Báo cáo Quản lý đầu tư công tại Việt Nam Đánh giá và các ưu tiên cải cách để tháo gỡ các nút thắt
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (901.52 KB, 150 trang )
Public Disclosure Authorized
Public Disclosure Authorized
Public Disclosure Authorized
Public Disclosure Authorized
SECTION22
SECTION
CHƯƠNG TRÌNH ĐỐI TÁC CHIẾN LƯỢC ỐT-XTRÂY-LIA - NHÓM NGÂN HÀNG THẾ GIỚI TẠI VIỆT NAM
Quản lý đầu tư công
QUẢN LÝ ĐẦU TƯ CÔNG TẠI VIỆT NAM
Đánh giá và Các ưu tiên Cải cách để Tháo gỡ các Nút thắt
QUẢN LÝ ĐẦU TƯ CÔNG
TẠI VIỆT NAM
Đánh giá và Các ưu tiên Cải cách để Tháo gỡ các Nút thắt
Ngân hàng Thế giới
Tháng 7/ 2018
iv
QUẢN LÝ ĐẦU TƯ CÔNG TẠI VIỆT NAM
MỤC LỤC
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT .............................................................................................................................viii
LỜI TỰA VÀ LỜI CẢM ƠN ...............................................................................................................................ix
TÓM LƯỢC TỔNG QUAN ................................................................................................................................1
1. GIỚI THIỆU: BỐI CẢNH, SỰ CẦN THIẾT VÀ PHƯƠNG PHÁP .................................................................9
Bối cảnh ................................................................................................................................................................................... 9
Sự cần thiết phải đánh giá về quản lý đầu tư công ..............................................................................................10
Cách tiếp cận đánh giá phân tích ................................................................................................................................11
Bố cục báo cáo ....................................................................................................................................................................16
2. XU HƯỚNG VÀ CƠ CẤU CHI ĐẦU TƯ ......................................................................................................17
Chi đầu tư công từ nguồn ngân sách Nhà nước ....................................................................................................17
Phân cấp thẩm quyền và nhiệm vụ chi đầu tư .......................................................................................................20
Nguồn trái phiếu chính phủ ..........................................................................................................................................21
3. THỂ CHẾ QUẢN LÝ ĐẦU TƯ CÔNG TẠI VIỆT NAM .................................................................................23
Cơ cấu thể chế và phối hợp trong quản lý đầu tư công .....................................................................................23
Những thay đổi quan trọng trong các khâu ban đầu của chu trình dự án .................................................27
Những thay đổi gần đây về các dự án ODA.............................................................................................................29
4. ĐỊNH HƯỚNG CHIẾN LƯỢC VÀ SÀNG LỌC SƠ BỘ DỰ ÁN ..................................................................33
Thông lệ tốt là như thế nào? .........................................................................................................................................33
Đánh giá về định hướng chiến lược trong đầu tư công ở Việt Nam ..............................................................33
Khuyến nghị.........................................................................................................................................................................45
5. THẨM ĐỊNH DỰ ÁN...................................................................................................................................47
Thông lệ tốt là như thế nào? .........................................................................................................................................47
Đánh giá về thẩm định dự án tại Việt Nam ..............................................................................................................50
Khuyến nghị.........................................................................................................................................................................62
6. THẨM TRA ĐỘC LẬP KẾT QUẢ THẨM ĐỊNH DỰ ÁN ............................................................................63
Thông lệ tốt là như thế nào? .........................................................................................................................................63
Cơ chế thể chế về thẩm tra độc lập: ...........................................................................................................................64
Đánh giá về thẩm tra độc lập tại Việt Nam ..............................................................................................................66
Khuyến nghị.........................................................................................................................................................................69
7. LỰA CHỌN VÀ LẬP NGÂN SÁCH .............................................................................................................71
Thông lệ tốt là như thế nào? .........................................................................................................................................71
Đánh giá về lựa chọn và đưa dự án vào ngân sách ở Việt Nam .......................................................................73
Khuyến nghị.........................................................................................................................................................................86
QUẢN LÝ ĐẦU TƯ CÔNG TẠI VIỆT NAM
8. TRIỂN KHAI DỰ ÁN....................................................................................................................................89
Thông lệ tốt là như thế nào? .........................................................................................................................................89
Đánh giá về khâu triển khai dự án tại Việt Nam .....................................................................................................90
Khuyến nghị...................................................................................................................................................................... 101
9. ĐIỀU CHỈNH DỰ ÁN ............................................................................................................................... 103
Thông lệ tốt là như thế nào? ...................................................................................................................................... 103
Đánh giá về theo dõi và điều chỉnh dự án ở Việt Nam ..................................................................................... 105
Khuyến nghị...................................................................................................................................................................... 112
10. ĐƯA DỰ ÁN VÀO VẬN HÀNH ............................................................................................................. 113
Thông lệ tốt là như thế nào? ...................................................................................................................................... 113
Đánh giá về đưa dự án vào sử dụng ở Việt Nam ................................................................................................. 114
Khuyến nghị...................................................................................................................................................................... 118
11. ĐÁNH GIÁ DỰ ÁN ................................................................................................................................ 119
Thông lệ tốt là như thế nào? ...................................................................................................................................... 119
Đánh giá về đánh giá hậu kiểm dự án ở Việt Nam ............................................................................................. 120
Khuyến nghị...................................................................................................................................................................... 124
12. KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ CHÍNH SÁCH ..................................................................................... 125
Những hạn chế quan trọng đối với sự vận hành hiệu quả của hệ thống quản lý đầu tư công ....... 125
Các vấn đề chung ........................................................................................................................................................... 126
Tóm lược các khuyến nghị theo chức năng quản lý đầu tư công ................................................................ 127
DANH MỤC CÁC HÌNH
Hình A1:
Khung hệ thống quản lý đầu tư công của Ngân hàng Thế giới: Tám chức năng phải có .... 2
Hình 1:
Tỉ trọng đầu tư của Nhà nước trên tổng đầu tư và GDP, 2006-2015...........................................17
Hình 2:
Đầu tư cơng tại Đơng Á - Thái Bình Dương và các quốc gia OECD (%GDP), 2004-2011 ....17
Hình 3:
Chênh lệch giữa dự tốn và chi phí đầu tư thực tế (%), 2006-2015 ...........................................18
Hình 4:
Chi tiết đầu tư trong các ngành Giao thơng và Nơng nghiệp, 2009-2012 ..............................19
Hình 5:
Các chức năng cốt lõi trong Quản lý đầu tư cơng ở Việt Nam .....................................................24
Hình 6:
Khung thời gian xây dựng Kế hoạch Đầu tư công Trung hạn ......................................................26
Hình 7:
Thẩm định và phê duyệt báo cáo chủ trương đầu tư......................................................................28
Hình 8:
Các bước trong khâu chủ trương đầu tư của dự án ODA...............................................................30
Hình 9:
Quy trình thẩm định chặt chẽ sẽ giúp giảm rủi ro về chi phí tốn kém khi phải
điều chỉnh dự án trong quá trình thực hiện .......................................................................................48
Hình 10:
Chức năng gác cổng ....................................................................................................................................71
Hình 11:
Chi tiêu cơ sở cho đầu tư và dư địa tài khóa cho các dự án đầu tư công .................................82
v
vi
QUẢN LÝ ĐẦU TƯ CÔNG TẠI VIỆT NAM
DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 1:
Các dự án trong mẫu của Ngành Giao thông..........................................................................................14
Bảng 2:
Các dự án trong mẫu của Ngành Giáo dục ..............................................................................................15
Bảng 3:
Nguồn vốn đầu tư công (%), 2001-2015 ...................................................................................................18
Bảng 4:
Các nguồn đầu tư công theo ngành, 2000-2014 ...................................................................................19
Bảng 5:
Chi đầu tư theo cấp và ngành (tỉ đồng), 2000-2014 .............................................................................20
Bảng 6:
Phân công trách nhiệm cho Thẩm định và ra Quyết định trong Luật Đầu tư công ..................50
Bảng 7:
Mức độ áp dụng các công cụ đánh giá tại Ai-len...................................................................................56
Bảng 8:
Bảng trả lời các câu hỏi về khả năng chống chịu biến đổi khí hậu trong
mẫu 10 dự án Giao thông ...............................................................................................................................60
Bảng 9:
Sự đầy đủ về nguồn vốn cho các Dự án mẫu ngành Giao thông ....................................................80
Bảng 10:
Bảng tổng hợp kết luận về quản lý dự án và lập kế hoạch triển khai cho các dự án
trong mẫu ngành Giao thông .......................................................................................................................91
Bảng 11:
Bảng tổng hợp kết luận về quản lý dự án và lập kế hoạch triển khai cho các dự án
trong mẫu ngành Giáo dục ............................................................................................................................92
Bảng 12:
Tín hiệu Đỏ-Vàng-Xanh về độ tin cậy trong triển khai dự án ở Anh Quốc và Niu Di-lân ...... 110
DANH MỤC CÁC HỘP
Hộp 1:
Tám chức năng cốt lõi trong Quản lý đầu tư công ................................................................................12
Hộp 2:
Lập kế hoạch và lập ngân sách vốn đầu tư ở cấp địa phương ..........................................................36
Hộp 3:
Kế hoạch hạ tầng giai đoạn 2016-2031 của Ốt-xtrây-lia .....................................................................38
Hộp 4:
Ví dụ về các biểu mẫu đề cương dự án ......................................................................................................43
Hộp 5:
Phân tích chi phí - lợi ích xã hội (SCBA) .....................................................................................................49
Hộp 6:
Sự khác biệt chính giữa phân tích kinh tế và phân tích tài chính ....................................................52
Hộp 7:
Hướng dẫn các phương pháp phân tích theo ngành ở Chi - lê ........................................................54
Hộp 8:
Hướng dẫn của Hà Lan và phân tích chi phí - lợi ích xã hội (SCBA) .................................................55
Hộp 9:
Ví dụ về dự báo thiếu chính xác về nhu cầu sử dụng các dự án hạ tầng giao thông
ở châu Âu ..............................................................................................................................................................59
Hộp 10:
Vấn đề thiên kiến lạc quan trong các dự án.............................................................................................63
Hộp 11:
Các câu hỏi để thẩm tra độc lập tại Pháp .................................................................................................64
Hộp 12:
Sự khác biệt giữa các quốc gia về quy định dự án cần thẩm tra độc lập ......................................65
Hộp 13:
Sự khác biệt giữa các quốc gia về kết quả thẩm tra độc lập ..............................................................66
Hộp 14:
Gắn kết giữa lập kế hoạch chiến lược, thẩm định dự án và lập ngân sách tại Hà Lan..............75
Hộp 15:
Những hạn chế của phương pháp phân tích kinh tế nhằm lựa chọn dự án và
lập ngân sách ......................................................................................................................................................76
Hộp 16:
Lập ngân sách đầu tư với tầm nhìn trung hạn tại Ai-len .....................................................................78
QUẢN LÝ ĐẦU TƯ CÔNG TẠI VIỆT NAM
vii
Hộp 17:
Sổ tay quản lý dự án Metrolink – Mục lục .................................................................................................93
Hộp 18:
Quy trình giải phóng mặt bằng tại Nam Phi............................................................................................96
Hộp 19:
Hệ thống quản lý đầu tư cơng và tài chính cơng tích hợp (SUIFP) của Cô-lôm-bi-a ................98
Hộp 20:
Đánh giá lại và điều chỉnh dự án tại Hàn Quốc.................................................................................... 105
Hộp 21:
Hướng dẫn điều chỉnh dự án của Ai-len ................................................................................................ 108
Hộp 22:
Hệ thống quản lý tổng chi phí dự án của Hàn Quốc ......................................................................... 109
Hộp 23:
Hướng dẫn lập ngân sách duy tu cho các loại hạ tầng khác nhau ............................................... 116
Hộp 24:
Cách tiếp cận của Ai-len về đánh giá hậu kiểm ................................................................................... 119
Hộp 25:
Biểu mẫu báo cáo hoàn thành dự án ...................................................................................................... 122
Hộp 26:
Các tiêu chí đánh giá định tính và định lượng ..................................................................................... 123
viii
QUẢN LÝ ĐẦU TƯ CÔNG TẠI VIỆT NAM
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
CEA
Phân tích hiệu quả của chi phí
CL
Luật Xây dựng
EIRR
Hệ số hoàn vốn nội bộ kinh tế
FDI
Đầu tư trực tiếp nước ngồi
FIRR
Hệ số hồn vốn nội bộ tài chính
FS
Nghiên cứu khả thi
M&E
Theo dõi và đánh giá
MCA
Phân tích đa tiêu chí
MOC
Bộ Xây dựng
MOET
Bộ Giáo dục và Đào tạo
MONRE
Bộ Tài nguyên và Mơi trường
MOF
Bộ Tài chính
MOT
Bộ Giao thơng Vận tải (Bộ GTVT)
MPI
Bộ Kế hoạch và Đầu tư (Bộ KH&ĐT)
MTBF
Kế hoạch ngân sách trung hạn
MTEF
Kế hoạch chi tiêu trung hạn
MTFF
Khn khổ tài chính trung hạn
MTIP
Kế hoạch đầu tư công trung hạn (KHĐTCTH)
MTPF
Khung kết quả hoạt động trung hạn
NPV
Giá trị hiện tại ròng
O&M
Vận hành và duy tu bảo dưỡng
OOG
Văn phịng Chính phủ
PFS
Nghiên cứu tiền khả thi
PIL
Luật Đầu tư công
PIM
Quản lý đầu tư công (QLĐTC)
PIU
Ban triển khai dự án
PMU
Ban quản lý dự án (Ban QLDA)
ROII
Báo cáo chủ trương đầu tư
SCBA
Phân tích chi phí - lợi ích xã hội
SEDP
Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội (Kế hoạch KTXH)
SDR
Hệ số chiết khấu xã hội
SEDS
Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội
SBL
Luật Ngân sách Nhà nước
SBV
Ngân hàng Nhà nước Việt Nam
TPCM
Quản lý chi phí dự án tổng thể
WBG
Nhóm Ngân hàng Thế giới
QUẢN LÝ ĐẦU TƯ CÔNG TẠI VIỆT NAM
ix
LỜI TỰA VÀ LỜI CẢM ƠN
Báo cáo “Quản lý đầu tư công tại Việt Nam: Đánh giá và các ưu tiên cải cách để tháo gỡ các nút thắt”
do Simon Groom, Đoàn Hồng Quang và Nguyễn Phương Anh thực hiện dưới sự hướng dẫn của
Ousmane Dione (Giám đốc Quốc gia), Deepak Mishra và Robert Taliercio (Giám đốc Ban).
Báo cáo này nằm trong khuôn khổ một chương trình hỗ trợ kỹ thuật của Ngân hàng Thế giới nhằm
đánh giá hệ thống quản lý đầu tư cơng Việt Nam với mong muốn tìm ra các điểm yếu so với các
thông lệ tốt và các vấn đề cần ưu tiên đổi mới. Báo cáo cũng nêu các kiến nghị cụ thể về các hành
động cần thực hiện trong kỳ ngắn hạn, trung hạn và dài hạn.
Các tác giả xin trân trọng cảm ơn Jay Hyung Kim về những ý tưởng quý giá, kinh nghiệm thực tiễn và
những ý kiến tư vấn kỹ thuật mà anh đã chia sẻ với chúng tơi trong q trình soạn thảo báo cáo. Anh
Đinh Trọng Thắng (Viện Quản lý Kinh tế Trung ương) đã có những đóng góp kỹ thuật cho báo cáo,
cụ thể anh đã dẫn dắt công tác thu thập thông tin dự án rất quý giá. Chúng tôi cũng trân trọng cảm
ơn những ý kiến đóng góp và đề xuất chuyên sâu của các đồng nghiệp Achim Fock, Nicola Smither,
Sebastian Eckardt, Nguyễn Duy Sơn, Lê Minh Tuấn, Arvind Nair, và các đối tác từ Bộ Kế hoạch & Đầu
tư, Bộ Tài chính, Bộ Giao thơng Vận tải, Bộ Giáo dục & Đào tạo, và các địa phương đã nêu tại hội thảo
lấy ý kiến đồng tổ chức với Bộ Kế hoạch & Đầu tư.
Chúng tôi cũng trân trọng cảm ơn sự hỗ trợ tài chính từ Chương trình Đối tác Chiến lược Ốt-xtrây-lia
- nhóm Ngân hàng Thế giới giai đoạn 2 (ABP2) dành cho các hội thảo lấy ý kiến và công tác in ấn báo
cáo này.
QUẢN LÝ ĐẦU TƯ CƠNG TẠI VIỆT NAM
1
Tóm lược tổng quan
Sự cần thiết và phương pháp phân tích
Chương trình cải cách hiện nay của Việt Nam chú trọng nâng cao hiệu quả đầu tư công nhằm cải
thiện tăng trưởng kinh tế và giảm mức độ phụ thuộc vào tích lũy các yếu tố sản xuất. Đầu tư của khu
vực nhà nước là vẫn là nguồn đầu tư quan trọng nhất của Việt Nam, cho dù đầu tư của khu vực tư
nhân trong nước và đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) đã tăng trưởng mạnh kể từ khi công cuộc đổi
mới bắt đầu cuối thập kỷ 1980.
Mức độ cấp thiết cần cải cách gắn liền với quan ngại ngày càng tăng về việc hiệu quả đầu tư công
suy giảm nhanh. Vốn đầu tư chưa được phân bổ theo ưu tiên chiến lược và bị dàn trải cho quá nhiều
lĩnh vực. Tỷ lệ hoàn thành dự án của trung ương mới chỉ đạt 20% trong giai đoạn 2000-2014. Tổng
ngân sách nhà nước phân bổ cho giai đoạn 2013-2015 mới chỉ đáp ứng chưa đến một nửa tổng nhu
cầu đầu tư cho các dự án được phê duyệt cả ở cấp trung ương và địa phương. Hơn nữa, bằng chứng
về thiếu hiệu quả còn thể hiện qua việc nợ đọng xây dựng cơ bản ở mức cao, và hầu như không thay
đổi kể cả trong giai đoạn củng cố chi đầu tư gần đây.
Tuy Chính phủ đã tiến hành những cải cách đáng kể trong vài năm qua, bao gồm ban hành Luật Đầu
tư cơng, nhưng q trình tái cơ cấu đầu tư cơng cịn tiến triển chậm và chủ yếu tập trung vào xử lý
danh mục đầu tư dàn trải hiện tại. Một số biện pháp mang tính ngắn hạn nhằm xử lý nhanh hiện
trạng trước mắt chứ chưa thực sự động chạm đến nguyên nhân gốc rễ của vấn đề. Bên cạnh đó, hiện
chưa có một đề án thực chứng tồn diện, có hệ thống nhằm cải thiện hiệu quả đầu tư công trong dài
hạn. Một nguyên nhân quan trọng đằng sau chậm trễ trong quá trình tái cơ cấu đầu tư cơng là chưa
có một chương trình cải cách được thiết kế tốt với các mục tiêu cụ thể và ưu tiên rõ ràng.
Trong bối cảnh đó, Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT) đề nghị Ngân hàng Thế giới thực hiện một đánh
giá phân tích tổng thể về hệ thống quản lý đầu tư công tại Việt Nam nhằm chỉ ra những điểm yếu so
với các mơ hình theo thông lệ tốt, quyết định về ưu tiên cải cách và đưa ra khuyến nghị cụ thể về các
biện pháp trong ngắn hạn, trung hạn và dài hạn.
Báo cáo “Quản lý đầu tư công ở Việt Nam: Đánh giá và Ưu tiên Cải cách để Tháo gỡ các Nút thắt” được
thực hiện dựa trên Khung phân tích về quản lý đầu tư cơng của Nhóm Ngân hàng Thế giới - ban hành
chính thức trong ấn phẩm năm 2014, “Sức mạnh của Đầu tư cơng”. Khung phân tích này tìm hiểu về
sự hiện diện và chất lượng của những cơ chế thể chế cần có nhằm hỗ trợ hiệu quả hoạt động của
tám tính năng “phải có” cho cả dự án và chu trình lập ngân sách đầu tư (tham khảo Hình A.1), qua đó
tạo điều kiện để đánh giá căn cứ theo thông lệ quốc tế tốt. Khung phân tích này đưa ra kết quả đánh
giá định tính về hệ thống quản lý đầu tư công của quốc gia, chứ không phải đánh giá cho điểm theo
các chỉ số.
2
QUẢN LÝ ĐẦU TƯ CƠNG TẠI VIỆT NAM
Hình A.1: Khung Hệ thống Quản lý Đầu tư công của Ngân hàng Thế giới:
Tám chức năng phải có
Nhất quán
trong chuẩn bị
dự án
7
Đánh giá để cải thiện
chỉ đạo, hướng dẫn
8
Đánh giá
6
Đưa vào
sử dụng
Then chốt
đối với lựa
chọn dự án
5
Điều chỉnh
4
Duy trì hệ thống đăng
ký tài sản, vận hành và
bảo trì tài sản
Triển khai
3
Lựa chọn
Thẩm định
Hướng dẫn/
định hướng
Gắn kết với
chiến lược
phát triển
2
Thẩm tra
độc lập
1
Thẩm quyền
sàng lọc và từ
chối dự án
Quy trình ngân sách và mua sắm
đấu thầu hiệu quả để hỗ trợ
triển khai và đưa vào sử dụng
Nguồn: Sức mạnh của quản lý đầu tư công: Chuyển đổi nguồn lực thành tài sản để tăng trưởng (Ngân hàng Thế giới, 2014).
Để bổ sung cho thông tin thu thập từ các cuộc phỏng vấn và từ việc rà soát các văn bản thủ tục và
quy định, thông tin cấp độ dự án đã được thu thập dựa trên một mẫu nghiên cứu với 17 dự án đang
thực hiện hoặc đã hoàn thành trong các ngành Giao thông và Giáo dục (lần lượt gồm 10 và 7 dự án).
Một bảng câu hỏi chi tiết đã được xây dựng dựa trên khung phân tích của Ngân hàng Thế giới nhằm
đảm bảo tính nhất quán cho việc phân tích các dự án này. Kết quả nghiên cứu tình huống được sử
dụng để bổ sung cho phân tích các điểm yếu của hệ thống quản lý đầu tư công hiện tại.
Kết luận và khuyến nghị chính
Hiệu quả đầu tư cơng được cho là một yếu tố quan trọng có tác động đến triển vọng phát triển kinh
tế trong tương lai ở Việt Nam, khi tăng trưởng phụ thuộc ngày càng nhiều vào năng suất và ít phụ
thuộc hơn vào tích lũy các yếu tố sản xuất. Với mục tiêu đó, Việt Nam gần đây đã có những nỗ lực
đáng kể nhằm tăng cường hệ thống quản lý đầu tư công (QLĐTC), bao gồm những thay đổi quan
trọng cải thiện khuôn khổ quy phạm pháp luật. Luật Ngân sách Nhà nước và Luật Đầu tư công đã quy
định về lập kế hoạch và lập ngân sách trung hạn nhằm tăng tính gắn kết giữa ngân sách chi đầu tư
và chi thường xuyên, đồng thời cải thiện sự gắn kết giữa ngân sách đầu tư với các ưu tiên phát triển.
Ngoài ra, Luật Đầu tư cơng cịn bổ sung thêm một khâu quan trọng trong hệ thống quản lý đầu tư
công (QLĐTC), trong đó thẩm định và phê duyệt chủ trương đầu tư là những bước chính thức cần
thực hiện trước khi quyết định về việc chuẩn bị báo cáo khả thi và thẩm định dự án. Yêu cầu thẩm
định trên cơ sở báo cáo nghiên cứu khả thi cũng như tính độc lập trong thẩm định dự án (theo quy
định tại Luật Xây dựng sửa đổi) là những điểm Việt Nam đã tiến gần hơn tới các thông lệ QLĐTC tốt.
Cho dù đã có những chuyển biến tích cực trong quản lý đầu tư công như đã nêu trên, công tác triển
khai những thay đổi quan trọng này vẫn gặp nhiều thách thức. Cải thiện hiệu quả đầu tư cơng địi hỏi
phải xử lý những yếu kém hiện nay, như: i) phân bổ nguồn lực tài chính cho những dự án yếu kém,
có ưu tiên thấp và/hoặc khơng có nguồn đảm bảo; ii) chưa sử dụng tối ưu nguồn lực đầu tư sau khi
phân bổ, dẫn đến đội vốn, chậm trễ và sai lệch so với đặc điểm kỹ thuật; và iii) không phân bổ đầy đủ
nguồn lực cần để tối ưu hóa cơng năng của các tài sản được hình thành bởi dự án. Thực trạng thiếu
QUẢN LÝ ĐẦU TƯ CÔNG TẠI VIỆT NAM
3
hiệu quả hiện tại, ví dụ tồn đọng quá nhiều dự án đầu tư công dàn trải và nợ đọng xây dựng cơ bản
cao, cũng có thể gây ảnh hưởng xấu đến tiến trình triển khai thực hiện những cải cách có dụng ý tốt,
mặc dù nếu xét riêng rẽ, chúng là những cải cách hợp lý.
Cụ thể hơn, nhìn từ góc độ tám tính năng chính trong khung đánh giá về quản lý đầu tư công của
Ngân hàng Thế giới, các vấn đề cơ bản là:
(i)
Việt Nam có nhiều văn bản chiến lược, nhưng lại thiếu sự gắn kết và tính thực tế cần có để
đưa ra định hướng chiến lược cụ thể cho đầu tư công. Phạm vi sàng lọc ban đầu cho chương
trình dự án vẫn cịn hẹp.
(ii) Vai trị của thẩm định dự án trong hệ thống QLĐTC vẫn chưa rõ ràng, các nhân tố của một
thông lệ tốt trong thẩm định dự án chưa được áp dụng đầy đủ.
(iii) Nhu cầu rà soát độc lập báo cáo thẩm định dự án đã được ghi nhận trong các văn bản pháp
luật, nhưng cơ chế chưa được thiết kế để thực hiện đầy đủ và khách quan rà soát độc lập đối
với các nghiên cứu khả thi cũng như kết quả thẩm định.
(iv) Các tiêu chí/nguyên tắc lựa chọn dự án để đưa vào ngân sách đã được quy định trong Luật
NSNN và Luật Đầu tư công, nhưng chưa thực sự chi tiết, trong lựa chọn dự án mới còn thiếu
định hướng về chính sách. Ngồi ra, cách áp dụng các tiêu chí nguyên tắc này trong thực tiễn
vẫn chưa thực sự minh bạch hoặc nhất quán.
(v) Cơ chế quản lý dự án ở Việt Nam nhìn chung là chặt chẽ, nhưng vẫn cần tiếp tục tăng cường
thêm và xử lý những yếu kém trong thực hiện, nhất là ở cấp địa phương.
(vi) Hiện còn nhiều việc phải làm để Bộ KH&ĐT ở vị thế có thể xác định các dự án có rủi ro thất
bại cao trong thực hiện. Sau đó cần đảm bảo xác định và thực hiện đủ các bước để đưa dự
án đi đúng hướng, cũng như đóng dự án trong trường hợp xấu nhất.
(vii) Tình trạng thiếu vốn cho chi thường xuyên khá phổ biến, nhất là chi cho duy tu bảo dưỡng
ln trong tình trạng không đủ nguồn đảm bảo.
(viii) Mặc dù Việt Nam hiện đã thiết lập được cơ sở quy định pháp luật khá tốt để đánh giá hậu
kiểm, nhưng đánh giá tác động hiếm khi được thực hiện, ngoại trừ ở những dự án ODA, và
bài học rút ra chưa được chú trọng nhiều trong các báo cáo kết thúc dự án.
Để khắc phục tình trạng thiếu hiệu quả, cần phải cải cách quản lý đầu tư cơng ở ba khía cạnh sau:
y Cải thiện hiệu quả phân bổ, nghĩa là hướng nguồn lực vào những chương trình / dự án có lợi
ích xã hội cao hơn và phù hợp với những ưu tiên của Chính phủ;
y Nâng cao hiệu quả thực hiện, nghĩa là chuyển đổi hiệu quả các khoản chi đầu tư thành tài
sản hạ tầng; và
y Nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản - mới và hiện có.
Thực hiện tốt tám chức năng phải có (cùng với các thể chế cụ thể liên quan) của khung phân tích quản
lý đầu tư cơng của Nhóm Ngân hàng Thế giới sẽ nâng cao hiệu quả đầu tư ở các khía cạnh nêu trên.
Ngồi ra cần phải có các biện pháp quá độ để xử lý tác động cộng dồn của tình trạng thiếu hiệu quả
hiện nay nhằm tạo điều kiện phù hợp phát huy tác động của các cải cách trung và dài hạn. Tác động
khơng tích cực tới bền vững tài khóa của các chương trình dự án chuyển tiếp hiện tại, vấn đề nợ đọng
cao, các dự án yếu kém, hạn chế năng lực là những trở ngại trong cải cách quản lý đầu tư công cần
được xử lý trước khi có thể triển khai đầy đủ những giải pháp theo thông lệ tốt.
4
QUẢN LÝ ĐẦU TƯ CÔNG TẠI VIỆT NAM
Cải thiện hiệu quả phân bổ
Các điều kiện cần cho cải thiện hiệu quả phân bổ đầu tư công bao gồm:
y Xây dựng kế hoạch đầu tư với nguồn lực chi trả được đảm bảo đầy đủ (“Đảm bảo nguồn lực”);
y Lựa chọn dự án khả thi về kỹ thuật, kinh tế và xã hội để phân bổ theo những ưu tiên chiến
lược của ngành và của quốc gia (“Cơ chế chọn lựa”); và
y Đảm bảo khả năng dự liệu về vốn cho các dự án được lựa chọn (“Khả năng dự liệu”).
Những nhân tố cần thiết cho thành công trong quản lý đầu tư công này - được thể hiện ở các chức
năng Định hướng chiến lược, Thẩm định, Thẩm tra độc lập và Lựa chọn trong khung đánh giá của
Nhóm Ngân hàng Thế giới – vẫn chưa được đáp ứng đầy đủ ở Việt Nam. Các kế hoạch đầu tư chiến
lược - thường là những danh sách các dự án chưa được sắp xếp ưu tiên được đề xuất từ dưới lên thiếu sát thực với tình hình tài khóa và có chất lượng chưa đồng đều, nhất là trong giải trình về quan
hệ nhân quả nhằm gắn kết giữa đầu ra và kết quả tác động. Quy định về lập Kế hoạch đầu tư công
trung hạn (MTIP) trong Luật Đầu tư công là bước đi đúng hướng. Tuy nhiên, tác động tích cực của
cơng cụ mới này lại chưa được như mong muốn vì cịn thiếu một khung tài chính nhất quán cho
các kế hoạch đầu tư để đảm bảo tính khả thi về vốn. Ngồi ra, tình trạng tồn đọng của rất nhiều dự
án đầu tư được chuyển tiếp triển khai từ trước khi có Luật Đầu tư cơng, hiện đang hoạt động trì trệ
cũng gây khó khăn khơng nhỏ cho việc thực hiện Luật này. Quy định về cho vay lại và trần nợ công
lại càng gây phức tạp cho quá trình triển khai hiệu quả Luật ĐTC hay thực hiện tốt những sửa đổi mới
được ban hành. Yêu cầu đánh giá tiền kiểm về khả năng trả nợ của địa phương cho từng đề xuất dự án
trong trường hợp cần vay nợ có thể dẫn đến chậm trễ không cần thiết, đặc biệt trong bối cảnh hiện
nay khi có hiện tượng bất đối xứng trong tiếp cận dữ liệu nợ của địa phương.
Việc kiểm soát chất lượng từng dự án trước khi lựa chọn để phân bổ vốn - hay cịn gọi là quy trình
đảm bảo “chất lượng ngay từ đầu” - hiện vẫn còn những điểm yếu, mặc dù Luật Đầu tư công đã giúp
Việt Nam tiến sát hơn đến những thông lệ quốc tế tốt. Thẩm định chủ trương đầu tư để quyết định
xem có cần tiếp tục chuẩn bị dự án và đưa vào Kế hoạch đầu tư công trung hạn (MTIP) hay không,
là một điểm tích cực của quy trình mới. Vai trị thẩm tra độc lập của Bộ KH&ĐT và Bộ Tài chính trong
bước này, ít nhất đối với các dự án lớn, cũng là một bước đi tích cực, nhưng tác động tiềm năng của
điều đó lại bị giảm do phạm vi còn hẹp, chỉ hạn chế ở thẩm định khả năng đảm bảo nguồn vốn. Thiếu
đánh giá độc lập về sự phù hợp về mặt chiến lược, sự cần thiết và giá trị xã hội của dự án dẫn đến
điểm yếu là những dự án có ưu tiên thấp hoặc có ý tưởng chưa tốt vẫn được chuyển sang giai đoạn
chuẩn bị tiếp theo. Các phương án khác cho dự án hiếm khi được xem xét, đồng thời thiếu đánh giá
mức độ rủi ro và ít quan tâm đến nhu cầu trong đánh giá sự cần thiết cũng là những điểm yếu của cơ
chế lựa chọn trong bước này của công tác quản lý đầu tư công.
Khả năng lựa chọn cũng bị ảnh hưởng do tính chất cứng nhắc của quyết định chủ trương đầu tư,
trong đó, chi phí dự án bị xác định “cứng” ngay ở giai đoạn ban đầu, bỏ qua khả năng cập nhật chi phí
trên cơ sở kết quả thiết kế chi tiết hơn. Ngoài ra, sau khi dự án được đưa vào Kế hoạch đầu tư công
trung hạn (MTIP), trên cơ sở quyết định chủ trương đầu tư, khó ai có thể bỏ dự án đó ra khỏi chương
trình đầu tư, ngay cả khi có các bằng chứng đi ngược lại tính khả thi của dự án. Cách làm này làm
giảm tầm quan trọng của quyết định đầu tư ở khâu thẩm định, khi mà các kết luận của nghiên cứu
khả thi nên đóng vai trò quan trọng. Đây là một bất cập quan trọng so với thơng lệ quốc tế tốt, trong
đó thẩm định dự án là bộ lọc quan trọng về chất lượng ở giai đoạn sàng lọc. Hơn nữa, Bộ KH&ĐT có
vai trị hạn chế trong việc rà sốt kết quả thẩm định, vì vậy đã bỏ qua cơ hội thẩm tra khách quan các
QUẢN LÝ ĐẦU TƯ CÔNG TẠI VIỆT NAM
5
biểu hiện thiên vị lạc quan thường hiện hữu trong các đề xuất dự án ở giai đoạn này. Chất lượng ở
các khâu ban đầu cũng bị yếu do chưa có phương pháp luận được chuẩn hóa cũng như chưa có nỗ
lực tăng cường năng lực một cách có hệ thống để các phương pháp luận đó được áp dụng đồng bộ.
Trong các hệ thống theo thông lệ tốt, việc xác định dự án, thiết kế và thẩm định được bổ trợ bằng
phản hồi về kết quả của các dự án tương tự. Đánh giá cơ bản sau khi hoàn thành dự án, bao gồm cả
phân tích các yếu tố đảm bảo thành công hoặc gây thất bại, và đánh giá tác động hậu kiểm nhằm vào
tác động phát triển rộng hơn chưa được thực hiện một cách có ý nghĩa ở Việt Nam, mặc dù đã được
tiên liệu trong Luật Đầu tư công. Điều này lại tiếp tục làm giảm tác động của công tác lựa chọn dự án.
Thẩm quyền từ chối cấp vốn ngân sách cho những dự án chưa qua được các bước đánh giá cần áp
dụng theo quy định hoặc chưa nhận được những quyết định cần thiết là cách duy trì kỷ cương để
đảm bảo chất lượng hiệu quả trong quy trình ban đầu. Hiện nay chưa có cơ quan trung ương nào
được giao nhiệm vụ rõ ràng để thực hiện vai trò “gác cổng” quan trọng này, mặc dù đó thường là
nhiệm vụ của cơ quan phụ trách lập ngân sách đầu tư.
Kế hoạch đầu tư công trung hạn (MTIP) có khả năng cải thiện khả năng dự liệu về vốn cho các dự án
được lựa chọn, nhưng vẫn gặp phải những bất cập. Kế hoạch đầu tư công trung hạn (MTIP) 2016-20
được áp dụng trong bối cảnh danh mục dự án đang triển khai quá nhiều, trong khi lại khơng có một
giai đoạn q độ để chuẩn bị, và mãi đến gần đây chưa có cơ chế rõ ràng nào để gắn nó (và các kế
hoạch đầu tư hàng năm được lập trên cơ sở Kế hoạch đầu tư công trung hạn) với việc lập dự tốn
ngân sách trung hạn và hàng năm. Một khó khăn hiện hữu nữa là làm thế nào để gắn kết giữa Kế
hoạch đầu tư công trung hạn cố định với kế hoạch ngân sách trung hạn được lập cuốn chiếu (dự
kiến theo Luật Ngân sách Nhà nước năm 2015 và hiện đang được triển khai). Điều này làm nảy sinh
khoảng cách giữa kế hoạch và ngân sách với hệ quả không tránh khỏi về khả năng dự liệu.
Khả năng dự liệu đòi hỏi phải hiểu rõ về những cam kết trong nhiều năm để đảm bảo nguồn vốn cho
các dự án đang triển khai, nhưng hiện nay hệ thống trung ương thu thập và phân tích thơng tin kịp
thời về các cam kết tài chính hiện hành vẫn cịn yếu kém. Ngay cả khi đã có thơng tin, quy trình ngân
sách chưa có cơ chế để phân bổ vốn một cách có hệ thống cho các dự án đang triển khai trước khi
cân nhắc yêu cầu vốn cho các dự án mới.
Cải thiện hiệu quả phân bổ bao hàm xử lý các khía cạnh về khả năng đảm bảo vốn, khả năng lựa
chọn, khả năng dự liệu trong quản lý đầu tư công thông qua triển khai các khuyến nghị chung dưới
đây, trong đó, các chức năng liên quan trong khung phân tích của Ngân hàng Thế giới được in nghiêng và để trong ngoặc vuông:
1. Cải thiện việc lập kế hoạch chiến lược dài hạn cho hạ tầng quy mơ lớn [Định hướng chiến lược].
2. Tăng cường vai trị của Bộ KH&ĐT và lồng ghép công tác thẩm định của Bộ Tài chính trong
sàng lọc ban đầu đối với các dự án quy mơ lớn có tác động đáng kể đến ngân sách [Định hướng
chiến lược].
3. Đảm bảo thiết kế hệ thống quản lý đầu tư công, ở khâu thẩm định cho phép khả năng đảo
ngược quyết định phê duyệt chủ trương đầu tư [Thẩm định].
4. Biến cho quyết định đầu tư thành quyết định quan trọng của các quy trình đảm bảo “chất
lượng ngay từ đầu [Thẩm định].
5. Tạo hành lang pháp lý, kỹ thuật và năng lực để phân tích chi phí - lợi ích xã hội trở thành cơng
cụ phân tích mặc định để hỗ trợ quyết định khi thẩm định [Thẩm định].
6
QUẢN LÝ ĐẦU TƯ CÔNG TẠI VIỆT NAM
6. Thiết kế và triển khai chức năng thẩm tra độc lập mạnh hơn, tập trung vào các dự án quy mô
lớn [Thẩm tra độc lập].
7. Lựa chọn và lập ngân sách phải đặt trong bối cảnh ngân sách trung hạn sát thực tế [Lựa chọn
dự án].
8. Chuyển sang quy trình ngân sách nhằm ưu tiên vốn một cách hệ thống cho các dự án đang
triển khai trước khi phân bổ cho các dự án mới [Lựa chọn dự án].
Ngoài ra, đánh giá lại sự cần thiết của danh mục các dự án chuyển tiếp hiện hành, bao gồm cả việc
đưa ra các quyết định khó khăn nhằm dừng, bỏ các dự án chất lượng kém và/hoặc không phù hợp,
hoặc thất bại, là điều kiện ban đầu để triển khai các biện pháp cải cách thành công.
Cải thiện hiệu quả thực hiện
Sau đây là các yêu cầu nhằm đảm bảo hiệu quả triển khai dự án trong đầu tư cơng:
y Đảm bảo tính sẵn sàng triển khai của dự án được phê duyệt và đưa vào ngân sách, (“Khả
năng triển khai”);
y Áp dụng các biện pháp khuyến khích và hệ thống quản lý nhằm đảm bảo dự án được thi
công và đưa vào sử dụng đúng hạn, theo ngân sách và theo các đặc tả kỹ thuật (“Khả năng
quản lý”); và
y Xác định sớm các vấn đề phát sinh và tiến hành xử lý kịp thời và có căn cứ, bao gồm cả sẵn
sàng hủy bỏ dự án (“Khả năng ứng phó”).
Những chỉ số hiệu quả thực hiện trên được xem xét trong các khâu Triển khai dự án, Điều chỉnh dự
án, và Vận hành trong khung phân tích của Ngân hàng Thế giới. Khả năng thực hiện dự án của Việt
Nam còn chưa đồng đều. Các tiêu chí liên quan đến mức độ sẵn sàng triển khai chưa được xác định
hoặc áp dụng trong quá trình đưa dự án vào ngân sách. Trong thực tế, một số dự án còn gặp nhiều
thiếu sót quan trọng trong chuẩn bị triển khai - chưa quan tâm đầy đủ đến các cơ chế giải phóng mặt
bằng là một ví dụ tiêu biểu - vẫn được phê duyệt đưa vào ngân sách. Kinh nghiệm cho thấy sự chậm
trễ trong khởi công các dự án đã được phê duyệt thường do những yếu kém trong công tác chuẩn bị,
thiết kế và lập kế hoạch triển khai gây nên. Hiện chưa có một quy trình để học hỏi có hệ thống từ kinh
nghiệm triển khai các dự án đã hồn tất dẫn đến tình trạng các kinh nghiệm này khơng được lồng
ghép vào q trình lập kế hoạch triển khai dự án mới, khiến cho nhiều vấn đề diễn ra lặp đi lặp lại.
Kế hoạch đầu tư công trung hạn (MTIP) được triển khai gấp trong khoảng thời gian ngắn, nên khả
năng thực hiện các kế hoạch và dự án liên quan chưa được quan tâm đầy đủ, đặc biệt trong bối cảnh
năng lực hấp thụ hạn chế và tình trạng tồn đọng các dự án chuyển tiếp. Đây cũng là một nguyên
nhân góp phần gây ra các vấn đề trong giai đoạn hiện nay.
Về khả năng quản lý dự án, các cơ cấu tổ chức để quản lý và giám sát triển khai cịn thiếu tính hệ
thống, hiện chưa có hướng dẫn chính thức về quản lý dự án. Ví dụ, đối với từng dự án, hiện cũng chưa
có u cầu ban hành chính thức các quy trình hoạt động hàng ngày để nhóm quản lý dự án tuân thủ
trong sổ tay hoạt động dự án.
Lợi thế về hiệu quả sử dụng vốn nhờ đấu thầu cạnh tranh đang bị giảm sút do thường xuyên không
áp dụng các phương pháp đấu thầu cạnh tranh công khai, mặc dù đây được coi là phương pháp mặc
định. Đây là một nội dung có khả năng được nâng cao hiệu quả hơn nữa.
QUẢN LÝ ĐẦU TƯ CÔNG TẠI VIỆT NAM
7
Việt Nam đã có những nỗ lực quan trọng nhằm hình thành một hệ thống thông tin quản lý dự án tại
Bộ KH&ĐT. Tuy nhiên, Việt Nam hiện vẫn chưa có một hệ thống thông tin quản lý đầu tư công vận
hành đầy đủ để thu thập và quản lý tập trung thông tin về tiến độ triển khai, và làm cơ sở để theo dõi
giám sát. Theo dõi ứng biến - trong đó, dự án được theo dõi chặt chẽ, phát hiện sớm các vấn đề, thực
hiện các biện pháp sửa chữa và theo dõi tiếp – mới chỉ diễn ra ở cấp triển khai dự án theo phân cấp,
nhưng lại chưa thực hiện ở cấp độ chung (Bộ KH&ĐT). Hiện nay, hành lang pháp lý đã được cải thiện
thông qua Luật Đầu tư công và Luật Xây dựng, và Bộ KH&ĐT đang nỗ lực cải thiện cơ sở thông tin qua
triển khai hệ thống thông tin quản lý đầu tư công mới. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều việc phải làm để Bộ
KH&ĐT có khả năng xác định ra những dự án có rủi ro lớn về thất bại trong triển khai và sau đó đảm
bảo các bước được thực hiện để đưa chúng lại quỹ đạo, hoặc đóng dự án trong trường hợp xấu nhất.
Chính vì vậy, cải thiện khả năng ứng biến sẽ đem lại những lợi ích đáng kể.
Cải thiện hiệu quả thực hiện đòi hỏi phải cải thiện các khía cạnh về khả năng thực hiện, khả năng
quản lý và khả năng ứng phó trong quản lý đầu tư công thông qua triển khai các khuyến nghị chung
như sau, trong đó, các chức năng liên quan trong khung phân tích của Ngân hàng Thế giới được in
nghiêng và để trong ngoặc vuông:
9.
Tăng cường cơ chế quản lý dự án và áp dụng các bài học kinh nghiệm [Triển khai dự án].
10. Cải thiện hiệu quả sử dụng vốn qua đấu thầu mua sắm bằng cách sử dụng các phương pháp
đấu thầu cạnh tranh nhiều hơn [Triển khai dự án].
11. Tăng cường theo dõi giám sát dự án một cách tập trung, chú trọng đến các dự án lớn có khả
năng thất bại hoặc gặp rủi ro thất bại [Điều chỉnh dự án].
12. Thẩm định lại một cách có hệ thống các dự án có vấn đề được xác định dựa theo các tiêu chí
dự báo định lượng [Điều chỉnh dự án].
Tương tự như những cải thiện về hiệu quả phân bổ, cải thiện hiệu quả thực hiện cũng bao hàm phải
xử lý các vấn đề của giai đoạn quá độ liên quan đến áp dụng Kế hoạch đầu tư công trung hạn (MTIP)
và quản lý các dự án đang triển khai được phê duyệt trước Luật Đầu tư công.
Cải thiện hiệu quả sử dụng tài sản
Sau đây là các yêu cầu để nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản:
y Phân bổ đủ nguồn lực tài chính để vận hành và duy tu bảo dưỡng tài sản mới và hiện có trên
cơ sở bền vững (“Đảm bảo bền vững”).
y Đăng ký tài sản trong các cơ sở dữ liệu một cách có hệ thống và cập nhật về giá trị và hiện
trạng của tài sản (“Đảm bảo coi sóc”).
Theo khung đánh giá của Ngân hàng Thế giới, vấn đề hiệu quả sử dụng tài sản được xem xét ở chức
năng Đưa vào vận hành. Việt Nam hiện có vấn đề về tính bền vững do thiếu đồng bộ giữa lập kế
hoạch đầu tư mới và kế hoạch chi vận hành và duy tu bảo dưỡng. Hệ thống lập ngân sách kép cho
chi đầu tư và chi thường xuyên ở Việt Nam gây khó khăn cho việc lập kế hoạch ngân sách tổng hợp.
Ngồi ra, hiện chưa có u cầu báo cáo về tác động đến chi thường xuyên trong các đề nghị phân
bổ ngân sách cho dự án đầu tư. Phân bổ chi duy tu bảo dưỡng nhìn chung thấp hơn rất nhiều so với
yêu cầu để ngăn ngừa hư hỏng sớm, gây hệ quả tiêu cực về cung cấp dịch vụ công cũng như nhu
cầu cải tạo sửa chữa lớn.
8
QUẢN LÝ ĐẦU TƯ CÔNG TẠI VIỆT NAM
Việc đăng ký tài sản trong các hệ thống quản lý tài sản tập trung, việc theo dõi và đánh giá hiện trạng
sau đó vẫn chưa được thực hiện, hiện Việt Nam mới chỉ có một số tiến triển ở một số lĩnh vực nhất
định, như đường quốc lộ.
Nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản bao hàm phải xử lý các vấn đề về bền vững và bảo quản tài sản
theo các khuyến nghị chung dưới đây, trong đó, các chức năng liên quan trong khung phân tích của
Ngân hàng Thế giới được in nghiêng và để trong ngoặc vuông:
13. Gắn kết chặt chẽ hơn trong lập ngân sách chi đầu tư và chi thường xuyên [Lựa chọn/Đưa vào
sử dụng].
14. Cải thiện tính bền vững của dự án đầu tư bằng cách nâng phân bổ chi duy tu bảo dưỡng cho
sát hơn với các chuẩn mực quốc tế [Đưa vào vận hành].
15. Mở rộng phạm vi sử dụng các công cụ quản lý tài sản hiện đại trong tồn bộ Chính phủ, bắt
đầu bằng những nội dung tài sản hạ tầng quan trọng nhất [Đưa vào vận hành].
Các vấn đề chung
Một số khuyến nghị trong báo cáo này đòi hỏi vai trò lớn hơn của Bộ KH&ĐT, cũng như cả Bộ Tài chính
trong một số trường hợp. Cụ thể, mở rộng phạm vi thẩm định trong bước sàng lọc ở cấp độ thứ nhất
(quyết định chủ trương đầu tư), thẩm tra độc lập về cơ sở ra quyết định đầu tư và tăng cường theo
dõi tập trung là những việc đòi hỏi sự tham gia sâu hơn từ phía Bộ KH&ĐT. Ngồi ra, cần có một cơ
quan trung ương điều phối và thúc đẩy quá trình học hỏi kinh nghiệm từ những đánh giá hậu kiểm
trước đó. Đây là những chức năng quan trọng mà Bộ KH&ĐT là đơn vị tốt nhất có vị thế để thực hiện.
Việc tăng cường và mở rộng vai trò của Bộ KH&ĐT cần được thiết kế và thực hiện theo một lộ trình
thận trọng và theo trình tự sao cho các nhiệm vụ mới có thể được thực hiện đảm bảo hiệu suất và
hiệu quả mà không gây trở ngại đến sự vận hành chung của tồn bộ hệ thống quản lý đầu tư cơng.
Điều đó có nghĩa là phải thiết kế chi tiết và sau đó thử nghiệm các quy trình và cơng cụ cải thiện trước
khi ban hành rộng rãi. Điều này đòi hỏi phải xây dựng năng lực cần có trước khi triển khai rộng rãi,
để không tạo ra những ách tắc hành chính mới, và làm cho cải cách trở nên khơng hiệu quả trong
thực tế.
Vai trò của Bộ KH&ĐT được đề xuất ở trên chỉ nên áp dụng cho các dự án quy mơ lớn, vì các Bộ trung
ương khơng thể tham gia trực tiếp vào tất cả các dự án do hạn chế về quy mô bộ máy và thời gian.
Đối với các dự án có giá trị thấp hơn, vai trò của Bộ KH&ĐT chỉ nên giới hạn ở việc xây dựng hệ thống,
phương pháp cũng như theo dõi và hỗ trợ việc áp dụng chúng.
QUẢN LÝ ĐẦU TƯ CÔNG TẠI VIỆT NAM
1
9
Giới thiệu: Bối cảnh, Sự cần thiết và Phương pháp
Bối cảnh
1. Một trọng tâm của chương trình cải cách hiện nay của Việt Nam là nâng cao hiệu quả đầu
tư công nhằm tăng cường chất lượng tăng trưởng kinh tế của quốc gia, giảm mức độ phụ thuộc
của tăng trưởng vào tích lũy nhân tố sản xuất. Đầu tư của khu vực nhà nước hiện vẫn là nguồn
tích lũy vốn quan trọng nhất của Việt Nam cho dù khu vực tư nhân trong nước và khu vực đầu tư trực
tiếp nước ngoài (FDI) đã và đang tăng trưởng nhanh kể từ khi đổi mới kinh tế vào cuối thập kỷ 1980.
Đầu tư từ nguồn ngân sách Nhà nước là hình thức đầu tư chi phối của Nhà nước, chiếm đến trên một
phần tư tổng đầu tư xã hội.
2. Nhu cầu cải cách cấp thiết gắn với sự quan ngại ngày càng tăng đối với xu thế suy giảm
hiệu quả nhanh chóng của đầu tư công. Vốn đầu tư được phân bổ thiếu ưu tiên chiến lược và bị
dàn trải ở quá nhiều lĩnh vực. Các báo cáo chính thức của Chính phủ cho thấy có khoảng 40.000 dự
án hiện đang được triển khai và phần lớn đang được quản lý ở cấp địa phương. Đánh giá về danh
mục gần đây của Bộ KH&ĐT cho giai đoạn 2013 - 2015 cho thấy phân bổ ngân sách Nhà nước chỉ đáp
ứng được chưa đến một nửa tổng nhu cầu vốn đầu tư của cả trung ương và địa phương cho các dự
án đã được phê duyệt. Một bằng chứng nữa về tình trạng thiếu hiệu quả là nợ đọng xây dựng cơ bản,
hiện vẫn còn cao và chưa thay đổi nhiều ngay cả trong giai đoạn củng cố đầu tư gần đây.
3. Sự đồng thuận về cải cách đầu tư công gần đây một phần do cuộc khủng hoảng kinh tế
toàn cầu năm 2008 - 2009 cộng với phản ứng chính sách của Chính phủ. Việc triển khai một gói
kích cầu lớn đã góp phần khiến cho đầu tư công tăng mạnh hơn. Điều này đã góp phần làm bộc
lộ nhiều bất cập trong hệ thống quản lý đầu tư công (QLĐTC) tại Việt Nam, từ những bất cập trong
khung pháp lý và quy định với thực tiễn thực hành, đến những yếu kém trong phân bổ nguồn lực do
những lỗ hổng trong thẩm định, lập ngân sách, triển khai và đánh giá đầu tư công. Hai bản kế hoạch
phát triển kinh tế - xã hội năm năm gần đây (Kế hoạch phát triển KTXH giai đoạn 2011 - 2015 và 2016
- 2020) đều ghi nhận những vấn đề quan trọng liên quan tới hiệu quả đầu tư công thấp, đặc biệt là
đầu tư quá mức và dàn trải, đồng thời đưa ra một nghị trình cải cách nhằm củng cố đầu tư cơng và
nâng cao chất lượng của hệ thống QLĐTC với mục tiêu hệ thống này sẽ nằm trong nhóm bốn quốc
gia hàng đầu ASEAN vào năm 2020.
4. Một hợp phần quan trọng của chương trình tái cấu trúc đầu tư cơng là cải thiện khung
pháp lý QLĐTC. Việt Nam đến nay đã đạt được những tiến bộ đáng kể nhằm thiết lập một hệ thống
quản lý tài chính cơng lành mạnh, cổ phần hóa DN Nhà nước (DNNN) và tăng cường khung pháp
lý về quản lý đầu tư công. Nhiều văn bản luật đã được ban hành và sửa đổi trong thời gian qua, bao
gồm Luật Đầu tư công, Luật Đấu thầu, Luật Xây dựng, Luật Ngân sách Nhà nước, và Luật Quản Lý Vốn
của Nhà nước Đầu tư tại DN. Đó là những thành tựu quan trọng hướng tới thông lệ quốc tế tốt. Luật
Đầu tư công và Luật Xây dựng đã ban hành mới và cải thiện nhiều quy định cho tồn bộ chu trình dự
án. Đáng chú ý là những quy định về lập kế hoạch đầu tư công trung hạn, thẩm định và phê duyệt
chủ trương đầu tư, chuyên nghiệp hóa các Ban quản lý dự án (Ban QLDA) và tăng cường vai trò của
Bộ KH&ĐT và Bộ Tài chính trong lựa chọn dự án.
10
QUẢN LÝ ĐẦU TƯ CÔNG TẠI VIỆT NAM
Sự cần thiết phải đánh giá về quản lý đầu tư công
5. Cho dù Chính phủ đã đạt được nhiều thay đổi tích cực trong những năm qua, bao gồm cả
việc ban hành Luật Đầu tư công, nhưng tiến độ về tái cơ cấu đầu tư cơng cịn chậm và chủ yếu
tập trung vào xử lý danh mục dự án chuyển tiếp dàn trải. Nhiều biện pháp vẫn mang tính ngắn
hạn nhằm nhanh chóng xử lý hệ quả thay vì xử lý ngun nhân gốc rễ của vấn đề. Ngồi ra, hiện chưa
có một chương trình tái cấu trúc đầu tư cơng tồn diện được xây dựng một cách có hệ thống dựa
trên luận chứng thực tế nhằm nâng cao hiệu quả đầu tư công về lâu dài.
6. Việt Nam tiếp tục phải đối mặt với thách thức trong cả ba khía cạnh của hiệu quả đầu tư
cơng tổng thể, đó là hiệu quả phân bổ, hiệu quả thực hiện và hiệu quả sử dụng tài sản. Hiệu quả
phân bổ đòi hỏi dự án phải được sắp xếp ưu tiên và lựa chọn theo giá trị xã hội của chúng, gắn với
các ưu tiên chiến lược của Chính phủ, phù hợp hạn mức nguồn lực tài khóa trong trung hạn. Hiệu
quả thực hiện trong đầu tư đòi hỏi, sau khi đã quyết định triển khai dự án, cần phải mua sắm đầu vào
một cách tiết kiệm và quản lý quy trình thi cơng cho tối ưu sao cho tài sản hạ tầng được hồn thành
đúng với dự tốn ngân sách, đúng thời gian và đặc tính kỹ thuật. Hiệu quả sử dụng tài sản địi hỏi
phải cung cấp đủ tài chính để tài sản tạo ra phục vụ tối ưu cho người dân và tài sản phải được duy tu
bảo dưỡng nhằm đảm bảo chất lượng phục vụ và vòng đời theo dự kiến.
7.
Những thách thức chính về hiệu quả mà Việt Nam phải đối mặt có thể tóm tắt như sau:
y Chưa có biện pháp đầy đủ để ngăn ngừa tình trạng nguồn lực tài chính được phân bổ cho
những dự án yếu kém, có ưu tiên thấp và/hoặc khơng có nguồn vốn đảm bảo;
y Sử dụng nguồn lực đầu tư chưa tối ưu sau khi phân bổ, dẫn đến đội vốn, chậm tiến độ và sai
lệch so với đặc tính kỹ thuật;
y Không cung cấp đủ nguồn lực bổ sung cần có nhằm hồn thành các mục tiêu về cung cấp
dịch vụ sau khi tài sản được hình thành; và
y Tác động cộng dồn của tình trạng thiếu hiệu quả giai đoạn đầu nêu trên dẫn đến những ách
tắc, như chương trình đầu tư bị kéo dài, nợ đọng, giảm tác động của những cải cách được xây
dựng với dụng ý tốt mặc dù chúng rất hợp lý nếu xét riêng rẽ.
8. Chương trình cải cách QLĐTC muốn thành cơng cần phải xử lý được những thách thức trên
và thực hiện tốt từng yếu tố hiệu quả nêu trên. Sự thành cơng của chương trình có thể được đánh
giá thơng qua những chỉ số chính sau đây:
y Hiệu quả phân bổ
○ Kế hoạch đầu tư công trong khả năng đảm bảo vốn - khả năng đảm bảo nguồn lực
○ Lựa chọn được dự án khả thi để cấp vốn phù hợp với các ưu tiên chiến lược của ngành
và quốc gia - khả năng lựa chọn
○ Dự liệu được nguồn tài chính cho các dự án được ưu tiên - khả năng dự liệu
y Hiệu quả thực hiện
○ Dự án sẵn sàng triển khai sau khi phê duyệt - khả năng thực hiện
○ Thi công đúng tiến độ, đúng ngân sách và đúng đặc tả kỹ thuật - khả năng quản lý
○ Ứng phó kịp thời và có căn cứ khi gặp vấn đề trong triển khai - khả năng ứng phó
QUẢN LÝ ĐẦU TƯ CÔNG TẠI VIỆT NAM
11
y Hiệu quả sử dụng tài sản
○ Đảm bảo nguồn lực đầy đủ cho vận hành và duy tu bảo dưỡng - khả năng bền vững
○ Đăng ký và quản lý tài sản một cách có hệ thống - khả năng bảo quản
9. Một yếu tố quan trọng gây ảnh hưởng đến tiến độ xử lý vấn đề thiếu hiệu quả và tái cơ cấu
đầu tư cơng là thiếu một chương trình cải cách tổng thể được thiết kế tốt với các mục tiêu và
ưu tiên được xác định rõ ràng. Mặc dù quyết định tái cấu trúc hệ thống QLĐTC đã được đưa ra từ
sáu năm trước, nhưng chưa có một chương trình cải cách cụ thể nào được hình thành. Các văn bản
pháp luật mới ban hành, muốn triển khai hiệu quả, cũng đòi hỏi nhiều việc phải làm nhằm hướng
dẫn thực hiện, nhất là trong bối cảnh phân cấp mạnh. Bên cạnh những cải thiện gần đây, đầu tư
công vẫn được quy định bởi một khung pháp quy phức tạp và manh mún, bao gồm rất nhiều văn
bản pháp luật.
10. Trong bối cảnh đó, Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT) đề nghị Ngân hàng Thế giới hỗ trợ thực
hiện phân tích đánh giá về hệ thống quản lý đầu tư công (QLĐTC) của Việt Nam. Mục tiêu đánh
giá nhằm xác định ra những điểm yếu so với các mô hình theo thơng lệ tốt, xác định ra những ưu
tiên cải cách và đưa ra khuyến nghị về các biện pháp cụ thể trong ngắn hạn, trung hạn và dài hạn.
Cách tiếp cận đánh giá phân tích
11. Báo cáo đánh giá quản lý đầu tư công (QLĐTC) này được thực hiện dựa trên Khung đánh
giá phân tích về QLĐTC của Nhóm Ngân hàng Thế giới, được cơng bố chính thức trong một ấn
phẩm năm 2014, “Sức mạnh của Quản lý Đầu tư cơng”1. Khung này phân tích cấu trúc và chất
lượng các thể chế cần thiết nhằm hỗ trợ thực hiện tám “chức năng phải có“ trong tồn bộ chu trình
dự án và lập ngân sách đầu tư2, qua đó giúp đánh giá một cách hệ thống và so sánh với thông lệ
quốc tế tốt. Kết quả của việc áp dụng khung này là một đánh giá định tính về hệ thống QLĐTC của
quốc gia, chứ không phải đánh giá định lượng dựa trên các chỉ số (tương tự như Báo cáo chi tiêu
cơng và trách nhiệm giải trình-PEFA). Hộp 1 dưới đây trình bày tóm lược từng nội dung trong tám
“chức năng phải có”.
12. Hiệu quả đầu tư cơng còn phụ thuộc vào các cơ chế, thể chế - khung pháp lý/pháp quy, cơ
cấu tổ chức, năng lực và yếu tố khuyến khích - nhằm thực hiện hiệu quả các chức năng mô tả
ở Hộp 1. Tám chức năng phải có (và các cơ chế, thể chế cụ thể liên quan) được xác định tại Khung
đánh giá phân tích về QLĐC của Nhóm Ngân hàng Thế giới, nếu được thực hiện tốt, sẽ nâng cao hiệu
quả đầu tư công thông qua cải thiện về hiệu quả phân bổ và thực hiện, nâng cao hiệu quả sử dụng
tài sản. Các chức năng định hướng chiến lược, thẩm định, thẩm tra độc lập và lựa chọn liên quan đến
hiệu quả phân bổ. Triển khai và điều chỉnh dự án liên quan đến hiệu quả thực hiện. Chức năng “Đưa
vào vận hành” liên quan đến hiệu quả sử dụng tài sản. Đánh giá góp phần cải thiện hiệu quả ở cả ba
yếu tố trên.
1
2
“Sức mạnh của Quản lý Đầu tư công: Chuyển đổi nguồn lực thành tài sản để tăng trưởng”, Anand Rajaram, Lê Minh Tuấn, Kai
Kaiser, Jay-Hyung Kim, và Jonas Frank, các biên tập viên, Ngân hàng Thế giới, 2014
Tám chức năng phải có bao gồm: định hướng đầu tư, thẩm định chính thức, thẩm tra độc lập, lựa chọn và đưa dự án vào ngân
sách, triển khai dự án, điều chỉnh dự án, đưa vào vận hành, tổng kết và đánh giá hoàn tất.
12
QUẢN LÝ ĐẦU TƯ CÔNG TẠI VIỆT NAM
Hộp 1: Tám chức năng cốt lõi trong Quản lý đầu tư công
Khung đánh giá phân tích về QLĐTC của Ngân hàng Thế giới xác định ra tám chức năng dưới đây trong chu
trình QLĐTC, dựa trên kinh nghiệm của quốc gia và gợi ý những đặc điểm cần có ở từng chức năng nhằm
đảm bảo hiệu quả QLĐTC.
Chức năng thứ 1: Định hướng chiến lược và sàng lọc sơ bộ ban đầu: Các văn bản chiến lược ngành và/
hoặc quốc gia đủ cụ thể, đảm bảo đủ sự nhất quán và thẩm quyền nhằm thực sự định hướng cho đầu tư
công, đồng thời được sử dụng một cách có hệ thống nhằm rà soát, sàng lọc sơ bộ các dự án mới (ít nhất có
một vài dự án bị bỏ lại ở khâu sàng lọc sơ bộ).
Chức năng thứ 2: Thẩm định dự án: Dự án được phát triển theo các thủ tục chuẩn được xây dựng kỹ lưỡng,
dự án được thẩm định bằng kỹ thuật phù hợp lựa chọn trong bộ cơng cụ đầy đủ. Có hướng dẫn tồn diện
chung về thẩm định dự án, bao gồm cả hướng dẫn chi tiết cụ thể về thẩm định các dự án hợp tác công tư
PPP.
Chức năng thứ 3: Thẩm tra độc lập kết quả thẩm định: Rủi ro về việc các bộ ngành “xào nấu số liệu” nhằm
đảm bảo dự án qua được khâu thẩm định sẽ được hạn chế bằng cách thẩm tra độc lập về dự án. Đây là một
đặc điểm quan trọng có thể được triển khai theo nhiều cách khác nhau với các mức độ “độc lập” khác nhau
của đơn vị phụ trách thẩm tra.
Chức năng thứ 4: Lựa chọn và đưa dự án vào ngân sách: Nhìn chung, chỉ những dự án đã thực hiện thẩm
định kỹ lưỡng và đã được thẩm tra độc lập mới được lựa chọn để ngân sách phân bổ vốn. Thẩm quyền ngân
sách trung hạn đảm bảo khả năng dự liệu đầy đủ về tài chính và vốn sẽ hỗ trợ để triển khai dự án hiệu quả.
Chức năng thứ 5: Triển khai dự án: Cần chú trọng nhiều đến công tác quản lý tổng chi phí dự án theo trọn
vịng đời của mỗi dự án. Cần xác định rõ ràng vai trò và trách nhiệm trong triển khai dự án, kết hợp với báo
cáo định kỳ về tiến độ tài chính và phi tài chính và sự theo dõi chặt chẽ của Các cơ quan tổng hợp trung
ương. Cần ban hành và triển khai nhất quán các hệ thống đấu thầu mua sắm lành mạnh, áp dụng các kỹ
thuật tiên tiến nhằm phân bổ rủi ro giữa Chính phủ và nhà thầu.
Chức năng thứ 6: Theo dõi và điều chỉnh dự án: Cần phải có các cơ chế cụ thể nhằm u cầu rà sốt xem dự
án cịn cần thiết hay khơng nếu có những thay đổi trọng yếu về kinh phí, tiến độ dự án hoặc lợi ích dự kiến.
Chức năng thứ 7: Đưa cơng trình vào vận hành và duy tu bảo dưỡng: Cần lập kế hoạch và đảm bảo tài
chính và các nguồn lực khác để vận hành cơng trình theo thẩm quyền phù hợp. Cần duy trì hệ thống đăng
ký tài sản toàn diện và đáng tin cậy có thể được kiểm tốn độc lập.
Chức năng thứ 8: Tổng kết và đánh giá hoàn tất cơ bản: Tất cả các quốc gia tiên tiến đều dành nhiều nỗ
lực đánh giá hậu kiểm. Dự án đầu tư cần được cơ quan kiểm toán tối cao kiểm toán, bao gồm cả kiểm toán
về hiệu quả sử dụng vốn.
Nguồn: Dựa trên tài liệu Sức mạnh của quản lý đầu tư công, Ngân hàng Thế giới, 2014, được các tác giả chỉnh lý.
13. Những phân tích và đánh giá của Báo cáo này căn cứ trên cơ sở các nguồn dữ liệu chính
dưới đây:
y Nghiên cứu tài liệu gồm các văn bản luật, quy định và các thủ tục liên quan cùng các báo cáo
phân tích trước đây về Việt Nam cũng như kinh nghiệm quốc tế;
y Phỏng vấn với các bên liên quan chính trong Chính phủ; và
y Bằng chứng thu thập được từ các cuộc phỏng vấn các dự án đầu tư công được lựa chọn trong
ngành giao thông và giáo dục.
QUẢN LÝ ĐẦU TƯ CƠNG TẠI VIỆT NAM
13
14. Phân tích tổng hợp tài liệu về các nghiên cứu trước đó, các văn bản luật và quy định đã
được đưa vào thực hiện. Các văn bản pháp quy chính đã được nghiên cứu bao gồm:
y Luật Ngân sách Nhà nước năm 2015;
y Luật Đầu tư công năm 2014 và các văn bản dưới luật liên quan;
y Luật Xây dựng năm 2014 và các văn bản dưới luật liên quan;
y Luật Đấu thầu năm 2013 và các văn bản dưới luật liên quan;
y Nghị định số 15/2015 (về Hợp tác công tư PPP).
15. Các bên liên quan chính trong Chính phủ được phỏng vấn để xác nhận những phát hiện từ
quá trình nghiên cứu tài liệu. Trong Bộ Kế hoạch và Đầu tư, các cuộc trao đổi được tổ chức với các
vụ/ cục sau:
y Tổng hợp Kinh tế Quốc dân;
y Giám sát và Thẩm định Đầu tư;
y Kinh tế Địa phương và Lãnh thổ;
y Khoa học, Tài nguyên và Môi trường; và
y Kết cấu Hạ tầng và Đô thị
Bên cạnh phỏng vấn các vụ cục liên quan trong nội bộ Bộ Kế hoạch và Đầu tư, các cuộc phỏng vấn
cũng được tổ chức với Bộ Tài chính (Vụ Đầu tư - Bộ Tài chính), Bộ Giao thơng Vận tải (GTVT), Bộ Giáo
dục và Đào tạo (GD&ĐT), và Bộ Xây dựng. Khảo sát địa phương cũng đã được tổ chức tại một tỉnh đại
diện, Bắc Giang, để làm việc với các Sở Tài chính, Kế hoạch và Giao thơng. Ban quản lý các dự án giao
thông (PMU) Bắc Giang cũng tham gia buổi làm việc với Sở Giao thông.
16. Trên cơ sở thảo luận và thống nhất với Bộ KH&ĐT, hai ngành giao thông và giáo dục được
lựa chọn làm nghiên cứu điển hình vì các ngành ngày có bản chất khác nhau trong cung cấp
dịch vụ và vì vậy cả trong quản lý đầu tư. Để bổ sung thông tin qua phỏng vấn, văn bản về các thủ
tục và quy định, các bằng chứng từ cấp độ dự án được tổng hợp qua lấy mẫu 17 dự án đầu tư công
chuyển tiếp hoặc đã hồn thành để làm nghiên cứu điển hình. Mặc dù quy mơ mẫu tương đối nhỏ, vì
vậy có thể làm giảm đi ý nghĩa thống kê của kết luận, nhưng những thông tin từ cấp độ dự án được
đối chiếu với các nguồn dữ liệu khác nhằm khẳng định các phát hiện hoặc chỉ ra những nội dung cần
tiếp tục điều tra hoặc làm rõ.
17. Các tiêu chí chọn mẫu dự án được xác định qua phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ
Giao thông Vận tải và Bộ Giáo dục và Đào tạo nhằm phản ánh các quy trình thủ tục chính của
quốc gia. Mẫu bao gồm nhiều dự án chuyển tiếp hoặc mới hoàn thành, sử dụng các nguồn vốn khác
nhau - ODA, trái phiếu, hay ngân sách Nhà nước. Danh mục toàn bộ các dự án dùng để chọn mẫu
do Bộ KH&ĐT cung cấp dựa trên danh mục các dự án đang triển khai hoặc mới hoàn thành trong
ngành Giáo dục và Giao thông ( lần lượt là 7 và 10 dự án). Thơng tin về mẫu dự án được trình bày tại
các Bảng 1 và 2 dưới đây.
18. Ngoài phỏng vấn với Ban QLDA của các dự án lựa chọn, các cuộc phỏng vấn cũng được tổ
chức với đại diện Bộ GTVT và Bộ GD&ĐT để lấy ý kiến của họ về các vấn đề đặc trưng của các dự
án thuộc quản lý của bộ. Phần trả lời về những dự án “đại diện” giả thuyết này được xem xét trong
phân tích của báo cáo cùng với phần trả lời của các Ban QLDA để khắc phục lỗi tính đại diện thấp do
số dự án nhỏ như đã nêu trên.
14
QUẢN LÝ ĐẦU TƯ CÔNG TẠI VIỆT NAM
Bảng 1: Các dự án trong mẫu của ngành Giao thơng
Tiêu chí
Quyết định
đầu tư gốc
Ban quản
lý
Đường
thủy
741/QĐBGTVT,
06/04/2007
Ban QLDA
đường thủy
Nhóm A
Đường
hàng
khơng
2863/QĐBGTVT,
04/10/2010
TCT Cảng
Hàng
khơng Việt
Nam
ODA
Nhóm A
Đường
sắt
4149/QĐBGTVT,
28/12/2007
Ban QLDA
đường sắt
Đã hồn
thành
CPVN
Nhóm B
Đường
bộ
1807/QĐBGTVT,
22/6/2009
Ban QLDA
đường
HCM
Dự án đường cao tốc Đà
Nẵng - Quảng Ngãi
Đang triển
khai
ODA
Nhóm A
Đường
bộ
2656/QĐBGTVT,
10/9/2010
VEC
6
Dự án đầu tư xây dựng cầu
Hưng Hà và hai đường lên
cầu
Đang triển
khai
ODA
Nhóm A
Đường
bộ
853/QĐBGTVT,
25/03/2014
Ban QLDA 1
7
Dự án mở rộng Quốc lộ số 1
đoạn Km1265-Km1353+300
tại tỉnh Phú Yên
Đang triển
khai
CPVN
Nhóm A
Đường
bộ
1385/QĐBGTVT,
23/5/2013
Ban QLDA
Thăng Long
8
Dự án đầu tư xây dựng tuyến
luồng cho tàu lớn vào sơng
Hậu
Đang triển
khai
CPVN
Nhóm A
Đường
thủy
2368/QĐBGTVT,
09/8/2013
Ban QLDA
Hàng Hải
9
Đầu tư đường Chợ Mới - Chợ
Chu, thuộc Dự án đầu tư xay
dựng đường HCM cho đoạn
Chợ Mới - Ngã ba Trung Sơn,
tỉnh Tun Quang
Mới khởi
cơng
CPVN
Nhóm B
Đường
bộ
1288/QĐBGTVT,
28/4/2016
Ban QLDA
đường
HCM
10
Xây dựng đường trên cao
giao cắt đường sắt chuyên
dụng của nhà máy xi măng
Bỉm Sơn và đường Quốc lộ
số 1 tại tỉnh Thanh Hóa
Mới khởi
cơng
CPVN
Nhóm B
Đường
bộ
1319/QĐBGTVT,
28/4/2016
Ban QLDA
An tồn
Giao thơng
Tên dự án
Tình trạng
Nguồn
vốn
Quy mơ
dự án
Lĩnh vực
1
Dự án phát triển hạ tầng
giao thông đồng bằng sông
Cửu Long (Hợp phần B, C311
và D)
Đã hồn
thành
ODA
Nhóm A
2
Xây dựng Nhà ga hành
khách T2, sân bay quốc tế
Nội Bài
Đã hoàn
thành
ODA
3
Dự án nâng cao an toàn cầu
đường sắt Hà Nội - Tp. HCM
(44 cầu đường sắt)
Đã hoàn
thành
4
Dự án đoạn Nghi Sơn Đường Hồ Chí Minh
5
QUẢN LÝ ĐẦU TƯ CÔNG TẠI VIỆT NAM
15
Bảng 2: Các dự án trong mẫu của ngành Giáo dục
Tiêu chí
Tên dự án
Tình
trạng
Nguồn
vốn
1
Dự án Xây dựng Trung
tâm Đào tạo - Đại học
Kinh tế Quốc dân
Đang
triển
khai
2
Giảng đường - Viện
Quản lý Giáo dục Quốc
gia
Đang
triển
khai
Quy mơ
dự án
Lĩnh
vực
CPVN
và các
bên
khác
Nhóm A
XD
Trung
tâm
đào tạo
CPVN
và các
bên
khác
Nhóm B
Giảng
đường
Quyết
định đầu
tư gốc
-
Ban quản lý
Công ty Cổ phần
Thiết bị và Công
nghệ Xây dựng
CONINCO
4957/QĐBan QLDA và Bộ
BGDDT,
GD&ĐT
30/10/2015
- Ban QLDA Đại
học Việt Đức
thuộc Bộ Giáo
dục và Đào tạo
Nhóm A
XD
Trung
tâm
Đào
tạo
-
CPVN
và các
bên
khác
Nhóm B
Giảng
đường
-
Ban QLDA Bộ
GD&ĐT
Đã hồn
thành
CPVN
và các
bên
khác
Nhóm B
Giảng
đường
-
Đại học Luật Thành
phố Hồ Chí Minh
6
Xây dựng Phân hiệu
Đại học Nha Trang tại
Kiên Giang
Đang
triển
khai
CPVN
và các
bên
khác
Nhóm A
XD
Trung
tâm
đào tạo
-
Cục Cơ sở Vật chất
và Thiết bị Giảng
dạy (Bộ GD&ĐT)
7
Đầu tư hạ tầng kỹ
thuật Phân hiệu Long
Bình - Đại học Mở
Tp. Hồ Chí Minh (giai
đoạn 1)
Đã hồn
thành
CPVN
và các
bên
khác
Nhóm B
XD
Trung
tâm
đào tạo
3
Dự án Đại học Việt Đức
(Dự án Đại học Mơ
hình Mới - NMUP)
Đang
triển
khai
ODA và
CPVN
4
Dự án xây dựng giảng
đường và xưởng thực
hành khu F1 Đại học
Công nghệ Tp. HCM.
Đang
triển
khai
5
Đầu tư giảng đường
và hội trường đa mục
đích tại Đại học Luật
Tp. HCM
- Ban QLDA Đại
học Việt Đức
thuộc Ban QL Việt
Nam
8296/QĐ- Cục Cơ sở Vật chất
BGDĐT,
và Thiết bị Giảng
18/11/2009 dạy (Bộ GD&ĐT)
19. Để đảm bảo tính nhất quán trong phân tích các dự án lựa chọn, một bảng câu hỏi chi tiết
đã được xây dựng. Ngồi thơng tin bối cảnh về giá trị dự án, phạm vi, thời gian triển khai, chi phí và
nguồn vốn cho dự án, bảng hỏi này còn đặt ra một bộ câu hỏi xoay quanh cách tiếp cận phân tích
chuẩn đốn của Ngân hàng Thế giới về các thủ tục áp dụng trong các khâu chính của chu trình quản
lý đầu tư cơng. Bảng câu hỏi được trình bày tại Phụ lục 3 của báo cáo này. Phần trả lời câu hỏi được
xác nhận qua phỏng vấn với đại diện của các dự án được lấy mẫu.
