SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HÀ NỘI
-----------------
Mã SKKN
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
MỘT SỐ KINH NGHIỆM
TỔ CHỨC THỰC HIỆN CHUYÊN ĐỀ GIÁO DỤC ÂM NHẠC
TRONG CHƯƠNG TRÌNH GIÁO DỤC MẦM NON
Lĩnh vực / Môn:
Cấp học:
Giáo dục mẫu giáo
Mầm non
Năm học: 2020 - 2021
Một số kinh nghiệm tổ chức thực hiện chuyên đề giáo dục âm nhạc trong chương trình GDMN
I. ĐẶT VẤN ĐỀ
Để xây dựng con người mới có đầy đủ kiến thức đáp ứng được cơng cuộc
hiện đại hố, cơng nghiệp hoá đất nước, vững bước tiến vào thế kỉ 21 chúng ta
cần phải đổi mới nâng cao chất lượng giáo dục, đặc biệt đối với ngành mầm non.
Một trong những yêu cầu của Chương trình giáo dục mầm non được ban
hành và thực hiện từ năm 2009-2010 là tạo điều kiện thuận lợi cho trẻ được tích
cực hoạt động, giao lưu cảm xúc, được giao tiếp thường xuyên, hoạt động với đồ
vật và vui chơi, được trải nghiệm, tìm tịi, khám phá mơi trường xung quanh
dưới nhiều hình thức . Chú trọng đổi mới tổ chức môi trường giáo dục nhằm
kích thích tạo cơ hội cho trẻ tích cực khám phá, thử nghiệm và sáng tạo. Mọi
hoạt động giáo dục cần được vận dụng một cách linh hoạt, khơng gị bó, khơng
áp đặt.
Trong năm học vừa qua, trường chúng tơi được sự chỉ đạo Phòng mầm non
Sở GD&ĐT đã thực hiện làm điểm chuyên đề giáo dục âm nhạc nhằm nâng cao
chất lượng giáo dục và chăm sóc trẻ trong trường mầm non.
Nhằm thực hiện tốt nhiệm vụ này này, việc đầu tiên ở góc độ quản lý chúng
tơi phải thực hiện là bồi dưỡng giáo viên nhằm nâng cao trình độ chun mơn,
trách nhiệm nghề nghiệp đáp ứng được yêu cầu của sự nghiệp đổi mới , cũng
như phù hợp với các điều kiện đặc biệt về môi trường cơng tác của trường đang
thực hiện mơ hình giáo dục Chất lượng cao .
Là Hiệu phó phụ trách chun mơn tôi nhận thức được tầm quan trọng giáo
dục âm nhạc trong trường mầm non. Được sự quan tâm chỉ đạo, tạo điều kiện
của các đồng chí trong Ban Giám Hiệu nhà trường và của tổ chuyên môn tôi đã
mạnh dạn xây dựng kế hoạch thực hiện chuyên đề và đã rút ra được những kinh
nghiệm khi thực hiện chuyên đề giáo dục âm nhạc trong trường mầm non nhằm
nâng cao hơn nữa chất lượng giáo dục, giúp trẻ phát triển nhân cách một cách
toàn diện.
2/
Một số kinh nghiệm tổ chức thực hiện chuyên đề giáo dục âm nhạc trong chương trình GDMN
II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1. Vai trò giáo dục của âm nhạc trong quá trình hình thành và phát
triển nhân cách trẻ em.
Âm nhạc là một bộ phận không thể thiếu trong cuộc sống của con người.
Âm nhạc có thể chia sẻ với chúng ta rất nhiều điều, giải quyết những khó khăn
trong cuộc sống.
Ở trường mầm non, đặc biệt là lứa tuổi mẫu giáo, âm nhạc là một loại hình
nghệ thuật phát triển năng lực cảm xúc, tưởng tượng, sáng tạo, sự tập trung chú
ý, khả năng diễn tả hứng thú của trẻ.
Âm nhạc bằng ngôn ngữ riêng là giai điệu, âm sắc, cường độ, nhịp điệu ,
hòa âm, tiết tấu…. cùng với thời gian đã thu hút, hấp dẫn, làm thỏa mãn nhu cầu
tình cảm của trẻ.
Âm nhạc là phương tiện giúp trẻ nhận thức thế giới xung quanh, phát triển
lời nói quan hệ giao tiếp, trao đổi tình cảm…. Đối với trẻ, âm nhạc là thế giới
kỳ diệu đầy cảm xúc. Thế giới âm thanh muôn màu không ngừng chuyển động
tạo điều kiện cho trẻ phát triển các chức năng tâm lý, năng lực hoạt động và sự
hiểu biết của trẻ.
Âm nhạc cũng được xem là một dạng ngôn ngữ quốc tế. Tất cả mọi người
đều có thể thưởng thức và hiểu được âm nhạc, cho dù bạn là ai, bạn ở đâu và bạn
làm nghề gì?
Đối với trẻ em , âm nhạc mang lại rất nhiều thứ hữu ích. Và các nhà khoa
học cũng đã cung cấp 10 lý do giải thích tại sao âm nhạc lại đem nhiều điều kỳ
diệu cho trẻ em.
1. Âm nhạc tăng cường trí não
2. Âm nhạc giúp cải thiện trí nhớ.
3. Âm nhạc giúp cải thiện mối quan hệ xã hội
4. Âm nhạc xây dựng lịng tin.
5. Âm nhạc rèn luyện tính kiên nhẫn.
6. Âm nhạc giúp trẻ kết nối.
7. Âm nhạc là phương tiện học tập không ngừng nghỉ.
8. Âm nhạc là hình thức thể hiện mình.
9. Âm nhạc thúc đẩy tính sáng tạo.
10. Âm nhạc phát triển thẩm mỹ
3/
Một số kinh nghiệm tổ chức thực hiện chuyên đề giáo dục âm nhạc trong chương trình GDMN
2. Âm nhạc là phương tiện giáo dục thẩm mỹ
Âm nhạc là một trong các bộ môn nghệ thuật giáo dục cái đẹp cho trẻ. Lời
ca, giai điệu của các bài hát, bản nhạc đã giúp trẻ tưởng tượng, học nói lên cảm
xúc của mình, trẻ thấy được mình có thể diễn tả những ý nghĩ, những ước mơ,
những cảm xúc mạnh mẽ.
Trong GDAN, điều quan trọng không phải là dạy trẻ hát chuẩn xác, rõ ràng
một cách đơn giản mà trẻ phải được tham gia các hoạt động âm nhạc như nghe
hát, nghe nhạc, vận động theo nhạc, múa, trò chơi âm nhạc. Được tiếp xúc với âm
nhạc, ở một chừng mực nào đó trẻ sẽ biết nhận xét, trao đổi… sự cảm nhận của ý
nghĩa lời ca, âm điệu, tiết tấu…Đó chính là ý nghĩa của giáo dục thẩm mỹ.
Âm nhạc giáo dục tình cảm thẩm mỹ cho trẻ, trong đó có cái đẹp về cách
ứng xử, giao tiếp với ơng bà, cha mẹ cô giáo, bạn bè và những người trong cộng
đồng. Vì vậy, giáo dục tình cảm thẫm mỹ cho trẻ thông qua hoạt động âm nhạc
trong trường mầm non làm phong phú thêm đời sống tinh thần của trẻ, giúp trẻ
cảm thụ cái đẹp, tạo niềm tin tưởng trong các cháu.
3. Đặc điểm tâm lý của trẻ mẫu giáo có liên quan đến sự tiếp nhận âm nhạc.
Ở tuổi mẫu giáo, xúc cảm thẩm mỹ của trẻ phát triển khá nhanh, tâm hồn
trẻ nhạy cảm, dễ xúc cảm với những cảnh vật xung quanh. Vì vậy, trẻ dễ nhận
những vẻ đẹp và biết cảm thụ cái đẹp, thích học hát , múa và học rất nhanh bằng
cách bắt chước.Âm nhạc đem lại cho trẻ một thế giới âm thanh nhiều màu sắc,
gợi cho trẻ sự thú vị, hấp dẫn và sự hài hòa tinh tế, tạo điều kiện cho trẻ thể hiện
chính bản thân mình.
4 .Nhiệm vụ giáo dục âm nhạc ở trường mầm non
- Giáo dục cho trẻ lòng yêu âm nhạc, biết cảm thụ âm nhạc thông qua các
hoạt động âm nhạc phong phú. Dưới tác động của âm nhạc, những ấn tượng, khái
niệm âm nhạc tạo điều kiện cho sự hình thành thị hiếu âm nhạc cho trẻ, giúp trẻ
biết lựa chọn, đánh giá tác phẩm, biết cách biểu diễn ở mức độ đơn giản.
- Dạy trẻ những kỹ năng cơ bản, đơn giản và thói quen trong các dạng hoạt
động âm nhạc như ca hát , nghe,vận động, múa , trò chơi âm nhạc.
- Phát triển ở trẻ năng lực cảm thụ, tưởng tượng, sự tập trung chú ý, biết
nhận xét, có khả năng diễn tả hứng thú và sự lựa chọn; phát huy tích tích cực,
sáng tạo trong các dạng hoạt động âm nhạc như thể hiện hình tượng bằng động
tác, điệu bộ,hoặc tự hát một câu nhạc ngắn theo ý thích…
5 . Chương trình giáo dục âm nhạc hiện nay ở trường mầm non.
Giáo dục âm nhạc là một hoạt động nghệ thuật ( Hoạt động âm nhạc), nằm
trong nội dung của lĩnh vực giáo dục thẩm mỹ và được thể hiện vào các chủ đề.
4/
Một số kinh nghiệm tổ chức thực hiện chuyên đề giáo dục âm nhạc trong chương trình GDMN
Khi xây dựng hoạt động người giáo viên phải xác định mục đích yêu cầu
theo các tiêu chí về mặt kiến thức, kỹ năng , thái độ cho từng hoạt động. Kết
quả mong đợi và có lồng ghép các chỉ số đánh giá cho từng độ tuổi.
Trong chương trình GDMN hiện hành có thêm rất nhiều bài hát mới phù
hợp với chủ đề tạo điều kiện cho giáo viên có thêm nhiều lựa chọn,các giờ hoạt
động thêm phong phú, mới lạ , hấp dẫn trẻ.
Thông qua việc tổ chức các hoạt động âm nhạc để làm giàu vốn cảm xúc
và cung cấp các kỹ năng thể hiện âm nhạc. Hình thúc tổ chức GDAN , tùy
thuộc vào khả năng âm nhạc của trẻ và mức độ của tác phẩm mang đến cho trẻ
để tiến hành các hoạt động âm nhạc ( Hát , nghe, vận động theo nhạc biểu diễn
văn nghệ). Nội dung hoạt động được tiến hành theo hướng tích hợp.
6. Thực tế áp dụng chương trình GDAN tại trường mầm non
* Thuận lợi
- Trường luôn nhận được sự quan tâm, chỉ đạo sát sao của Phòng mầm non
Sở GD&ĐT Hà Nội.
-Trường có truyền thống thi đua dạy tốt, học tốt. Ban giám hiệu nhà trường
có nhiều kinh nghiệm trong việc chỉ đạo thực hiện chuyên đề.
- Có nhiều giáo viên trẻ rất u nghề, mến trẻ, nhiệt tình trong cơng tác.Có
khả năng hát múa, tiếp thu nhanh, nắm bắt phương pháp, sáng tạo trong việc tổ
chức các hoạt động.
-Trường đang thực hiện thí điểm mơ hình giáo dục chất lượng cao, có nhiều
cơ hội cho trẻ được tiếp cận, cảm thụ âm nhạc, phát triển khả năng sáng tạo.
-Điều kiện về cơ sở vật chất, trang thiết bị đồ dùng dạy học phong phú , đa
dạng, có nhiều nguyên vật liệu mở phát huy tính tích cực , tạo cơ hội cho tất cả
trẻ được tham gia.
- Trường có những giáo dạy chuyên biệt , môn cảm thụ âm nhạc, đánh đàn
oocgan. Piano, nhạc cụ khác….
- Trường tổ chức các hoạt động ngoại khóa, văn hóa văn nghệ, khuyến
khích 100% trẻ tham gia.
- Phụ Huynh luôn quan tâm ủng hộ, tham gia vào các hoạt động.
* Khó khăn
- Một số giáo viên trẻ chưa có nhiều kinh nghiệm tổ chức , bao quát lớp
còn hạn chế.
- Khả năng sử dụng nhiều loại nhạc cụ còn hạn chế.
- Cơ sở vật chất , trang thiết bị để tổ chức âm nhạc còn chưa hoàn thiện.
Điều kiện tổ chức tổ chức hoạt động âm nhạc tại phòng âm nhạc chưa đạt hiệu
quả như mong đợi.
5/
Một số kinh nghiệm tổ chức thực hiện chuyên đề giáo dục âm nhạc trong chương trình GDMN
7. Các biện pháp tổ chức thực hiện chuyên đề giáo dục âm nhạc trong
chương trình giáo dục mầm non
Biện pháp 1: Khảo sát, đánh giá hiện trạng giáo viên thực hiện chuyên đề .
Thơng qua việc đánh giá tình hình hiện trạng giáo viên trong trường, chúng
tơi nắm chắc được trình độ, năng lực, sở trường của từng người để lựa chọn số
lượng giáo viên cần bồi dưỡng và có hình thức bồi dưỡng thích hợp
+ Tự đánh giá về mức độ nắm vững nội dung chương trình , khái quát tình
hình của lớp mình, có những hình thức hoạt động nào giúp cho việc thực hiện
các hoạt động giáo dục có hiệu quả nhất, phương pháp nào áp dụng phù hợp với
mình, với điều kiện cụ thể của lớp mình ...
Biện pháp 2: Xây dựng kế hoạch bồi dưỡng giáo viên chuyên đề
- Bồi dưỡng về chuyên môn cho các giáo viên thông qua các lớp tập huấn
do các chuyên viên của Vụ giáo dục mầm non, Phòng mầm non Sở giáo dục và
Đào tạo Hà Nội hướng dẫn.
- Cung cấp các thông tin về chuyên đề như: Các tài liệu, sách báo, băng
hình ... cho chị em để nghiên cứu và sau đó trình bày, thảo luận tại các buổi sinh
hoạt chuyên môn hàng tuần.
- Hướng dẫn chị em xây dựng các tiết học mẫu và tổ chức kiến tập để đúc
kết kinh nghiệm và hoàn thiện các tiết mẫu này.
- Tổ chức các giờ hội giảng để giáo viên phải tìm tịi, thể hiện những điều
đã được học tập, bồi dưỡng. Đồng thời đây là cơ hội để chị em học tập trao đổi
kinh nghiệm cùng nhau để cùng nâng cao trình độ chun mơn.
- Khuyến khích giáo viên tìm tịi, đổi mới phương pháp, hình thức tổ chức
học tập cũng như các hoạt động chơi của trẻ như: các trò chơi, theo hướng "Lấy
trẻ làm trung tâm", "Hướng vào trẻ", "Học qua các trò chơi" các phần mềm và
các địa chỉ Internet.
- Ban giám hiệu nhà trường tăng cường việc kiểm tra dự giờ để cùng giáo
viên rút kinh nghiệm và bổ xung, hoàn chỉnh dần các hoạt động chuyên đề.
-Thay thế bằng việc hỗtrợ sử dụng các băng hình, hỗ trợ của giáo viên
trong nhóm lớp. Cơ hát hay, cơ múa đẹp, tổ chức các trị chơi. Lớp có cơ hát hay
–hay hát , trẻ lớp đó cũng sẽ hát hay hơn , đúng nhạc hơn…
-Chú ý phát triển thế mạnh của mỗi cá nhân , tăng cường sự hợp tác, chia
sẻ hỗ trợ nhau trong nhóm lớp. Phương hướng phấn đấu tất cả các giáo viên
của trường đều có thể dạy âm nhạc cho trẻ.
Bồi dưỡng đội ngũ giáo viên chú trọng các vấn đề sau:
- Kiến thức về âm nhạc : lựa chọn tác phẩm, giai điệu, lời ca trong sáng , rõ lời…
6/
Một số kinh nghiệm tổ chức thực hiện chuyên đề giáo dục âm nhạc trong chương trình GDMN
- Nội dung: Giáo dục trọng tâm của giời giáo dục âm nhạc: Hát ,Nghe, vận
động, trò chơi..
-Kỹ năng : Tổ chức hoạt động , phân cơng phối hợp tổ chức nhóm.
-Phương pháp : Phù hợp với tâm sinh lý lứa tuổi, với chủ đề giáo dục.
-Hình thức: Sinh hoạt tổ chun mơn, học tập chia sẻ kinh nghiệm.
Biện pháp 3: Xây dựng môi trường GDAN cho trẻ trong trường mầm non.
Việc đánh giá hiện trạng cở sở vật chất cũng được tiến hành vào đầu năm
học ở tất cả các lớp. Giáo viên các lớp sẽ xác định các trang thiết bị, đồ dùng
còn sử dụng được, những thứ cần phải trang bị thêm cho phù hợp với môi
trường đặc trưng của chuyên đề để báo cáo lên tổ trưởng chuyên môn và Ban
giám hiệu. Trên cơ sở đó nhà trường sẽ lên danh mục và kế hoạch trang bị đầy
đủ cơ sở vật chất cho các lớp.
Ví dụ: Các giá khung rối và các con rối tay, các bộ quần áo hố trang.
Khuyến khích giáo viên làm các đồ dùng đồ chơi tự tạo.
Biện pháp 4 : Lập kê hoạch tổ chức thực hiện chuyên đề GDAN trong
trường mầm non.
* Lịch trình thực hiện chuyên đề GDAN theo năm học
GIAI ĐOẠN
NỘI DUNG
BIỆN PHÁP THỰC HIỆN
I
Tháng
9, 10, 11
- Bồi dưỡng chuyên
môn lý thuyết chuyên
đề âm nhạc.
- Khảo sát cơ sở vật
chất, đội ngũ giáo viên
thực hiện chuyên đề.
- Phân công lớp điểm
thực hiện chuyên đề
GDAN.
- Hướng dẫn xây dựng
hoạt động mẫu chuyên
đề GDAN.
- Cử giáo viên tham gia lớp bồi
dưỡng chuyên môn về lý thuyết do
Phòng MN Sở GD tổ chức.
- Thống kê các danh mục về cơ sở vật
chất, đồ dùng đồ chơi cần trang bị.
- Khối MGB: Lớp MGB1, MGB3
Khối MGN: Lớp MGN 1
Khối MGL: Lớp MGL 1, MGL 3.
- Kết hợp với các đồng chí tổ trưởng,
tổ phó , giáo viên các lớp điểm
chuyên đề trao đổi , xây dựng các
hoạt động GDAN.
- Duyệt các hoạt động - Thăm lớp , dự giờ các hoạt động
GDAN đón Thành Phố. GDAN
-Làm điểm cho tồn - Chuẩn bị mơi trường , hoạt động
thành phố kiến tập đón đồn kiến tập của Thành phố .
chuyên đề GDAN.
7/
Một số kinh nghiệm tổ chức thực hiện chuyên đề giáo dục âm nhạc trong chương trình GDMN
GIAI ĐOẠN
II
Tháng
12, 1, 2
NỘI DUNG
BIỆN PHÁP THỰC HIỆN
- Tổ chức hoạt động sự
kiện âm nhạc chào
mừng ngày nhà giáo
Việt Nam 20/11.
-Tổ chức Hội thi “ Giáo
viên giỏi chuyên đề”
- Phối hợp với giảng
viên của trường quốc tế
UNIS cùng trao đổi về
cách sử dụng âm nhạc
trong các hoạt động ở
trường mầm non.
- Giới thiệu và chia sẻ
các trang web hữu ích
cho giáo viên khi tổ
chức hoạt động GDAN.
- Cho trẻ nghe nhạc
giao hưởng, nghe đàn
piano.
- Các lớp tổ chức hoạt độngchào
mừng ngày Nhà Giáo Việt Nam
Lớp dịch cụ CLC của khối MGL tổ
chức văn nghệ giao lưu với PHHS.
- Giáo viên đăng ký đề tài và xây
dựng hoạt động thi chuyên đề GDAN.
- Trao đổi , chia sẻ các cách lập kế
hoạch , tổ chức hoạt động giúp trẻ
hoạt động tích cực trong các giờ
GDAN.
- Tổ chức “ Ngày Hội
nghệ thuật”.
III
Tháng
3, 4, 5
- Tổ chức các buổi sinh hoạt chuyên
môn cho giáo viên trao đổi , chia sẻ
kinh nghiệm. Giới thiệu các trang
web về tổ chức hoạt động âm nhạc.
- Kết hợp với giáo viên của Đại sứ
quán Triều Tiên hướng dẫn trẻ lớp
Kim Nhật Thành và lớp Kim chang Il
nghe nhạc giao hưởng, học đàn piano.
- Các lớp đăng ký hoạt động tổ chức
ngày hội nghệ thuật với các hình thức
khác nhau.( Nghe nhạc giao hưởng,
xem múa nghệ thuật…)
- Giáo viên sưu tầm , lựa chọn các bài
hát theo các chủ đề phát triển tai
nghe, cảm giác nhịp điệu…
- Thông qua các hoạt động trong ngày
hướng dẫn trẻ các bài hát về mùa
xuân, ngày Tết.
- Khuyến khích giáo
viên sưu tầm, lựa chọn
các bài hát theo chủ đề.
- Dạy trẻ các bài hát về
ngày mùa xuân, về
ngày Tết cổ truyền của
dân tộc.
-Tổ chức các hoạt động - Xây dựng chương trình, kế hoạch
chào mừng ngày thành hoạt động chào mừng ngày thành lập
lập trường 8/3.
trường MG Việt-Triều.
- Phát động phong trào - Họp tổ giáo viên đăng ký đề tài
8/
Một số kinh nghiệm tổ chức thực hiện chuyên đề giáo dục âm nhạc trong chương trình GDMN
GIAI ĐOẠN
NỘI DUNG
BIỆN PHÁP THỰC HIỆN
viết SKKN.
- Đẩy mạnh công tác
tuyên truyền, huy động
sự tham gia của cha mẹ
trẻ và cộng đồng cùng
chăm lo giáo dục thẩm
mỹ , GDAN cho trẻ
mầm non.
- Liên hoan, biểu diễn
văn nghệ ,tổng kết năm
học và mừng ngày
Quốc tế thiếu nhi 1/6.
- Đánh giá , nhận xét
giáo viên thực hiện
chuyên đề GDAN.
SKKN.
- Thông qua các bảng tuyên truyền
của trường, lớp. Các trang web của
lớp, của trường huy động sự tham gia
của cha mẹ trẻ trong việc GDAN cho
trẻ.
- Các lớp tổ chức liên hoan , biểu diễn
văn nghệ theo lớp, theo khối.
- Thu thập các minh chứng, tài liệu hồ
sơ của giáo vên để họp tổ chuyên
môn nhận xét , đánh giá GV thực hiện
chuyên đề. Phát huy mặt mạnh và rút
kinh nghiệm những mặt còn hạn chế.
* Kế hoạch thực hiện theo chế độ sinh hoạt 1 ngày của trẻ ở trường
mầm non.
Tùy theo các thời điểm, nhu cầu hứng thú của trẻ, hoạt động của lớp mà
giáo viên lựa chọn cách giáo dục âm nhạc một cách phù hợp.
1. Giáo dục âm nhạc trong giờ học âm nhạc
Do đặc điểm của lứa tuổi mầm non nên khi giáo dục, dạy học cho trẻ, giáo
viên cần tiến hành theo phương châm “Học mà chơi - chơi mà học” theo chương
trình giáo dục mầm non mới. Một giờ hoạt động âm nhạc cô xây dựng theo các
cách khác nhau, mỗi giờ chọn một phần trọng tâm chủ yếu trong một hoạt động.
Nếu trọng tâm là học hát, giáo viên cần tập trung vào nội dung chính là tập
cho trẻ hát thuộc bài hát, hát rõ lời, đúng nhạc. Nếu trọng tâm là nghe hát, giáo
viên cần chú ý phần nghe hát phải kéo dài hơn, chủ yếu là trẻ được nghe cơ hát,
trẻ cảm nhận được tính chất, tình cảm của âm nhạc nên hưởng ứng với những
trạng thái cảm xúc có trong tác phẩm.
Nếu trọng tâm là vận động theo nhạc, cô hướng dẫn trẻ cách vận động theo
bài hát để tạo cho bài hát hay hơn, trẻ hứng thú hơn. Việc dạy trẻ vận động nhịp
nhàng theo nhịp điệu âm nhạc không chỉ giúp trẻ tập phối hợp các động tác đi lại
vững vàng mà nhờ đó, tất cả những vận động của tay chân, thân mình nhờ có sự
9/
Một số kinh nghiệm tổ chức thực hiện chuyên đề giáo dục âm nhạc trong chương trình GDMN
phụ hoạ âm nhạc trở nên chính xác, nhịp nhàng hơn. Vận động theo nhạc tạo
cho trẻ sự hoạt bát, nhanh nhẹn, có tư thế đẹp, duyên dáng.
Nếu trọng tâm là trò chơi âm nhạc, giáo viên xác định mục tiêu phát triển
khả năng âm nhạc, ôn luyện kiến thức, kỹ năng cho trẻ. Tạo sự phản ứng âm
thanh khác nhau để phát triển khả năng nghe nhạc của trẻ. Cô cần hướng dẫn trẻ
cách chơi rõ ràng, cụ thể, dần dần nâng cao yêu cầu của trò chơi, nên cho tất cả
trẻ được tham gia chơi. Trò chơi âm nhạc giúp trẻ thoải mái, vận động chạy
nhảy... trẻ sẽ hoạt bát nhanh nhẹn và hứng thú trong giờ học.
Muốn một giờ hoạt động âm nhạc đạt kết quả cao, đòi hỏi giáo viên phải
hát đúng nhạc, có sử dụng đàn, nhạc cụ để trẻ được làm quen với nhạc, cô hát
càng hay càng thu hút trẻ vào giờ học. Cô hát phải thể hiện tình cảm sắc thái bài
hát, cơ giới thiệu dẫn dắt hay có nội dung, khuyến khích trẻ hát cùng cô cả bài.
Cô chuẩn bị nhạc cụ cho trẻ: Phách tre, trống lắc, các loại nhạc cụ gõ.... Trẻ hát
đúng, hát hay chưa đủ, cần dạy trẻ vận động theo nhạc, biết phối hợp âm nhạc
với nhịp điệu. Trẻ vừa hát vừa vận động theo nhạc giúp trẻ biết cảm nhận về âm
nhạc. Hầu hết các bài hát đều có thể cho trẻ vận động múa. Vì múa là hoạt động
nghệ thuật, dùng hình thể để biểu hiện tư tưởng, tình cảm của một tác phẩm.
Múa và âm nhạc có tương quan mật thiết với nhau. Với mỗi bài hát nên cho trẻ
làm quen 2, 3 cách vận động khác nhau để thay đổi hình thức, giúp trẻ làm quen
với nhiều loại hình tiết tấu và khơng nhàm chán. Có thể cho trẻ mặc trang phục
theo bài hát, giúp trẻ biết trang phục của một số vùng miền theo nội dung bài
hát. Khi chọn bài hát giáo viên cần lựa chọn những tác phẩm có nội dung phù
hợp, thể hiện được nội dung chính của bài dạy hát.
Theo chương trình giáo dục mầm non mới, hoạt động âm nhạc cho trẻ cần
đảm bảo các nội dung: Ca hát, vận động theo nhạc, nghe nhạc và trò chơi âm
nhạc. Cách thức tổ chức các hoạt động âm nhạc phải thể hiện sự mềm dẻo, linh
hoạt dựa trên thực tế nhóm lớp, và đặc điểm tâm lý trẻ, để trẻ được thoải mái
vận động, nhanh nhẹn, tự tin hơn. Trong giờ hoạt động âm nhạc cần cho trẻ làm
quen với một số bài hát khác, phù hợp với nội dung bài dạy và lứa tuổi, bài hát
có thể do cơ sáng tác hoặc sưu tầm.
2. Giáo dục âm nhạc thông qua các giờ học khác
Trong mọi hoạt động, giáo viên đều có thể tích hợp với giáo dục âm nhạc.
Mọi tiết học đều có thể tích hợp giáo dục âm nhạc, ngồi việc ơn lại kiến thức
cũ, làm quen kiến thức mới còn giúp cho giờ học nhẹ nhàng, hấp dẫn giúp trẻ
thoải mái ham thích học hơn.
3. Giáo dục âm nhạc thơng qua giờ hoạt động góc
10/
Một số kinh nghiệm tổ chức thực hiện chuyên đề giáo dục âm nhạc trong chương trình GDMN
Trong một giờ hoạt động chung, trẻ không thể hát thuộc và vận động thành
thạo bài hát, vì ở lứa tuổi này trẻ rất dễ nhớ nhưng mau quên. Cần cho trẻ làm
quen âm nhạc mọi lúc, mọi nơi đặc biệt là hoạt động ở góc. Trong giờ hoạt động
góc, trẻ chơi rất hồn nhiên, mạnh dạn, thích hát múa lại những bài đã học và
thích phản ảnh lại những việc làm của người lớn, tại các góc chơi trẻ có thể
nghe nhạc, thẩm âm , tìm hiểu về các loại nhạc cụ.
4. Giáo dục âm nhạc thông qua các hoạt động biểu diễn
Sự cảm thụ tích cực của trẻ với âm nhạc không chỉ ở việc cho trẻ hát lại
những bài hát được cô giáo truyền thụ. Những tri thức, kỹ năng âm nhạc ở trẻ sẽ
được hình thành và tồn tại lâu bền hơn khi trẻ được rèn luyện thường xuyên và
được tham gia biểu diễn.... Tất cả các hình thức biểu diễn tác phẩm âm nhạc
như: Đồng ca, đơn ca, hát kết hợp múa, hát kết hợp trò chơi, vận động theo
nhạc… đều tạo cho trẻ những hứng thú nhất định và nếu biểu diễn thành cơng sẽ
có giá trị giáo dục sâu sắc. Đặc biệt, hoạt động biểu diễn âm nhạc giúp trẻ mạnh
dạn, tự tin trước mọi người, trẻ sẽ thích tham gia biểu diễn trong những ngày lễ
hội, thích được nghe nhạc… giúp trẻ từng bước cảm nhận và biết đánh giá âm
nhạc cũng như số lượng tác phẩm mà trẻ được nghe, được học. Hình thành
những cơ sở đầu tiên cho thị hiếu âm nhạc ở trẻ.
Hoạt động ngoại khóa: Đàn ocgan. Piano. Aerobic, cảm thụ âm nhạc,
Dance sport.
Hoạt động chiều: Nhận xét nêu gương cuối tuần , liên hoan biểu diễn văn nghệ
Với đặc thù mơ hình của nhà trường, phát triển các bộ mơn Múa, Aerobic,
Dancer sport, cảm thụ âm nhạc…. có các giáo viên chuyên biệt.(Hình ảnh minh họa )
5. Giáo dục âm nhạc mọi lúc mọi nơi
Thực tế giáo dục âm nhạc ở độ tuổi mầm non cho thấy, khả năng cảm thụ
âm nhạc của trẻ không thể tự phát triển, mà cần phải trải phải qua một quá
trình: Học - chơi - tiếp xúc thường xuyên, liên tục.Giáo viên cần cho trẻ làm
quen với âm nhạc mọi lúc mọi nơi.
Theo lịch sinh hoạt của trẻ ở trường có thể thấy có rất nhiều lúc dùng âm
nhạc làm nền, cho trẻ vui chơi , sinh hoạt cùng âm nhạc.Đón trẻ, tập thể dục, lúc
ăn trưa, khi nghỉ ngơi… Âm nhạc cịn có thể làm hiệu lệnh cho trẻ thực hiện các
sinh hoạt đó nữa.
Ví dụ:
- Giờ đón trẻ: cho trẻ nghe nhạc, nghe những bài hát trong và ngồi
chương trình phù hợp với lứa tuổi. Trẻ nghe nhiều lần sẽ cảm nhận được giai
11/
Một số kinh nghiệm tổ chức thực hiện chuyên đề giáo dục âm nhạc trong chương trình GDMN
điệu của bài hát, thích nghe hát và hát được như bạn.
- Giờ thể dục sáng: Khuyến khích trẻ vận động theo nhạc kết hợp sử dụng
dụng cụ. Chọn các bài hát có nhịp điệu đều đặn, nhịp nhàng, khỏe khoắn. Điều
này giúp cho trẻ khơng bị nhàm chán và khơng khí âm nhạc được lan tỏa tốt hơn.
- Hoạt động ngoài trời : Có thể cho trẻ hát hoặc giáo viên hát cho trẻ nghe,
cùng múa hát các bài có nội dung gần gũi với thiên nhiên, các bài hát sử dụng
trong các trị chơi ngồi trời.
- Hoạt động ở góc nghệ thuật: Giáo viên không can thiệp sâu vào hoạt
động này của trẻ mà chỉ gợi ý cho trẻ tự sáng tạo múa, hát , vận động, sử dụng
nhạc cụ cho riêng mình hoặc cùng với nhóm.
- Trước giờ ngủ: Trước khi ngủ trẻ được nghe những bản nhạc nhẹ nhàng ,
du dương.
- Vận động nhẹ sau khi ngủ dậy: Vận động nhịp nhàng theo nhạc, chơi trò chơi.
-Hoạt động chiều: Tổ chức cho trẻ nghe nhạc ( Khơng lời, có lời) .
- Liên hoan biểu diễn văn nghệ: Trẻ được thêm dịp củng cố , rèn luyện các
kỹ năng hoạt động nghệ thuật. Trẻ cũng được trải nghiệm thêm những cảm xúc
mới mẻ, tăng cường khả năng cảm thụ âm nhạc, mở rộng nhận thức cho trẻ.
Biểu diễn còn giúp trẻ tăng thêm sự mạnh dạn , tự tin trình bày trước những
người khác cũng như sự phối hợp giữa các thành viên trong nhóm.
Biện pháp 5: Cơng tác tun truyền phối kết hợp với cha mẹ trẻ trong
việc thực hiện chuyên đề.
Làm tốt công tác tuyên truyền, phối kết hợp với CMHS trong các hoạt động
ngoại khóa, hoạt động ngoài giờ học.
Trong các ngày hội ngày lễ âm nhạc luôn là linh hồn của buổi lễ . Trong
năm học vừa qua nhà trường và 100% các lớp đã tổ chức thành công các ngày
hội ngày lễ cho trẻ như: Ngày hội đến trường, Bé vui Trung Thu, Ngày Phụ nữ
Việt Nam 20/10. Ngày Nhà giáo Việt nam 20/11, Ngày giáng sinh, Ngày Hội
nghệ thuật , Ngày hội thể thao, Tổ chức sinh nhật, Liên hoan tổng kết năm học
và chia tay các cháu mẫu giáo lớn.
III. KẾT QUẢ
12/
Một số kinh nghiệm tổ chức thực hiện chuyên đề giáo dục âm nhạc trong chương trình GDMN
Với nhiệm vụ được giao là trường điểm thực hiện chuyên đề giáo dục âm
nhạc, bản thân tôi đã luôn cố gắng phối hợp với các đồng chí trong Ban Giám
hiệu , tổ chuyên môn và các giáo viên xây dựng kế hoạch, tổ chức thực hiện và
đã thu được những kết quả đáng mừng như sau:
- Năm học 2014-2015 nhà trường đã tổ chức thành cơng đón đồn kiến
tập tồn thành phố Hà Nội và đón các đồn cán bộ quản lý, giáo viên của các
trường mầm non đến thăm quan học tập.
- Môi trường của 17 lớp học phong phú , đa dạng, hấp dẫn trẻ và phù hợp
với chuyên đề, gần gũi thân thiện với trẻ.
- Giáo viên có nhiều cơ hội thể hiện năng lực bản thân.( Đàn , hát , múa, nhảy..)
- 100% trẻ vui vẻ, hào hứng, hồn nhiên theo độ tuổi.
- Phát hiện, bồi dưỡng trẻ có năng khiếu Hát , đàn , dẫn chương trình MC.
Tiến hành thường xun nên các lớp ln có sẵn các tiết mục phục vụ cho các
hoạt động ngày hội, ngày lễ : sinh nhật, tổng kết năm học, đón các đồn đến
thăm lớp…Khơng mất nhiều thời gian để dàn dựng, tập luyện., tiết kiệm chi phí.
Khuyến khích 100% trẻ hoạt động tạo tâm lý yên tâm , phấn khởi cho PHHS.
- Động viên Cha mẹ cùng tham gia , Phụ huynh yên tâm phấn khởi khi gửi
con đến trường.
Nhà trường đã làm tốt cơng tác xã hội hóa giáo dục đáp ứng với mơ hình
giáo dục dịch vụ chất lượng cao.
IV. BÀI HỌC KINH NGHIỆM
13/
Một số kinh nghiệm tổ chức thực hiện chuyên đề giáo dục âm nhạc trong chương trình GDMN
Để triển khai và thực hiện tốt chuyên đề giáo dục âm nhạc trong trường
mầm non theo tôi chúng ta cần làm tốt những vấn đề sau:
- Tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, khuyến khích sử dụng các phương tiện
đồ dùng dạy học hiện đại kết hợp với đồ dùng dạy học tự tạo.
- Quan tâm, chú trọng bồi dưỡng, phát triển đội ngũ vì đây chính là lực
lượng, nhân tố vơ cùng quan trọng.
- Bồi dưỡng giáo viên có năng khiếu, khuyến khích giáo viên dạy chuyên
biệt để mang đến cảm xúc âm nhạc thực sự cho trẻ.( Ví dụ có giáo viên chuyên
dạy cảm thụ âm nhạc, Aerobic…) giáo viên phải có khả năng, kiến thức âm
nhạc, biết biểu diễn thì hiệu quả giáo dục ảnh hưởng trực tiếp tới trẻ.
- Phân công giáo viên dạy trẻ một cách phù hợp ( GV trẻ với GV lâu năm có
nhiều kinh nghiệm bổ trợ cho nhau trong quá trình dạy học, tổ chức hoạt động.)
Cô hát hay- múa giỏi hoặc sử dụng các loại nhạc cụ khác nhau…
Bên cạnh đó, giáo viên cũng cần phải biết đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi của
trẻ trong mối quan hệ âm nhạc, đặc điểm cơ quan phát âm của trẻ…để có
phương pháp dạy học thích hợp.Đặc biệt, giáo cần phải biết truyền đạt, biết thể
hiện thật hấp dẫn với trẻ.
-Tạo môi trường âm nhạc thực sự để cho trẻ có những cảm xúc, kỹ năng
sáng tạo, một không gian âm nhạc…..
- Thường xuyên duy trì , tổ chức các buổi sinh hoạt chuyên môn mời các
chuyên gia âm nhạc về giảng bài để giáo viên có thêm kinh nghiệm , nâng cao
trình độ chuyên môn nghiệp vụ trong việc tổ chức thực hiện chuyên đề giáo dục
âm nhạc.
-Tận dụng các nguồn giúp đỡ từ cha mẹ trẻ ( Ca sỹ , nhạc sỹ , thu âm..) các
nhà tài trợ để tạo mọi cơ hội cho trẻ làm quen với âm nhạc ở mọi lúc , mọi nơi..
V. KẾT LUẬN
14/
Một số kinh nghiệm tổ chức thực hiện chuyên đề giáo dục âm nhạc trong chương trình GDMN
Âm nhạc có một sức mạnh vô cùng to lớn trong việc thể hiện một cách
tinh tế thế giới nội tâm của con người. Nó là phương tiện giao tiếp hết sức nhạy
cảm giữa con người mà không cần đến ngôn ngữ.
Muốn phát triển khả năng cảm thụ âm nhạc của trẻ, chúng ta phải từng bước
nâng cao dần trong quá trình tổ chức các hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ trong
trường mầm non nhằm giúp trẻ phát triển tai nghe, yêu thích âm nhạc và đạt được
những yêu cầu mong đợi theo lứa tuổi. Qua đó cũng bồi đắp thêm tâm hồn, lòng
nhân ái, yêu thương, quan tâm chia sẻ, âm nhạc thêm yêu cuộc sống…
Trên đây là một số kinh nghiệm khi tổ chức thực hiện chuyên đề giáo dục âm
nhạc trong trường mầm non của bản thân tôi đã thực hiện trong năm học 20202021. Rất mong nhận được những ý kiến đóng góp của Ban thi đua cũng như Hội
đồng xét duyệt đã tơi có thêm những biện pháp thiết thực nhất nhằm góp phần
nâng cao hơn nữa chất lượng giáo dục âm nhạc hiện nay đáp ứng với yêu cầu đổi
mới của ngành học.
Tôi xin trân trọng cảm ơn!
VI. PHỤ LỤC
* Một số hình ảnh minh họa tổ chức thực hiện chuyên đề GDAN trong
trường mầm non.
15/
Một số kinh nghiệm tổ chức thực hiện chuyên đề giáo dục âm nhạc trong chương trình GDMN
VII . TÀI LIỆU THAM KHẢO
1.Chương trình giáo dục mầm non (Ban hành kèm theo Thông tư số
17/2009/TT- BGDĐT ngày 25 tháng 7 năm 2009 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và
Đào tạo.)
16/
Một số kinh nghiệm tổ chức thực hiện chuyên đề giáo dục âm nhạc trong chương trình GDMN
2. Hướng dẫn tổ chức thực hiện chương trình giáo dục mầm non (theo các
độ tuổi MGB, MGN, MGL) của TS. Trần Thị Ngọc Trâm. TS Lê Thu Hương.
PGS.TS. Lê Thị Ánh Tuyết (Đồng Chủ biên).
3. Tài liệu bồi dưỡng thường xuyên cho Cán bộ quản lý và giáo viên mầm
non năm học 2013-2014 của Bộ Giáo dục và Đào tạo.
4. Sách Giáo dục âm nhạc – Phạm Thị Hịa, Ngơ Thị Nam ( Nhà xuất bản
Đại học sư phạm).
5. Tổ chức hoạt động âm nhạc cho trẻ mầm non theo hướng tích hợp của
Trung tâm Nghiên cứu chiến lược và phát triển Chương trình giáo dục mầm non.
( Nhà xuất bản giáo dục).
17/
Một số kinh nghiệm tổ chức thực hiện chuyên đề giáo dục âm nhạc trong chương trình GDMN
MỤC LỤC
18/