTCB.

Hình ảnh: Học sinh tập bài thể dục phát triển chung
- Khi dạy bài thể dục phát triển chung, tôi nêu đúng tên động tác, làm mẫu
hoàn chỉnh 1 – 2 lần, phân tích ngắn gọn, làm mẫu chậm từng nhịp và cho học

11


sinh thực hiện theo, khi thực hiện tôi lưu ý cho học sinh những điểm khó của
động tác, sau đó cho các em thực hiện động tác.
Ở động tác vươn thở, tay tôi làm mẫu hoàn chỉnh động tác tập theo phương
pháp soi gương để học sinh thực hiện theo. Sau đó tập theo tổ nhóm dưới hình
thức thi đua , để học sinh tích cực tập luyện và thực hiện tốt bài tập của mình đạt
kết quả cao nhất.
- Khi cán sự điều khiển tôi uốn nắn nhịp hô nhanh hay chậm cho cán sự,
sau đó để cho cán sự chủ động điều khiển, còn tôi giúp đỡ sửa sai cho học sinh.
- Để các em tập đều và đẹp ở động tác nào tôi cũng nhắc các em hướng
quay của mặt. Điều đó còn giúp các em quan sát và sửa được một số chi tiết của
động tác.
- Khi chia nhóm tập luyện tôi đã phân chia thời gian, cho các em để chuyển
động tác cho kịp.
- Tập dưới hình thức thi đua (đúng và đẹp).
- Bốc thăm theo phiếu.
- Điểm số kiến các bạn trong nhóm của mình, để thực hiện bài tập.
* Với những hình thức như vậy giờ học rất nhẹ nhàng, nhưng lại sinh động
hấp dẫn, các em hăng say tập luyện.
- Bài tập rèn luyện tư thế cơ bản: Gồm các bài tập :
- Tung và bắt bóng một tay, hai tay.
- Tung bắt bóng theo nhóm 2 – 3 người.

- Di chuyển tung và bắt bóng.
- Bật xa.
- Nhảy dây kiểu chụm hai chân.
- Nhảy dây kiểu chân trước, chân sau.
- Bật cao, phối hợp chạy, nhảy, mang vác.
+ Khi giảng dạy tôi đã nêu tên bài tập và làm mẫu hoàn chỉnh, giải thích
ngắn gọn nhấn mạnh những điểm then chốt của kỉ thuật động tác, kết hợp chỉ
dẫn trên sân.

12


Ví dụ : Khi dạy động tác chạy đà bật cao, thường học sinh lấy đà không
hợp lí, giậm nhảy không mạnh, không duỗi hết chân. Tôi đã sửa cho các em
bằng cách, tập lấy đà với tốc độ chậm, khi học sinh nắm vững động tác mới
chuyển sang tập bình thường. Điều chỉnh độ cao của bóng treo cho phù hợp với
học sinh.

Hình ảnh: Học sinh bật cao tay với bóng
- Tôi điều khiển học sinh tập một số lần, xen kẽ có nhận xét sửa sai .
- Chia tổ cho học sinh tự quản tập luyện, tôi quan sát giúp đỡ chung.
- Các tổ trưởng báo cáo kết quả tập luyện của tổ mình.
- Thi đua giữa các tổ với nhau.
- Khi tổ 1 lên thực hiện thì các tổ còn lại theo dõi nhận xét, tổ bạn thực
hiện. Còn tôi nhận xét bổ sung và nhắc nhở những gì học sinh thực hiện chưa
đúng, cần sửa chữa và tuyên dương khen thưởng kịp thời những tổ cá nhân thực
hiện tốt.
- Khi tập bài tập rèn luyện tư thế kĩ năng vận động cơ bản, tôi đã phối hợp
khả năng khéo léo, linh hoạt, tính chính xác trong mỗi động tác, để hoàn thành
được bài tập cả về kỉ thuật và chất lượng động tác.

- Phần trò chơi :
- Chuẩn bị sân chơi và phương tiện.
13


- Tổ chức, sắp xếp đội hình chơi.
- Giới thiệu trò chơi và giải thích cách chơi.
Ví dụ : Trò chơi chạy tiếp sức. Tôi đã nêu tên trò chơi, giải thích ngắn gọn,
rõ ràng, dễ hiểu, cách chơi và yêu cầu về tổ chức, kỉ luật khi chơi.

Hình ảnh: Học sinh chơi trò chơi
- Điều khiển cuộc chơi. Phát lệnh (ra lệnh) để bắt đầu cuộc chơi, theo dõi
và nắm vững các hoạt động của cá nhân học sinh hoặc tập thể khi tham gia chơi.
Điều chỉnh lượng vận động của trò chơi, giảm hoặc tăng thời gian chơi, thay đổi
phạm vi hoạt động của trò chơi, thay đổi số lượng người chơi, nghỉ giải lao, thay
đổi yêu cầu hoặc cách chơi…
- Đánh giá kết quả của cuộc chơi, tôi đã thống kê về ưu khuyết điểm của
từng đội, về thời gian đội nào hoàn thành trước, nhiều hay ít người phạm quy,
sau đó đánh giá phân thắng thua thật công bằng để học sinh phấn khởi , hào
hứng khi tham gia vào các trò chơi.
- Môn thể thao tự chọn:
- Đá cầu.
- Tâng cầu bằng mu bàn chân.
- Phát cầu bằng mu bàn chân.

14


Hình ảnh : Học sinh tập phát cầu
Ví dụ: Khi dạy kỉ thuật động tác phát cầu bằng mu bàn chân. Tôi nêu tên

động tác, làm mẫu kết hợp giải thích động tác. Rồi cho học sinh tập một số lần,
khi tập một số học sinh phát cầu chưa được, phán đoán điểm cầu rơi không
chính xác, chạm cầu không đúng mu bàn chân. Tôi đã sửa cho các em bằng cách
15


tập tung cầu chính xác, tâng cầu bằng mu bàn chân, tập đá cầu treo ở độ cao
nhất định. Một người tung cầu đến, người thứ hai phát cầu, hai em tập phát cầu
cho nhau bằng mu bàn chân. Chọn một vài học sinh làm đúng động tác lên làm
mẫu, chia tổ cho học sinh tự quản tập luyện dưới dạng trò chơi thi đua, xem tổ
nào thực hiện động tác đúng và tốt nhất.
* Phối hợp dạy môn thể dục với các môn khác.
Như chúng ta đã biết, môn thể dục cùng với các môn khác trong nhà trường
có nhiệm vụ quan trọng, trong việc hình thành ở người học, những nhân cách
sống của con người trong thời đại mới. Trong trường tiểu học, các môn học có
tác dụng hỗ trợ lẫn nhau, môn này làm tiền đề để học tốt môn kia. Vì vậy môn
thể dục tạo điều kiện cho học sinh tham gia các hoạt động, giúp học sinh như
thư giản, thoải mái, xen kẻ trong các tiết học văn hoá căng thẳng. Học môn thể
dục còn giúp học sinh tăng cường thể lực, cơ thể khoẻ mạnh, có tác phong
nhanh nhẹ trong các hoạt động tập thể, các hoạt động ngoại khoá.
2.4. Hiệu quả của SKKN:
Qua quá trình nghiên cứu vận dụng những biện pháp trên và cách làm mới,
tôi nhận thấy tất cả học sinh đều ham học, tham gia tập luyện tích cực, trong mỗi
tiết học các em thường xuyên được rèn luyện thân thể nên sức khoẻ của các em
được nâng lên rõ rệt, mức độ hoàn thành tốt trong kiểm tra tiến bộ hẳn, không có
học sinh nào là chưa hoàn thành.
- Chất lượng giảng dạy và học tập đạt kết quả cao. Học sinh học tập tích
cực, chủ động tập luyện, lĩnh hội tri thức, không khí lớp học sinh động, sôi nổi.
- Môn học thể dục không còn là môn phụ, mà là môn học có tác dụng rất
quan trọng góp phần vào việc nâng cao chất lượng dạy học trong nhà trường.

Kết quả cụ thể như sau :
TT

Lớp TSHS

Năm học
2018-2019

T

H

C

SL

TL

SL

TL

SL

TL

1

5A
1

30

13

43,3%

17

56,7%

0

0

2

5A
2

28

12

43%

16

57%

0

0

( Giữa học kỳ 2)

16


Với kết quả trên khẳng định việc dạy theo hướng tích cực hoá hoạt động
của học sinh là việc làm cần thiết, để góp phần nâng cao chất lượng dạy và học
môn thể dục ở trường tiểu học.
* So với phương pháp cũ :
- Ở phương pháp cũ giáo viên giảng giải, hướng dẫn học sinh nhiều.
- Học sinh tập luyện được ít hơn.
- Có nhiều bài kiến thức còn nặng về nội dung nên hạn chế việc tập luyện
của học sinh.
Đổi mới phương pháp đã đem lại kết quả cao giúp học sinh tập luyện tích
cực, tự giác, có ý thức tổ chức, kỉ luật cao trong giờ học, có tinh thần đồng đội,
giờ học luôn sôi nổi, nhẹ nhàng sinh động, phát huy được năng lực sở trường
của từng cá nhân.
3. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
3.1. Kết luận
Trong quá trình đổi mới phương pháp dạy học và tổ chức các hoạt động
học tập theo hướng đổi mới. Tôi đã rút ra bài học sau :
- Dành nhiều thời gian cho học sinh tập luyện, hoạt động vui chơi.
- Như chúng ta đã biết thể dục thể thao là một lĩnh vực khoa học, mà tập
luyện thể dục thể thao đã đem lại cho con người sức khoẻ. Cho nên việc giáo dục
thể chất trong nhà trường là rất quan trọng, qua quá trình giảng dạy các khối lớp
và dự giờ đồng nghiệp, tham khảo tài liệu, sinh hoạt cụm, học chuyên đề cùng

với kinh nghiệm thực tế trong giảng dạy. Tôi thấy việc đổi mới phương pháp dạy
học là rất cần thiết phù hợp với lứa tuổi học sinh tiểu học, từ những biện pháp
trên đã mang lại hiệu quả rất cao trong các giờ học, học sinh tích cực, tự giác.
Đổi mới phương pháp giáo viên chỉ là người hướng dẫn các hoạt động. Tất cả các
học sinh đều tham gia các hoạt động học tập. Từ đó đã chiếm lĩnh được tri thức,
kỷ năng, kỷ xảo, học sinh tự đánh giá được kết quả học tập của mình, tạo điều
kiện cho các em phát huy được năng lực sở trường của mình, ứng dụng những
kiến thức trong học tập vào đời sống hằng ngày.
3.2. Kiến nghị
17


* Đối với nhà trường, cấp trên :
- Trang bị cho một sân bê tông và một phòng tập, để tập những hôm trời
mưa.
- Mua sắm thêm một số thiết bị dụng cụ như bóng ném, bóng chuyền, dây
nhảy để học sinh tập.
* Đối với các nhà nghiên cứu:
Bổ sung thêm tài liệu tham khảo về phương pháp dạy học môn thể dục bậc
tiểu học để giáo viên tham khảo học hỏi. Từ đó rút ra kinh nghiệm cho bản thân.
* Việc học môn thể dục trong nhà trường là một động lực quan trọng, để
góp phần hoàn thiện về mặt thể chất của con người, ngoài ra còn có tác dụng
tích cực thúc đẩy các mặt giáo dục khác phát triển. Vì vậy tôi luôn trau rồi kiến
thức để hoàn thiện mình, tìm ra những phương pháp tập luyện phù hợp với từng
đối tượng học sinh, khắc phục những khó khăn để đưa chất lượng giáo dục ngày
càng phát triển. Mặc dù đã có nhiều cố gắng và hoàn thành đề tài, song không
tránh khỏi những hạn chế thiếu sót. Mong các bạn đồng nghiệp và ban giám
khảo đóng góp ý kiến, bổ sung, để tôi có thêm những biện pháp mới hay hơn, sát
thực hơn.
Xin chân thành cảm ơn!

XÁC NHẬN CỦA HIỆU TRƯỞNG

Lê Quang Tám

Bá Thước, ngày 15 tháng 3 năm 2019
Tôi xin cam đoan đây là sáng kiến kinh
nghiệm của mình viết, không sao chép nội
dung của người khác.
NGƯỜI VIẾT

Vũ Văn Sự

18