Bài giảng Luật Hiến Pháp - Chương 3: Chế độ chính trị

VẤN ĐỀ 3

CHẾ ĐỘ CHÍNH TRỊ


CHẾ ĐỘ CHÍNH TRỊ
I.

KHÁI NIỆM

II.

QUYỀN DÂN TỘC CƠ BẢN

III.

BẢN CHẤT CỦA NHÀ NƯỚC

IV.

HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ NƯỚC CỘNG HỒ XÃ
HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM


ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM



NHÀ NƯỚC



MẶT TRẬN TỔ QUỐC VIỆT NAM VÀ CÁC TỔ
CHỨC THÀNH VIÊN


NỘI DUNG CỦA CHẾ ĐỘ CHÍNH TRỊ:
Bản chất của HT chính trị, (bản chất NN).
 Mục đích của chế độ chính trị.
 Nguyên tắc tổ chức và hoạt động của NN.
 Chính sách dân tộc và tơn giáo.
 Quan hệ giữa NN với các tổ chức chính trị, tổ chức
chính trị, xã hội.
 Chính sách đối ngoại



QUYỀN DÂN TỘC CƠ BẢN

Nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa
Việt Nam là một nước độc lập, có
chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn
lãnh thổ, bao gồm đất liền, các hải
đảo, vùng biển và vùng trời.
(Điều 1 Hiến pháp năm 1992/2013


ĐỘC LẬP
QUYỀN

DÂN

CĨ CHỦ QUYỀN

TỘC
CƠ

THỐNG NHẤT

BẢN

TỒN VẸN LÃNH THỔ


BỘ MÁY
NN

DÂN CƯ

CHẾ ĐỘ
CT, KT, XH

THỐNG
NHẤT

LÃNH
THỔ
PHÁP
LUẬT

CÁC BỘ PHẬN CẤU THÀNH LÃNH THỔ
ĐẤT LIỀN

LÃNH

CÁC HẢI ĐẢO

THỔ
QUỐC

VÙNG BIỂN

GIA
VÙNG TRỜI




QUY ĐỊNH CỦA HIẾN PHÁP VIỆT NAM VỀ CÁC
QUYỀN DÂN TỘC CƠ BẢN TỪ NĂM 1946 ĐẾN NAY.


HIẾN PHÁP NĂM 1946
•

Lời nói đầu: Cuộc cách mạng tháng Tám đã giành lại chủ
quyền cho đất nước, tự do cho nhân dân và lập ra nền dân
chủ cộng hoà... Nhiệm vụ của dân tộc ta trong giai đoạn này
là bảo toàn lãnh thổ, giành độc lập hoàn toàn và kiến thiết
quốc gia trên nền tảng dân chủ.

•

Điều 2: Đất nước Việt Nam là một khối thống nhất Trung
Nam Bắc không thể phân chia.


HIẾN PHÁP NĂM 1959
Lời

nói đầu:… Nhân dân ta nhất định
xây dựng thành cơng một nước Việt Nam
hồ bình, thống nhất, độc lập, dân chủ và
giàu mạnh, góp phần xứng đáng vào
cơng cuộc bảo vệ hồ bình ở Đơng Nam
châu á và thế giới.
Điều 1: Đất nước Việt Nam là một khối
Bắc Nam thống nhất không thể chia cắt.


HIẾN PHÁP 1980:
Điều

1: Nước Cộng hoà xã hội
chủ nghĩa Việt Nam là một
nước độc lập, có chủ quyền,
thống nhất và toàn vẹn lãnh
thổ, bao gồm đất liền, vùng
biển, vùng trời và các hải đảo.

CHƯƠNG II:
CHẾ ĐỘ CHÍNH TRỊ
I.

KHÁI NIỆM

II.

QUYỀN DÂN TỘC CƠ BẢN

III.

BẢN CHẤT CỦA NHÀ NƯỚC


“TÍNH CHẤT CỦA NHÀ NƯỚC LÀ VẤN ĐỀ CƠ BẢN
CỦA HIẾN PHÁP. ĐÓ LÀ VẤN ĐỀ NỘI DUNG GIAI
CẤP CỦA CHÍNH QUYỀN, CHÍNH QUYỀN ĐĨ THUỘC
VỀ TAY AI, PHỤC VỤ QUYỀN LỢI CỦA AI? ĐIỀU ĐĨ
QUYẾT ĐỊNH TỒN BỘ NỘI DUNG CỦA HIẾN PHÁP”
Chủ tịch Hồ Chí Minh


1. NHÀ NƯỚC CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM LÀ
NHÀ NƯỚC PHÁP QUYỀN XÃ HỘI CHỦ NGHĨA CỦA NHÂN DÂN,
DO NHÂN DÂN, VÌ NHÂN DÂN.
2. NƯỚC CỘNG HỊA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM DO NHÂN
DÂN LÀM CHỦ; TẤT CẢ QUYỀN LỰC NHÀ NƯỚC THUỘC VỀ
NHÂN DÂN MÀ NỀN TẢNG LÀ LIÊN MINH GIỮA GIAI CẤP

CÔNG NHÂN VỚI GIAI CẤP NƠNG DÂN VÀ ĐỘI NGŨ TRÍ THỨC.

3. QUYỀN LỰC NHÀ NƯỚC LÀ THỐNG NHẤT, CĨ SỰ PHÂN
CƠNG, PHỐI HỢP, KIỂM SOÁT GIỮA CÁC CƠ QUAN NHÀ NƯỚC
TRONG VIỆC THỰC HIỆN CÁC QUYỀN LẬP PHÁP, HÀNH PHÁP,
TƯ PHÁP.
Điều 2 Hiến pháp năm 2013


CỦA
DÂN

DO
DÂN

NHÀ
NƯỚC

VÌ
DÂN


BẢN CHẤT CỦA NHÀ NƯỚC
 Hiến

pháp 1946: Nhà nước dân chủ nhân dân

 Hiến

pháp 1959: Nhà nước công nông

 Hiến

pháp 1980: Nhà nước chun chính vơ

sản
 Hiến

pháp 1992/2013: Nhà nước của nhân

dân, do nhân dân và vì nhân dân


BẢN CHẤT CỦA NHÀ NƯỚC TA THỂ HIỆN
TRÊN MỘT SỐ ĐẶC ĐIỂM SAU:

NN mang bản chất của GC công nhân
NN là quốc gia thống nhất của các dân tộc
trên lãnh thổ

Nhà nước mang tính nhân dân
Dân chủ thực sự là một thuộc tính của NN
Đảng cộng sản Việt Nam giữ vai trò lãnh
đạo đối với nhà nước và xã hội.


CHẾ ĐỘ CHÍNH TRỊ
I.

KHÁI NIỆM

II.

QUYỀN DÂN TỘC CƠ BẢN

III.

BẢN CHẤT CỦA NHÀ NƯỚC

IV.

HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ NƯỚC CỘNG
HỒ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM


KHÁI NIỆM HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ
Hệ thống chính trị là một cơ cấu bao gồm nhà nước,
các đảng phái, các đồn thể, tổ chức chính trị xã
hội, tồn tại và hoạt động trong khuôn khổ pháp
luật, được chế định theo tư tưởng của giai cấp cầm
quyền, nhằm tác động vào các q trình kinh tế –
xã hội với mục đích duy trì và phát triển chế độ đó.


HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ
NƯỚC

CHXHCN VIỆT NAM
ĐẢNG
CỘNG SẢN

VN

MTTQVN VÀ
CÁC TỔ CHỨC
THÀNH VIÊN

NHÀ NƯỚC

NHÂN DÂN


HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ
NƯỚC

CHXHCN VIỆT NAM

ĐẢNG
CỘNG SẢN
VN

NHÀ NƯỚC

Hạt nhân của HTCT
Là lực lượng lãnh đạo
NN và xã hội
Trung tâm của HTCT
Trụ cột của HTCT

MTTQVN VÀ
CÁC TỔ CHỨC

THÀNH VIÊN

Cơ sở chính trị của
Chính quyền nhân dân


ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM - HẠT
NHÂN CỦA HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ
Cơ sở lý luận và thực tiễn
Ý nghĩa của việc ghi nhận trong Hiến pháp
Việc ghi nhận vai trò lãnh đạo của Đảng trong lịch
sử lập hiến Việt Nam

Các hình thức thực hiện sự lãnh đạo của Đảng đối
với nhà nước và xã hội


ĐIỀU 4 HIẾN PHÁP NĂM 2013
1. Đảng

Cộng sản Việt Nam - Đội tiên phong của giai
cấp công nhân, đồng thời là đội tiên phong của
Nhân dân lao động và của dân tộc Việt Nam, đại
biểu trung thành lợi ích của giai cấp công nhân,
Nhân dân lao động và của cả dân tộc, lấy chủ
nghĩa Mác – Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh làm
nền tảng tư tưởng là lực lượng lãnh đạo Nhà
nước và xã hội.
2. Đảng Cộng sản Việt Nam gắn bó mật thiết với
Nhân dân, phục vụ Nhân dân, chịu sự giám sát của

Nhân dân, chịu trách nhiệm trước Nhân dân về
những quyết định của mình.
3. Các tổ chức của Đảng và đảng viên Đảng Cộng
sản Việt Nam hoạt động trong khuôn khổ Hiến
pháp và pháp luật.