Giao an ca nam mau moi

Ngày soạn: 14/8/2018
Ngày dạy:

Tiết : 01

Tên bài:

PHẦN MỘT. CƠ HỌC
CHỦ ĐỀ 1. ĐỘNG HỌC CHẤT ĐIỂM
BÀI 1. CHUYỂN ĐỘNG CƠ

I. MỤC TIÊU
1. Kiến thức
- Nêu được chuyển động cơ, chất điểm là gì.
- Nêu được hệ quy chiếu bao gồm những yếu tố nào. Mốc thời gian là gì.
2. Kĩ năng
- Xác định được vị trí của một vật trong hệ quy chiếu.
3. Thái độ
- Tích cực thảo luận nhóm
4. Xác định nội dung trọng tâm của bài
- Chuyển động cơ của một vật (gọi tắt là chuyển động) là sự thay đổi vị trí của vật đó so với các vật khác
theo thời gian.
- Một vật chuyển động được coi là một chất điểm nếu kích thước của nó rất nhỏ so với độ dài đường đi
(hoặc so với những khoảng cách mà ta đề cập đến).
 Hệ quy chiếu gồm :
 Một vật làm mốc, một hệ toạ độ gắn với vật làm mốc ;
Một mốc thời gian và một đồng hồ.
 Mốc thời gian (gốc thời gian) là thời điểm bắt đầu đo thời gian khi mô tả chuyển động của vật.
 Biết cách xác định được toạ độ ứng với vị trí của vật trong khơng gian (vật làm mốc và hệ trục toạ độ).
 Biết cách xác định được thời điểm và thời gian ứng với các vị trí trên (mốc thời gian và đồng hồ).
5. Định hướng phát triển năng lực

- Năng lực chung: Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo, năng lực hợp tác
- Năng lực chuyên biệt:
+ K1: trình bày được kiến thức về các khái niệm chuyển động cơ , chất điểm, hệ quy chiếu, mốc thời gian.
+ K3: Sử dụng kiến thức về hệ quy chiếu để thực hiện nhiệm vụ học tập
+ P3: Thu thập, xử lí thơng tin để xác định tọa độ của vật
+ X5: Ghi lại kết quả xác định thời điểm và thời gian của một vật bất kì chuyển động trong thực tế
+ X8: Tham gia hoạt động nhóm trong học tập vật lí
II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH
1. Chuẩn bị của giáo viên


- Xem lại phần cơ học lớp 8, ví dụ thực tế. Bảng 1.1 SGK
- PHT 1:
Câu 1. Trường hợp nào sau đây không thể coi vật như một chất điểm?
A. Chiếc xe ô tô chạy từ Gia Lai đến Kon Tum

B. Quả bóng lăn trên mặt sân

C. Quả địa cầu quay quanh trục của nó

D. Con chim bay đi tránh rét

Câu 2. Cho bảng giờ tàu chạy, hãy xác định thời gian tàu chạy từ Huế đến Quảng Ngãi, từ Vinh đến
Nha Trang.
Vinh
0h53’

Huế
8h05’

Đà Nẵng
10h45’

Quảng Ngãi
13h37’

Nha Trang
20h26’

Câu 3. Hệ tọa độ cho phép ta xác định yếu tố nào trong bài tốn cơ học?
A. Vị trí của vật

B. Vị trí và thời điểm vật bắt đầu chuyển động

C. Vị trí và thời điểm vật ở vị trí đó

D. Vị trí và diễn biến của chuyển động

2. Chuẩn bị của học sinh
- Tìm hiểu trước các khái niệm: Chuyển động cơ, chất điểm, mốc thời gian, hệ quy chiếu.
III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
Nội dung

Hoạt động của Giáo viên

Hoạt động của học sinh

Năng lực hình

Nội dung 1. (3 phút)

Giới thiệu về chương trình

Theo dõi

Giới thiệu chương trình

vật lí 10

vật lí 10
Nội dung 2. (7 phút)

Giao nhiệm vụ học tập: 1.

Hoạt động nhóm, thảo

K1. Trình bày về

Tìm hiểu khái niệm

Chuyển động cơ là gì?

luận.

các kiến thức vật lí

chuyển động cơ, chất

Làm thế nào để biết được

Trình bày kết quả:

điểm, quỹ đạo của

một vật đang chuyển

1- Chuyển của một vật (gọi

chuyển động.

động?Từ đó hãy rút ra một

tắt là chuyển động) là sự

các hiện tượng tự

I. Chuyển động cơ. tính chất quan trọng của

thay đổi vị trí của vật đó so

nhiên bằng ngơn

Chất điểm.

chuyển động?

với các vật khác theo thời

ngữ vật lí và chỉ ra

1. Chuyển động cơ.

2. Hãy lấy các ví dụ về

gian.

các quy luật vật lí

- Muốn biết một vật có

trong hiện tượng

(gọi tắt là chuyển động) nêu rõ các vật có thể được

chuyển động hay khơng, ta

đó.

là sự thay đổi vị trí của

chọn làm mốc trong các ví

phải chọn một vật làm

vật đó so với các vật

dụ đó.

mốc.

thành

Chuyển của một vật chuyển động của vật và

khác theo thời gian.

- Chuyển động có tính
tương đối.
2. Cho ví dụ về chuyển

- P2: mơ tả được


động cơ và nêu rõ các vật
2. Chất điểm.

được chọn làm mốc.

Một vật chuyển động Thông báo: Trong chương
được coi là một chất

trình này, chúng ta chỉ xét

Trả lời: Một vật có kích
thước rất nhỏ

điểm nếu kích thước của những vật được coi là chất
nó rất nhỏ so với độ dài

điểm. Vậy trong trường

đường đi (hoặc so với hợp nào một vật được coi
những khoảng cách mà là chất điểm?
ta đề cập đến).

Nhận xét: Trong nhiều
trường hợp, vật có kích
thước khá lớn vẫn được coi
là chất điểm. Một vật
chuyển động được coi là
chất điểm nếu kích thước
của vật rất nhỏ so với độ
dài đường đi hoặc phạm vi
chuyển động của nó.
Giao nhiệm vụ học tập:
Mỗi nhóm hãy lấy ba ví dụ

Cá nhân cho ví dụ, trình

về chuyển động mà trong

bày trước lớp. Các nhóm

đó vật chuyển động được

thảo luận và nhận xét về

coi như một chất điểm.

các ví dụ đã nêu.

Cho học sinh theo dõi một
đoạn video về chuyển động
3. Quỹ đạo.
Tập hợp tất cả các vị

của một số vật, bằng khái

Theo dõi đoạn video và trả

niệm quỹ đạo trong sách

lời câu hỏi của giáo viên

trí của một chất điểm

giáo khoa, hãy cho biết

- P3: Thu thập,

chuyển động tạo ra một

quỹ đạo của các vật đó.

đánh giá, lựa chọn

đường nhất định. Đường

Thơng báo: Đường nối tất

và xử lí thơng tin

đó được gọi là quỹ đạo

cả các vị trí của vật chuyển

từ các nguồn khác

của chuyển động.

động trong không gian

nhau để giải quyết

theo thời gian gọi là quỹ

vấn đề trong học

đạo của chuyển động. Nói

tập vật lí.

cách khác, quỹ đạo chuyển
động là tập hợp tất cả các


vị trí của một chất điểm
chuyển động trong khơng
gian
Đặt câu hỏi: Hãy nêu một

Trả lời: đường thẳng,

số dạng quỹ đạo mà em

đường cong, đường trịn

Nội dung 2 (15’) Tìm

biết
Chuyển giao nhiệm vụ:

HS thảo luận:

hiểu cách xác định vị

Học sinh đọc mục II.1

- Để xác định vị trí của

kiến thức và ứng

trí của vật trong khơng

SGK và trả lời các câu hỏi:

một vật ta chọn một vật

dụng vật lí bằng

gian.

- Làm thế nào để xác định

làm mốc, chọn một chiều

ngôn ngữ vật lí và

II. Cách xác định vị trí vị trí của một vật nếu biết

dương rồi dùng thước đo

các cách diễn tả

của vật trong không quỹ đạo chuyển động?

khoảng cách từ vị trí của

đặc thù của vật lí.

gian.

vật đến vật mốc.

- Hoàn thành yêu cầu C2

- X1: trao đổi

- X5:

Ghi

lại

1. Vật làm mốc và + Nhận xét bài làm của học - Hoàn thành yêu cầu C2

được các kết quả từ

thước đo.

sinh

các hoạt động học

Nếu biết đường đi + Giới thiệu hệ tọa độ Oxy

tập vật lí của mình

(quỹ đạo) của vật, ta chỉ

(nghe giảng, tìm

cần chọn một vật làm

kiếm thơng tin, thí

mốc và một chiều dương

nghiệm, làm việc

trên đường đó là có thể

nhóm… ).

xác định được chính xác

- X6: trình bày

vị trí của vật bằng cách

các kết quả từ các

dùng một cái thước đo

hoạt động học tập

chiều dài đoạn đường từ

vật lí của mình

vật làm mốc đến vật.

(nghe giảng, tìm

2. Hệ toạ độ.

kiếm thơng tin, thí

Gồm 2 trục: Ox; Oy
vng

góc

nhau

nghiệm, làm việc

tạo

nhóm… ) một cách

thành hệ trục toạ độ

phù hợp.

vng góc, điểm O là
gốc toạ độ.
Nội dung 3. (15’) Xác

Chuyển giao nhiệm vụ:

Thảo luận nhóm để hồn

định thời gian trong

- Yêu cầu học sinh tự phân

thành nhiệm vụ

các kết quả từ các

chuyển động

biệt thời điểm và thời gian

trình bày kết quả

hoạt động học tập

- X6: trình bày

- Hồn thành câu C4 và

vật lí của mình

câu 2 trong phiếu học tập

(nghe giảng, tìm


Nhận xét bài làm của học

kiếm thơng tin, thí

sinh

nghiệm, làm việc

Thơng báo kến thức về hệ

nhóm… ) một cách

quy chiếu

phù hợp.

IV. BÀI TẬP KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ NĂNG LỰC HỌC SINH (5 phút)
1. Bảng ma trận kiểm tra các mức độ nhận thức
Nội dung

Nhận biết

Thông hiểu

Vận dụng

Vận dụng cao

(Mức độ 1)
Trường hợp vật

(Mức độ 2)

(Mức độ 3)

(Mức độ 4)

1. Chất điểm

được coi là chất

điểm
2. Thời điểm và

Phân biệt thời điểm

thời gian
3. Hệ tọa độ

và thời gian
Xác định tọa độ
của một vật

2. Câu hỏi và bài tập củng cố
Câu 1. Trường hợp nào dưới đây có thể coi chiếc máy bay là một chất điểm? (MĐ 1)
A. Chiếc máy bay đang chạy trên đường băng
B. Chiếc máy bay đang bay từ Hà Nội đi TP Hồ Chí Minh
C. Chiếc máy bay đang nhào lộn
D. Chiếc máy bay đang hạ cánh
Câu 2. Trong trường hợp nào dưới đây, số chỉ thời điểm mà ta xét trùng với số đo của khoảng thời gian
trơi? (MĐ 2)
A. Trận bóng đá diễn ra từ 15 h đến 16 h 45’
B. Lúc 8 h có một chiếc xe chạy từ Iakhươl, sau 15’ thị xe đến Chưpăh
C. Máy bay xuất phát từ Pleiku lúc 0h, sau 2 h thì đến TP Hồ Chí Minh
D. Lúc 9 h, chương trình The Voice kid diễn ra, sau 1 tiếng thì kết thúc.
Câu 3. Một ơ tơ chở khách xuất phát từ bến xe Hà Nội chạy trên đường quốc lộ 5 đi hải Phòng. Trong
trường hợp này, nên chọn vật mốc và các trục tọa độ của hệ quy chiếu như thế nào để có thể xác định vị trí
của ơ tơ ở thời điểm định trước? (MĐ 3)
3. Dặn dị
Ơn tập phần kiến thức lớp 8 và trả lời:
- Chuyển động thẳng đều là gì? Nêu cơng thức tính vận tốc trung bình và qng đường đi được trong

chuyển động thẳng đều.


- Cùng một lúc tại hai điểm A và B cách nhau 10km có hai ơtơ chạy cùng chiều trên đoạn đường thẳng từ A
đến B. Vận tốc của ôtô chạy từ A là 54km/h và của ôtô chạy từ B là 48km/h. Chọn A làm mốc, chọn thời
điểm xuất phát của hai xe làm mốc thời gian và chọn chiều chuyển động của hai ôtô làm chiều dương. Viết
phương trình chuyển động của hai ơtơ trên.
- Cho hàm số: y = 2x +3. Hãy vẽ đồ thị của hàm số trên hệ trục tọa độ Oxy


Ngày soạn: 14/8/2018
Ngày dạy:
Tên bài:

Tiết : 02
Bài 2. CHUYỂN ĐỘNG THẲNG ĐỀU

I. MỤC TIÊU
1. Kiến thức
- Nhận biết được đặc điểm về vận tốc của chuyển động thẳng đều. Nêu được vận tốc là gì.
- Nêu được phương trình của chuyển động thẳng đều, giải thích nghĩa của các đại lượng có trong phương
trình.
2. Kĩ năng
- Lập được phương trình chuyển động của vật chuyển động thẳng đều
- Vận dụng được phương trình x = x0 + v.t đối với chuyển động thẳng đều của một hoặc hai vật
- Vẽ được đồ thị tọa độ - thời gian của chuyển động thẳng đều
3. Thái độ
- Tích cực hợp tác, tự học để lĩnh hội kiến thức
4. Xác định nội dung trọng tâm của bài
1. Chuyển động thẳng đều là chuyển động của một vật có quỹ đạo là đường thẳng, có vận tốc như nhau trên

mọi quãng đường.
Chuyển động thẳng đều có ba đại lượng đặc trưng là: vận tốc, quãng đường và thời gian chuyển động.
x  x0
x
Vận tốc trung bình: v = t = t  t0
2. Độ dời: x  x  xo v.(t  to ) v.t
s
3. Tốc độ trung bình: vtb = t
4. Quãng đường đi được: s = v. t
5. Phương trình của chuyển động thẳng đều: x = x 0 + v (t - t 0 ).
Nếu chọn gốc tọa độ và gốc thời gian tại vị trí vật bắt đầu dời chổ (x 0 = 0, t0 = 0) thì x = s = v. t
6. Chú ý: Chọn chiều dương cùng chiều chuyển động của vật nào đó (nếu có nhiều vật)
* Vật chuyển động cùng chiều dương v > 0, ngược chiều dương v < 0.
* Vật ở phía dương của trục tọa độ x > 0, ở phía âm của trục tọa độ x < 0.
5. Định hướng phát triển năng lực
- Năng lực chung: Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo, năng lực hợp tác
- Năng lực chuyên biệt:
+ K1: trình bày được kiến thức về các khái niệm chuyển động thẳng đều, vec tơ vận tốc


+ K3: Sử dụng kiến thức về phương trình của chuyển động thẳng đều để thực hiện nhiệm vụ học tập
+ P3: Thu thập, xử lí thơng tin để xác định vị trí của vật
+ X5: Ghi lại kết quả xác định vật tốc, tọa độ của một vật bất kì chuyển động trong thực tế
+ X8: Tham gia hoạt động nhóm trong học tập vật lí
II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH
1. Chuẩn bị của giáo viên
- Dụng cụ thí nghiệm: Bộ thí nghiệm khảo sát chuyển động thẳng đều (4 bộ)
- PHT 1: Thực hiện thí nghiệm cho viên bi chuyển động thẳng trên máng ngang (chọn là trục Ox). Em hãy
xác định thời gian vật chuyển động trên những quảng đường khác nhau ghi kết quả vào bảng sau:
x (m)

10
20
30
40
t (s)
0
0,25
1
Tính vận tốc của vật chuyển động trên mỗi đoạn đường và rút ra nhận xét.

50

- PHT 2. Giải bài toán sau: Cùng một lúc tại hai điểm A và B cách nhau 10km có hai ôtô chạy cùng chiều
trên đoạn đường thẳng từ A đến B. Vận tốc của ôtô chạy từ A là 54km/h và của ôtô chạy từ B là 48km/h.
Chọn A làm mốc, chọn thời điểm xuất phát của hai xe làm mốc thời gian và chọn chiều chuyển động của
hai ôtô làm chiều dương. Viết phương trình chuyển động của hai ơtơ trên.
2. Chuẩn bị của học sinh
- Ơn lại kiến thức đã học về chuyển động đều ở lớp 8
- Xem lại phần vẽ đồ thị của hàm số để giải phần bài tập củng cố
III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
Nội dung

Hoạt động của Giáo

Hoạt động của học

Năng lực hình thành

Nội dung 1. (10’) Ổn định

viên
Chuyển giao nhiệm vụ:

sinh
2 học sinh lên bảng trả

lớp và kiểm tra bài cũ.

HS1. a) Chuyển động

lời bài

các kết quả từ các hoạt

của vật là gì ? Khi nào

Các học sinh cịn lại

động học tập vật lí của

coi vật là chất điểm ?

theo dõi và nhận xét

mình (nghe giảng, tìm

- X5: Ghi lại được

b) Nêu cách xác định

kiếm thơng tin, thí

vị trí của một chất

nghiệm,

điểm ?

nhóm… ).

làm

việc

HS 2. - Cho hàm số: y

- X6: trình bày các

= 2x +3. Hãy vẽ đồ thị

kết quả từ các hoạt

của hàm số trên hệ trục

động học tập vật lí của

tọa độ Oxy

mình (nghe giảng, tìm
kiếm thơng tin, thí

nghiệm,

làm

việc

nhóm… ) một cách
Nội dụng 2. (15’) Ơn lại

Chuyển giao nhiệm vụ:

Hoạt động nhóm: cùng

phù hợp.
- K1: Trình bày

khái niệm về vận tớc trung

u cầu học sinh hồn

nhau thực hiện thí

được kiến thức về các

bình của chuyển động.

thành phiếu học tập số

nghiệm và nhận xét kết

hiện tượng, đại lượng,

I. Chuyển động thẳng đều.

1

quả đạt được

định luật, ngun lí vật

1. Tớc độ trung bình

Nhận xét bài làm của

Một nhóm lên bảng

lí cơ bản, các phép đo,

Quangduongdiduoc
Tocdotrungbình 
Thoigianchuyendong

học sinh. Kết luận, vận

trình bày, các nhóm

các hằng số vật lí.

tốc của vật khơng thay

cịn lại đối chiếu kết

- K2: Trình bày

đổi, vật chuyển động

quả và nhận xét

s
vtb 
t
Đơn vị: m/s hoặc km/h

thẳng đều.

được mối quan hệ giữa
các kiến thức vật lí.

- Yêu cầu học sinh đưa
ra định nghĩa chuyển
động thẳng đều và
công thức tính tốc độ

Nội dung 3 (10’) Tìm hiểu

trung bình.
Chuyển giao nhiệm vụ:

Thảo luận nhóm trả lời

khái niệm về chuyển động

Thế nào là chuyển

các câu hỏi:

các kết quả từ các hoạt

thẳng đều và quãng đường

động thẳng đều? Cho

- Chuyển động thẳng

động học tập vật lí của

đi được của chuyển động

ví dụ? Quảng đường đi

đều là chuyển động

mình (nghe giảng, tìm

thẳng đều.

được của chuyển động

trên đường thẳng có

kiếm thơng tin, thí

2. Chuyển động thẳng đều.

thẳng đều tỉ lệ thuận

tốc độ trung bình

nghiệm,

khơng đổi

nhóm… ).

Chuyển động thẳng đều là với đại lượng nào?

- X5: Ghi lại được

làm

việc

chuyển động có quỹ đạo là

- Cá nhân nêu ví dụ

- X6: trình bày các

đường thẳng & có tốc độ

- Quãng đường đi được

kết quả từ các hoạt

trung bình như nhau trên mọi

tỉ lệ thuận với thời

động học tập vật lí của

qng đường.

gian.

mình (nghe giảng, tìm

3. Qng đường đi được

kiếm thơng tin, thí

trong chuyển động thẳng

nghiệm,

đều.

nhóm… ) một cách
s vtb .t v.t

Trong chuyển động thẳng
đều, quãng đường đi được s tỉ
lệ thuận với thời gian chuyển
động t.

phù hợp.

làm

việc


Nội dung 4. (5’) Tìm hiểu về

Chuyển giao nhiệm

Thảo luận nhóm:

phương trình tọa độ - thời

vụ:- PHT 2. Giải bài

Các nhóm trình bày kết

kết quả từ các hoạt

gian của chuyển động thẳng

tốn sau: Cùng một lúc

quả:

động học tập vật lí của

đều

tại hai điểm A và B

- Phương trình chuyển

mình (nghe giảng, tìm

cách nhau 10km có hai

động của xe đi từ A:

kiếm thơng tin, thí

ơtơ chạy cùng chiều

xA = vA.t = 40t

nghiệm,

trên đoạn đường thẳng

- Phương trình chuyển

nhóm… ) một cách

từ A đến B. Vận tốc

động của xe đi từ B:

phù hợp.

của ôtô chạy từ A là

xB = x0B + vB.t = 60-20t

54km/h và của ôtô

Khi hai xe gặp nhau,

chạy từ B là 48km/h.

chúng có cùng tọa độ:

Chọn A làm mốc, chọn

xA = xB

thời điểm xuất phát của từ đó t = 1h. Vậy sau 1
hai xe làm mốc thời

h hai xe gặp nhau, vị trí

gian và chọn chiều

gặp cách A 40 km

chuyển động của hai

Các bước vẽ độ thị

ôtô làm chiều dương.

hàm số:

Viết phương trình

Bước 1. Xác định tọa

chuyển động của hai

độ các điểm khác nhau

ơtơ trên.

thõa mãn phương trình

Nhận xét câu trả lời

đã cho (lập bảng x,t)

của học sinh

Bước 2. Xác định vị trí

Chuyển giao nhiệm vụ:

các điểm trên hệ tọa độ

Từ kiến thức toán học

Oxt

liên quan đến hàm số

Bước 3. Nối các điểm

bậc nhất, hãy vẽ đồ thị

đó với nhau, ta được

tọa độ, thời gian của

một đoạn thẳng, hình

hai chuyển động trên.

ảnh thu được là đồ thị

Nhận xét câu trả lời.

của hàm số

Đặt câu hỏi: Có u
cầu gì về giới hạn của

đồ thị? Khi hai đồ thị
cắt nhau, ta có điều gì?

- X6: trình bày các

làm

việc


IV. BÀI TẬP KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ NĂNG LỰC HỌC SINH
1. Bảng ma trận kiểm tra các mức độ nhận thức
Nội dung

Nhận biết

Thông hiểu

Vận dụng

Vận dụng cao

(Mức độ 1)

(Mức độ 3)

(Mức độ 4)

Đồ thị tọa độ -

(Mức độ 2)
nhận xét về tính

thời gian của

chất chuyển động

chuyển động

của các đồ thị

thẳng đều
Phương trình của

Lập phương trình

xác định vị trí của

chuyển động

chuyển động của

các vật sau thời

thẳng đều

các vật

gian t

2. Câu hỏi và bài tập củng cố
Câu 1. Cho đồ thị tọa độ - thời gian của hai chuyển động, nhận xét nào sau đây là đúng?
A. Chuyển động 1 là chuyển động đều, chuyển động 2 là
chuyển động không đều
B. Chuyển động 1 có tốc độ lớn hơn và xuất phát cùng lúc với

x

1

chuyển động 2

2

C. Hai chuyển động có tốc độ khác nhau, xuất phát tại các
thời điểm khác nhau
D. Hai chuyển động có tốc độ khác nhau và xuất phát từ

O

t

cùng một vị trí
Câu 2. Hai ơ tơ cùng xuất phát tại hai điểm A và B cách nhau
18 km và chạy cùng chiều từ A đến B trên một đoạn đường thẳng
Hai xe chạy đều với tốc độ lần lượt là 72 km/h và 60 km/h. Chọn điểm A làm gốc , gốc thời gian là lúc hai
xe bắt đầu chạy và chiều từ A đến B là chiều dương
a. Viết phương trình tọa độ của hai ơ tơ
b. Xác định vị trí và khoảng cách giữa hai ô tô sao 30 phút kể từ lúc xuất phát
c. Xác định vị trí và thời điểm hai ơ tơ gặp nhau, minh họa bằng đồ thị tọa độ - thời gian.

3. Dặn dị
- Học sinh ơn tập lại khái niệm chuyển động thẳng đều
- Học thuộc cơng thức tính vận tốc trung bình, quãng đường đi được, phương trình chuyển động
- Nêu đặc điểm đồ thị tọa độ - thời gian của chuyển động thẳng đều


Ngày soạn: 21/08/2018
Ngày dạy:

Tiết :03
BÀI TẬP

I. MỤC TIÊU
1. Kiến thức
- Trình bày được khái niệm chất điểm; hệ qui chiếu; khái niệm chuyển động thẳng đều tốc độ trung bình và
đường đi trong chuyển động thẳng đều.
- Viết được phương trình của chuyển động thẳng đều
2. Kĩ năng
- Vận dụng các công thức giải các bài tập về chuyển động thẳng đều
- Giải được các bài tập về chuyển động thẳng đều
3. Thái độ
- Tích cực hợp tác, tự học để lĩnh hội kiến thức
4. Xác định nội dung trọng tâm của bài
I. Chuyển động thẳng đều
1. Tốc độ trung bình:

vtb 

s
t

Với : s = x2 – x1 ; t = t2 – t1

2. Chuyển động thẳng đều.
Là chuyển động có quỹ đạo là đường thẳng và có tốc độ trung bình như nhau trên mọi quãng đường.
3. Quãng đường đi trong chuyển động thẳng đều. s = vtbt = vt
Trong chuyển động thẳng đều, quãng đường đi được s tỉ lệ thuận với thời gian chuyển động t.
II. Phương trình chuyển động và đồ thị toạ độ – thời gian của chuyển động thẳng đều.
1. Phương trình chuyển động.
Trong đó:

x = xo + s = xo + vt
s là quãng đường đi

v là vận tốc của vật hay tốc độ
t là thời gian chuyển động
x0 là tọa độ ban đầu lúc t 0

x là tọa độ ở thời điểm t
2. Đồ thị toạ độ – thời gian của chuyển động thẳng đều.
a) Bảng
t(h)
x(km)

0 1 2 3 4 5 6
5 15 25 35 45 55 65


b) Đồ thị

5. Định hướng phát triển năng lực
- Năng lực chung: Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo, năng lực hợp tác
- Năng lực chuyên biệt:
K3: Sử dụng được kiến thức vật lí để thực hiện các nhiệm vụ học tập.
K4: Vận dụng (giải thích, dự đốn, tính tốn, đề ra giải pháp, đánh giá giải pháp … ) kiến thức vật lí vào
các tình huống thực tiễn.
P5: Lựa chọn và sử dụng các cơng cụ tốn học phù hợp trong học tập vật lí.
X8: Tham gia hoạt động nhóm trong học tập vật lí
II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH
1. Chuẩn bị của giáo viên
Các phiếu học tập
PHT 1. (học sinh trung bình – yếu)Bài 1: Một xe chạy trong 5h: 2h đầu xe chạy với tốc độ trung bình
60km/h, 3h sau xe chạy với tốc độ trung bình 40km/h.Tính tốc tốc trung bình của xe trong suốt thời gian
chuyển động.
Bài 2: Một xe đi nửa đoạn đường đầu tiên với tốc độ trung bình v1=12km/h và nửa đoạn đường sau với tốc
độ trung bình v2 =20km/h. Tính tốc độ trung bình trên cả đoạn đường.
Bài 3: Một ơ tơ đi từ A đến B. Đầu chặng ô tô đi ¼ tổng thời gian với v = 50km/h. Giữa chặng ô tô đi ½
thời gian với v = 40km/h. Cuối chặng ơ tơ đi ¼ tổng thời gian với v = 20km/h. Tính vận tốc trung bình
của ơ tơ?
Bài 4: Một nguời đi xe máy từ A tới B cách 45km. Trong nửa thời gian đầu đi với vận tốc v1, nửa thời gian
sau đi với v2 = 2/3 v1. Xác định v1, v2 biết sau 1h30 phút nguời đó đến B.
PHT 2 (học sinh khá – giỏi)
Bài 1: Trên đường thẳng AB, cùng một lúc xe 1 khởi hành từ A đến B với v = 40km/h. Xe thứ 2 từ B đi
cùng chiều với v = 30km/h. Biết AB cách nhau 20km. Lập phương trình chuyển động của mỗi xe với cùng
hệ quy chiếu.


Bài 2: Lúc 7 giờ, một người ở A chuyển động thẳng đều với v = 36km/h đuổi theo người ở B đang chuyển
động với v = 5m/s. Biết AB = 18km. Viết phương trình chuyển động của 2 người. Lúc mấy giờ và ở đâu 2
người đuổi kịp nhau.

Bài 3: Lúc 6 giờ sáng, một người đi xe máy khởi hành từ A chuyển động với vận tốc không đổi 36km/h để
đuổi theo một người đi xe đạp chuyển động với v = 5m/s đã đi được 12km kể từ A. Hai người gặp nhau lúc
mấy giờ.
Bài 4: Hai ôtô xuất phát cùng một lúc, xe 1 xuất phát từ A chạy về B, xe 2 xuất phát từ B cùng chiều xe 1,
AB = 20km. Vận tốc xe 1 là 50km/h, xe B là 30km/h. Hỏi sau bao lâu xe 1 gặp xe 2.
Bài 5: Lúc 6 giờ sáng, một người đi xe máy khởi hành từ A chuyển động với v = 36km/h đi về B. Cùng lúc
một người đi xe đạp chuyển động với vkđ xuất phát từ B đến A. Khoảng cách AB = 108km. Hai người gặp
nhau lúc 8 giờ. Tìm vận tốc của xe đạp.
2. Chuẩn bị của học sinh
Ôn tập kiến thức liên quan đến chuyển động thẳng đều
III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
Nội dung

Hoạt động của

Hoạt động của học sinh

Nội dung 1. (10’) Kiểm tra sĩ

Giáo viên
Chuyển giao nhiệm

Trình bày kiến thức (1 học sinh)

sớ học sinh

vụ

Các bạn cịn lại lắng nghe và nhận xét

Kiểm tra bài cũ

Yêu cầu học sinh

hình thành

viết các công thức
trong bài chuyển
Nội dụng 2. (35’) Giải một sớ

động thẳng đều
Chuyển giao nhiệm

Thực hiện việc phân chia nhóm theo

dạng bài tập

vụ

yêu cầu của giáo viên

Dạng 1: Xác định vận tốc,

GV chia học sinh

Thảo luận bài tập theo nhóm

quãng đường và thời gian trong

làm 4 nhóm (hai

Đại diện nhóm lên bảng làm bài

chuyển động thẳng đều. Xác

nhóm đối tượng

Các bạn còn lại nhận xét bài làm

định vận tốc trung bình.

trung bình – yếu và

PHT 1. Bài 1:Quãng đường đi trong 2h

Cách giải:

khá giỏi)

đầu:

Sử dụng công thức trong

Đưa ra các dạng

S1 = v1.t1 = 120 km

chuyển động thẳng đều:

bài tập và phương

Quãng đường đi trong 3h sau: S2 = v2.t2

S = v.t

pháp giải

= 120 km

-

-Cơng thức tính vận tốc
trung bình.

u cầu học sinh
lên bảng trình bài
Nhận xét bài làm

Năng lực

vtb 

S1  S 2
48km / h
t1  t 2

Bài 2: Thời gian đi nửa đoạn đường


vtb 

S S1  S 2  ...  S n

t
t1  t2  ...  t n

Dạng 2: Viết phương trình
chuyển động thẳng đều
Cách giải:

của học sinh
đầu:

t1 

S1
S
S


v1 2.12 24

Thời gian đi nửa đoạn đường cuối:
t2 

S2
S
S



v2 2.20 40

Tốc độ trung bình:
vtb 

S
15.S

15km / h
t1  t 2
S

Bài 3: Quãng đường đi đầu chặng:
S1 v1.

t
12, 5t
4

Quãng đường chặng giữa:
S 2 v2 .

t
20t
2

Quãng đường đi chặng cuối:
S1 v1.

t

5t
4

S1  S 2  S3
t
12,5t  20t  5t

t
Vận tốc trung bình: 37,5km / h
vtb 

Bài 4: S1 + S2 = 45
1,5 2 1,5
 v1.
45
2 3
2
 v1 10, 4km / h
 v1.

 v2 6,9km / h
PHT 2. Bài 1: Chọn gốc toạ độ tại A,
gốc thời gian lúc 2 xe xuất phát.
Chiều dương cùng chiều với chiều
chuyển động với hai xe.
xA = x0 + vA.t = 40t ;
xB = x0 + vB.t = 20 + 30t.
Bài 2: Chọn gốc toạ độ tại A, gốc thời
gian lúc 7 giờ.

Ptcđ có dạng: xA = 36t ;
xB = x0 + vB.t = 18 + 18t
Khi hai xe gặp nhau: x1 = x2
 t = 1h.  xA = xB = 36km
Vậy hai xe gặp nhau cách góc toạ độ
36km và vào lúc 8 giờ
Bài 3: Chọn gốc toạ độ tại vị trí A, gốc
thời gian lúc xe máy chuyển động.
Ptcđ có dạng: xm = 36t
xĐ = 12 + 18t
Khi hai xe đuổi kịp nhau: xm = xĐ
 t = 2/3 phút  Hai xe gặp nhau lúc
6 giờ 40 phút
Bài 4: Chọn gốc toạ độ tại vị trí tại A,
gốc thời gian lúc 2 xe xuất phát.
Ptcđ có dạng: x1 = 50t
x2 = 20 + 30t
Khi hai xe đuổi kịp nhau: x1 = x2
 t = 1h
Bài 5: Gốc thời gian lúc 2 xe xuất phát,
gốc toạ độ tại A.
Hai xe xuất phát từ lúc 6giờ và gặp nhau
lúc 8 giờ  t = 2h
Ptcđ có dạng: xm = 36t = 72

xĐ

= 108 - 2v2
Khi hai xe đuổi kịp nhau: xm = xĐ

 v2 = 18km/h

IV. BÀI TẬP KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ NĂNG LỰC HỌC SINH
1. Bảng ma trận kiểm tra các mức độ nhận thức
Nội dung
Chất điểm

Nhận biết

Thông hiểu

Vận dụng

Vận dụng cao

(Mức độ 1)

(Mức độ 2)
Hiểu được tình

(Mức độ 3)

(Mức độ 4)


huống vật được coi
là chất điểm
Vận tớc trung

Tính vận tốc trung

bình
Qng đường đi

bình
Tính độ dài đường

được

đi

2. Câu hỏi và bài tập củng cố
Câu 1. Trường hợp nào sau đây không thể coi vật chuyển động như một chất điểm?
A. Viên đạn bay trong khơng khí lỗng.

B. Trái đất quay quanh mặt trời.

C. Viên bi rời từ tầng thứ năm của một tòa nhà xuống đất.

D. Trái đất quay quanh trục của nó.

Câu 2. Trường hợp nào sau đây vật có thể coi là chất điểm?
A. Ôâtô đang di chuyển trong sân trường

B.Trái

Đất

chuyển

động tự quay quanh trục của nó
C.Viên bi rơi từ tầng thứ năm của toà nhà xuống đất

D. Giọt

cà phê đang nhỏ xuống ly
Câu 3. Nếu nói " Trái Đất quay quanh Mặt Trời " thì trong câu nói này vật nào được chọn làm vật mốc:
A. Cả Mặt Trời và Trái Đất.

B. Trái Đất.

C. Mặt Trăng.

D. Mặt Trời.

Câu 4. Hai vật cùng chuyển động đều trên một đường thẳng. Vật thứ nhất đi từ A đến B trong 6
giây. Vật thứ 2 cũng xuất phát từ A cùng lúc với vật thứ nhất nhưng đến B nhanh hơn 2 giây. Biết
AB = 24m. Vận tốc của các vật có giá trị: A. v1 = 4m/s; v2 = 12 m/s
C. v1 = 4m/s; v2 = 6m/s

B. v1 = 4m/s; v2 = 11 m/s

D. v1 = 4m/s; v2 = 3m/s

Câu 5. Hai ngời đi bộ theo một chiều trên một đờng thẳng AB, cùng suất phát tại vị trí A, với vận tốc lần lợt là 1,5m/s
và 2,0m/s, ngời thứ hai đến B sớm hơn ngời thứ nhất 5,5min. QuÃng ®êng AB dµi
a. 220m

B. 1980m

C. 283m

D. 1155m

3. Dặn dị
- Xem trước bài mới:
+ Chuyển động thẳng biến đổi đều có gì khác với chuyển động thẳng đều?
+ Đại lượng nào mới xuất hiện trong chuyển động thẳng biến đổi đều? Ý nghĩa và đơn vị của đại
lượng đó?
+ Nêu quy tắc tổng hợp vec tơ
+ Cơng thức tính vận tốc và quãng đường đi được của chuyển động thẳng biến đổi đều được xác
định như thế nào


Ngày soạn: 21/8/2018
Ngày dạy:

Tiết : 04
CHUYỂN ĐỘNG THẲNG BIẾN ĐỔI ĐỀU (TIẾT 1)

I. MỤC TIÊU
1. Kiến thức
- Nêu được vận tốc tức thời là gì. Nêu được ví dụ về chuyển động thẳng biến đổi đều (nhanh dần đều và
chậm dần đều)
- Nêu được đặc điểm của vec tơ gia tốc trong chuyển động thẳng biến đổi đều (nhanh dần đều và chậm dần
đều)
- Viết được cơng thức tính gia tốc, vận tốc của một chuyển động biến đổi
2. Kĩ năng
- Vẽ được vec tơ gia tốc và vận tốc trong chuyển động thẳng biến đổi đều (nhanh dần đều và chậm dần đều)
và tính được độ lớn của các đại lượng đó.

3. Thái độ
- Tích cực hợp tác, tự học để lĩnh hội kiến thức
4. Xác định nội dung trọng tâm của bài
I. Vận tốc tức thời. Chuyển động thẳng biến đổi đều.
1. Độ lớn của vận tốc tức thời.

v

s
t (1) gọi là độ lớn của vận tốc tức thời của vật tại một điểm.

+ Cho ta biết tại điểm đó vật chuyển động nhanh hay chậm.
2. Vectơ vận tớc tức thời.


v có: + gốc tại vật chuyển động,

+ hướng cùng hướngchuyển động

+ độ tỉ lệ với độ lớn của vận tốc tức thời theo một tỉ xích nào đó.


 s
v
t

3. Chuyển động thẳng biến đởi đều.
+ Quỹ đạo là đường thẳng
+ độ lớn của vận tốc tức thời tăng (giảm) đều theo thời gian
* Chú ý: Khi nói vận tốc của vật tại vị trí hoặc thời điểm nào đó, ta hiểu là vận tốc tức thời.

II. Chuyển động thẳng nhanh dần đều.
1. Gia tốc trong chuyển động thẳng nhanh dần đều.
a. Khái niệm gia tốc:


- phát biểu: SGK
- biểu thức:

a

v
t (2)

v v  v0 độ biến thiên (tăng) vận tốc trong khoảng thời gian t ( t t  t0 )
- Gia tốc chuyển động cho biết vận tốc biến thiên nhanh hay chậm theo thời gian. Có đơn vị là m/s2.
b. Vectơ gia tớc.
Vì vận tốc là đại lượng vectơ nên gia tốc cũng là đại lượng vectơ.
 

 v  v0 v
a

t  t0
t
Khi vật CĐTNDĐ, vectơ gia tốc có gốc ở vật chuyển động, có phương và chiều trùng với phương và chiều
của vectơ vận tốc và độ lớn tỉ lệ với độ lớn của gia tốc theo một tỉ xích nào đó.
2. Vận tớc của CĐTNDĐ.
a. Cơng thức tính vận tốc.

v v0  at

(3)

Cho ta biết vận tốc của vật ở những thời điểm khác nhau.
b. Đồ thị vận tốc – thời gian.
5. Định hướng phát triển năng lực
- Năng lực chung: Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo, năng lực hợp tác
- Năng lực chuyên biệt:
K1: Trình bày được kiến thức về các hiện tượng, đại lượng, định luật, nguyên lí vật lí cơ bản, các phép đo,
các hằng số vật lí.
K3: Sử dụng được kiến thức vật lí để thực hiện các nhiệm vụ học tập.
K4: Vận dụng (giải thích, dự đốn, tính tốn, đề ra giải pháp, đánh giá giải pháp … ) kiến thức vật lí vào
các tình huống thực tiễn.
P5: Lựa chọn và sử dụng các cơng cụ tốn học phù hợp trong học tập vật lí.
P6: chỉ ra được điều kiện lí tưởng của hiện tượng vật lí.
X5: Ghi lại kết quả xác định vật tốc, tọa độ của một vật bất kì chuyển động trong thực tế
X8: Tham gia hoạt động nhóm trong học tập vật lí
II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH
1. Chuẩn bị của giáo viên
- Dụng cụ thí nghiệm:
4 Bộ TN (1 máng nghiêng dài khoảng 1m, 1 hịn bi đường kính khoảng 1cm, 1 đồng hồ đo thời gian)
- PHT 1: Thực hiện thí nghiệm cho viên bi chuyển động thẳng trên máng nghiêng (chọn là trục Ox). Em
hãy xác định thời gian vật chuyển động trên những quảng đường khác nhau ghi kết quả vào bảng sau:


x (m)
10
20
30
40

t (s)
Tính vận tốc của vật chuyển động trên mỗi đoạn đường và rút ra nhận xét.

50

- PHT 2. Giải bài tốn sau
Một ơ tơ đang chạy với vận tốc 10m/s trên đoạn đường thẳng thì người lái xe tăng ga và ô tô chuyển động
nhanh dần đều. Sau 20 s, ơ tơ đạt vận tốc 14 m/s.
a. Tính gia tốc của ô tô và vận tốc sau 40 s kể từ khi tăng ga.
b. Vẽ đồ thị vận tốc – thời gian của chuyển động trên
2. Chuẩn bị của học sinh Trả lời các câu hỏi sau
+ Chuyển động thẳng biến đổi đều có gì khác với chuyển động thẳng đều?
+ Đại lượng nào mới xuất hiện trong chuyển động thẳng biến đổi đều? Ý nghĩa và đơn vị của đại lượng đó?
+ Cơng thức tính vận tốc và quãng đường đi được của chuyển động thẳng biến đổi đều được xác định như
thế nào
+ Cho hàm số y = 2x2 – 3x +1 Em hãy nêu các bước xẽ đồ thị hàm số trên trong hệ tọa độ xOy
III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
Nội dung

Hoạt động của Giáo

Hoạt động của học sinh

Nội dung 1. (10 phút)

viên
Gọi học sinh lên bảng

Học sinh lên bảng trả

Kiểm tra sĩ số và kiểm

trả lời bài

lời bài.

tra bài cũ

Các học sinh còn lại

Câu hỏi: Chuyển động

lắng nghe để nhận xét

thẳng đều có đặc điểm
gì? Viết cơng thức tính
vận tốc, qng đường đi
được và phương trình
chuyển động của chuyển
động thẳng đều.
Nội dung 2. (10

Chuyển giao nhiệm

Nghiên cứu phương án

phút)Tìm hiểu khái

vụ:Một vật đang chuyển

tính vận tốc tại một vị trí

niệm vận tớc tức thời.

động thẳng khơng đều,

và trình bày.

Chuyển động thẳng

muốn biết vận tốc tại

biến đởi đều

một vị trí nào đó, ta phải

I. Vận tớc tức thời. làm gì?
Chuyển

động

thẳng Nhận xét phương án của

Năng lực hình thành