Bai 26 Cay tre Viet Nam

- Bố cục
Gồm bốn phần:
Phần 1: Từ đầu cho đến “ChÝ khÝ như ngưêi” – Giíi
thiƯu chung vỊ c©y tre Việt Nam.
Phần 2: Tiếp đến chung thuỷ: - Cây tre gắn bó với
con ngời trong cuộc sống lao động và sinh hoạt
Phần 3: Từ câu tiếp đến anh hùng chiến đấu: -tre
trong chiến đấu bảo vệ quê hơng.
Phần 4: Phần còn lại: Tre trong hiện tại và tơng lai


2. Đọc chú thích.
Chú thích: Một thế kỉ văn minh, khai hoá: chỉ thời kì
thực dân Pháp đô hộ nớc ta, cách nói mỉa mai, vì bọn
Thực dân Pháp thờng rêu rao là đà khai hoá văn minh
cho các xứ thuộc địa.


II. Đọc hiểu văn bản
1. Giới thiệu chung về cây tre.
Là ngời bạn thân của nông dân
Việt Nam, bạn thân của nhân dân
Việt Nam.
Nớc Việt Nam xanh muôn ngàn
cây lá khác nhau. Cây nào cũng
đẹp, cây nào cũng quý, nhng thân
thuộc nhất vẫn là tre nứa. Tre
Đồng Nai, nứa Việt Bắc, tre ngút
ngàn Điện Biên Phủ, luỹ tre thân
mật làng tôi đâu đâu ta cũng có

nứa tre làm bạn.


Tre, nứa, trúc , mai, vầu
mấy chục loại khác
nhau, nhng cùng một
mầm non măng mọc
thẳng . Vào đâu tre cũng
sống, ở đâu tre cũng
xanh tốt. Dáng tre vơn
mộc mạc, màu tre tơi
nhũn nhặn. Rồi tre lớn
lên cứng cáp, dẻo dai,
vững chắc. Tre trông
thanh cao, giản dị, chí
khí nh ngời


2. Tre trong cuộc sống lao động, sinh hoạt
* Trong cuộc sống
Bóng tre trùm lên âu yếm
làng, bản, xóm thôn. Dới
bóng tre của ngàn xa, thấp
thoáng mái đình mái chùa cổ
kính. Dới bóng tre xanh ta
gìn giữ một nền văn hoá lâu
đời. Dới bóng tre xanh, đÃ
từ lâu đời, ngời dân cày
Việt Nam dựng nhà, dựng
cửa, vỡ ruộng, khai hoang.

Tre ¨n ë víi ngưêi ®êi ®êi,
kiÕp kiÕp


2. Tre trong cuộc sống lao động, sinh hoạt
* Trong lao động
Tre, nứa, mai, vầu giúp ngời trăm
nghìn công việc khác nhau. Tre là
cánh tay của ngời nông dân:
Cánh đồng ta năm đôi ba vụ
Tre với ngời vất vả quanh năm.
Tre với ngời nh thế đà mấy nghìn
năm. Một thế kỉ văn minh, khai
hoá của thực dân cũng không làm ra
đợc một tấc sắt. Tre vẫn còn phải vất
vả mÃi với ngời. Cối xay tre nặng nề
quay, từ nghìn đời nay, xay n¾m thãc.


2. Tre trong cuộc sống lao động, sinh hoạt
* Trong sinh hoạt
Giang trẻ lạt, buộc mềm, khít chặt nh những mối tình quê
cái thủa ban đầu thờng nỉ non dới bóng tre, bóng nứa:
Lạt này gói bánh chng xanh
Cho mai lấy trúc, cho anh lấy nàng
Tre còn là nguồn vui duy nhất của tuổi thơ. Các em bé
còn có đồ chơi gì nữa ngoài mấy que truyền đánh chắt
bằng tre.
Tuổi già hút thuốc làm vui. Với chiếc điếu cày tre là
khoan khoái. Nhớ lại vụ mùa trớc, nghĩ đến những mùa

sau, hay nghĩ đến một ngày mai sẽ khác
Suốt một đời ngời, từ thủa lọt lòng trong chiếc nôi
tre, đến khi nhắm mắt, xuôi tay, nằm trên giờng tre, tre
với m×nh, sèng cã nhau, chÕt cã nhau, chung thủ.


Lạt này gói bánh chng xanh
Cho mai lấy trúc, cho anh lÊy nµng…


2. Tre trong cuộc sống lao động, sinh hoạt
* Trong sinh hoạt
Giang trẻ lạt, buộc mềm, khít chặt nh những mối tình quê
cái thủa ban đầu thờng nỉ non dới bóng tre, bóng nứa:
Lạt này gói bánh chng xanh
Cho mai lấy trúc, cho anh lấy nàng
Tre còn là nguồn vui duy nhất của tuổi thơ. Các em bé
còn có đồ chơi gì nữa ngoài mấy que truyền đánh chắt
bằng tre.
Tuổi già hút thuốc làm vui. Với chiếc điếu cày tre là
khoan khoái. Nhớ lại vụ mùa trớc, nghĩ đến những mùa
sau, hay nghĩ đến một ngày mai sẽ khác
Suốt một đời ngời, từ thủa lọt lòng trong chiếc nôi
tre, đến khi nhắm mắt, xuôi tay, nằm trên giờng tre, tre
với m×nh, sèng cã nhau, chÕt cã nhau, chung thủ.


Suốt một đời ngời, từ thủa lọt lòng trong chiếc nôi tre,
đến khi nhắm mắt, xuôi tay, nằm trên giờng tre, tre víi
m×nh, sèng cã nhau, chÕt cã nhau, chung thuû.

3. Trong chiến đấu bảo vệ tổ quốc
Ngời xa có câu: Trúc dẫu cháy, đốt ngay vẫn thẳng. Tre
là thẳng thắn, bất khuất! Ta kháng chiến, tre lại là đồng chí
chiến đấu của ta. Tre vốn cùng ta làm ăn, lại vì ta mà cùng ta
đánh giặc.
Buổi đầu, không một tấc sắt trong tay, tre là tất cả, tre là
vũ khí. Muôn ngàn đời biết ơn chiếc gậy tầm vông đà dựng
nên thành đồng tổ quốc! Và sông Hồng bất khuất có cái
chông tre.
Gậy tre, chông tre chống lại sắt thép của quân thù. Tre
xung phong vào xe tăng, đại bác. Tre giữ làng, giữ nớc, giữ
mái nhà tranh, giữ ®ång lóa chÝn. Tre hi sinh ®Ĩ b¶o vƯ con
ngưêi. Tre, anh hïng lao ®éng! Tre, anh hïng chiÕn dÊu!


Gậy tre, chông tre chống lại sắt thép của quân thù. Tre xung
phong vào xe tăng, đại bác. Tre giữ làng, giữ nớc, giữ mái nhà
tranh, giữ đồng lúa chín. Tre hi sinh để bảo vệ con ngời. Tre,
anh hùng lao ®éng! Tre, anh hïng chiÕn dÊu!


4. Tre trong hiện tại và tơng lai
* Trong hiện tại
Nhạc của trúc, nhạc của tre là khúc nhạc của đồng quê.
Nhớ một buổi tra nào nồm nam cơn gió thổi, khóm tre
làng rung lên man mác khúc nhạc đồng quê.
Diều bay, diều lá tre bay lng trời
Sáo tre, sáo trúc vang lng trời..

Gió nâng tiếng sáo, gió nâng cánh diều.
Trời cao lồng lộng, đồng ruộng mênh mông hÃy lắng
nghe tiếng hát giữa trời cao của trúc của trúc, của tre
Tre già măng mọc. Măng mọc trên phù hiệu ở ngực
thiếu nhi Việt Nam, lứa măng non của nớc Việt Nam
dân chủ cộng hoà.


Tre già măng mọc. Măng mọc trên phù hiệu ở ngực thiếu
nhi Việt Nam, lứa măng non của nớc Việt Nam dân chủ
cộng hoà.


* Trong tơng lai
Các em , các em rồi đây lớn lên, sẽ quen dần với sắt, thép
và xi măng cốt sắt.
Nhng, nứa, tre sẽ còn mÃi với các em, còn mÃi với dân
tộc Việt Nam, chia bùi sẻ ngọt của những ngày mai tơi
hát, còn mÃi với chúng ta, vui hạnh phúc, hoà bình.
Ngày mai, trên đất nớc này, sắt, thép có thể nhiều hơn
tre, nứa. Nhng, trên đờng trờng ta dấn bớc, tre xanh
vẫn là bóng mát. Tre vẫn mang khúc nhạc tâm tình. Tre
càng tơi những cổng chào thắng lợi. Những chiếc đu tre
vẫn dớn lên bay bổng. Tiếng sáo diều tre cao vút mÃi.
Cây tre Việt Nam! Cây tre xanh, nhũn nhặn, ngay thẳng,
thuỷ chung, can đảm. Cây tre mang những đức tính của
ngời hiền là tợng trng cao quý của dân tộc Việt Nam


* Tổng kết

1. Nghệ thuật: Cảm xúc dồi dào; nhịp điệu chi tiết, hình ảnh chọn lọc phong
phú, mang tính biểu tợng
- Phép nhân hoá đợc sử dụng rộng rÃi, triệt để, xen vào câu văn xuôi thơ,
ca dao, có vần

2. Nội dung: Cây tre là ngời bạn thân thiết lâu đời của
ngời nông dân và nhân dân Việt Nam. Cây tre cú vẻ
đẹp bình dị và nhiều phẩm chất quý báu. Cây tre đà trở
thành biểu tợng của đất nưíc ViƯt Nam, d©n téc ViƯt
Nam


C. Hoạt động thực hành.
Em hÃy tìm một số câu tục ngữ, ca dao, thơ truyện cổ
tích Việt Nam có nói đến cây tre. ý nghĩa của hình ảnh
cây tre qua câu tục ngữ, ca dao, câu thơ, truyện cổ đó.
D. Hoạt động ứng dụng
? Tìm những hình ảnh có biểu tợng cây tre trong đời
sống. Cây tre có ý nghĩa gì trong đời sống văn hoá
tinh thần của dân téc trong cuéc sèng h«m nay.


Hng dn v nh.
-Học bài, hiểu đợc giá trị nghệ thuật và nội dung của văn bản.
-Soạn bài: Câu trần thuật đơn
-