Thảo luận pháp luật môi trường và đất đai

TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI

PHÁP LUẬT MÔI TRƯỜNG - ĐẤT ĐAI

Tên đề tài: Nêu một biểu hiện vi phạm quy định của Luật
Bảo vệ môi trường hoặc Luật đất đai ở địa phương nơi anh/
chị sinh sống. Từ đó đưa ra ý kiến giải quyết, xử lý vi phạm
đồng thời nhận xét việc thực hiện trách nhiệm của cơ quan
quản lý nhà nước có thẩm quyền trước tình trạng đó.

Giảng viên hướng dẫn: Tạ Thị Thùy Trang
Nhóm thực hiện: Nhóm 8
Lớp học phần: 2025PLAW3011
MỤC LỤC


LỜI NĨI ĐẦU
NỘI DUNG
I.
II.
III.

Mơ tả tình huống
Biện pháp xử lý
Nhận xét trách nhiệm của cơ quan quản lý

KẾT LUẬN
LỜI NÓI ĐẦU
Mơi trường có tầm quan trọng đặc biệt đối với sự tồn tại và phát của đời sống con
người, sinh vật và sự phát triển kinh tế, văn hoá, xã hội của đất nước, của dân tộc và
nhân loại. Sự biến đổi một số thành phần môi trường sẽ gây tác động đáng kể đối với

các hệ sinh thái. Quản lý Nhà nước về môi trường nhằm bảo vệ lợi ích cho xã hội và
cộng đồng, bảo vệ sức khoẻ của nhân dân, bảo đảm cho con người được sống trong môi
trường trong lành, phục vụ sự nghiệp phát triển của mỗi quốc gia nói riêng, góp phần
bảo vệ mơi trường khu vực và tồn cầu nói chung.
Trong những năm gần đây, công tác bảo vệ môi trường ngày càng được coi trọng: hệ
thống văn bản pháp luật về bảo vệ mơi trường đã dần được hồn thiện; nhà nước đã
quan tâm định hướng chỉ đạo trong việc hoạch định các chính sách, chiến lược, các giải
pháp nhằm cải thiện môi trường, nâng cao nhận thức của người dân. Tuy nhận thức của
người dân về bảo vệ môi trường đã được nâng lên song vi phạm pháp luật trong lĩnh
vực bảo vệ môi trường vẫn xảy ra ở nhiều nơi. Tại Hà Nội, một vấn đề tưởng như đã
quá quen là ô nhiễm chất thải từ những cơ sở chăn nuôi lợn đã ảnh hưởng trực tiếp đến
đời sống của nhân dân hiện vẫn chưa được giải quyết.

2


Với đề tài: “Nêu một biểu hiện vi phạm quy định của Luật Bảo vệ môi trường hoặc Luật
đất đai ở địa phương nơi anh/chị sinh sống, từ đó đưa ra ý kiến giải quyết, xử lý vi phạm
đồng thời nhận xét việc thực hiện trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước có thẩm
quyền trước tình trạng đó.”, nhóm chúng tơi sẽ lựa chọn tình huống sau để thực hiện đề
tài:
Ơ nhiễm mơi trường sống do chất thải của 3 trang trại lợn tại thôn La Gián, xã Cổ
Đông, Sơn Tây được người dân phản ánh từ năm 2012.

3


NỘI DUNG
Mơ tả tình huống
Tình huống:

I.


3 trang trại chăn ni lợn tại thôn La Gián, xã Cổ Đông, Sơn Tây đã vi phạm
pháp luật về bảo vệ môi trường, gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng tới cuộc
sống của người dân xung quanh. Nhân dân xã Cổ Đông nhiều lần đã làm đơn
kiến nghị tới cơ quan chức năng đề nghị xử lý nhưng tình trạng ơ nhiễm vẫn diễn
ra.


Cụ thể như sau:
Địa điểm: 3 trang trại chăn nuôi lợn với quy mơ 500 con/ trại.
Tình trạng ơ nhiễm:
• Nguồn thải của lợn được chứa trong những hố chứa lộ thiên, từ tháng 8/
2019 những hố này được che gá tạm bợ bằng tấm bạt dứa, chưa kịp ố màu
khiến mùi chất thải nồng nặc ở khu vực cách trại vài trăm mét, ảnh hưởng
•

đến chất lượng khơng khí trong các nhà dân.
Ao hồ xung quanh 3 trang trại lợn này nước đều chuyển màu đen, bốc mùi
hôi. Qua thời gian, nguồn nước mặt chuyển đen, sủi bọt có nguy cơ lớn
ảnh hưởng tới nguồn nước ngầm. Một số nhà dân đào giếng nhưng chỉ

•
•

thấy có bọt.
Tình trạng ơ nhiễm diễn ra nhiều năm nay, mức độ ngày một nặng.
Từ năm 2012 – 2014, người dân đã có đơn phản ánh. Tuy nhiên, sau khi bị

phạt hành chính, tình trạng ô nhiễm chất thải tại các trang trại này vẫn tiếp

•

diễn.
Tháng 7/2019, hàng chục hộ dân khu vực này đã ký đơn phản ánh, gửi tới
chính quyền thị xã Sơn Tây, tiếp tục yêu cầu xử lý vấn đề ô nhiễm môi
trường do 3 trang trại lợn gây ra. Tuy nhiên theo người dân, đến nay cơ
quan chức năng vẫn chưa có bất cứ phản hồi gì.

 3 trang trại chăn ni lợn đã có những hành vi gây ơ nhiễm môi trường sau:
4


Bể chứa chất thải không được xử lý và che chắn tạm bợ khiến mùi chất thải

-

nồng nặc ở các khu vực xung quanh.



-

Gây ô nhiễm nguồn nước, ao hồ bốc mùi, nước chuyển đen và sủi bọt.

-

Tiếp tục tình trạng gây ô nhiễm sau khi bị xử phạt hành chính.
Hành vi gây ơ nhiễm mơi trường của chủ các trang trại đã vi phạm Khoản 5

Điều 7 và Khoản 3 Điều 69 Luật BVMT 2014.

“Điều 7. Những hành vi bị nghiêm cấm
5. Thải chất thải chưa được xử lý đạt quy chuẩn kỹ thuật môi trường; các chất độc,
chất phóng xạ và chất nguy hại khác vào đất, nguồn nước và khơng khí.”
“Điều 69. Bảo vệ mơi trường trong sản xuất nông nghiệp
3. Khu chăn nuôi tập trung phải có phương án bảo vệ mơi trường và đáp ứng yêu
cầu sau:
a) Bảo đảm vệ sinh môi trường đối với khu dân cư;
b) Thu gom, xử lý nước thải, chất thải rắn theo quy định về quản lý chất thải;
c) Chuồng, trại phải được vệ sinh định kỳ; bảo đảm phịng ngừa, ứng phó dịch
bệnh;
d) Xác vật ni bị chết do dịch bệnh phải được quản lý theo quy định về quản lý
chất thải nguy hại và vệ sinh phòng bệnh.”
II.

Biện pháp xử lý vi phạm

1. Cơ sở pháp lý
- Luật Bảo vệ môi trường 2014.

5


- Nghị định 155/2016/NĐ-CP quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong

lĩnh vực bảo vệ mơi trường.
2. Biện pháp xử lý


Chủ các trang trại sẽ bị xử phạt căn cứ theo Khoản 1 Điều 160 Luật Bảo vệ
môi trường 2014 quy định “xử lý vi phạm” về môi trường.

“Điều 160. Xử lý vi phạm
1.Tổ chức, cá nhân vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường, gây ô nhiễm, suy
thối, sự cố mơi trường, gây thiệt hại cho tổ chức và cá nhân khác, có trách nhiệm
khắc phục ô nhiễm, phục hồi môi trường, bồi thường thiệt hại và xử lý theo quy
định của Luật này và pháp luật có liên quan.”


Hành vi vi phạm của 3 trang trại lợn đã vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo
vệ môi trường được quy định tại Điểm c Khoản 2 Điều 1 Nghị định
155/2016/NĐ-CP.

“Điều 1. Phạm vi điều chỉnh
2. Vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ mơi trường quy định tại Nghị định
này bao gồm:
c) Các hành vi vi phạm các quy định về quản lý chất thải;”


Căn cứ theo Nghị định 155/2016/NĐ-CP, các biện pháp xử lý vi phạm của 3
trang trại lợn bao gồm:
-

Xử phạt hành chính:

6


•

Mức phạt: tối đa 1.000.000.000 đồng với cá nhân, tối đa 2.000.000.000
đồng với tổ chức, căn cứ theo Điểm b Khoản 1 Điều 4 Nghị định
155/2016/NĐ-CP.

“Điều 4. Hình thức, mức xử phạt và biện pháp khắc phục hậu quả đối với hành
vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ mơi trường
1. Hình thức xử phạt chính, mức xử phạt:
Cá nhân, tổ chức có hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ mơi trường
bị áp dụng một trong các hình thức xử phạt chính sau đây:
b) Phạt tiền tối đa đối với một hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ
mơi trường là 1.000.000.000 đồng đối với cá nhân và 2.000.000.000 đồng đối với
tổ chức.”
•

Căn cứ vào kết quả kiểm tra mức độ ô nhiễm để áp dụng các mức phạt chi
tiết đối với hành vi vi phạm của các trang trại. Các mức phạt chi tiết được
quy định tại Khoản 2 và Khoản 6 Điều 19 Nghị định 155/2016/NĐ-CP.

“Điều 19. Hành vi gây ơ nhiễm đất, nước, khơng khí; gây ơ nhiễm môi trường
kéo dài, gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng
2. Đối với hành vi gây ô nhiễm đất, nước (nước ngầm, nước mặt bên trong và
ngồi khn viên của cơ sở) hoặc khơng khí vượt quy chuẩn kỹ thuật về mơi
trường đất, nước, khơng khí xung quanh bị xử phạt như sau:
a) Phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 80.000.000 đồng đối với trường hợp hàm
lượng chất gây ô nhiễm (thông số mơi trường) trong đất, nước hoặc khơng khí
vượt quy chuẩn kỹ thuật dưới 03 lần đối với thông số môi trường nguy hại hoặc
dưới 05 lần đối với thông số môi trường thông thường;

7

b) Phạt tiền từ 80.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng đối với trường hợp hàm
lượng chất gây ô nhiễm (thông số mơi trường) trong đất, nước hoặc khơng khí
vượt quy chuẩn kỹ thuật từ 03 lần đến dưới 05 lần đối với thông số môi trường
nguy hại hoặc từ 05 lần đến dưới 10 lần đối với thông số môi trường thông
thường;
c) Phạt tiền từ 100.000.000 đồng đến 150.000.000 đồng đối với trường hợp hàm
lượng chất gây ô nhiễm (thông số mơi trường) trong đất, nước hoặc khơng khí
vượt quy chuẩn kỹ thuật từ 05 lần trở lên đối với thông số môi trường nguy hại
hoặc từ 10 lần trở lên đối với thông số môi trường thông thường.
6. Phạt tiền từ 130.000.000 đồng đến 150.000.000 đồng đối với hành vi gây ô
nhiễm môi trường kéo dài, lặp lại nhiều lần mà không khắc phục được, đã bị xử
phạt vi phạm hành chính về một trong các hành vi sau đây :
a) Xả nước thải vượt quy chuẩn kỹ thuật về chất thải từ 03 lần trở lên với thông số
môi trường thông thường hoặc từ 02 lần trở lên đối với thơng số mơi trường nguy
hại;
b) Xả khí thải vượt quy chuẩn kỹ thuật về chất thải từ 02 lần trở lên đối với thông
số môi trường thông thường hoặc từ 1,5 lần trở lên đối với thông số môi trường
nguy hại;”
Ngồi hình thức xử phạt hành chính, các cơ sở kinh doanh phải có trách

-

nhiệm thực hiện một số biện pháp khắc phục sau: (Căn cứ theo các Điểm a,
c và k Khoản 3, Điều 4 Nghị định 155/2016/NĐ-CP)
•

Khơi phục tình trạng mơi trường đã bị ơ nhiễm, phục hồi mơi trường bị ơ
nhiễm.

•

Thực hiện các biện pháp khắc phục và báo cáo kết quả đã khắc phục xong
hậu quả vi phạm.
8


•

Xây lắp cơng trình bảo vệ mơi trường, vận hành đúng quy trình đối với
cơng trình bảo vệ mơi trường.

“Điều 4. Hình thức, mức xử phạt và biện pháp khắc phục hậu quả đối với hành
vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ mơi trường
3. Ngồi các hình thức xử phạt quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này, cá nhân,
tổ chức vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ mơi trường cịn có thể bị áp
dụng một hoặc nhiều biện pháp khắc phục hậu quả sau đây:
a) Buộc khơi phục lại tình trạng mơi trường đã bị ô nhiễm hoặc phục hồi môi
trường bị ô nhiễm do vi phạm hành chính gây ra; buộc trồng lại, chăm sóc và bảo
vệ diện tích khu bảo tồn đã bị phá hủy, phục hồi sinh cảnh ban đầu cho các loài
sinh vật, thu hồi nguồn gen từ các hoạt động tiếp cận nguồn gen trái pháp luật;
c) Buộc thực hiện các biện pháp khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường và báo
cáo kết quả đã khắc phục xong hậu quả vi phạm theo quy định;
k) Buộc xây lắp cơng trình bảo vệ mơi trường theo quy định; buộc vận hành đúng
quy trình đối với cơng trình bảo vệ môi trường theo quy định;”
Nhận xét trách nhiệm của cơ quan quản lý
Hành vi vi phạm của các trang trại chăn nuôi lợn xảy ra tại thôn La Gián, xã Cổ

III.

Đông, Sơn Tây nên trách nhiệm, thẩm quyền xử lý trực tiếp thuộc về UBND xã Cổ
Đông và UBND thị xã Sơn Tây .
 UBND xã Cổ Đông:
- Trách nhiệm của UBND xã Cổ Đông về bảo vệ môi trường được quy định
tại Điều 143 Luật Bảo vệ môi trường 2014. Trách nhiệm cụ thể trong trường
hợp này được quy định tại các Điểm c và h Khoản 3 Điều 143.
“Điều 143. Trách nhiệm quản lý nhà nước về bảo vệ môi trường của Ủy ban
nhân dân các cấp
9


3. Ủy ban nhân dân cấp xã có trách nhiệm sau:
c) Phát hiện và xử lý theo thẩm quyền các vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường
hoặc báo cáo cơ quan quản lý nhà nước về bảo vệ môi trường cấp trên trực tiếp;
h) Chịu trách nhiệm trước Ủy ban nhân dân cấp huyện nếu để xảy ra ô nhiễm môi
trường nghiêm trọng trên địa bàn.”
-

Thực tế thì UBND xã Cổ Đông chưa thực hiện trách nhiệm của mình:
• Chưa kịp thời phát hiện và có biện pháp xử lý với hành vi gây ô nhiễm
môi trường đối với hành vi vi phạm của các trang trại lợn tại thơn La Gián
•

thuộc địa bàn xã Cổ Đơng.
Chưa giải quyết được bức xúc của người dân, để tình trạng ô nhiễm kéo
dài khiến người dân sống chung với môi trường bị ô nhiễm trong thời gian

dài.
 UBND thị xã Sơn Tây:

- Trách nhiệm của UBND thị xã Sơn Tây về bảo vệ môi trường được quy
định tại Điều 143 Luật Bảo vệ môi trường 2014, cụ thể trong trường hợp
này này được quy định tại Điểm e Khoản 2.
“Điều 143. Trách nhiệm quản lý nhà nước về bảo vệ môi trường của Ủy ban
nhân dân các cấp
2. Ủy ban nhân dân cấp huyện có trách nhiệm sau:
e) Kiểm tra, thanh tra, xử lý vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường; giải quyết
khiếu nại, tố cáo, kiến nghị về bảo vệ môi trường theo quy định của pháp luật về
khiếu nại, tố cáo và quy định của pháp luật có liên quan;
i) Chịu trách nhiệm trước Ủy ban nhân dân cấp tỉnh nếu để xảy ra ô nhiễm mơi
trường nghiêm trọng trên địa bàn.”
-

Thực tế, khi có hành vi gây ô nhiễm của các trang trại chăn nuôi lợn, UBND
thị xã Sơn Tây đã có những động thái sau:
10


•

Phạt hành chính chủ trang trại lợn khi nhận được đơn khiếu nại của người
dân về hành vi gây ô nhiễm môi trường của các trang trại lợn từ năm 2012
– 2014.

→ Đã có biện pháp xử lý: phạt hành chính.
•

Tháng 7 - tháng 9/2019: Khơng có hành động phản hồi đơn khiếu nại của
người dân cũng như can thiệp vấn đề ô nhiễm môi trường trên địa bàn.

→ Chưa xử lý kịp thời vấn đề của người dân, chậm trễ và thiếu trách nhiệm
trong vấn đề bảo vệ môi trường địa phương.


Chính quyền UBND xã Cổ Đơng và UBND thị xã Sơn Tây cần nhanh
chóng giải quyết nhu cầu cấp bách của người dân, đồng thời báo cáo
UBND các cấp có thẩm quyền vào cuộc xử lý chủ trang trại lợn gây ơ
nhiễm. Bên cạnh đó, UBND xã Cổ Đông và UBND thị xã Sơn Tây phải
chịu trách nhiệm trước UBND cấp trên vì để xảy ra ơ nhiễm mơi trường
nghiêm trọng ngay trên địa bàn mà khơng có biện pháp xử lý thích hợp.

11


KẾT LUẬN
Qua việc phân tích, giải quyết tình huống: “Ơ nhiễm môi trường sống do chất
thải của 3 trang trại lợn tại thôn La Gián, xã Cổ Đông, Sơn Tây được người
dân phản ánh từ năm 2012 – 2019” có thể thấy rằng, ô nhiễm môi trường đang là
mối nguy hại ảnh hưởng lớn tới tất cả loài người chúng ta. Nhất là trong giai đoạn
hiện nay, trước yêu cầu của sự nghiệp cơng nghiệp hố hiện đại hóa, phát triển kinh
tế - xã hội của đất nước, thì vấn đề ơ nhiễm mơi trường trở nên nóng bỏng hơn bao
giờ hết. Do đó, chúng ta phải có những hành động để cứu lấy mơi trường, phải kết
hợp hài hồ giữa phát triển kinh tế xã hội với bảo vệ và cải thiện môi trường theo
hướng phát triển bền vững, đồng thời có biện pháp tăng cường pháp chế xã hội chủ
nghĩa trên lĩnh vực bảo vệ môi trường.
Việc xử lý các trường hợp vi phạm Hiến pháp, pháp luật nói chung và pháp luật về
bảo vệ mơi trường nói riêng một cách linh hoạt, mềm dẻo, hợp tính hợp lý sẽ tạo
được niềm tin trong quần chúng nhân dân, nâng cao uy tín của các cơ quan nhà
nước và tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa.

12