Tuan 17 van 8

Ngày soạn : 09/12/2017

Ngày dạy: 12/12/2017-Dạy lớp 8B

Tiết 64: Tập làm văn
TRẢ BÀI TẬP LÀM VĂN SỐ 3
1. Mục tiêu
a) Về kiến thức
- Cho HS tập dượt làm bài thuyết minh đã kiểm tra toàn diện các kiến thức đã
học.
b) Về kỹ năng
- Rèn luyện kĩ năng XD văn bản theo những yêu cầu bắt buộc về cấu trúc,
kiểu bài tính liên kết khả năng kết hợp.
- Rèn kỹ năng nhận lỗi và sửa lỗi sai trong bài kiểm tra của mình và của bạn
c) Về thái độ
- Giáo dục tình cảm đối với văn thơ, nghiêm túc tự giác trong giờ trả bài
2. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh
a) Chuẩn bị của giáo viên
- Đọc chấm chữa trả bài cho học sinh, soạn bài để trả
b) Chuẩn bị của học sinh
- Đọc nghiên cứu bài, tự sửa lỗi sai trong bài
3. Tiến trình bài dạy
a) Kiểm tra bài cũ ( Kiểm tra sự chuẩn bị bài của học sinh)(5')
* Đặt vấn đề :(1') Để giúp các em nhận ra lỗi sai trong bài viết số 3 và giúp
các em sửa được lỗi sai đó tiết này cơ trị mình cùng nhau đi phân tích
b) Dạy nội dung bài mới
Hoạt động của GV và HS
Nội dung
Đề bài lớp 8B
GV Y/c HS đọc đề bài
I. Đề bài:(1') Thuyết minh về cây bút máy hoặc

bút bi.
II. Lập dàn bài(18')
? Lập dàn bài cho phần mở a, Mở bài:
bài?
- Bút bi là thứ đồ dùng rất quen thuộc gắn bó
HS
với nhiều HS.
? Lập dàn bài cho phần b, Thân bài:
thân bài?
- Bút rất quan trọng dùng để ghi chép bài học.
HS
- Có nhiều loại bút khác nhau: bút bi, bút
mực, bút chì...bút bi được dùng nhiều hơn vì
nó tiện lợi khơng gây bẩn như bút máy, hoặc
không mờ nét chữ dễ gẫy như bút chì.
- Cấu tạo gồm hai bộ phận:
+ Vỏ bằng nhựa
+ Màu sắc: Xanh, đen, đỏ, tím
+ruột bút: Bằng nhựa chứa mực
có ngịi viết với những nét khác nhau.
- Cách s/d: Đơn giản bấm bút đẩy ngòi lên
như lò so-> giá đỡ.


- Bảo quản: Đậy bút cẩn thận khi không dùng
hoặc dùng xong, không làm rơi...
c, Kết bài
- Hãy coi bút bi là người bạn trong việc lĩnh
hội tri thức.
III. Nhận xét chung.(8')

+ Ưu điểm:
các em có ý thức làm bài và nộp bài đầy đủ.
Xác định đề bài tương đối tốt. Một số bài làm
được.
Phần tự luận tóm tắt đủ nội dung, trình bày
được nội dung cơ bản.
Phần trắc nghiệm một số bài làm tốt.
+ Nhược điểm:
Tóm tắt cịn dài so với qui định hoặc kể
? Lập dàn bài cho phần kết chuyện lan man song nội dung còn chưa đủ.
IV. Tổng hợp điểm(5')
bài?
GV Nhận xét về ưu điểm và - Điểm 8,9,10 :
nhược điểm trong bài - Điểm 7:
- Điểm 5,6
viết của học sinh
- Điểm 3,4
HS
- Điểm 1,2:
V. Đọc bài tiêu biểu(5')
GV Tổng hợp điểm
GV Y/c HS đọc bài tiêu biểu
c) Củng cố-luyện tập (1')
- Nắm chắc nội dung toàn bài
- Chỉ ra được lỗi sai cơ bản trong bài viết
d) Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà (2')
- Học bài cũ chữa bài tập vào vở
- Tiết sau học bài: Ông đồ
4. Những kinh nghiệm rút ra sau khi giảng
.................................................................................................................................

.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................


Ngày soạn : 12/12/2017

Ngày dạy: 15/12/2017-Dạy lớp 8B

Tiết 65: Văn bản
ƠNG ĐỒ
- Vũ Đình Liên1. Mục tiêu
a) Về kiến thức
- Sự đổi thay trong đời sống xã hội và sự tiếc nuối của nhà thơ đối với những
giá trị văn hóa cổ truyền của dân tộc đang dần bị mai một
- Lối viết bình dị mà gợi cảm của nhà thơ trong bài thơ
b) Về kỹ năng
- Nhận biết được tác phẩm thơ lãng mạn
- Đọc diễn cảm tác phẩm
- Phân tích được những chi tiết nghệ thuật tiêu biểu trong tác phẩm
c) Về thái độ
- Giáo dục học sinh biết trận trọng giữ gìn những giá trị văn hóa truyền thống
của dân tộc
- Có ý thức bảo vệ những giá trị đó
2. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh
a) Chuẩn bị của giáo viên
- Đọc nghiên cứu tài liệu soạn giáo án, bảng phụ
b) Chuẩn bị của học sinh
- Đọc nghiên cứu tài liệu chuẩn bị bài theo câu hỏi SGK
3. Tiến trình bài dạy

a) Kiểm tra bài cũ . (5')
* Câu hỏi:
Đọc thuộc lòng bài thơ: Muốn làm thằng cuội? Cho biết giá trị nôi dung và nghệ
thuật?
* Đáp án: SGK
Bài thơ muốn làm thằng cuội của Tản Đà là tâm sự của một con người bất hòa
sâu sắc với thực tại tầm thường ,xấu xa muốn thoát ly bằng mộng tưởng lên
cung trăng để bầu bạn với chị Hằng. Sức hấp dẫn của bài thơ là ở hồn thơ lãng
mạn pha chút ngông nghênh đáng yêu và ở những tìm tịi đổi mới thể thơ thất
ngơn bát cú đường luật cổ điển
*Đặt vấn đề 1')
Đã có rất nhiều nhà thơ viết về nỗi niềm hoài cổ, nhưng viết về hoài niệm
một thời vàng son của những nét văn hố xưa thì quả là hiếm. Cùng trong giai
đoạn mở đầu của phong trào thơ mới, nhưng Vũ Đình Liên đã có cái nhìn
nghiêm khắc trước thời cuộc. Để thấy rõ được điều đó chúng ta cùng tìm hiểu
trong bài học hôm nay :
b) Dạy nội dung bài mới
Hoạt động của giáo viên và học sinh
Nội dung
I/ Đọc và tìm hiểu chung:(8')
1. Giới thiệu tác giả, tác phẩm:
?
Em hãy trình bày hiểu biết của em về - Vũ Đình Liên là 1 trong nhà


HS tg Vũ Đình Liên ?
- Vũ Đình Liên sinh năm 1913 tại Hà
GV Nội. Đỗ tú tài, học luật rồi đi dạy học,
viết báo, làm thơ. Sau CM ông dạy học,
và làm công tác văn nghệ tại liên khu

III, Việt Bắc. Từ 1954- 1975 dạy học ở
trường ĐHSP và ĐHSP ngoại ngữ,
nghiên cứu văn học và dịch thuật.
Em biết gì về bài thơ "Ơng đồ" ?
- Vũ Đình Liên có thi cảm chính là
lịng thương người và tình hồi cổ. Có
? một lần 2 nguồn cảm hứng đó gặp nhau
GV và đã để lại cho chúng ta một bài thơ
tuyệt tác: Ông đồ.
Nêu yêu cầu đọc bài thơ ?
- Đọc rõ ràng, khổ1,2 giọng vui vẻ
phấn khởi, 3 khổ cuối đọc với giọng
GV ngậm ngùi, thương cảm, nuối tiếc.
Đọc mẫu, gọi hs đọc- nhận xét.
Bài thơ có thể chia mấy phần đó là
những phần nào ?
Nêu nội dung chính của mỗi đoạn?
?
?
HS Em hãy cho biết bài thơ được viết theo
thể thơ nào?
- Bài thơ được viết theo thể ngũ ngôn
? nhiều khổ, mỗi khổ 4 câu. Chứ không
phải ngũ ngơn tứ tuyệt. Ơng đồ có nghĩa
GV là người dạy học chữ nho xưa.
Trong bài thơ có một số từ các em cần
tìm hiểu trong chú thích như : mực tàu,
thảo, nghiên...
Chúng ta phân tích theo bố cục của
VB với tác phẩm:"ơng đồ" đã đem lại vị

trí của Vũ Đình Liên.
Đọc lại khổ thơ đầu:
Hình ảnh ơng đồ được miêu tả trong
những câu thơ nào?
GV
? Hình ảnh ơng đồ được miêu tả trong
khơng gian, thời gian nào?
Điều đó có ý nghĩa gì?

thơ lớp đầu của phong trào thơ
mới.

- " Ông đồ " là bài thơ tiêu biểu
đăng trên báo " Tinh hoa" 1935.

2. Đọc :

3. Bố cục: 3 phần :
- 2 khổ thơ đầu : hình ảnh ơng
đồ thời đắc ý.
- 2 khổ thơ tiếp : hình ảnh ơng
đồ thời tàn.
- khổ thơ cuối :nỗi lòng của tác
giả.

II/ Phân tích :(19')
1.Hình ảnh Ơng đồ thời đắc ý:
Mỗi năm .... nở
Lại thấy ...... già
Bày mực...giấy đỏ

Bên phố....qua.


HS Ông đồ xuất hiện giữa khung cảnh
ngày tết với mực tàu, giáy đỏ bên hè
? phố đông người qua lại như góp mặt vào
cái đơng vui, náo nhiệt của phố phường.
GV Từ"lại" trong câu thơ có ý nghĩa gì?
- Một cảnh tượng hài hồ giữa thiên
nhiên và con người.
Hình ảnh đó trở thành thân quen như
khơng thể thiếu trong mỗi dịp tết, xuất
hiện đều đặn.
Chú ý khổ thơ 2 tài chữ viết của ông đồ
? được miêu tả ntn?
HS Trong câu thơ trên tác giả đã sử dụng
nghệ thuật gì?
Nghệ thuật so sánh sử dụng trong câu
thơ có tác dụng gì?
? Theo em nét chữ ấy tạo cho ơng đồ một
địa vị ntn trong con mắt người đời?
- Mọi người khơng chỉ th viết mà
cịn thưởng thức tài viết chữ đẹp của
GV ơng và tỏ lịng thành kính đối với ơng
đồ vì vậy mà mọi người đã "tấm tắc
ngợi khen tài".
? Đọc khổ thơ 3,4.
HS Khung cảnh được mieu tả ở khổ thơ 3
là gì?
?

- Khi tết đến, hoa đào nở ->
mùa xuân.

Hoa tay thảo........
Như phượng múa rồng bay...
- Nghệ thuật so sánh.
=> Thể hiện nét chữ tài hoa,
phóng khống, bay bổng.

2. Hình ảnh ơng đồ thời tàn:
Nhưng mỗi năm........
Người thuê viết...........
Giấy đỏ buồn...........
Mực đọng trong.......
- Cảnh vắng vẻ, buồn tẻ

HS Theo em cảnh được miêu tả ở đây là
cảnh ntn?
Chỉ ra biện pháp tu từ trong khổ thơ?
Hình ảnh nhân hố:"giấy...buồn..."
Câu thơ như có linh hồn, cảm thấy như
bị bỏ rơi, lạc lõng trong khi phố vẫn
- Sử dụng phép nhân hố
đơng người, nỗi buồn của ơng đồ như
GV lan sang cả những vật vô tri vô giác, tờ
giấy đỏ cứ phơi ra đấy mà chẳng được
đụng đến, tất cả trở thành bơ vơ, lạc
lõng.
GV Hình ảnh ơng đồ được khắc hoạ như

thế nào?
Em hình dung về ơng đồ ntn qua những Ơng đồ.......ngồi đó
câu thơ trên?
Qua đường khơng ai hay.......
Ơng đồ vẫn ngồi đó như xưa mỗi khi => Hình ảnh Ơng đồ đã bị lãng


?
GV

?
?
GV

?
GV
?
GV

tết đến và phố vẫn đơng người qua
nhưng khơng cịn những người th viết
khơng cịn ai "tấm tắc ngợi khen tài"như
trước nữa mà dường như khơng ai hay
sự có mặt của ơng bên phố. Ơng vẫn
muốn gó mặt vào chợ tết nhưng người
đời giường như lãng qn ơng.
Theo em vì sao lại như vậy?
Do chế độ xã hội thay đổi, cuộc sống
con người thay đổi. Chế độ thi cử chữ
Hán bị bãi bỏ, chữ nho bị rơi rụng, thay

vào đó là học chữ Pháp, chữ quóc ngữ.
Như Tú Xương có câu thơ nói về thời kĩ
này:
"Thơi có ra gì cái chữ nho
Ơng nghè ơng cống cũng nằm co".
Vì vậy mà khi đi sắm tết họ khơng
cịn chú ý đến việc treo câu đối lên
không cần đến ông đồ nữa - ông đã bị
lãng quên. Hình ảnh và cảnh tượng nào
được miêu tả khi ơng đồ bị lãng qn?
Em có nhận xét gì về cách miêu tả
trên?
- Mượn cảnh ngụ tình.
Tác giả đã mượn cảnh để ngụ tình,
hình ảnh lá vàng rơi trên giấy cho thấy
không ai thuê viết để giấy vẫn cịn đó,
gợi sự tàn lụi, rụng rơi, và cảnh mưa bụi
càng góp phần tạo lên một khơng gian
buồn, ảm đạm. Thật là một cảnh thê
lương. Trời đất cũng ảm đạm, buồn bã
cùng ông đồ.

Đọc khổ thơ cuối em thấy có gì giống
và khác với khổ thơ 1?
- Giống: Xuất hiện hao đào nở.
- Khác: Khổ thơ 1 ông đồ xuất hiện.
? Khổ cuối khơng cịn hình ảnh ơng đồ.
Theo em sự khác nhau này có ý nghĩa
gì?
- Thiên nhiên vẫn tồn tại đẹp đẽ và bất

biến nhưng con người không thể tồn tại
mãi. Đây là lời tự vấn là niềm thương
? tiếc khắc khoải của tác giả.
Qua đây em hiểu gì về tâm tư của nhà

quên.

- Lá vàng rơi trên giấy
Ngoài trời mưa bụi bay.
- Trời đất cũng ảm đạm, buồn
bã cùng ông đồ.

3. Tâm tư của tác giả:
Năm nay đào lại nở.
Không thấy ông đồ già

=> Thương cảm cho những nhà
nho danh giá bị lãng quên do


HS thơ?
?
Em có nhận xét gì về đặc sắc nghệ
HS thuật của bài thơ?
?
Từ bài thơ em cảm nhận được nỗi lịng
HS nào của nhà thơ Vũ Đình Liên?
?
Bài thơ có câu thơ nào để lại ấn tượng
HS nhất? Vì sao?

Đây là những câu thơ ngụ tình qua đồ
vật....bài thơ .

thời cuộc thay đổi những giá trị
tinh thần tốt đẹp bị tàn lụi.
III Tổng kết, ghi nhớ: (4')
1. Nghệ thuật
- Thơ ngụ ngơn sử dụng có hiệu
quả.
Kết cấu giản dị, đầu cuối
tương ứng 2 cảnh tượng tương
phản, ngôn ngữ trong sáng hàm
súc.
2. Nội dung
- Niềm thương cảm chân thành
với một lớp người đang tàn tạ,
nỗi nhớ thương cảnh cũ người
xưa.
IV. Luyện tập: (3')
- Giấy đỏ buồn.......
Mực đọng trong.....

c) Củng cố-luyện tập (3’)
- Nắm chắc nội dung toàn bài
- Đọc diễn cảm bài thơ?
- Trình bày giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ?
d) Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà (2’)
- Đọc kĩ, nhớ được một số đoạn trong bài thơ, tìm hiểu sâu hơn một vài chi
tiết biểu cảm trong bài thơ.
- Học thuộc lòng bài thơ.

- Tìm đọc một số bài viết hoặc sưu tầm một số tranh ảnh về văn hoá truyền
thống.
- Tiết sau học bài: Hai chữ nước nhà
4. Những kinh nghiệm rút ra sau khi giảng
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................


Ngày soạn : 12/12/2017

Ngày dạy: 15/12/2017-Dạy lớp 8B

Tiết 66: Văn bản : Hướng dẫ đọc thêm
HAI CHỮ NƯỚC NHÀ
- Trần Tuấn Khải 1. Mục tiêu
a) Về kiến thức
- Nỗi đau mất nước và ý chí phục thù cứu nước được thể hiện trong đoạn thơ
- Sức hấp dẫn của đoạn thơ qua cách khai thác đề tài lịch sử ,lựa chọn thể thơ
để diễn tả xúc động tâm trạng của nhân vật lịch sử với giọng thơ thống thiết
b) Về kỹ năng
- Đọc hiểu một đoạn thơ khai thác đề tài lịch sử
- Cảm thụ được cảm xúc mãnh liệt thể hiện bằng thể thơ song thất lục bát
* THTTHCM:- Chủ đề: yêu nước và độc lập dân tộc
- Liên hệ với tư tưởng yêu nước và độc lập dân tộc của Bác
c) Về thái độ
- Giáo dục học sinh lịng u nước chí căm thù giặc có ý thức xây dựng và bảo
vệ Tổ quốc
- Trân trọng những giá trị văn học cách mạng của dân tộc

2. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh
a) Chuẩn bị của giáo viên
- Đọc nghiên cứu tài liệu soạn giáo án
b) Chuẩn bị của học sinh
- Đọc nghiên cứu tài liệu soạn bài mới theo câu hỏi SGK
3. Tiến trình bài dạy
a) Kiểm tra bài cũ (5')
a. Câu hỏi:Đọc thuộc bài thơ : Ông đồ? Cho biết giá trị nội dung và nghệ
thuật?
b. Đáp án: SGK Ơng đồ của Vũ Đình Liên là bài thơ ngũ ngơn bình dị mà cơ
đọng , đầy gợi cảm .Bài thơ đã thể hiện sâu sắc tình cảnh đáng thương của "ơng
đồ " qua đó tốt lên niềm thương cảm chân thành trước một lớp người đang tàn
tạ và nỗi tiếc nhớ cảnh cũ người xưa của nhà thơ
* Đặt vấn đề :(1') Nhớ lại truyện Nguyễn Trãi tiễn cha là Nguyễn Phi Khanh bị
giặc Minh bắt về Trung Quốc, nhà thơ Trần Tuấn Khải đã mượn câu chuyện lịch
sử cảm động này để giãi bày tâm sự của mình đối với nhân dân, đất nước. Vậy
nội dung bài thơ ntn? Chúng ta cùng tìm hiểu qua đoạn trích:
b) Dạy nội dung bài mới
Hoạt động của giáo viên và học sinh
Nội dung
I/ Đọc và tìm hiểu chung:(10')
GV Y/c HS đọc chú thích * SGK
1. Giới thiệu tác giả tác phẩm:
? Em hãy nêu những hiểu biết của
- Trần Tuấn Khải (1895 - 1983)
em về tác giả?
- Thơ của ông chan chứa tinh thần
HS
dân tộc, cảm hứng yêu nước.
? Nêu xuất sứ của bài thơ?

- Bài thơ mở đầu tập"Bút quan


HS
? Em hãy nêu cách đọc bài thơ?
GV - Đọc giọng tha thiết, xúc động.
- Gv đọc mẫu.
- Gọi hs đọc, nhận xét.
? Em cho biết bài thơ được viết theo
thể loại gì?
? Em thấy giống bài thơ nào đã học?
HS - Nỗi nhớ nhung sầu muộn của
người chinh phụ (Chinh phụ ngâm
khúc)đã học ở lớp 7.
- Trong bài có một số từ khó các
em xem phần chú giải trong sgk.
? VD: Như từ đối, em hiểu đối là
gì?
HS - Châu - nước mắt
- Hồng lạc- thuỷ tổ, dồng dõi dân
tộc Việt Nam.
? Em hãy tìm bố cục của bài thơ?
HS

?

?
HS
?

Bài thơ nói về việc Nguyễn Phi
Khanh bị giặc Minh bắt giải sang
TQ, Nguyễn Trãi đi theo cha tới
biên giới phía Bắc, Phi Khanh
khuyên con nên quay về lo tính
việc trả thù nhà đến nợ nước.
8 câu thơ đầu có nội dung là gì?
Cảnh tượng chia li được miêu tả
qua những lời thơ ntn?
Tác giả sử dụng hình ảnh nghệ
thuật gì? Có tác dụng gì?

HS
? Khơng gian ải Bắc và trời Nam
được đặt trong tình thế ntn?
GV Đó là một tâm trạng bị phân đơi

hồi". Quyển thứ nhất in 1926.
2. Đọc

- Thể loại:Song thất lục bát.

3/ Bố cục:
3 phần:

8 câu đầu
20 câu tiếp
8 câu còn lại
1. Tâm trạng người cha khi từ biệt
con nơi ải bắc.

2. Biểu hiện tình đất nước và nỗi
lòng người ra đi.
3. Lời trao gửi sự nghiệp cho con
trai.
II/ Phân tích:(16')

1. Tâm trạng của người cha khi từ
biệt con ở ải Bắc:
Chốn ải Bắc mây sầu ảm đạm
... giới nam gió thảm đìu hiu
... hổ thét, chim kêu
...bất bình
- Tương phản, tâm trạng phân đơi.
- Nghệ thuật nhân hoá-> diễn tả tâm
trạng của con người.


vừa thân thiết trời nam vừa xa lạ
chốn ải Bắc. Đó là tâm trạng của
người yêu nước khi buộc phải xa
nước.
? Các chi tiết mây sầu, gió thảm hổ
thét, chim kêu gọi tình cảm gì của
khung cảnh?
? Khung cảnh ấy khêu gợi điều gì?
GV - Nỗi bất bình của người cha ->
nỗi đau của người yêu nước buộc
phải rời xa đất nước, nỗi căm tức
quân Minh xâm lược. Vừa nhớ
thương, vừa cảm thấy bất lực.

? Từ khung cảnh ấy hình ảnh cha
hiện lên từ những lời thơ nào?
HS
? Hình ảnh hạt máu nóng chút thân
tàn gợi cho em nghĩ gì?
? Giọt nước mắt của người cha rơi
vì sao?
HS - Nước mắt xót thương cho con
- Xót thương cho mình, xót
thương cho cảnh nước mất nhà
tan.
? Qua đó nói lên điều gì ở người
cha?
GV Nguyễn Trãi đã từng có câu thơ:
"Anh hùng di hận kỉ thiên niên"
Tức là người anh hùng để lại mối
hận đến nghìn năm, phần đầu bài
thơ
"hai chữ nước nhà" Trần Tuấn
Khải đã nói lên thật xúc động về
nỗi đau của một người cha, trước
cảnh mất nước nhà tan, nỗi "di hận
" của người anh hùng Nguyễn Phi
Khanh.
? Y/c HS đọc 20 câu thơ tiếp.
Em cho biết nội dung chính của 20
? câu thơ tiếp là gì?
? Khi ra đi người cha đã nhắc đến
những gì?
?

Qua các cụm từ: Giống Hồng Lạc,
giới Nam riêng một cõi, anh hùng

=> Buồn bã, thê lương, đe doạ con
người.

- Hạt máu nóng........
Chút thân tàn...
Trong con tầm tã...
- Nhiệt huyết của người yêu nước
người cha cùng cảnh ngộ của ông
được bộc lộ.

=> Là người nặng lịng với đất
nước, với q hương.

2. Hiện tình đất nước và nỗi lòng
của người ra đi.
Giống Hồng Lạc Hoàng Thiên đã
dịch:
Mấy ngàn năm suy thịnh đổi thay
Giới Nam riêng một cõi này
Anh hùng hiệp nữ xưa nay kém gì?
- Truyền thống dân tộc: Nịi giống
cao q, lịch sử lau đời, nhiều anh
hùng, nhiều anh hùng hào kiệt .


hiệp nữ... người viết muốn nói tới

? điều gì?
Tại sao người cha lại nhắc lại
những điều đó?
GV - Người cha muốn nhắc tới truyền
thống lịch sử của dân tộc để
khuyên con trở về tìm đường cứu
nước trả thù nhà. Người cha muốn
khích lệ động viên con là dịng
máu anh hùng
? Điều này cho thấy tình cảm sâu
đậm nào trong tấm lòng người
cha?
HS Nhớ lại lịch sử dân tộc là nhớ
giang sơn, là nhớ đến bao anh
hùng, hiệp nữ, nhớ hai chữ nước
nhà là để nâng cao lòng tự trọng,
tự hào dân tộc.
? Theo dõi đoạn tiếp theo những câu
thơ nào miêu tả hoạ mất nước?
HS
?

Các chi tiết: Bốn phương...xương
rừng máu sông... được tác giả
miêu tả với biện pháp nghệ thuật
? là gì?
Biện pháp nghệ thuật đó có tác
HS dụng gì?
- Gợi về hình ảnh một đất nước
đang trong thảm hoạ: Giặc giã,

? cảnh mất nước nhà tan.
Theo em nỗi lòng của người mất
nước được miêu tả ở đây là gì?
* THTTHCM:Đoạn thơ gợi cho
em liên tưởng đến bài thơ nào?
- Bài :"Bình ngơ đại cáo" đã bộc
lộ tội ác của giặc Minh tàn bạo:
Nướng dân đen trên ngọn lửa hung
tàn- vùi con đỏ dưới hầm tai vạ...
? Ngoài những câu thơ trên còn câu
thơ nào bộc lộ nỗi đau mất nước?
HS

=> Niềm tự hào dân tộc- một biểu
hiện của lòng yêu nước.

Bốn phương khói lửa bừng bừng
Xiết bao thảm hoạ xương rừng máu
sông
Nơi đô thị thành tung quách vỡ
Chốn nhân gian bỏ vợ lìa con.
- Nghệ thuật miêu tả, nói quá

=> Nỗi đau nhục mất nước, lòng
căm thù đối với qn xâm lược.

Thảm vong quốc...xiết kể
Cổ đơ...xé tâm can
...đất khóc, giới tham...
...nịi giống lầm than.

Khói nùng lĩnh...xây khối uất
Sơng....nhường...cơn sầu.
- Nhân hoá, so sánh.
=> Cực tả nỗi đau mất nước thấm
đến cả trời đất, sơng núi nước Nam.
- Niềm xót thương vơ hạn trước
cảnh nước mất nhà tan.
- Lịng căm phẫn khôn cùng trước
tội ác của giặc Minh.


Người viết đã sử dụng biện pháp
? nghệ thuật gì ở đoạn văn này?
ý nghĩa của cá biện pháp này là
gì?
Những lời nói về thảm vong quốc
? đã bộc lộ xúc cảm sâu sắc nào
trong lòng người cha?
Người cha bị cùm trói, bị giải sang
HS TQ, nhìn cơ đồ giang san mà đau
đớn như tâm can bị giằng xé đau
đớn, càng lo lắng cho vận mệnh
của đất nước tương lai của giống
nịi
"Con ơi! Càng nói càng đau
Lấy ai tế độ đàn sau đó mà".
Vần thơ như chứa đầy lệ, có lỗi
than có tiếng nức nở, lời cha dặn
con cũng là lời nói với non nước.
- Y/c hs đọc 8 câu thơ cuối:

Những lời thơ nào diễn tả tình
? cảm thực của người cha?
?
?
?
?

?
?

Em có nhận xét gì về lời khun
của cha -> con?
Giống như lời trăng trối của một
người sắp phải đi xa không bao
giờ quay trở về nữa
Em thấy người cha đang trong
cảnh ngộ ntn qua những câu thơ
trên?
Tại sao khi khuyên con trở về tìm
cách cứu nước nhà người cha lại
nói tới cảnh ngộ của mình lúc đó?
Tiếp sau đó người cha nhắc đến
điều gì?
Mục đích lời khun của cha ở
đây là gì?
Qua đây em có nhận xét gì về lời
khuyên của người cha?
Lời khuyên giúp em cảm nhận
được điều gì về nỗi lịng của người
cha?

"Hai chữ nước nhà" là một bài thơ
hay và có cảm động nói lên một

=> Tình u nước sâu sắc trong
lịng người cha.

3. Lời gửi gắm cho con:
Cha sót phận tuổi già sức yếu
Lỡ sa cơ đành chiu bó tay
Thân lươn bao quản úng lầy...

- Già yếu, bị bắt, khơng cịn địa vị,
đó là cảnh ngộ ngặt nghèo, bất lực.
=> Khích lệ con làm tiếp những
điều cha chưa làm được, giúp ích
cho nước nhà.
- Tổ tơng đã vì nước gian lao...
- ...vì ngọn cớ độc lập.
=> Khích lệ người con nối nghiệp
vẻ vang của tổ tơng.
- Thống thiết, chân thành.
=> Tình u con hồ trong tình u
đất nước, dân tộc.

III/ Tổng kết ghi nhớ: (4')
1. Nghệ thuật
- Thể thơ song thất lục bát, âm điệu
tình cảm đặc biệt của một thể thơ
dân tộc.
2. Nội dung

- Tình yêu con người của người cha


cách hàm súc cô đọng về nỗi đau,
nỗi nhục khi nước mất nhà tan của
dân tộc và căm thù đối với giặc
Minh cướp nước. Bài thơ đã khích
lệ lịng u nước của dân tộc ta.
?

Nét đặc sắc về nghệ thuật của bài
thơ là gì?

?

Trình bày giá trị nội dung của bài
thơ?

đã hồ cùng tình u đânt nước tha
thiết, sâu nặng, khích lệ lịng u
nước và tự hào về lịch sử của dân
tộc.
IV/ Luyện tập: (5')
- Tác giả đã mượn câu chuyện lịch
sử để giãi bày tấm lịng của mình
đối với đất nước.

* THTTHCM: Qua bài thơ em
cảm nhận được điều gì về tấm
lịng của tác giả đối với đất nước?

Đó là: Tấm lòng tha thiết trước
vận mệnh đất nước. Thái độ khích
lệ lịng u nước của mọi người,
tơn trọng và tự hào về các anh
hùng dân tộc.
c) Củng cố-luyện tập .(2’)
- Nắm chắc nội dung tiết học
- Đọc diễn cảm bài thơ?
- Trình bày giá trị nội dung và nghệ thuật?
d) Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà .(2’)
- Học thuộc lòng bài thơ.
- Xem lại đặc điểm, giá trị biểu cảm ở những tác phẩm đã học viết thể thơ
song thất lục bát.
- Tìm hiểu những câu chuyện về các nhân vật lịch sử Nguyễn Phi Khanh,
Nguyễn Trãi.
- Tiết sau học bài trả bài kiểm tra tiếng Việt
4. Những kinh nghiệm rút ra sau khi giảng
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................