Để nâng cao chất lượng hoạt động của luật sư, pháp luật cần giới hạn lĩnh vực hành nghề của luật sư?

Câu hỏi: Có ý kiến cho rằng: Để nâng cao chất lượng hoạt động của luật sư,
pháp luật cần giới hạn lĩnh vực hành nghề của luật sư. Cụ thể, khi đề nghị cấp
thẻ hành nghề luật sư cơ quan có thẩm quyền xác định rõ lĩnh vực chun mơn
hành nghề của luật sư như về hình sự, tố tụng hình sự, hơn nhân và gia đình,
hợp đồng dân sự, sở hữu trí tuệ... và luật sư chỉ được hành nghề trong phạm vi
lĩnh vực đó. Anh, chị hãy bình luận về ý kiến trên.
Trả lời
Luật sư là những người hành nghề liên quan đến lĩnh vực pháp luật khi có đủ
tiêu chuẩn, điều kiện hành nghề theo quy định pháp luật của mỗi quốc gia. Luật sư
thực hiện dịch vụ pháp lý theo yêu cầu của khách hàng có thể là của cá nhân, cơ
quan hoặc tổ chức. Luật sư cung cấp các dịch vụ pháp lý như: Tư vấn pháp luật, soạn
thảo văn bản, tổ chức đàm phán, thương lượng về các vấn đề pháp luật, và có thể đại
diện cho thân chủ hoặc bảo vệ quyền lợi của thân chủ trước tịa án trong q trình
tiến hành tố tụng. Có thể thấy luật sư hoạt động trong nhiều lĩnh vực pháp luật khác
nhau và đảm nhiệm nhiều cơng việc về pháp lý khác nhau. Đã có ý kiến cho rằng:
“Để nâng cao chất lượng hoạt động của luật sư, pháp luật cần giới hạn lĩnh vực
hành nghề của luật sư. Cụ thể, khi đề nghị cấp thẻ hành nghề luật sư cơ quan có
thẩm quyền xác định rõ lĩnh vực chuyên môn hành nghề của luật sư như về hình sự,
tố tụng hình sự, hơn nhân và gia đình, hợp đồng dân sự, sở hữu trí tuệ... và luật sư
chỉ được hành nghề trong phạm vi lĩnh vực đó”. Cá nhân tơi thấy đây là một ý kiến
khá hợp lý trong giai đoạn hiện nay, khi mà xã hội phát triển, các mối quan hệ trở
lên đa chiều, phức tạp hơn thì việc giới hạn lĩnh vực hoạt động, hành nghề luật sư sẽ
phần nào tăng chất lượng của công việc khi được một luật sư chuyên mơn cao và
dày dặn kinh nghiêm trong lĩnh vực đó thực hiện.
Luật sư là người có đủ tiêu chuẩn, điều kiện hành nghề theo quy định của Luật
Luật sư, thực hiện dịch vụ pháp lý theo yêu cầu của cá nhân, cơ quan, tổ chức. Nếu
Chứng chỉ hành nghề luật sư đảm bảo cho chuyên môn và kinh nghiệm của một
người luật sư thì Thẻ luật sư dùng để xác minh tính xác thực thơng tin của luật sư,
đồng thời hỗ trợ việc quản lý của các cơ quan có thẩm quyền. Luật sư tham gia tố

Bài thi môn: Luật sư, công chứng, chứng thực

Sinh viên: Vũ Thị Phương Loan
Lớp: Luật 3

tụng với tư cách là người bào chữa cho người bị tạm giữ, bị can, bị cáo hoặc là người
bảo vệ quyền lợi của người bị hại, nguyên đơn dân sự, bị đơn dân sự, người có quyền
lợi, nghĩa vụ liên quan trong vụ án hình sự. Tham gia tố tụng với tư cách là người
đại diện hoặc là người bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của nguyên đơn, bị đơn, người
có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan trong các vụ án về tranh chấp dân sự, hơn nhân và
gia đình, kinh doanh, thương mại, lao động, hành chính, việc về yêu cầu dân sự, hơn
nhân và gia đình, kinh doanh, thương mại, lao động và các vụ, việc khác theo quy
định của pháp luật. Bên cạnh việc tham gia tố tụng thì luật sư còn thực hiện các hoạt
động về tư vấn pháp luật. Đại diện ngoài tố tụng cho khách hàng để thực hiện các
cơng việc có liên quan đến pháp luật và thực hiện dịch các vụ pháp lý khác theo quy
định của Luật Luật sư 2006 sửa đổi, bổ sung 2012. Từ đó, thấy được phạm vi hành
nghề của luật sư khá rộng và bao gồm nhiều khía cạnh pháp luật khác nhau.
Hiện nay cả nước có 62/63 tỉnh thành có Đồn luật sư với số lượng hơn 7000
luật sư và hơn 3000 người tập sự hành nghề luật sư hoạt động trong gần 3000 tổ
chức hành nghề luật sư đã chứng tỏ sự phát triển nhanh chóng về số lượng của đội
ngũ luật sư ở nước ta. Hoạt động của luật sư có những bước chuyển biến rõ rệt, dịch
vụ pháp lý của luật sư bao gồm tham gia tố tụng, thực hiện tư vấn pháp luật đại diện
ngoài tố tụng cho khách hàng và các dịch vụ pháp lý khác chất lượng luật sư cũng
dần được nâng lên. Tham gia tố tụng là lĩnh vực hành nghề chủ yếu của các luật sư
Việt Nam và chiếm đến khoảng 70%. Vai trị của luật sư trong q trình tham gia tố
tụng đã có những bước phát triển đáng kể về chất. Việc tham gia tố tụng của các luật
sư góp phần giúp các cơ quan tiến hành tố tụng phát hiện, sửa chữa những thiếu sót,
làm rõ sự thật khách quan, xét xử đúng người, đúng tội, đúng pháp luật tránh làm
oan sai, quyền cơ bản của con người bị xâm phạm. Tư vấn pháp luật là lĩnh vực hành
nghề quan trọng của luật sư trong thời kỳ phát triển hội nhập quốc tế, giúp đỡ các

doanh nghiệp đàm pháp, ký kết hợp đồng, giải quyết các tranh chấp phát sinh đặc
biệt trong các lĩnh vực quan trọng như đầu tư nước ngồi, sở hữu trí tuệ, quan hệ
thương mại, … góp phần tích cực vào sự phát triển của đất nước. Bên cạnh những
hoạt động về tố tụng và tư vấn luật sư Việt Nam còn tham gia tích cực các hoạt động
1


Bài thi môn: Luật sư, công chứng, chứng thực

Sinh viên: Vũ Thị Phương Loan
Lớp: Luật 3

hỗ trợ cộng đồng, các hoạt động trợ giúp pháp lý cho người nghèo, đối tượng hưởng
chính sách xã hội… nhưng bên cạnh đó vẫn còn những bất cập, cần thay đổi để phù
hợp với sự phát triển nhanh chóng của xã hội.
Đa số luật sư ở nước ta hành nghề trong tất cả những lĩnh vực từ tham gia tố
tụng, tư vấn pháp luật đến đại diện ngoài tố tụng đến các dịch vụ pháp lý khác mà
khơng có sư phân hóa chun mơn theo từng lĩnh vực chuyên môn riêng. Tuy số
lượng luật sư ở nước ta hiện nay đang tăng lên đáng kể, song vẫn chưa hình thành
được đỗi ngũ các luật sư chuyên sâu về những lĩnh vực khác nhau. Các luật sư chủ
yếu hành nghề trong hai lĩnh vực là dân sự và hình sự. Cịn nhiều các lĩnh vực pháp
luật khác như hành chính, lao động, kinh tế, … tỉ lệ vụ việc mà có các luật sư tham
gia tương đối ít hơn. Số lượng luật sư có đủ kinh nghiệm tư vấn pháp luật trong lĩnh
vực thương mại quốc tế, đàm phán giải quyết tranh chấp quốc tế chiếm tỷ lệ rất nhỏ
trong tổng số luật sư. Số lượng tổ chức hàng nghề luật sư chuyên sâu trong lĩnh vực
đầu tư, kinh doanh, thương mại có yếu tố nước ngồi vẫn cịn khá ít ỏi. Từ những số
liệu đánh giá và tình hình hoạt động của luật sư của nước ta giai đoạn hiện nay nhận
thấy số lượng luật sư hành nghề trong các lĩnh vực pháp luật khác nhau là không
đồng đều. Luật sư được hoạt động trong tất cả các lĩnh vực dẫn đến sẽ có trường hợp
luật sư khơng có chun mơn vẫn nhận việc vì lợi ích cá nhân làm cho kết quả cơng

việc khơng cao, ảnh hưởng đến uy tín chung của luật sư, nhưng cũng có những luật
sư ln đề cao đạo đức nghề nghiệp và chỉ nhận việc theo đúng chuyên mơn của
mình. Như vậy, khách hàng sẽ gặp rất nhiều khó khăn trong việc tìm kiếm luật sư
hỗ trợ đúng lĩnh vực cho mình hoặc khách hàng có thể sẽ thuê phải những luật sư
kém chuyên môn làm việc dẫn đến khơng đạt được kết quả như mong muốn.
Qua đó xem xét đến ý kiến đề nghị cấp thẻ hành nghề luật sư cơ quan có thẩm
quyền xác định rõ lĩnh vực chuyên môn hành nghề của luật sư như về hình sự, tố
tụng hình sự, hơn nhân và gia đình, hợp đồng dân sự, sở hữu trí tuệ... và luật sư chỉ
được hành nghề trong phạm vi lĩnh vực đó để nâng cao chất lượng hoạt động của
luật sư là có sự hợp lý. Như có phân loại luật sư theo các chuyên ngành chuyên sâu
tương ứng với chứng chỉ như luật sư tố tụng, luật sư tư vấn, luật sư chuyên trong
2


Bài thi môn: Luật sư, công chứng, chứng thực

Sinh viên: Vũ Thị Phương Loan
Lớp: Luật 3

lĩnh vực lao động, luật sư chuyên trong lĩnh vực hành chính,… và việc đào tạo luật
sư sẽ cũng tuân theo các chứng chỉ hành nghề này. Những người được miễn đào tạo
thì cấp chứng chỉ hành nghề phù hợp với cơng việc trước đó của họ, ví dụ như đã là
thẩm phán thì cấp chứng chỉ hành nghề luật sư chuyên về tố tụng, còn nếu muốn
hành nghề tư vấn pháp luật, thương mại - quốc tế thì phải tham gia khóa đào tạo để
được cấp chứng chỉ hành nghề phù hợp hoặc đã là giảng viên chính chuyên ngành
luật thương mại - quốc tế thì cấp chứng chỉ hành nghề luật sư thương mại - quốc tế
và muốn tham gia tố tụng thì cũng phải tham gia khóa đào tạo để được cấp chứng
chỉ hành nghề,… . Sau khi đã có chứng chỉ hành nghề luật sư theo chun mơn thì
cũng sẽ cấp thẻ luật sư theo chun mơn của luật sư đó.
Đối với việc đào tạo luật sư cũng như vậy, phải đào tạo chuyên sâu theo chứng

chỉ hành nghề, được cấp chứng chỉ nào thì hành nghề theo chứng chỉ đó nếu chứng
chỉ hành nghề là luật sư chuyên về lĩnh vực hành chính thì luật sư đó chỉ nhận những
khách hàng cần tư vấn, muốn hoạt động trên tất cả các lĩnh vực bắt buộc phải hội đủ
các chứng chỉ hành nghề theo quy định. Đối với những người đã là luật sư đang hành
nghề thì có cơ chế cho họ đăng ký hành nghề theo một chứng chỉ nhất định, còn các
chứng chỉ hành nghề lĩnh vực, chuyên ngành khác thì tạo điều kiện cho họ tham gia
kỳ thi kiểm tra, nếu đạt yêu cầu thì cấp chứng chỉ hành nghề và thẻ luật sư theo quy
định. Việc làm này giúp đảm bảo luật sư sẽ được cấp các chứng chỉ hành nghề sát
với lĩnh vực chuyên môn của mình. Nếu luật sư đã được cấp chứng chỉ hành nghề
luật sư và thẻ luật sư theo một chuyên môn mà muốn làm việc cả về lĩnh vực khác
thì sẽ phải tiếp tục tham gia quá trình đạo tạo theo đúng chun mơn đó để được cấp
chứng chỉ hành nghề mới hoặc sửa đổi, bổ sung chứng chỉ hành nghề và thẻ hành
nghề đã có; đương nhiên những phần nào đã được đào tạo qua hoặc có sự tương
đồng trước đó sẽ có thể khơng cần phải trải qua lại và có thể rút ngắn thời gian đào
tạo.
Việc phân loại chứng chỉ hành nghề và thẻ luật sư như vậy sẽ giúp phân chia
hoạt động của luật sư về đúng lĩnh vực chun mơn của mình, tạo ra những đội ngũ
luật sư có chun mơn cao trong từng lĩnh vực, tránh việc một số luật sư nhận những
3


Bài thi môn: Luật sư, công chứng, chứng thực

Sinh viên: Vũ Thị Phương Loan
Lớp: Luật 3

việc không thuộc chuyên môn của mình. Các luật sư cùng có chun mơn về cùng
lĩnh vực có thể dễ dàng trao đổi thơng tin hỗ trợ cũng như kết hợp với nhau trong
công việc. Những người cùng được đạo tạo, rèn luyện và có năng lực về cùng lĩnh
vực chắn chắn sẽ tạo ra một đội ngũ luật sư có chun mơn cao, dày dặn kinh nghiệm

và chắc chắn cơng việc hồn thành sẽ được tăng cả về số lượng và chất lượng. Ngoài
ra nó cịn giúp chọn lọc ra được những luật sư có chun mơn về những lĩnh vực mà
số lượng luật sư đang hạn chế như thương mại quốc tế hay có yếu tố nước ngồi để
tập chung đào tạo, nâng cao chất lượng ngang tầm quốc tế.
Đồng thời việc phân loại rõ chững chỉ hành nghề luật sư và thẻ luật sư theo
từng chun mơn riêng như vậy cịn giúp cho các cơ quan có thẩm quyền quản lý
chặt chẽ hơn. Có thể kết hợp việc thay đổi màu viền khung của chứng chỉ hành nghề
luật sư và thẻ luật sư theo chuyên môn riêng của họ như luật sư chun mơn về lĩnh
vực dân sự sẽ có viền màu nâu sậm; luật sư chuyên về lĩnh vực hành chính sẽ có
viền màu xanh dương; luật sư chuyên về lĩnh vực hơn nhân và gia đình sẽ có viền
màu hồng;… như vậy có thể rút ngắn thời gian trong việc nhận dạng và quản lý kiểm
tra bên cạnh đó cịn đem lại tính hội nhập xã hội mới mẻ hơn.
Việc phân loại thẻ luật sư như vậy còn giúp cho khách hàng rất nhiều trong
việc tìm đúng luật sư chuyên mơn để hỗ trợ cho mình và hạn chế tối đa được việc
khách hàng thuê phải những luật sư không có chun mơn trong lĩnh vực mình cần,
từ đó hiệu quả công việc mang lại sẽ luôn ở mức đáng kể.
Nhưng ngồi những mặt lợi đem lại thì việc xác định rõ chuyên môn hành
nghề luật sư khi cấp thẻ hành nghề luật sư cũng còn một số những bất cập cần được
bàn luận, nghiên cứu và tìm hướng khắc phục như: Việc thay đổi mới sẽ có những ý
kiến trái chiều, khi mà người ta đã quen với một thứ thì việc thay đổi sẽ có nhiều
khó khắn. Hoặc để làm được nhiều lĩnh vực một lúc thì luật sư sẽ phải tham gia
nhiều khóa đào tạo hơn để được cấp chứng chỉ và thẻ hành nghề với những chun
mơn của mình thay vào đó thì trước đây chỉ cần theo một lộ trình nhất định…

4


Bài thi môn: Luật sư, công chứng, chứng thực

Sinh viên: Vũ Thị Phương Loan

Lớp: Luật 3

Cuối cùng, qua tất cả những gì đã nêu ở trên cá nhân tơi thấy ý kiến khi đề
nghị cấp thẻ hành nghề luật sư cơ quan có thẩm quyền xác định rõ lĩnh vực chun
mơn hành nghề của luật sư như về hình sự, tố tụng hình sự, hơn nhân và gia đình,
hợp đồng dân sự, sở hữu trí tuệ... và luật sư chỉ được hành nghề trong phạm vi lĩnh
vực đó để nâng cao chất lượng của luật sư ở nước ta trong giai đoạn hiện nay là khá
phù hợp và đáng được xem xét. Việc cấp thẻ hành nghề luật sư xác định rõ lĩnh vực
chuyên môn như vậy cũng đem lại khá nhiều lợi ích cũng như đổi mới nhưng bên
cạnh đó thì vẫn cịn nhiều vấn đề cần phải được bàn bạc, nghiên cứu chuyên sâu của
cơ quan có thẩm quyền và các nhà làm luật kinh nghiệm để có thể đưa ra được quyết
định đúng đắn, đem lại hiệu quả cao nhất và hạn chế tối đa những rủi ro có thể xảy
ra.

5