Tài liệu Chuyên đề "Tổ quốc và con người kháng chiến" doc

Chào mừng các bạn đến với tiết
Chào mừng các bạn đến với tiết
luyện thi Văn 12
luyện thi Văn 12
Chuyên đề
ĐẤT NƯỚC VÀ CON NGƯỜI
ĐẤT NƯỚC VÀ CON NGƯỜI
VIỆT NAM
VIỆT NAM


ThS. Nguyễn Thanh Nhàn
ThS. Nguyễn Thanh Nhàn

CHUYÊN ĐỀ
CHUYÊN ĐỀ
TỔ QUỐC VÀ CON NGƯỜI KHÁNG CHIẾN
TỔ QUỐC VÀ CON NGƯỜI KHÁNG CHIẾN
ĐỀ 1
ĐỀ 1
:
:
Trong “Bài ca Việt Nam” chào mừng thắng lợi huy hoàng
của dân tộc ta, nhà thơ Tây Ban Nha Hêsut Lôpêt Pachêcô
viết:
“Hôm nay tôi cần viết lại cái tên Việt Nam
Để được tạc ghi bằng nét chữ
Như một ngọn tháp cao không tháp nào bằng,
Như ánh sáng rực rỡ nhất của niềm hy vọng
Và bông hoa đẹp nhất của niềm vui thời đại chúng ta”

Hãy phân tích ý nghĩa những câu thơ trên, kết hợp phát
biểu suy nghĩ của bản thân về những lời ngợi ca đầy nhiệt tình
của dư luận tiến bộ trên thế giới nói chung, cũng như của nhà
thơ đối với Tổ quốc ta, dân tộc ta, trước thắng lợi trọn vẹn của
cách mạng Việt Nam sau ba mươi năm đấu tranh kiên cường
dưới sự lãnh đạo của Đảng.

ĐỀ 1
ĐỀ 1
I. YÊU CẦU
- Cảm thụ được sâu sắc ý nghĩa mấy câu
thơ trên của nhà thơ Pachêcô, một biểu hiện
trong sáng và sinh động, tiêu biểu đặc sắc cho
những lời ca ngợi ca đầy nhiệt tình của dư luận
tiến bộ trên thế giới đối với Tổ quốc ta, trước
thắng lợi vĩ đại của dân tộc ta đã đánh thắng đế
quốc Mỹ hiếu chiến và xâm lược, để giành lại
hoàn toàn độc lập, tự do cho đất nước.

ĐỀ 1
ĐỀ 1
- Có thể kết hợp liên hệ mở rộng tới những
lời biểu dương nhiệt tình khác trong dư luận
tiến bộ trên thế giới nói chung đối với dân tộc
ta, để bình luận ý nghĩa đoạn thơ.
- Rút ra ý nghĩa thực tiễn bổ ích về thái độ
biểu dương, ca ngợi nhiệt tình của thế giới đối
với Tổ quốc chúng ta.

ĐỀ 1

ĐỀ 1
II. NỘI DUNG
1. Phân tích và bình luận ý nghĩa mấy câu thơ
ca ngợi Việt Nam của nhà thơ Lôpêt
Pachêcô
1.1. Vì sao nhà thơ muốn tạc ghi lại “cái tên
Việt Nam” như “một ngọn tháp cao không
tháp nào bằng”?

ĐỀ 1
ĐỀ 1
a) Vì:
+ Việt Nam, trong cuộc chiến đấu sinh tử vừa
qua, đã đứng ở đỉnh cao của chủ nghĩa anh
hùng cách mạng trong thời đại cách mạng
chống chủ nghĩa đế quốc và các thế lực phản
động.
+ Hơn thế nữa, Việt Nam, với cuộc chiến đấu
chống đế quốc Mỹ đầy hy sinh gian khổ, đã
đứng ở đỉnh cao của chủ nghĩa quốc tế vô sản
trong sáng và cao quý.

ĐỀ 1
ĐỀ 1
b) Liên hệ mở rộng (kết hợp bình luận nhẹ nhàng)
+ Côrađô Gooctơri, Nhà báo – Giáo sư Xã hội học Italia:
“Dân tộc anh hùng nhất trên thế giới hiện nay là dân
tộc Việt Nam”.
+ Phiđen Caxtơrô, lãnh tụ vĩ đại của nhân dân Cu Ba:
“Việt Nam chiến đấu không phải chỉ vì Việt Nam mà cho

cả thế giới… Chưa có cuộc chiến tranh nào chính nghĩa
hơn cuộc chiến tranh của nhân dân Việt Nam… Việt
Nam ngày nay là một bằng chứng của thước đo cao
nhất của chủ nghĩa quốc tế vô sản”.
c) Khẳng định chắc chắn Việt Nam xứng đáng là “một
ngọn tháp cao không tháp nào bằng”.

ĐỀ 1
ĐỀ 1
1.2. Vì sao nhà thơ lại muốn tạc ghi lại “cái tên Việt
Nam” như “ánh sáng rực rỡ nhất của niềm hy
vọng”?
a) Vì:
+ Bằng thực tế chiến đấu oanh liệt của mình, lần đầu
tiên Việt Nam đã đem lại cho nhân loại hy vọng và
niềm tin chiến thắng chủ nghĩa đế quốc.
+ Hơn nữa, Việt Nam còn đem lại cho anh em bè bạn
trên thế giới niềm hy vọng và tin tưởng vững chắc ở
chân lý sáng ngời và sức mạnh của chủ nghĩa Mác –
Lênin bách chiến bách thắng.

ĐỀ 1
ĐỀ 1
b) Liên hệ mở rộng (kết hợp bình luận nhẹ nhàng)
+ Tuyên bố của các nhà văn và nhà báo Ai Cập: “Việt
Nam nêu một tấm gương quang vinh cho tất cả các
dân tộc đang đấu tranh, tạo cho cả loài người niềm
hy vọng vào một tương lai tươi sáng”.
+ Phiđen Caxtơrô: “Việt Nam ngày nay là thước đo cao
nhất của những nguyên tắc của chủ nghĩa Mác –

Lênin”
c) Khẳng định: chúng ta càng hiểu vì sao pachêcô đã
coi Việt Nam ngày nay là “ánh sáng rực rỡ nhất của
niềm hy vọng”.

ĐỀ 1
ĐỀ 1
1.3. Vì sao nhà thơ đặc biệt còn muốn tạc ghi lại “cái
tên Việt Nam” như “bông hoa đẹp nhất của niềm
vui thời đại chúng ta”?
a) Vì:
+ Cũng bằng chiến thắng vẻ vang của mình, Việt
Nam đã đem lại niềm vui của nhân phẩm và danh
dự con người đã được bảo vệ, lương tri và ý thức
trách nhiệm của loài người đã được gìn giữ, niềm
vui của nhân nghĩa đã chiến thắng bạo tàn, chính
nghĩa đã đẩy lùi phi nghĩa …
+ Hơn thế nữa, đây chính là niềm vui, niềm hạnh
phúc chân chính nhất của mọi dân tộc trong thời
đại ngày nay.

ĐỀ 1
ĐỀ 1
b) Liên hệ mở rộng (kết hợp bình luận nhẹ nhàng)
+ Phêlixaan Olivan, một chiến sĩ hòa bình Tây Ban
Nha: “Nhìn tư thế của nhân dân Việt Nam, tôi thấy
rạng đông của một thế giới, tôi thấy một sự biến thiên
trong tình cảm và quan hệ giữa những con người…”.
+ Alecxanđrơ Tôrêt, nhà văn Achentina: “Việt Nam là
một bài thơ, là tiếng hát ca ngợi những giá trị đẹp đẽ

nhất của con người và là một trang đẹp nhất trong
lịch sử loài người”.
c) Khẳng định lại.

ĐỀ 1
ĐỀ 1
1.4. + Chính vì thế, kết thúc những vần thơ
trong sáng, ý nhị của mình, Lôpêt Pachêcô đã
muốn:
Từ những đỉnh non cao của trái đất
này
Nhảy múa và hát vang
Chính bài ca Việt Nam…
+ Raxun Gamzatop, nhà thơ Liên Xô:
“Người Việt Nam đã cho toàn thế giới thấy rõ
một cách cụ thể: Thế nào là Tổ quốc!




NGHỊ LUẬN VỀ TƯ TƯỞNG, ĐẠO LÝ
NGHỊ LUẬN VỀ TƯ TƯỞNG, ĐẠO LÝ
ĐỀ 2
ĐỀ 2
:
:


“
“

Thanh niên phải biết ước mơ và hành
Thanh niên phải biết ước mơ và hành
động
động
” (Tố Hữu)
” (Tố Hữu)


Hãy giải thích ý kiến trên và tìm một
Hãy giải thích ý kiến trên và tìm một
số dẫn chứng trong thực tế cách mạng ở
số dẫn chứng trong thực tế cách mạng ở
nước ta để minh hoạ, từ đó rút ra những
nước ta để minh hoạ, từ đó rút ra những
kết luận cần thiết cho bản thân trong cuộc
kết luận cần thiết cho bản thân trong cuộc
sống cách mạng hiện nay.
sống cách mạng hiện nay.




ĐỀ
ĐỀ
:
:


“
“

Thanh niên phải biết ước mơ và
Thanh niên phải biết ước mơ và
hành động
hành động
”
”
1. + Tuổi thanh niên là tuổi có nhiều ước
1. + Tuổi thanh niên là tuổi có nhiều ước
mơ và cũng là tuổi có nhiều điều kiện
mơ và cũng là tuổi có nhiều điều kiện
tốt nhất để hành động.
tốt nhất để hành động.


+ Ước mơ những gì và hành động như
+ Ước mơ những gì và hành động như
thế nào để xứng đáng là thanh niên thế
thế nào để xứng đáng là thanh niên thế
hệ Bác Hồ, trong thời kỳ hội nhập kinh
hệ Bác Hồ, trong thời kỳ hội nhập kinh
tế thế giới (dẫn ý kiến).
tế thế giới (dẫn ý kiến).




ĐỀ
ĐỀ
:
:

“
“
Thanh niên phải biết ước mơ và
Thanh niên phải biết ước mơ và
hành động
hành động
”
”
2. Thanh niên phải biết ước mơ và hành động
2. Thanh niên phải biết ước mơ và hành động
2.1. Thanh niên phải biết ước mơ
2.1. Thanh niên phải biết ước mơ


a) Ước mơ là gì?
a) Ước mơ là gì?




Ước mơ là một loại tưởng tượng đặc biệt
Ước mơ là một loại tưởng tượng đặc biệt
thường hướng về tương lai để sáng tạo ra
thường hướng về tương lai để sáng tạo ra
những viễn ảnh về một cuộc sống mong muốn.
những viễn ảnh về một cuộc sống mong muốn.

Nếu ước mơ chi phối cả cuộc đời, trở
Nếu ước mơ chi phối cả cuộc đời, trở
thành mục đích bao trùm của nó thì ước mơ trở
thành mục đích bao trùm của nó thì ước mơ trở
thành lý tưởng.
thành lý tưởng.




ĐỀ
ĐỀ
:
:


“
“
Thanh niên phải biết ước mơ và
Thanh niên phải biết ước mơ và
hành động
hành động
”
”
+ Ước mơ mà Tố Hữu nói tới là những ước
mơ cao đẹp, chân chính của những con
người tiến bộ, những tâm hồn cách mạng.
-
Ước mơ của các giai cấp bóc lột
-

Ước mơ của các tôn giáo
-
Ước mơ của giai cấp vô sản




ĐỀ
ĐỀ
:
:


“
“
Thanh niên phải biết ước mơ và
Thanh niên phải biết ước mơ và
hành động
hành động
”
”
Ước mơ của thanh niên ta ngày nay:
-
Có tính chất cách mạng nhằm mục đích mưu
cầu hạnh phúc cho dân tộc, nhân dân, cho loài
người.
-
Có tính chất thực tế xuất phát từ nhu cầu và
điều kiện của đất nước, của thời đại. Ước mơ
có thể táo bạo nhưng không nên viển vông hão

huyền, vô ích.

ĐỀ: “Thanh niên phải biết ước mơ và
hành động”
b) Vì sao thanh niên phải biết ước mơ?
Ước mơ là đặc trưng tâm lý nổi bật của
lứa tuổi thanh niên.
Ước mơ còn là biểu hiện sức sống và nhu
cầu sống của lứa tuổi đang trưởng
thành nhanh chóng, khao khát muốn
hiểu biết đời sống và mở rộng cuộc
sống của mình như “Những đàn chim
chưa vượt biển bao giờ. Khao khát gió
khơi thấy chân trời quá hẹp” (Giang
Nam)
+

ĐỀ: “Thanh niên phải biết ước mơ và
hành động”
+ Những ước mơ lành mạnh cao đẹp vừa làm
phong phú thế giới tinh thần của con người vừa
cổ vũ chí khí phấn đấu, khuyến khích thanh
niên hăng say tìm tòi, nghiên cứu, thúc đẩy
thanh niên dám nghĩ, dám làm, khắc phục mọi
khó khăn gian khổ, cống hiến nhiều nhất cho
thắng lợi của cách mạng, hạnh phúc của nhân
dân.

ĐỀ
ĐỀ

:
:


“
“
Thanh niên phải biết ước mơ và
Thanh niên phải biết ước mơ và
hành động
hành động
”
”
+ Sự lãnh đạo của Đảng bảo đảm cho mọi ước
+ Sự lãnh đạo của Đảng bảo đảm cho mọi ước
mơ chân chính, dù táo bạo đến đâu cũng sẽ
mơ chân chính, dù táo bạo đến đâu cũng sẽ
thực hiện được, miễn là chúng ta có chí, có tài,
thực hiện được, miễn là chúng ta có chí, có tài,
có đức.
có đức.
“
“
Những kẻ quê mùa đã thành trí thức
Những kẻ quê mùa đã thành trí thức


Tăm tối, cần lao nay hoá những anh hùng
Tăm tối, cần lao nay hoá những anh hùng
”
”

(Chế Lan Viên)
(Chế Lan Viên)

ĐỀ
ĐỀ
:
:


“
“
Thanh niên phải biết ước mơ và
Thanh niên phải biết ước mơ và
hành động
hành động
”
”
2.2. Thanh niên phải biết hành động
2.2. Thanh niên phải biết hành động


a) Hành động là gì?
a) Hành động là gì?


Hành động là sự thực hiện ý chí, ý
Hành động là sự thực hiện ý chí, ý
định bằng những việc làm cụ thể.

định bằng những việc làm cụ thể.


Có những hành động có hại cho cuộc
Có những hành động có hại cho cuộc
sống và có những hành động có ích cho
sống và có những hành động có ích cho
cuộc sống.
cuộc sống.




ĐỀ
ĐỀ
:
:


“
“
Thanh niên phải biết ước mơ và
Thanh niên phải biết ước mơ và
hành động
hành động
”
”
Hành động có ích cho cuộc sống cơ bản nhất là
Hành động có ích cho cuộc sống cơ bản nhất là
các hành động sau:

các hành động sau:
+ Hành động chiến đấu chống xâm lược, chống
+ Hành động chiến đấu chống xâm lược, chống
bóc lột
bóc lột
+ Hành động sản xuất làm ra của cải vật chất
+ Hành động sản xuất làm ra của cải vật chất
+ Hành động nghiên cứu khoa học kỹ thuật tìm
+ Hành động nghiên cứu khoa học kỹ thuật tìm
ra quy luật tự nhiên và xã hội
ra quy luật tự nhiên và xã hội




ĐỀ
ĐỀ
:
:


“
“
Thanh niên phải biết ước mơ và
Thanh niên phải biết ước mơ và
hành động
hành động
”
”
b) Vì sao thanh niên phải biết hành động?

b) Vì sao thanh niên phải biết hành động?
+ Hành động là phương pháp duy nhất để thực
+ Hành động là phương pháp duy nhất để thực
hiện ước mơ và lý tưởng, ngoài ra không có
hiện ước mơ và lý tưởng, ngoài ra không có
cách nào khác.
cách nào khác.
+ Hành động còn là thước đo của mọi giá trị tư
+ Hành động còn là thước đo của mọi giá trị tư
tưởng, đạo đức, tài năng, phẩm chất cách
tưởng, đạo đức, tài năng, phẩm chất cách
mạng.
mạng.




ĐỀ
ĐỀ
:
:


“
“
Thanh niên phải biết ước mơ và
Thanh niên phải biết ước mơ và
hành động
hành động
”

”
+ Hành động cách mạng, sản xuất và chiến đấu
+ Hành động cách mạng, sản xuất và chiến đấu
còn là trường học rèn luyện tốt nhất đối với
còn là trường học rèn luyện tốt nhất đối với
thanh niên, giúp thanh niên khắc phục những
thanh niên, giúp thanh niên khắc phục những
nhược điểm của tuổi trẻ, đồng thời giúp thanh
nhược điểm của tuổi trẻ, đồng thời giúp thanh
niên có điều kiện bồi dưỡng nhân sinh quan
niên có điều kiện bồi dưỡng nhân sinh quan
cách mạng, tư tưởng, tình cảm, ý chí, nghị lực
cách mạng, tư tưởng, tình cảm, ý chí, nghị lực
cách mạng.
cách mạng.




ĐỀ
ĐỀ
:
:


“
“
Thanh niên phải biết ước mơ và
Thanh niên phải biết ước mơ và
hành động

hành động
”
”
+ Thanh niên muốn hành động cách mạng có kết
+ Thanh niên muốn hành động cách mạng có kết
quả thì phải chú ý mấy điểm sau:
quả thì phải chú ý mấy điểm sau:
-
Phải hành động theo đường lối, chủ trương,
Phải hành động theo đường lối, chủ trương,
chính sách, mục tiêu cách mạng của Đảng và
chính sách, mục tiêu cách mạng của Đảng và
Nhà nước.
Nhà nước.
-
Phải hành động trong tập thể, vì tập thể, đề cao
Phải hành động trong tập thể, vì tập thể, đề cao
chủ nghĩa tập thể
chủ nghĩa tập thể
-
Phải chịu khó rèn luyện tư tưởng, học tập khoa
Phải chịu khó rèn luyện tư tưởng, học tập khoa
học – công nghệ, đi sâu nắm bắt thực tế nước
học – công nghệ, đi sâu nắm bắt thực tế nước
ta để hành động đạt hiệu quả cao nhất.
ta để hành động đạt hiệu quả cao nhất.