GDCD 9- TUẦN 2

Ngày soạn: 22/08/2019

Tiết 2
Bài 2 :

TỰ CHỦ

I. Mục tiêu bài học- giúp HS hiểu được
1. Kiến thức
- HS hiểu được thế nào là tính tự chủ. Biểu hiện của tính tự chủ.Ý nghĩa của tính tự
chủ trong cuộc sống cá nhân,gia đình và xã hội.
2. Kĩ năng
* Kĩ năng bài học
- HS biết nhận xét ,đánh giá hành vi của tính tự chủ
- Biết hành động đúng với đức tính tự chủ.
*KN sống: KN ra quyết định; KN kiên định trước áp lực tiêu cực của bạn bè; KN
thể hiện sự tự tin và kiểm soát cảm xúc.
3. Thái độ
- Tơn trọng, ủng hộ những người có hành vi tự chủ.
- Có biện pháp, kế hoạch rèn luyện tính tự chủ trong học tập cũng như các hoạt động
xã hội khác.
4. Định hướng phát triển năng lực
- Giáo dục kĩ năng sống: tìm và xử lí thơng tin, tư duy phê phán, trình bày suy nghĩ,
ra quyết định.
- Giáo dục đạo đức: TÔN TRỌNG, YÊU THƯƠNG, KHIÊM TỐN, CHỊU TRÁCH NHIỆM,
KHOAN DUNG.

+ Tôn trọng, yêu thương, khiêm tốn, chịu trách nhiệm, khoan dung.
+ Biết tôn trọng, yêu thương, khoan dung, nhân ái với những người thân ( hoặc bạn
bè…) vì khơng tự chủ được hành vi của mình mà gây ra hậu quả đáng tiếc.
+ Biết rèn luyện tính tự chủ bằng cách tập suy nghĩ kĩ trước khi hành động.

+ Biết chịu trách nhiệm về hành vi của mình.
- Giáo dục học tập theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh: chí cơng vơ tư
+ Trong cơng việc, Bác luôn công bằng, không thiên vị.
+ Bác luôn đặt lợi ích chung của đất nước, của nhân dân lên trên lợi ích của bản thân.
II. Chuẩn bị
1. GV: Tranh ảnh, tư liệu, câu chuyện tình huống liên quan đến nội dung bài học.
2. HS: SGK,giấy A0, bút dạ, băng keo, các phiếu xanh, đỏ, trắng ( Mỗi học sinh có
một bộ ba giấy); Sưu tầm về các câu chuyện ,tấm gương về đức tính tự chủ.
III. Phương pháp và kĩ thuật dạy học
1. Phương pháp dạy học :
- Giảng giải, đối thoại, nêu vấn đề, dẫn chứng thực tế.
2. Kĩ thuật dạy học:
- Động não, thảo luận nhóm, đóng vai, xử lí tình huống, trình bày một phút.
IV. Tiến trình giờ dạy – giáo dục
1.Ổn định tổ chức(1’)


2.

Lớp
Ngày giảng
Sĩ số
HS Vắng
9A
36
9B
30
9C
30
Kiểm tra bài cũ(5’)

CÂU HỎI
1/ ? Nêu ý nghĩa thể hiện phẩm chất chí cơng vơ tư ? Rèn luyện phẩm chất chí cơng
vơ tư như thế nào?
2/? Nêu ví dụ về việc làm thể hiện phẩm chất chí cơng vơ tư của một bạn, thầy cơ
giáo hoặc những người xung quanh mà em biết?
GỢI Ý TRẢ LỜI
1/ *Ý nghĩa của phẩm chất chí cơng vơ tư
- Chí cơng vơ tư đem lại lợi ích cho tập thể và xã hội, góp phần làm cho đất nước
giàu mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh.
*Cách rèn luyện chí cơng vơ tư
- Ủng hộ q trọng người có đức tính chí cơng vơ tư.
- Phê phán hành động trái chí cơng vơ tư.
2/HS tự lấy ví dụ.
VD: giải quyết công việc công bằng, không thiên vị.
3. Bài mới
Hoạt động 1: Giới thiệu bài
- Mục đích: Giới thiệu bài, tạo tâm thế, định hướng chú ý cho HS.
- Thời gian: (1 phút.)
- Phương pháp: Trực quan
- Kĩ thuật: Phân tích thông tin
- Phương tiện, tư liệu:
Xung quanh ta có rất nhiều người, nhiều bạn có hồn cảnh khó khăn không bi
quan chán nản, vẫn đến lớp đều và ln tìm cách khắc phục khó khăn để học tập tốt
đó là những con người có tính tự chủ vượt lên trong mọi hồn cảnh. Vậy tự chủ là
gì? Vì sao phải có đức tính tự chủ, rèn luyện như thế nào? Chúng ta vào bài học hôm
nay.
Điều chỉnh, bổ sung giáo án
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
................................................................................................................................

Hoạt động 2: Lắng nghe, quan sát và đàm thoại tìm hiểu vấn đề
- Mục đích: Cung cấp cho học sinh một số tấm gương giúp học sinh bước đầu nhận
biết về tính tự chủ.
- Thời gian: 7 phút.
- Phương pháp: vấn đáp, đàm thoại, thuyết trình, sắm vai, thảo luận nhóm.
- Phương tiện, tư liệu: máy chiếu, câu chuyện
Hoạt động thầy và trò
Nội dung


GV- Gọi 2 HS đọc bài.

I. Đặt vấn đề
1. Truyện đọc “ Một người mẹ”.

2 HS đọc truyện / SGK
GV : HDHS thảo luận nhóm (3’)
GV chia lớp làm 2 nhóm, bầu nhóm trưởng,
thư kí ghi chép.
*Thảo luận nhom:
+ Nhom 1: Nỗi bất hạnh nào đã giáng xuống
gia đình bà Tâm?Bà đã làm gì trước nỗi bất
hạnh đo?Theo em bà Tâm là người như thế
nào?
- Con trai bà tâm bị nghiện ma tuý, bị nhiễm
HIV/AIDS.
- Trước nỗi bất hạnh đó bà đã nén ch ặt nỗi
đau để chăm sóc con. Bà cũng tích cực giúp
đỡ những người bị nhiễm HIV/AIDS khác. Bà
vận động các gia đình phải quan tâm giúp đ ỡ,

gần gũi chăm sóc người nhiễm HIV/AIDS.
+ Nhom 2: N đo từ một học sinh ngoan đi đến 2. Truyện “ Chuyện của N’’.
chỗ nghiện ngập và trộm cắp như thế nào?Vì
sao như vậy?
- Trước đây N là HS ngoan và học khá, do bạn
bè xấu rủ rê, lôi kéo, N đó khơng làm chủ
được tình cảm và hành vi của bản thân. N
trốn học, thi trượt tốt nghiệp, nghiện ngập,
trộm cắp và bị công an bắt.
- Bà Tâm là người có đức tính tự
chủ, vượt khó khăn, khơng bi
->Hành vi của N không chỉ vi phạm đạo đức, quan,chán nản. Cịn N khơng có
vi phạm nội quy trường học mà cũng trộm đức tính tự chủ, thiếu tự tin và
cắp chiếm đoạt tài sản của người khác, vi khơng có bản lĩnh.
phạm pháp luật.
->N là người khơng biết tự chủ.- Bà nén chặt
nỗi đau để chăm sóc con.
- Bà tích cực giúp đỡ những người bị HIV/AIDS
khác.
- Bà vận động các gia đình quan tâm giúp đỡ,


gần gũi chăm sóc họ.
? Theo em bà Tâm là người như thế nào?
- Bà Tâm đã tự chủ được tình cảm và hành vi
của mình nên đã vượt qua được nỗi đau khổ,
sống có ích cho con và cho những người khác.
Nhóm 2:- Gọi HS đọc câu chuyện “Chuyện
của N”
? N đã từ một HS ngoan đi đến chỗ nghiện

ngậpvà trộm cắp như thế nào? Vì sao như vậy?
- Bị bạn bè rủ rê tập hút thuốc lá, uống bia, đua
xe máy, trốn học, thi trượt tốt nghiệp, bị nghiện,
trộm cắp…Vì khơng làm chủ được tình cảm và
hành vi của bản thân, gây hậu quả cho bản thân,
gia đình và xã hội.
Thảo luận
? Qua 2 câu chuyện trên em rút ra được bài học
gì cho bản thân?
- Bà Tâm là người có đức tính tự chủ, vượt khó
khăn, khơng bi quan,chán nản. Cịn N khơng có
đức tính tự chủ, thiếu tự tin và khơng có bản
lĩnh.
? Nếu trong lớp em có bạn như N thì em và các
bạn xử lí như thế nào?
-Tránh nhiệm của mọi người trong lớp là động
viên, gần gũi, giúp đỡ, các bạn hoà hợp với lớp,
với cộng đồng để họ trở thành người tốt.
- Phải có đức tính tự chủ để khơng mắc phải sai
lầm như N.
Thảo luận
? Có ý kiến cho rằng người có tính tự chủ ln
hành động theo ý mình, khơng cấn quan tâm
đến hồn cảnh và người khác. Bạn có đồng ý
với ý kiến đó khơng vì sao?
? Biết làm chủ bản thân là người có đức tính
gì?
? Làm chủ bản thân là làm chủ những lĩnh vực
gì?
HS:

GV nhận xét, đánh giá, kết luận.
Điều chỉnh, bổ sung giáo án
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
................................................................................................................................
Hoạt động 3: Tìm hiểu nội dung bài học
- Mục đích: HS biết khái quát thành nội dung bài học


+ Thế nào là tự chủ
+ Biểu hiện của lòng tự chủ.
+ Ý nghĩa của tính tự chủ.
+ Cách rèn luyện tính tự chủ
- Thời gian: 16 phút.
- Phương tiện, tư liệu: Giấy tô ki, bút dạ
- Phương pháp: vấn đáp, trực quan, nêu và giải quyết vấn đề, thảo luận nhóm, chơi
trị chơi
- Kĩ thuật: động não, trình bày một phút, các mảnh ghép, hỏi và trả lời
Hoạt động thầy và trò
Nội dung
? Thế nào là tự chủ?
II. Nội dung bài học
Gv tổng kết các ý.
1.Thế nào là tự chủ?
Tổ chức HS sắm vai với tình huống sau:
-Tự chủ là làm chủ bản thân.
- Bị bạn bè nghi oan.
Người biết tự chủ là người làm chủ
- Có bạn tự nhiên bị ngất trong giờ học.
được suy nghĩ, tình cảm, hành vi

? Em sẽ xử lí như thế nào khi gặp 2 trường của mình trong mọi hồn cảnh,điều
hợp trên?
kiện của cuộc sống.
Cả lớp cùng nhận xét bổ sung
Gv chốt lại
Bài tập: Những hành vi nào sau đây thể hiện
tính tự chủ?
a.Tính bột phát trong giải quyết cơng việc.
b.Thiếu cân nhắc,chín chắn.
c. Nổi nóng, cãi vã, gây gổ khi gặp những
việc mình khơng vừa ý.
d. Hoang mang sợ hãi ,chán nản trước khó
khăn.
e. Sa ngã, bị cám giỗ, bị lợi dụng.
f. Nói tục chửi bậy, xử sự thiếu văn hố.
- Hs trả lời GV chốt lại các ý
2. Biểu hiện của đức tính tự chủ
? Em hãy nêu những biểu hiện của đức tính -Thái độ bình tĩnh tự tin. Biết tự
tự chủ ?
điều chỉnh hành vi của mình, biết
- Thái độ bình tĩnh tự tin.Biết tự điều chỉnh tự kiểm tra,đánh giá bản thân mình.
hành vi của mình,biết tự kiểm tra,đánh giá
bản thân mình.
? Những câu ca dao tực ngữ, danh ngơn nào
nói về tính tự chủ ?
Hs : đọc tư liệu đã chuẩn bị sẵn ở nhà
? Có đức tính tự chủ sẽ có tác dụng gì?
3.Ý nghĩa của tính tự chủ
-Tự chủ là một đức tính quí giá.
-Tự chủ là một đức tính q giá.

- Có tính tự chủ con người sống đúng đắn, - Có tính tự chủ con người sống
cư xử có đạo đức,có văn hố.
đúng đắn, cư xử có đạo đức,có văn
- Tính tự chủ giúp con người vượt qua khó hố.
khăn, thử thách và cám dỗ.
- Tính tự chủ giúp con người vượt
? Ngày nay, trong thời kì cơ chế thị trường, qua khó khăn, thử thách và cám dỗ.
tính tự chủ có cịn quan trọng khơng, vì sao?


Ví dụ minh hoạ?
- Hs trả lời GV lấy ví dụ, nhận xét và kết
luận.
4. Rèn luyện tính tự chủ như thế
? Rèn luyện tính tự chủ như thế nào?
nào?
Gv gợi ý học sinh tự nêu ra các biện pháp.
- Suy nghĩ kĩ trước khi nói và hành
Gv chốt lại :
động.
->Tính tự chủ rất cần thiết trong cuộc sống.
- Xem xét thái độ, lời nói, hành
Con người ln phải có sự ứng xử đúng đắn, động, việc làm của mình đúng hay
phù hợp.Tính tự chủ giúp con người tránh sai.
được những sai lầm khơng đáng có, sáng suốt - Biết rút kinh nghiệm và sửa chữa.
lựa chọn cách thức thực hiện mục đích cuộc
sống của mình.Trong xã hội,nếu mọi người
đều biết tự chủ,biết xử sự như những người
có văn hố thì xã hội sẽ tốt đẹp hơn.
Điều chỉnh, bổ sung giáo án

.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
................................................................................................................................
Hoạt động 4: Thực hành hướng dẫn luyện tập những nội dung kiến thức đã học
- Mục tiêu: Giúp học sinh củng cớ lại kiến thức của tồn bài.
HS biết thực hành vận dụng xử lí tình huông rèn luyện cách ứng xử có văn hóa
- Thời gian: 10 phút.
- Phương tiện, tư liệu: Câu hỏi, tình huống, câu chuyện
- Phương pháp: thảo luận nhóm, trình bày sản phẩm
Kĩ thuật: động não, trình bày một phút
Hoạt động của GV và HS
Ghi bảng
Hoạt động 3
III. Bài tập
? HS đọc y/c BT 1 ?
Bài tập 1: đồng ý với những ý kiến: a,
HS trình bày 1 phút. HS khác nhận xét. b,d, e => đây là biểu hiện của tính tự
GV chốt kết quả.
chủ
? HS đọc y/c BT 2 ?
Bài tập 2:
HS : Sưu tầm và kể
HS tự kể
? HS đọc y/c BT 3 ?
Bài tập 3:
GV gọi HS xử lí tình huống.
- Hằng là người khơng tự chủ: địi mua
hết bộ này đến bộ khác...
- Em sẽ khuyên Hằng: nên chọn một bộ
nào thật vừa ý và mẹ đồng ý thì mua

khơng nên bộ nào cũng thích và địi mua
? HS đọc y/c BT 4 ?
hết...
Bài tập 4
HS tự đánh giá nhận xét hành vi của bản
thân...
Điều chỉnh, bổ sung giáo án


.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
................................................................................................................................
4. Củng cố(2’)
Bài tập: Tình huống gặp ở trường .Nêu cách xử sự phù hợp.
a.Có bạn rủ chơi bài ăn tiền.
b.Giờ kiểm tra không làm được bài,bạn bên cạnh cho chép bài.
c.Xe bị hỏng nên em đến trường muộn.
-Trả lời cá nhân. Cả lớp bổ sung, nhận xét.
- Gv bổ sung nhận xét:
->Tự chủ là đức tính quúi giá. Nếu như mỗi chúng ta ai cũng có đức tính tự chủ thì
mọi cơng việc được giao đều hồn thành tốt đẹp, mỗi cá nhân sẽ góp phần xây dựng
gia đình, xã hội văn minh, hạnh phúc. Mỗi HS chúng ta biết tự chủ sẽ trở thành
những con ngoan,trò giỏi, truờng lớp chúng ta sẽ luôn là môi trường trong sạch,văn
minh, lịch sự.
5. Hướng dẫn học ở nhà và chuẩn bị bài sau(3’)
- Học bài và làm các bài tập còn lại trong SGK.
- Xem trước bài “Dân chủ và kỉ luật”.
- Sưu tầm các sự kiện,tình huống thể hiện dân chủ và không dân chủ. Kỉ luật và
không tôn trọng kỉ luật.