Phương pháp bồi dưỡng Phụ trách Sao nhi đồng đạt hiệu quả
Sao nhi đồng là một công tác trọng tâm và thúc đẩy phong trào học tập trong các trường tiểu
học.Để phong trào thiếu nhi và sinh hoạt “Sao nhi đồng” đạt hiệu quả tốt, bên cạnh sự quan tâm
và hỗ trợ của các ban ngành liên quan thì vai trị chủ chốt và yếu tố quyết định thành cơng là phải
có một đội ngũ Phụ trách sao giỏi, được lựa chọn, bồi dưỡng, huấn luyện nghiệp vụ thường
xuyên. Chính vì vậy mà cơng tác bồi dưỡng phụ trách sao hết sức cấp thiết. Nếu khơng có lực
lượng phụ trách sao thì nhi đồng khơng thể tự mình hoạt động được. Thực tế đã chứng minh: “ở
đâu có đội ngũ Phụ trách sao tốt thì nhi đồng ở đó sinh hoạt sao có chất lượng và hiệu quả giáo
dục
sẽ
cao.”
Đối với nhi đồng, Phụ trách sao có tầm quan trọng đặc biệt. Có thể nói, phụ trách sao là “ Linh
hồn” của sao. Thực tế cho thấy phụ trách sao giỏi là người có nhiệt tình, năng động, có nghiệp vụ
cơng tác Đội và có và có năng khiếu về một vài lĩnh vực hoạt động như múa hát, kể chuyện, trò
chơi… Ngược lại, nếu phụ trách sao năng lực kém sẽ làm cho hoạt động của nhi đồng tẻ nhạt,
hiệu quả giáo dục không cao.Mặt khác các phụ trách nhi đồng (giáo viên) không thể sâu sát đến
từng em và từng nhóm nhỏ các em được. Trong khi đó, Phụ trách sao, là người có lứa tuổi gần
lứa tuổi nhi đồng nên dễ gần gũi, dễ gây thiện cảm với các em nhi đồng. Như vậy để duy trì được
hoạt động sao nhi đồng có kết quả tốt phải có đầy đủ các phụ trách sao và phải bồi dưỡng các em
theo một nội dung chương trình nhất định. Một trong số những nội dung cơ bản đó như sau:
Bước 1: Đề ra kế hoạch và chương trình hoạt động: Ngay từ đầu năm học, sau khi nắm bắt được
toàn bộ nội dung, kế hoạch chương trình của Hội đồng Đội (Quận) Huyện, Giáo viên – Tổng phụ
trách đề ra kế hoạch và chương trình cho riêng liên đội mình theo từng tháng, từng chủ đề, chủ
điểm tiến hành theo đúng nội dung Hội đồng Đội cấp trên đã chỉ đạo; Sau đó dựa vào chương
trình cơng tác Đội, dựa vào tình hình thực tế của liên đội để đề ra kế hoạch cụ thể cho hợp lý.
Bước 2: Lựa chọn đội ngũ phụ trách sao và cách sắp xếp phụ trách sao: Phụ trách sao là các em
học sinh lớp trên được chi đội cử phụ trách một sao nhi đồng ở lớp dưới; vì vậy để giúp các em
hoàn thành nhiệm vụ học tập rèn luyện và phụ trách của mình Tổng phụ trách tham mưu với giáo
viên chủ nhiệm lớp khối 4,5 để đề ra các tiêu chuẩn giúp các em lựa chọn: Có sức học tập khá trở
lên; Nhiệt tình với cơng tác nhi đồng, u quý các em nhỏ; Hiểu biết nhất định về tâm sinh lý tuổi
nhi đồng; Thành thạo về nghi thức Đội; Biết tổ chức các hoạt động nhi đồng; Có năng khiếu về
hát múa, trò chơi, cắt dán, nặn vẽ, thể dục thể thao… vv..Tuy nhiên tiêu chuẩn này cũng chỉ là
tương
đối,
khi
lựa
chọn
cũng
khơng
nên
q
cầu
tồn.
Có nhiều cách sắp xếp các em Phụ trách sao, nhưng đối với liên đội trong trường học, để đảm bảo
chất lượng học tập của các em, nên sắp xếp như sau: Phụ trách sao khối 5 sẽ phụ trách nhi đồng
khối 1;Phụ trách sao khối 4 sẽ phụ trách nhi đồng khối 2; Riêng khối 3 các em sẽ cử ra các bạn
Phụ trách sao trong khối của mình để phụ trách, vì đây là mơ hình sinh hoạt tự quản.Ở mỗi lớp
nhi đồng có 4 phụ trách sao, mỗi phụ trách sao phụ trách một tổ. Để phân công hợp lý nên dựa
vào số lượng phụ trách sao và số sao nhi đồng ở mỗi lớp, cứ mỗi em quản lý một sao và dựa vào
năng khiếu của từng em mà phân công sao cho đều, tức là mỗi sao nên có được sự tổ chức hoạt
động tồn diện do Phụ trách sao có năng lực hỗ trợ nhau học tập, kể chuyện…
Bước 3: Bồi dưỡng phụ trách sao: Sau khi lựa chọn được đội ngũ Phụ trách sao, công việc tiếp
heo là bồi dưỡng. Công việc bồi dưỡng rất quan trọng, luôn cần đặt câu hỏi: Bồi dưỡng cái gì? Và
nên chăng cần phải bồi dưỡng thường xuyên, cần phải chia ra làm nhiều buổi với những nội dung
khác nhau, với phương châm: “mưa dầm thấm lâu”. Ngoài ra, việc dạy lý thuyết cho các em cần
phải đi đôi với thực hành, cho các em quan sát những mơ hình sinh hoạt sao để các em đúc rút
kinh nghiệm cho bản thân và nắm được cách thức tiến hành sinh hoạt qua thực tế.
Thơng
thường
tiến
hành
một
buổi
tập
huấn
cho
phụ
trách
sao
như
sau:
- Nhận xét tình hình hoạt động của sao tháng trước, biểu dương những sao hoạt động tốt.
- Phổ biến kế hoạch nội dung sinh hoạt sao tháng tới, giải pháp để khắc phục những tồn tại trong
buổi
sinh
hoạt
sao.
- Các phụ trách sao trao đổi ý kiến, đề xuất những vấn đề cần thiết cho sinh hoạt sao.
Tập
các
bài
hát,
múa,
trị
chơi
mới…
- Triển khai thí điểm tại một sao, các phụ trách sao khác quan sát rút kinh nghiệm và triển khai
đại
trà.
Để làm tốt công tác bồi dưỡng phụ trách sao, cần phải cố gắng sưu tầm sách báo của Đội, các tư
liệu trong sách giáo khoa. Nên phải phối hợp cới các giáo viên bộ môn như: hát nhạc, mĩ thuật,
thể dục…kết hợp để bồi dưỡng cho các em, ngoài ra các em trong Ban chỉ huy liên đội cũng phối
hợp để hướng dẫn các bạn phụ trách sao những kỹ năng cơ bản về nghi thức đội.
Về phương pháp, có thể đưa ra phương pháp để các em ghi chép lại rồi học theo, hoặc có khi làm
mẫu cho các em quan sát, và các em phải thực hành sáng tạo các kỹ năng hoạt động, thảo luận,
trao
đổi
rút
kinh
nghiệm.
Ngoài các buổi tập huấn theo định kỳ, Tổng phụ trách cùng với Ban giám hiệu nhà trường tổ chức
cho các em các cuộc thi nhỏ như: Hội thi Họa mi vàng, Hội thi Tay xinh tay khéo, hội thi Vẻ đẹp
tuổi hoa…Để tổ chức các cuộc thi đó, cần phải triệu tập các phụ trách sao để phổ biến cho các em
cách
thức
tiến
hành.
Ngoài việc tập huấn, nên khuyến khích các em tham khảo các chương trình trên ti vi như: Kính
vạn hoa, vườn cổ tích, Ơng mặt trời tí hon, Đường lên đỉnh Olympia… để các em sáng tạo thêm
các
hình
thức
sinh
hoạt
cho
phong
phú
đa
dạng
và
hấp
đẫn.
Để giúp các em phụ trách sao trong buổi đầu gặp gỡ, phải tổ chức cho các em gặp giáo viên phụ
trách lớp mình được tham gia sinh hoạt; đồng thời phối hợp với các giáo viên sắp xếp lịch sinh
hoạt cho phù hợp với tình hình của lớp. Bên cạnh việc bồi dưỡng cho các em những kỹ năng cơ
bản, cách thức tiến hành sinh hoạt sao, phải hướng dẫn các em cách viết kế hoạch và báo cáo
cơng
tác
nhi
đồng
ở
lớp
mình
phụ
trách..
Nhằm phát huy tính tự giác và khả năng của các em, sau mỗi đợt sinh hoạt, Ban phụ trách tập hợp
lại những việc thực hiện được, những việc chưa thực hiện, cần thiết cho các em kiểm tra chéo
nhau. Các em dựa vào những lần đánh giá rút kinh nghiệm đó để học hỏi lẫn nhau, để ngày càng
nâng cao kĩ năng nghiệp vụ công tác Đội và hoàn thiện các phương pháp bồi dưỡng phu trách
sao.
Trên thực tế, các em học sinh Phụ trách sao từ những e ngại nhút nhát ban đầu, dần dần các em
phát huy tốt năng lực tự quản và thể hiện linh hoạt sáng tạo vai trò người phụ trách sao. Qua các
mơ hình sinh hoạt sao nhi đồng đã có tác dụng giáo dục rất tốt về mọi mặt, như phong trào “Đôi
bạn cùng tiến”, “truy bài đầu giờ”. Thông qua các buổi sinh hoạt đã góp phần rèn luyện thói quen,
hành vi kỹ năng cho các em phụ trách sao cũng như các em nhi đồng: Kỹ năng nói rõ ràng, mạch
lạc; Kỹ năng lắng nghe và phân biệt đúng sai; Các em tự tin, mạnh dạn hoạt bát, có hứng thú với
hoạt
động
học
tập,
u
thích
hoạt
động
đội
hơn.
Chính việc rèn luyện thói quen, hành vi kỹ năng đã phát huy tính tích cực chủ động sáng tạo của
đội viên trong học tập. Ngoài ra việc rèn kỹ năng hát múa cho các em cũng góp phần thực hiện tốt
chương trình hát nhạc trong nhà trường. Mặt khác, thơng qua chương trình “rèn luyện đội viên và
người tốt việc tốt” đã cung cấp nhiều tình huống đạo đức giúp cho các em có một phẩm chất đạo
đức
tốt…
Như vậy, từ các nội dung nêu trên BBT tạp chí Người Phụ Trách muốn cùng các bạn chia sẻ
những kinh nghiệm tốt để hoạt động Sao nhi đồng tại các cơ sở đạt hiệu quả như mong muốn.