Tài liệu Cách thức tham gia niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam pdf

Caựch thửực tham gia nieõm yeỏt treõn thũ trửụứng chửựng khoaựn VN
Pham Uyen Nguyen- Public Listing.
1 7/1/03

i. Giới thiệu về niêm yết chứng khoán

Niêm yết chứng khoán đợc hiểu là việc đăng ký chứng khoán để đợc giao dịch tại
Trung tâm giao dịch chứng khoán. Niêm yết chứng khoán đợc thực hiện đối với các Công
ty cổ phần hoá, các Công ty phát hành chứng khoán ra công chúng để niêm yết, các Công
ty đã phát hành chứng khoán nay đăng ký lại để niêm yết. Kinh nghiệm cho thấy niêm yết
chứng khoán là một trong các quyết định rất quan trọng đối với doanh nghiệp nên Công ty
chỉ nên tiến hành niêm yết chứng khoán nếu thực sự hiểu rõ về nó.

Tại sao Công ty nên niêm yết ?
Có thêm một kênh huy động vốn dài hạn:
Để đạt đợc tỷ lệ tăng trởng cao, công ty cần có một lợng vốn lớn. Nguồn vốn này có
thể sử dụng để: mua máy móc, thiết bị; nghiên cứu và phát triển; giảm các khoản nợ
hoặc gia tăng vốn lu động. Nguồn vốn này có thể có đợc bằng cách đi vay hoặc phát
hành cổ phiếu. Nếu phát hành cổ phiếu ra công chúng, Công ty sẽ không phải thanh
toán lãi vay cũng nh phải trả vốn gốc giống nh việc vay nợ. Công ty sẽ rất chủ động
trong việc sử dụng nguồn vốn huy động đó cho mục tiêu phát triển của mình.
Huy động vốn trên thị trờng chứng khoán có thể coi là một trong những phơng thức
hữu hiệu nhất của doanh nghiệp nếu doanh nghiệp kỳ vọng vào một sự phát triển mạnh
trong tơng lai và đây đợc coi là yếu tố quan trọng nhất khi quyết định niêm yết cổ
phiếu trên Thị trờng chứng khoán.
Gia tăng giá trị thị trờng của Công ty
Khi cổ phiếu của Công ty đã đợc niêm yết trên thị trờng chứng khoán, cổ phiếu sẽ
đợc định giá phản ánh chất lợng của Công ty và cung cầu trên thị trờng. Đối với tất
cả các công ty đã niêm yết trên TTCK Việt nam hiện nay giá cổ phiếu đều gia tăng
nhanh trên thị trờng. Việc giá cổ phiếu gia tăng trên thị trờng sẽ tạo điều kiện cho cổ
đông của công ty trở nên giầu có.

Caựch thửực tham gia nieõm yeỏt treõn thũ trửụứng chửựng khoaựn VN
Pham Uyen Nguyen- Public Listing.
2 7/1/03

Tạo tính thanh khoản cho cổ phiếu của Công ty
Ngời sở hữu cổ phiếu của công ty có nhu cầu mua, bán lại cổ phiếu không? Câu trả lời
là có. Không phải bao giờ cổ đông cũng có sẵn tiền, khi họ cần một lợng tiền nhất định
và họ quyết định bán cổ phiếu đang nắm giữ, họ sẽ làm thế nào nếu không có thị trờng
chứng khoán. Việc niêm yết sẽ giúp cổ đông của công ty bán đợc cổ phiếu với mức giá
thị trờng.
Khuyếch trơng uy tín của Công ty
Niêm yết chứng khoán là một quá trình khó khăn, những công ty đợc niêm yết trên thị
trờng là những công ty tốt. Việc trở thành công ty đợc niêm yết sẽ giúp cho nhiều
ngời biết đến Công ty nh một doanh nghiệp làm ăn có hiệu quả và nhiều tiềm năng.
Thực tế đã chứng minh, niêm yết chứng khoán là một trong những cách thức quảng cáo
tốt nhất cho doanh nghiệp.

Những hạn chế của việc phát hành và niêm yết chứng khoán ?

Chi phí phát hành và niêm yết:

Việc tiến hành niêm yết chứng khoán khá tốn kém. Tuy nhiên hiện nay do đang khuyến
khích các công ty niêm yết nên mức chi phí tại Việt Nam khá thấp. Đây là thuận lợi cho
những công ty niêm yết đầu tiên trên Thị trờng chứng khoán Việt Nam.

Mất quyền kiểm soát
:
Khi niêm yết chứng khoán, các sáng lập viên có thể mất quyền kiểm soát Công ty. Các
Công ty niêm yết phải cam kết không đợc hạn chế việc chuyển nhợng cổ phiếu do vậy
khả năng bị các đối tác bên ngoài thâu tóm là thực tế tuy nhiên Uỷ ban chứng khoán

buộc những nhà đầu t mua trên 5% cổ phiếu của một Công ty niêm yết phải thông báo
cho Công ty niêm yết biết. Ngoài ra cũng có những biện pháp rào cản từ xa do Công ty
chuẩn bị từ trớc khi niêm yết.


Caựch thửực tham gia nieõm yeỏt treõn thũ trửụứng chửựng khoaựn VN
Pham Uyen Nguyen- Public Listing.
3 7/1/03

Phải tiết lộ thông tin
:
Khi niêm yết chứng khoán, Công ty phát hành phải công bố ra bên ngoài các thông tin
nh: (1) số lợng chứng khoán do các nhân vật chủ chốt của Công ty sở hữu (2) các
thông tin của Công ty: tình trạng tài chính, doanh thu, chi phí hàng bán, doanh thu, tình
hình nợ nần của Công ty, các khách hàng lớn, các nhà cung cấp chính cho Công ty,
chiến lợc phát triển trong tơng lai. Nhiều Công ty không muốn công bố công khai các
thông tin này, tuy nhiên, những Công ty lớn, hoạt động hiệu quả và có mục đích kinh
doanh rõ ràng thờng chấp nhận việc công bố thông tin và coi đây là vấn đề tất yếu để
có đợc lòng tin của các nhà đầu t và cả các khách hàng.

á
p lực đối với Ban giám đốc về kết quả hoạt động ngắn hạn
:
Các Công ty cha niêm yết có thể hoạt động độc lập và hoàn toàn tập trung cho chiến
lợc phát triển nhng Công ty đã niêm yết khó có thể thể làm nh vậy. Các cổ đông
mong muốn sự phát triển ổn định của các chỉ tiêu nh: doanh thu, lợi nhuận, thị phần, cải
tiến sản phẩm. Vì vậy một Công ty niêm yết phải cân bằng giữa lợi ích ngắn hạn và
chiến lợc phát triển dài hạn của Công ty.

Caựch thửực tham gia nieõm yeỏt treõn thũ trửụứng chửựng khoaựn VN
Pham Uyen Nguyen- Public Listing.
4 7/1/03


Các điều kiện cơ bản để phát hành và niêm yết chứng khoán
Dới đây là những điều kiện định tính và định lợng cơ bản để
có thể niêm yết chứng khoán tại Việt Nam.

Các điều kiện Phát hành CP
Lần đầu
Phát hành CP
bổ sung
Phát hành trái phiếu
Pháp nhân
CTCP, Cty CPH CTCP, Cty CPH CTCP, Cty CPH, Nhà

nớc
Vốn điều lệ
= > 10 tỷ VND = > 10 tỷ VND = > 10 tỷ VND
Hiệu quả
Có lãi tối thiểu
2 năm gần nhất
Có lãi tối thiểu
2 năm gần nhất
Có lãi tối thiểu
2 năm gần nhất
Quản trị
Có năng lực và
kinh nghiệm
Có năng lực và
kinh nghiệm
Có năng lực và
kinh nghiệm
Có cần BLPH không
Nếu Gtrị phát hành trên
10 tỷ VND
Nếu Gtrị phát hành trên
10 tỷ VND
Cần BLPH
Tỷ lệ sở hữu của cổ
đông bên ngoài
- Tối thiểu 20% nếu
Gtrị phát hành dới
100 tỷ VND
- Tối thiểu 15% nếu
Gtrị phát hành trên

100 tỷ VND
Tối thiểu 20% nếu Gtrị
phát hành dới 100 tỷ
VND
Tối thiểu 15% nếu Gtrị
phát hành trên 100 tỷ
VND
- Tối thiểu 20% nếu
Gtrị phát hành dới
100 tỷ VND
- Tối thiểu 15% nếu
Gtrị phát hành trên
100 tỷ VND
Giá trị phát hành tối
đa
Không hạn chế Bằng tổng giá trị cổ
phiếu đang lu hành
Không hạn chế
Chuyển nhợng
Không hạn chế Không hạn chế Không hạn chế
Chứng chỉ
Thống nhất mệnh giá Thống nhất mệnh giá Thống nhất mệnh giá





Caựch thửực tham gia nieõm yeỏt treõn thũ trửụứng chửựng khoaựn VN
Pham Uyen Nguyen- Public Listing.
5 7/1/03

Những chuẩn bị cần thiết của doanh nghiệp trớc khi tiến hành
niêm yết chứng khoán


Sau khi đã hiểu rõ những lợi ích và những vấn đề cần cân nhắc khi niêm yết chứng khoán,
công ty nên trả lời những câu hỏi dới đây:

Công ty có kết quả hoạt động tốt không ?
Thông thờng một Công ty có kết quả tốt hơn kết quả chung của toàn ngành sẽ có nhiều
lợi thế khi phát hành chứng khoán và niêm yết. Tuy nhiên những doanh nghiệp nằm trong
những lĩnh vực hứa hẹn sẽ phát triển đột biến cũng đợc đánh giá cao. Trớc khi quyết
định niêm yết cần phải đánh giá đợc thực lực của doanh nghiệp mình.

Công ty có thể duy trì hoạt động kinh doanh tốt
trong thời gian tới không?
Công ty có thể phát hành và niêm yết chứng khoán thành công nếu Công ty có thể
duy trì đợc tỷ lệ tăng trởng cao hiện tại trong khoảng từ 3 đến 5 năm tới. Mức tăng
trởng này thậm chí còn cao hơn và thời gian tăng trởng có thể còn dài hơn nếu có sự
tham gia và hỗ trợ của các nhà đầu t có tổ chức.

Sản phẩm của Công ty có đợc thị trờng đánh giá cao ?
Các Công ty đã hoạt động nhiều năm sẽ thuận lợi vì có các số liệu thống kê kinh
nghiệm trong khi những Công ty mới thành lập phải dự đoán về thị trờng và sự a
chuộng của công chúng đối với sản phẩm của họ. Thông thờng các Công ty mới chỉ
thuận lợi khi phát hành chứng khoán và niêm yết khi họ có sản phẩm duy nhất hoặc cung
cấp một dịch vụ riêng có nào đó.

Đội ngũ quản trị có đủ năng lực và nhiệt tâm với công việc ?
Đối với các Công ty phát hành và niêm yết chứng khoán, chất lợng của đội ngũ

quản trị là một trong những yếu tố quan trọng nhất. Để tạo lòng tin cho công chúng
đầu t, Công ty phải có đội ngũ quản trị có năng lực có khả năng hợp tác và nên nắm
sở hữu một phần cổ phiếu của Công ty khi đó họ sẽ gắn kết hơn với các thành công
cũng nh thất bại của doanh nghiệp.

Caựch thửực tham gia nieõm yeỏt treõn thũ trửụứng chửựng khoaựn VN
Pham Uyen Nguyen- Public Listing.
6 7/1/03

Thị trờng có phù hợp để phát hành và niêm yết không ?

Sự thành công của việc niêm yết chứng khoán phụ thuộc rất nhiều vào các yếu tố
nh: trạng thái của TTCK, điều kiện chung của nền kinh tế, của ngành, sự thay đổi
về kỹ thuật và công nghệ và rất nhiều yếu tố khác. Khi xu hớng giá chứng khoán
đang gia tăng trên thị trờng, việc phát hành và niêm yết chứng khoán sẽ rất thuận
lợi ngợc lại trong trờng hợp giá chứng khoán đang giảm thì việc phát hành và niêm
yết chứng khoán có thể khó khăn thậm chí không thực hiện đợc. Là Công ty tiến
hành phát hành và niêm yết chứng khoán, bạn phải lựa chọn thời điểm phù hợp để
việc phát hành đợc thuận lợi với chi phí thấp và giá bán chứng khoán cao.

Hiểu rõ các vấn đề trên đây để có thể biết đợc
một Công ty có nên phát hành chứng khoán ra công chúng hay cha.
Khi Công ty đã quyết định phát hành và niêm yết chứng khoán
Công ty nên có sự chuẩn bị thật kỹ càng.

Chuẩn bị cho quá trình niêm yết thành công
Chuẩn bị kỹ càng là chìa khoá của thành công
Càng chuẩn bị chu đáo, khả năng thành công của việc niêm yết sẽ càng cao.
Thời gian thích hợp để tiến hành chuẩn bị là từ 1 đến 2 năm trớc ngày phát hành.

Xây dựng đội ngũ quản trị giỏi
Là một Công ty chuẩn bị tiến hành niêm yết, Công ty cần tập trung xây dựng một đội ngũ
quản trị có năng lực. Công chúng đầu t muốn Công ty phải có một đội ngũ gồm các cá
nhân giỏi và có nhiều kinh nghiệm về tiếp thị, kinh doanh, phát triển sản phẩm. Giỏi về sản
suất và quản lý kinh doanh cha đủ, bạn phải có các chuyên gia tài chính bên cạnh bạn nếu
muốn việc niêm yết thành công.

Chuẩn bị kế hoạch kinh doanh
Kế hoạch kinh doanh của Công ty là một công cụ rất quan trọng để các nhà bảo lãnh phát
hành cũng nhng các chuyên viên phân tích trong việc xác định tiềm năng của doanh
nghiệp cũng nh cho quá trình định giá chứng khoán. Việc chuẩn bị một bản kế hoạch kinh
Caựch thửực tham gia nieõm yeỏt treõn thũ trửụứng chửựng khoaựn VN
Pham Uyen Nguyen- Public Listing.
7 7/1/03

doanh tốt sẽ rút ngắn đợc rất nhiều thời gian chuẩn bị niêm yết. Số liệu cũng nh các thông
tin trong Bản cáo bạch đợc sử dụng trong khi tiến hành niêm yết đợc dựa rất nhiều vào
Bản kế hoạch kinh doanh của Công ty. Các chuyên gia tài chính cũng thờng xuyên so
sánh kết quả mà công ty đạt đợc với Bản kế hoạch kinh doanh nên kế hoạch kinh doanh
phải phản ánh thực tế khả năng nhng cũng phải thể hiện tiềm năng phát triển của Công ty.

Thành lập bộ phận theo dõi và chuẩn bị tiến hành niêm yết
Công ty phải chỉ định một số cán bộ nghiên cứu về thị trờng chứng khoán để có thể trực
tiếp tiến hành và có những đề xuất cho ban lãnh đạo về những vấn đề liên quan đến việc
chuẩn bị cũng nh giải quyết những phát sinh sau khi Công ty đã đợc niêm yết.

Chuẩn hoá sổ sách kế toán, chế độ báo cáo trong doanh nghiệp
Thông tin tài chính là một trong những yếu tố cần thiết nhất để Ban lãnh đạo có thể quản trị
doanh nghiệp thành công, giúp các tổ chức tài chính và nhà đầu t hiểu đợc sức khoẻ của
doanh nghiệp bạn và nó cũng là yếu tố quan trọng để cổ phiếu của Công ty có thể đợc

định giá đúng trên thị trờng.

Uỷ ban chứng khoán Nhà nớc đòi hỏi các báo cáo tài chính của Công ty trong 2 năm trớc
khi niêm yết phải đợc kiểm toán bởi một Công ty kiểm toán uy tín đã đợc Uỷ ban chứng
khoán lựa chọn, và các báo cáo này phải phù hợp những đòi hỏi của Uỷ ban chứng khoán
và không đợc loại trừ điều khoản nào.

Vì tầm quan trọng nh vậy, doanh nghiệp phải cần có sự quan tâm thích đáng đến hệ thống,
sổ sách kế toán và chế độ báo cáo tài chính cả trớc và sau khi niêm yết chứng khoán.

Quan hệ với công chúng
Công ty niêm yết có 2 loại khách hàng là các khách hàng mua sản phẩm và những ngời
mua cổ phiếu của Công ty. Trong nhiều trờng hợp cả 2 loại khách hàng này cần phải đợc
quan tâm nh nhau. Các công ty chuẩn bị phát hành nên có các chơng trình quảng cáo và
giới thiệu không những cho các khách hàng mà cả công chúng đầu t.
Niêm yết chứng khoán là một quá trình khá phức tạp do vậy thông thờng
các tổ chức phát hành thờng phải thuê một tổ chức t vấn
giúp họ thực hiện toàn bộ quá trình này.
Caựch thửực tham gia nieõm yeỏt treõn thũ trửụứng chửựng khoaựn VN
Pham Uyen Nguyen- Public Listing.
8 7/1/03


Chọn Công ty t vấn và bảo lãnh phát hành
Công ty chứng khoán biết rõ về kỹ thuật phát hành và niêm yết chứng khoán hơn bất kỳ tổ
chức nào khác vì đó là nghiệp vụ chính của họ. Vì vậy nên có một công ty chứng khoán đa
ra nhng lời khuyên cần thiết. Niêm yết chứng khoán có tầm quan trọng đặc biệt với doanh
nghiệp do vậy bạn phải rất cẩn thận trong việc lựa chọn tổ chức t vấn và bảo lãnh phát
hành sao cho đáp ứng tốt nhất nhu cầu của Công ty trong việc phát hành chứng khoán ra
công chúng.

Khi lựa chọn Công ty t vấn và bảo lãnh phát hành bạn nên cân nhắc các yếu tố sau:
Công ty có kinh nghiệm về t vấn niêm yết và bảo lãnh phát hành
Kinh nghiệm tiến hành niêm yết sẽ giúp đa ra đợc phơng án tốt nhất trong các
phơng án có thể có mang lại lợi ích cho Công ty. Đặc biệt những Công ty đã có kinh
nghiệm tiến hành niêm yết chứng khoán cho doanh nghiệm trong cùng ngành với doanh
nghiệp của bạn sẽ nắm rõ hơn về cấu trúc của ngành, việc định giá cổ phiếu cũng nh
tìm khách hàng để phân phối cổ phiếu sẽ thuận lợi hơn nhiều.
Mạng lới phân phối
Công ty có mạng lới phân phối chứng khoán tốt thể hiện ở 2 khía cạnh là có mạng lới
phân phối rộng rãi và có nguồn khách hàng có khả năng đầu t lớn mà tốt nhất là những
khách hàng đầu t với mục đích dài hạn để có thể hạn chế đợc những bất ổn có thể có
trên thị trờng.
Tiềm lực tài chính
Công ty có tiềm lực tài chính vững mạnh sẽ đảm bảo khả năng công ty bảo lãnh thực
hiện hỗ trợ ổn định giá trên thị trờng sau khi phát hành chứng khoán. Việc ổn định giá là
một việc làm rất quan trọng tránh những biến động lớn về giá chứng khoán sau khi niêm
yết cũng nh tạo tình thanh khoản cho cổ phiếu của Công ty khi các cổ đông lớn muốn
bán hoặc một số nhà đầu t muốn mua.







Cách thức tham gia niêm yết trên thò trường chứng khoán VN
Pham Uyen Nguyen- Public Listing.
9 7/1/03

II. c«ng ty chøng kho¸n b¶o viƯt

G
G
i
i
í
í
i
i


t
t
h
h
i
i
Ư
Ư
u
u


c
c
h
h
u
u
n
n

g
g


- Tªn tiÕ ng ViƯ t : C«ng ty Cỉ phÇ n Chøng kho¸n B¶ o ViƯ t
- Tªn tiÕ ng Anh : Baoviet Securities Company (BVSC)
- Vèn ®iỊ u lƯ : 43 tû ®ång trong ®ã Tỉ ng C«ng ty b¶o hiĨ m ViƯ t nam gãp trªn 80%.
 Trơ së chÝ nh C«ng ty

- §Þa chØ : Tßa nhµ 94 Bµ TriƯ u, Qn Hoµn KiÕ m, Hµ Néi
- §iƯ n tho¹i : (84.4) 9433016 - 9433017 - 9433435 Fax : (84.4) 9433012
 Chi nh¸nh C«ng ty t¹i thµnh phè Hå ChÝ Minh

- §Þa chØ : Sè 11A Nguyễn Công Trứ , Qn 1, Tp.HCM
- §iƯ n tho¹i : (84.8) 8218766 - 8218767 - 8218565 Fax : (84.8) 8218566.
N
N
h
h
÷
÷
n
n
g
g


t
t
h

h
Õ
Õ


m
m
¹
¹
n
n
h
h


c
c
đ
đ
a
a


B
B
V
V
S
S
C

C
.
.


- Lµ c«ng ty chøng kho¸n ®Çu tiªn t¹i ViƯt Nam, kinh doanh tÊt c¶ c¸c nghiƯp vơ chøng kho¸n. Cã ®éi ngò c¸n bé,
chuyªn viªn cã kinh nghiƯm vµ tr×nh ®é chuyªn m«n trong lÜnh vùc chøng kho¸n.
- BVSC cã kinh nghiƯm t− vÊn gióp các c«ng ty HAP, BTC, GIL, TMS, LAF, DPC, niªm t thµnh c«ng trªn thÞ tr−êng
chøng kho¸n vµ ®· më ®¹i lý ®Ỉt lƯnh t¹i H¶i phßng. Ngoµi ra BVSC cßn më ®¹i lý t¹i Long an, §ång nai gióp cho c¸c
cỉ ®«ng còng nh− nhµ ®Çu t− cđa ®Þa ph−¬ng thn tiƯn trong giao dÞch.
- §−ỵc sù hç trỵ cđa Tỉng c«ng ty B¶o hiĨm ViƯt Nam là một tổ chức đầu tư tài chính và có gÇn 100 c«ng ty thµnh
viªn kh¾p c¸c tØnh thµnh trong c¶ n−íc.
B
B
V
V
S
S
C
C


g
g
i
i
ó
ó
p
p

g
g
×
×


c
c
h
h
o
o


c
c
¸
¸
c
c


c
c
«
«
n
n

g
g


t
t
y
y


c
c
h
h
u
u
È
È
n
n


b
b
Þ
Þ


n
n

i
i
ª
ª
m
m


y
y
Õ
Õ
t
t




- Gióp C«ng ty ®¸nh gi¸ tỉng thĨ t×nh h×nh kinh doanh vµ xem xÐt c¸c ®iỊu kiƯn niªm t,
x¸c ®Þnh thêi ®iĨm thÝch hỵp ®Ĩ niªm t
- T− vÊn trong viƯc lËp vµ qu¶n lý sỉ cỉ ®«ng
- Gióp C«ng ty lËp Ph−¬ng ¸n kinh doanh
- T− vÊn tµi chÝnh doanh nghiƯp
- Gãp ý vµo §iỊu lƯ tỉ chøc vµ ho¹t ®éng cđa C«ng ty
- X¸c ®Þnh vµ chn bÞ c¸c néi dung cÇn xin ý kiÕn cđa H§QT vµ §HC§
- LËp Hå s¬ niªm t chøng kho¸n
- X¸c ®Þnh gi¸ niªm t cỉ phiÕu dù kiÕn
- LËp B¶n c¸o b¹ch
- LËp Hå s¬ ®¨ng ký l−u ký
- H−íng dÉn cỉ ®«ng thđ tơc më tµi kho¶n vµ giao dÞch chøng kho¸n