Tiểu luận môn xây dựng đảng CSVN

MỤC LỤC
A. MỞ ĐẦU………………………………………………………………… 2
B. NỘI DUNG……………………………………………………………… 4
1. Về khái niệm, vai trờ, tính chất và tầm quan trọng của nguyên tắc tự
phê bình và phê bình trong Đảng ………………………………………… 4
1.1. Khái niệm ……………………………………………………………... 4
1.2. Vai trị …………………………………………………………………. 4
1.3. Tính chất
……………………………………………………………… 6
1.4. Nội dung, phương pháp tự phê bình và phê bình
trong Đảng……. 8
1.4.1. Nội dung tự phê bình và phê bình trong Đảng……………………. 8
1.4.2. Hình thức tự phê bình và phê bình trong Đảng…………………… 8
1.4.3. Phương pháp tự phê bình và phê bình trong Đảng……………….. 9
2. Thực trạng thực hiện nguyên tắc tự phê bình và phê bình tại Đảng bộ
thành phố Hưng Yên ……………………………………..……………… 10
2.1. Ưu điểm………………………………………………………………. 10
2.2. Khuyết điểm………………………………………………………… ...11
3. Các giải pháp nâng cao chất lượng tự phê bình và phê bình
tại Đảng bộ thành phố Hưng Yên trong giai đoạn hiện nay……………. 11
C. KẾT LUẬN ……………………………………………………………..17
TÀI LIỆU THAM KHẢO


2

MỞ ĐẦU
Quán triệt và thực hiện tư tưởng Hồ Chí Minh về tự phê bình và phê
bình, trong suốt quá trình xây dựng và hoạt động, Đảng ta ln coi trọng tự
phê bình và phê bình. Đảng ta khẳng định tự phê bình và phê bình là quy luật
phát triển của Đảng, là thước đo trình độ sinh hoạt dân chủ trong Đảng và là ý

thức trách nhiệm của Đảng với nhân dân. Tự phê bình và phê bình là biện
pháp quan trọng để giải quyết mâu thuẫn trong nội bộ Đảng, để giữ vững và
tăng cường bản chất giai cấp công nhân của Đảng. Đảng là một tổ chức chính
trị, tất yếu trong q trình vận động, phát triển, nội bộ Đảng sẽ nảy sinh mâu
thuẫn. Nhưng đó khơng phải là mâu thuẫn đối kháng, mà là mâu thuẫn giữa
cái mới và cái cũ, giữa cái tiến bộ với cái lạc hậu. Đảng lấy tự phê bình và phê
bình là biện pháp cơ bản để giải quyết những mâu thuẫn đó, tạo động lực cho
sự vận động, phát triển của Đảng và đặt thành một chế độ tự phê bình và phê
bình trong sinh hoạt và hoạt động của Đảng.
Trong điều kiện Đảng cầm quyền, vấn đề tự phê bình và phê bình càng
trở nên cần thiết hơn. Bởi vì, Đảng phải giải quyết nhiều nhiệm vụ nặng nề,
nhiều vấn đề mới, phức tạp và luôn luôn vận động, nảy sinh. Sự nắm bắt và
nhận thức của cán bộ, đảng viên không thể ngay lập tức đạt được sự sâu sắc
mọi vấn đề; đồng thời càng khó tránh khỏi những khuyết điểm, sai lầm.
Thơng qua tự phê bình và phê bình chẳng những giúp cho tổ chức và mỗi cán
bộ, đảng viên vững vàng hơn về bản lĩnh chính trị, nâng cao được đạo đức
cách mạng, mà còn nâng cao được kiến thức, năng lực, trình độ, đổi mới được
tác phong công tác; phẩm chất đạo đức được bồi dưỡng, rèn luyện, thử thách.
Chính nhờ có sự trung thành, quán triệt và vận dụng đúng đắn tư tưởng Hồ
Chí Minh về tự phê bình và phê bình trong xây dựng và hoạt động, Đảng ta đã
có nhiều chỉ thị, nghị quyết, mở nhiều đợt sinh hoạt chính trị sâu rộng, đẩy
mạnh tự phê bình và phê bình trong tồn đảng mà Đảng mới có đủ sức mạnh
lãnh đạo cách mạng Việt Nam đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác.


3

Tuy nhiên từ thực tiễn xây dựng và lãnh đạo của Đảng cho thấy: Lúc
nào, nơi nào việc tự phê bình và phê bình khơng được thực hiện nghiêm túc
thì lúc đó, nơi đó xuất hiện những điều kiện làm suy yếu sức chiến đấu của tổ

chức đảng, đội ngũ cán bộ quan liêu, hách dịch, cửa quyền và ở đó ln nảy
sinh các hiện tượng tiêu cực trong xã hội. Đặc biệt có một số ít tổ chức đảng,
người đứng đầu cấp ủy cơ sở lại sử dụng vấn đề tự phê bình và phê bình làm
vũ khí cầu lợi cá nhân,… Mặt khác do ảnh hưởng của mặt trái cơ chế thị
trường, dẫn đến một bộ phận cán bộ đảng viên suy thoái về đạo đức lối sống,
sa vào chủ nghĩa cá nhân, thực dụng. Sinh ra nhiều căn bệnh nguy hiểm: cục
bộ, ích kỷ, vụ lợi, ham quyền lực, ham của cải làm giàu bất chính; lối sống xa
hoa, hưởng lạc. Đối với đồng chí đồng đội, họ kèn cựa địa vị, gây mất đoàn
kết; đối với nhân dân thì quan liêu, sách nhiễu, xa rời hoặc dân chủ giả tạo, …
Khơng ít cán bộ, đảng viên vì lợi ích cá nhân, mải lo lợi ích cá nhân, gia đình
mà qn hết lợi ích của Đảng, của nhân dân.
Xuất phát từ tình hình thực tiễn đó, Tơi chọn vấn đề “Giải pháp nâng
cao chất lượng tự phê bình và phê bình tại Đảng bộ thành phố Hưng Yên
trong giai đoạn hiện nay” làm tiểu luận hết môn Xây dựng Đảng Cộng sản
Việt Nam.


4

B. NỘI DUNG
1. Về khái niệm, vai trị, tính chất và tầm quan trọng của nguyên tắc tự
phê bình và phê bình trong Đảng.
1.1. Khái niệm:
Chủ tịch Hồ Chí Minh viết: “Tự phê bình” là cá nhân (cơ quan hoặc
đồn thể) thật thà nhận khuyết điểm của mình để sửa chữa, để người khác
giúp mình sửa chữa, mà cũng để người khác biết mà tránh những khuyết điểm
mình đã phạm. “Phê bình” là thấy ai (cá nhân, cơ quan, đồn thể) có khuyết
điểm thì thành khẩn nói cho họ biết để họ sửa chữa, để họ tiến bộ”1.
Từ tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh và thực tiễn ta có thể khái niệm:
Tự phê bình và phê bình trong Đảng là hoạt động của tổ chức đảng và đảng

biên chủ động chỉ ra những ưu điểm để phát huy và vạch rõ khuyết điểm để
khắc phục, nhằm làm cho đảng viên và tổ chức đảng luôn giữ vững vai trò
người chiến sĩ tiên phong, người lãnh đạo.
Nguyên tắc tự phê bình và phê bình trong đảng là:
Một là, chủ thể và đối tượng của tự phê bình và phê bình trong đảng là
các tổ chức đảng và đảng viên.
Hai là, tự phê bình và phê bình diễn ra trong phạm vi sinh hoạt đảng.
Chỉ trong sinh hoạt đảng thì đảng viên mới được lấy tư cách là đảng viên để
phê bình đồng chí của mình và phê bình các tổ chức đảng. Ngồi phạm vi
sinh hoạt đảng thì khơng được nhân danh đảng viên để phê bình đồng chí và
tổ chức đảng của mình.
Ba là, tự phê bình và phê bình nhằm giáo dục, rèn luyện đảng viên, làm
cho bản thân và đồng chí của mình khơng ngừng tiến bộ; phê bình khơng phải
để nói xấu; đả kích, hạ uy tín của đồng chí mình. Chủ tịch Hồ Chí Minh căn
rặn “Mục đích phê bình cốt để giúp nhau sửa chữa, giúp nhau tiến bộ”. Tự
phê bình và phê bình làm cho nội bộ tổ chức đảng mạnh lên, đoàn kết thống
nhất được củng cố, chống chia rẽ, bè phái.
1.2. Vai trị:
Vai trị của ngun tắc tự phê bình và phê bình gồm có 4 nội dung đó là:


5

- Tự phê bình và phê bình là quy luật phát triển của đảng cộng sản:
Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: “Người đời ai cũng có khuyết
điểm, Có làm việc thì có sai lầm”. Bởi vậy: “Về luật phát triển, Đảng lao động
Việt Nam dùng lối tự phê bình và phê bình để giáo dục đảng viên, giáo dục
quần chúng”. Người căn dặn cán bộ, đảng viên” Khuyết điểm cũng như
chứng bệnh. Phê bình cũng như dám uống thốc. Sợ phê bình, cũng như có
bệnh mà giấu bệnh. Không dám uống thốc. Để đến nỗi bệnh càng nặng,

không chết “cũng la lết quả dưa”. Nói về từng người, nể nang khơng phê bình,
để cho đồng chí mình cứ sa vào lầm lỗi, đến nỗi hỏng việc. Thế thì khác nào
thấy đồng chí mình ốm, mà khơng chữa cho họ. Nể nang mình, khơng dám tự
phê bình, để cho khuyết điểm của mình chứa chất lại. Thế thì khác nào mình
tự bỏ thuốc độc cho mình”. Trong quá trình xây dựng Đảng và lãnh đạo cách
mạng của Đảng ta, Đảng ta ln coi trọng ngun tắc tự phê bình và phê bình.
Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Mỗi cán bộ, đảng viên, mỗi ngày phải tự kiểm
điểm, tự phê bình, tự sửa chữa như mỗi ngày phải rửa mặt. Được như thế thì
trong Đảng sẽ khơng có bệnh mà Đảng sữ mạnh khỏe vô cùng”. Đảng Cộng
sản Việt Nam u cầu: “Phải làm cho vũ khí tự phê bình và phê bình, nhất là
phê bình từ dưới lên, thật sự trở thành vũ khí sắc bén của tồn Đảng, làm cho
tự phê bình và phê bình thật sự là một quy luật phát triển của Đảng”.
- Tự phê bình và phê bình là cách tốt nhất để giáo dục, rèn luyện cán bộ,
đảng viên: Trong quá trình lãnh đạo cách mạng, Đảng ta phải giải quyết nhiều
vấn đề mới phức tạp, cán bộ, đảng viên không thể nắm bắt, nhận thức đầy đủ
và sâu sắc ngay những vấn đề mới đang hàng ngày, hàng giờ nảy sinh trong
xã hội. Chính vì vậy, thường khó tránh được nhữn sai lầm, khuyết điểm.
Thơng qua ngun tắc tự phê bình và phê bình mới có thể chỉ ra những
ngun nhân dẫn tới sai lầm, khuyết điểm và đề ra biện pháp khắc phục, qua
đó giáo dục, rèn luyện nâng cao phẩm chất, năng lực công tác của cán bộ,
đảng viên để họ trở thành những cán bộ, đảng viên tốt, đồng thời giúp cho
những cán bộ, đảng viên khác tránh những sai lầm, khuyết điểm tương tự của mình.


6

- Tự phê bình và phê bình là biện pháp tích cực để củng cố và tăng cường
đồn kết thống nhất trong Đảng: Trong tự phê bình và phê bình là cuộc đấu tranh
giữa cái mới và cái cũ, giữa cái tiến bộ và lạc hậu, giữa vấn đề đúng và vấn đề chưa
đúng, giữa tư tưởng vô sản và tư tưởng phi vô sản cũng tất yếu và thường xuyên

xẩy ra trong Đảng. Tự phê bình và phê bình đi đơi với việc nâng cao trình độ nhận
thức của cán bộ, đảng viên là phương pháp căn bản để giải quyết những mâu thuẫn
đó, tạo nên sự nhất trí ngày càng cao trong Đảng. Nhờ tự phê bình và phê bình
nghiêm túc, đúng đắn mà những mâu thuẫn, bất đồng, những biểu hiện của chủ
nghĩa cá nhân được giải quyết có lý, có tình, khơng để tích tự lại từ nhỏ thành lớn,
phá hoại khối đoàn kết thống nhất của Đảng, khơng để những người thiếu thiện chí
với Đảng lợi dụng những bất đồng, những mâu thuẫn đó gây chia rã Đảng.
- Tự phê bình và phê bình là tiêu chí đánh giá một chính đảng, một tổ
chức đảng, một cán bộ, đảng viên: Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng khẳng định: “Nói
về Đảng, một Đảng mà giấu giếm khuyết điểm của mình là một Đảng hỏng. Một
Đảng có gan thừa nhận khuyết điểm của mình, vạch rõ những cái đó, vì đâu mà
có khuyết điểm đó, xét rõ hồn cảnh sinh ra khuyết điểm đó, rồi tìm kiếm mọi
cách để sửa chữa khuyết điểm đó. Như thế là một Đảng tiến bộ, mạnh dạn, chắc
chắn, chân chính”. Trong q trình hoạt động của Đảng, chính nhờ thực hiện
nghiêm túc tự phê bình và phê bình, Đảng ta đã sửa chữa kịp thời nhiều sai lầm,
khuyết điểm, làm cho Đảng ngày càng lớn mạnh, vượt qua những thử thách
khốc liệt, đưa cách mạng nước ta đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác. Tự phê
bình và phê bình được thực hiện ở tất cả các tổ chức đảng và mỗi đảng viên phải
có trách nhiệm trong đấu tranh phê bình và nghiêm túc thực hiện tự phê bình. Vì
vậy, trong các quy định của Đảng, tự phê bình luôn là một trong những nội dung
quan trong trong hoạt động của tổ chức đảng và là một trong những tiêu chí để
đánh giá, xếp loại tổ chức đảng và đảng viên.
1.3. Tính chất:
- Tính đảng:
Tính đảng của tự phê bình và phê bình có nghĩa là phải trên cơ sở chủ
nghĩa Mác-Lenin, Cương lĩnh, đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng,


7

trên cơ sở các nguyên tắc tổ chức và sinh hoạt đảng để tự phê bình và phê
bình; phải đấu tranh không khoan nhượng với những tư tưởng và hành động
sai trái; khơng chấp nhận tính thụ động, bàng quang với những sai lầm,
khuyết điểm của cá nhân và của đồng chí mình.
Tính đảng của tự phê bình và phê bình cịn thể hiện ở việc tự phê bình
và phê bình ngay khi thấy có những biểu hiện lệch lạc; phải đối chiếu với yêu
cầu tư cách, tiêu chuẩn đảng viên, cán bộ và những quy định của Đảng để tự
phê bình và phê bình, khơng đợi đến khi sai lầm, khuyết điểm đã rõ ràng, có
bằng chứng pháp lý mới tiến hành tự phê bình và phê bình.
- Tính giáo dục:
Tự phê bình và phê bình của Đảng được thực hiện đúng đắn, nghiêm
túc, tự bản thân nó đã chứa đựng tính giáo dục sâu sắc. Tự phê bình và phê
bình của Đảng Cộng sản Việt Nam nhằm mục đích chính là củng cố Đảng,
nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng, tăng cường đoàn kết
thống nhất trong Đảng, rèn luyện phẩm chất, đạo đức, phong cách cơng tác,
phát triển trí tuệ, nâng cao năng lực của cán bộ, đảng viên…. Đây là những
điểm thể hiện rõ nhất tính giáo dục sâu sắc của tự phê bình và phê bình của Đảng.
- Tính khách quan, trung thực, chân thành và công khai:
Phải vạch rõ cả ưu điểm và khuyết điểm, phải tôn trọng
thực tế khách quan, khơng vội vàng quy kết cho đồng chí
mình. Phê bình như chữa bệnh cứu người, cho nên phải chân
thành, phải thân ái, trên tình đồng chí, khơng dùng những lời
mỉa mai, châm chọc, chế diễu, tránh biến tự phê bình và phê
bình thành những cuộc cãi vã, vi phạm nhân phẩm của cán
bộ, đảng viên.
Tự phê bình và phê bình cơng khai có nghĩa là cơng khai
nói rõ những ưu điểm, khuyết điểm của mình và của đồng chí
mình, phân tích, xem xét, đánh giá mọi cơng việc của tổ chức

8

đảng trước mặt cán bộ, đảng viên và tiến hành trong tổ chức
đảng. Khơng phê bình trước mặt mà nói sau lưng, đó là việc
làm khơng trong sáng.
- Tính cụ thể, thiết thực và kịp thời:
Tự phê bình và phê bình cụ thể, thiết thực là phải có nội
dung, có địa chỉ, phải chỉ ra được đúng, sai, nguyên nhân và
cách khắc phục, phải gắn với điều kiện cụ thể của từng tổ
chức đảng và từng cán bộ, đảng viên, gắn với việc thực hiện
nhiệm vụ chính trị, với chức trách, nhiệm vụ của từng cán bộ,
đảng viên.
Tính kịp thời của tự phê bình và phê bình là phải tự phê bình và
phê bình ngay những sai lầm, khuyết điểm của cán bộ, đảng viên và của tổ
chức đảng, không để chúng tích tụ lại, trầm trọng thêm, ngăn chặn không để
chúng tái diễn ở cán bộ, đảng viên và tổ chức đảng khác.
1.4. Nội dung, phương pháp tự phê bình và phê bình
trong Đảng
1.4.1. Nội dung tự phê bình và phê bình trong Đảng.
Đối với tổ chức đảng, cần tập trung tự phê bình và phê bình với 3 vấn đề:
- Nhận thức về chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật
của Nhà nước về việc chấp hành chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách,
pháp luật của Nhà nước.
- Việc chấp hành nguyên tắc tập trung dân chủ của Đảng liên quan đến
chỉ đạo tiến hành các mặt công tác của đảng bộ và địa phương.
- Việc quản lý, giáo dục, rèn luyện đội ngũ cán bộ, đảng viên của đảng
bộ, chống quan liêu, tham nhũng, tiêu cực.
1.4.2. Hình thức tự phê bình và phê bình trong Đảng.
Các hình thức tự phê bình và phê bình gồm có tự phê bình và phê bình
của cấp trên đối với cấp dưới; cấp dưới phê bình cấp trên; cán bộ, đảng viên

phê bình cán bộ lãnh đạo, quản lý trong tổ chức đảng, cơ quan, đơn vị và phê
bình cùng cấp,…


9

Việc tự phê bình và phê bình phải thành thật, thẳng thắn và nhằm mục
đích hồn thành nhiệm vụ, xây dựng tổ chức, giúp đỡ nhau tiến bộ. Đảng
nghiêm cấp những hành động trấn áp phê bình, trù dập cá nhân và có thái độ
nghiêm khắc với bất cứ cán bộ, đảng viên và tổ chức đảng nào phi phạm các
khuyết điểm đó.
Trong tự phê bình và phê bình được thực hiện bằng lời nói hoặc văn
bản trong: Hội nghị chi bộ, đảng bộ, đại hội đảng các cấp; các đợt sinh hoạt
chính trị tập trung; các báo cáo; qua phương tiện thông tin đại chúng,…
1.4.3. Phương pháp tự phê bình và phê bình trong Đảng.
Phương pháp tự phê bình và phê bình phải cứng rắn về nguyên tắc, mềm
dẻo và khéo léo về cách thức tiến hành, phải thể hiện rõ những đặc điểm cơ bản
của tự phê bình và phê bình của Đảng. Việc khéo léo sử dụng tự phê bình và
phê bình sẽ làm tăng chất lượng của nó. Phê bình người nào, khi nào, nói
những gì, bằng cách nào, nói đến mức độ nào,… phải biết xử thế một cách rất
tế nhị, không được làm cho họ khó chịu và nản lịng thì họ mới dễ tiếp thu và
sửa chữa khuyết điểm nhanh chóng. Ngược lại, sử dụng khơng khéo léo tự phê
bình và phê bình thì hiệu quả thu được sẽ thấp, thậm chí có tác động gây tác
hại. Nếu né tránh lựa chiều khi tự phê bình và phê bình thì tác hại sẽ lớn hơn.
Trong phương pháp thực hiện tự phê bình và phê bình hiện nay cần chú ý đó là:
- Qn triệt rõ mục đích, ý nghĩa của tự phê bình và phê bình trong hoạt
động lãnh đạo và xây dựng nội bộ Đảng cho tất cả cán bộ, đảng viên của tổ
chức đảng.
- Cá nhân, tổ chức tự giác và nghiêm túc tự phê bình trước tập thể đảng
viên nhất là người đứng đầu cấp ủy. Phải vạch rõ cả ưu điểm và khuyết điểm.

Đồng thời, không dùng những lời mỉa mai, chua cay, đâm thọc. Phê bình việc
làm chứ khơng phê bình con người.
- Tập thể tổ chức đảng tham gia đóng góp ý kiến cho cá nhân và tổ
chức, kết luận những ưu điểm và khuyết điểm của đối tượng tự phê bình.
- Cấp ủy và lãnh đạo cấp trên gợi ý bằng văn bản (hoặc cán bộ xuống dự
trực tiếp) cho cấp dưới những vấn đề cần làm rõ trong tự phê bình và phê bình.


10

- Tự phê bình và phê bình từ trên xuống và từ dưới lên trên.
- Kết hợp chặt chẽ phê bình với tự phê bình; tự phê bình và phê bình
với sửa chữa khuyết điểm.
- Phê bình phải đúng lúc, đúng chỗ, có cách nói thích hợp để người
được phê bình dễ tiếp thu, sửa chữa.
2. Thực trạng thực hiện nguyên tắc tự phê bình và phê bình tại Đảng bộ
thành phố Hưng Yên.
2.1. Ưu điểm:
Đảng bộ thành phố Hưng Yên có 7322 đảng viên sinh hoạt tại 65 tổ
chức đảng (30 Đảng bộ và 25 chi bộ) thuộc các loại hình cơ quan hành chính,
đơn vị sự nghiệp, doanh nghiệp và 17 đơn vị hành chính cấp phường xã.
Phong trào xây dựng Đảng bộ trong sạch vững mạnh được duy trì. Chất lượng
sinh hoạt cấp ủy, chi bộ được nâng lên. Việc đánh giá chất lượng tổ chức
đảng, đảng viên, tập thể và cá nhân lãnh đạo quản lý được thực hiện nghiêm
túc, đảm bảo dân chủ, công khai, đạt hiệu quả thiết thực. Hàng năm có trên
50% tổ chức đảng trong sạch vững mạnh, 80% đảng viên hoàn thành tốt
nhiệm vụ (trong đó có 14,5% hồn thành xuất sắc nhiệm vụ).
Ban Chấp hành Đảng bộ thành phố đã thường xuyên chăm lo, lãnh đạo,
chỉ đạo xây dựng đảng bộ, chi bộ trực thuộc trong sạch vững mạnh, trong đó có
lãnh đạo, chỉ đạo và thường xuyên tiến hành bồi dưỡng cấp ủy, chi bộ các nội

dung liên quan đến tự phê bình và phê bình, nhất là việc quán triệt và thực hiện
Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI) “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng
hiện nay”; Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII) “Về tăng cường xây dựng, chỉnh
đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thối về tư tưởng, chính trị, đạo đức, lối
sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ”; Thường
xuyên hàng năm tiến hành kiểm tra, giám sát đối với cấp ủy, chi bộ và đảng viên
về kết quả thực hiện tự phê bình và phê bình. Nhờ vậy, tự phê bình và phê bình
trở thành hoạt động thường xuyên của cấp ủy, chi bộ góp phần đấu tranh ngăn
chặn có hiệu quả tình trạng suy thối về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống,
những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong đội ngũ cán bộ, đảng


11

viên, nhất là cán bộ lãnh đạo, quản lý và người đứng đầu các tổ chức, cơ quan,
đơn vị; xây dựng đội ngũ cán bộ thành phố có bản lĩnh chính trị vững vàng,
phẩm chất đạo đức trong sáng, có trách nhiệm và động cơ đúng đắn, tiên phong,
gương mẫu hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Đảng bộ nhiều năm liền đạt
trong sạch vững mạnh là ngọn cờ đầu của Đảng bộ tỉnh Hưng Yên.
2.2. Khuyết điểm.
Công tác tự phê bình và phê bình trong Đảng bộ vẫn cịn chưa đồng
đều. Tình trạng nể nang, né tránh, ngại va chạm vẫn còn khá phổ biến, một số
cán bộ, đảng viên chưa tự giác nhìn nhận đúng mức khuyết điểm và trách
nhiệm của mình trong cơng việc được giao phụ trách.
Một số đảng viên còn nể nang, ngại va chạm, ít phát biểu ý kiến trong
sinh hoạt chi bộ khá phổ biến (việc phát biếu ý kiến chỉ tập trung vào đảng
viên giữ vị trí lãnh đạo, đảng viên lớn tuổi, cịn một số đảng viên trẻ rất ít phát
biểu trong các kỳ sinh hoạt chi bộ); qua đó cho thấy tinh thần đấu tranh phê
bình và tự phê bình của đảng viên cịn hạn chế, chưa nêu cao tính xây dựng,
tính chiến đấu của người đảng viên.

Nguyên nhân của hạn chế nêu trên là do tư tưởng “ngại va chạm”, tính
chủ động, tinh thần trách nhiệm, tinh thần tự phê bình và phê bình của một số
đảng viên chưa cao.
3. Các giải pháp nâng cao chất lượng tự phê bình và phê bình tại Đảng
bộ thành phố Hưng Yên trong giai đoạn hiện nay.
Như Chủ tịch Hồ Chí Minh “Tự phê bình và phê bình là thức vũ khí sắc
bén nhất, nó giúp cho Đảng ta mạnh và ngày càng mạnh thêm” 1. Vì vậy, nâng
cao chất lượng tự phê bình và phê bình trong sinh hoạt đảng, đặc biệt là trong
sinh hoạt cấp ủy đảng cơ sở là việc làm có ý nghĩa thiết thực trong việc nâng
cáo năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng. Để nâng cao
chất lượng tự phê bình và phê bình của Đảng bộ thành phố Hưng Yên, cần tập
trung thực hiện tốt một số giải pháp sau:
Thứ nhất, cần tăng cường giáo dục nâng cao trình độ lý luận chính trị,
rèn luyện phẩm chất đạo đức cho đội ngũ cấp ủy viên cơ sở.


12

Cấp ủy cơ sở là cơ quan lãnh đạo giữa 2 kỳ đại hội của đảng bộ cơ sở,
là hạt nhân tiêu biểu cho năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức cơ sở
đảng, trực tiếp lãnh đạo và tổ chức thực hiện mọi đường lối, chủ trương của
Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, các nghị quyết, chỉ thị của cấp trên
và biến nó thành hiện thực sinh động trong cuộc sống ở cơ sở. Bởi vậy, tăng cường
giáo dục, nâng cao trình độ lý luận chính trị ln là vấn đề quan trọng hàng
đầu, nhằm trang bị cho đội ngũ cấp ủy viên cơ sở những kiến thức cơ bản về
Chủ nghĩa Mác-Lenin, những hiểu biết về tư tưởng Hồ Chí Minh và đường lối
đổi mới của Đảng. Qua đó, khơng chỉ giúp họ có đủ năng lực và trình độ để
nhận thức đúng và lãnh đạo thực hiện tốt chủ trương, chính sách của Đảng,
mà còn đủ bản lĩnh để nhận thức đúng bản chất của tự phê bình và phê bình,
dám nhìn thẳng vào sự thật, bảo vệ cái đùng, đấu tranh với những sai trái

trong hoạt động lãnh đạo của tập thể cấp ủy và của mỗi thành viên trong tự
phê bình và phê bình.
Giáo dục lý luận chính trị phải gắn với rèn luyện phẩm chất đạo đức,
lối sống để đủ bản lĩnh vượt qua những cám dỗ đời thường, vượt lên chính
mình để vươn lên trong cuộc sống. Khi có khuyết điểm dám nhìn nhận và có
biện pháp sửa chữa khuyết điểm, khi đồng chí mình có khuyết điểm thì dám
mạnh dạn đấu trang, chỉ rõ và giúp đồng chí mình sửa chữa khuyến điểm
cùng nhau tiến bộ.
Thứ hai, đề cao ý thức tự giác, gương mẫu thực hiện tự phê bình và
phê bình của cấp ủy viên, nhất là bí thư cấp ủy.
Cấp ủy cơ sở là cơ quan lãnh đạo, mỗi thành viên trong cấp ủy phần lớn
đều giữ trọng trách trong các tổ chức của hệ thống chính trị ở cơ sở. Do vậy,
cấp ủy, trước hết là các đồng chí trong thường trực và bí thư cấp ủy tự giác,
gương mẫu trong tự phê bình và phê bình sẽ khơng chỉ thực hiện tốt vai trò tự
giáo dục, còn là tấm gương cho cán bộ, đảng viên trong đảng bộ về tự phê
bình và phê bình. Đồng thời theo đó, giúp mỗi cấp ủy và từng cấp ủy viên cơ
sở sớm nhận ra và đánh giá đúng về mình, từ đó tự thay đổi hành vi, nhận
thức để có những quyết định đúng, tổ chức hành động đúng. Ngược lại,


13

thực tiễn cho thấy nếu cấp ủy và cán bộ lãnh đạo chủ chốt khơng có ý thức tự
giác, gương mẫu, thù dù các cấp, các tổ chức có phê bình họ vẫn khơng tiếp
thu và sửa chữa, thâm chí sẽ tạo ra bầu khơng khí thiếu dân chủ trong tự phê
bình và phê bình, cấp dưới sẽ khơng dám mạnh dạn phê bình cấp trên, đảng viên
khơng dám phê bình cấp ủy và họ cũng khơng tự giác tự phê bình. Từ đó
chất lượng tự phê bình và phê bình trong cấp ủy và đảng bộ sẽ giảm sút. Tự
phê bình và phê bình sẽ chỉ là hình thức, chê ít, khen nhiều với nhữn lời lẽ cốt
sao cho vừa lịng nhau. Rõ ràng, việc đề cao tính tự giác và gương mẫu của

mỗi cấp ủy viên, của người đứng đầu cấp ủy là yếu tố quan trọng, quyết định
đến nâng cao chất lượng tự phê bình và phê bình của cấp ủy cơ sở. Tính tự
giác, gương mẫu trong tự phê bình và phê bình của các thành viên trong cấp
ủy sẽ khơng tự nhiên mà có, nó địi hỏi năng lực, trình độ và cả bản lĩnh chính
trị vững vàng mà cái đó chỉ có khi mỗi cấp ủy viên không ngừng học tập và
khổ luyện.
Thứ ba, nghiêm túc thực hiện chế độ quy định về tự phê bình và phê
bình của các cấp ủy viên cơ sở trong sinh hoạt cấp ủy và sinh hoạt chi bộ.
Đảng ta coi tự phê bình và phê bình là quy luật phát triển của Đảng, là
một nội dung quan trọng, một chế độ, một nguyên tắc trong sinh hoạt đảng,
sinh hoạt cấp ủy. Vì vậy, chấp hành nghiêm chế độ tự phê bình và phê bình
trong sinh hoạt cấp ủy phải được xem là một yêu cầu bắt buộc trong việc nâng
cao chất lượng tự phê bình và phê bình, một tiêu chí đánh giá chất lượng hoạt
động lãnh đạo của tập thể cấp ủy cũng như mỗi cấp ủy viên. Qua đó, giúp cấp
ủy sớm phát hiện và đánh giá đúng những ưu điểm, khuyết điểm trong hoạt
động lãnh đạo của cấp ủy, cũng như của từng cấp ủy viên, từng đảng viên, kịp
thời phát huy ưu điểm, khắc phục khuyết điểm. đồng thời thông qua việc giữ
nghiêm chế độ tự phê bình và phê bình thì cấp ủy và từng cấp ủy viên cơ sở
được rèn luyện tinh thần dân chủ, tính tự giác, ý thức trách nhiệm đối với tự
phê bình và phê bình trong sinh hoạt cấp ủy. Dân chủ trong sinh hoạt của cấp
ủy, chi bộ càng được mở rộng, phát huy thì tính đảng trong tự phê bình và phê
bình càng được nâng cao, khối đoàn kết thống nhất trong Đảng, trong cấp ủy


14

được củng cố và tăng cường. Như vậy, để nâng cao chất lượng tự phê bình và
phê bình trong sinh hoạt cấp ủy thì bản thân cấp ủy cơ sở và mỗi cấp ủy viên
phải nhận thức đúng đắn, ý thức rõ trách nhiệm trong việc duy trì, thực hiện
có nền nếp, thường xuyên các chế độ, quy định về sinh hoạt cấp ủy, đặc biệt

là chế độ sinh hoạt tự phê bình và phê bình.
Thứ tư, phát huy vai trị của các tổ chức chính trị - xã hội, đội ngũ cán
bộ, đảng viên và nhân dân tham gia phê bình cấp ủy và cấp ủy cơ sở.
Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ rõ “Việc phê bình phải từ trên xuống và từ
dưới lên. Cấp trên phê bình, chưa đủ. ĐỒng chí, đồng sự phê bình, chưa đủ.
Phải hoan nghênh quần chúng phê bình nữa, thì sự phê bình mới hoàn toàn”2.
Hoạt động lãnh đạo của cấp ủy cơ sở đều liên quan đến đời sống mọi
mặt của nhân dân ở cơ sở. Thực tế cho thấy, chỉ khi nào cấp ủy cơ sở thực sự
gắn bó với quần chúng thì mới khuyến khích, cổ vũ quần chúng phê bình cấp
ủy. Do đó, để tự phê bình và phê bình của cấp ủy cơ sở đạt chất lượng thì từng
cấp ủy viên phải mạnh dạn tự phê bình trước nhân dân gắn với việc tổ chức
cho nhân dân thẳng thắn tham gia phê bình mình. Cấp ủy ở cơ sở phải khắc
phục tư tưởng, tâm lý sự quần chúng, khơng cơng tâm, khơng khách quan khi
phê bình. Trước khi tổ chức cho nhân dân phê bình, cấp ủy thơng qua các tổ
chức trong hệ thống chính trị ở cơ sở phổ biến cho hội viên, đoàn viên và
nhân dân nắm vững và hiểu rõ mục đích, ý nghĩa, nội dung, phương châm của
tự phê bình và phê bình để mọi người có thái độ phê bình đúng đắn, chân tình,
nói rõ cả ưu điểm, khuyết điểm, tránh hiện tượng phê bình theo kiểu soi mói,
đả kích, nói xấu cán bộ, đảng viên và tổ chức đảng.
Hình thức tổ chức để đảng viên và nhân dân tham gia phê bình cấp ủy
và tổ chức đảng cũng như từng cấp ủy viên phải đa dạng. Bên cạnh hình thức
hội nghị với đoàn viên, hội viên trong các đoàn thể, hội nghị nhân dân ở khu
dân cư, cần tổ chức nhiều hòm thư để tạo thuận lợi cho nhân dân góp ý, phê
bình. Việc này phải lãnh đạo thực hiện tốt Quy chế dân chủ ở cơ sở với
phương châm dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra. Muốn vậy, cần thông
qua thực hiện tốt việc “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ


15

Chí Minh”, gắn tự phê bình và phê bình của cấp ủy và cán bộ, đảng viên với
lấy ý kiến góp ý phê bình của nhân dân ở cơ sở. Sau đó, cấp ủy cơ sở tập hợp,
phân loại và chuyển đến tập thể và cá nhân được nhân dân góp ý để tiếp thu ý
kiến phê bình của nhân dân; kịp thời thông báo kết quả xử lý, kế hoạch, biện
pháp sửa chữa khuyết điểm của các tổ chức đảng và từng cấp ủy viên trước
cán bộ, đảng viên và nhân dân. Đồng thời, cấp ủy đảng ở cơ sở phải có biện
pháp ủng hộ, bảo vệ người phê bình.
Việc tự phê bình và phê bình trong sinh hoạt đảng của cấp ủy cơ sở
phải gắn với công tác giám sát, kiểm tra, thanh tra của các cơ quan chức năng.
Nếu qua giám sát, kiểm tra, thanh tra cấp ủy xem xét, đánh giá, kết luận về
những hoạt động có liên quan đếnn kỷ luật của Đảng, pháp luật của Nhà nước
của các cấp ủy viên; nếu khuyết điểm đã rõ, vi phạm nghiêm trọng kỷ luật Đảng,
pháp luật của Nhà nước thì phải xử lý thích đáng để giáo dục làm gương.
Thứ năm, tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy cấp trên đối với
việc thực hiện tự phê bình và phê bình trong sinh hoạt cấp ủy cơ sở.
Cùng với việc xác định những chủ trương, biện pháp trong xây dựng,
củng cố tổ chức cơ sở đảng, thì việc hướng dẫn, kiểm tra, giám sát của cấp ủy
cấp trên có ý nghĩa rất quan trọng đối với hoạt động lãnh đạo của cấp ủy cơ
sở. Qua đó, kịp thời chấn chỉnh và phát hiện những mặt còn yếu kém, bảo
đảm cho mọi hoạt động của cấp ủy đúng hướng và có hiệu quả. Việc tăng
cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy cấp trên đối với cấp ủy cơ sở trong
thực hiện chế độ tự phê bình và phê bình cần tập trung vào các nội dung sau:
Cùng với việc phân công cấp ủy viên phụ trách từng cơ sở, thường
xuyên tham dự sinh hoạt cấp ủy, kịp thời cùng cấp ủy cơ sở tháo gỡ khó khăn,
giải quyết những vấn đề bức xúc, phức tạp xảy ra ở cơ sở. Cần có kế hoạch cụ
thể, với những hướng dẫn rõ ràng về nội dung, quy trình thực hiện tự phê bình
và phê bình trong sinh hoạt cấp ủy cơ sở. Nội dung phê bình, kiểm điểm cần
hướng vào làm rõ những ưu điểm, khuyết điểm của tập thể cấp ủy và từng cá
nhân cấp ủy viên trên những mặt công tác chủ yếu như:

16

Việc cụ thể hóa chủ trương, đường lối của Đảng thành nghị quyết,
chương trình hành động nhằm đưa nghị quyết của Đảng vào cuộc sống có phù
hợp với thực tế và có đem lại hiệu quả khơng.
Việc xây dựng và thực hiện quy chế làm việc của cấp ủy và việc thực
hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở.
Thực hiện nguyên tắc tập trung dân chủ trong sinh hoạt đảng, trong
triển khai nhiệm vụ chính trị ở cơ sở, chức trách, quyền hạn được giao của
người đứng đầu cấp ủy và của mỗi cấp ủy viên.
Đồng thời rất chú trọng chỉ đạo phê bình về giữ gìn phẩm chất đạo đức
và lối sống trong cán bộ lãnh đạo chủ chốt và của mỗi cấp ủy viên.
Lãnh đạo các ban xây dựng đảng của cấp ủy cấp trên trực tiếp và đồng
chí ủy viên ban thường vụ, ủy viên ban chấp hành phụ trách, theo dõi cơ sở
đảng cần tham dự đầy đủ những trường hợp cấp ủy viên cơ sở tự phê bình và
phê bình về những tiêu cực mà dư luận đang quan tâm…


17

C. KẾT LUẬN
Như vậy, qua phân tích ở trên cho thấy nguyên tắc tự phê bình và phê
bình là một trong năm nguyên tắc cơ bản trong tổ chức và hoạt động của
Đảng. Đảng ta luôn coi trọng tự phê bình và phê bình và khẳng định tự phê
bình và phê bình là quy luật phát triển của Đảng, nhất là trong điều kiện Đảng
ta là Đảng cầm quyền.
Thông qua tự phê bình và phê bình khơng những giúp cho tổ chức
Đảng và mỗi cán bộ, đảng viên vững vàng, kiên định hơn về bản lĩnh chính
trị, nâng cao được đạo đức cách mạng, mà còn nâng cao được kiến thức, năng

lực, trình độ, đổi mới được tác phong cơng tác; phẩm chất đạo đức được bồi
dưỡng, rèn luyện, thử thách. Qua đó giúp cho Đảng có đủ sức mạnh lãnh đạo
cách mạng Việt Nam, dân tộc Việt Nam hoàn thành sự nghiệp cơng nghiệp
hóa – hiện đại hóa đất nước, tiến lên chủ nghĩa xã hội.


18

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Giáo trình xây dựng Đảng Cộng sản Việt Nam, NXB LLCT.
2. Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII (T1, T 2), NXB CTQG.
3. Văn kiện Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Hưng Yên lần thứ XIX, nhiệm kỳ
2020-2025 – Tháng 10/2020.
4. Văn kiện Đại hội đại biểu Đảng bộ thành phố Hưng Yên lần thứ XXI,
nhiệm kỳ 2020-2025 – Tháng 8/2020.
5. Văn kiện Đại hội đại biểu Đảng bộ thành phố Hưng Yên lần thứ XX, nhiệm
kỳ 2015-2020 – Tháng 7/2015.
6. Hồ Chí Minh tồn tập, T7, H.2000., H.2011, T5, tr.323, T10, tr386, NXB
CTQG.