Một số đề xuất nâng cao chất lượng đào tạo học phần nhập môn ngành công nghệ thông tin

MỘT SỐ ĐỀ XUẤT NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG ĐÀO TẠO
HỌC PHẦN NHẬP MÔN NGÀNH CÔNG NGHỆ THÔNG TIN
Mai Cường Thọ - Bộ mơn Mạng máy tính và Truyền thơng
Tóm tắt: Bài tham luận trình bày kết quả tìm hiểu về đào tạo học phần nhập môn
ngành của một số trường đại học và của một số ngành ở đại học Nha Trang, đồng thời
nêu ra những điểm hạn chế của CTĐT học phần Nhập môn ngành Công nghệ thông tin,
từ đó đưa ra một số kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả đào tạo học phần này tại Khoa
CNTT
Đặt vấn đề
Nhập môn ngành (Giới thiệu ngành) là học phần (HP) giúp sinh viên có cái nhìn
tởng quan về ngành học giúp vượt qua những bỡ ngỡ ban đầu trong một khơng gian và
phương pháp hồn tồn mới, qua đó bước đầu hình thành kế hoạch đào tạo cá nhân để
từ đó tự tin và làm chủ q trình đào tạo.
Nhận thức được vai trò và tầm quan trọng của HP Nhập môn ngành, Trường
ĐHNT đã cập nhật thêm vào trong các chương trình đào tạo học phần này từ năm 2018.
Tuy vậy lướt qua website các Khoa đào tạo, cũng như website cung cấp thơng tin các
CTĐT - ctdt.ntu.edu.vn thì đề cương HP Nhập môn ngành của các CTĐT đều để trống,
việc đào tạo HP này được giao hoàn toàn cho các Khoa.
Đối với HP nhập môn ngành CNTT của Khoa, đến thời điểm này cá nhân tơi cho
rằng có một số hạn chế sau:
- Đề cương, đề cương chi tiết học phần chưa “đáp ứng kỳ vọng”, lý do thực sự
ở đây là chưa có một đề cương học phần nhập mơn ngành chính thức được
xây dựng và thống nhất ban hành, và từ đó chưa có cơ sở để xây dựng bài
giảng học phần.
- Việc giảng dạy HP này ở mỗi một GV lại khác nhau ở nội dung, ở phương
pháp, và cả ở phương pháp đánh gia, dẫn đến chất lượng không đạt được như
kỳ vọng.
- Một số nội dung trong nhập môn ngành cần đến Doanh nghiệp, khi đó triển
khai nội dung này phải ở tầm của Khoa, hoặc chí ít tầm Bộ mơn quản lý ngành,
chuyên ngành.
- ĐCHP nhập môn ngành của các CTĐT chuyên ngành CNTT, Truyền thông

và Mạng máy tính, Định hướng ứng dụng đang sử dụng chung.

3


Giảng dạy nhập môn ngành ở một số Trường đại học
Ở [1], Bộ mơn Cơ khí Ơ tơ -Trường ĐHSPKT- ĐH Đà Nẵng ban hành bài giảng
Nhập mơn ngành Ơ tô vào tháng 8 năm 2019 dưới dạng tài liệu lưu hành nội bộ. Tài
liệu gồm 7 chương, 200 trang, với nội dung một số chương đáng chú ý gồm: Giới thiệu
về chương trình đào tạo ngành cơng nghệ kỹ thuật ơ tơ - Tình hình phát triển của cơng
nghiệp ô tô - Công việc sau khi tốt nghiệp. Một số chương khác của tài liệu tập trung
nhiều vào khía cạnh kỹ thuật.
Ở [2], Trường ĐH SPKT ban hành Khung đề cương chi tiết HP Nhập môn ngành,
3TC, “Khung” này qui định rõ các chuẩn đầu ra của học phần, danh mục các bài tập
phải thực hiện, và hình thức kiểm tra đánh giá đạt chuẩn đầu ra.
Trong [3], các giảng viên Khoa Điện, Trường Cao đẳng Công nghệ đã tham gia,
học phần nhập mơn ngành trong chương trình đào tạo theo chuẩn CDIO được thiết kế
theo một hướng tiếp cận hồn tồn mới nhằm giúp người học khơng những có những
hiểu biết về ngành học mà cịn được trang bị những kỹ năng cần thiết khác như làm việc
nhóm, trình bày báo cáo, giao tiếp…Theo chuẩn CDIO, các học phần nhập môn ngành
thường được tổ chức trong một không gian mở, hướng đến trang bị kiến thức và kỹ
năng thông qua việc thực hiện các sản phẩm thực tế. Tác giả lấy ví ví dụ như sinh viên
ngành Điện-Điện tử sẽ được giới thiệu ngành thông qua việc học tập lắp ráp xe có lập
trình điều khiển và tham dự cuộc đua giữa các đội được tổ chức vào cuối khóa học. Qua
hình thức học tập này, các kỹ năng được hình thành và phát triển như: làm việc nhóm,
trình bày, lắp ráp mạch điện tử và cơ cấu cơ khí, kỹ thuật lập trình, phân tích, thiết kế,
xây dựng, sửa chữa và vận hành. Bằng sự trải nghiệm thú vị trong quá trình học, người
học sẽ thực sự say mê ngành học và tự nhận thức về các kiến thức và kỹ năng cần thiết
mình phải trang bị trong quá trình đào tạo tại trường để sau khi kết thúc khóa học đạt
được một trình độ theo u cầu chuẩn đầu ra.

Trong [4], tại buổi seminar bộ môn, tác giả cũng nêu ra một số khó khăn trong
triển khai giảng dạy học phần nhập mơn ngành tư đó đề xuất một số giải pháp, như: 1)Nâng cao nhận thức và hiểu biết của cán bộ, giảng viên, sinh viên về lợi ích của CDIO
nói chung và học phần Nhập mơn ngành nói riêng; -Tăng cường cơ sở vật chất đáp ứng
yêu cầu giảng dạy; -Có sự phối hợp chặt chẽ các bộ phận liên quan, -Tăng cường tập
huấn, tham quan thực tế cho cán bộ trước khi giảng dạy, ..
Ở [5], Khoa CNTT trường ĐHSPKT TP.HCM xây dựng đề cương chi tiết cho
học phần nhập môn ngành CNTT với 3 tín chỉ, với mơ tả học phần như sau: “Học phần
nhập môn ngành CNTT được thiết kế để giúp sinh viên năm thứ nhất làm quen với môi

4


trường mới và tiến bước thành công trên con đường trở thành kỹ sư CNTT tại Trường
Đại học Sư phạm Kỹ thuật TPHCM. Học phần này trang bị cho sinh viên về định hướng
nghề nghiệp, các kỹ năng mềm cũng như nền tảng đạo đức nghề nghiệp. Cụ thể là: −
Giới thiệu những thách thức của thế kỷ 21 đối với người kỹ sư CNTT; − Giới thiệu về
ngành CNTT, hệ thống học vụ tại trường và khoa CNTT; − Cung cấp kiến thức tổng
quan về máy tính và thực hành phương pháp giải quyết vấn đề; − Thực hành kỹ năng
thuyết trình, kỹ năng làm việc nhóm; − Thực hành kỹ năng học đại học và kỹ năng soạn
slide báo cáo.”. Hệ thống 7 bài tập và 2 tiểu luận được thiết kế cụ thể, chi tiết để đáp
ứng các chuẩn đầu ra học phần.
Trong [7], khoa Kinh tế Đại học Vinh triển khai học phần này dưới dạng “Ngày
hội Nhập môn ngành Kinh kế” với đầy đủ các hoạt động giúp đáp ứng chuẩn đầu ra
mong đợi.
Trong [8], một sinh viên đại học ngành Sư phạm ngữ văn đại học An giang trình
bày nhiều kiến thức hữu ích thu nhận được từ học phần nhập môn ngành.
Trong [6], việc triển khai học phần nhập môn ngành của Khoa du lịch, đại học
Nha Trang lại được triển khai qua một chuỗi các hoạt động tổ chức bởi Khoa và Doanh
nghiệp
Bảng 1. Kế hoạch đào tạo học phần Nhập môn ngành tại Khoa Du Lịch, trường

Đại học Nha Trang

5


Tại Khoa Công nghệ thông tin trường Đại học Nha Trang, học phần nhập môn
ngành được giảng dạy như một học phần lý thuyết thông thường, với đề cương học phần
được thiết kế như Bảng 2, giao cho giảng viên cố vấn học tập lên lớp hàng tuần như là
một buổi sinh hoạt lớp. Các chủ đề và chủ đề con số 2 và số 3 có tiêu đề hơi khó hiểu
và biên soạn nội dung.
Bảng 2. Nội dung đào tạo học phần Nhập môn ngành CNTT, Khoa CNTT,
ĐHNT

Kết luận và Đề xuất
Việc đưa vào chương trình đào tạo học phần nhập môn ngành là hết sức cần thiết
trong bối cảnh hiện tại, nhiều trường đã đưa vào giảng dạy học phần này nhưng với các
tiếp cận cũng tương đối khác nhau, mỡi giáo viên cũng có tiếp cận khác nhau. Vì vậy,
trên cơ sở tham khảo các tài liệu, cũng như thực tế trải nghiệm giảng dạy học phần Nhập
môn ngành, tôi mạnh dạn đưa ra một số đề xuất sau để hội nghị cùng thảo luận và đưa
ra thêm nhiều đề xuất hữu dụng và thực hiện được.
1. Tở chức biên soạn và cơng bố chính thức đề cương, đề cương chi tiết học phần
Nhập môn ngành CNTT.
2. Xem đây như một học phần đặc biệt, giao 1 GV phụ trách để dành thời gian đầu
tư biên soạn bài giảng, xây dựng các hoạt động học tập.
3. Đề cương học phần có một số nội dung sẽ được cấp Khoa triển khai chung cho
từng Khóa, hay từng ngành, hoặc từng lớp: ví dụ Tham quan doanh nghiệp, Giao
lưu khóa trên và Cựu sinh viên.

6

4. Nhập môn ngành nên lồng ghép vấn đề kỹ thuật, kiến thức, sao cho giúp ích cho
sinh viên vượt qua chặng leo núi đường trường một cách đơn giản hơn (Nhập
mơn lập trình → Kỹ thuật lập trình → Lập trình hướng đối tượng).
5. Việc tở chức giảng dạy học phần không nhất thiết phải theo đơn vị lớp, mà có
thể thực hiện trong một khơng gian mở, hướng đến trang bị kiến thức và kỹ năng
thông qua các trải nghiệm thực tế [5].
6. Về thời lượng và cách tở chức có thể thực hiện theo [6] hoặc [7].
Trên đây là một số đề xuất của cá nhân, mang tính gợi mở vấn đề để hội nghị
cùng thảo luận, từ đó có thêm những đề xuất, những kết luận đồng thuận trên tồn
Khoa để học phần Nhập mơn ngành thực sự mang lại những giá trị tích cực.

[1]

TÀI LIỆU THAM KHẢO
Đại học Sư phạm kỹ thuật - Đại học Đà Nẵng, Nhập mơn ngành Ơ tơ. .

[2]

ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT, “KHUNG ĐỀ CƯƠNG CHI TIẾT HỌC
PHẦN,” pp. 1–9, 2003.

[3]

Đại học Sư phạm kỹ thuật - Đại học Đà Nẵng, “Hướng tiếp cận mới trong đào
tạo nhập môn ngành - Chia sẻ kinh nghiệm học tập từ CDIO,” 2016.
mơn ngành
(Giới thiệu,chủ q trình đào tạo).

[4]

Nguyễn Hồi Nam, “Một vài khó khan trong giảng dạy học phần ‘Nhập môn
ngành Kinh tế’ theo tiếp cận CDIO tại Khoa Kinh tế.,” 2017. [Online].
Available: EMINAR Một vài khó khan trong giảng dạy học phần “Nhập môn
ngành Kinh tế” theo tiếp cận CDIO tại Khoa Kinh tế.

[5]

Khoa Công nghệ thông tin, Trường ĐHSPKT TP.Hồ Chí Minh, “Đề cương chi
tiết học phần nhập môn ngành CNTT.”

[6]

Khoa du lịch - Đại học Nha Trang, “Chuỗi hoạt động trong học phần Nhập môn
Ngành của Tân sinh viên Khóa 62,” 2020. />
[7]

Đại học Vinh, “Ngày hội nhập môn ngành Kinh tế.”
/>
[8]

N. H. – sinh viên lớp DH18NV, “Học phần ‘Giới thiệu ngành Sư phạm Ngữ
văn’ – Một vài cảm nhận,” [Online]. Available:
/>13&Itemid=125.

7


KINH NGHIỆM SỬ DỤNG CÔNG CỤ PHẦN MỀM HỖ TRỢ
TUẦN HỌC SỐ VÀ ĐỀ NGHỊ NÂNG CAO KHẢ NĂNG HỌC

TẬP TRỰC TUYẾN CHO SINH VIÊN
Nguyễn Đình Cường

Tóm tắt: Nội dung bài viết giới thiệu một số công cụ phần mềm hỗ trợ sinh viên, giảng
viên học tập trực tuyến qua sử dụng phần mềm quản lý email Outlock Express, Mozilla
Thunderbird, công cụ Google Drive, Youtube hỗ trợ upload file và bài giảng, kết hơp
với hệ thống giảng dạy trực tuyến Zoom, Google Meet miễn phí. Kinh nghiệm thơng
báo điểm kiểm tra, điểm thi qua hệ thống E-learning trước khi nhập điểm chính thức
vào hệ thống cho sinh viên và một số vấn đề khó khăn khi triển khai tuần học số đề
nghị cần được quan tâm.
I. Quản lý lớp học
Việc quản lý lớp học cần được giảng viên chú ý trước khi tuần lễ học số diễn ra. Do đặc
thù một số phần mềm hỗ trợ học tập trực tuyến ít bảo mật thông tin, nên với một địa chỉ
email hay một tài khoản Zoom có thể có nhiều người đăng nhập vào hệ thống nhưng
chỉ sử dụng một tài khoản đăng nhập. Để quản lý tốt lớp học giảng viên nên khuyến
khích sinh viên chọn tài khoản tên miền của Trường Đại học Nha Trang qua địa chỉ thư
điện tử. Giảng viên ngoài sử dụng hệ thống E-learning của đào tạo, có thể tự tạo cho
mình những nhóm lớp học có thể kết nối và liên hệ nhanh với lớp học thơng qua nhóm
phần mềm Google Groups, hình 1.a-1.b:

Hình 1.a Hệ thống đào tạo Elearning

Hình 1.b Sử dụng google group tạo nhóm
lớp học

8


Gửi thơng báo, tin nhắn và tạo nhóm trao đởi học tập, hình 2.a-2.b: Giảng viên có thể
liên hệ trực tiếp với nhóm sinh viên của mình qua thơng qua tin nhắn trong hệ thống

quản lý môn học E-learning hoặc Google Groups.

Hình 2.b Sử dụng thông báo diễn đàn
Google Group

Hình 2.a Sử dụng thông báo từ hệ
thống E-learning

Sử dụng hộp thư quản lý nhiều tài khoản email: để quản lý thơng tin lớp học giảng viên
có thể sử dụng hộp thư Outloock Express hoặc Mozilla Thunderbird quản lý và trao đởi,
kiểm tra email nhanh khi cần thiết, hình 3.

Hình 3. Kiểm tra email nhanh với Mozilla Thunderbird
II. Quản lý buổi học trực tuyến
Có hai phần mềm thường được sử dụng để giảng viên, và sinh viên có thể trao đởi giảng
dạy trực tuyến: hình 4, Zoom và Google Meet. Giảng viên và sinh viên có thể tham gia
giảng dạy, chấm bài trực tuyến bằng cách upload bài giảng, quay phim bài tập kiểm tra
upload lên hệ thống, đồng thời tận dụng links share của Google Drive gửi bài giảng đến
sinh viên.

9