Tài liệu Chương 8: Ra quyết định và tính sáng tạo pptx

© 2005 The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved.
McGraw-Hill/Irwin
Ra quyết
định và tính
sáng tạo
Ra
Ra
quyết
quyết
định
định
và
và
tính
tính
sáng
sáng
tạo
tạo
C H Ư Ơ N G
C H Ư Ơ N G
2
BUS 540 Organizational Behaviour (OB) HN
McShane/Von Glinow OB 3e © 2005 The McGraw-Hill Companies, Inc.
I
e
M
B
A
I
e

M
B
A
Ra quyết định tạiNASA
Ra
Ra
quyết
quyết
định
định
tại
tại
NASA
NASA
Sự tổnthấtcủa tàu con thoi
Columbia (trong ảnh là cảnh
tàu đang cất cánh trong
chuyến bay cuối cùng) và phi
hành đoàn củanógâyra
không chỉ bởimiếng xốp phá
hỏng cánh trái của tàu; một
nguyên nhân nữalàsự ra
quyết định sai lầmcủa NASA
©AP Photo/Chris O’Meara
3
BUS 540 Organizational Behaviour (OB) HN
McShane/Von Glinow OB 3e © 2005 The McGraw-Hill Companies, Inc.
I
e
M

B
A
I
e
M
B
A
Định nghĩaviệcraquyết định
Định
Định
nghĩa
nghĩa
việc
việc
ra
ra
quyết
quyết
định
định
là một quá trình ý
thức để lựachọnmột
hay nhiềukhả năng
nhằm đạt đượcmột
số kếtquả mong
muốn.
©AP Photo/Chris O’Meara
4
BUS 540 Organizational Behaviour (OB) HN
McShane/Von Glinow OB 3e © 2005 The McGraw-Hill Companies, Inc.

I
e
M
B
A
I
e
M
B
A
3.
3.
Xây
Xây
dựng
dựng
các
các
giải
giải
pháp
pháp
để
để
chọn
chọn
lựa
lựa
1.
1.

Xác
Xác
định
định
vấn
vấn
đề
đề
2.
2.
Chọn
Chọn
loại
loại
hình
hình
quyết
quyết
định
định
Mô hình ra quyết định dựa trên lý trí
Mô
Mô
hình
hình
ra
ra
quyết
quyết
định

định
dựa
dựa
trên
trên
lý
lý
trí
trí
4.
4.
Chọn
Chọn
giải
giải
pháp
pháp
tốt
tốt
nhất
nhất
5.
5.
Thực
Thực
hiện
hiện
giải
giải
pháp

pháp
đã
đã
chọn
chọn
lựa
lựa
6.
6.
Đánh
Đánh
giá
giá
kết
kết
quả
quả
của
của
quyết
quyết
định
định
5
BUS 540 Organizational Behaviour (OB) HN
McShane/Von Glinow OB 3e © 2005 The McGraw-Hill Companies, Inc.
I
e
M
B

A
I
e
M
B
A
Các cơ hội noío tiếng bị bỏ lỡ
Các
Các
cơ
cơ
hội
hội
noío
noío
tiếng
tiếng
bị
bị
bỏ
bỏ
lỡ
lỡ
Hầuhếtcáctrường quay Hollywood
studios từ chốikịch bảncủa Brian
Helgeland (“Câu chuyện về một hiệp
sĩ”). Họđãsailầmkhixemxétlời đề
nghị làm mộtbộ phim kể về mộtgã
điềnchủ ti tiệnngười Anh trong thế kỷ
14 thiết tha mong muốntrở thành một

hiệpsĩ, bộ phim sử dụng nhạcRock
củanhững năm 1970 và phản ánh các
đề tài đương đạivề
tuổitrẻ, tự do và
bình đẳng.
© Photofest
6
BUS 540 Organizational Behaviour (OB) HN
McShane/Von Glinow OB 3e © 2005 The McGraw-Hill Companies, Inc.
I
e
M
B
A
I
e
M
B
A
Các thách thứccủaviệc xác định vấn đề
Các
Các
thách
thách
thức
thức
của
của
việc
việc

xác
xác
định
định
vấn
vấn
đề
đề
Các định kiếnvề mặtnhận
thức
:
Các cơ chế chú ý đượclựa
chọn
Ảnh hưởng từ người khác
Hình thái tinh thần
Các kỹ năng chuẩn đoán:
Xác định vấn đề dướidạng
giải pháp
© Photofest
7
BUS 540 Organizational Behaviour (OB) HN
McShane/Von Glinow OB 3e © 2005 The McGraw-Hill Companies, Inc.
I
e
M
B
A
I
e
M

B
A
Xác định vấn đề một cách hiệuquả
Xác
Xác
định
định
vấn
vấn
đề
đề
một
một
cách
cách
hiệu
hiệu
quả
quả
Hiểubiếtnhững giớihạn
về nhậnthứcvàchuẩn
đoán
Hiểuvề hình thái tinh thần
Thảoluậntìnhhuống với
các đồng nghiệp – nhìn
thấycáctriểnvọng khác
nhau
© Photofest
8
BUS 540 Organizational Behaviour (OB) HN

McShane/Von Glinow OB 3e © 2005 The McGraw-Hill Companies, Inc.
I
e
M
B
A
I
e
M
B
A
Xử
Xử
lý
lý
thông
thông
tin
tin
Đánh
Đánh
giá
giá
việc
việc
chọn
chọn
thời
thời
điểm

điểm
Lý trí: Con ngườicóthể xử lý tấtcả các thông
tin
Lý trí: Các chọnlựa được đánh giá mộtcách
đông thời
Mục
Mục
tiêu
tiêu
Lý trí: Rõ ràng, tương thích, đồng thuậntrên
hết
OB: Mơ hồ, mẫuthuẫn, thiếu đồng thuận
OB: Con ngườichỉ có thể xử lý lượng thông
tin bị hạnchế
OB: Các chọnlựa đượcdấnh giá tuầntự
more
Tiếnhànhcáclựachọn:
quan điểmlýtrí&quanđiểmcủaOB
Tiến
Tiến
hành
hành
các
các
lựa
lựa
chọn
chọn
:
:

quan
quan
điểm
điểm
lý
lý
trí
trí
&
&
quan
quan
điểm
điểm
của
của
OB
OB
9
BUS 540 Organizational Behaviour (OB) HN
McShane/Von Glinow OB 3e © 2005 The McGraw-Hill Companies, Inc.
I
e
M
B
A
I
e
M
B

A
Chẩt
Chẩt
lượng
lượng
thông
thông
tin
tin
Các
Các
mục
mục
tiêu
tiêu
của
của
quyết
quyết
định
định
Lý trí: Con ngườilệ thuộc vào các thông tin
thựctế
Lý trí: Tối đa hóa – Lựachọntối ưu
Các
Các
tiêu
tiêu
chuẩn
chuẩn

Lý trí: Đánh giá dựavàocáctiềuchuẩntuyệt
đối
OB: Đánh giá dựavàocácưathíchngầm
OB: Lệ thuộc vào các thông tin bị bóp méo
theo cảmgiác
OB: Vừaý –mộtgiải pháp “vừa đủ tốt”
Tiến hành các lựachọn:
quan điểmlýtrí& quan điểmcủaOB( tiếptục)
Tiến
Tiến
hành
hành
các
các
lựa
lựa
chọn
chọn
:
:
quan
quan
điểm
điểm
lý
lý
trí
trí
&
&

quan
quan
điểm
điểm
của
của
OB
OB
(
(
tiếp
tiếp
tục
tục
)
)
10
BUS 540 Organizational Behaviour (OB) HN
McShane/Von Glinow OB 3e © 2005 The McGraw-Hill Companies, Inc.
I
e
M
B
A
I
e
M
B
A
Ra quyết định theo trựcgiác

Ra
Ra
quyết
quyết
định
định
theo
theo
trực
trực
giác
giác
Khả năng nhậnbiếtsự tồntạicủamộtvấn đề
hay mộtcơ hội để lựachọn ra hành động tốt
nhất mà không việndẫnlýlẽ về ý thức.
Đượcdẫndắtbởicáckiếnthứcngầm
Sử dụng trựcgiácđể hoàn thành quá trình lý
trí
11
BUS 540 Organizational Behaviour (OB) HN
McShane/Von Glinow OB 3e © 2005 The McGraw-Hill Companies, Inc.
I
e
M
B
A
I
e
M
B

A
Chọnlựa các giảiphápmộtcáchhiệuquả
Chọn
Chọn
lựa
lựa
các
các
giải
giải
pháp
pháp
một
một
cách
cách
hiệu
hiệu
quả
quả
Đánh giá mộtcáchcóhệ
thống các phương án
Cân bằng giữacáctác
động về tình cảmvàlýtrí
Kế hoạch kịch bản
© Corel Corp. With permission
12
BUS 540 Organizational Behaviour (OB) HN
McShane/Von Glinow OB 3e © 2005 The McGraw-Hill Companies, Inc.
I

e
M
B
A
I
e
M
B
A
Cam kết bất hợp lý
Cam
Cam
kết bất hợp lý
kết bất hợp lý
Cam kết bất hợp lý diễn ra khi
chính phủ Anh tiếptụctàitrợ
cho may bay siêu âm sau khi
thấyrõ nó không có khả năng
thương mại. Mộtsố cáchọc
giả gọicamkếtbất hợp lý với
tên “Ảotưởng Concorde”
© Corel Corp. With permission
13
BUS 540 Organizational Behaviour (OB) HN
McShane/Von Glinow OB 3e © 2005 The McGraw-Hill Companies, Inc.
I
e
M
B
A

I
e
M
B
A
Các nguyên nhân của “leo thang cam kết”
Các
Các
nguyên
nguyên
nhân
nhân
của
của
“leo
“leo
thang
thang
cam
cam
kết”
kết”
Tự biệnhộ
Ảotưởng củakẻ
đánh bạc
Những kẻ mù tri giác
Các chi phí kín
© Corel Corp. With permission
14
BUS 540 Organizational Behaviour (OB) HN

McShane/Von Glinow OB 3e © 2005 The McGraw-Hill Companies, Inc.
I
e
M
B
A
I
e
M
B
A
Sự tham gia củanhânviên
Sự
Sự
tham
tham
gia
gia
của
của
nhân
nhân
viên
viên
Mức độ ảnh hưởng của nhân viên
đếnviệctổ chứcvàthựchiện công
việccủahọ.
 Mức độ củaviệc điềukhiển quá trình
ra quyết định
 Sự tham gia của nhân viên có các

hình thứcvàmức độ khác nhau
15
BUS 540 Organizational Behaviour (OB) HN
McShane/Von Glinow OB 3e © 2005 The McGraw-Hill Companies, Inc.
I
e
M
B
A
I
e
M
B
A
Cao
Cao
Trung
Trung
bình
bình
Thấp
Thấp
Các mức độ tham gia của nhân viên
Các
Các
mức
mức
độ
độ
tham

tham
gia
gia
của
của
nhân
nhân
viên
viên
Sự tham gia mức độ cao
 Các nhân viên có toàn quyềnra
quyết định (ví dụ: các nhóm làm
việctự quản/SDWTs)
Tham vấn toàn bộ
 Các nhân viên đưaracáckiến nghị
(ví dụ: chia sẻ lợi nhuận)
Tham vấncóchọnlọc
 Các nhân viên cung cấp thông tin
nhưng không biết đếnvấn đề
16
BUS 540 Organizational Behaviour (OB) HN
McShane/Von Glinow OB 3e © 2005 The McGraw-Hill Companies, Inc.
I
e
M
B
A
I
e
M

B
A
Mô hình về sự tham gia củanhânviên
Mô
Mô
hình
hình
về
về
sự
sự
tham
tham
gia
gia
của
của
nhân
nhân
viên
viên
Lợi
Lợi
ích
ích
tiềm
tiềm
năng
năng
của

của
sự
sự
tham
tham
gia
gia
Các
Các
yếu
yếu
tố
tố
trong
trong
sự
sự
tham
tham
gia
gia
Sự
Sự
tham
tham
gia
gia
của
của
nhân

nhân
viên
viên
•Xácđịnh vấn đề tốt
hơn
• Đưaranhiềugiải
pháp hơnvàtố hơn
•Dường như chọnlựa
đượcgiải pháp tốt
nhất
•Tậntâmthựchiện
quyết định hơns
17
BUS 540 Organizational Behaviour (OB) HN
McShane/Von Glinow OB 3e © 2005 The McGraw-Hill Companies, Inc.
I
e
M
B
A
I
e
M
B
A
Các yếutố trong sự tham gia
Các
Các
yếu
yếu

tố
tố
trong
trong
sự
sự
tham
tham
gia
gia
Nguồn
Nguồn
kiến
kiến
thức
thức
Cam
Cam
kết
kết
thực
thực
hiện
hiện
quyết
quyết
định
định
•Nhânviêncókiênthức liên quan
nhiềuhơnngười lãnh đạo

•Nhânviêncóthể không muốnthực
hiện nhiệmvụ nếu không đựoc tham
gia
Rủi
Rủi
ro
ro
xung
xung
đột
đột
•Tiêuchuẩncủa nhân viên phù hợp
vớimụctiêucủacôngty
•Nhânviênđồng thuận
Cấu
Cấu
trúc
trúc
quyết
quyết
định
định
•Vấn đề mớivàphứctạp(còngọilà
quyết định không lậptrình)
More employee involvement is better when:
More employee involvement is better when:
18
BUS 540 Organizational Behaviour (OB) HN
McShane/Von Glinow OB 3e © 2005 The McGraw-Hill Companies, Inc.
I

e
M
B
A
I
e
M
B
A
Chuẩn
Chuẩn
bị
bị
Ấp
Ấp
ủ
ủ
Ý tưởng
xuấthiện
Thẩm
Thẩm
tra
tra
Mô hình qui trình sáng tạo
Mô
Mô
hình
hình
qui
qui

trình
trình
sáng
sáng
tạo
tạo
19
BUS 540 Organizational Behaviour (OB) HN
McShane/Von Glinow OB 3e © 2005 The McGraw-Hill Companies, Inc.
I
e
M
B
A
I
e
M
B
A
Tính cách củangười sáng tạo
Tính
Tính
cách
cách
của
của
người
người
sáng
sáng

tạo
tạo
Có mức thông minh trên trung bình
Kiên trì
Có kiếnthức và kinh nghiệmthích hợp
Suy nghĩ mang tính phát kiến
20
BUS 540 Organizational Behaviour (OB) HN
McShane/Von Glinow OB 3e © 2005 The McGraw-Hill Companies, Inc.
I
e
M
B
A
I
e
M
B
A
Môi trường làm việcsángtạo
Môi
Môi
trường
trường
làm
làm
việc
việc
sáng
sáng

tạo
tạo
Định hướng họctập
 Khuyến khích các thử nghiệm
 Khoan dung vớinhững lỗilầm
Kích thích bảnnăng
 Ý nghĩa nhiệmvụ, quyềntự quyết, phảnhồi
Trao đổi cởi mở và cấp đủ nguồn lực
Tin cậy trong nhóm và các cam kếtcủadự
án
21
BUS 540 Organizational Behaviour (OB) HN
McShane/Von Glinow OB 3e © 2005 The McGraw-Hill Companies, Inc.
I
e
M
B
A
I
e
M
B
A
Các hoạt động sáng tạotạiEDS
Các
Các
hoạt
hoạt
động
động

sáng
sáng
tạo
tạo
tại
tại
EDS
EDS
Những nhân viên tại trung
tâm đổimớivũ trụ ADS gần
Detroit thường chơi đồ chơi
để sảnsinhý tuởng mới.
“Chúng tôi đềurấthợptác,
sáng tạovàcócảmhứng, và
đồ chơilànền để kích thích
quá trình suy nghĩ “, một nhân
viên tại công ty dịch vụ máy
tính nói.
©M. Richardson II/The Detroit News
22
BUS 540 Organizational Behaviour (OB) HN
McShane/Von Glinow OB 3e © 2005 The McGraw-Hill Companies, Inc.
I
e
M
B
A
I
e
M

B
A
Các hoạt động sáng tạo
Các
Các
hoạt
hoạt
động
động
sáng
sáng
tạo
tạo
•
•
Xem
Xem
lại
lại
các
các
dự
dự
án
án
bị
bị
bỏ
bỏ
bẵng

bẵng
•
•
Cùng người
Cùng người
khác phát
khác phát
hiện
hiện
các
các
vấn
vấn
đề
đề
Xác định
Xác định
lại
lại
vấn
vấn
đề
đề
•
•
Kể
Kể
chuyện
chuyện
•

•
Các
Các
hoạt
hoạt
động
động
nhệ
nhệ
thuật
thuật
•
•
Phân
Phân
tích
tích
về
về
hình
hình
thái
thái
Chơi
Chơi
mang
mang
tính
tính
liên

liên
tưởng
tưởng
•
•
Các
Các
nhóm
nhóm
khác
khác
nhau
nhau
•
•
Các
Các
phiên
phiên
họp
họp
cung
cung
cấp
cấp
thông
thông
tin
tin
•

•
“Triển
“Triển
lãm
lãm
thương
thương
mại”
mại”
nội
nội
bộ
bộ
Cross
Cross
-
-
Pollination
Pollination
© 2005 The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved.
McGraw-Hill/Irwin
Ra quyết
định và tính
sáng tạo
Ra
Ra
quyết
quyết
định
định

và
và
tính
tính
sáng
sáng
tạo
tạo
© 2005 The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved.
McGraw-Hill/Irwin
Solutions to
Creativity
Brainbusters
Solutions to
Solutions to
Creativity
Creativity
Brainbusters
Brainbusters
C H A P T E R
C H A P T E R