Đề thi học kì 1 môn Ngữ văn lớp 11 năm 2021-2022 có đáp án - Trường THPT Thị Xã Quảng Trị

SỞ GD-ĐT QUẢNG TRỊ
ĐỀ KIỂM TRA CUỐI HỌC KÌ I NĂM HỌC 2021-2022
TRƯỜNG THPT THỊ XÃ QUẢNG TRỊ
Môn Ngữ văn - Lớp 11
Thời gian làm bài: 90 phút, không kể thời gian phát đề
ĐỀ KT CHÍNH THỨC
(Đề có 01 trang)
Họ và tên học sinh:……………………………………Lớp:………………………………….
I. ĐỌC HIỂU (3,0 điểm)
Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu:
Đi không,há lẽ trở về không?
Cái nợ cầm thư phải trả xong!
Rắp mượn điền viên vui tuế nguyệt
Trót đem thân thế hẹn tang bồng
Đã mang tiếng ở trong trời đất
Phải có danh gì với núi sông
Trong cuộc trần ai, ai dễ biết?
Rồi ra mới rõ mặt anh hùng
(Đi thi tự vịnh - Nguyễn Công Trứ)
Câu 1: Xác định thể thơ của bài thơ trên (0,75)
Câu 2: Chỉ ra phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong bài thơ (0,75)
Câu 3: Nhận xét quan niệm về chí làm trai của Nguyễn Cơng Trứ trong hai câu thơ:
(1,0 điểm)
“Đã mang tiếng ở trong trời đất
Phải có danh gì với núi sơng”
Câu 4: Thơng điệp nào của bài thơ có ý nghĩa nhất đối với anh/chị ? (0,5 điểm)
II. LÀM VĂN (7,0 điểm)
Câu 1. (2,0 điểm)
Từ văn bản phần Đọc hiểu, hãy viết một đoạn văn (khoảng 150 chữ) trình bày suy nghĩ
của anh/chị về sự cống hiến của thế hệ trẻ hiện nay đối với quê hương đất nước.
Câu 2. (5,0 điểm)

Phân tích tâm trạng nhân vật Chí Phèo trong đoạn trích sau?
“…Nhưng bây giờ thì hắn tỉnh. Hắn bâng khuâng như tỉnh dậy sau một cơn say rất
dài. Cũng như những người say tỉnh dậy, hắn thấy miệng đắng, lòng mơ hồ buồn. Người thì
bủn rủn, chân tay khơng buồn nhấc. Hay là đói rượu? Nghĩ đến rượu, hắn hơi rùng mình.
Ruột gan lại nơn nao lên một tí. Hắn sợ rượu cũng như những người ốm thường sợ cơm.
Tiếng chim hót ngồi kia vui vẻ quá! Có tiếng cười nói của những người đi chợ. Anh thuyền
chài gõ mái chèo đuổi cá. Những tiếng quen thuộc ấy hơm nào chả có. Nhưng hơm nay hắn
mới nghe thấy… Chao ơi là buồn!...”
(Chí Phèo – Nam Cao, Ngữ văn 11, tập một, 2014, tr.149)

------------ Hết ----------Thí sinh khơng được sử dụng tài liệu. Cán bộ coi thi khơng giải thích gì thêm.


SỞ GD&ĐT QUẢNG TRỊ
KIỂM TRA CUỐI HỌC KÌ I NĂM HỌC 2021-2022
TRƯỜNG THPT THỊ XÃ QUẢNG TRỊ
Môn Ngữ văn - Lớp 11
ĐÁP ÁN - THANG ĐIỂM
(Đáp án - thang điểm gồm có 03 trang)
Phần Câu Nội dung
Điểm
I
ĐỌC HIỂU
3,0
1
Thể thơ: Thất ngơn bát cú Đường luật.
0,75
2
Phương thức biểu đạt chính: biểu cảm
0,75

3

4

II
1

- Qua 2 câu thơ, thấy được cái nhìn tiến bợ của tác giả về chí làm trai mợt phạm trù vốn có nguồn gốc từ hệ hình tư tưởng Nho giáo.
- Ý thơ tràn đầy quyết tâm lập công, lập danh để trường tồn với giang
sơn, đất nước đã khẳng định nhân cách, tài năng của Nguyễn Cơng
Trứ. Đó là tấm gương ngời sáng vẻ đẹp của lối sống có hồi bão, trách
nhiệm cùng qút tâm thực hiện lí tưởng gắn sự nghiệp cá nhân trong
mối quan hệ chặt chẽ với lợi ích chung của dân tợc.
Thơng điệp ý nghĩa: Ý thức được trách nhiệm nghĩa vụ của bản thân
trong việc nổ lực học tập, tiếp thu tri thức nhằm phục vụ và đem lại lợi
ích cho quốc gia dân tộc.
LÀM VĂN
Viết một đoạn văn (khoảng 150 chữ) về sự cống hiến của thế
hệ trẻ hiện nay đối với quê hương đất nước.
a. Đảm bảo yêu cầu về hình thức đoạn văn
Thí sinh có thể trình bày đoạn văn theo cách diễn dịch, quy nạp, tổngphân- hợp, móc xích hoặc song hành.
b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận
Sự cống hiến của thế hệ trẻ hiện nay đối với quê hương đất nước.
c. Triển khai vấn đề nghị luận
* Giới thiệu vấn đề nghị luận: Sự cống hiến của thế hệ trẻ hiện nay
với quê hương, đất nước.
* Giải thích vấn đề nghị luận:
+ Cống hiến là gì?
+ Thế hệ trẻ là tầng lớp nào?
* Bàn luận về vấn đề nghị luận

- Cống hiến là lối sống tích cực mà thế hệ trẻ cần rèn luyện, tu dưỡng
và trau dồi.
- Lối sống cống hiến của thế hệ trẻ thể hiện ở việc: sẵn sàng đem hết
trí tuệ, tài năng của bản thân phục vụ lợi ích chung, vì sự phát triển
chung của đất nước
- Lối sống cống hiến sẽ giúp thế hệ trẻ khẳng định giá trị bản thân,
phát huy vai trị là rường cợt, là chủ nhân tương lai của đất nước.
- Trong thời đại ngày nay, thế hệ trẻ Việt Nam vẫn không ngừng nỗ
lực, cố gắng để cống hiến hết mình trong cơng c̣c xây dựng và bảo
vệ đất nước (đặc biệt trong thời kì dịch bệnh Covid 19).
*Lật lại vấn đề
- Hiện tượng một số thanh niên xao nhãng, quên đi trách nhiệm bản
thân với sự nghiệp chung của dân tợc (ích kỷ, mưu cầu lợi ích cá nhân,
thiếu ý thức trách nhiệm trong phòng chống dịch bệnh Covid 19...).

0,5

0,5

0,5

7,0
2,0
0,25

0,25

1,0

- Đó là hiện tượng lệch lạc cần bị lên án, phê phán, chấn chỉnh, bài trừ.
* Bài học nhận thức và hành động đối với thế hệ trẻ về lối sống cống
hiến. Đặc biệt trong tình hình mới của đất nước
d. Chính tả, ngữ pháp: Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt. 0,25
2

e. Sáng tạo: Suy nghĩ sâu sắc; có cách dùng từ, diễn đạt mới mẻ.

0,25

Phân tích tâm trạng nhân vật Chí Phèo trong đoạn trích

5,0

a. Đảm bảo cấu trúc bài văn nghị luận
Mở bài nêu được vấn đề, Thân bài triển khai được vấn đề, Kết bài
khái quát được vấn đề.
b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận
Phân tích tâm trạng nhân vật Chí Phèo trong đoạn trích
c. Triển khai vấn đề nghị luận
Thí sinh có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần vận dụng tốt các
thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ lí lẽ và dẫn chứng; đảm bảo yêu cầu
* Giới thiệu khái quát về tác giả, tác phẩm và vấn đề nghị luận.
* Phân tích hình tượng nhân vật
Nội dung:
– Nêu vị trí của đoạn trích: nằm ở phần giữa của tác phẩm Chí phèo,
diễn tả mợt phần tâm trạng tỉnh táo của Chí Phèo trong buổi sáng sau
đêm gặp thị Nở, ăn nằm với thị, đau bụng và nơn mửa.
– Tâm trạng của Chí:
+ Được diễn tả trực tiếp qua các từ ngữ chỉ cảm giác. Ngôn ngữ kết

hợp lời kể của tác giả và độc thoại nội tâm của nhân vật; đan xen giữa
những câu kể, tả là những câu hỏi và câu cảm thán.
+ Biểu hiện: Đoạn trích diễn tả những cung bậc cảm xúc khác nhau
của Chí Phèo sau khi tính rượu:
• Đầu tiên là tâm trạng “bâng khuâng như tỉnh dậy sau một cơn say rất
dài”. Đó là sự luyến tiếc, nhớ thương xen lẫn mợt cái gì đó khơng rõ
ràng.
• Tiếp theo là cảm giác: “miệng đắng, lịng mơ hồ buồn. Người thì bủn
rủn, chân tay khơng buồn nhấc”. Đó là những cảm giác thực của một
người đang ở vào một trận ốm, mệt mỏi rã rời nhưng lại cơ đơn.
• Rồi “Nghĩ đến rượu, hắn hơi rùng mình. Ṛt gan lại nơn nao lên
mợt tí”. Chí hiểu chính rượu đã khiến hắn ra nông nỗi này, để rồi hắn
“sợ rượu cũng như những người ốm thường sợ cơm”.
• Sau đó, Chí nhận thấy: “Tiếng chim hót ngồi kia vui vẻ q! Có
tiếng cười nói của những người đi chợ. Anh thuyền chài gõ mái chèo
đuổi cá. Những tiếng quen thuộc ấy hôm nào chả có. Nhưng hơm nay
hắn mới nghe thấy… Chao ơi là buồn!”. Đó là những âm thanh rất
bình thường của cuộc sống nhưng giờ đây là mới mẻ đối với Chí.
Những âm thanh ấy đã nhắc Chí nhớ lại những ước mơ bình dị mà giờ
đây đã trở nên rất đỗi xa xôi – ước mơ về một cuộc sống lao đợng bình
thường và được sống dưới mợt mái nhà yên ấm, giản dị. Cái quá khứ
trong mơ ấy giờ đây đối lập gay gắt với hiện thực mà Chí đang sống.
=> Những cảm giác này cho thấy Chí thực sự đã tỉnh táo về tâm lí cho
dù người còn đang rất mệt. Khi triền miên trong những cơn say, Chí
khơng hề cảm nhận thấy những cảm giác đó của mình cũng như những
âm thanh vui vẻ của c̣c sống. Thường trực trong Chí ln là cảm
giác uất hận, muốn gây sự, muốn chém giết; âm thanh mà Chí nghe
thấy chính là giọng nói của mình, là tiếng chửi mỗi khi Chí say là

0,25

0,5

0,5
2,5
2,0


tiếng của những con chó cắn xao lên trong xóm mỗi khi nghe thấy
những tiếng chửi ấy.
Nghệ thuật xây dựng hình tượng nhân vật:
- Nghệ thuật phân tích diễn biến tâm lý nhân vật
0,5
- Nghệ thuật sử dụng ngôn từ, nghệ thuật trần thuật
(Lưu ý: HS có thể kết hợp nghệ thuật trong phân tích nợi dung)
*Đánh giá: Miêu tả những cảm giác, tâm trạng tỉnh táo của Chí Phèo 0,5
sau cơn say dài để từ đó nhận ra tình trạng bi đát của mình và khát
khao trở lại làm người lương thiện, Nam Cao đã thể hiện sự tinh tế
trong cảm nhận và miêu tả tâm trạng nhân vật đồng thời bộc lộ tinh
thần nhân đạo sâu sắc mới mẻ của tác phẩm
0,25
d. Chính tả, ngữ pháp: - Đảm bảo quy tắc chính tả;dùng từ; đặt câu
0,5
e. Sáng tạo: Thể hiện sâu sắc vấn đề nghị luận,cách diễn đạt mới mẻ
TỔNG
------------ Hết -----------

10,0