GIÁO ÁN LỊCH SỬ 6 TIẾT 23

Ngày soạn: 08/02/2019
Tiết 23
Bài 22

KHỞI NGHĨA LÍ BÍ
NƯỚC VẠN XUÂN (542 – 602)

I. MỤC TIÊU BÀI HỌC
1. Kiến thức
Học sinh làm rõ được các nội dung:
- Đầu thế kỷ VI nước ta vẫn bị PKTQ (lúc này là nhà Lương) thống trị, chính sách
thống trị tàn bạo của nhà Lương là nguyên nhân dẫn đến cuộc khởi nghĩa Lí Bí.
- Cuộc khởi nghĩa Lí Bí diễn ra trong thời gian ngắn, nhg nghĩa quân chiếm được
hầu
hết các quận huyện của Giao Châu, nhà Lương hai lần cho quân sang chiếm lại
nhưng đều thất bại.
- Việc Lí Bí xưng đế và lập nước Vạn Xuân có ý nghĩa to lớn đối với lịch sử DT.
2. Kỹ năng
- Biết xác định nguyên nhân của sự kiện, biết đánh giá sự kiện,. Tiếp tục rèn luyện
kỹ năng cơ bản về đọc lược đồ.
3. Thái độ
- Sau hơn 600 năm bị PK phương Bắc thống trị, đồng hố. Cuộc khởi nghĩa Lí Bí
nước Vạn Xuân ra đời đã chứng tỏ sức sống mãnh liệt của DT ta.
4. Định hướng phát triển năng lực
- Năng lực tự chủ, tự học; giao tiếp hợp tác; giải quyết vấn đề và sáng tạo.
- Năng lực tái hiện sự kiện, hiện tượng, nhân vật; thực hành với đồ dùng trực quan;
xác định mối liên hệ, tác động giữa các sự kiện, hiện tượng; so sánh, phân tích,
khái quát hóa; nhận xét, đánh giá, rút ra bài học lịch sử; vận dụng kiến thức lịch sử
để giải quyết vấn đề thực tiễn đặt ra; thông qua sử dụng ngôn ngữ thể hiện chính
kiến của mình...
II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH

1.Giáo viên
- Lược đồ khởi nghĩa Lí Bí ( Dự kiến trước những kí hiệu để diễn tả cuộc khởi
nghĩa), máy chiếu,...
2.Học sinh
- Vẽ lược đồ khởi nghĩa Lí Bí, điền kí hiệu.
III. PHƯƠNG PHÁP/ KĨ THUẬT DẠY HỌC
- Phương pháp dạy học: thuyết trình, đàm thoại, dạy học gợi mở-vấn đáp, ...
- Kĩ thuật dạy học: đặt câu hỏi, trình bày 1 phút, ...
IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
1. Ổn định tổ chức(1p)
Lớp
Ngày dạy
Vắng
Ghi chú


6A
6B
6C
2.Kiểm tra bài cũ (kiểm tra 15 phút)
Câu hỏi:
a. Những chuyển biến về văn hoá ở nước ta ở các thế kỷ I ->V như thế nào?
b. Cuộc khởi nghĩa bà Triệu (năm 248) diễn ra như thế nào?
Trả lời:
a.Văn hoá:
- Ở các quận nhà Hán mở trường học dạy chữ Hán, nho giáo, phật giáo, đạo giáo,
luật lệ phong tục Hán vào nước ta.
=> tiếp tục thực hiện chính sách đồng hoá dân ta.
- Nhân dân ta vẫn sử dụng tiếng nói của tổ tiên, sinh hoạt theo nếp sống, phong tục
của mình (nhuộm răng,ăn trầu, làm bánh chưng, bánh dày).

- Nhân dân học chữ Hán theo cách đọc của riêng mình => tiếp thu, chọn lọc cái
hay, cái mới.
b.Cuộc khởi nghĩa bà Triệu (năm 248).
*Nguyên nhân:
- Do ách thống trị tàn bạo của quân Ngô; Nhân dân ta căm thù quân đô hộ => quyết
tâm đứng lên chống lại chúng.
* Diễn biến:
- Năm 248 khởi nghĩa bà Triệu bùng nổ ở Phú Điền (Hậu Lộc –T.Hoá),
- Bà Triệu lãnh đạo nghĩa quân đánh quân Ngô ở Cửu Chân, đánh khắp Giao Châu.
- Giặc: Huy động lực lượng vừa đánh vừa mua chuộc, chia rẽ nội bộ của ta.
* Kết quả:
- Bà Triệu hi sinh trên núi Tùng (TH).
* Ý nghĩa: Khởi nghĩa tiêu biểu cho ý chí quyết giành lại độc lập của dân tộc ta.
3. Bài mới (25p)
Sau cuộc khởi nghĩa bà Triệu thất bại, nước ta tiếp tục bị PK phương Bắc
thống trị. Dưới ách thống trị tàn bạo của nhà Lương, nhân dân ta quyết ko cam
chịu cuộc sống nô lệ và đã vùng lên theo Lí Bí tiến hành khởi nghĩa và giàng được
thắng lợi, nước Vạn Xuân ra đời. Vậy nguyên nhân nào dẫn đến cuộc khởi nghĩa ?
Diễn biến, K.quả. ý nghĩa của cuộc khởi nghĩa ntn? Chúng ta tìm hiểu bài hôm
nay.
HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS
NỘI DUNG BÀI HỌC
Hoạt động 1
1. Nhà Lương xiết chặt ách đô hộ
- Thời gian: 10p
như thế nào
- Mục tiêu: Trình bày được những thay
đổi về mặt hành chính, việc bóc lột và cai
trị của nhà Hán đối với nhân dân ta.

- Phương pháp dạy học: thuyết trình, đàm
thoại, dạy học gợi mở-vấn đáp, ...
- Kĩ thuật dạy học: đặt câu hỏi, trình bày
1 phút, ...
GV giảng: - Đầu thế kỷ VI (502 –557),
Tiêu Diễn cướp ngôi nhà Tề lập ra nhà
Lương, từ đó nhà Lương đơ hộ Giao
Châu, chúng xiết chặt ách đô hộ nhân dân
ta.
GV: Đầu TK VI, ách đô hộ của nhà
Lương đối với nước ta như thế nào?
HS: Nhà Lương chia lại các quận, huyện
và đặt tên mới. Phần đất Âu Lạc cũ nhà
Lương chia lại.
( GV chỉ trên lược đồ ).

GV giảng: Như vậy về mặt hành chính
một lần nữa nước ta lại bị chia lại. Thời
nhà Ngô, phần đất Châu Giao (Âu Lạc
cũ) gồm 3 quận. Thời nhà Lương chia
thành 6 quận.
GV: giảng theo SGK.
HS: đọc phần chữ in nghiêng.
GV: Việc sắp đặt quan lại cai trị của
nhà Lưong ở nước ta có gì thay đổi ?
GV: Thực hiện chế độ “sĩ tộc”, chỉ sử
dụng những tơn thất và những người
thuộc dịng họ lớn giữ các chức vụ quan
trọng.

GV: Em nghĩ gì về thái độ nhà Lương
đối với nước ta?
HS: Chúng thực hiện sự phân biệt rất
trắng trợn, người Việt ko được giữ những
GV: Biện pháp bóc lột của nhà Lương ?

* Về mặt hành chính:
Nhà Lương chia lại các quận, huyện và
đặt tên mới:
+ Giao Châu: (đồng bằng trung du Bắc
Bộ).
+ Ái Châu ( T.Hố )
+ Đức Châu, Lợi Châu, Ninh Châu
(Nghệ Tĩnh).
+ Hồng Châu (Quảng Ninh)

* Về việc sắp đặt quan lại cai trị:
Người cùng họ với vua và các họ lớn
mới được giữ chức vụ quan trọng.

* Biện pháp bóc lột:
Chúng đặt ra hàng trăm thứ thuế, vơ
vét của cải và bóc lột nhân dân hết sức
GV: giảng theo SGK.
thậm tệ.
GV: Em có nhận xét gì về chính sách cai => chính sách cai trị rất tàn bạo.


trị của nhà Lương đối với Giao Châu.
HS: Tàn bạo, mất lòng dân. Đây là

nguyên nhân dẫn đến các cuộc khởi
nghĩa của nhân dân chống lại ách đô hộ
của nhà Lương.
GVKL: Đến thế kỷ VI nước ta chịu sự
thống trị của nhà Lương, chúng xiết chặt
ách đô hộ với dân ta, chúng chia nhỏ đơn
vị hành chính, về tổ chức bộ máy thực
hiện chế độ “sĩ tộc”tơn thất các dịng họ
mới được giữ chức vụ quan trọng, dân ta
phải chịu hàng trăm thứ thuế, cuộc sống
nhân dân vô cùng cực khổ. Đó là nguyên
nhân dẫn đến các cuộc khởi nghĩa của
nhân dân nổi dậy đấu tranh.
…………………………………………...
…………………………………………...
Hoạt động 2
2. Khởi nghĩa Lí Bí, nước Vạn Xuân
- Thời gian: 15p
thành lập
- Mục tiêu: Trình bày được nguyên nhân,
diễn biến, kết quả của cuộc khởi nghĩa Lí
Bí. Nhà nước Vạn Xuân thành lập.
- Phương pháp dạy học: thuyết trình, đàm
thoại, dạy học gợi mở-vấn đáp, ...
- Kĩ thuật dạy học: đặt câu hỏi, trình bày
1 phút, ...
* Nguyên nhân
GV: Em hãy cho biết nguyên nhân - Do ách thống trị của nhà Lương.
cuộc khởi nghĩa Lí Bí?
GV: - giảng theo SGK.” Lí Bí…….tinh

thiều”.
- Giới thiệu qua về Lí Bí.
* Diễn biến
GV: Vì sao hào kiệt và nhân dân khắp - Mùa xuân năm 542 Lí Bí phất cờ khởi
nơi hưởng ứng cuộc khởi nghĩa Lí Bí?
nghĩa ở Thái Bình (bắc Sơn Tây), ơng
HS: Vì ốn hận qn Lương, mong muốn được hào kiệt ở khắp nơi hưởng ứng.
giành độc lập cho Tổ quốc.
GV: Tiến trình cuộc khởi nghĩa ntn ?
- Gần 3 tháng nghĩa quân chiếm hầu
GV: Gọi HS lên bảng điền kí hiệu thích hết các quận huyện, thứ sử Tiêu Tư bỏ
hợp vào lược đồ và trình bày diễn biến.
thành Long Biên chạy về TQ.
- GV bổ xung và chốt lại.
- Tháng 4/542 nhà Lương huy động


quân sang đàn áp, bị quân ta đánh bại,
ta giả phóng thêm Hồng Châu
(Q.Ninh).
- Đầu năm 543 nhà Lương tấn công lần
2, quân ta chủ động đánh địch ở Hợp
Phố, tướng địch bị giết, quân Lương
bại trận.
GV: Em có nhận xét gì về tinh thần
chiến đấu của quân khởi nghĩa?
HS: Cuộc khởi nghĩa diễn ra trong thời
gian ngắn, nghĩa quân chủ động đánh
địch rất kiên quyết, thơng minh, sáng tạo,
có hiệu quả lam cho quân Lương bị thất

bại nặng nề.
GV: Kết quả của cuộc khởi nghĩa ntn?

* Kết quả
- Cuộc khởi nghĩa thắng lợi, Lí Bí lên
ngơi hồng đế gọi là Lí Nam Đế, đặt
tên nước là Vạn Xuân, lấy hiệu là
Thiên Đức, đóng đơ ở cửa sơng Tơ
Lịch (HN).

GV: Em hiểu Vạn Xuân nghĩa là gì ?
HS: Đặt tên nước là Vạn Xuân thể hiện
lòng mong muốn cho sự trường tồn của
dân tộc, của đất nước.
GV: Việc Lí Bí lên ngơi và đặt tên nước
là Vạn Xn có ý nghĩa ntn?
HS: Chứng tỏ nước ta có giang sơn, bờ
cõi riêng, sánh vai và không lệ thuộcvào
Trung Quốc. Đây là ý trí của đân tộc VN.
GV: Sau khi lên ngơi, Lí Nam Đế t/c bộ - Lí nam Đế thành lập triều đình với 2
máy nhà nước ntn ?
ban: ban văn, ban võ.
+ Đứng đầu ban văn: Tinh thiều.
+ Đứng đầu ban võ: Phạm Tu.
GV: Đây là bộ máy nhà nước PK độc lập
trung ương tập quyền sơ khai.
GVKL: Không chịu được ách thống trị
tàn bạo của nhà Lương, nhân dân ta đã
nổi dậy đấu tranh, tiêu biểu là cuộc khởi
nghĩa Lí Bí, khởi nghĩa được nhân dân

ủng hộ rộng rãi nên sau nhiều lần tấn


công, quân Lương đã bị ta đánh cho bại
trận, khởi nghĩa thắng lợi, Lí Bí lên ngơi
đặt tên nước là Vạn Xuân -> khẳng định
nước ta có chủ quyền.
GVCC bài: Đầu thế kỷ VI, nước ta bị
nhà Lương đô hộ, đời sống của nhân dân
ta vô cùng cực khổ. Dưới sự lãnh đạo của
Lí Bí nhân dân ta đã nổi dậy đấu tranh,
cuộc khởi nghĩa diẽn ra trong 1 (t) ngắn
và thu được thắng lợi, quân Lương bại
trận, Lí Bí xưng đế, lập ra nước Vạn
Xuân, nước Vạn Xuân ra đời có ý nghĩa
lịch sử to lớn đối với DT ta.
…………………………………………...
…………………………………………...
…………………………………………...
4. Củng cố(3p)
-Trình bày diễn biến cuộc khởi nghĩa Lí Bí trên lược đồ ?
- BT: Mùa xuân năm 542 Lý Bí :
A. Tự nhận là thứ sử Châu Giao
B. Lên ngơi vua
C. Lên ngơi Hồng đế
5. Hướng dẫn về nhà(1p)
- Học thuộc bài cũ.
- Đọc trước bài 22 (tt) và trả lời câu hỏi trong SGK.