KIẾN THỨC cơ bản

Phần 1: Đánh giá tin tức thị trường như thế nào ?


Phần 2: Cách đọc thông tin từ thị trường.
Khi tham gia thị trường tài chính nói chung – thị trường chứng khốn nói riêng tức là nhà đầu
tư (NĐT) phải làm quen với việc tiếp thu rất nhiều thông tin và xử lý thông tin. Việc lạm dụng
thông tin là phổ biến và khơng cịn xa lạ trong giới đầu tư.
Đánh giá tin tức trên thị trường như thế nào?
Khi tin tức được xuất hiện trên thị trường thì ngay lập tức các nhà đầu tư đọc, phân tích, đánh giá nó theo
các chiều hướng khác nhau: có giá trị hoặc khơng, tốt hoặc xấu.
Dựa trên những đánh giá đó mà các nhà đầu tư có những hành động khác nhau như tin xấu thì bán hoặc
tốt thì mua vào. Các NĐT đã khơng có cái nhìn xa, bao qt hơn về những tin tức mới, có những hành
động theo đánh giá cảm quan được cho là hợp lí.
Khi cổ phiếu khơng đi theo chiều hướng mong đợi thì nhà đầu tư quay lại đổ lỗi cho thị trường và ln
ln thắc mắc khơng có lời giải đáp: Tại sao thị trường không đi đúng hướng, không phán ứng hợp lí?
(theo đánh giá chủ quan của NĐT).
Tuy nhiên, một sự thật là lỗi không phải ở thị trường – thị trường luôn luôn đúng. Điều này NĐT phải luôn
ghi nhớ khi tham gia vào thị trường.
Tựu chung lại, lỗi luôn thuộc về các NĐT bởi vì đã đưa ra các giả định mang tính cá nhân áp đặt cho thị
trường. Các nhà đầu tư khơng xem xét và tính tốn đến việc giá cố phiếu đã phản ánh đầy đủ các thông
tin được thông báo. Hiếm khi các thông tin mà khơng được dự đốn trước đó.
Cơng việc của truyền thông sinh ra là thông tin các tin tức đã có sự dự báo trước đó và hầu hết các câu
chuyện tin tức chỉ là đỉnh cao của sự kì vọng của thị trường (Tin ra thì bán).
Một sự thật là nếu thị trường tăng thì đó là các tổ chức, các nhà đầu tư lớn có thể đã mua trước đó, Nếu
nó xuống bởi vì "cá mập" có thể đã bán. Một vấn đề cần ghi nhớ là: Tin tức thị trường không nằm ở nội
dung mà là phản ứng của thị trường với tin tức đó
Khi tham gia thị trường, NĐT đều có một nhu cầu "cháy bỏng" cho lí trí đó là họ cần một lời giải thích
được cho là hợp lí đối với những sai lầm đã mắc phải hoặc đi tìm một lý do biện minh cho những sai lầm
của mình. Thật thú vị khi nghe các chuyên gia thị trường đưa ra những lí do để giải thích tại sao thị
trường như vậy và tiếp theo sau là những lí do thị trường lên làm như vầy để thay thế những điều trên.
Nhà đầu tư nên biết rằng thị trường làm những gì phải làm, và cơng việc của NĐT là tìm hiểu thị trường

làm như thế nào bằng cách xem, quan sát và lăng nghe nó nói gì.
Đây chính là một bài học, một bài thực hành về quan sát thị trường để biết được thị trường làm việc như
thế nào.


Cách đọc thơng tin từ thị trường
Trước khi NĐT có thể đọc bất kì một cuốn sách nào, thì trước tiên phải hiểu các ký hiệu của ngơn ngữ đó.
Bảng chữ cái ngôn ngữ Latinh luôn luôn bao gồm hai loại ký hiệu: Phụ âm và Nguyên âm. Giống như vậy,
trong thị trường tài chính – chứng khốn thì chữ cái đó là giá (thể hiện thơng qua các thanh giá) và khối
lượng (cột dữ liệu).
Khối lượng làm cho giá cả có ý nghĩa cũng như cách cách mà nguyên âm cho phụ âm có ý nghĩa. Khi
phân tích thị trường mà khơng có khối lượng cũng giống như đọc mà khơng có ngun âm.
Việc kết hợp các chữ cái tạo thành các từ giống như kết hợp giá và khối lượng tạo thành một điểm giao
dịch. Một chuỗi các từ tạo thành một câu, giống như một chuỗi điểm giao dịch hình thành các xu hướng
trên một đồ thị.
Một nhóm các câu có thể được kết hợp để tạo thành một câu chuyện, giống như các xu hướng có thể
được kết hợp để tạo thành các mẫu hình. Bằng cách dựa vào sự hiểu biết cơ bản về nến và khối lượng,
NĐT có thể khám phá những thơng điệp mà thị trường gửi cho thông qua hành vi của chính nó.
Khi để cập việc đọc thơng tin từ đồ thị, có nghĩa là xem giá và khối lượng thay đổi trong thời gian thực để
có cái nhìn thống qua về trọng tâm của thị trường. Trước đây, khi chưa có máy tính, các nhà đầu tư đã
lập biểu đồ thị trường bằng tay, sử dụng biểu đồ điểm và hình để lượng hóa sự phức tạp của thị trường.
Ngày nay vẫn có nhiều người thực hành kỹ thuật bằng phương pháp này, vì họ muốn thơng qua phương
thức này để cảm nhận và tìm hiểu được các hành vi gây lên biến động của thị trường, qua đó khám phá
được các kĩ năng về phân tích kĩ thuật. Các nhà đầu tư cịn có thể sự dụng nhiều màn hình với nhiều
khung thời gian khác nhau đề theo dõi và tìm ra các dấu hiệu bị ẩn dấu trong các dự liệu của thị trường.
Đọc biểu đồ kĩ thuật là một nghệ thuật hơn là mơn khoa học chính xác vì nó thể hiện tâm lý và hành vi
của các nhà đầu tư tham gia thị trường. Các dữ liệu này nó phản ánh kết quả hành động giữa người mua
và người bán, những hành động này dựa trên niềm tin của các nhà đầu tư.
Theo đó, người bán thì có niềm tin rằng thị trường hoặc cổ phiếu sẽ giảm nhưng ngược lại người mua lại
tin rằng cổ phiếu hoặc thị trường sẽ tăng và tiếp tục tăng. Các giao dịch mua – bán này luôn chứa đựng

những mâu thuẫn trong đó.
Nhiệm vụ của NĐT là phải đọc được đồ thị để biết và hiểu được thị trường một cách tường tận. Thị trường
giao tiếp thông qua các thanh giá và cột khối lượng. Thông qua sự hiểu biết cũng như sự phát triển của
thị trường, khối lượng là số liệu thống kê giao dịch quan trọng vì khối lượng cho phép người đọc nhận ra ý
nghĩa quan trong của giá.


Cùng một mức giá nhưng khối lượng giao dịch lớn sẽ cho ý nghĩa khác hẳn so với giao dich có khối lượng
nhỏ - Khối lượng sẽ xác minh tính chính xác của giá. Giá ln ln được các nhà đầu tư theo dõi một cách
chặt chẽ nhưng lại thường bỏ qua khơng phân tích khối lượng.
Nếu NĐT là người hiểu rõ được mối quan hệ giữa giá và khối lượng cũng như tầm quan trọng, sẽ là một
nhà phân tích kĩ thuật vượt trội về sự hiểu biết thị trường Để hiểu giá, trước tiên phải hiểu động lực cơ
bản đằng sau sự biến động của thị trường, cơ sở cho sự thay đổi giá. Thay đổi giá luôn bắt nguồn từ sự
mất cân đối giữa cung và cầu.
Chìa khóa để hiểu và phân tích đằng sau đó là hiểu nguồn gốc dòng chảy cung và cầu. Ở đây, tất nhiên
là khối lượng. Khối lượng đo lường bao nhiêu nhu cầu hoặc cung mang được để chịu giá.
Nếu khối lượng đang tăng, thì sự thay đổi giá chứng tỏ rằng thị trường có sức mạnh để tiếp tục tăng giá
(xem Hình 1).


Nếu khối lượng khơng đổi trong suốt q trình giá thay đổi, điều đó cho thấy có sự suy yếu của thị trường
khi giá tăng (xem Hình 2).


Phần 3: Đọc hành vi vs tâm lý của thị trường như thế nào?
Khi làm quen với thị trường, NĐT thấy rằng dường như thị trường cũng có tính cách riêng của nó. Cũng như thị trường, cổ phiếu nó
cũng có tên tuổi và tính cách riêng biệt. Tất cả những tính cách này được thể hiện thơng qua hai cảm xúc cơ bản nhất là sự tham lam
và nỗi sợ hãi.
Cảm xúc thống trị con người là những mong muốn, ham muốn, địi hỏi… Những mong muốn ln thay đổi
theo một chiều hướng tiến lên và nhiều hơn ở hiện tại. Và khi có quá nhiều mong muốn, sẽ trở thành

tham lam.
Nhưng sự ham muốn, những sự tham lam khiến cho con người ln tìm cách vươn lên, mạnh mẽ hơn với
mục đích làm sao mà giành được chiến thắng.


Vậy, bản chất tham lam luôn tồn tại trong mỗi người. Khi tham gia thị trường chứng khốn thì việc NĐT
mua – bán cổ phiếu cũng chính là thể hiện tính cách cũng như bản chất trong mỗi con người.
Trong các cảm xúc của con người, dường như sự sợ hãi là mạnh mẽ nhất. Lòng tham lam càng lớn thì
càng thúc đấy lỗi sợ hãi càng dâng cao, và ngược lại sự sợ hãi càng lớn thì lại thúc đẩy lòng tham càng
lớn. Đây là một cặp phạm trù chứa đầy nghịch lý và mâu thuẫn.
Khi bị kìm kép bởi nỗi sợ hãi sẽ làm cho con người ta mất khả năng suy nghĩ đúng đắn kèm theo đó sẽ đi
mất khả năng suy luận dẫn đến lệnh lạc trong phân tích và lúc đó bản năng con người sẽ làm chủ tâm lí
và cảm xúc.
Giá trị nội tại sẽ hồn tồn vơ nghĩa đối với người đang bị cảm xúc làm chủ, tâm lí an tồn sẽ được đặt
lên hàng đầu. Do đó, khi có biến động, việc "ơm" tiền mặt sẽ là an tồn nhất và là nơi trú ẩn duy nhất
được lựa chọn.
Hai hành vi của cảm xúc này được diễn ra mỗi ngày trên thị trường chứng khoán dưới dạng cung (sự sợ
hãi, thua lỗ) – cầu (mong muốn, lòng tham). Các cảm xúc này nó sẽ tạo ra xu hướng trên thị trường. Do
đó, khi tham gia thị trường, NĐT cần xác định được xu hướng nào đang kiểm soát thị trường.
Sự ham muốn, lòng tham thể hiện nhu cầu của con người được biểu tượng bởi những con bò; còn nỗi sợ
hãi, thua lỗ biểu hiện cung của con người được biểu tượng bởi những con gấu.



Sự biến động của cung – cầu được thể hiện bằng giá và cũng vì vậy mà tạo ra sự dao động của giá.
Nếu cung mà mạnh hơn cầu thì giá giảm, ngược lại cầu mạnh hơn cung thì giá tăng. Khi giá tăng thì dù
với bất kì lí do nào, cầu cũng sẽ vượt cung và ngược lại.
Giá là kết quả của sự gặp gỡ giữa người mua và người bán (đại diện cho cung – cầu), nó cung cấp thơng
tin bên nào đang kiểm sốt "cuộc chơi" và khối lượng giúp NĐT đánh giá tính hợp lí của giá.
Thơng qua các phân tích về sự tương tác giữa giá và khối lượng mà NĐT có thể đánh giá, phỏng đốn

được tính cách, thái độ hay là tâm lí, hành vi của thị trường.
Điều này giống như bằng sự phát triển các mối quan hệ của cá nhân hay thông qua các mối quan hệ này
mà nhà đầu tư có thể quan sát được những hành vi khác của một đối tượng cần quan sát, biết được các
cách phản ứng trong các điều kiện, hoàn cách khác nhau (như thuận lợi và trong khó khăn).


Cũng nhờ thơng qua quan sát như vậy, mà có thể tìm hiểu được một các sâu sắc về các đối tường cần
quan sát. Khi đã hiểu rõ về họ, nhà đầu tư có thể dự đốn được tâm lí, hành vi của họ trong những điều
kiện, hoàn cảnh nhất định.
Tương tự như trên thị trường chứng khốn, thơng qua quan sát chặt chẽ những diễn biến trên thị trường
với những kinh nghiệm và sự quen thuộc, NĐT có thể hiểu được thị trường và hồn tồn dự đốn được,
biết trước được những gì sẽ diễn ra, sắp diễn ra, cũng như các cách thực vận động của nó.
Muốn hiểu biết được thị trường cũng như đọc được đồ thị, NĐT phải vận dụng đầy đủ các giác quan, nhất
là trực giác để làm việc với nó. Những trực giác này được hình thành thơng qua rèn luyện của mỗi người
để hình thành lên các kĩ năng này mà khơng có bài học cụ thể nào có thể dạy.
Nói một cách dễ hiểu hơn, khi NĐT hiểu tâm lí trên thị trường và khi họ có thể hiểu được thị
trường nói gì có nghĩa là NĐT sẽ có cách để chiếm được tình cảm mà thị trường giành riêng
cho bạn.

Phần 4: Phân tích các hành vi thơng qua sự biến động của khối lượng.
Khi ngồi trên một chiếc xe máy hoặc ơ tơ. chiếc xe đó chở đi được bao xa, bao lâu là phụ thuộc vào xe đó chứa được bao nhiêu
nhiên liệu. Một dịng sơng chảy dài bao xa phụ thuộc vào đầu nguồn có bao nhiều hồ chứa, con sông đổ vào. Vậy một cổ phiếu tăng
được bao nhiêu, bao lâu phụ thuộc vào việc thời gian tích lũy dài hay ngắn và khối lượng cổ phiếu tích lũy được ít hay nhiều.

Tại sao phải phân tích khối lượng?
NĐT hình dung giá như một con sơng cịn khối lượng như là lượng nước thì dịng sơng chảy xa được bao
xa, bao lâu phụ thuộc vào việc chứa đựng, tích lũy được bao nhiêu lượng nước.
Tất cả NĐT khi tham gia hoạt động thương mại nói chung hay thị trường chứng khốn nói riêng đều đều
biết và hiểu rõ một vấn đề: Muốn đạt được lợi nhuận cao thì phải mua rẻ bán đắt, bán cao mua thấp;
bn tật gốc bán tật ngọn.

Để làm được điều đó NĐT đều phải tìm hiểu thơng tin, theo dõi chặt chẽ thông tin trên thị trường và săn
lùng được các thông tin được cho là mới nhất, đó là một cuộc đua mà ai giành được nó sẽ là người chiến
thắng. Và hầu hết NĐT đều có một niềm tin rằng giá đóng cửa cao ln là tốt so với giá đóng cửa thấp,
điều đó làm căn cứ để giao dịch và điều chỉnh danh mục đâu tư hàng ngày của mình.


Khi một giao dịch được gọi là thành công, luôn bao gồm hai yếu tố đó là giá và khối lượng. Và việc phân
tích thị trường, cổ phiếu mà chỉ dựa vào thông tin như nêu trên là một thiếu sót và sai lầm, khơng nói đến
là thơng tin thu được sẽ lệnh lạc, không trọn vẹn.
Đại đa số các NĐT trên thị trường đều có thể nói rõ ràng các biến động giá của thị trường, cổ phiếu trong
ngày, trong tuần và tháng nhưng lại thường khơng nhắc gì đến khối lượng hoặc khi nhắc đến thì khơng
đánh giá đúng giá trị để làm lợi thế cho mình trong giao dịch.
Ngược lại, việc các NĐT bỏ qua việc không phân tích khối lượng trong giao dịch sẽ là lợi thế của những
nhà đầu tư phân tích khối lượng.
Việc phân tích giá và khối lượng sẽ cung cấp cho các nhà đầu tư thông tin đầy đủ của thị trường, tạo lên
những lợi thế khác biệt so với các nhà đầu tư khác.
Cụ thể, phân tích khối lượng sẽ cung cấp cho các nhà đầu tư các thông tin như xác nhận giá cả, khả năng
thanh khoản, xác thực thông tin, thể hiện niêm tin, mức độ biểu đạt của các ý kiến khác nhau, sự hội tụ
của dòng tiền, xác thực và là lực đẩy của tiền.
Dưới đây là một số loại khối lượng được áp dụng khi NĐT phân tích.

Khối lượng xác nhận giá
Khối lượng đóng một vai trị quan trọng trong phân tích thị trường, cổ phiếu. Thông tin về khối lượng trả
lời cho câu hỏi: mức độ quan tâm của các NĐT như thế nào, có bao nhiêu người đã tham gia vào giao
dịch?
Khi có nhiều giao dịch ở cùng một mức giá thì khối lượng ở mức giá đó càng lớn và mức giá đó càng có
giá trị. Nếu cùng thời điểm đó mà NĐT tham gia ở một mức giá khác biệt với mức giá trên (mức giá cao
hoặc thấp khá khác biệt với khối lượng nhỏ) thì mức giá đó có giá trị khơng cao và tâm lí của người tham
gia giao dich sẽ nảy sinh băn khoăn, nghi ngờ.
Ví dụ, nếu một sản phẩm mà được nhiều cửa hàng niêm yết ở cùng một mức giá thì sẽ cho người mua tin

rằng đó là mức giá hợp lí và giá đó đại diện cho giá trị của mặt hàng đó. Nhưng nếu có một cửa hàng lại
niêm yết một mức giá khác biệt với mức giá chung của thị trường thì sẽ cho người mua một tâm lí nghi
ngại và băn khoăn.


Nguyên tắc trên được áp dụng cho khối lượng giao dịch. Càng nhiều NĐT tham gia vào một bước hay
khoảng giá, thì sự dịch chuyển giá càng được xác nhận. Đối với các nhà giao dịch kĩ thuật, khối lượng
quyết định giá trị, chất lượng của giá cả.

Thông tin được xác nhận bởi khối lượng
Khối lượng xác nhận giá và cũng góp phần hình thành lên giá. Khi một thơng tin mới được công bố và
công chúng tiếp cận đến, thì khối lượng giao dịch sẽ cho thấy dịng chảy của thơng tin này.
NĐT nhìn vào sự thay đổi về khối lượng giao dịch khi thông tin được công bố có thể biết được thị trường
đã hấp thụ thơng tin nhanh như thế nào. Điều này chứng tỏ, khối lượng giao dịch đã chứng minh tầm
quan trọng của thông tin được công bố cũng như là sự quan tâm của nhà đầu tư đối với thông tin.
Ngược lại, khi tin tức hoặc thông tin không ảnh hưởng lớn đến khối lượng giao dịch chứng tỏ rằng thơng
tin ít khơng được NĐT quan tâm và nó khơng có ý nghĩa đối với thị trường.


Thông tin được khối lượng xác thức và khối lượng cũng xác thực biến động của giá

Khối lượng thể hiện niềm tin
Bên cạnh đó, khối lượng giao dịch thường cho thấy niềm tin thực sự của NĐT đối với thị trường.
Ví dụ. khi một cổ phiếu tăng giá, hay thị trường vào chu kì tăng thì dịng tiền liên tục được đổ vào thị trường và khối lượng giao dịch
ngày càng tăng cao. Hoặc, khi một lãnh đạo đang kí mua vào một số lượng cổ phiếu lớn sẽ làm cho NĐT quan tâm và có xu hướng
mua theo tạo nên khối lượng giao dịch gia tăng điều đó thể hiện niềm tin của NĐT.


Khối lượng cho thấy sự quan tâm và nhiệt tình
Thị trường là nơi mà đồng tiền tìm kiếm trú ẩn, có hai lí do để NĐT lựa chọn đầu tư. Thứ nhất là tìm kiếm

bắt cơ hội gia tăng lợi nhuận và thứ hai là giảm nguy cơ lạm phát làm mất giá.
Khối lượng giao dịch tăng cho thấy các NĐT lớn đang quan tâm và tin tưởng rằng thị trường nhất định sẽ
tăng trưởng. Khối lượng giảm cho thấy ít NĐT quan tâm hoặc khơng nhìn thấy cơ hội tìm kiếm lợi nhuận,
vì vậy họ đứng bên lề.


Một dịng sơng chảy dài bao xa phụ thuộc vào đầu nguồn có bao nhiều hồ chứa, con sơng đổ vào. Vậy
một cổ phiếu tăng được bao nhiêu, bao lâu phụ thuộc vào việc thời gian tích lũy dài hay ngắn và khối
lượng cổ phiếu tích lũy được ít hay nhiều.
Dưới đây là một số loại khối lượng được áp dụng khi nhà đầu tư phân tích.

Khối lượng thể hiện tính thanh khoản


Nếu một sản phẩm dễ dàng được trao đổi trên một thị trường nhất định (khối lượng giao dịch lớn) điều đó
có nghĩa là sản phẩm đó có tính thương mại rất cao. Đồng thời cho thấy, thị trường đó là một thị trường
giao dịch tốt đối với sản phẩm đó.
Khối lượng giao dịch là chỉ số trung thực và đáng tin cậy về tính thanh khoản của thị trường trong giao
dịch. Một thị trường không thuận lợi cho các giao dịch thương mại sẽ không tồn tại lâu. Nếu trong một
giao dịch với khối lượng thấp, tỉ lệ giao dịch nhanh với giá cao thì đó khơng phải là giá bán tốt nhất.
Ngược lại, trong một phiên giao dịch với khối lượng lớn, giá giao dịch biến động xảy ra trong một phạm vi
hẹp và nhanh, thì việc bán được ở giá cao lại là giá tốt nhất. Khi một giao dịch được diễn ra với khối lượng
lớn ở một mức giá hợp lí thể hiện tính thanh khoản cao của thị trường.
Đây cũng là lí do tại sao trong tiêu chuẩn mua – bán cổ phiếu của các quĩ đều có chỉ tiêu tính thanh
khoản của cổ phiếu.

Khối lượng xác minh sự thật
Nếu giá là sự thật, khối lượng là công cụ xác thực nhất của giá. Điều mà các tổ chức lớn mong muốn làm
sao khi mua hoặc bán mà không gây sự chú ý hay thu hút sự chú ý của những NĐT trên thị trường.
Tuy nhiên, thực tế là khơng bao giờ có thể che dấu được điều này. Bởi vì người khổng lồ bao giờ cũng để

lại những dấu chân. Các tổ chức lớn phải lựa chọn các cổ phiếu để tránh ảnh hưởng xấu đến giá từ hoạt
động giao dịch của chính họ. Và sau khi cổ phiếu được chọn để mua (hoặc thanh lí) được hồn thành thì
phải chú ý: Nếu đưa ra lời khuyên, sẽ làm cho những NĐT tiến hành giao dịch, nghĩa là mua hoặc bán
sớm đón "sóng" và đó là sóng của giao dịch lớn sắp tới.
Một cách để che giấu một giao dịch lớn là mua/bán theo phương thức đấu giá hoặc thỏa thuận với giá bán
công khai tại thời điểm đó. Nhưng khi phân tích khối lượng sẽ nhìn thấy thủ thuật đó, vì khi có một giao
dịch phát sinh phải được ghi nhận.


Sự gia tăng đáng kể về khối lượng là một dấu hiệu rõ ràng cho thấy một tổ chức lớn đang tham gia vào
giao dịch, làm giá bị thay đổi nếu chuyển động giá phá vỡ cân bằng.

Khối lượng cho thấy sự khác biệt của ý kiến của NĐT
Khối lượng có thể chứng minh cho các NĐT hiểu biết khi có sự chênh lệch về ý kiến. Thơng thường, các
thơng tin và bình luận trên các phương tiện truyền thơng có tính dẫn dắt cơng chúng đầu tư chọn, bất kể
đó là các sự kiện cơ bản (hoặc khi khơng có thơng tin rõ ràng).


Khối lượng giao dịch là bằng chứng cho thấy những ý kiến phân hóa đang diễn ra, với mỗi bên đặt cược
vào niềm tin của chính mình. Sự phân hóa về ý kiến càng lớn thì lợi nhuận mà mỗi bên mong đợi nhận
được từ một khoản đầu tư càng lớn.
Do đó, một sự khác biệt lớn trong những niềm tin này cho thấy khối lượng cao hơn khi những con bị và
gấu chiếm vị trí để cố gắng kiếm lợi nhuận. Ngược lại, khối lượng thấp có thể biểu thị trạng thái cân bằng
giữa cung và cầu, một sự đồng thuận rằng giá là đúng vào thời điểm đó.

Khối lượng là lực đẩy của thị trường
Để một động cơ tăng giá, thị trường cần có "nhiên liệu" được cung cấp bởi nguồn cung mới (bán) và nhu
cầu mới (mua). Khối lượng giao dịch chính là thước đo tổng cung và cầu do những người tham gia thị
trường tạo ra.
Ở một góc độ khác, khối lượng có thể hiểu là nhiên liệu của giá cổ phiếu. Khối lượng giao dịch càng lớn

thì giá cổ phiếu đi càng xa.

Khối lượng là nguyên nhân
Một NĐT rất thành công và cũng là một Giáo sư chuyên giảng dạy về chứng khoán đầu thế kỷ XX là
Richard Wyckoff đã từng định nghĩa luật đầu tư của riêng mình. Một luật quan trọng đó là nguyên nhân và
kết quả.
Luật nguyên nhân và kết quả này quy định rằng mức độ của một động thái của thị trường tỉ lệ thuận với
mức độ của nguyên nhân. Chính là khi phân tích khối lượng thì khoảng cách giữa số lượng cổ phiếu được
bán bởi người bán so với những người mua được đặt mua là nguyên nhân của sự thay đổi giá (nguyên
nhân dẫn đến cung – cầu bị phá vỡ).


Khối lượng tăng vận tốc chuyển động của dòng tiền
Charles Dow – người sáng lập ra tạp chí Phố Wall khi đưa ra lí thuyết Dow có nhắc đến: Khối lượng thị
trường là một lượng mà khi tăng lên có xu hướng tạo ra sự tăng tốc của hướng giá.
Charles Dow cho rằng một khối lượng giao dịch cao cho thấy một mức giá chính xác hơn và ngược lại,
khối lượng thực sự xác nhận giá. Nói tóm lại, Dow cảm thấy rằng sự gia tăng đáng kể về khối lượng
thường đi trước những biến động giá đáng kể (khối lượng biến động trước giá).


Điều này được thể hiện rõ trong phương pháp đường trung bình của Ơng khi mà đường trung bình ngắn
hạn cắt lên đường trung bình dài hạn.

Phần 5: Đọc thơng điệp thị trường tăng/giảm giá, phân phối hay tạo đáy từ nến và khối lượng
Với phương pháp phân tích kĩ thuật, việc kết hợp phân tích giữa giá và khối lượng rất quan trọng để đưa ra một quyết định đúng đắn.
Thông qua nến và khối lượng, thị trường gửi đi các “thông điệp” về xu hướng sắp diễn ra.
Vai trị của kết hợp phân tích giá và khối lượng


Trong các bài viết trước, NĐT đã được giới thiệu sơ bộ về cách đọc thông tin của thị trường chứng khốn, cổ phiếu thơng qua dữ

liệu riêng lẻ của nến và của khối lượng. Khối lượng có thể khơng được phân tích và đánh giá đúng nếu thiếu giá, ngược lại giá sẽ
khơng được nhìn nhận đầy đủ và khách quan nếu khơng có khối lượng.
Nếu nhà đầu tư phân tích, đánh giá một cách độc lập thì giá cả và khối lượng chỉ cung cấp các thông tin mơ hồ, thiếu khách quan
khơng nói là thơng tin bị truyền tải bị sai lệch.
Tuy nhiên, khi được phân tích và đánh giá cùng nhau lại cung cấp các dấu hiệu cung – cầu một cách chính xác, khách quan mà khi
phân tích độc lập khơng thể có được.
Giá và khối lượng được sinh ra khi một giao dịch được hồn thành, do đó bất kì mơ hình phân tích nào mà tách biệt giá và khối
lượng thì chắc chắn là kết quả sẽ khơng được đầy đủ, chính xác, thậm chí là dẫn đến những đánh giá sai lầm, thiếu tính khách quan.
Vậy NĐT kết hợp như thế nào trong việc đọc thông tin từ nến và khối lượng trên?
Kết hợp phân tích giá và khối lượng thế nào cho đúng?
Trong thị trường con bị thì giá tăng và khối lượng tăng nó thể hiện sức mạnh của lực cầu trong xu hướng tăng, làm tăng tốc độ tăng
giá của thị trường hoặc cổ phiếu.


Ngược lại, trong thị trường con gấu thì thể hiện sức mạnh của lực cung làm đảo chiều xu hướng, gia tăng
tốc độ suy giảm của cổ phiếu.


Khi cổ phiếu tốc độ giảm chậm lại, rồi sau đó tăng tốc độ giảm và khối lượng giảm thì đó cho thấy dấu
hiệu cố phiếu sắp tạo đáy ngắn hạn.


Ngược lại, khi cổ phiếu đang tăng chậm bỗng nhiên tăng mạnh cùng khối lượng nhỏ, sau đó đi ngang
hoặc giảm tốc độ gần như đi ngang với khối lượng tăng cao hơn trước đó thì báo hiệu cổ phiếu đó có khả
năng đang bắt đầu phân phối.


Một điểm dự báo về sự suy yếu của thị trường hay cung - cầu cổ phiếu thường được tìm thấy trong cả thị
trường con bị và gấu đó là đánh giá sự bùng nổ của giá và khối lượng.
Sự bùng nổ này thường sảy ra khi có sự rị rỉ thông tin tốt và kết thúc khi các thông tin được công bố và

xác nhận. Nhưng tin tức tôt, tích cức giây tâm lý lạc quan và các nhà đầu tư kém hiểu biết đã mua vào để
đẩy giá cổ phiếu lên.