Bài ca ngắn đi trên bãi cát (sa hành đoản ca) (5)

BÀI CA NGẮN ĐI TRÊN BÃI CÁT
(Sa hành đoản ca)
- Cao Bá Quát -



 

BÀI CA NGẮN ĐI TRÊN BÃI CÁT
(Sa hành đoản ca)

- Cao Bá Qt -

•I.Tìm hiểu chung.
• 1. Tác giả.

•- Cao Bá Quát ( 1809 - 1855 )
•- Quê: làng Phú Thị, Gia Lâm, tỉnh Bắc Ninh (nay thuộc quận Long Biên, Hà Nội ).
•- Là người có tài, có bản lĩnh, đức độ và nổi tiếng văn hay chữ tốt và có uy tín lớn trong giới trí thức
đương thời. Được tơn là Thánh Qt.
•- Là người có khí phách hiên ngang, có tư tưởng tự do, ơm ấp hồi bão lớn, mong muốn sống có ích cho
đời.

•- Gặp nhiều lận đận trong thi cử cũng như lúc ra làm quan .
•- Từng tham gia lãnh đạo nơng dân khởi nghĩa chống lại triều đình nhà Nguyễn -> bị tru di tam tộc


2. Tác phẩm:

•- Hồn cảnh sáng tác: Cao Bá Qt đi thi Hội. Trên đường vào kinh đô Huế, qua các tỉnh miền

Trung đầy cát trắng (Quảng Bình, Quảng Trị) hình ảnh bãi cát dài, sóng biển, núi là những hình ảnh
có thực gợi cảm hứng cho nhà thơ sáng tác bài thơ này.

•- Thể thơ: thể ca hành (thơ cổ Trung Quốc được tiếp thu vào Việt Nam).


II. ĐỌC HiỂU VĂN BẢN:

• 1. Hình ảnh "bãi cát và con người đi trên bãi cát:
• a) Hình ảnh bãi cát được miêu tả.
• - “Bãi cát dài lại bãi cát dài”: mênh mông dường như bất tận, bãi cát nối tiếp bãi cát.

Hình ảnh tả thực: đẹp nhưng dữ dội, khắc nghiệt.
Hình ảnh bãi
cát
Hình ảnh biểu tượng: con đường đầy khó khăn mà con người phải vượt qua
để đi đến danh lợi.
b) Hình ảnh người đi trên bãi cát:
Đi một bước như lùi một bước.
Mặt trời đã lặn, chưa dừng được,
Lữ khách trên đường nước mắt rơi.


Hình ảnh con người đi tìm con đường danh lợi: đầy nhọc nhằn, khó khăn
Hình ảnh

nhưng vì danh lợi làm cho con người mê muội.

người đi
trên cát

Tác giả bày tỏ sự bế tắc của mình nói riêng và của tầng lớp tri thức đương
thời nói chung.

2. Tác giả cảm nhận về con đường danh lợi của người đời xưa:
Tác giả tự giận mình khơng có khả năng như người xưa, mà phải tự hành hạ mình, chán nản
mệt mỏi vì cơng danh- lợi danh.
Con đường danh lợi
của người xưa
Vì cơng danh, lợi danh mà con người bôn tẩu ngược xuôi.

Sự cám dỗ của danh lợi đối với con người. Danh lợi cũng là thứ rượu thơm làm say lòng người.


3. Tâm trạng và tư tưởng của tác giả trước con đường danh lợi.

Đi tiếp
Tác giả cảm thấy bế tắc trên con đường đời – băn khoăn
Dừng lại

Tâm trạng và tư

Tácgiả chán ghét con đường danh lợi tầm thường

tưởng của tác giả

Tác giả ý thức con đường công
danh
Dù chưa thể tìm ra con đường nào khác nhưng ko
thể tiếp tục đi trên con đường danh lợi.

II. ĐỌC HiỂU VĂN BẢN:

• 3. Nghệ thuật:
• - Thơ cổ thể , hình ảnh biểu tượng giàu ý nghĩa.
• - Phương pháp đối lập, sáng tạo trong việc dùng điển cố
•
•
•
•
•

điển tích.
4. Ý nghĩa văn bản:
Bài thơ là khúc ca mang đậm tính nhân văn của một
người cơ đơn tuyệt vọng trên đường đời thể hiện qua
hình ảnh bãi cát dài, con đường cùng và hình ảnh người
đi trên bãi cát.
III. Tổng kết
Ghi nhớ.
- SGK.


• THE END


II. ĐỌC HiỂU VĂN BẢN:

•

- “Anh đứng làm chi trên bãi cát?..” câu hỏi mệnh lệnh cho bản thân → phải thoát ra khỏi
bãi cát danh lợi đầy nhọc nhằn chơng gai mà vơ nghĩa.

•

=> Nhịp điệu thơ lúc nhanh, lúc chậm. lúc dàn trả, lúc dứt khoát→ thể hiện tâm trạng suy
tư của con đường danh lợi mà nhà thơ đang đi.

•

=> Hình tượng kẻ sĩ cơ độc, lẻ loi đầy trăn trở nhưng kì vĩ, vừa quả quyết vừa tuyệt vọng
trên con đường đi tìm chân lí đầy chông gai.


Bãi cát dài, bãi cát dài ơi!
Tính sao đây ? Đường bằng mờ mịt,
Đường ghê sợ cịn nhiều, đâu ít ?
Hãy nghe ta hát khúc “đường cùng",
Phía bắc núi Bắc, núi mn trùng,
Phía nam núi Nam, sóng dào dạt

Anh đứng làm chi trên bãi cát ?