SKKN MỘT SỐ KINH NGHIỆM GIÁO DỤC HỌC SINH LỚP CHỦ NHIỆM Ý THỨC BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG

MỤC LỤC
1. MỘT SỐ KINH NGHIỆM GIÁO DỤC HỌC SINH LỚP CHỦ
NHIỆM Ý THỨC BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG.
2. GIÁO DỤC TINH THẦN YÊU NƯỚC CHO HỌC SINH
TRƯỜNG THCS NGUYỄN TRÃI QUA DI TÍCH LỊCH SỬ ĐỊA
PHƯƠNG.
3. MỘT VAI KINH NGHIỆM GIẢI QUYẾT CAC TINH HUỐNG
SƯ PHẠM THƯỜNG GẶP TRONG CONG TAC CHỦ NHIỆM.
4. SỬ DỤNG MỘT SỐ PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC TÍCH CỰC,
BẢN ĐỒ TƯ TÍCH HỢP GIÁO DỤC KNS TRONG DẠY HỌC CỤM
BÀI CA DAO Ở CHƯƠNG TRÌNH NGỮ VĂN 7 KỲ I.
5. KINH NGHIỆM DẠY HỌC TÍCH HỢP GIÁO DỤC KĨ NĂNG
SỐNG CHO HỌC SINH QUA MỘT SỐ VĂN BẢN NGỮ VĂN 7.


UBND HUYỆN KRƠNG ANA
PHỊNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

Tên đề tài:
MỘT SỐ KINH NGHIỆM GIÁO DỤC HỌC SINH LỚP CHỦ
NHIỆM Ý THỨC BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG

Lĩnh vực: Chủ nhiệm
Họ và tên tác giả: Hoàng Thị Năm
Đơn vị: Trường THCS Nguyễn Trãi

Krông Ana, tháng 02 năm 2021



I. PHẦN MỞ ĐẦU

1. Lí do chọn đề tài
Chúng ta đều biết mơi trường có tầm quan trọng đặc biệt đối với đời sống con
người và sự phát triển kinh tế văn hoá của đất nước và của cá nhân. Tình trạng mơi
trường thay đổi và bị ơ nhiễm đang diễn ra trên phạm vi mỗi quốc gia cũng như trên
tồn cầu. Chưa bao giờ mơi trường bị ơ nhiễm nặng như bây giờ. Ở Việt Nam sự ô
nhiễm môi trường đang được đẩy lên mức báo động, gây nhiều hậu quả xấu đối với
môi trường sống con người, xuất hiện nhiều căn bệnh nguy hiểm khơng vacxin phịng
bệnh. Và ở trong ngôi trường THCS Nguyễn Trãi cũng vậy một thực trạng đáng buồn
là dù yêu trường lớp đến đâu nhiều học sinh vẫn vô tư xả rác khắp nơi, từ sân trường
đến hành lang lớp học và nhất là trong ngăn bàn. Giải thích cho việc làm rõ ràng là
thiếu văn minh này, một số học sinh hồn nhiên phát biểu: Tiện đâu thì bỏ đó. Cũng đâu
có nhiều nhặn gì, chỉ là vài cái vỏ kẹo, vỏ bim bim, ít hạt dưa linh tinh… do sự thiếu ý
thức của một bộ phận các em học sinh mà làm mất cảnh quan trường học, làm cho môi
trường học tập bị ảnh hưởng.
Chính vì vậy việc giáo dục bảo vệ mơi trường nói chung, bảo vệ thiên nhiên, tài
nguyên đa dạng sinh học nói riêng, là vấn đề cần thiết, cấp bách và bắt buộc khi giảng
dạy trong trường Phổ thông, mặc dù trong nhà trường ở các tiết học như giáo dục cơng
dân, hoạt động ngồi giờ lên lớp, hay các buổi sinh hoạt dưới cờ… đã có sự lồng ghép
rèn luyện cho các em ý thức bảo vệ môi trường xong chưa thường xuyên và do nhận
thức của các em còn hạn chế cho nên việc rèn luyện ý thức bảo vệ môi trường cho các
em chưa thực sự hiệu quả. Tôi thiết nghĩ rằng người giáo viên chủ nhiệm là người gần
gũi với các em, thường xuyên tiếp xúc với các em nên nắm bắt được tâm tư, tình cảm
của các em nên vai trị của giáo viên chủ nhiệm là hết sức cần thiết. Giáo viên chủ
nhiệm sẽ là người trực tiếp cung cấp cho học sinh những kiến thức cơ bản có liên quan
đến mơi trường, sự ô nhiễm môi trường, biện pháp giảm thiểu ô nhiễm… tăng cường
sự hiểu biết về mối quan hệ tác động qua lại giữa con người với tự nhiên trong sinh
hoạt và lao động sản xuất, góp phần hình thành ở học sinh ý thức và đạo đức mới đối
với mơi trường, có thái độ và hành động đúng đắn để bảo vệ mơi trường. Vì vậy, giáo
dục bảo vệ mơi trường cho học sinh là việc làm có tác dụng rộng lớn nhất, sâu sắc và

bền vững nhất, nó còn là nền tảng để phát triển đạo đức xã hội của mỗi con người.


Trước thực tế như vậy, là một giáo viên chủ nhiệm, tơi thấy bản thân phải tìm
cách để giáo dục các em ý thức bảo vệ môi trường tốt hơn, khơng những trong nhà
trường mà cịn ở gia đình và xã hội. Mục tiêu muốn hạn chế bớt rác thải cũng như
nâng cao ý thức về bảo vệ môi trường cho các em học sinh trong nhà trường, xuất phát
điểm từ học sinh lớp chủ nhiệm.
Từ những lí do trên cùng với những kinh nghiệm có được qua nhiều năm được
phân công làm công tác chủ nhiệm, cùng với sự giúp đỡ của các thầy cô, đồng
nghiệp ...tôi mạnh dạn đưa ra một số kinh nghiệm của bản thân tích lũy được trong q
trình làm cơng tác chủ nhiệm tơi đã thực hiện đề tài “Một số kinh nghiệm giáo dục
học sinh lớp chủ nhiệm ý thức bảo vệ môi trường”. Rất mong được sự đóng góp của
các thầy cơ, bạn bè đồng nghiệp.
2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài
* Mục tiêu:
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và đánh giá thực trạng ý thức bảo vệ môi trường
cho học sinh ở trường THCS Nguyễn Trãi, đề tài có mục đích đề xuất các biện pháp
giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho học sinh, thông qua công tác chủ nhiệm. Nhằm
giúp học sinh nhận thức rõ tác hại của ô nhiễm môi trường đối với sức khỏe và đời
sống con người. Từ đó có ý thức trong việc giữ gìn vệ sinh chung ở mọi lúc mọi nơi.
Có ý thức tiết kiệm điện, nước...tham gia tích cực các hoạt động bảo vệ môi trường ở
trường học cũng như ở địa phương tổ chức.
Đề tài này nhằm mục đích chia sẻ với đồng nghiệp phương pháp giáo dục ý thức
bảo vệ môi trường cho học sinh thông qua các giờ dạy kiến thức, các giờ sinh hoạt 15
phút đầu giờ, các giờ sinh hoạt lớp, các buổi ngoại khóa... góp phần thực hiện tốt mục
tiêu giáo dục ở trường THCS Nguyễn Trãi, từ đó mở rộng cho các trường THCS khác
trên địa bàn Huyện Krông Ana.
* Nhiệm vụ
 Nghiên cứu cơ sở lý luận về bảo vệ môi trường.

 Khảo sát, đánh giá thực trạng ý thức bảo vệ môi trường của học sinh ở trường
THCS Nguyễn Trãi. Đề xuất biện pháp giáo dục ý thức bảo vệ môi trường ở trường
THCS Nguyễn Trãi.
 Thực nghiệm sư phạm.
3. Đối tượng nghiên cứu


Tập trung vào các biện pháp giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho học sinh lớp
8A1 (năm học 2016 - 2017) trường THCS Nguyễn Trãi làm lớp thực nghiệm.
4. Giới hạn của đề tài

Tìm hiểu về ý thức bảo vệ môi trường của học sinh lớp 8A1 năm học 2016 2017 trường THCS Nguyễn Trãi.
5. Phương pháp nghiên cứu
a. Phương pháp nghiên cứu lí luận: thu thập thơng tin trên báo chí, trên internet...
b. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn: phân tích, tổng hợp, so sánh, quan sát, thực

nghiệm.
II.PHẦN NỘI DUNG
1. Cơ sở lý luận
Môi trường bao gồm các yếu tố tự nhiên và yếu tố vật chất nhân tạo quan hệ mật
thiết với nhau, bao quanh con người, có ảnh hưởng đến đời sống, sản xuất, sự tồn tại,
phát triển của con người và thiên nhiên. (Theo Điều 1, Luật Bảo vệ Môi trường của
Việt Nam).
Trong những năm gần đây, người dân cả nước đã chứng kiến sự phát triển không
ngừng về kinh tế xã hội, mức sống của người dân ở nhiều nơi được cải thiện rõ rệt.
Các khu đơ thị, nhà máy xí nghiệp được xây dựng ngày càng nhiều nhằm đáp ứng nhu
cầu của con người và tạo công ăn việc làm cho người lao động. Tuy nhiên, song song
với việc phát triển về kinh tế xã hội, vấn đề ô nhiễm môi trường ở nước ta hiện nay đã
và đang trở thành một vấn đề nóng bỏng gây rất nhiều bức xúc cho dư luận xã hội và

gây ra những tác hại không nhỏ đến con người, sinh vật và thiên nhiên. Vậy đâu
là nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường ở nước ta hiện nay ?


Do các chất khí thải ra từ hoạt động cơng nghiệp và sinh học.



Do các loại hóa chất bảo vệ thực vật và chất độc hóa học.



Do các tác nhân phóng xạ.



Do các chất thải rắn.



Do tiếng ồn, bụi, khói…



Do sinh vật gây bệnh…



Và nhiều nguyên nhân khác.

Cịn tại trường THCS Nguyễn Trãi, mơi trường học đường lâu nay vẫn cịn tình
trạng rác ở khắp mọi nơi: bồn hoa, ngăn bàn, góc lớp, cầu thang, căng tin đâu đâu


cũng có rác. Thế nhưng, các học sinh của chúng ta lại dửng dưng làm ngơ, quên đi và
thậm chí là khơng hay biết. Chính các em cũng thể hiện ý thức rất kém trong việc giữ
gìn vệ sinh nơi trường lớp.
Dẫu biết rằng việc giáo dục giữ gìn vệ sinh môi trường xanh - sạch - đẹp ở bất kì
nơi đâu đã được trang bị cho các em học sinh từ rất sớm. Song đáng buồn thay, ở bất
kì ngơi trường nào khi chúng ta có dịp ghé thăm thì khơng khó để nhận thấy những
cảnh tượng học sinh khơng giữ gìn vệ sinh học đường, thậm chí những hình ảnh này
cịn mang tính chất rất phổ biến. Nhiều em học sinh vứt giấy, vỏ của các bao bì đựng
quà vặt, bã kẹo cao su,… lung tung nơi sân trường, hành lang lớp và nhiều nữa là nơi
ngăn bàn, dưới nền lớp học… Nguyên nhân của những hành động thiếu ý thức đó là
do thói lười biếng, lối sống ích kỷ chỉ biết nghĩ đến quyền lợi cá nhân của một số các
em học sinh. Các em nghĩ rằng, những nơi công cộng như trường học, lớp học không
phải nhà mình, vậy thì việc gì mà phải mất cơng giữ gìn, đã có đội lao cơng dọn dẹp.
Cách suy nghĩ như vậy thật đáng chê trách. Một nguyên nhân nữa là do thói quen vứt
rác bừa bãi đã có từ lâu, khó sửa đổi khi ở nhà cũng như ở các lớp học hàng ngày. Mặc
dù, các thầy cô giáo và ban cán sự lớp luôn thường xuyên nhắc nhở nhưng vẫn không
thể nào giữ cho lớp học sạch đẹp.
Vệ sinh môi trường học đường là một trong những vấn đề cần được đưa ra giải
quyết hiện nay. Vì vậy các em học sinh hãy có ý thức hơn trong việc giữ gìn, bảo vệ
cảnh quan lớp học, trường học của mình. Mỗi người hãy tự thực hiện dọn dẹp, thu
gom rác và vệ sinh toàn bộ lớp học, trường học ngay hơm nay. Hãy có ý thức chấp
hành tốt, không xả rác bừa bãi, không vẽ bậy lên tường,… Nhiều người có ý thức đẹp
sẽ tạo thành một nét văn hóa đẹp. Chung tay cùng nhau, chúng ta tạo nên một môi
trường học tập sáng - xanh - sạch - đẹp.
Rác thải chính là những chất thải hằng ngày do con người chúng ta sinh hoạt và
làm việc thải ra môi trường xung quanh. Rác thải được chia ra làm nhiều loại như rác

thải công nghiệp, rác thải sinh hoạt. Rác thải công nghiệp tồn tại dưới các hình thức:
chất hóa học của các máy, nước thải, các loại phế liệu bẩn... Còn rác thải sinh hoạt
(gồm rác thải hữu cơ, rác thải vơ cơ) nó là những thứ gắn liền với đời sống hằng ngày
của chúng ta như: chai nhựa, túi ni lông, bao tải các loại thức ăn, nước uống cịn thừa,
những vật dụng khơng cịn tác dụng sử dụng nó đều được coi là rác thải. Ngày nay, khi
đất nước chúng ta ngày một gia tăng dân số, thì tỷ lệ rác thải đang ở mức gây ô nhiễm


môi trường trầm trọng. Rác thải gây ô nhiễm môi trường đất, mơi trường nước, mơi
trường khơng khí, phá hủy môi trường sống, hệ sinh thái bị ô nhiễm, phá hủy cảnh
quan, ảnh hưởng đến sinh hoạt, sức khỏe con người. Mặc dù đảng và nhà nước ta cũng
có những chính sách, biện pháp ngăn ngừa chúng. Tuy nhiên khơng phải khi nào, con
người cũng có những ý thức chấp hành việc xả rác đúng nơi quy định. Minh chứng cho
thấy, rất nhiều nhà máy, khu công nghiệp lợi dụng việc ở gần biển, xả trực tiếp các loại
chất thải, nước thải ra biển, gây ô nhiễm môi trường nước trầm trọng. Cụ thể là việc cá
chết hàng loạt ở khu vực biển kéo dài ở Nghệ An, Hà Tĩnh hồi tháng 4/2016. Nguyên
nhân trực tiếp là do sự ô nhiễm của nước biển. Hay ngay tại Hà Nội đầu tháng 10 vừa
rồi khu vực Hồ Tây thơ mộng, cá chết hàng loạt mà nguyên nhân là do sự ô nhiễm trực
tiếp của nguồn nước. Thế mới thấy, chính con người chúng ta lại làm hại lẫn nhau.
Ngoài ra, hằng ngày chúng ta vẫn thường xuyên xả rác ra môi trường ngồi. Làm ơ
nhiễm mơi trường sống của chúng ta.
Việc giáo dục ý thức bảo vệ môi trường là rất cần thiết ở mọi lúc mọi nơi. Chúng
ta thực hiện mọi biện pháp, việc làm, cách làm nhằm mục đích là làm cho môi trường
xanh - sạch - đẹp.
Hiện nay với sự phát triển mạnh mẽ của nền kinh tế và đã thải ra ngồi rất nhiều
lượng chất thải có hại cho con người và môi trường chúng ta, những chất thải như: bọc
nilon, chai nhựa, chai sành sứ, thủy tinh …
Con người tỏ thái độ bàng quan, thiếu quan tâm, cho dù mơi trường ơ nhiễm ra
sao, coi đó là việc của xã hội, của người khác không phải của mình. Nguy hại hơn,
những suy nghĩ trên khơng phải của một số ít người, mà của rất nhiều người. Vì vậy,

cần hiểu lại vấn đề, cần có những hành vi ứng xử thật đúng đắn với môi trường và tài
nguyên thiên nhiên là vấn đề cấp bách đang đặt ra, bởi nếu không những vấn đề trên sẽ
ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống của con người trong hiện tại và cả tương lai nữa.
Cho học sinh hiểu biết tổng hợp môi trường nơi đang sống. Hạn chế chất thải có
hại cho con người và mơi trường ảnh hưởng đến nguồn nước uống, sinh hoạt.
Bảo vệ môi trường là một việc làm thiết thực góp phần bảo vệ đất nước mình và
xem đây là nhiệm vụ quan trọng của học sinh.
2.Thực trạng của vấn đề nghiên cứu
Trong các trường THCS nói chung hiện nay việc giáo dục ý thức bảo vệ môi
trường cũng rất được quan tâm, đối với các em học sinh thì ngành cũng đã có một số


biện pháp để giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho các em như: cho các em lao động
nhặt rác sân trường, tham gia phong trào làm cho thế giới sạch hơn, tuyên truyền dưới
cờ về bảo vệ môi trường... và ở một số môn học cũng được lồng ghép chủ đề mơi
trường vào giảng dạy, cũng góp phần nào làm sạch hơn môi trường của chúng ta. Tuy
nhiên cũng chưa đi vào hoạt động có hiệu quả vì đa số các em chưa có ý thức cao
trong việc bảo vệ môi trường, những việc làm của các em chưa có tính tự giác, khi nào
giáo viên nhắc nhở u cầu các em mới làm, nếu có thì chỉ có số ít các em làm, nếu
như một trường mà chưa có được một tập thể học sinh có ý thức về bảo vệ mơi trường
thì việc thực hiện phong trào thi đua xây dựng trường học xanh - sạch - đẹp khó có thể
thực hiện tốt.
Hiện nay tình trạng bán hàng rong trước cổng trường học vẫn còn nhiều, sau khi
mua xong hàng hóa, như một thói quen xấu, các em học sinh có thể dễ dàng xả rác
ngay ra cổng trường mà không cần suy nghĩ điều này làm mất cảnh quan trường học.
Đa số các bậc phụ huynh chưa quan tâm tớp việc giáo dục ý thức bảo vệ mơi
trường cho con em mình xem việc này là của nhà nước, của xã hội khơng phải của
mình. Nhiều phụ huynh có tư tưởng:
Của mình thì giữ bo bo
Của người thì thả cho bị nó ăn.

Chính tư tưởng này làm ảnh hưởng lớn tới suy nghĩ của các em học sinh. Làm
cho các em nghĩ đơn giản rằng chỉ cần nhà mình sạch thì được cịn bẩn thì ai bẩn mặc
ai cho nên cũng chẳng quan tâm. Ngay cả những nơi cơng cộng khơng phải là của
mình thì việc gì mà phải mất cơng gìn giữ. Thêm một nguyên nhân tiếp theo là do thói
quen đã có từ lâu, khó sửa đổi, đồng thời chúng ta cũng lại phải có sự nhắc nhở thì
người ta mới khơng xả rác bừa bãi. Ta như nhận thấy được rằng chính ở trong các lớp
học, hằng ngày, các thầy cô và ban cán sự lớp phải thường xuyên nhắc nhở thì mới giữ
cho lớp học sạch đẹp.
Nhà trường chưa có nơi đổ rác hợp lý, thùng rác chưa được phân loại, hiện tại
sân trường còn rất nhiều rác và những chai nhựa
chưa được xử lý: bọc nilon, giấy, chai nhựa, lá
cây.


Một số hình ảnh về rác thải trong khn viên trường
Mơi trường trong xã hội có nhiều các chất thải khác nhau. Ở đây tôi chỉ muốn đề
cập đến những loại chất thải gần gũi với chúng ta, nhất là các em học sinh và gia đình
các em, loại chất thải đó là:
-Bọc nilon: đây là một loại chất thải tiềm ẩn những nguy hiểm, nhưng mọi người
không để ý đến và nó cũng được sử dụng nhiều nhất trong sinh hoạt của chúng ta, hầu
như gia đình nào cũng sử dụng bọc nilon, thời gian phân hủy của nó cũng rất lâu
khoảng về trăm năm tùy loại bọc nilon.
-Chai nhựa: đây cũng là một loại chất thải rất nguy hiểm, thời gian phân hủy của
nó cũng rất lâu.
-Giấy và lá cây: đây là loại rác sẽ làm mất mỹ quan, mất đi cái đẹp và cũng tìm
ẩn nguy hiểm.


-Những chai lọ, chậu cây bằng sành, sứ.
Những chất thải trên tiềm ẩn những nguy hiểm, làm mất vẽ đẹp cảnh quan môi

trường sư phạm.
Trước thực tế như vậy, bản thân là một giáo viên chủ nhiệm, tôi cảm thấy mình
phải tìm cách nào để giáo dục các em trước hết là học sinh lớp mình chủ nhiệm, ý thức
bảo vệ môi trường tốt hơn, không những trong nhà trường mà cịn ở gia đình và xã hội.
Chúng ta phải giáo dục ý thức bảo vệ mơi trường với tồn thể học sinh vì lực lượng
này rất đơng đảo, sẽ là thế hệ tiếp tục xây dựng quê hương, đất nước và bảo vệ môi
trường chúng ta thêm xanh - sạch - đẹp. Nếu nhận thức của mỗi học sinh tốt, thực hiện
tốt việc bảo vệ mơi trường đó cũng là lực lượng tốt bảo vệ, khôi phục thiên nhiên, góp
phần xóa đói giảm nghèo cải thiện sức khỏe con người. Nhưng ý thức không là chưa
đủ mà cần phải có những biện pháp, những cách làm, những hành động thiết thực để
góp phần bảo vệ mơi trường.
Trước khi thực hiện đề tài, tơi đã điều tra bằng hình thức trắc nghiệm trong học
sinh về ý thức bảo vệ môi trường qua phát phiếu thăm dò cho 5 lớp 8 (từ 8A1 đến
8A5, trong đó có lớp tơi chủ nhiệm 8A1) năm học 2016 -2017 vào tháng 9/2016 về các
nội dung sau:
 Em thấy sân trường trường em như thế nào?
 Rác thải làm ảnh hưởng như thế nào đến môi trường sống của chúng ta?
 Ở trường các em có được tham gia thường xuyên các buổi lao động hay khơng?
các buổi lao động đó nhằm mục đích gì?
 Sân trường đã sạch đẹp thì em có ý thức giữ gìn hay khơng?
 Em nghĩ thế nào về những bạn hay xả rác bừa bãi?
 Em có những hành động cụ thể nào để góp phần bảo vệ mơi trường?
 Em đã tuyên truyền, vận động các bạn, gia đình và cộng đồng bảo vệ mơi
trường như thế nào?
Kết quả thống kê cho thấy:


Số HS có ý thức
Lớp

8A1
8A2
8A3
8A4
8A5

Sĩ số

32
32
28
30
25

Số HS có ý thức

BVMT
SL
8
7
6
6
5

Tỉ lệ %
25
22
23
21
21

BVMT chưa
thường xuyên
SL
Tỉ lệ %
11
35
10
32
9
33
11
36
8
32

Số HS chưa có ý
thức BVMT
SL
13
15
13
13
12

Tỉ lệ %
40
46
44
43

47

Qua kết quả thăm dị ban đầu tơi thấy, số lượng học sinh có ý thức bảo vệ mơi
trường cịn ít, giữa lớp chủ nhiệm so với các lớp khác chưa có sự khác biệt, số lượng
học sinh ý thức bảo vệ môi trường chưa thường xuyên hoặc chưa có ý thức về bảo vệ
mơi trường cịn nhiều ở tất cả các lớp.
3. Nội dung và hình thức của giải pháp
a. Mục tiêu của giải pháp
-Trang bị cho học sinh những kiến thức cơ bản ban đầu về môi trường phù hợp
đặc điểm lứa tuổi. Rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh.
-Nhận thức mối quan hệ khăng khít qua lại giữa con người với mơi trường.
-Từng bước bồi dưỡng cho học sinh lịng u q thiên nhiên, biết trân trọng mơi
trường tự nhiên và có nhu cầu bảo vệ môi trường sống.
-Giáo dục ý thức bảo vệ mơi trường cho học sinh trong nhà trường, gia đình và
nơi công cộng.


-Có ý thức tuyên truyền, vận động mọi người xung quanh cùng tham gia bảo vệ
môi trường.
-Thông qua các hoạt động làm tăng cường tinh thần đoàn kết tập thể.
-Thực hiện mục tiêu giáo dục, góp phần xây dựng trường học thân thiện học sinh
tích cực.
b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp
+ Nội dung thực hiện

Trong quá trình làm cơng tác chủ nhiệm tơi đã tìm tịi, sưu tầm và đúc kết
được một kinh nghiệm để giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho học sinh và đã
sử dụng trong các năm làm công tác chủ nhiệm và bước đầu đã mang lại hiệu
quả. Tôi xin mạnh dạn đưa ra đây để cùng trao đổi với bạn bè đồng nghiệp.
-Lập kế hoạch cho riêng mình (GVCN) ngay từ đầu năm để giáo dục ý thức bảo

vệ môi trường đối với lớp chủ nhiệm.
-Thông qua các hoạt động vệ sinh xanh - sạch - đẹp trường lớp.
-Tuyên truyền hạn chế sử dụng túi nilon.
-Tiến hành phân loại rác.
-Làm phân ủ hữu cơ.
-Tổ chức “Ngày hội rác” ( làm các sản phẩm hữu ích từ rác thải).
-Tổ chức thi tìm hiểu kiến thức pháp luật về bảo vệ môi trường cho học sinh.
-Tổ chức thu gom giấy vụn, chai nhựa làm quỹ hoạt động cho lớp.
+ Cách thức thực hiện biện pháp
Vậy phải làm gì để bảo vệ môi trường của chúng ta? Bảo vệ môi trường phải cần
một thời gian dài, liên tục, tốn kém nhiều công sức và tiền của. Do đó, bảo vệ mơi
trường nên bắt đầu bằng việc giáo dục ý thức bảo vệ môi trường, nhất là cho học sinh.
Hiện nay, vấn đề giáo dục ý thức, trang bị kiến thức về bảo vệ môi trường trong các
nhà trường chưa được chú trọng đúng mức, bảo vệ môi trường chưa được xem là một
môn học ở các cấp học phổ thông. Bộ môn này mới chỉ được lồng ghép trong các môn
sinh học, giáo dục công dân, địa lý và một số tiết học ngoại khóa. Do vậy, ý thức bảo
vệ mơi trường vì thế chưa hình thành rõ nét trong tầng lớp học sinh. Với mục đích hạn
chế rác thải, góp phần giáo dục ý thức bảo vệ môi trường ở trường THCS Nguyễn Trãi
mà trước hết tôi tiến hành thực nghiệm ở lớp chủ nhiệm bằng những việc làm, những
hành động thiết thực cụ thể như sau:


Thứ nhất lập kế hoạch cho riêng mình (GVCN) ngay từ đầu năm để giáo
dục ý thức bảo vệ môi trường đối với lớp chủ nhiệm.
Khi nhận lớp chủ nhiệm tơi ngồi việc lập kế hoạch chủ nhiệm tơi đã lên cho
mình một kế hoạch riêng để giáo dục ý thức bảo vệ mơi trường cho học sinh lớp mình
cụ thể như sau:
+ Trong lớp học đặt sẵn 2 sọt rác hữu cơ và vô cơ. Tôi hướng dẫn học sinh cách
phân loại rác hợp lý.
+ Giao cho ban cán sự lớp theo dõi việc vệ sinh lớp học của các thành viên trong

lớp: Từ việc bỏ rác đúng nơi quy định, kiểm tra thường xuyên trong ngăn bàn nếu phát
hiện trong ngăn bàn học sinh nào có rác sẽ phạt trực nhật 1 tuần và trừ điểm thi đua
tùy mức độ vi phạm.
+ Giao cho các tổ luân phiên nhau trong việc chăm sóc cơng trình măng non.
Tuần 1 bắt đầu từ tổ 1.
+ Chia cho các tổ trồng cây xanh để trang trí lớp học tạo mơi trường lớp học
xanh - sạch - đẹp.
Ngay từ đầu năm học lên kế học rõ ràng, ban cán sự lớp làm việc rất năng động
cộng với ý thức của các em khá tốt và kết quả khá khả quan, khi 100% các em đều bỏ
rác đúng nơi quy định, các em tham gia trồng cây xanh, trang trí lớp học rất nhiệt tình,
khơng cịn tình trạng rác trong ngăn bàn hay trong góc lớp. Mơi trường lớp học thân
thiện với các em hơn.
Thứ hai thông qua các hoạt động vệ sinh xanh -sạch -đẹp trường lớp
Ngoài vệ sinh lớp học hàng ngày, cứ đến ngày chủ nhật cuối cùng của tháng, lớp
chủ nhiệm thực hiện buổi lao động cơng ích “ngày chủ nhật xanh”, làm sạch các khu
vực hai bên đường quốc lộ gần trường, trong khuôn viên nhà trường, cổng trường, nhổ
cỏ, chăm sóc bồn hoa cây cảnh.


Một số hình ảnh về “Ngày Chủ nhật xanh” của học sinh lớp 8A1 trường THCS Nguyễn
Trãi

Thứ ba là tuyên truyền hạn chế sử dụng túi nilon
Đây là một trong những rác thải gây ô nhiễm môi trường ở trường chúng tôi. Túi
nilon khi đốt cháy tạo ra đi - ô - xin gây ngộ độc, khó thở, gây ung thư và các dị tật
bẩm sinh cho trẻ. Khí CO 2 làm tăng hiệu ứng nhà kính, thúc đẩy quá trình biến đổi khí
hậu. Theo các nhà khoa học chất phụ gia hóa dẻo trong túi nilon có thể làm tổn
thương, thối hóa thần kinh và tủy sống; chất tạo màu trong túi nilon gây hại não và là
một trong những nguyên nhân gây ung thư; chất DOP ( dioctinplatalat) trong túi nilon
có thể gây vơ sinh nam và dậy thì sớm ở bé gái.

Thế nhưng hiện nay hầu hết các siêu thị, cửa hàng, chợ... và trong sinh hoạt hàng
ngày, mọi người có thói quen sử dụng túi nilon để đựng đồ cho khách. Còn tại các


quán ăn, hàng trăm hộp xốp được sử dụng để đựng thức ăn sẵn cho khách mang về.
Đặc biệt ở trường tôi, đa số học sinh học xa nhà, buổi trưa thường hay ở lại trường, vì
vậy các em học sinh hàng ngày đều sử dụng túi nilon, hộp xốp để đựng thức ăn sáng,
ăn trưa, quà vặt... đến trường. Đây là loại rác thải không thể tái chế được và phải mất
hàng nghìn thậm chí hàng trăm nghìn năm để phân hủy trong môi trường tự nhiên. Tôi
hướng dẫn các em thay vì sử dụng túi nilon hay hộp xốp chúng ta có thể sử dụng các
túi sinh thái, túi giấy, hộp nhựa, cặp lồng...để mang thức ăn hay đồ dùng đến trường.

Thứ tư tiến hành phân loại rác
Theo các chuyên gia thì trong 100 tấn rác chúng ta thải ra chỉ có 2,22 tấn là rác
vơ cơ khơng thể tái chế cần phải đem chôn lấp, hai loại rác còn lại là rác hữu cơ và rác
tái chế đều có thể tận dụng để chế biến làm phân bón hoặc tái chế thành các sản phẩm
có ích. Ở trường tơi có nhiều thùng rác, tuy nhiên rác thải để lẫn lộn với nhau thì
khơng có giá trị gì. Rác thải được phân loại chính xác mới trở thành ngun liệu có giá
trị. Vậy tại sao chúng ta khơng học cách vứt bỏ rác có ý thức hơn? Chính vì vậy tơi đã
hướng dẫn học sinh lớp chủ nhiệm tiến hành phân loại rác, dán nhãn phân loại thùng
rác vô cơ và thùng rác hữu cơ, chúng được đặt ở nhiều vị trí trong nhà trường như
căng tin, trong sân trường, nhà để xe... Như vậy, thông qua những thùng rác này các
em đã biết cách phân loại rác.


Những thùng rác khi chưa được phân loại

Các thùng rác được dán nhãn để phân loại

rác

Thứ năm làm phân ủ hữu cơ
Trường tơi có nhiều cây xanh, cứ đến mùa lá rụng thì sân trường lúc nào cũng rất
nhiều lá. Các em học sinh lớp tôi đã sử dụng rác hữu cơ làm phân ủ hữu cơ để bón cho
các bồn hoa, cây cảnh trong sân trường.
Cách tiến hành: Chuẩn bị một thùng xốp có nắp thống khí, đáy của thùng có lỗ
thống để tiếp xúc với khơng khí. Đặt thùng cách mặt sàn khoảng 5cm, đặt 1 khay ở
dưới để hứng nước(nếu có).
Để dưới đáy thùng các vật liệu như lá khô, rơm hoặc một phần đát xốp dày
khoảng 15cm. Tiếp đó cho các loại rác hữu cơ như lá rau, vỏ hoa quả, bã chè, bã cà
phê...(chú ý không cho các chất béo, mỡ thịt, các sản phẩm bơ sữa vì chúng sẽ gây
mùi; khơng cho các loại lá cây bị sâu bệnh, phân chó mèo vì có thể có sán và khơng
được phân hủy hết trong q trình ủ)
Cho chút nước vào để đảm bảo độ ẩm vừa đủ.
Cung cấp oxi bằng cách đảo trộn thường xuyên và cho thêm các rác hữu cơ mới
vào thùng phân ủ hàng ngày.
Sau 1 tháng chúng ta có một thùng phân ủ với đầy đủ các chất dinh dưỡng để bón
cho cây, vừa tiết kiệm chi phí mà lại khơng gây ô nhiễm môi trường.

Học sinh lớp 8A1 ủ phân hữu cơ

Bón phân hữu cơ cho cây trồng trong sân trường

Thứ sáu tổ chức “Ngày hội rác” ( làm các sản phẩm hữu ích từ rác thải)
Khơng phải tất cả các loại rác thải đều bỏ đi, chúng ta có thể tái sử dụng các rác
thải vô cơ như vỏ lon, vỏ chai, giấy, vỏ bút,… để làm ra các sản phẩm tái chế phục vụ
cho học tập, sinh hoạt. Trong lớp chủ nhiệm tôi chia lớp ra làm 6 nhóm với những học


sinh gần nhà nhau và giao nhiệm vụ cho từng nhóm về nhà trong thời gian 1 tuần làm

ra các sản phẩm tái từ rác vô cơ mà các em đã phân loại trước đó. Các em rất hào hứng
và tham gia nhiệt tình. Vào ngày cuối tuần tơi tổ chức một buổi ngoại khóa có mời các
thầy cơ và đại diện học sinh các khối lớp tới tham dự “ Ngày hội rác”. Sản phẩm mà
các em đem lại vô cùng phong phú và đa dạng:


Một số sản phẩm tái chế từ rác được trưng bày trong " Ngày hội rác" của học sinh lớp 8A1

Thứ bảy tổ chức thi tìm hiểu kiến thức pháp luật về bảo vệ môi trường cho
học sinh lớp chủ nhiệm.
Tơi đã tổ chức một buổi thi tìm hiểu pháp luật về bảo vệ môi trường vào giờ sinh
hoạt lớp cho học sinh lớp chủ nhiệm. Cuộc thi đã thu hút đông đảo sự tham gia của các
em học sinh. Qua cuộc thi, các em đã lĩnh hội được rất nhiều kiến thức về môi trường.
Biết được sự tác động qua lại giữa môi trường với tự nhiên và con người. Biết u q
thiên nhiên và thấy có trách nhiệm, ý thức phải bảo vệ mơi trường. Từ đó có những
hành động đúng đắn để bảo vệ môi trường. Đồng thời cuộc thi làm tăng thêm tinh thần
đoàn kết tập thể cho HS lớp chủ nhiệm.
[


Hình ảnh trong “Cuộc thi Tìm hiểu kiến thức BVMT” lớp 8A1

Thứ tám tổ chức thu gom giấy vụn, chai nhựa làm quỹ hoạt động cho lớp
Sau mỗi khi kiểm tra xong các môn học kỳ hoặc sau mỗi buổi học, trong các
phịng học và sân trường có rất nhiều giấy vụn, chai nhựa. Các em học sinh lớp tôi chủ
nhiệm đã thay nhau đi gom giấy vụn và chai nhựa. Số tiền thu được từ bán chai nhựa
và giấy vụn để tổ chức các hoạt động cho lớp như ngày hội rác, thi tìm hiểu pháp luật
bảo vệ mơi trường, ngày chủ nhật xanh...

Hình ảnh giấy vụn rất nhiều trong lớp sau giờ tan học

Các bạn học sinh lớp 8A1 thu gom giấy vụn, chai nhựa
c. Mối quan hệ giữa các giải pháp
Để nâng cao ý thức bảo vệ mơi trường cho học sinh thì có rất nhiều biện pháp,
tuy nhiên cần tiến hành song song các biện pháp và được thực hiện xuyên suốt năm
học. Phải làm sao để bảo vệ mơi trường là một thói quen hàng ngày của học sinh. Biến
việc bảo vệ môi trường thành một thói quen, một lối sống tốt.


d. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu, phạm vi và
hiệu quả ứng dụng
+ Kết quả khảo nghiệm
Sau một năm thực hiện những biện pháp nói trên, tơi thực hiện lại phiếu điều tra
vẫn với những câu hỏi như vậy với 5 lớp 8A1, 8A2, 8A3,8A4, 8A5, kết quả cho thấy
đa số học sinh trong lớp 8A1( lớp chủ nhiệm) của năm học 2016 - 2017 có ý thức bảo
vệ mơi trường rất tốt, khơng cịn học sinh chưa có ý thức bảo vệ mơi trường, cịn các
lớp cịn lại khơng được giáo dục thường xuyên nên ý thức bảo vệ môi trường chưa có
sự thay đổi. Chúng ta có thể thấy rõ qua bảng số liệu sau:


Số HS có ý thức
Lớp

8A1
8A2
8A3
8A4
8A5

Sĩ số

32
32
28
30
25

BVMT
SL
23
9
7
7
7

Tỉ lệ %
73
28
25
21
26

Số HS có ý thức
BVMT nhưng chưa
thường xuyên
SL
Tỉ lệ %
9
27
11

35
9
33
12
41
8
32

Số HS chưa có ý
thức BVMT
SL
0
12
12
11
10

Tỉ lệ %
0
37
42
38
42

Kết quả thực nghiệm cho thấy những biện pháp đã thực hiện đạt hiệu quả cao, tỉ
lệ học sinh có ý thức bảo vệ mơi trường tăng cao rõ rệt ở lớp chủ nhiệm (lớp 8A1).
+ Giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu
* Đối với bản thân tác giả
Đây là một cách có thể đem lại hiệu quả cao trong giáo dục ý thức bảo vệ và giữ
gìn

mơi trường cho học sinh, giữ cho lớp học thêm sạch, cho trường thêm sạch và đây
cũng
là một cách mà tơi có thể sử dụng tốt trong gia đình tơi và đã đem lại hiệu quả tốt.
Giúp tơi có thêm kinh nghiệm trong giáo dục học sinh về bảo vệ mơi trường và kinh
nghiệm trong gia đình về vấn đề xử lý rác thải.
* Đối với học sinh
Giúp các em hiểu sâu hơn về rác thải (tác hại và lợi ích của nó), giúp các em có ý
thức trong việc giữ gìn mơi trường vì rác khơng phải là thứ bỏ đi mà nó đem lại lợi ích


như trên, chính vì thế giúp các em ý thức hơn từ đó các em sẽ khơng vứt rác bừa bãi
mà bỏ rác đúng quy định. Sẽ góp phần thực hiện tốt phong trào thi đua trường học
“Xanh - sạch - đẹp”.
+ Phạm vi và hiệu quả ứng dụng
Sau một năm cố gắng nỗ lực của cơ và trị lớp chủ nhiệm đã chứng minh tính
đúng đắn của đề tài. Qua những hoạt động các em học sinh đã được trải nghiệm, học
được nhiều điều bổ ích, mang lại cho các em nhiều kiến thức sâu rộng, biết vận dụng
những kiến thức mình đã được học vào thực tiễn đời sống.
Các em biết phân bố thời gian hợp lí giữa học tập và làm việc để vệ sinh trường
lớp, giúp đỡ bố mẹ dọn dẹp vệ sinh nhà cửa, vườn tược, đường làng ngõ xóm hằng
ngày làm cho mơi trường sống xanh sạch đẹp.
Ý thức bảo vệ môi trường của học sinh lớp chủ nhiệm tăng cao rõ rệt, trường lớp
sạch sẽ. Các em cịn có một vốn quỹ từ việc thu gom giấy vụn để tổ chức những hoạt
động trong lớp.
Với những hành động nhỏ, việc làm thiết thực hi vọng sẽ góp phần giúp trường
THCS Nguyễn Trãi nói riêng và các trường THCS nói chung xây dựng được ngôi
trường xanh - sạch - đẹp.


Sau khi áp dụng cho lớp chủ nhiệm mang lại những hiệu quả thiết thực, đầu năm

học 2017- 2018 tôi đã đề nghị với lãnh đạo nhà trường và tổng phụ trách đội tổ chức
một buổi hoạt động giáo dục dưới cờ để triển khai cho học sinh toàn trường các biện
pháp bảo vệ mơi trường, sau đó tơi có trao đổi trực tiếp với các giáo viên chủ nhiệm

của các lớp những kinh nghiệm mà mình đã áp dụng để xây dựng ngôi trường THCS
Nguyễn Trãi xanh - sạch - đẹp. Và đây là một số hình ảnh về trường THCS Nguyễn
Trãi vào tháng 12 năm 2017: