ĐỔI MỚI CÔNG TÁC ĐÁNH GIÁ CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC Ở CÁC NHÀ TRƯỜNG QUÂN ĐỘI HIỆN NAY

BỘ QUỐC PHỊNG
HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ


TIỂU LUẬN
ĐỔI MỚI CƠNG TÁC ĐÁNH GIÁ CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC Ở
CÁC NHÀ TRƯỜNG QUÂN ĐỘI HIỆN NAY
Số phách

Người chấm

(Do Phòng SĐH

(Ký, ghi rõ họ tên)

Điểm
Bằng số

Bằng chữ

ghi)

.................................................................................................................................................
......

Số phách
(Do Phòng SĐH ghi)

Họ và tên:
Ngày sinh:
Lớp:

Chuyên ngành:
Ngày thực hiện:

GIÁO DỤC HỌC

24/10/ 2021


2
MỤC LỤC
Trang
Mở đầu

1. Những vấn đề lý luận về đánh giá chất lượng giáo
dục ở đại học quân sự
1.1. Chất lượng giáo dục ở đại học quân sự và bảo đảm
chất lượng giáo dục ở đại học quân sự
1.2. Đánh giá chất lượng giáo dục và quy trình đánh giá
chất lượng giáo dục ở đại học quân sự
2. Thực trạng bảo đảm chất lượng giáo dục và đánh
giá chất lượng giáo dục ở đại học quân sự
3. Phương hướng đổi mới công tác đánh giá chất
lượng giáo dục ở đại học quân sự hiện nay

KẾT LUẬN
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHẦN MỞ ĐẦU
Kiểm định, đánh giá chính xác, khách quan, kịp thời chất lượng giáo dục
đại học hiện nay là một yêu cầu đặc biệt quan trọng tạo cơ sở, tiền đề để hoạch

3
định và xác định các biện pháp khoa học phát triển nền giáo dục góp phần
chuẩn hóa chất lượng nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp công
nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ
XI đã chỉ rõ một trong hạn chế cơ bản của nền giáo dục Việt Nam trong giai
đoạn hiện nay là: Chất lượng giáo dục và đào tạo chưa đáp ứng yêu cầu phát
triển, nhất là đào tạo nguồn nhân lực trình độ cao vẫn cịn hạn chế; chưa
chuyển mạnh sang đào tạo theo nhu cầu của xã hội. Chưa giải quyết tốt mối
quan hệ giữa tăng số lượng, quy mô với nâng cao chất lượng, giữa dạy chữ và
dạy người….Nguyên nhân cơ bản của những hạn chế, tồn tại trong nền giáo
dục hiện nay là do sự hạn chế về cơ sở vật chất, phương tiện, điều kiện và
nguồn nhân lực phục vụ cho quá trình giáo dục chưa có sự đầu tư, nâng cấp
tương xứng với tốc độ phát triển nhanh, mạnh về quy mô, cơ cấu của giáo dục
bậc đại học. Mặt khác những điều kiện bảo đảm cho q trình chuẩn hóa về
chất lượng và trình độ, năng lực của sinh viên khi tốt nghiệp đại học còn thấp
so với quy chuẩn chung của giáo dục đại học quốc tế trong xu thế quốc tế hóa,
tồn cầu hóa. Bên cạnh đó sự bất cập, thiếu đồng bộ về cơ cấu tổ chức, điều
hành; cơ chế chính sách; hệ thống văn bản quy phạm pháp luật chỉ đạo, định
hướng cho quá trình phát triển giáo dục cũng tạo ra những khó khăn nhất định
cho q trình kiểm định, đánh giá chính xác chất lượng giáo dục để tiến hành
đổi mới, nâng cao hiệu quả công tác giáo dục – đào tạo nguồn nhân lực.
Nhận thức được tầm quan trọng của công tác kiểm định, đánh giá chất
lượng giáo dục đại học, trong thời gian qua, Đảng và Nhà nước ta đã ban
hành nhiều văn bản để định hướng, lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức công tác
kiểm định, đánh giá chất lượng giáo dục đại học. Năm 2004, Bộ Giáo dục và
đào tạo đã ban hành Quyết định 38/2004/QĐ-BGD&ĐT ngày 02/12/2004
quy định tạm thời về kiểm định chất lượng các trường đại học. Năm 2005,
Nhà nước đã ban hành Luật Giáo dục, nội dung công tác kiểm định, đánh giá

chất lượng giáo dục được Luật hóa trong các điều 17, 58, 99. Đến năm 2006,
Nhà nước tiếp tục ban hành hai văn bản quan trọng là Quyết định


4
27/2006/QĐ-BGD&ĐT và Nghị định số 75/2006/NĐ-CP ngày 02 tháng 8
năm 2006 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều
của Luật Giáo dục (Chương II, Điều 38-40). Từ năm 2007 đến nay, Nhà nước
và Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành nhiều văn bản, nhiều chỉ thị, quy
định, hướng dẫn về công tác kiểm định, đánh giá chất lượng giáo dục đại học.
Điều này đã khẳng định vấn đề kiểm định, đánh giá chất lượng giáo dục đại
học hiện nay đã được quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo thường xuyên cho phù hợp
với yêu cầu đòi hỏi của thực tiễn giáo dục.
Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI đã xác định chủ trương: “Đổi mới
căn bản, toàn diện nền giáo dục Việt Nam theo hướng chuẩn hóa, hiện đại
hóa, xã hội hóa, dân chủ hóa và hội nhập quốc tế, trong đó, đổi mới cơ chế
quản lý giáo dục, phát triển đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý là khâu then
chốt…Thực hiện kiểm định chất lượng giáo dục, đào tạo ở tất cả các bậc
học…”1. Để thực hiện nội dung trên Đại hội cũng chỉ rõ: Phải tiếp tục đổi mới
cơ chế quản lý giáo dục, đào tạo trên tinh thần tăng cường tính tự chủ, tự chịu
trách nhiệm của các cơ sở giáo dục, đào tạo. Thực hiện hợp lý cơ chế tự chủ
đối với các cơ sở giáo dục, giáo dục gắn với cơ chế tài chính. Làm tốt “công
tác xây dựng quy hoạch, kế hoạch phát triển, quản lý mục tiêu, chất lượng
giáo dục, đào tạo. Phát triển hệ thống đánh giá và công bố công khai kết quả
đánh giá chất lượng giáo dục, đào tạo”2. Đây là chủ trương quan trọng định
hướng việc xác định mục tiêu, chương trình, kế hoạch cũng như xây dựng hệ
thống tiêu chí đánh giá chất lượng đào tạo ở các trường đại học.
Trong những năm qua, các trường đại học qn sự đã tổ chức có hiệu
quả q trình đào tạo nguồn nhân lực quân sự bậc cao cho quân đội phục vụ
cho sự nghiệp xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam cách mạng, chính quy,

tinh nhuệ, từng bước hiện đại, lấy xây dựng về chính trị làm cơ sở, bảo vệ
vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa trong tình hình mới. Giáo dục
ở các trường đại học quân sự đã có sự phát triển ổn định cả về lượng và chất
1
2

Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI, Nxb CTQG, H.2011, Tr130 - 131
Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI, Nxb CTQG, H.2011, Tr. 217.


5
thể hiện ở ở chất lượng của các yếu tố đảm bảo trong quá trình đào tạo, chất
lượng đầu vào, chất lượng đầu ra của sản phẩm đào tạo đáp ứng được yêu cầu
nhiệm vụ xây dựng quân đội. Thực tế hiện nay cho thấy, việc đánh giá chất
lượng và điều kiện bảo đảm chất lượng giáo dục ở đại học quân sự còn nhiều
hạn chế, bất cập cần được khắc phục kịp thời. Nghị quyết 86 của Đảng uỷ
Quân sự Trung ương (nay là Quân ủy Trung ương) xác định: Nghiên cứu, bổ
sung các quy chế, quy định giáo dục – đào tạo. Xây dựng tiêu chuẩn đánh giá
chất lượng nhà trường. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra giáo dục –
đào tạo, quản lý cơ sở vật chất, tài chính, tài sản cơng. Trước u cầu mới
của q trình chuẩn hóa phẩm chất, năng lực của đội ngũ sĩ quan quân đội
nhân dân Việt Nam hiện nay, đòi hỏi phải nâng cao chất lượng giáo dục – đào
tạo ở các nhà trường, trong đó quán triệt và vận dụng sáng tạo các quan điểm,
Nghị quyết, văn bản Luật vào đổi mới công tác đánh giá chất lượng giáo dục
ở các trường đại học quân sự có vai trò đặc biệt quan trọng và cấp thiết, là cơ
sở quan trọng để có những quyết định đúng cho việc điều chỉnh, nâng cao
hiệu quả của từng thành tố trong hệ thống giáo dục – đào tạo và xác định các
điều kiện bảo đảm chất lượng giáo dục ở các trường đại học quân sự hiện nay.

NỘI DUNG

1. Những vấn đề lý luận về đánh giá chất lượng giáo dục ở đại học
quân sự .
1.1. Chất lượng giáo dục ở đại học quân sự và đảm bảo chất lượng
giáo dục ở đại học quân sự
1.1.1. Chất lượng giáo dục ở đại học quân sự


6
Theo quan điểm của Triết học, chất lượng là cái tạo nên phẩm chất, giá
trị của người, sự vật, sự việc. Bởi vậy, phạm trù “chất lượng” không chỉ là đối
tượng nhận thức của riêng giáo dục học mà còn của nhiều ngành khoa học
khác. Chất lượng biểu thị thuộc tính bản chất của sự vật, là cái để phân biệt
giữa các sự vật khác nhau trong các lĩnh vực của tự nhiên và xã hội. Đối với
lĩnh vực giáo dục thì chất lượng giáo dục nói chung và chất lượng giáo dục
đại học nói riêng là một vấn đề phức tạp và có nhiều ý kiến, quan điểm và
cách tiếp cận khác nhau. Theo Tổ chức đảm bảo chất lượng giáo dục đại học
Quốc tế (INQUAHE - International Network of Quality Assurance in Higher
Education) thì chất lượng giáo dục đại học là phải “Tuân theo các tiêu chuẩn
quy định; Đạt được các mục tiêu đề ra”. Như vậy, có nghĩa rằng, chất lượng
giáo dục đại học hoặc là phải có một bộ tiêu chuẩn về tất cả các lĩnh vực phục
vụ công tác kiểm định chất lượng; hoặc là dựa trên mục tiêu của từng lĩnh vực
để đánh giá. Theo Mạng lưới các cơ quan đảm bảo chất lượng giáo dục đại
học quốc tế (INQAAHE tại trang web: www.inquaahe.org) thì chất lượng giáo
dục được nghiên cứu theo sáu góc độ tiếp cận:
- Thứ nhất, chất lượng được đánh giá bằng “đầu vào”. Như vậy chất
lượng giáo dục phụ thuộc chủ yếu vào các nguồn lực cơ bản của quá trình
giáo dục như: tuyển được sinh nhiều viên giỏi; có đội ngũ cán bộ, giảng viên
uy tín; có tiềm lực tài chính mạnh; có hệ thống cơ sở vật chất đa dạng, hiện
đại… Tuy nhiên, quan điểm này đã tuyệt đối hóa ưu thế của nguồn lực và bỏ
qua sự tác động, vai trị của q trình đào tạo trong việc tạo ra chất lượng.

- Thứ hai, chất lượng giáo dục được đánh giá bằng “đầu ra”. Theo quan
điểm này, chất lượng giáo dục được phản ánh trong chất lượng của sản phẩm
sau một chu trình đào tạo. Quan điểm này chú ý tuyệt đối đến mức độ phù
hợp của sản phẩm đối với xã hội. Tuy nhiên sự lượng hóa chất lượng sản
phẩm “đầu ra” của các nhà trường rất đa dạng, khơng đồng nhất nến khó kiểm
định chất lượng giáo dục.


7
- Thứ ba, chất lượng được đánh giá bằng “giá trị gia tăng”. Theo cách
tiếp cận này thì chất lượng giáo dục biểu hiện ở trong sự phát triển về trí tuệ
và cá nhân của người học so với lúc ban đầu. Giá trị gia tăng cao thì chất
lượng giáo dục của trường cao và ngược lại. Cách quan niệm này sẽ tạo ra sự
khó khăn khi thiết kế một thước đo chuẩn để đánh giá chất lượng “đầu vào”
và “đầu ra” thống nhất cho mọi nhà trường và khó nắm bắt, xác định được
khâu nào, lĩnh vực nào có vai trò chủ yếu.
- Bốn là, chất lượng giáo dục được đánh giá bằng “giá trị học thuật”
phản ánh chủ yếu ở năng lực học thuật của đội ngũ giáo viên. Đây là cơ sỏ để
thẩm định công nhận chất lượng đào tạo. Quan điểm này đã bỏ qua vai trò của
các thành tố khác trong giáo dục; hơn thế, tính khả thi trong đánh giá chính
xác năng lực của đội ngũ giảng viên là không cao.
- Năm là, chất lượng giáo dục được đánh giá bằng “văn hoá tổ chức
riêng”. Quan điểm này đặc biệt nhấn mạnh vai trò của công tác quản lý, điều
hành của nhà trường. “Văn hóa tổ chức riêng” được phảnh ánh tập trung ở
mơi trường văn hoá giáo dục của nhà trường. Thực tế cho thấy, văn hoá tổ
chức của các nhà trường rất khác nhau, khó xây dựng tiêu chí và chuẩn để đo
lường cho các nhà trường. Vì vậy nó khơng thiết thực và không phù hợp với
giáo dục.
- Sáu là, chất lượng giáo dục được đánh giá bằng “kiểm toán”. Điều này
có nghĩa là chất lượng của cơ sở đào tạo được đánh giá qua q trình thực

hiện, cịn “đầu vào” và “đầu ra” chỉ là các yếu tố phụ. Vì vậy hạn chế của
quan điểm này là: chất lượng còn phụ thuộc vào năng lực xử lý thông tin, đôi
khi một cơ sở đào tạo có đầy đủ thơng tin cần thiết, song vẫn có thể có những
quyết định chưa phải là tối ưu. Ngoài ra cách quan niệm này còn xem nhẹ vai
trò của các thành tố khác trong quá trình giáo dục giáo dục.
Từ cách tiếp cận trên vận dụng vào trong quá trình giáo dục ở đại học
quân sự có thể hiểu chất lượng giáo dục ở đại học quân sự là giá trị của mức
độ đạt được các mục tiêu đào tạo đã xác định. Chất lượng giáo dục ở đại học


8
quân sự là kết quả tổng hợp được tạo nên từ chất lượng của tất cả các yếu tố
và điều kiện liên quan đến đối tượng đào tạo. Chất lượng giáo dục ở đại học
quân sự được xem xét toàn diện trên bốn mặt cơ bản là:
+ Chất lượng đầu vào: Bao gồm chất lượng của cơ sở vật chất, trang
thiết bị, chương trình, dịch vụ, nguồn tài chính, đội ngũ cán bộ, giảng viên và
số lượng, chất lượng học viên được tuyển chọn. Trong đó, đặc biệt nhấn mạnh
đến trình độ quản lý và tổ chức của nhà trường phù hợp với quy mô đào tạo.
+ Chất lượng quá trình đào tạo: Bao gồm sự đa dạng, linh hoạt, sáng tạo,
khoa học, thiết thực của mục tiêu, nội dung, phương pháp, hình thức tổ chức và
diễn biến của quá trình dạy học - giáo dục. Trong đó nhấn mạnh đến phương
pháp dạy, học và cách thức tổ chức có hiệu quả các quá trình giáo dục.
+ Chất lượng của kết quả đào tạo: Là giá trị gia tăng trong giáo dục - đào
tạo biểu hiện ở mức độ hình thành các phẩm chất và năng lực ở học viên đạt
được sau khi kết thúc khoá học so với các chuẩn đã được đề ra trong mục tiêu
đào tạo.
+ Chất lượng của sản phẩm đào tạo: Là sự phù hợp của sản phẩm đào tạo
với nhu cầu của xã hội và quân đội. Biểu hiện là mức độ thích ứng với cơng
việc và phát huy có hiệu quả các tri thức, phẩm chất của học viên sau khi ra
trường. Đây chính là sự thoả mãn nhu cầu của "khách hàng" đối với sản phẩm

đào tạo của nhà trường.
1.1.2. Bảo đảm chất lượng giáo dục ở đại học quân sự
Quan điểm đảm bảo chất lượng xuất phát từ lĩnh vực kinh doanh. Theo
ISO định nghĩa đảm bảo chất lượng là “tất cả các hoạt động có hoạch định
hay có hệ thống cần thiết nhằm cung cấp sự đủ tự tin rằng một sản phẩm hay
một dịch vụ là đáp ứng được các yêu cầu về chất lượng”. Theo tác giả
Nguyễn Đức Chính (2002) “đây là q trình xảy ra trước và trong khi thực
hiện. Mối quan tâm của nó là phịng chống những sai phạm có thể xảy ra ngay
từ bước đầu tiên. Chất lượng của sản phẩm được thiết kế ngay trong q trình
sản xuất ra nó từ khâu đầu đến khâu cuối theo những tiêu chuẩn nghiêm ngặt


9
đảm bảo khơng có sai phạm trong bất kỳ khâu nào. Đảm bảo chất lượng phần
lớn là trách nhiệm của người lao động, thường làm việc trong các đơn vị độc
lập hơn là trách nhiệm của thanh tra viên, mặc dù thanh tra cũng có thể có vai
trị nhất định trong đảm bảo chất lượng”. Trong giáo dục đại học, đảm bảo
chất lượng được xác định như các hệ thống, chính sách, thủ tục, qui trình,
hành động và thái độ được xác định từ trước nhằm đạt được, duy trì, giám sát
và củng cố chất lượng. Theo Tổ chức Đảm bảo chất lượng giáo dục đại học
quốc tế định nghĩa “Đảm bảo chất lượng có thể liên quan đến một chương
trình, một cơ sở hay một hệ thống giáo dục đại học tổng quát. Trong mỗi
trường hợp, đảm bảo chất lượng là tất cả các quan điểm, đối tượng, hoạt động
và quy trình mà đảm bảo rằng các tiêu chuẩn thích hợp về mặt giáo dục đang
được duy trì và nâng cao trong suốt sự tồn tại và sử dụng; cùng với các hoạt
động kiểm soát chất lượng trong và ngồi mỗi chương trình. Đảm bảo chất
lượng cịn là việc làm cho các tiêu chuẩn và quá trình đều được cộng đồng
giáo dục và công chúng biết đến rộng rãi”.
Đối với các trường đại học quân sự, đảm bảo chất lượng giáo dục ở đại
học quân sự được xác định như các hệ thống, chính sách, thủ tục, qui trình,

hành động và thái độ được xác định từ trước nhằm đạt được, duy trì, giám sát
và củng cố chất lượng giáo dục của các nhà trường ở mức chuẩn cho phép
nhất định và tìm ra những giải pháp để khơng ngừng nâng cao chất lượng
giáo dục; đảm bảo để nhà trường thực hiện thắng lợi mục tiêu đào tạo nguồn
nhân lực theo yêu cầu của xã hội và quân đội.
Đảm bảo chất lượng giáo dục ở đại học quân sự là bảo đảm việc cung
cấp cho học viên chương trình đào tạo có chất lượng, sau khi tốt nghiệp đáp
ứng được đòi hỏi của quân đội và xã hội. Chất lượng giáo dục ở đại học quân
sự được bảo đảm bởi một hệ thống, đó là hệ thống bảo đảm chất lượng chỉ ra
chính xác phải làm thế nào và theo những tiêu chuẩn nào. Các tiêu chuẩn chất
lượng được sắp xếp theo những thể thức thích hợp trong hệ thống bảo đảm
chất lượng. Đảm bảo chất lượng giáo dục ở đại học quân sự là cấp độ quản lý


10
chất lượng tiến bộ hơn kiểm soát chất lượng, được thực hiện trước và trong
quá trình đào tạo. Đảm bảo chất lượng nhằm phòng ngừa sự xuất hiện những
sản phẩm có chất lượng thấp. Cơng tác đảm bảo chất lượng giáo dục ở đại học
quân sự thường được tiến hành thông qua việc thực hiện bốn chức năng cơ
bản của đảm bảo chất lượng được vận dụng vào giáo dục đại học bao gồm:
- Xác lập chuẩn. Xác lập chuẩn là chức năng quan trọng đầu tiên của
đảm bảo chất lượng. Theo đó, các nhà trường dựa trên nhiệm vụ, mục tiêu đào
tạo để để xây dựng các chuẩn mực chất lượng cần đạt được. Các chuẩn mực
chất lượng phải thể hiện những yêu cầu, mục đích mà nhà trường phải phấn
đấu để đạt được đồng thời phải tuân thủ các chuẩn mực chất lượng do các
chuyên gia xác lập.
- Xây dựng các qui trình. Qui trình là sự chuyển hóa mang lại giá trị gia
tăng. Trên cơ sở các chuẩn mực chất lượng đã được xác lập, nhà trường cần
xây dựng các thủ tục, qui trình nhằm đạt được các chuẩn mực đó. Các qui
trình được xây dựng dựa trên việc xác định rõ các thành tố: Đầu vào, quá

trình, đầu ra của qui trình. Đảm bảo chất lượng được thực hiện thông qua việc
thực thi các thủ tục, qui trình.
- Xác định các tiêu chí đánh giá. Tiêu chí được xem là những điểm kiểm
sốt và là chuẩn mực đánh giá. Trong đảm bảo chất lượng các tiêu chí được
sử dụng để đánh giá đầu vào, q trình, đầu ra của các qui trình cũng như các
bước trong qui trình. Vì vậy, nhà trường phải xây dựng các tiêu chí đánh giá
cụ thể nhằm giúp các bộ phận trong trường và ngồi nhà trường nhận biết q
trình thực hiện cũng như mức độ đạt được của các qui trình.
- Vận hành, đo lường, đánh giá, thu thập và xử lí số liệu. Vận hành được
xem là chức năng quan trọng trong đảm bảo chất lượng bởi lẽ công tác đảm
bảo chất lượng sẽ không được thực hiện nếu các qui trình đã xây dựng khơng
được vận hành hoặc không vận hành được. Trên cơ sở vận hành các qui trình
đảm bảo chất lượng, nhà trường cần thu thập các số liệu về chất lượng; tiến
hành xử lí số liệu thường xun, liên tục để có những thơng tin chính xác


11
nhằm đánh giá công tác đảm bảo chất lượng và có cơ sở đưa ra những biện
pháp điều chỉnh hữu hiệu.
1.2. Đánh giá chất lượng giáo dục ở đại học quân sự và quy trình
đánh giá chất lượng giáo dục ở đại học quân sự
1.2.1. Đánh giá chất lượng giáo dục ở đại học quân sự
Đánh giá chất lượng giáo dục ở đại học quân sự là quá trình hình thành,
nhận định, phán đoán về kết quả giáo dục dựa trên sự phân tích những thơng
tin thu được, đối chiếu với tiêu chí, tiêu chuẩn đã đặt ra trong mục tiêu, nhằm
đề xuất những ý kiến thích hợp để cải thiện thực trạng, điều chỉnh, nâng cao
chất lượng, hiệu quả giáo dục – đào tạo ở các trường đại học quân sự.
Trong giáo dục - đào tạo thường có hai loại đánh giá: Tự đánh giá (đánh
giá trong hay đánh giá vịng 1 của nhà trường) và đánh giá ngồi (đánh giá
vòng 2 hay đánh giá của các tổ chức đánh giá giáo dục đối với nhà trường).

Tự đánh giá là tự sự xem xét, đánh giá chất lượng và mức độ hiệu quả
chương trình đào tạo, cán bộ, cơ cấu hệ thống hoạt động do chính cơ quan đào
tạo tổ chức thực hiện dựa vào tập hợp các chuẩn mực đưa ra bởi một cơ quan
bảo đảm chất lượng bên ngồi do chính cơ sở đào tạo tổ chức theo chuẩn mực
do cơ quan đảm bảo chất lượng bên ngoài quy định. Sau khi tự đánh giá, đơn
vị đào tạo phải làm báo cáo cho tổ chức đánh giá giáo dục liên quan theo mẫu
quy định.
Đánh giá ngoài là sự xem xét và đánh giá từ bên ngoài về chất lượng,
hiệu quả của chương trình đào tạo, cán bộ, cơ cấu hệ thống hoạt động của cơ
quan đào tạo, bao gồm một nhãm các chuyên gia đánh giá có uy tín trong
ngành thực hiện. Việc xem xét này trên cơ sở tập hợp các chuẩn mực đưa ra
bởi một cơ quan đánh giá hay dựa vào các chuẩn mực được công nhận ở cấp
quốc gia hay chuyên ngành. Quá trình đánh giá ngồi ở đại học qn sự
thường được tiến hành theo 3 bước gồm:
Bước 1, tìm hiểu tài liệu của nhà trường có thể kéo dài hàng tháng để tìm
hiểu các số liệu, báo cáo, chính sách, quy chế, quy trình đã có.


12
Bước 2, viếng thăm các nhà trường của đoàn đánh giá kiểm định thường
kéo dài 3 - 4 ngày, tiến hành so sánh báo cáo với thực tế, gặp mặt trao đổi và
thống nhất với cơ sở đào tạo những vấn đề chưa chính xác, chân thực, làm
báo cáo đánh giá.
Bước 3, thực hiện đánh giá chất lượng giáo dục của nhà trường đúng
thực tế, chính xác.
Để tiến hành cơng tác đánh giá chất lượng giáo dục ở đại học quân sự
thường sử dụng 2 hình thức cơ bản:
- Đánh giá theo tiêu chí: Đây là cách đánh giá sử dụng một bộ thước đo
bao gồm các tiêu chí và các chỉ số định lượng hoặc định tính tương ứng với
các lĩnh vực trong quá trình đào tạo để đánh giá đo lường các điều kiện bảo

đảm chất lượng và đánh giá đo lường bản thân chất lượng đào tạo của nhà
trường. Tuỳ thuộc mục đích đánh giá mà xác định chủ thể, đối tượng, phương
pháp và công cụ của sự đo lường, đánh giá.
- Đánh giá theo chuẩn: Là sự đánh giá theo một quy chuẩn nhât định và
so sánh tương đối với chuẩn trung bình chung của tập hợp. Chuẩn chất lượng
có nhiều cấp độ khác nhau như: Chuẩn cấp trường, chuẩn cấp ngành, chuẩn
cấp quốc gia, chuẩn quốc tế. Đánh giá theo chuẩn là đánh giá mức độ học
viên đạt được sau khi tốt nghiệp một cấp học, bậc học, khoá học, ngành học
cụ thể so với các chuẩn đã được đề ra trong mục tiêu giáo dục.
Đánh giá theo tiêu chí khác với đánh giá theo tiêu chuẩn. Đánh giá theo
tiêu chí là sự đối chiếu với những tiêu chí đã đề ra cịn đánh giá theo chuẩn là
sự đối chiếu kết quả của nhà trường với các chuẩn trung bình chung được xác
định cho từng loại hình, cấp học, bậc học theo quy định.
Để tiến hành đánh giá chất lượng giáo dục ở đại học qn sự hiện nay thì
việc xây dựng bộ tiêu chí đánh giá chất lượng và các điều kiện bảo đảm chất
lượng giáo dục có vai trị đặc biệt quan trọng. Thông thường khi tiếp cận theo
quan điểm hệ thống cấu trúc, thì hệ thống tiêu chí được xác định dựa trên
từng nhân tố cụ thể của quá trình giáo dục bao gồm:


13
Một là, Các tiêu chí về mục tiêu đào tạo phải phản ánh chính xác kiểu
nhân cách cho từng ngành nghề, lĩnh vực, loại hình hoạt động qn sự địi
hỏi. Các tiêu chí này phải mơ hình hóa tồn diện cả về định tính và định
lượng những yêu cầu xác định về phẩm chất và năng lực của người học viên
cần phải đạt được sau thời gian đào tạo.
Hai là, Các tiêu chí về chất lượng nhà giáo dục, là đội ngũ giảng viên,
cán bộ quản lý giáo dục phản ánh tổng hợp ở chất lượng, cơ cấu, tỷ lệ, năng
lực, phẩm chất, trình độ học vấn, năng lực học thuật, kiến thức, kinh nghiệm
thực tiễn, kỹ năng quản lý, điều hành... trong đó các tiêu chí về chất lượng đội

ngũ giảng viên là nịng cốt.
Ba là, Các tiêu chí về chất lượng đối tượng giáo dục. Hệ thống tiêu chí
phải đánh giá về chất lượng đầu vào, số lượng theo quy định, mức độ phát
triển nhân cách của người học theo từng giai đoạn và sau khi tốt nghiệp.
Bốn là, Các tiêu chí về chất lượng nội dung, chương trình đào tạo. Các tiêu
chí về khối lượng, chất lượng, tính khoa học, hiện đại, thiết thực, cơ bản, hệ
thống, toàn diện của những kiến thức, kỹ năng, kỹ xảo, những phương pháp
nghiên cứu, sáng tạo và những phẩm chất của người quân nhân cách mạng được
cụ thể hóa trong nội dung, chương trình đào tạo cần trang bị cho người học.
Năm là, Các tiêu chí về hình thức tổ chức, phương pháp, phương tiện đào
tạo phản ánh sự đa dạng, hiện đại, tổng hợp, liên kết tương hỗ, hiệu quả, khoa
học, thiết thực của các cách thức tổ chức, cách thức thao tác và các trang thiết
bị kỹ thuật, phương tiện dạy học - giáo dục sử dụng trong q trình đào tạo.
Sáu là, Các tiêu chí về kết quả đào tạo phải phản ánh mức độ đạt được
về nhân cách, bao gồm cả phẩm chất và năng lực, kỹ năng và thái độ của
người học viên theo thiết kế của mục tiêu đào tạo.
Xây dựng những tiêu chí đánh giá và điều kiện bảo đảm chất lượng giáo
dục trong các trường đại học quân sự phải được dựa vào mơ hình quản lý chất
lượng tổng thể với đặc trưng là không áp đặt một hệ thống tiêu chuẩn cứng
nhắc cho bất kỳ một cơ sở đào tạo nào và phải bao trùm tồn bộ q trình đào


14
tạo. Công tác đánh giá phải huy động sự tham gia của mọi người, bất kỳ ở
cương vị nào, vào bất kỳ thời điểm nào cũng đều là người quản lý chất lượng
của phần việc mình được giao và hồn thành nó một cách tốt nhất, với mục
đích tối cao là thoả mãn nhu cầu của khách hàng. Việc xây dựng hệ thống tiêu
chí đánh giá chất lượng và điều kiện bảo đảm chất lượng giáo dục ở đại học
quân sự phải căn cứ vào quan điểm của Đảng, Hiến pháp, pháp luật Nhà nước,
Luật Giáo dục 2005 (sửa đổi, bổ sung năm 2009), Nghị quyết của Quân ủy

trung ương, các văn bản pháp quy có liên quan về giáo dục – đào tạo và căn cứ
vào Bộ tiêu chí đánh giá chất lượng và điều kiện bảo đảm chất lượng đào tạo
theo từng cấp học, bậc học của quốc gia. Sử dụng Bộ tiêu chí đánh giá chất
lượng và điều kiện bảo đảm chất lượng giáo dục ở đại học quân sự cần thực
hiện theo các tiêu chí cụ thể và cách thức đánh giá theo các nhóm tiêu chí quy
định. Trong mỗi nhóm tiêu chí có các tiêu chí và mỗi tiêu chí bao gồm nhiều
chỉ số khác nhau. Số lượng các tiêu chí và các chỉ số trong từng tiêu chí khơng
phản ánh trọng số của từng lĩnh vực. Trọng số của tiêu chí và chỉ số được quy
định bởi mục tiêu đánh giá. Tất cả các nhóm tiêu chí, các tiêu chí và các chỉ số
được đánh giá theo bốn cấp độ: tốt, khá, đạt và khơng đạt u cầu.
1.2.2. Quy trình đánh giá chất lượng giáo dục ở đại học quân sự
Hiện nay quy trình đánh giá chất lượng giáo dục ở đại học quân sự được
thực hiện theo các bước như sau:
- Bước 1: Tự đánh giá của nhà trường (đánh giá trong hay đánh giá
vòng 1). Thực hiện bước này cần theo quy trình 8 bước:
Bước 1: Thành lập Hội đồng tự đánh giá của nhà trường;
Bước 2: Xác định mục đích, phạm vi tự đánh giá;
Bước 3: Lập kế hoạch tự đánh giá;
Bước 4: Thu thập thông tin và minh chứng;
Bước 5: Xử lý, phân tích các thơng tin và minh chứng thu được;
Bước 6: Viết báo cáo tự đánh giá;
Bước 7: Công bố báo cáo tự đánh giá;


15
Bước 8: Triển khai các hoạt động sau khi hoàn thành tự đánh giá.
Sau khi tự đánh giá phải đăng ký đánh giá chất lượng giáo dục của nhà
trường.
Bước 2: Đánh giá ngồi (hay đánh giá vịng 2). Thực hiện bước này,
Chủ tịch Hội đồng đánh giá quốc gia quyết định thành lập Hội đồng (đoàn

chuyên gia; trưởng đoàn; thư ký; từ 5 - 7 thành viên). Quy định rõ nhiệm vụ
của Đoàn chuyên gia đánh giá chất lượng, bao gồm: Xem xét bản tự đánh giá
của cơ sở (nhà trường); tiến hành khảo sát đánh giá tại chỗ; viết và nộp báo
cáo cho Hội đồng đánh giá quốc gia.
Quy trình thực hiện đánh giá ngồi bao gồm: Nghiên cứu báo cáo tự
đánh giá của nhà trường; tiến hành khảo sát tại chỗ; viết báo cáo về đánh giá
đối với nhà trường.
Bước 3: Công nhận đạt chuẩn kiểm định. Được thực hiện theo Điều 27,
28, 29 của Quy định số 76 của Bộ Giáo dục và đào tạo về quy trình và chu kỳ
đánh giá chất lượng giáo dục trường đại học, cao đẳng và trung cấp chuyên
nghiệp, ngày 14 tháng 12 năm 2007, trong đó, quy định rõ việc công nhận nhà
trường đạt tiêu chuẩn chất lượng giáo dục và cấp giấy chứng nhận đánh giá
chất lượng giáo dục. Mức độ cơng nhận đạt chuẩn đánh giá khi có 80% tiêu chí
đạt chuẩn. Mức độ khơng đạt chuẩn đánh giá khi có dưới 80% tiêu chuẩn đạt.
2. Thực trạng đảm bảo chất lượng giáo dục và đánh giá chất lượng
giáo dục ở đại học quân sự
Sau hơn 10 năm thực hiện nghị quyết 93 và sau 4 năm thực hiện Nghị
quyết số 86 của Đảng uỷ Quân sự Trung ương (nay là Quân uỷ Trung ương),
các trường đại học quân sự đã đào tạo cho quân đội và đất nước hàng vạn cán
bộ, sĩ quan ở các trình độ cao đẳng, đại học, sau đại học, đáp ứng yêu cầu xây
dựng quân đội trong tình hình mới. Tuy vậy, công tác giáo dục đại học ở đại
học quân sự vẫn cịn tồn tại một số thiếu sót, bất cập; trong đó, vấn đề nổi lên
hàng đầu là chất lượng giáo dục chưa theo kịp yêu cầu. Biểu hiện cụ thể:
Về công tác tổ chức và quản lý đào tạo


16
Những năm qua, công tác giáo dục - đào tạo ở nhà trường đại học quân
sự luôn được sự lãnh đạo trực tiếp của Quân uỷ Trung ương và chỉ đạo thống
nhất của Thủ trưởng Bộ Quốc phịng. Cơng tác quản lý đã có sự đóng góp

quan trọng vào quá trình giáo dục, bảo đảm sự ổn định và từng bước nâng cao
chất lượng giáo dục trong hệ thống trường quân sự. Các cơ quan chức năng và
các lực lượng tham gia vào quá trình giáo dục - đào tạo đã nhận thức đúng về
vai trị cơng tác quản lý đối với quá trình đào tạo. Phát huy tối đa hoạt động tự
quản lý, tự đào tạo với vai trò của hệ thống tổ chức lãnh đạo, chỉ đạo. Hoạt
động quản lý hướng đến tạo điều kiện cho người học phát triển thành chuyên
gia khoa học trong lĩnh vực chuyên môn nhất định; đồng thời, cũng là người
cán bộ lãnh đạo, chỉ huy bộ đội. Quản lý quá trình giáo dục - đào tạo được
xác định là công việc của các lực lượng được phân công theo chức năng,
không phải chỉ là việc riêng của lãnh đạo, chỉ huy nhà trường.
Kiện toàn cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý phù hợp, phân công, phân cấp
hợp lý và vận hành thống nhất từ cấp vĩ mô đến vi mô. Đặc biệt, là sự vận
hành bên trong mỗi nhà trường. Cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý đã phù hợp, là
nhân tố quan trọng hàng đầu đảm bảo chất lượng giáo dục. Từng trường đã
xây dựng được hệ thống công cụ quản lý và đánh giá quản lý giáo dục phù
hợp với Luật Giáo dục, quy chế, quy định trong đào tạo của Bộ Giáo dục và
Đào tạo, điều lệnh quân đội, Điều lệ công tác nhà trường quân đội và các văn
bản hướng dẫn của Bộ Tổng tham mưu, Tổng cục Chính trị,... phù hợp điều
kiện thực tế của nhà trường. Hệ thống công cụ quản lý và đánh giá này đã trở
thành những “mệnh lệnh” thống nhất nhận thức và hành động của các lực
lượng tham gia vào quá trình giáo dục – đào tạo. Xác định được quy trình đào
tạo thích hợp cho các cấp học, bậc học, ngành học. Công tác lập kế hoạch,
phân bổ nguồn lực, chế độ thanh, kiểm tra đánh giá các hoạt động giáo dục
thực hiện có nề nếp, trở thành cơng cụ đắc lực bảo đảm chất lượng giáo dục
của các trường.
Tuy nhiên, vấn đề này còn tồn tại những hạn chế, bất cập, đó là: Cơng


17
tác quản lý chất lượng đào tạo cịn mang tính thủ cơng, chưa có điều kiện áp

dụng khoa học quản lý hiện đại; công tác kiểm định, đánh giá chất lượng chưa
rõ ràng và đảm bảo tính độc lập; hệ thống quy chế, quy định, chế độ, các văn
bản quy phạm pháp luật chỉ đạo các hoạt động chưa được điều chỉnh, bổ sung
kịp thời; công tác thanh tra, kiểm tra đối với một số trường chưa tiến hành
thường xuyên, kịp thời, có hiệu quả.
Về mục tiêu, chương trình, nội dung, phương pháp đào tạo
Thực hiện các Nghị quyết 93, Nghị quyết 94, Nghị quyết 86 của Đảng
uỷ quân sự trung ương, các trường đại học quân sự đã xác định đúng mục
tiêu, chương trình, nội dung, phương pháp đào tạo gắn với yêu cầu xây dựng
quân đội, nền quốc phịng tồn dân, xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân và
gắn với sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Chương trình, nội
dung đào tạo ngày càng được hoàn thiện. Nhiều trường đã biên soạn được hệ
thống giáo trình theo chuẩn quốc gia, coi trọng về lý thuyết và thực hành, tăng
cường cập nhật thông tin, chú ý gắn với lĩnh vực quân sự và đấu tranh phê
phán những luận điểm sai trái. Các trường đã tích cực xây dựng và triển khai
kế hoạch đổi mới phương pháp dạy, phương pháp học; giảm quỹ thời gian lên
lớp, tăng quỹ thời gian sau giảng bài. Các phương pháp dạy học đã bước đầu
tăng cường khêu gợi, định hướng, phát huy tính tích cực, độc lập, sáng tạo
của học viên, từng bước biến quá trình đào tạo thành quá trình tự đào tạo. Các
hình thức sau bài giảng như thực hành, bài tập, thảo luận, viết thu hoạch, viết
tiểu luận, kiểm tra, thi... được thực hiện nghiêm túc và phù hợp với từng đối
tượng. Qua đó, người học từng bước biết tổ chức các hoạt động, tự tích luỹ
kiến thức theo mục tiêu, yêu cầu đào tạo.
Tuy nhiên, chương trình, nội dung đào tạo cịn chưa thật cân đối và hợp
lý; thời gian lên lớp lý thuyết vẫn còn chiếm tỷ trọng lớn, thời gian dành cho
thực hành và tự học chưa bố trí thoả đáng. Một số mơn học còn trùng lắp nội
dung hoặc dàn trải, hạn chế tính định hướng chuyên sâu. Phương pháp dạy
học nặng truyền thụ một chiều. Phương pháp dạy thực hành, các hình thức

18
huấn luyện khác như bài tập, thảo luận, thu hoạch, tiểu luận đã được chú ý
nhưng hiệu quả chưa cao. Phương pháp tự học, tự nghiên cứu của học viên
chưa hợp lý, thiếu khoa học. Nhiều học viên còn lúng túng trong tổ chức hoạt
động tự học. Đánh giá chất lượng về nội dung, phương pháp dạy học chưa
tiến hành thường xuyên, hệ thống, khoa học, nhất quán. Các tiêu chí chưa
được xác lập cụ thể cho nội dung và phương pháp dạy học của từng nhóm
ngành, chuyên ngành, bậc học, loại hình đào tạo. Thực tế việc thiếu khoa học,
cu thể trong các tiêu chí sẽ dẫn đến tình trạng khơng có sự thống nhất trong tổ
chức thực hiện, không phát huy hết khả năng của đội ngũ giảng viên, hạn chế
hiệu quả dạy học.
Về đội ngũ giảng viên
Đội ngũ giảng viên của các trường đại học quân sự có sự phát triển rõ rệt
về số lượng, chất lượng. Ln có phẩm chất chính trị, tư tưởng, đạo đức tốt,
lối sống trong sạch, lành mạnh, được rèn luyện và trưởng thành trong mơi
trường qn đội. Số giảng viên có trình độ sau đại học ngày càng tăng.
Tuy nhiên đội ngũ giảng viên ở các trường đại học quân sự còn những
hạn chế và bất cập như: số lượng còn thiếu; cơ cấu chưa cân đối và chưa hợp
lý; một số trường có chun ngành cịn chưa có giảng viên đạt trình độ sau đại
học; số giảng viên có chức danh giáo sư, phã giáo sư cịn ít, số giảng viên có
kinh nghiệm giảng dạy chưa nhiều; trình độ ngoại ngữ, tin học ở một bộ phận
giảng viên chưa đáp ứng được yêu cầu theo sự phát triển của thời đại; khả
năng nghiên cứu khoa học nhìn chung cịn hạn chế; một số giảng viên chưa
thật sự say mê học tập, nghiên cứu, chưa tích cực phấn đấu, tâm huyết với
nghề nghiệp, chưa khát vọng trở thành những nhà sư phạm mẫu mực; sự phân
công lao động sư phạm ở một số khoa và bộ mơn cịn chưa hợp lý, nặng về
đầu việc mà chưa thật chú ý đến chất lượng chuyên môn; việc đưa giảng viên
đi dự nhiệm ở các đơn vị tuy được tiến hành mạnh nhưng vẫn chưa đáp ứng
đủ cả về số lượng, chất lượng; tỷ lệ giảng viên qua thực tiễn đơn vị còn thấp
nên truyền thụ kinh nghiệm hoạt động cho học viên còn hạn hẹp, thực tiễn

19
đơn thuần. Công tác đánh giá chất lượng, hiệu quả hoạt động của giảng viên
còn chưa thường xuyên, thiếu hệ thống, chưa theo quy chuẩn nhất định. Đặc
biệt các tiêu chí về cơ cấu, độ tuổi, trình độ, giới tính, kinh nghiệm, phẩm chất
của giảng viên của các chuyên ngành cịn chưa được xác lập hoặc xác lập cịn
thiếu tính thiết thực ảnh hưởng đến chất lượng giảng dạy và nghiên cứu khoa
học của đội ngũ này.
Về số lượng, chất lượng học viên
Trên cơ sở các chủ trương về công tác giáo dục – đào tạo, các trường đại
học quân sự đã coi trọng nâng cao chất lượng đầu vào. Các nhà trường đã tiến
hành tốt công tác sơ tuyển và thi tuyển sinh quân sự theo đúng quy định.
Nhiều trường đã triển khai nhiều hoạt động nhằm nâng cao chất lượng học tập
của học viên. Các hoạt động đều hướng vào phát huy tính tích cực của học
viên, làm chuyển hố q trình đào tạo thành q trình tự đào tạo. Chất lượng
học viên là vấn đề được các nhà trường quan tâm hàng đầu. Vì vậy, trong quá
trình đào tạo, các nhà trường không ngừng giúp học viên nhận thức rõ mục
tiêu, yêu cầu đào tạo, luôn tu dưỡng rèn luyện về năng lực chun mơn, phẩm
chất chính trị, đạo đức để trở thành cán bộ theo lĩnh vực đào tạo, có đủ phẩm
chất và năng lực để bước đầu đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ.
Tuy nhiên, số lượng và chất lượng học viên cũng còn tồn tại nhiều hạn
chế cần phải khắc phục từ khâu tạo nguồn, đến chất lượng tuyển sinh, khả
năng học tập, rèn luyện, trình độ tư duy. Một số học viên nặng về chun
mơn, chạy theo thành tích nên chưa chú ý đúng mức đến rèn luyện các phẩm
chất, hoàn thiện nhân cách; hoặc chỉ chú ý đến học để thi lấy chứng chỉ, bằng
cấp nhưng chưa có năng lực tư duy, tự học, tự nghiên cứu, phục vụ cho q
trình cơng tác sau này. Vì vậy, nhiều học viên cịn yếu về chuyên môn, phẩm
chất và kỹ năng tư duy khoa học. Mặt khác, quan niệm về chất lượng học viên
còn nhiều vấn đề chưa thống nhất trong các lực lượng giáo dục. Hiện nay,

đang tồn tại các cách đánh giá khác nhau như: đánh giá chất lượng đầu vào,
đánh giá chất lượng trong quá trình học tập tại trường, đánh giá thông qua


20
hiệu quả công việc sau khi tốt nghiệp ra trường. Những tiêu chí về phẩm chất
và năng lực của học viên đơi khi khó xác định, khó lượng hố.
Về đảm bảo nguồn vật lực, chính sách đào tạo và sử dụng
Trong những năm quan, các trường đại học quân sự đã cố gắng đổi mới
trang thiết bị, kỹ thuật, nâng cao chất lượng phương tiện dạy học, chủ động
nâng cấp trang thiết bị, ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học và quản lý
giáo dục – đào tạo. Hệ thống các phịng học chun dụng, một số phịng thí
nghiệm tương đối hiện đại cho dạy học đã được xây dựng và nâng cấp theo
chuẩn. Mặt khác, hệ thống các phương tiện truyền thơng đại chúng như báo,
tạp chí chun ngành phục vụ cho nghiên cứu khoa học đã được bảo đảm đầy
đủ. Điều kiện ăn, ở, sinh hoạt, học tập đối với học viên ngày càng được cải
thiện và nâng cao; việc đầu tư nâng cấp cơ sở hạ tầng, vật chất bảo đảm huấn
luyện được triển khai ở hầu hết các nhà trường góp phần quan trọng nâng cao
chất lượng dạy học. Hệ thống cơ chế, chính sách đãi ngộ và sử dụng học viên
sau khi tốt nghiệp cũng khơng ngừng được hồn thiện cố gắng bảo đảm tối đa
quyền lợi về vật chất và tinh thần cho học viên.
Tuy nhiên trang bị cơ sở vật chất, trang thiết bị ở các trường đại học
quân sự vẫn còn lạc hậu, chưa đầu tư lớn theo hướng triển khai công nghệ
thông tin hiện đại phục vụ giáo dục – đào tạo. Hệ thống thông tin khoa học
quân sự phục vụ đào tạo và nghiên cứu tuy có nhiều cố gắng, song trên thực
tế vẫn còn hạn chế trong khai thác, xử lý thông tin và phục vụ cho các đối
tương nên có ảnh hưởng nhất định đến kết quả đào tạo. Một số trung tâm
thông tin, thư viện ở các trường đại học quân sự chưa đáp ứng tốt u cầu.
Nhiều chủ trương, chính sách cịn bất cập chưa tạo được động lực
khuyến khích phát triển giáo dục – đào tạo, chưa thu hút đội ngũ cán bộ quân

đội có trình độ cao tham gia vào các hoạt động giáo dục – đào tạo, chưa động
viên được nhiều người phấn đấu, học tập nâng cao trình độ và cống hiến hết
năng lực cho quân đội. Chính sách đào tạo, sử dụng đối với những người có
trình độ cao, khuyến khích sử dụng nhân tài cịn chưa được ban hành kịp thời.


21
Như vậy, chất lượng giáo dục, bảo đảm chất lượng giáo dục và đánh giá
chất lượng giáo dục ở đại học quân sự đang đặt ra những hạn chế như: Chất
lượng giáo dục ở đại học quân sự thấp so với yêu cầu thực tiễn; thiếu một hệ
thống tiêu chí chuẩn để đánh giá chất lượng giáo dục; bộ máy, cơ chế quản lý
và xây dựng đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục cịn chậm và thiếu tồn diện; các
điều kiện bảo đảm cho hoạt động giáo dục - đào tạo chưa theo kịp với yêu cầu
và xu thế phát triển giáo dục đại học hiện đại. Do đó, trong đổi mới căn bản,
toàn diện giáo dục đại học quân sự phải coi trọng và thực hiện tốt công tác
đánh giá chất lượng giáo dục.
Nguyên nhân cơ bản của những hạn chế là do sự phát triển mạnh mẽ của
khoa học, công nghệ hiện đại tác động sâu sắc đến giáo dục - đào tạo đòi hỏi
phải thay đổi về nội dung, phương pháp, hình thức, phương tiện trong giáo
dục và quản lý giáo dục ở đại học quân sự. Mặt khác sự phát triển về quy mô
và số lượng đào tạo nhanh, mạnh trong khi điều kiện bảo đảm còn hạn chế,
khả năng đào tạo của một số nhà trường chưa toàn diện, vừa đào tạo, vừa
củng cố và hồn thiện. Bên cạnh đó lãnh đạo, chỉ huy ở một số ngành, cơ
quan, đơn vị và nhà trường chưa nhìn nhận đầy đủ về vai trị của giáo dục đào tạo trong mối tương quan chung, tức là quan hệ giáo dục - đào tạo vi mô
- vĩ mô; chưa tạo sự thống nhất trong thực hiện quản lý trường học, phát huy
vai trò, trách nhiệm của các lực lượng tham gia vào quá trình đào tạo và đánh
giá chất lượng giá dục. Trong hệ thống giáo dục đại học quân sự, chưa xây
dựng được chuẩn đánh giá chất lượng có tính khả thi, duy trì thực hiện đánh
giá theo chuẩn chưa tiến hành thường xuyên và kiên quyết. Cơ chế trong quản
lý từ cấp nhà nước, cấp Bộ đến cấp trường chưa đồng bộ.

Những vấn đề này đã đặt ra yêu cầu khách quan cần phải đổi mới tồn
diện cơng tác đánh giá chất lượng giáo dục ở đại học quân sự mà trọng tâm là
xây dựng hệ tiêu chí đánh giá chất lượng và hồn thiện các điều kiện đảm bảo
chất lượng giáo dục ở đại học quân sự.


22
3. Phương hướng đổi mới đánh giá chất lượng giáo dục ở đại học
quân sự hiện nay
Công tác đánh chất lượng giáo dục ở đại học quân sự phải dựa trên quan
điểm, Nghị quyết của Đảng, pháp luật của Nhà nước; của Quân uỷ Trung
ương về giáo dục – đào tạo. Tiến hành đánh giá chất lượng và đổi mới đánh
giá chất lượng giáo dục ở đại học quân sự phải trên cơ sở Luật Giáo dục 2005
(sửa đổi, bổ sung năm 2009); các thông tư, quy định về quy trình và chu trình
đánh giá chất lượng giáo dục trường đại học, cao đẳng và trung cấp chuyên
nghiệp; quy định về quy trình, chương trình đánh giá chất lượng chương trình
giáo dục đại học của Bộ Giáo dục và Đào tạo... Đặc biệt, chú trọng xây dựng
hệ thống tiêu chí đánh giá chất lượng và điều kiện đảm bảo chất lượng giáo
dục ở các trường đại học quân sự. Đổi mới công tác đánh giá chất lượng giáo
dục ở đại học quân sự trong thời gian tới cần tập trung thực hiện tốt một số
phương hướng, biện pháp cơ bản sau:
3.1. Tiếp tục đổi mới tư duy về công tác đánh giá chất lượng giáo dục ở
các trường đại học quân sự.
Đây là biện pháp quan trọng, là cơ sở định hướng công tác đánh giá chất
lượng giáo dục ở các trường đại học quân sự tiến hành có hiệu quả. Tư duy là
kết quả phản ánh mức độ nhận thức về vai trò, tầm quan trọng, nội dung,
phương pháp đánh giá chất lượng giáo dục trong các trường đại học quân sự
làm cơ sở để chỉ đạo, định hướng hoạt động đánh giá của các lực lượng, tổ
chức và cá nhân đạt hiệu quả cao. Đổi mới tư duy về công tác đánh giá chất
lượng giáo dục trước hết cần tập trung đổi mới mạnh mẽ trong nhận thức của

lãnh đạo, chỉ huy, quản lý các cấp về vai trị, tầm quan trọng của cơng tác
đánh giá chất lượng giáo dục tạo cơ sở cho việc hình thành phương châm nhất
quán trong chỉ đạo và tổ chức thực hiện công tác đánh giá chất lượng giáo dục
ở các trường đại học quân sự. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục,
quán triệt, nâng cao nhận thức cho các tổ chức, các lực lượng tham gia vào
công tác đánh giá, kiểm định chất lượng giáo dục trước hết là đối với các cơ


23
quan kiểm định, đánh giá và đội ngũ cán bộ làm công tác đánh giá và tự đánh
giá chất lượng giáo dục ở đại học quân sự về các chỉ thị, quy chế, quy định,
chỉ thị về đánh giá chất lượng giáo dục; các vấn đề về mục đích, nội dung,
quy trình, phương pháp và tổ chức việc đánh giá. Đặc biệt chú trọng làm tốt
việc quán triệt cho các lực lượng tham gia vào quá trình đánh giá chất lượng
giáo dục nắm vững Nghị quyết Đại hội XI của Đảng, Chiến lược phát triển
giáo dục giai đoạn 2011 – 2020, Luật Giáo dục 2005 (sửa đổi, bổ sung năm
2009); xu thế phát triển của công tác kiểm định, đánh giá chất lượng giáo dục
đại học ở Việt Nam và trên thế giới. Ngoài ra cần tạo ra một tư duy mới trong
việc quán triệt và thực hiện linh hoạt, sáng tạo, chính xác các ngun tắc, quy
trình, tiêu chuẩn, mơ hình kiểm định, đánh giá chất lượng giáo dục bậc đại
học hiện đại, tiên tiến phù hợp với xu thế của đất nước và thực tiễn của các
trường đại học quân sự. Trên cơ sở đổi mới tư duy từng bước xác lập đồng bộ
các hệ giải pháp để phát huy trách nhiệm của tất cả các lực lượng tham gia
vào quá trình đánh giá chất lượng giáo dục trong các trường đại học quân sự,
khắc phục triệt để, có hiệu quả sự lạc hậu, bảo thủ, tư tưởng “khép kín” hoặc
“rập khn máy móc” trong đánh giá chất lượng giáo dục.
Đổi mới tư duy về công tác đánh giá chất lượng giáo dục ở đại học quân
sự phải được tiến hành cụ thể, linh hoạt đến từng bộ phận trong hệ thống quản
lý chất lượng giáo dục quân đội. Đối với Bộ Quốc phòng cần đổi mới tư duy
trong lãnh đạo, chỉ đạo công tác kiểm định, đánh giá chất lượng giáo dục và

xây dựng hệ thống chiến lược, văn bản về kiểm định, đánh giá chất lượng
giáo dục đại học đảm bảo sự đồng bộ, thống nhất, ổn định và khả thi cao. Đối
với các trường đại học quân sự cần quán triệt nâng cao nhận thức cho các lực
lượng về mục đích, vị trí, vai trị công tác kiểm định, đánh giá chất lượng giáo
dục đại học của Đảng, Nhà nước, Bộ Giáo dục và Đào tạo và Bộ Quốc phòng
đồng thời từng bước cụ thể nâng cao trách nhiệm và phát huy có hiệu quả vai
trị của cơ quan khảo khí và bảo đảm chất lượng giáo dục của trường vào công
tác đánh giá. Đối với các tổ chức, cá nhân tham gia vào quá trình đánh giá


24
chất lượng giáo dục cần đổi mới tư duy, phải có nhận thức đúng về tầm quan
trọng của cơng tác kiểm định, đánh giá chất lượng giáo dục. Tích cực đấu
tranh chống những biểu hiện sai lệch, tiêu cực trong quá trình đánh giá chất
lượng giáo dục ở nhà trường mình.
3.2. Hồn thiện hệ thống cơ chế, cơ cấu và hoạt động của tổ chức kiểm
định, đánh giá chất lượng giáo dục ở đại học quân sự
Đây là biện pháp quan trọng bảo đảm cho quá trình đánh giá chất lượng
giáo dục ở đại học quân sự đảm bảo chặt chẽ, nhất quán, chuyên sâu, thống
nhất. Trước hết cần tập trung xây dựng và kiện toàn các cơ quan, tổ chức kiểm
định, đánh giá chất lượng giáo dục đại học quân sự chuyên trách cho phù hợp
với từng cấp quản lý. Đối với cấp Bộ, cần nhanh chóng thành lập cơ quan tham
mưu, chỉ đạo và tổ chức công tác khảo thí, kiểm định, đánh giá chất lượng giáo
dục trong toàn quân trực thuộc Bộ. Xây dựng cơ quan khải thí, kiểm định và
đánh giá chất lượng giáo dục nói chung và giáo dục ở đại học quân sự nói riêng
phải đủ về cơ cấu tổ chức, biên chế, quy chế hoạt động, chức trách, nhiệm vụ,
quyền hạn phù hợp với tổ chức, biên chế cơ quan kiểm định, đánh giá chất
lượng giáo dục của Bộ Giáo dục và Đào tạo đồng thời phù hợp với điều kiện
đặc thù của công tác giáo dục và quản lý giáo dục trong quân đội. Trên cơ sở
đó, chỉ đạo việc xây dựng các cơ quan khảo thí, kiểm định, đánh giá chất lượng

giáo dục chuyên trách ở các đầu mối và các trường đại học quân sự cho phù
hợp với điều kiện thực tế và yêu cầu nhiệm vụ cụ thể. Đồng thời với việc xây
dựng bộ máy tổ chức cần xác lập, ban hành và cụ thể hóa các quy định về
phạm vi, nội dung, phương pháp và nhiệm vụ đánh giá chất lượng giáo dục
giáo dục nói chung và giáo dục đại học nói riêng cho tổ chức này.
Song song với việc kiện toàn các tổ chức kiểm định về biên chế tổ chức
thì cần nhanh chóng hồn thiện hệ thống cơ chế, chính sách, văn bản pháp
quy về cơng tác kiểm định, đánh giá chất lượng giáo dục đại học. Các cơ quan
kiểm định, đánh giá chất lượng giáo dục trong quân đội cần được hoàn thiện
cơ chế, quy định, quy chế, chính sách về kiểm định, đánh giá chất lượng giáo


25
dục đại học quân sự cho phù hợp, hiệu quả đối với từng nhà trường và đối
tượng đào tạo. Cơ quan kiểm định, đánh giá chất lượng giáo dục các cấp cần
xây dựng và ban hành hệ thống văn bản về kiểm định, đánh giá trên cơ sở các
quan điểm, chủ trương của Đảng và Nhà nước, các văn bản pháp quy liên
quan; mục tiêu, yêu cầu đào tạo và tính đặc thù của đại học quân sự. Cơ quan
kiểm định, đánh giá cấp trên cần quy định, hướng dẫn cho cơ quan cấp dưới
cụ thể, rõ ràng trong thực hiện kiểm định, đánh giá chất lượng giáo dục trên
cơ sở chỉ đạo của Bộ Giáo dục và Đào tạo về đánh giá và đảm bảo chất lượng
giáo dục.
3.3. Xây dựng, kiện tồn và chuẩn hóa đội ngũ cán bộ kiểm định, đánh
giá chất lượng giáo dục ở đại học quân sự.
Đây là biện pháp rất quan trọng, quyết định đến việc nâng cao chất
lượng, hiệu quả công tác kiểm định, đánh giá chất lượng giáo dục - đào tạo ở
đại học quân sự. Vì vậy, các cơ quan Bộ Quốc phòng và các trường đại học
quân sự cần lựa chọn những cán bộ có đủ phẩm chất và năng lực về kiểm
định, đánh giá chất lượng giáo dục - đào tạo để bố trí, sắp xếp vào cơ quan
kiểm định, đánh giá các cấp. Đồng thời, cần tăng cường số lượng các lớp đào

tạo cán bộ chuyên ngành quản lý chất lượng và kiểm định, đánh giá chất
lượng giáo dục; bồi dưỡng kiến thức về chuyên ngành kiểm định, đánh giá
chất lượng giáo dục đại học quân sự. Phát huy khả năng, vai trị của cán bộ
làm cơng tác kiểm định, đánh giá chất lượng giáo dục ở đại học quân sự trong
thực hiện nhiệm vụ, chức trách. Bộ Quốc phòng và các trường cần xây dựng
quy chế hoạt động, quyền hạn, nghĩa vụ và chính sách đối với các cơ quan
kiểm định, đánh giá chất lượng giáo dục trong các trường đại học quân sự.
Thường xuyên rút kinh nghiệm hoạt động ở từng cấp, kiên quyết khắc phục
hạn chế, yếu kém và xử lý những tiêu cực trong đánh giá và đánh giá chất
lượng giáo dục ở đại học quân sự.
3.2.4. Xây dựng và chuẩn hóa hệ thống tiêu chí đánh giá chất lượng
giáo dục ở đại học quân sự