Một số kinh nghiệm dạy chữ cái ở lớp mẫu giáo lớn

I. ĐẶT VẤN ĐỀ:
“Trẻ em như búp trên cành
Biết ăn, biết ngủ, biết học hành là ngoan”.
Trẻ em là tương lai của đất nước, là thế hệ của những con người mới. Trẻ
em được ví như những búp măng non đem lại niềm vui hạnh phúc cho mọi
người. Từ khi sinh ra chúng ta đã được học rất nhiều điều hay mới mẻ qua cha,
mẹ, ông, bà, người thân. Đầu tiên người thân đã dạy cho ta bước đi sau đó dạy ta
cách ăn, uống, ngủ như câu tục ngữ: “Học ăn, học gói, học nói, học mở”. Lớn
lên thêm chút nữa, ta lại đi học, học những điều hay qua bạn bè thầy cơ, ngồi ra
cịn có thể học thêm những điều khác ở ngoài xã hội. Những việc làm trên thật
xứng đáng là những đứa trẻ ngoan. Nhưng để dạy cho những đứa trẻ đó ngoan
hơn thì cần phải có kiến thức, muốn có kiến thức thì phải học và để những kiến
thức đó đọng lại trong trí nhớ, thì những đứa trẻ đó cần phải biết chữ. Nhưng
biết như thế nào và biết từ lúc nào?. Đây là điều mà những người giáo viên mầm
non nói chung và bản thân tơi nói riêng đang cố gắng tìm ra những phương
pháp, biện pháp để dạy trẻ mẫu giáo lớn học chữ cái một cách hợp lý.
Chữ cái là một phần rất quan trọng của ngôn ngữ và chữ viết, chữ cái
không thể thiếu được đối với đời sống của con người. Chữ cái cịn là ngơn ngữ
của con người. Nếu cuộc sống mà thiếu chữ cái thì chẳng khác gì cây thiếu đi
nguồn nước. Đặc biệt đối với trẻ mầm non thì việc học tốt chữ cái là cơ hội để
trẻ sớm hình thành những năng lực hoạt động ngôn ngữ, thái độ, giúp trẻ phát
triển ngôn ngữ và kỹ năng giao tiếp, qua đó giúp trẻ phát triển tồn diện về nhân
cách. Trẻ có một bước đệm vững chắc về tiếng việt trước khi trẻ bước vào lớp
một.
Trong xã hội hiện đại ngày nay chúng ta đã biết trẻ mẫu giáo khi bước vào
trường tiểu học là một bước ngoặt to lớn và cực kỳ quan trọng có rất nhiều khó
khăn ở phía trước đối với trẻ để giúp trẻ vượt qua những khó khăn đó chính là cô
giáo mầm non, ở trường mầm non trẻ đang quen với vui chơi là hoạt động chủ
đạo, nhưng khi vào trường tiểu học thì học tập lại giữ vai trị chủ đạo, vì vậy dạy
chữ cái ở trường mầm non là rất quan trọng và cần thiết. Không phải là cơ giáo
mầm non dạy trước chương trình lớp một mà ở đây trẻ mẫu giáo được học chữ

cái thông qua các hoạt động vui chơi, muốn trẻ mẫu giáo lớn hứng thú và say mê
với chữ cái thì giáo viên mầm non phải biết linh hoạt, sáng tạo trong tiết dạy lấy
trẻ làm trung tâm trong mọi hoạt động.
Bản thân tôi là giáo viên chủ nhiệm lớp mẫu giáo lớn trung tâm - Trường
mầm non Sơn Ca, có 21 học sinh trong đó 100% là học sinh dân tộc Thái, chưa
thông thạo tiếng phổ thông, vốn từ hạn chế nên khả năng phát âm chữ cái của trẻ
còn rất ngọng, một số trẻ khả năng nhận thức còn nhiều hạn chế, còn nhút nhát
khi phát âm. Với lòng yêu nghề mến trẻ, coi trẻ như con em của mình tơi ln cố
gắng tìm ra những phương pháp, biện pháp tốt nhất để dạy chữ cái cho trẻ.
Qua quá trình công tác giảng dạy kết hợp đưa chữ cái vào cho trẻ làm
quen trong các giờ học, giờ hoạt động thì tơi thấy có những thuận lợi: Được sự
quan tâm của Ban giám hiệu nhà trường và phịng học có đầy đủ đồ dùng giảng
dạy, cùng với sự ủng hộ nhiệt tình của phụ huynh, được phụ huynh quan tâm và
1


giúp đỡ trong việc sưu tầm các tranh ảnh mẫu chữ cái và những đồ dùng dạy học
liên quan đến môn học, là một giáo viên đã qua nhiều năm giảng dạy và cũng đã
áp dụng cho trẻ làm quen thấy có hiệu quả.
Ngồi những thuận lợi thì bên cạnh đó vẫn cịn những khó khăn: Trẻ mới
bước vào học chữ cái nên chưa hình dung được mặt chữ cái. Việc học của trẻ
chưa thật sự hứng thú.
Vì tất cả những những lý do trên, tơi ln mong muốn mình phải làm thế
nào để dạy cho trẻ học thật tốt chữ cái, tôi đã không ngừng suy nghĩ và sáng tạo,
để tìm ra những biện pháp giúp trẻ có mơi trường học tập tốt nhất.
Qua những năm công tác và thực hiện cho trẻ làm quen với chữ cái, tôi
nhận thấy việc “Dạy chữ cái cho trẻ” là rất quan trọng, nhất là trẻ mẫu giáo 5 - 6
tuổi. Vì vậy tôi đã mạnh dạn đưa ra “Một số kinh nghiệm dạy chữ cái ở lớp Mẫu
giáo lớn trong trường mầm non Sơn Ca”.
II. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU:

1. Mục đích nghiên cứu đề tài:
Nhận thấy tầm quan trọng và sự cần thiết của việc dạy chữ cái ở lớp mẫu
giáo lớn. Đặc biệt để nâng cao chất lượng, sự yêu thích chữ cái đối với trẻ mẫu
giáo thì giáo viên phải sáng tạo, tạo ra nhiều đồ dùng, đồ chơi ngộ nghĩnh phù
hợp cho tiết học và để thu hút trẻ tích cực trong các hoạt động nhất là hoạt động
làm quen với chữ cái.
Như đã nói ở trên, chữ cái là một phần rất quan trọng của ngôn ngữ và
chữ viết, chữ cái không thể thiếu được đối với trẻ mầm non nên việc tổ chức
lồng ghép, tích hợp chữ cái với các hoạt động trong cuộc sống hằng ngày ở
trường mầm non là hết sức cần thiết và ln được ưu tiên hàng đầu. Chữ cái
được tích hợp trong tiết làm quen văn học, môi trường xung quanh, hoạt động
âm nhạc, hoạt động tạo hình,... các nội dung trên phải được tiến hành một cách
thường xuyên, linh hoạt và phải có sự logic, hiệu quả đối với trẻ. Nhờ đó mà
cuộc sống của trẻ thêm vui vẻ, hồn nhiên hơn. Hoạt động làm quen với chữ cái
là phương tiện để hình thành và phát triển tồn diện nhân cách cho trẻ về mặt
giáo dục thẩm mỹ, giáo dục đạo đức, giáo dục đời sống văn hóa lành mạnh,
được thực hiện với mục đích nâng cao khả năng thực hành, phát triển khả năng
tư duy và sáng tạo của trẻ, góp phần phát triển ngơn ngữ và có sự tác động lớn
đến sự phát triển tâm sinh lí của trẻ.
Vì thế tơi đã tập trung nghiên cứu đề tài, tìm tịi sáng tạo để nâng cao hơn
nữa về sự hiểu biết của mình, cùng với một số kinh nghiệm khiêm tốn mà bản
thân có được để đề ra một số phương pháp, biện pháp dạy trẻ mẫu giáo lớn học
chữ cái ở trường mầm non, góp phần nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ
nói chung và chất lượng chuyên đề cho trẻ làm quen với chữ cái nói riêng.
Mục đích nghiên cứu thực hiện đề tài này là:
Giúp trẻ hiểu, nhận biết đúng 29 chữ cái. Trẻ biết cách phát âm đúng, rõ
ràng 29 chữ cái. Nhận biết nhanh, chính xác 29 chữ cái trong từ trọn vẹn. Nhận
biết chính xác các chữ cái thơng qua các bài thơ, câu truyện. Biết thể hiện tình

2

cảm của mình qua ngữ điệu, mạnh dạn tự tin khi đứng trước đám đông, phát
triển khả năng tư duy và ngơn ngữ của trẻ.
Giúp bản thân có thêm kinh nghiệm trong công tác giảng dạy, sáng tạo và
linh hoạt khi sử dụng các phương pháp đổi mới vào dạy trẻ.
2. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu:
Đối tượng nghiên cứu: 21 học sinh lớp Mẫu giáo lớn trung tâm: Trường
Mầm non Sơn Ca - Huyện Mường Ảng - Tỉnh Điện Biên.
Phạm vi nghiên cứu: Môn làm quen với chữ cái trong trường mầm non.
3. Nhiệm vụ nghiên cứu:
3.1. Khảo sát tình hình trẻ đầu năm:
Tơi đã phối kết hợp cùng Ban giám hiệu nhà trường tiến hành khảo sát
tình hình cụ thể của từng trẻ ngay từ đầu năm học.
Cụ thể qua tiết học làm quen với chữ cái kết quả như sau:
Nội
dung

Trẻ hứng thú tham
gia vào tiết học
- Trẻ hứng thú: 7/21=33,3 %
- Trẻ hiểu, nhận biết đúng chữ cái:
8/21=38 %
Làm
- Trẻ biết cách phát âm đúng, rõ
quen
ràng chữ cái: 8/21=38 %
với
- Nhận biết nhanh, chính xác chữ
chữ

cái trong từ trọn vẹn: 6/21=28,5%
cái
- Nhận biết chính xác các chữ cái
thơng qua các bài thơ, câu truyện:
6/21=28,5%

Trẻ có khả năng nhận thức tốt
chữ cái
- Trẻ hiểu, nhận biết đúng chữ cái:
7/21=33,3 %
- Trẻ biết cách phát âm đúng, rõ
ràng chữ cái: 7/21=33,3 %
- Nhận biết nhanh, chính xác chữ
cái trong từ trọn vẹn: 5/21=24%
- Nhận biết chính xác các chữ cái
thông qua các bài thơ, câu truyện:
6/21=28,5%

Kết quả khảo sát cho thấy một số học sinh khả năng nhận thức còn nhiều
hạn chế, đa số trẻ còn nhút nhát khi phát âm như: Cháu Lị Văn Ni, Lù Văn
Hảo, Lường Thị Hương, Lị Thành Cơng, Lị Văn Văn….Bản thân tơi là một
giáo viên chủ nhiệm lớp mẫu giáo lớn trong trường mầm non Sơn Ca. Tôi suy
nghĩ làm thế nào để tìm ra những biện pháp thích hợp nhất nhằm thu hút, lôi
cuốn trẻ để nâng cao chất lượng dạy và học chữ cái ở lớp mẫu giáo lớn. Vì vậy
tôi đã mạnh dạn đưa ra và áp dụng một số kinh nghiệm dạy chữ cái ở lớp Mẫu
giáo lớn trong trường mầm non Sơn Ca.
3.2. Nội dung cơ bản của sáng kiến kinh nghiệm:
a. Thực trạng của lớp:
Lớp mẫu giáo lớn trung tâm - Trường mầm non Sơn Ca có 21 học sinh
trong đó 100% là học sinh dân tộc Thái, chưa thông thạo tiếng phổ thông, vốn từ

hạn chế nên khả năng phát âm chữ cái của trẻ còn rất ngọng, một số trẻ khả năng
nhận thức còn nhiều hạn chế, còn nhút nhát khi phát âm như: Cháu Lị Văn
Ni, Lù Văn Hảo, Lường Thị Hương, Lị Thành Cơng, Lị Văn Văn….
Với kết quả khảo sát đầu năm như trên, tôi chú ý nhiều hơn đến những trẻ
mà khả năng nhận thức về chữ cái còn hạn chế, còn nhút nhát khi phát âm, như:
Cháu Lò Văn Ni, Lù Văn Hảo, Lường Thị Hương, Lị Thành Cơng, Lò Văn
3


Văn….Tôi thường xuyên cho trẻ tiếp xúc với chữ cái ở mọi lúc, mọi nơi, trong
giờ đón trẻ cũng như trả trẻ. Việc làm này cũng góp phần giúp trẻ đến gần với
chữ cái hơn và có thể nâng cao khả năng nhận thức, phát triển ngôn ngữ của trẻ.
Tôi đã tìm hiểu tâm sinh lý của từng trẻ trong lớp cũng như khả năng
hứng thú, chú ý, tiếp thu bài, phát âm...của trẻ trong hoạt động làm quen với chữ
cái.
Trong quá trình thực hiện dạy chữ cái ở lớp Mẫu giáo lớn trong trường
mầm non Sơn Ca tôi gặp những thuận lợi và khó khăn sau.
b. Thuận lợi:
Được sự quan tâm của Ban giám hiệu nhà trường và phòng học có đầy đủ
đồ dùng giảng dạy, cùng với sự ủng hộ nhiệt tình của một số phụ huynh, được
một số phụ huynh quan tâm và giúp đỡ trong việc sưu tầm các tranh ảnh mẫu
chữ cái và những đồ dùng dạy học liên quan đến môn học, là một giáo viên đã
qua nhiều năm giảng dạy và cũng đã áp dụng cho trẻ làm quen thấy có hiệu quả.
Bản thân là giáo viên dạy giỏi cấp tỉnh tôi nắm chắc kiến thức, phương
pháp dạy học của các bộ môn nhất là kiến thức, phương pháp dạy học của hoạt
động làm quen với chữ cái. Có kinh nghiệm trong tổ chức tiết học, biết sử lý tình
huống, có tác phong sư phạm, sáng tạo, nhẹ nhàng gần gũi trẻ và linh hoạt trong
giảng dạy.
Khi thực hiện nghiên cứu đề tài giúp cho bản thân tôi nắm chắc hơn
những khái niệm, kỹ năng, phương pháp cho trẻ làm quen với chữ cái theo

hướng đổi mới, sáng tạo hơn trong việc chuẩn bị đồ dùng để dạy học, nhằm giúp
trẻ làm quen với chữ cái một cách có hiệu quả hơn.
c. Khó khăn:
Qua việc khảo sát như trên tôi thấy khả năng nhận thức về chữ cái của trẻ
còn thấp, vẫn còn nhiều trẻ nói ngọng, nói nắp, phát âm chưa chuẩn, đọc chưa
đúng chữ. Trẻ mới bước vào học chữ cái nên chưa hình dung được mặt chữ cái.
Việc học của trẻ chưa thật sự hứng thú. Khả năng nghe và hiểu còn hạn chế,
chưa mạnh dạn phát huy hết khả năng của mình. Do một số trẻ lớp tơi cịn nhút
nhát, chưa tự tin, chưa mạnh dạn khi phát âm. 100% là học sinh dân tộc Thái,
chưa thông thạo tiếng phổ thông, vốn từ hạn chế nên khả năng phát âm chữ cái
của trẻ còn rất ngọng, một số trẻ khả năng nhận thức còn nhiều hạn chế, còn
nhút nhát khi phát âm. Một số phụ huynh còn xem nhẹ việc học của con, chưa
thực sự quan tâm đến con cái.
Qua khảo sát chất lượng học sinh đầu năm tôi thấy chất lượng cịn thấp,
so với u cầu thì chưa đảm bảo. Trước tình hình thực trạng về chất lượng của
học sinh, tơi suy nghĩ tìm ra một số phương pháp nhằm dạy trẻ học tốt chữ cái
cho học sinh lớp mẫu giáo lớn trong trường mầm non Sơn Ca nhất là học sinh
lớp mẫu giáo lớn do tôi chủ nhiệm.
4. Phương pháp nghiên cứu:
Để đề tài sáng kiến đạt kết quả cao tôi đã sử dụng các phương pháp
nghiên cứu sau:
a) Phương pháp nghiên cứu lý thuyết.
Tôi đã sử dụng và tham khảo tài liệu như: Chương trình giáo dục mầm
non, tổ chức hoạt động làm quen với chữ cái cho trẻ mầm non theo hướng tích
4


hợp, sưu tầm tranh ảnh, tài liệu hướng dẫn tổ chức thực hiện cho trẻ hoạt động
làm quen với chữ cái, sách báo, tạp chí giáo dục mầm non, nghiên cứu tài liệu
trên mạng internet ….nhằm nâng cao chất lượng cho trẻ hoạt động tiếp xúc với

chữ cái trong hoạt động làm quen với chữ cái.
Từ những nghiên cứu này giúp tôi nắm chắc phương pháp của bộ môn,
hiểu thêm được nhiều kiến thức đổi mới bổ trợ cho việc dạy trẻ mẫu giáo lớn
học chữ cái trong trường mầm non được tốt hơn.
b) Phương pháp trực quan.
Phương pháp trực quan là phương pháp sử dụng vật thật, đồ dùng, đồ
chơi, tranh ảnh, mơ hình, máy chiếu, rối... cho trẻ tiếp xúc trực tiếp qua việc
nhìn, quan sát, để kích thích sự hứng thú, tị mị của trẻ. Qua đó trẻ hiểu sâu sắc
hơn về nội dung chữ cái mà cô và trẻ vừa làm quen.
c) Phương pháp quan sát.
Nghiên cứu, quan sát tất cả trẻ trong lớp, cô quan sát trẻ khi trẻ hoạt động
làm quen với chữ cái thông qua cách phát âm, khả năng hứng thú, chú ý, tiếp thu
bài ở các nội dung hoạt động làm quen với chữ cái… từ đó cơ có biện pháp để
sửa sai hoặc kích thích khả năng thể hiện của trẻ.
d) Phương pháp đàm thoại dùng lời nói.
Là phương pháp tổ chức cho trẻ nghe âm của chữ cái, cô phát âm cho trẻ
nghe, nói đặc điểm cấu tạo chữ cho trẻ hiểu…sau đó dùng lời nói giải thích
giảng giải, đàm thoại cùng trẻ cho trẻ trả lời để khai thác vốn ngơn ngữ của trẻ
qua đó cơ giáo có thể chỉnh sửa hoặc cung cấp thêm vốn từ cho trẻ. Trực tiếp
trao đổi với trẻ, tìm hiểu những kiến thức và khả năng nhận thức chữ cái của trẻ.
Những khó khăn mà trẻ đang gặp phải, từ đó giúp trẻ khắc phục những khó khăn
đó.
e) Phương pháp phân tích tổng hợp.
Tổng hợp số liệu, phân tích tìm hiểu ngun nhân, đánh giá kết quả thực
hiện, nhằm tìm ra biện pháp áp dụng.
Với những kinh nghiệm vốn có của mình, bằng lời nói, hình ảnh, mơ hình,
vật thật hay thủ thuật cô giáo đưa đến cho trẻ tiếp thu kiến thức một cách nhẹ
nhàng, khoa học, phù hợp với tâm sinh lý và nhận thức của trẻ. Trẻ được hoạt
động tích cực, được trải nghiệm, từ đó trẻ tổng hợp những suy nghĩ, những
nhận xét đánh giá của mình khi được tiếp xúc với chữ cái. Với phương pháp này

cô giáo dễ dàng nhận thấy chất lượng học tập của trẻ, từ đó có biện pháp giáo
dục phù hợp.
* Biện pháp thực hiện:
Qua khảo sát chất lượng đầu năm cùng Ban giám hiệu nhà trường tôi nhận
thấy muốn dạy chữ cái cho trẻ ở lớp Mẫu giáo lớn có hiệu quả bản thân tôi là
giáo viên đứng lớp tôi phải:
* Giúp trẻ hứng thú trong hoạt động làm quen với chữ cái.
Như chúng ta đã biết chữ cái là một phần rất quan trọng của ngôn ngữ và
chữ viết, chữ cái không thể thiếu được đối với trẻ mầm non. Muốn đạt được mục
tiêu đó trước tiên tơi phải chú ý đến đặc điểm tâm sinh lý của trẻ. Trẻ mầm non
cịn rất mải chơi trẻ chỉ thích những cái gì đẹp mới lạ hấp dẫn, vì thế việc gợi
mở gây hứng thú cho trẻ rất quan trọng. Nếu như cô giáo cứ ép trẻ ngồi học
5


giống như các anh chị tiểu học hoặc trong tiết dạy của cơ khơng có sáng tạo, vẫn
cịn rập khn chưa có hình thức đổi mới, cịn dạy theo phương pháp cũ thì trẻ
sẽ rất mệt mỏi. Để trẻ say mê học chữ cái thì tơi đã tìm ra một số giải pháp gây
sự hứng thú đó là: Trước hết cô giáo phải chuẩn bị đầy đủ đồ dùng đồ chơi cho
cô và trẻ, đồ dùng dạy học là rất cần thiết, cô giáo mầm non không thể lên lớp
dạy mà khơng có đồ dùng trực quan vì trẻ mẫu giáo suy nghĩ bằng hình thức tư
duy hình tượng, tư duy gắn liền với tình cảm, trẻ ghi nhớ những gì gây ấn tượng
mạnh, một câu truyện hấp dẫn hay một bức tranh đẹp mới lạ, một loại quả hay
một bơng hoa đẹp....Chính vì thế khi dạy chữ cái cho trẻ tôi cho rằng đồ dùng
trực quan là yếu tố đầu tiên giúp trẻ hứng thú với chữ cái.
Ví dụ: Trẻ làm quen với chữ cái (H – K “Chủ đề thế gới thực vật”).
Trước tiên là cách vào bài phải gây được sự hứng thú đối với trẻ, để gây
được sự hứng thú đối với trẻ khi vào bài tôi đã cho trẻ hát bài hát “Màu hoa” hát
cùng với nhạc để tạo thêm khơng khí vui tươi và hứng thú cho trẻ. Tôi đàm thoại
với trẻ về bài hát: ?Các con vừa hát bài gì?, ?Bài hát nói về điều gì?... Khi trẻ trả

lời song theo ý hiểu của trẻ tôi sẽ giảng giải và hướng trẻ vào những hình ảnh
bơng hoa có chứa chữ cái (h – k) mà tôi sẽ dạy cho trẻ trong giờ học đó. (Các
con trả lời rất giỏi, đó là bài hát nói về màu hoa, những bơng hoa đẹp với đủ
màu sắc như màu tím, màu đỏ, màu vàng...cơ cũng chuẩn bị cho chúng mình
những bơng hoa rất đẹp (?Chúng mình cùng nhìn xem cơ có hoa gì đây?)). Tơi
xuất hiện tranh hoa hồng dưới tranh hoa hồng có từ “hoa hồng” tơi cho trẻ đọc
từ “hoa hồng” qua đó giúp trẻ phát triển ngôn ngữ mạch lạc và tôi đã dùng
những thẻ chữ rời để ghép thành từ “hoa hồng” sau đó tơi cho trẻ lên rút những
chữ cái mà trẻ đã được học ở giờ học trước còn lại tôi lấy chữ “h” giơ lên và
phát âm mẫu cho trẻ nghe trước rồi sau đó cho trẻ phát âm lại điều này giúp trẻ
có ngơn ngữ mạch lạc và phát âm chuẩn. Để trẻ tri giác kỹ hơn về chữ “h” tôi
cho trẻ nhận xét về đặc điểm của chữ, trẻ nhận xét theo ý hiểu của trẻ rồi tôi
củng cố lại cho trẻ rõ hơn về đặc điểm của chữ “h” (Chữ h gồm một nét thẳng
đứng phía bên trái và một nét móc phía bên phải). Điều này không chỉ giúp trẻ
nhớ được cách phát âm mà còn giúp cho trẻ nhớ lâu về đặc điểm của chữ. Ngồi
ra tơi cịn mở rộng thêm cho trẻ hiểu ngồi chữ “h” in thường cịn có chữ “H” in
hoa và chữ “h” viết thường.
Tiếp đến chữ “k” tôi hỏi trẻ:
?Cơ đố chúng mình ngồi hoa hồng ra chúng mình cịn biết những loại
hoa gì nữa? (Trẻ sẽ trả lời theo ý hiểu của trẻ “hoa cúc, hoa sen, hoa loa
kèn”.....Tơi sẽ cùng trẻ đàm thoại về ích lợi của một số loại hoa). ?Hoa dùng để
làm gì? ?Nhà chúng mình có trồng những loại hoa đó khơng?.
Tơi xuất hiện hoa loa kèn ra cho trẻ quan sát và đàm thoại, cho trẻ lên rút
chữ cái đã học còn lại chữ “k” tôi giới thiệu chữ “k” tôi phát âm và nói về đặc
điểm của chữ “k”.
Tơi cịn chuẩn bị cho trẻ chơi trị chơi, ở trị chơi này tơi đã chuẩn bị 1 rổ
có rất nhiều bơng hoa trên những bơng hoa đó tơi gắn thẻ chữ (h – k), chia trẻ
trong lớp làm 2 tổ để trẻ thi đua nhau, một tổ tìm những bơng hoa có chữ cái “h”
cắm vào lọ của tổ mình, tổ cịn lại có nhiệm vụ tìm những bơng hoa có chữ cái
“k”, Tôi bật nhạc lên để trẻ hứng thú hơn, kết thúc một bản nhạc tổ nào tìm được

6


nhiều bơng hoa có chữ cái đúng theo u cầu của cơ tổ đó sẽ thắng cuộc chơi, tổ
nào thua cuộc sẽ phải hát một bài hát trong chủ đề thực vật (Hoặc đội thua cuộc
phải nhảy lò cò)...như vậy trẻ sẽ cảm thấy hứng thú hơn.
Ví dụ: Trẻ làm quen với chữ cái (l – m – n) “Chủ đề về mùa xuân”.
Với tiết học làm quen với chữ cái (l – m – n) ở chủ đề mùa xuân, tôi đã
cho trẻ sưu tầm hoa khô, lá khô, các loại hột, hạt,...những vật liệu đó đều phải
chứa các chữ cái (l – m – n) như lá na, hạt mơ, lá mít...cơ và trẻ cùng phết màu
sao cho tương ứng với màu lá, màu hạt...với cách làm đồ dùng đồ chơi như vậy
tơi thấy có những hiệu quả đáng kể. Trước hết là giảm sự đầu tư của nhà trường
cững như giáo viên trong điều kiện kinh tế eo hẹp và cái được lớn nhất ở đây là
trẻ có hứng thú khi làm đồ dùng cho tiết học, trẻ sơi nổi hơn vì trẻ có phần cơng
sức ở trong đó. Cách làm đồ dùng đồ chơi của tơi cho trẻ là không bao giờ theo
một khuôn mẫu nào cả mà tôi thường thay đổi sáng tạo về cả hình dạng màu sắc
kích thước thực tế của nó.
Tơi thấy việc cô và trẻ cùng chuẩn bị làm đồ dùng học tập trẻ sẽ hứng thú
hơn vào tiết học, bản thân cô giáo lên lớp tự tin hơn, gần gũi hơn với trẻ.
* Tạo môi trường gần gũi cho trẻ làm quen với chữ cái:
Thực chất đối với trẻ mẫu giáo thì tất cả những gì mới lạ đẹp mắt sẽ thực
sự rất hấp dẫn đối với chúng, cái lạ cái đẹp sẽ gây được sự chú ý của trẻ mẫu
giáo. Vì thế việc tạo mơi trường gần gũi cho trẻ làm quen với chữ cái ở trong lớp
học là rất quan trọng và cần thiết để làm nổi bật hơn về bộ môn chữ cái. Hàng
ngày vào những lúc vui chơi hay giờ đón trả trẻ...tơi và trẻ thường cùng nhau cắt
dán các chữ cái hoặc những loại cây, hoa, quả, con vật theo chủ đề.
Ví dụ: Ở lớp học tôi để riêng một khoảng tường rộng và dán các từ: “Bé
cùng làm quen với chữ cái” và tôi lựa chọn các chi tiết cắt dán phù hợp với chủ
đề mà trẻ đang học. Ví dụ: Chủ đề (Gia đình) tơi dùng giấy màu cắt dán thành
ngơi nhà sau đó cho trẻ vẽ cắt dán hoặc sưu tầm họa báo tranh ảnh về các đồ

dùng trong gia đình như: Tủ, giường, bàn, ghế, bát, đũa...sau đó cho trẻ cắt
những chữ cái “u, ư” trong (Chủ đề: “Gia đình”) cho trẻ dán chữ cái dưới những
tranh ảnh mà trẻ vừa sưu tầm hoặc làm được như tranh “Cái tủ” thì trẻ dán chữ
“u” tranh “Cái giường” thì trẻ dán chữ “ư”...
Hoặc tơi vẽ những hình ảnh về ngơi nhà của bé trong bài thơ: “Em yêu
nhà em”, dưới hình ảnh ngôi nhà tôi viết bài thơ “Em yêu nhà em” bằng chữ in
thường cả bài thơ và những chữ cái tơi định cho trẻ làm quen thì tơi tơ với màu
sắc khác nổi bật để trẻ dễ nhận thấy.
Và những hình ảnh đó tơi thường thay đổi để phù hợp với chủ đề. Khơng
chỉ ở góc “Bé cùng làm quen với chữ cái” mà xung quanh lớp học tôi đều viết
chữ và từ tương ứng, như khăn mặt của trẻ tôi thêu những chữ cái đầu tiên ở tên
của trẻ. Ví dụ như trẻ đó tên là Lị Thành Cơng tôi sẽ thêu chữ (L, T, C) như vậy
trẻ sẽ dễ dàng nhận ra khăn mặt của trẻ đồng thời cũng dần nhận biết về những
chữ cái đó nằm trong tên của mình....hoặc cốc uống nước của trẻ tơi cũng viết
bằng chữ cái để trẻ nhận được cốc của mình mà khơng bị nhầm với bạn khác
cùng lớp...ngồi ra tơi còn viết chữ cái vào các vật dụng của lớp ví dụ như: Hộp
đựng bút thì tơi sẽ viết từ (Hộp đựng bút) và dán vào hộp đựng bút hoặc rổ đựng
đồ chơi, đựng các loại hoa, quả. Trên lịch của trẻ cũng có cụm từ (Lịch của trẻ),
7


danh sách trẻ tôi viết tên của trẻ....tất cả những chữ cái đó tơi đều để vừa phải
tầm nhìn của trẻ. Cũng như tất cả những sản phẩm tạo hình của trẻ đều được viết
tên của trẻ vào góc bên trái của bài tạo hình đó, như vậy trẻ sẽ được sử dụng tối
đa và nhận biết những chữ cái mà trẻ được học, làm quen. Ví dụ như trong giờ
làm quen với chữ cái cơ giáo cho trẻ tìm xung quanh lớp xem có những chữ cái
theo yêu cầu của cơ khơng lúc đó trẻ sẽ tìm và phát hiện ra rằng chữ cái cơ u
cầu trẻ tìm giống với chữ cái mà cô giáo dạy trẻ như vậy trẻ sẽ nhớ lâu hơn nhờ
các biểu tượng có sẵn trong thực tế....ngoài ra để cho trẻ được khắc sâu hơn về
chữ cái trong giờ học tơi cịn tổ chức trò chơi cho trẻ, những đồ dùng phục vụ

cho trò chơi là mũ đội có gắn chữ, hoa lá, hột hạt, lơ tơ, chấm trịn để trẻ ghép
thành chữ cái...trẻ sẽ rất hứng thú khi được vừa học vừa chơi. Kết quả theo biện
pháp này đạt 95%.
* Cách lên lớp của một giáo viên mầm non trong giờ làm quen với chữ
cái:
Để có một tiết học làm quen với chữ cái sinh động hấp dẫn trẻ thì trước
tiên người giáo viên phải chuẩn bị đầy đủ đồ dùng, đồ chơi cho cô và trẻ, địa
điểm đảm bảo yêu cầu giờ hoạt động có hiệu quả. Giáo án trình bày khoa học,
soạn chi tiết đề ra được yêu cầu về kiến thức, kỹ năng, thái độ (giáo dục) sát với
khả năng của trẻ, thể hiện được nội dung trọng tâm và nội dung tích hợp, hợp lý.
Biết chọn trị chơi phù hợp với nguyên tắc tĩnh động theo đúng chủ đề. Tiết dạy
phải thể hiện rõ nội dung trọng tâm về chữ cái mà cô muốn dạy trẻ trong giờ học
hôm đó, hướng vào chủ đề giáo dục. Đảm bảo quy trình của hoạt động đạt được
mục đích u cầu đã đề ra, cung cấp kiến thức có hệ thống ngắn gọn khơng dập
khn, hình thức chuyển tiếp giữa các nội dung hài hòa hợp lý. Giờ dạy phải
xoay quanh nội dung trọng tâm biết phối kết hợp các phương pháp, biện pháp
(dùng lời, trực quan,…) kích thích trẻ hoạt động tích cực, tạo điều kiện để trẻ
được thực hành trải nghiệm, chủ động tiếp thu kiến thức. Bao quát lớp tốt, sử lý
các tình huống sư phạm kịp thời phân phối thời gian hợp lý giữa các nội dung,
đảm bảo thời gian quy định của độ tuổi. Phong cách của giáo viên đảm bảo tính
sư phạm, giọng nói nhẹ nhàng, truyền cảm để hấp dẫn trẻ vào tiết học. Trước khi
vào bài tôi thường cho trẻ hát múa hoặc đọc thơ tơi cịn kể truyện dựa theo chủ
đề ngồi ra cũng tùy theo bài tơi có thể cho trẻ chơi trò chơi cuốn hút trẻ vào
thực tế để trẻ dễ nhớ, dễ hiểu và hứng thú hơn khi bắt đầu bài học.
Ví dụ: Cho trẻ làm quen với chữ cái “v, r” trong chủ đề “Những con vật
bé yêu thích” tơi giới thiệu: Hơm nay lớp mình rất ngoan vì vậy cơ sẽ thưởng
cho chúng mình một chuyến đi thăm mơ hình vườn bách thú nhé (Trẻ vừa đi vừa
hát bài hát “Đố bạn” rồi tơi cùng trẻ trị chuyện về mơ hình: ?Các con cùng nhìn
xem trong vườn bách thú có những con vật gì? (Con rùa, con huơu cao cổ, con
gấu, con tê giác….).

Tôi cho trẻ nhẹ nhàng về chỗ ngồi rồi xuất hiện tranh (Con rùa) có chứa
từ (Con rùa) ở dưới bức tranh, tôi giới thiệu cho trẻ biết về chữ “r” rồi dạy trẻ
cách phát âm và đặc điểm của chữ. Đến chữ “v” tôi cho trẻ hát bài hát “Voi làm
xiếc” rồi sau đó xuất hiện hình ảnh con voi đang làm xiếc có chứa từ “Voi làm
xiếc”, tơi cho trẻ lên tìm chữ cái đã học và gới thiệu chữ cái chưa học đó là chữ
“v”. Để thực hiện tốt nguyên tắc tĩnh động thì tiết học này khơng thể thiếu trị
8


chơi tơi đã lựa chọn trị chơi phù hợp với chủ đề. Đó là trị chơi: “Tìm chữ cái
trong bài thơ”, “Tìm tên các con vật có chứa chữ cái vừa học”.
* Trị chơi: “Tìm chữ cái trong bài thơ”.
Cơ hướng dẫn trị chơi: Cơ giáo chuẩn bị 2 bảng to bên trên có gắn bài thơ
“Mèo đi câu cá” bằng chữ in thường. Cô chia trẻ làm hai đội, nhiệm vụ của hai
đội sẽ lên gạch chân chữ cái vừa học, lần lượt từng bạn lên gạch chữ cái rồi sau
đó về cuối hàng đứng cho bạn tiếp theo lên gạch. Luật chơi là phải bật qua suối
nhỏ, mỗi bạn lên chơi chỉ được gạch một chữ cái trong bài thơ. Thời gian của trị
chơi được tính bằng một bản nhạc khi bản nhạc kết thúc đội nào gạch được
nhiều chữ cái trong bài thơ và gạch đúng chữ cái cơ giáo u cầu đội đó sẽ thắng
cuộc, đội thua cuộc sẽ phải nhảy lị cị.
* Trị chơi: “Tìm tên các con vật có chứa chữ cái vừa học”.
Ví dụ: Trị chơi: “Tìm tên các con vật có chứa chữ cái v, r”
?Các con hãy kể tên một số con vật mà con biết? (Con trâu, con bò, con
gà, con rùa, con voi…) Các con rất giỏi xung quanh chúng mình có rất nhiều
con vật bây giờ cơ sẽ đọc câu đố đến con vật nào các con sẽ đốn con vật đó và
giơ tranh lơ tơ đọc to chữ cái chúng mình vừa học nhé.
Ví dụ:
Con gì mải miết rong chơi,
Tiếng kêu ra rả gọi mời hè sang?
(Con ve)

Con gì khơng có cánh
Lại sống được hai nơi
Ngày đội nhà đi chơi
Tối úp nhà nằm ngủ?
(Con rùa)
Bốn chân trông giống cột đình
Voi dài tai lớn dáng hình oai phong
Lúc ra trận, khi xiếc rong
Thồ hàng, kéo gỗ đều không quản gì?
(Con voi)
Trẻ giơ lơ tơ (con ve) và nói (con ve) có chữ “v”, (con rùa) có chữ “r”. Cứ
như vậy cơ cho trẻ đốn sau đó cho trẻ đọc và từng bạn đối nhau.
Ví dụ: Hay với chủ đề “Trường mầm non” với nhóm chữ cái (o, ơ, ơ), vào
bài tôi cho trẻ đọc bài thơ: “Gà học chữ” sau đó hỏi trẻ: ?Ngày đầu tiên đến lớp
cơ dạy dạy các bạn điều gì?, ?Khi đi học thì cần phải mang những đồ dùng gì?
(Bảng con, vở, hộp màu...). Tôi cho trẻ làm quen chữ O qua từ “Bảng con”, để
vẽ được chúng mình cần có gì? (Hộp sáp màu) Tơi cho trẻ làm quen chữ Ơ trong
từ “hộp sáp màu”, cho trẻ làm quen chữ Ơ trong từ quyển vở. Cũng như ở phần
trên tôi tổ chức cho trẻ chơi trò chơi “Tạo dáng thành chữ cái” ?Bạn nào hãy tạo
dáng chữ O trên cơ thể nào?, Cơ cho nhiều trẻ được tạo dáng có trẻ tạo hai ngón
tay cong lại thành hình chữ O, có trẻ thì lại há miệng, có trẻ thì lại dùng hai cánh
tay...?Trên cơ thể chúng mình bộ phận nào giống chữ O nhất? (Mắt, đầu...)?, ?
Hai bạn có thể tạo thành chữ O không? (Trẻ cầm tay nhau giang rộng...), ?Ai có
thể tạo thành chữ Ơ?, ?Cơ muốn cả lớp mình cùng tạo thành một chữ Ô thật lớn

9


nào? (Trẻ cầm tay nhau đứng thành vòng tròn rộng và cho hai trẻ làm dấu Ơ).
Với chữ Ơ cơ cũng cho trẻ thực hiện như vậy.

Hoặc với trò chơi (Tìm đồ dùng học tập) Trên các đồ dùng học tập có
chứa các chữ cái các con vừa học bây giờ cô sẽ phát cho mỗi bạn một chữ cái
khi có hiệu lệnh các con phải lấy ngay đồ dùng có chứa chữ cái đó: Ví dụ trẻ có
chữ Ơ thì phải tìm hộp bút màu, trẻ có chữ O phải tìm bảng con ....cơ cho trẻ vừa
đi vừa hát bài (Trường chúng cháu là trường mầm non) sau đó cô kiểm tra số trẻ
lấy đúng đồ dùng và cho trẻ nói tác dụng của những đồ dùng đó.
Khi giáo viên dạy trẻ mà muốn trẻ ghi nhớ các chữ cái được lâu hơn cô
giáo cần liên hệ thực tế hỏi trẻ chữ cái đó giống cái gì? Con gì? Đồ vật gì?... Để
phát huy tính tích cực và tư duy của trẻ: Ví dụ: Chữ O giống quả trứng, chữ h
giống cái ghế,....
* Lồng ghép tích hợp chữ cái với các mơn học khác:
Để tích hợp các mơn học khác vào dạy chữ cái một cách hợp lý thì giáo
viên phải biết phát huy tính tích cực, chủ động, say mê của trẻ trong tiết học.
Không chỉ dùng ngôn ngữ mà cô giáo phải biết vận dụng linh hoạt nhuần
nhuyễn các bộ môn khác vào tiết học làm quen với chữ cái, sử lý tình huống sư
phạm nhanh, khéo léo động viên trẻ thì mới thực sự có hiệu quả.
* Tích hợp bộ mơn âm nhạc:
Sự vui nhộn của âm nhạc không thể thiếu được trong tiết học làm quen
chữ cái vì thế trong tiết làm quen chữ cái tơi thường tích hợp mơn âm nhạc vào
để tạo sự hứng thú không gây nhàm chán đối với trẻ, tùy vào từng chủ đề tơi có
thể lựa chọn các bài hát sao cho thật phù hợp với chữ cái mà tơi định dạy trẻ
ngày hơm đó:
Ví dụ: Trong chủ đề thế gới động vật với chữ V tôi cho trẻ hát và vận
động bài “Voi làm xiếc”. Còn chữ O tôi cho trẻ hát bài hát: “Trường cháu đây là
trường mầm non” chủ đề trường mầm non.... Bên cạnh đó tơi sáng tác bài hát
mà có chứa những chữ cái đã học nhằm rèn cách phát âm cho trẻ. Ví dụ: Bài hát
“Trồng cây” (Nào bạn ơi mau đến đến đây, ta cuốc đất lên ta trồng cây, rồi mai
đây cây sẽ lớn nhanh, góp sức ta dựng xây nước nhà). Thông qua bài hát này trẻ
được phát âm chữ “m, c, đ…” rất nhiều.
* Tích hợp bộ mơn mơi trường xung quanh:

Nói chung bộ mơn mơi trường xung quanh thường được tích hợp ở hầu
hết các loại tiết và ở tiết chữ cái cũng khơng thể thiếu vì muốn cho trẻ làm quen
với chữ cái một cách hiệu quả thì cơ giáo phải sử dụng tranh ảnh, mơ hình, vật
thật có chứa các chữ cái mà cơ định cho trẻ làm quen mà những thứ đó đều xuất
phát từ mơi trường xung quanh.
Ví dụ: Trẻ làm quen với chữ cái (“g–y”Chủ đề “Phương tiện giao thông”).
Cho trẻ làm quen với chữ “g”: Ở trong chủ đề (Phương tiện giao thơng)
có nói đến các phương tiện giao thơng thì tơi đã chuẩn bị một bức tranh vẽ về
ngã tư đường phố trên đường có các loại phương tiện giao thơng như: Ơ tơ, xe
máy, xe đạp... ?Cơ đố chúng mình đây là đâu, có những loại phương tiện gì? ?
Khi đèn xanh bật lên chúng mình sẽ làm gì?, ?Đèn đỏ bật lên thì mọi người như
thế nào?... (Trẻ trả lời: Đó là ngã tư đường phố, có rất nhiều phương tiện giao
thơng như: Ơ tơ, xe máy, xe đạp...Đèn xanh thì được đi, đèn đỏ thì dừng lại...).
10


Qua đó trẻ sẽ được tri giác và hiểu rõ hơn về các loại phương tiện giao thông và
luật giao thông đường bộ. Tiếp đến tôi đưa bức tranh vẽ về nhà ga, tôi hỏi trẻ: ?
Bức tranh này vẽ về cái gì? (Nhà ga) Trong nhà ga có dịng người qua lại, có
người sốt vé và đặc biệt có đồn tàu dừng lại đón khách, trả khách....qua bức
tranh trẻ hiểu rõ hơn về nhà ga và tàu hỏa điều này sẽ tăng thêm tính tị mị và
hấp dẫn đối với trẻ. Sau đó tơi giới thiệu dưới bức tranh có từ “nhà ga” cho trẻ
lên chỉ những chữ cái đã học và cịn lại chữ “g” tơi cho trẻ làm quen. Dạy trẻ
cách phát âm và giới thiệu đặc điểm của chữ cho trẻ khắc sâu hơn.
Cho trẻ làm quen với chữ “y”: Tơi hỏi trẻ: ?Ngồi phương tiện giao thơng
đường sắt ra chúng mình hãy cho cơ giáo biết cịn có phương tiện giao thơng
đường gì nữa? (“Đường bộ, đường hàng khơng, đường thủy”), ?Đường hàng
khơng có phương tiện giao thơng gì? (“Máy bay...”) Tơi đàm thoại cùng trẻ về
máy bay: ?Máy bay dùng để làm gì?, ?Máy bay bay ở đâu?. Tôi xuất hiện máy
bay nhựa ra cho trẻ quan sát và đàm thoại cùng trẻ, tôi cho trẻ lên rút 2 chữ cái

giống nhau trong từ “máy bay” và trẻ lên rút chữ “y” tôi giới thiệu về chữ “y”
nói về cách phát âm và đặc điểm của chữ “y”. Ngồi ra tơi cịn mở rộng thêm
cho trẻ hiểu ngồi chữ “y” in thường cịn có chữ “Y” in hoa và chữ “y” viết
thường.
* Tích hợp bộ môn làm quen với văn học:
Khi vào một tiết học làm quen với chữ cái tơi thường tích hợp bộ mơn văn
học vì nó phù hợp với bộ mơn chữ cái. Văn học là một trong những bộ môn
được cho là quan trọng cùng với bộ môn làm quen chữ cái. Khi tích hợp một câu
chuyện hay một bài thơ có các nhân vật, sự vật, con vật có tên gọi trong đó có
chứa chữ cái mà cơ định cho trẻ làm quen.
Ví dụ: Câu truyện “Sự tích mùa xuân” Cô kể cho trẻ nghe câu truyện cùng
với tranh minh họa sau đó cơ cho trẻ lên rút thẻ chữ cái đã được học trong cụm
từ “Sự tích mùa xn”. Giờ học ngày hơm nay cơ cháu mình sẽ cùng nhau học
chữ cái u, ư nhé.
Ngồi ra cịn các chữ cái khác tôi cũng thường sử dụng các bài thơ hoặc
các câu đố, đồng dao....để tạo phần hứng thú cho trẻ.
Ví dụ: Câu đố về chữ C: Nét trịn em đọc chữ “o”
Khuyết đi một nửa sẽ cho chữ gì? (Chữ C)
Câu đố về chữ L: Sừng sững đứng thẳng một mình
Đọc lên uốn lưỡi...đố bé chữ gì? (Chữ L)
Một số bài đồng dao mà trẻ đọc thường có những âm điệu, vần dễ nhớ mà
qua đó có chứa nhiều các chữ cái như bài: “Nu na nu nống”. Tơi có thể vận dụng
cho trẻ ơn chữ cái “n” để rèn cách phát âm “n” rất nhiều thông qua bài này, đồng
thời sửa được ngọng cho những trẻ nói ngọng (n – l). Hay bài: “Đi cầu đi quán”
giúp trẻ được luyện phát âm chữ “đ” sửa được ngọng cho trẻ nói ngọng “l-đ”.
Đồng dao: “Đi cầu đi quán”
Đi cầu đi quán
Mua một đàn gà
Đi bán lợn con
Về cho ăn thóc

Đi mua cái xoong
Mua lược chải tóc
Đem về đun nấu
Mua cặp gài đầu
Mua quả dưa hấu
Đi mau về mau
11


Về biếu ông bà

Kẻo trời sắp tối.

Qua bài thơ: “Bé làm bao nhiêu nghề ” ở Chủ đề (Ngành nghề) trẻ được
ôn chữ cái (u-ư) thông qua việc gạch chân chữ cái (u, ư) trong bài thơ.
* Tích hợp bộ mơn tạo hình:
Sau khi trẻ đã hoạt động nhiều thì bộ mơn tạo hình rất phù hợp với trạng
thái tĩnh. Tôi cho trẻ cắt, xé dán chữ cái theo yêu cầu của cơ.
* Tích hợp bộ mơn làm quen với tốn:
Trong tiết làm quen với chữ cái thì mơn làm quen với tốn được đưa vào
như một trị chơi.
Ví dụ: Trò chơi: “Ai nhanh nhất” Trẻ thi đua gắn chữ cái lên bảng và cô
cho trẻ đếm chữ cái rồi cùng nhau kiểm tra kết quả, đội nào nhiều hơn, nhiều
hơn là mấy, đội nào ít hơn, ít hơn là mấy. Đối với trẻ mẫu giáo học phải đi đôi
với hành, vì có thực hành trẻ mới gắn liền được với thực tế với cuộc sống hàng
ngày, không những ở trên tiết học mà tôi thường sử dụng kiến thức kỹ năng ở
mọi lúc mọi nơi, đây là việc làm rất cần thiết để giúp trẻ làm quen với chữ cái và
nhớ lâu hơn về các chữ cái.
* Phối kết hợp với phụ huynh.
Ở lứa tuổi mẫu giáo thì việc ghi nhớ của trẻ là khơng có chủ định, trẻ

chóng nhớ nhưng cũng rất mau quên. Vì vậy việc dạy chữ cái cho trẻ mẫu giáo
lớn không thể dừng lại ở trên tiết học mà phải thường xuyên dạy trẻ ở mọi lúc
mọi nơi. Do đó khơng chỉ cơ giáo dạy trẻ ở mọi lúc mọi nơi mà cần có sự phối
kết hợp của các bậc phụ huynh để củng cố thêm về kiến thức kỹ năng cho trẻ.
Để phối kết hợp tốt với phụ huynh, ngoài giờ lên lớp tơi thường tranh thủ
những lúc đón trả trẻ, tơi trao đổi với phụ huynh về tầm quan trọng của bộ môn
làm quen với chữ cái đặc biệt là dạy trẻ theo hướng đổi mới. Những trẻ nhận
thức chậm thì tơi trao đổi với phụ huynh là khơng được nóng vội dạy trẻ mà phải
dạy trẻ dần dần kẻo sẽ ảnh hưởng đến tâm lý cũng như trí tuệ của trẻ. Bên cạnh
những phụ huynh biết quan tâm đến con cái thì vẫn cịn một số phụ huynh vẫn
xem nhẹ việc học hành của con, vẫn xảy ra tình trạng cho trẻ nghỉ học nhiều, đối
với những phụ huynh như vậy thì tơi thường đến tận nhà trao đổi động viên và
nói cho phụ huynh đó hiểu nếu cho con nghỉ nhiều sẽ bị hổng kiến thức không
theo kịp các bạn cùng lớp, khi vào lớp một trẻ sẽ rất khó để tiếp thu bài và cũng
sẽ khó cho cơ giáo. Tơi cũng vận động phụ huynh đóng góp tìm thêm nguyên
vật liệu có sẵn ở địa phương tạo điều kiện thuận lợi trong việc cho cô và trẻ làm
đồ dùng, đồ chơi nhờ đó mà việc dạy học có hiệu quả và thống nhất hơn.

III. KẾT QUẢ:
* Kết quả trên trẻ:
Qua việc thực hiện các biện pháp mới sáng tạo trên về dạy chữ cái cho trẻ
mẫu giáo lớn tôi đã thu được kết quả sau: Trong các giờ hoạt động làm quen với
chữ cái, trẻ được khắc sâu kiến thức về chữ cái, ngơn ngữ nói cũng dần được
12


hoàn thiện, các giác quan được phát triển tốt. Trẻ phát âm chuẩn và phân biệt
được các chữ cái như: p, q, x, s, l, đ, v, b…Một số trẻ rụt rè, thụ động nay đã
mạnh dạn, tự tin khi trả lời các câu hỏi. 100% các trẻ được học đầy đủ 29 chữ
cái trong chương trình đổi mới của bộ giáo dục mầm non.

Kết quả của trẻ: Theo đánh giá của lớp:
Nội
dung

Đầu năm

- Trẻ hứng thú: 7/21=33,3 %
- Trẻ hiểu, nhận biết đúng
chữ cái: 8/21=38 %
- Trẻ biết cách phát âm đúng,
Làm rõ ràng chữ cái: 8/21=38 %
quen - Nhận biết nhanh, chính xác
với chữ chữ cái trong từ trọn vẹn:
cái
6/21=28,5%
- Nhận biết chính xác các
chữ cái thơng qua các bài
thơ, câu truyện: 6/21=28,5%

Cuối năm

So sánh

- Trẻ hứng thú: 21/21=100 %
- Trẻ hiểu, nhận biết đúng 29
chữ cái: 21/21=100 %
- Trẻ biết cách phát âm đúng,
rõ ràng 29 chữ cái:
20/21=95,2 %
- Nhận biết nhanh, chính xác

29 chữ cái trong từ trọn vẹn:
19/21=90,5%
- Nhận biết chính xác các chữ
cái thơng qua các bài thơ, câu
truyện: 20/21=95,2 %

- Tăng: 66,7%
- Tăng: 62%
- Tăng: 57,2%
- Tăng: 62%
- Tăng: 66,7%

* Về phụ huynh:
Hằng ngày trong giờ đón trả trẻ tơi đã trao đổi, trò chuyện với phụ huynh.
Đến nay phụ huynh đã chú trọng đến việc rèn thêm cho trẻ ở nhà. Với những
u cầu cần phụ huynh đóng góp thì phụ huynh tham gia ủng hộ nhiệt tình.
* Về giáo viên:
Đã nắm chắc hơn phương pháp lên lớp của môn học, linh hoạt sáng tạo
trong việc sử dụng và phối hợp các phương pháp và biện pháp vào dạy trẻ. Khéo
léo trong việc sử lý tình huống, có nhiều kinh nghiệm tạo cơ hội cho trẻ hoạt
động, biết tạo môi trường cho trẻ hoạt động phong phú theo đúng chủ đề, bản
thân tôi không ngừng phân đấu học hỏi bạn bè đồng nghiệp, qua mạng Internet
….Trong năm học 2013 – 2014 tôi đã được nhà trường công nhận là lớp đạt chất
lượng cao về môn làm quen với chữ cái. Những kết quả trên đây tuy chưa phải
là kết quả tuyệt đối nhưng cũng là nguồn động viên tinh thần lớn giúp tôi không
ngừng phấn đấu để cố gắng hơn nữa trong cơng tác chăm sóc giáo dục trẻ.

IV. BÀI HỌC KINH NGHIỆM:
Sau một năm tìm tịi học hỏi, đó là một thời gian không nhiều trong công
tác giảng dạy của tôi, nhưng tôi cũng đã rút ra bài học kinh nghiệm.

Giáo viên phải có sự nhiệt tình tâm huyết với nghề, mến trẻ có năng lực
sư phạm, nắm vững chun mơn. Thường xuyên tự học, tự bồi dưỡng để nâng
13


cao năng lực chuyên môn. Sáng tạo trong mỗi bài dạy, luôn luôn đổi mới trong
phương pháp dạy học. Cần tìm tịi, nghiên cứu, học hỏi để có biện pháp thu hút
lôi cuốn trẻ vào các hoạt động một cách tự nhiên thoải mái. Tạo môi trường
thuận lợi cho mọi trẻ đều được tham gia. Cần đưa ra yêu cầu phù hợp với thực tế
ở trường lớp, đối tượng trẻ và luôn lấy trẻ làm trung tâm.
Cô phải hiểu được tâm lý, đặc điểm hoàn cảnh riêng của từng trẻ và khả
năng vốn có của trẻ để từ đó có những biện pháp tác động phù hợp. Trẻ cần
được học đúng độ tuổi và được đến trường mầm non để tạo môi trường sống
trong tập thể cùng bạn bè, để hình thành và phát triển nhân cách cho trẻ. Cơ giáo
phải là người mẹ thứ hai yêu thương và chăm sóc trẻ, gần gũi trị chuyện với trẻ
để nắm bắt được tâm sinh lý của trẻ, từ đó có biện pháp chăm sóc, giáo dục trẻ
mới có chất lượng, hiệu quả cao.
Đồ dùng đồ chơi có màu sắc đẹp, phong phú, phù hợp với từng nội dung
hoạt động, không sử dụng đồ dùng gây ấn tượng cho trẻ sợ hãi, đồ dùng phải
đảm bảo vệ sinh an toàn cho trẻ.
Hoạt động dạy trẻ làm quen với 29 chữ cái có vị trí quan trọng trong
chương trình căm sóc giáo dục mầm non. Vì vậy khi dạy trẻ làm quen với 29
chữ cái phải được tiến hành lồng ghép vào các môn học một cách thoải mái, phù
hợp, trẻ không bị gị ép, thơng qua các giờ hoạt động học tập, hoạt động vui
chơi. Trẻ được làm quen với chữ cái giúp trẻ tìm tịi, khám phá những điều mới
lạ về các chữ cái, trẻ nắm bắt được tri thức mới và có những hành vi đúng đắn
trong sinh hoạt và giao tiếp.
Cần chú ý hơn đến những trẻ còn hạn chế về nhận thức, nhút nhát, chậm
chạp để có biện pháp hướng dẫn, rèn cho trẻ có thể phát triển được khả năng của
mình. Giúp những trẻ học yếu cũng có thể nhận biết và học tốt chữ cái, và trẻ

học tốt có thể phát huy hơn nữa khả năng của trẻ.
V. NHỮNG ĐỀ XUẤT KIẾN NGHỊ:
* Đối với phòng giáo dục:
Xây dựng các tiết mẫu về chuyên đề cho trẻ làm quen với chữ cái để giáo
viên các trường có điều kiện học hỏi và trao đổi lẫn nhau.
Tổ chức thi chuyên đề cho giáo viên và học sinh để từ đó nâng cao chất
lượng cho trẻ làm quen với chữ cái.
* Đối với nhà trường:
Đề xuất nhà trường trang bị thêm đồ dùng đồ chơi, trang thiết bị, sách
tranh ảnh để việc chăm sóc giáo dục được thuận lợi, tạo điều kiện cho trẻ được
phát triển toàn diện về đức, trí, thể, mỹ. Giúp trẻ có tiền đề vững chắc để bước
vào trường tiểu học.
Có kế hoạch cho chị em được tham quan ở các trường điểm trong huyện
để chị em có thêm nhiều cơ hội học tập.
Nhà trường cần tăng cường công tác bồi dưỡng chuyên môn, tổ chức các
hoạt động thi chuyên đề, thi làm đồ dùng dạy học để tăng cường môi trường cho
trẻ hoạt động, khám phá và học tập.

14


Đề tài hoàn thành dưới sự giúp đỡ của Ban giám hiệu nhà trường cùng tập
thể đội ngũ giáo viên Trường Mầm non Sơn Ca và với sự cố gắng nỗ lực của bản
thân, xong không thể tránh khỏi những hạn chế nhất định. Kính mong được sự
tham gia góp ý của các cấp lãnh đạo để đề tài của tơi được hồn thiện hơn và
đưa vào thực hiện trong đơn vị trường một cách có hiệu quả.
Tơi xin chân thành cảm ơn ./.
……., ngày …….tháng …… năm ……
Xếp loại của hội đồng SKKN
Xếp loại:………….…….…….

Chủ tịch

Người viết đề tài

Xác nhận của Phòng Giáo dục và Đào Tạo

15