Vat Ly 9 Tuan 13 Tiet 23

Tuần: 12
Tiết: 24

Ngày soạn: 07-11-2018
Ngày dạy: 09-11-2018

CHƯƠNG II: ĐIỆN TỪ HỌC
Bài 21: NAM CHÂM VĨNH CỬU
I . Mục tiêu:
1. Kiến thức: - Mô tả được hiện tượng chứng tỏ nam châm vĩnh cửu có từ tính.
- Nêu được sự tương tác giữa các từ cực của hai nam châm.
- Mô tả được cấu tạo và hoạt động của la bàn.
2. Kĩ năng:
- Xác định được các từ cực của kim nam châm.
- Xác định được tên các từ cực của một nam châm vĩnh cửu trên cơ sở biết các từ
cực của một nam châm khác.
- Biết sử dụng la bàn để tìm hướng địa lí.
3. Thái độ:
- Có tác phong làm việc cẩn thận, kiên trì chính xác, trung thực.
II. Chuẩn bị:
1. GV: - Cho mỗi nhóm hs: 2 thanh nam châm thẳng trong đó một thanh được bọc kín để che kín
phần sơ màu và tên các cực; Một ít vụn sát trộn lẫn với vụn gỗ, nhơm đồng, nhựa xốp; 1 nam châm
hình chữ U; 1 kim nam châm đặt trên mũi nhọn thẳng đứng; 1 la bàn;1 giá TN và 1 sợi dây để treo
thanh nam châm.
2. HS: - Xem trước bài.
III . Tổ chức hoạt động dạy và học:
1. Ổn định lớp:(1 phút). 9A1: …………………………………………………
9A2: …………………………………………………
2. Kiểm tra bài cũ: - Trả bài kiểm tra 1 tiết.
3. Tiến trình:

GV tổ chức các hoạt động

Hoạt động của học sinh

Kiến thức cần đạt

Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới:(1 phút)
- Cho HS quan sát đinh sắt - HS làm theo yêu cầu của GV.
trộn với vật liệu khác. Làm
cách nào để tách đinh sắt ra
khỏi các thứ khác? Cho HS
nêu phương án và GV đặt vấn
đề vào bài.
Hoạt động 2: Nhớ lại kiến thức về lớp 5 và lớp 7 về từ tính của nam châm:(5 phút)
- Tổ chức cho hs trao đổi nhóm - Trao đổi nhóm để giúp nhau I. Từ tính của nam châm:
và giúp đỡ nhóm hs yếu.
nhớ lại từ tính của nam châm thể 1 . thí nghiệm:
hiện như thế nào, thảo luận để đề C1: Nam Châm hút sắt
xuất TN phát hiện thanh kim loại
có phải là nam châm khơng?
- Cho nhóm cử đại diện trả lời - Trao đổi ở lớp về các phương
trước lớp. Giúp hs lựa chọn án TN do lớp đề xuất.
phương án đúng.


- Giao dụng cụ cho các nhóm. - Từng nhóm thực hiện TN trong
chú ý nên gài vào dụng cụ của C1. Đặt thanh đó gần sắt hoặc
một hai nhóm thanh kim loại thép, nếu thanh đó hút sắt hoặc
khơng là nam châm để tạo tính thép thì thanh đó là nam châm.
bất ngờ và khách quan của TN.

Yêu cầu trả lời C1?
Hoạt động 3: Phát hiện thêm từ tính của nam châm:(10 phút)
- Cho hs làm việc với SGK để - Nhóm hs thực hiện từng nội I. Từ tính của nam châm:
nắm vững nhiệm vụ của C 2. Có dung của C2. Mỗi hs đều ghi kết 1 . thí nghiệm:
thể cử một hs đứng lên nhắc lại quả TN vào vở.
C2: + Khi đã đứng cân bằng
nhiệm vụ?
C2: + Khi đã đứng cân bằng kim kim nam châm nằm dọc theo
- Giao dụng cụ TN cho các nam châm nằm dọc theo hướng hướng bắc nam địa lí.
nhóm, nhắc hs quan sát, theo bắc nam địa lí.
+ Khi xoay kim nam châm luôn
dõi và ghi kết quả vào vở?
+ Khi xoay kim nam châm luôn trở về lại hướng ban đầu.
trở về lại hướng ban đầu.
2. Kết luận: Kim (hoặc thanh)
- Cho các nhóm trả lời các câu
nam châm tự do, khi đã đứng
hỏi sau:
cân bằng luôn chỉ hướng nam - Nam châm đứng tự do lúc đã - Hướng Nam- Bắc.
bắc cực chỉ hướng bắc gọi là
cân bằng chỉ về hướng nào?
cực bắc, cực chỉ hướng nam gọi
- Bình thường có thể tìm được - Khơng tìm được.
là cực nam.
một nam châm mà khơng chỉ
hướng Bắc – Nam khơng?
- Ta có kết luận gì về từ tính của - Rút ra kết luận: Kim (hoặc
nam?.
thanh) nam châm tự do, khi đã
- GV thông báo về qui ước các đứng cân bằng luôn chỉ hướng

cực của nam châm.
nam - bắc cực chỉ hướng bắc gọi
là cực bắc, cực chỉ hướng nam
gọi là cực nam.
- GV thông báo thêm về vật lệu - Nghiên cứu SGK và ghi nhớ.
mà nam châm có khả năng hút
và vật liệu mà nam châm khơng
hút
- Cho hs làm việc với SGK tìm - Qui ước cách đặt tên đánh dấu
quy ước đặt tên cực và quy định bằng sơn màu các cực của nam
màu sơn.
châm.
- Cho hs quan sát hình 21.2 + Đầu có màu nhạt ứng với cực
SGK. Có thể bố trí cho nhóm hs cực nam (S)
làm quen với các nam châm có + Đầu màu đậm ứng với cực bắc
trong phòng TN.
(S)
- Tên các vật liệu từ
- GV: Nêu các dạng nam châm - Quan sát để nhận biết các nam
thường gặp.
châm thường gặp.
Hoạt động 4: Tìm hiểu tướng tac giữa hai nam châm:(14 phút)
- Trước khi làm TN yêu cầu hs - Hoạt động nhóm để thực hiện II. Tương tác giữa hai nam
cho biết C3, C4 yêu cầu làm các TN được mơ tả trền hình châm:
những cơng việc gì?
21.3 SGK và các u cầu ghi 1. Thí nghiệm:
- Theo dõi và giúp các nhóm trong C3, C4.
- C3: Cực từ khác tên thì hút

làm TN. Cần nhắc hs quan sát
nhanh để nhận biết tương tác
trong trường hợp hai nam châm
cùng tên.
- Cử đại diện nhóm báo cáo
thực hành và rút ra kết luận

- C3: Cực từ khác tên thì hút nhau.
nhau.
-C4: Cực từ cùng tên thì đẩy
-C4: Cực từ cùng tên thì đẩy nhau.
nhau.
2.Kết luận: Khi đưa từ cực của
- Rút ra kết luận về qui luật hai nam châm lại gần nhau thì
tương tác tương tác giữa các cực chúng hút nhau nếu các cực
của hai nam châm.
khác tên; đẩy nhau nếu các cực
Kết luận: Khi đưa từ cực của hai cùng tên.
nam châm lại gần nhau thì:
+ Chúng hút nhau nếu các cực từ
khác tên
+ Chúng đẩy nhau nếu các cực
từ cùng tên
Hoạt động 5: Vận dụng:(12 phút)
- Đặt câu hỏi: Sau khi học bài - Mô tả một cách dầy đủ từ tính III. Vận dụng:
hơm nay, các em biết những gì của một nam châm.
C5: Có thể tổ Xơng Chi đã lắp
về từ tính của nam châm?
- Làm việc cá nhận để trả lời C 5, trên xe một thanh nam châm.
- Cho hs làm vào vở và trao đổi C6, C7, C8.

Đây chỉ là một giả thuyết, gắn
trên lớp về lời giải của C5, C6, C5: Có thể tổ Xông Chi đã lắp với nội dung của bài học, giúp
C7, C8?
trên xe một thanh nam châm. hs vận dụng kiến thức để giải
Đây chỉ là một giả thuyết, gắn thích hiện tượng vừa nêu.
với nội dung của bài học, giúp hs C6: Bộ phận chỉ hướng của la
vận dụng kiến thức để giải thích bàn là kim nam châm. Bởi vì tại
hiện tượng vừa nêu.
mọi vị trí trên trái đất (trừ hai
C6: Bộ phận chỉ hướng của la cực) kim nam châm luôn chỉ
bàn là kim nam châm. Bởi vì tại theo hướng Bắc – Nam
mọi vị trí trên trái đất (trừ hai C7: Đầu nào của nam châm có
cực) kim nam châm ln chỉ ghi chữ N là cực Bắc đầu nào
theo hướng Bắc – Nam
của nam châm có ghi chữ S là
- Cho hs đọc SGK nếu cịn thời C7: Đầu nào của nam châm có cực Nam
gian cho các câu hỏi cho hs suy ghi chữ N là cực Bắc đầu nào C8: Trên hình 21.5 SGK, sát với
nghĩ: Ghin-bớt đã đưa ra giả của nam châm có ghi chữ S là cực có ghi N)( cực Bắc) của
thuyết gì? về trái đất? điều gì là cực Nam
nam châm trên dây là cực Nam
kì lạ khi Gin-bớt đưa la bàn lại C8: Trên hình 21.5 SGK, sát với của thanh nam châm, đầu còn
gần trái đất tí hon mà ơng đã cực có ghi N)( cực Bắc) của nam lại là cực bắc.
làm bằng sắt nhiễm từ
châm trên dây là cực Nam của
thanh nam châm, đầu còn lại là
cực bắc.
IV. Củng cố:(1 phút)
- Cho hs đọc phần ghi nhớ sgk.
- Hệ thống hóa các kiến thức đã học.
V. Hướng dẫn về nhà:(1 phút)

- Về nhà học thuộc phần ghi nhớ.
- Làm bài tập SBT, xem trước bài 22 SGK.
VI. Rút kinh nghiệm:
…………………………………………………………………………………………………………..


.................................................................................................................................................................