TIỂU LUẬN MÔN HỌC QUẢN LÝ RỦI RO TRONG KINH DOANH QUỐC TẾ ĐỀ TÀI QUẢN LÝ RỦI RO TRONG HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA APPLE TẠI THỊ TRƯỜNG TRUNG QUỐC GIAI ĐOẠN 20162020

Mục Lục

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG
VIỆN KINH TẾ VÀ KINH DOANH QUỐC TẾ

TIỂU LUẬN
MÔN HỌC: QUẢN LÝ RỦI RO TRONG KINH DOANH QUỐC
TẾ

ĐỀ TÀI:
QUẢN LÝ RỦI RO TRONG HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA
APPLE
TẠI THỊ TRƯỜNG TRUNG QUỐC GIAI ĐOẠN 2016-2020

Hà Nội, tháng 9 năm 2021


DANH SÁCH THÀNH VIÊN
STT

HỌ VÀ TÊN

MÃ SINH VIÊN

1

Lưu Hồng Duyên (Nhóm trưởng)

1915510036

2

Trần Văn Quang

1911110290

3

Lê Thị Ninh

1911110450

4

Nguyễn Thị Lệ

1915510154

5

Trần Bảo Khang

1915510124

6

Lê Hồng

1911110418

7

Đỗ Thị Thu

1915510174

8

Phạm Thị Hương Giang

1911110118

9

Nguyễn Thị Khánh Huyền

1911110196

10

Nguyễn Thị Hồng Lê

1915510084

11

Nguyễn Xuân Thủy

1915510180

LỜI MỞ ĐẦU
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ RỦI RO TRONG HOẠT ĐỘNG KINH DOANH
Tổng quan về rủi ro trong kinh doanh
Rủi ro
Rủi ro trong kinh doanh
Quản lý rủi ro trong kinh doanh
Khái niệm:
Vai trò của quản lý rủi ro trong kinh doanh
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ RỦI RO HOẠT ĐỘNG KINH DOANH
Khái quát về Apple
Giới thiệu về tập đoàn Apple
Lịch sử phát triển của thương hiệu Apple
Hoạt động kinh doanh của Apple tại Trung Quốc
Thực trạng quản lý rủi ro trong hoạt động kinh doanh của Apple tại thị trường Trung Quốc giai đoạn
2016-2020
Phân tích rủi ro:
Rủi ro do Chính phủ Trung Quốc đưa ra những chính sách - luật pháp cản trở hoạt động kinh doanh của
Apple
Apple đã bị ép phải nhượng bộ về quyền riêng tư và bảo mật để có thể tiếp tục xây dựng và bán các thiết bị
của mình ở Trung Quốc.
Apple buộc phải cấp phép cho chính quyền Trung Quốc được kiểm duyệt trên nền tảng App Store.
Rủi ro đến từ sự xung đột chính trị- kinh tế Mỹ- Trung
Mỹ chặn đứng Huawei - Trung Quốc tẩy chay Apple
Mỹ ban hành lệnh cấm Wechat- Tik Tok - Trung Quốc tẩy chay Apple.
Chiến tranh thương mại Mỹ- Trung khiến giá Apple tăng cao, dẫn đến doanh thu giảm
Quản lý rủi ro:
Quản lý rủi ro đến từ sự xung đột chính trị- kinh tế Mỹ- Trung
Rủi ro từ chính sách bảo hộ doanh nghiệp trong nước 2.2.2.1.Nhận dạng rủi ro
Phân tích rủi ro

Quản lý rủi ro
Nhượng bộ chính phủ Trung Quốc:
Rủi ro trong chuỗi cung ứng 2.2.3.1.Nhận dạng rủi ro
Phân tích rủi ro
Bối cảnh dịch bệnh Covid-19
Quản lý rủi ro
Rủi ro từ dịch bệnh Covid-19 đến hoạt động kinh doanh của Apple 2.2.4.1.Nhận dạng rủi ro
Phân tích rủi ro
Giá trị cổ phiếu bị giảm trầm trọng
Các sự kiện công nghệ buộc phải tạm hoãn hoặc bị hủy bỏ
Ảnh hưởng kinh tế
Nguồn cung bị trì trệ
Quản trị rủi ro
Rủi ro đến từ khách hàng 2.2.5.1.Nhận dạng rủi ro
Phân tích rủi ro
Kiểm sốt rủi ro
Rủi ro đến từ Đối thủ cạnh tranh 2.2.6.1.Nhận dạng rủi ro:
Phân tích rủi ro
Kiểm sốt rủi ro:
Chiến lược định vị thương hiệu độc quyền, cao cấp.
Xây dựng vị thế độc quyền trong chuỗi cung ứng các thiết bị công nghệ cao cấp.
Rủi ro từ tranh chấp kiện tụng- pháp lý 2.2.7.1.Nhận dạng rủi ro
Phân tích rủi ro
Quản trị rủi ro
Rủi ro từ nhân sự 2.2.8.1.Nhận dạng rủi ro
Phân tích rủi ro
Quản trị rủi ro
Đánh giá hoạt động quản lý rủi ro hoạt động kinh doanh của Apple tại thị trường Trung Quốc giai đoạn
2016-2020

Ưu điểm trong quản lý rủi ro từ khách hàng
Ưu điểm trong quản lý rủi ro về đầu tư
Ưu điểm trong quản lý rủi ro về chính trị
Ưu điểm trong quản lý rủi ro về chính sách ngoại thương
Hạn chế-nguyên nhân
Hạn chế trong quản lý rủi ro chuỗi cung ứng
Hạn chế trong quản lý rủi ro chính trị
Hạn chế trong quản lý rủi ro từ khách hàng và đối thủ cạnh tranh
Hạn chế trong quản lý rủi ro về vấn đề kiện tụng pháp lý
Hạn chế trong quản lý rủi ro về nhân sự
CHƯƠNG 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ QUẢN LÝ RỦI RO HIỆU QUẢ
CỦA APPLE TẠI THỊ TRƯỜNG TRUNG QUỐC
Giải pháp hạn chế rủi ro từ mơi trường kinh tế - chính trị
Giải pháp hạn chế rủi ro từ chính sách bảo hộ doanh nghiệp trong nước
Giải pháp hạn chế rủi ro từ tranh chấp kiện tụng - pháp lý
Giải pháp hạn chế rủi ro từ nhân sự
Đào tạo nghiệp vụ
Đào tạo về Tuân thủ và Văn hóa
Trách nhiệm của người quản lý
Giải pháp cho rủi ro trong chuỗi cung ứng
Giải pháp cho rủi ro từ dịch bệnh Covid 19
Giải pháp cho rủi ro từ đối thủ cạnh tranh và khách hàng
Đa dạng hóa sản phẩm
Đưa ra các chương trình ưu đãi
KẾT LUẬN
TÀI LIỆU THAM KHẢO

Mục Lục

LỜI MỞ ĐẦU
Apple Incorporated, một công ty của Mỹ, đứng top đầu thế giới với các sản phẩm
công nghệ và các thiết bị điện tử hiện đại khác. Trung Quốc, trong vòng 10 năm, đã
trở thành thị trường tiêu thụ hàng đầu thế giới do quy mô lớn, dân số cao và tốc độ
phát triển kinh tế nhanh, vượt qua Nhật Bản vào năm 2009 để trở thành thị trường
thứ hai sau Mỹ và do đó đã vượt qua Hoa Kỳ để trở thành thị trường lớn nhất. Bằng
các phát minh của mình, Apple Inc. đã được coi là công ty sáng tạo nhất cung cấp
công nghệ hàng đầu trên thị trường điện tử Trung Quốc. Năm 2010, Microsoft đã bị
Apple Inc. vượt qua để trở thành công ty lớn nhất trên thế giới. Công ty đã tạo dựng
được danh tiếng tốt trong số các khách hàng ở Trung Quốc vì nó ln thay đổi và có
những ý tưởng điện tử độc đáo.
Là một doanh nghiệp với vị thế khó có thể đánh bại, Apple vẫn gặp phải rất
nhiều rủi ro khi tiến vào một cường quốc tỉ dân như Trung Quốc, đặc biệt là vào
giai đoạn 2016-2020. Năm 2018 chứng kiến một loạt các động thái áp thuế của Mỹ
lên hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc, mở ra chiến tranh thương mại giữa hai nền
kinh tế đứng đầu thế giới. Vào tháng 5, căng thẳng leo thang đến đỉnh điểm khi
chính phủ Mỹ tuyên bố áp thuế nhập khẩu 25% lên khối hàng hóa tiêu dùng 300 tỷ
USD nhập khẩu từ Trung Quốc. Mức thuế này là cơn ác mộng đối với Apple khi
phần lớn nhà máy đặt ở Trung Quốc, cơng ty có tỷ suất lợi nhuận cao nhưng chuỗi
cung ứng dễ bị tổn thương. Chiến tranh lạnh Mỹ - Trung khơng có dấu hiệu “tan
băng”. Dịch Covid- 19 đang làm suy yếu thêm thỏa thuận ngừng chiến song
phương trên mặt trận mậu dịch ký kết ngày 15/01/2020. Cả Washignton lẫn Bắc
Kinh cùng lớn tiếng đe dọa đối phương chấm dứt đối thoại.
Hai rủi ro thực tế trên sẽ là nguyên nhân chính thúc đẩy Apple khơng ngừng tìm
kiếm giải pháp để giải quyết. Từ đó, nhóm nghiên cứu thấy được tính cấp thiết của
đề tài: “Quản lý rủi ro trong hoạt động kinh doanh của Apple tại thị trường Trung
Quốc
giai đoạn 2016-2020.” Tiểu luận gồm ba phần chính:

Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý rủi ro trong hoạt động kinh doanh.


Chương 2: Thực trạng quản lý rủi ro hoạt động kinh doanh của Apple tại Trung
Quốc giai đoạn 2016-2020.
Chương 3: Giải pháp cho quản lý rủi ro trong hoạt động kinh doanh của Apple.
Do vẫn còn nhiều hạn chế về kiến thức, bài tiểu luận khơng tránh khỏi những sai
sót. Nhóm rất mong những ý kiến đóng góp từ phía cơ để bài làm được hồn thiện
hơn. Nhóm nghiên cứu xin chân thành cảm ơn những kiến thức và sự hướng dẫn
của cơ Hồng Thị Đoan Trang đã giúp nhóm hồn thành bài tiểu luận trong q
trình học.


CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ RỦI RO TRONG
HOẠT ĐỘNG KINH DOANH
1.1. Tổng quan về rủi ro trong kinh doanh
1.1.1.

Rủi ro

Rủi ro là điều có thể xảy ra ngoài mong đợi của cá nhân hay doanh nghiệp nhưng
phải chấp nhận “sống chung”. Tìm kiếm, nhận diện rủi ro; có giải pháp phịng tránh,
biết hạn chế tổn thất khi có rủi ro là giải pháp tốt nhất và tích cực thay vì lạc quan
tếu, cố chấp kinh doanh liều lĩnh.
Vậy thì rủi ro là gì? Rủi ro là một cụm từ hết sức quen thuộc, đến mức người ta
có thể hiểu ngay mà chẳng cần biết đến định nghĩa của nó. Tuy nhiên, rủi ro lại là
một trong số những thuật ngữ có nhiều cách định nghĩa và các cách này lại khơng
hồn tồn nhất trí với nhau.

●

Theo MBN (Market Business News): “Rủi ro đề cập đến xác suất hoặc mối đe
dọa của những tổn thất, trách nhiệm pháp lý, thương tích, thiệt hại hoặc bất
kỳ sự cố tiêu cực nào khác mang lại từ các lỗ hổng bên ngồi hoặc bên trong
một doanh nghiệp và điều đó có thể được ngăn chặn hoặc tránh được thơng
qua hành động phòng ngừa.”

●

Theo PGS.TS. Nguyễn Thị Quy, Quản trị rủi ro trong doanh nghiệp, NXB
Khoa học xã hội, 2008: “Rủi ro là một tình huống của thế giới khách quan
trong đó tồn tại khả năng xảy ra một sự sai lệch bất lợi so với kết quả dự tính
mong chờ.”

●

Theo Frank Knight, một học giả người Mỹ: “Rủi ro là sự bất trắc có thể đo
lường được.”

●

Theo Tổ chức Tiêu chuẩn hóa thể giới (ISO): “Rủi ro là sự kết hợp giữa các
xác suất xảy ra một sự kiện và những hậu quả tiêu cực của sự kiện đó.”

●

Theo Bảo hiểm Bảo Việt: “Rủi ro là một điều không may mắn, không lường
trước được về khả năng xảy ra, về thời gian và không gian xảy ra, cũng như
mức độ nghiêm trọng và hậu quả của nó.”

Có thể thấy rằng, trong các định nghĩa trên có tồn tại một số mâu thuẫn nhất định
khi có định nghĩa cho rằng rủi ro có thể đo lường trong khi một định nghĩa khác lại
cho rằng rủi ro không lường trước được. Tuy nhiên, mỗi định nghĩa đều có phần
đứng đắn khi đứng trên các phương diện khác nhau. Từ các định nghĩa trên, nhóm
nghiên cứu rút ra được định nghĩa: “Rủi ro là một vấn đề khách quan có thể nhận
diện và đo lường được; thường mang lại thiệt hại, mất mát hoặc một kết quả không
mong đợi so với dự tính.”
1.1.2.

Rủi ro trong kinh doanh

Rủi ro trong kinh doanh là một dạng rủi ro và nó cũng mang đầy đủ những đặc
điểm cơ bản như bất cứ một loại rủi ro nào.
Rủi ro trong kinh doanh là một yếu tố lớn dẫn đến sự thất bại của nhiều doanh
nghiệp. Mỗi một doanh nghiệp đều nên chú trọng vào việc quản lý rủi ro và không
nên coi nhẹ nó. Rủi ro kinh doanh có thể đến từ nhiều tình huống khác nhau: rủi ro
cạnh tranh, rủi ro thay đổi động lực thị trường, rủi ro thay đổi đường cung, hành vi
của người mua, môi trường pháp lý xung quanh doanh nghiệp, … Trong một môi
trường luôn biến động, các mối đe dọa kinh doanh phát sinh có thể khiến một bộ
phận hoặc thamajc hí tồn bộ doanh nghiệp thất bại. Do đó, doanh nghiệp phải thận
trọng theo sát những thay đổi thông qua việc nghiên cứu liên tục. Nghiên cứu này sẽ
đặt môi trường tổng thể của doanh nghiệp vào tầm kiểm soát.
1.2. Quản lý rủi ro trong kinh doanh
1.2.1.

Khái niệm:

Khái niệm quản lý rủi ro (Risk Management) chính thức xuất hiện vào những

năm 50 thế kỉ XVIII. Sau này, đến năm 1963, Robert Mehr và Bob Hedges bằng
việc tổng hợp từ nhứng khái niệm đi trước đã tổng kết được định nghĩa mới về vấn
đề này. Theo Robert và Bob, quản lý rủi ro trong kinh doanh là một quy trình xem
xét đánh giá tồn diện các hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp để nhận biết các
nguy cơ tiềm ẩn có thể tác động xấu đến các mặt hoạt động của doanh nghiệp, trên
cơ sở đó sẽ đưa ra các giải pháp ứng phó, phịng ngừa phù hợp tương ứng với từng


nguy cơ.


1.2.2.

Vai trò của quản lý rủi ro trong kinh doanh

Mọi doanh nghiệp và tổ chức đều phải đối mặt với nguy cơ xảy ra những sự kiện
bất ngờ, có hại có thể khiến doanh nghiệp bị tổn thất tiền bạc hoặc khiến doanh
nghiệp phải đóng cửa vĩnh viễn. Bằng cách thực hiện kế hoạch quản lý rủi ro và
xem xét các rủi ro hoặc sự kiện tiềm ẩn khác nhau trước khi chúng xảy ra, một tổ
chức có thể tiết kiệm tiền và bảo vệ tương lai của họ. Điều này là do một kế hoạch
quản lý rủi ro mạnh mẽ sẽ giúp một công ty thiết lập các thủ tục để tránh các mối đe
dọa tiềm ẩn, giảm thiểu tác động của chúng nếu chúng xảy ra và đối phó với kết
quả. Khả năng hiểu và kiểm sốt rủi ro này cho phép các tổ chức tự tin hơn trong
các quyết định kinh doanh của mình. Hơn nữa, các nguyên tắc quản trị công ty
mạnh mẽ tập trung đặc biệt vào quản lý rủi ro có thể giúp một cơng ty đạt được mục
tiêu của mình.
Các lợi ích quan trọng khác của quản lý rủi ro bao gồm:
●

Tạo ra một mơi trường làm việc an tồn và bảo mật cho tất cả nhân viên

và khách hàng.

●

Tăng tính ổn định của hoạt động kinh doanh đồng thời giảm trách nhiệm pháp lý.

●

Cung cấp sự bảo vệ khỏi các sự kiện có hại cho cả cơng ty và mơi trường.

●

Bảo vệ tất cả những người có liên quan và tài sản khỏi bị tổn hại.

●

Giúp thiết lập các nhu cầu bảo hiểm của tổ chức để tiết kiệm phí bảo hiểm
khơng cần thiết.


CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ RỦI RO HOẠT ĐỘNG KINH
DOANH
2.1. Khái quát về Apple
2.1.1.

Giới thiệu về tập đoàn Apple

Apple hay Apple Inc. là một tập đồn cơng nghệ của Mỹ có trụ sở chính đặt tại
Cupertino, California. Doanh nghiệp được thành lập vào ngày 01/04/1976 dưới tên
Apple Computer, Inc., sau đó mới được đổi tên thành Apple Inc. vào đầu năm 2007.

-

Sáng lập: Steve Jobs, Steve Wozniak, và Ronald Wayne

-

Trụ sở: Cupertino, California, Mỹ

-

Lĩnh vực hoạt động: Phần cứng máy tính; phần mềm; thiết bị điện tử tiêu
dùng.

-

Các sản phẩm chủ chốt: Mac (Pro, Mini, iMac, MacBook, Air, Pro - Xserve)
iPhone, iPod (Shuffle, Nano, Classic, Touch) Apple TV, Cinema Display,
AirPort, Time Capsule Mac OS X (Server - iPhone OS), iLife, và iWork.

-

Các dịch vụ: Cửa hàng bán lẻ, trực tuyến, iTunes, App, MobileMe.

-

Website: www.apple.com

Tầm nhìn và sứ mệnh của Apple chính là “Thử thách hiện trạng, thay đổi góc độ
suy nghĩ”. Khác với những đối thủ cạnh tranh trên thị trường, Apple chưa bao giờ
định nghĩa bản thân bằng những gì mà Apple làm, thay vào đó là định nghĩa bản

thân bằng những gì mà người khác làm.
2.1.2.

Lịch sử phát triển của thương hiệu Apple

Năm 1976, sản phẩm đầu tiên ra đời sau khi thành lập công ty là chiếc Apple I có
giá 666.66 USD. Đây là một sáng chế của Steve Wozinak mới chỉ bao gồm 1 bo
mạch chủ cùng CPU, RAM và bộ xử lý. Để sử dụng sản phẩm này, người dùng phải
mua kèm vỏ máy cùng bàn phím và màn hình riêng.
Năm 1977, Markkula đưa Michael Scott lên làm Chủ tịch kiêm CEO đầu tiên của
Apple Inc do cả hai cổ đơng cịn lại đang q trẻ vào thời điểm đó.
Năm 1977, chiếc máy tính Apple thế hệ thứ II đã ra đời và nhanh chóng trở thành


sản phẩm được cả thế giới chào đón.


Năm 1978, sau 2 năm thành lập và hoạt động, Apple đã có một văn phịng làm
việc thật sự và có đội ngũ nhân viên cùng dây chuyền sản xuất máy tính Apple thế
hệ thứ II.
Năm 1980, sau máy tính Apple II thì Apple III đã ra đời và được đối tượng khách
hàng là doanh nghiệp chào đón
Năm 1983, máy tính Lisa đã ra đời nhưng khơng may mắn là doanh số mang lại
cực thấp do giá bán ra quá cao và các phần mềm hỗ trợ không được tối ưu.
Năm 1983, John Sculley lên đảm nhiệm CEO mới của Apple (trước đó anh là
CEO của hãng nước ngọt Pepsi)
Năm 1984, Apple trở thành tên gọi gần như ai cũng biết đến nhờ đoạn phim
quảng cáo 1 phút được đầu từ 1,5 triệu USD.
Năm 1985 Steve Jobs bắt đầu kế hoạch lật đổ John Sculley. Tuy nhiên hầu hết
các cổ đơng đều đứng về phía Sculley và vì thế Steve Jobs phải rời khỏi cơng ty.

Anh bán lại tồn bộ cổ phiếu và xây dựng cơng ty mới của mình là cơng ty máy tính
NeXT.
Khơng lâu sau đó, Steve Wozniak cũng quyết định rời bỏ Apple với lý do khơng
cịn cảm hứng làm việc và công ty đang ngày càng sai hướng đi. Từ đây, John
Sculley phải nắm cả vận mệnh của Apple.
Năm 1991, Apple dưới sự điều hành của John Sculley đã cho ra mắt máy tính
xách tay PowerBook và hệ điều hành System 7.
Năm 1993, máy tính bảng Newton MessagePad ra đời và được tung ra thị trường
nhưng lại trở thành cú Flop tệ hại nhất trong lịch sử của công ty này.
Với những thất bại lên tới đỉnh điểm, John Sculley đã bị hội đồng quản trị sa thải
đầu năm 1993 vì khơng đạt chỉ tiêu lợi nhuận. Ngay sau đó Michael Spindler được
bổ nhiệm thay thế.
Ngày 4/7/1994, Steve Jobs đã thuyết phục ban điều hành và được bổ nhiệm anh
làm CEO


Năm 1997, Apple cho hoạt động chiến dịch quảng cáo “Think Different” với sự
tham gia của hàng loại những nghệ sĩ và nhà khoa học nổi tiếng.


Năm 2001, Apple giới thiệu hệ điều hành Mac OS X. Mac OS X đã dần dần lấy
lại vị trí cho Apple, che lấp những con số trong quá khứ đáng thất vọng và trở thành
một trong những hệ điều hành phổ biến nhất thế giới.
Năm 2001 là năm mà Apple mở cửa Apple Store đầu tiên. Apple store trở thành
chuỗi cửa hàng kinh doanh rất thành công.
Năm 2007, Steve Jobs đã tạo nên chiến thắng rực rỡ cho Apple sau hơn 30 năm
hoạt động, đó là sự ra đời của dịng sản phẩm có sức ảnh hưởng cực đại – iPhone.
Cùng với Iphone là sản phẩm máy tính bảng iPad. Sản phẩm này được ra đời
năm 2010 và được những người u cơng nghệ điên cuồng vì những tiện lợi, được
ví như chiếc Smartphone cỡ lớn với đầy đủ tính năng như một chiếc máy tính xách

tay.
2.1.3.

Hoạt động kinh doanh của Apple tại Trung Quốc

Apple mở dây chuyền sản xuất đầu tiên tại Trung quốc năm 2001. Mặc dù doanh
số bán hàng tại Trung Quốc không phải lúc nào cũng ổn định trong những năm gần
đây, nhưng đất nước tỷ dân vẫn là một thị trường quan trọng đối với Apple.
Tầng lớp trung lưu tại Trung Quốc có sức mua lớn. Các ứng dụng di động dành
cho các dịch vụ như mua sắm và ngân hàng được người tiêu dùng Trung Quốc sử
dụng rộng rãi, đưa đến tiềm năng để Apple tăng lợi nhuận từ kho ứng dụng App
Store và các dịch vụ phần mềm.
Trung Quốc cũng đã vượt Mỹ về số lượt tải về từ cửa hàng ứng dụng trực tuyến
iOS App Store trong năm 2015 và là thị trường mang lại doanh thu lớn nhất cho kho
phần mềm của Apple. Trong lĩnh vực phát triển ứng dụng, Trung Quốc cũng đạt tốc
độ tăng trưởng nhanh hơn bất kỳ quốc gia nào trên thế giới.
Trong chuyến thăm Trung Quốc để tham dự CDF 2017, ông Tim Cook đã công
khai các kế hoạch của Apple về việc mở thêm 2 trung tâm nghiên cứu và phát triển
(R&D) tại Thượng Hải và Tô Châu, bên cạnh 2 trung tâm hiện hành tại Bắc Kinh và
Thâm Quyến, với số vốn đầu tư lên đến 3,5 tỷ NDT.
Apple hiện sở hữu hệ thống 46 cửa hàng bán lẻ trên toàn Trung Quốc, và phần


lớn trong chuỗi cung cấp toàn cầu khổng lồ của tập đồn cũng được đặt tại quốc gia
đơng


dân nhất thế giới này. Sự xuất hiện của Apple đã tạo ra 4,8 triệu việc làm cho người
dân Trung Quốc.
Theo công ty nghiên cứu Canalys, doanh số iPhone tại Trung Quốc đã giảm 21%

trong năm 2019, xuống còn 27,5 triệu ngay cả sau khi giảm giá.
Theo báo cáo quý IV/2020 của Apple, doanh số bán hàng tại Trung Quốc đã tăng
vọt 57% so với cùng quý năm ngoái, đạt con số 21 tỷ USD, phần lớn nhờ vào
iPhone
12. Kết quả này đánh dấu chiến thắng vang dội cho Apple khi doanh thu từ Trung
Quốc chiếm gần 20% doanh thu của cơng ty trong q.
Trong q tài chính đầu tiên năm 2021, doanh thu của Apple tại Trung Quốc là
21,313 tỷ USD, tăng 57% so với cùng kỳ năm ngoái
Trong quý tài chính thứ hai của 2021, doanh thu của Apple tại Trung Quốc đạt
14,76 tỷ USD, chiếm 18,1% tổng doanh thu toàn cầu của Apple, tăng 58% so với
cùng kỳ năm trước.
2.2. Thực trạng quản lý rủi ro trong hoạt động kinh doanh của Apple tại thị
trường Trung Quốc giai đoạn 2016-2020
2.2.1. Rủi ro từ môi trường kinh tế - chính trị
2.2.1.1.Nhận dạng rủi ro
Hiện nay, nền kinh tế Trung Quốc đang xếp thứ 2 trên thế giới, chỉ sau Mỹ.
Cùng với mật độ dân số đông đúc, thị trường Trung Quốc thực sự rất tiềm năng và
đang được rất nhiều cơng ty nước ngồi hướng đến. Tuy nhiên mơi trường chính trị
phức tạp đang là rào cản lớn để các cơng ty có thể hoạt động kinh doanh tốt tại quốc
gia này. Mặc dù hoạt động gần 20 năm, Apple cũng đã khơng ít lần gặp phải những
rủi ro từ mơi trường kinh tế- chính trị của Trung Quốc. Có thể kể đến những rủi ro
như:
-

Chính phủ Trung Quốc ban hành lệnh cấm mua sắm đối với một số sản
phẩm của Apple

-

Chính phủ Trung Quốc đưa ra những chính sách - luật pháp cản trở hoạt

động kinh doanh của Apple
-

Xung đột chính trị- kinh tế Mỹ- Trung khiến Apple gặp khó khăn trong kinh
doanh


2.2.1.2. Phân tích rủi ro:

❖ Rủi ro do Chính phủ Trung Quốc ban hành lệnh cấm mua sắm đối với một
số sản phẩm của Apple
Apple là công ty công nghệ của Mỹ bị loại khỏi các giao dịch mua của chính phủ
Trung Quốc trong bối cảnh căng thẳng leo thang giữa các nước về các tuyên bố
hack và gián điệp mạng. Trung Quốc cho rằng các sản phẩm phần cứng của Apple
như Ipad, Macbook sẽ là công cụ để phương Tây do thám nhằm thu thập dữ liệu đặc
biệt, khai thác thơng tin cấp độ nhà nước thậm chí gồm cả bí mật quốc gia nhờ khả
năng định vị. Chính vì sự lo ngại an ninh này mà Ủy ban cải cách và phát triển
Trung Quốc đã ban hành lệnh cấm mười thiết bị bao gồm iPad, iPad Mini,
MacBook Air và MacBook Pro. Các sản phẩm này của Apple đã bị loại khỏi danh
sách mua sắm cuối cùng của chính phủ được phân phối vào tháng 7/2014, mặc dù
các sản phẩm của Apple đã từng được đưa vào dự thảo mua sắm cơng trước đó.
❖ Rủi ro do Chính phủ Trung Quốc đưa ra những chính sách - luật pháp cản
trở hoạt động kinh doanh của Apple
Sau 20 năm mở dây chuyền đầu tiên tại Trung Quốc, Apple đã thu về doanh số
mỗi năm đạt hàng chục tỷ USD đồng thời xây dựng được một chuỗi cung ứng lớn
và phức tạp đến mức rất khó để di chuyển đến một quốc gia nào khác. Có lẽ chính
vì điều này mà Trung Quốc đã đưa ra những chính sách nhằm lấy lại từ những gì
Apple đã và đang khai thác được tại đất nước này. Nhà lãnh đạo Trung Quốc, ông

Tập Cận Bình đang ngày càng đưa ra nhiều yêu cầu đối với Apple.
❖ Apple đã bị ép phải nhượng bộ về quyền riêng tư và bảo mật để có thể tiếp
tục xây dựng và bán các thiết bị của mình ở Trung Quốc.
Chính phủ Trung Quốc đã đề xuất "Quản lý ICloud bằng GCBD" với Apple hoạt động được hiểu là Trung Quốc yêu cầu tất cả thông tin cá nhân và dữ liệu thu
thập được ở Trung Quốc phải được lưu giữ ở nước này. Đây được coi là luật an ninh
mạng mới. Apple ban đầu được cho là đã nỗ lực chống lại nhằm giành quyền kiểm
soát nhiều hơn đối với dữ liệu khách hàng với chính quyền Trung Quốc. Tuy nhiên


ở một thị trường mà Chính phủ vẫn thường xuyên can thiệp bằng các mệnh lệnh
hành chính như Trung Quốc, Apple đã khơng cịn sự lựa chọn nào khác ngồi tuân
thủ. Trung


tâm bí mật của Apple được xây dựng ở khu vực ngoại ơ thành phố Q Dương đã
gần như hồn thiện. Đây là nơi mà Apple sẽ dùng để lưu trữ toàn bộ dữ liệu người
dùng ICloud tại Trung Quốc, nhằm tuân thủ quy định an ninh mạng mới của nước
này. Đồng thời, nơi này sẽ do một công ty nhà nước Trung Quốc điều hành. Theo
Apple, dữ liệu người dùng iCloud khi chuyển sang máy chủ địa phương sẽ được
đảm bảo an tồn, kiểm sốt theo quy trình bảo mật nghiêm ngặt. Tuy nhiên, tờ báo
của Mỹ
- New York Times khẳng định hãng đã "nhường phần lớn quyền kiểm sốt cho chính
phủ Trung Quốc". Mặc dù giám đốc điều hành của Apple từng tuyên bố rằng bảo
mật dữ liệu người dùng là nhiệm vụ hàng đầu của công ty song Apple gần như
khơng thể ngăn chính phủ Trung Quốc truy cập vào email, ảnh, dữ liệu, vị trí của
hàng triệu người dùng tại Trung Quốc. Điều này đã khiến khách hàng lo ngại về
quyền riêng tư và bảo mật dẫn đến việc từ chối dùng các sản phẩm của Apple khiến
danh tiếng và doanh thu cũng bị sụt giảm.
❖ Apple buộc phải cấp phép cho chính quyền Trung Quốc được kiểm duyệt
trên nền tảng App Store.

Không chỉ trung tâm dữ liệu, Apple cũng phải tuân thủ các yêu cầu kiểm duyệt
với Trung Quốc. Các nhân viên kiểm duyệt của Apple được giao nhiệm vụ gắn cờ
các ứng dụng mà ban lãnh đạo cơng ty cho rằng sẽ khiến chính phủ Trung Quốc tức
giận. Apple đã chấp thuận 91% yêu cầu gỡ ứng dụng trên App Store, tương đương
1217 ứng dụng. Nội dung các App chủ yếu liên quan đến tôn giáo và chủ quyền
lãnh thổ. Một số ứng dụng liên quan đến dịch vụ hẹn hị đồng tính, các tổ chức tin
tức nước ngoài, nền tảng như VPN cho phép người dùng vượt qua các hạn chế về
Internet, các thông tin về độc lập Tây Tạng, Đài Loan, Quảng trường Thiên An
Môn, phong trào tinh thần Pháp Luân Công, Đức Đạt Lai Lạt Ma…. cũng bị loại bỏ.
Thậm chí sau khi bị các nhân viên chính phủ phàn nàn, hãng đã bỏ dòng chữ
"Designed by Apple in California" khỏi mặt sau iPhone. Apple còn phải chú ý đến
thứ hạng trong danh sách cơng ty có trách nhiệm xã hội được Trung Quốc công bố
thường niên. Điểm số trách nhiệm xã hội của Apple tại Trung Quốc tăng đều đặn.


Từ năm 2016-2020, thứ hạng của Apple nhảy từ 141 lên 30 trên tổng số các doanh
nghiệp hoạt động tại đất nước này.


❖ Rủi ro đến từ sự xung đột chính trị- kinh tế Mỹ- Trung
Cựu tổng thống Donald Trump đã tố cáo Bắc Kinh hành xử thương mại không
công bằng, đánh cắp tài sản trí tuệ và ép cơng ty Mỹ chuyển giao công nghệ nếu
muốn tiếp cận thị trường Trung Quốc. Chính quyền Mỹ đưa ra những cáo buộc đối
với tập đoàn Huawei và ban hành lệnh cấm với Wechat, Tik Tok. Apple- công ty
công nghệ của Mỹ ngay lập tức thành mục tiêu của Trung Quốc. Người dân Trung
Quốc đã đòi tẩy chay Apple khiến doanh thu của hãng giảm sút nghiêm trọng.
❖ Mỹ chặn đứng Huawei - Trung Quốc tẩy chay Apple
Viện lý do tập đồn cơng nghệ Trung Quốc Huawei có thể lợi dụng các sản phẩm
cơng nghệ để do thám cho chính quyền Trung Quốc, ơng Trump đã ra lệnh cấm tập
đoàn Huawei- một trong những công ty lớn nhất và thành công nhất của Trung

Quốc. Bộ Thương mại Mỹ tuyên bố đưa Huawei cùng hàng chục chi nhánh vào
danh sách đối tượng bị Washington nhận định có khả năng tham gia hoạt động đi
ngược lại lợi ích hoặc an ninh quốc gia Mỹ. Các chính sách mới của Mỹ đã chặn
đứng Huawei với quyền tiếp cận nguồn cung công nghệ hàng đầu từ Mỹ. Cụ thể,
Huawei không thể sử dụng phần mềm của Google trên điện thoại thông minh, khiến
sức hút đối với người tiêu dùng sụt giảm. Với quyết định này, các công ty Mỹ khi
muốn cung cấp linh kiện cho Huawei phải xin giấy phép căn cứ theo hàng loạt quy
định kiểm soát xuất khẩu. Trên thực tế, chứng minh được việc bán sản phẩm không
gây tổn hại đến an ninh quốc gia là chuyện rất khó khăn.
Đáp lại hành động này giúp cho Huawei, cộng đồng mạng Trung Quốc hô hào
tẩy chay Apple. Người dân cho rằng Huawei có các tính năng như Apple, thậm chí
cịn tốt hơn. Khơng chỉ dừng lại ở Apple, người dân Trung Quốc còn kêu gọi tẩy
chay các hàng cơng nghệ, thậm chí hình ảnh một người tiểu thương Trung Quốc để
băng rôn cửa hàng với nội dung rằng họ sẽ tính tiền tăng 25% đối với người mua là
người Mỹ được lan truyền rộng rãi trên mạng xã hội. Việc người dân Trung Quốc
đòi tẩy chay Apple khiến hãng có nguy cơ giảm sút doanh số lợi nhuận nghiêm
trọng.
❖ Mỹ ban hành lệnh cấm Wechat- Tik Tok - Trung Quốc tẩy chay Apple.