SKKN giáo dục đạo đức học sinh lớp 4

PHẦN MỞ ĐẦU

ee e
I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Theo nghị quyết Hội nghị lần thứ tư Ban Chấp Hành Trung Ương
Đảng Cộng Sản Việt Nam khóa VII về “ Tiếp tục đổi mới sự nghiệp giáo dục
và đào tạo” đã chỉ rõ “phải xác định lại mục tiêu, thiết kế chương trình, kế
hoạch, nội dung, phương pháp giáo dục và đào tạo”. Toàn bộ nền giáo dục
phải hướng vào mục tiêu đào tạo “ nhằm nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực,
bồi dưỡng nhân tài, đào tạo ra những người có kiến thức văn hóa, khoa học,
có kỹ năng nghề nghiệp, lao động tự chủ, sáng tạo, có kỷ luật, giàu lòng
nhân ái, yêu nước, yêu chủ nghĩa xã hội, sống lành mạnh, đáp ứng nhu cầu
phát triển của đất nước và chuẩn bị cho tương lai”. Đó là những con người “
phát triển về trí tuệ, cường tráng về thể chất, phong phú về tinh thần, trong
sáng về đạo đức…”. Chính vì vậy, giáo dục đạo đức có tính chất cốt lỗi, nền
tảng của công tác giáo dục thế hệ trẻ.
Ngày nay phát triển giáo dục nhằm phục vụ cho sự nghiệp phát triển
kinh tế - xã hội “ giáo dục là quốc sách hàng đầu”, “giáo dục là chìa khóa
mở cửa vào tương lai”.
Là một giáo viên chủ nhiệm lớp – người chịu trách nhiệm chính trong
việc tổ chức và thực hiện nhiệm vụ giáo dục cho các em trong nhà trương
tiểu học, tôi cần phải thực hiện tốt nhiệm vụ “ giáo dục đạo đức cho học
sinh” của mình. Có như thế mới hoàn thành nhiệm vụ mà cấp trên giao cho.
Vì vậy tôi chọn đề tài “ Biện pháp giáo dục đạo đức cho học sinh
lớp bốn” nhằm tự học hỏi và rút kinh nghiệm bản thân để có thể đạt kết quả
cao hơn trong việc giáo dục đạo đức cho học sinh trong năm học này và
những năm học tới.


I. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU
Giáo dục đạo đức là một quá trình hình thành cho học sinh ý thức đạo

đức hành vi và thói quen đạo đức.
Giáo dục là một giai đoạn là một mặt quan trọng của hoạt động giáo
dục. Nó là nền tảng để các em phát triển toàn diện về đức, trí, thể, mỹ và lao
động theo mục tiêu giáo dục đề ra. Vì vậy, giáo dục đạo đức cho thế hệ trẻ
cần được tiến hành một cách liên tục, có hệ thớng ngay từ khi cịn nhỏ, đặc
biệt là ở lứa tuổi tiểu học.
1. Giáo dục đạo đức ở trường tiểu học nhằm bồi dưỡng cho học sinh
những hiểu biết về các chuẩn mực đạo đức sơ đẳng trong các mối quan hệ
với bản thân, với gia đình, với nhà trường, với tự nhiên
2. Bồi dưỡng cho các em những xúc cảm, tình cảm tích cực đối với
các chuẩn mực, hành vi đạo đức.
3. Rèn luyện các em hành vi và thói quen thực hiện hành vi phù hợp
với chuẩn mục đã được quy định.
II.

NHIỆM VỤ VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

1) NHIỆM VU
Nghiên cứu những vấn đề lí luận làm cơ sở cho việc nghiên cứu thực
tiễn.
Phân tích những nguyên nhân ảnh hưởng đến việc giáo dục đạo đức
cho học sinh lớp bốn
Nêu tác dụng đồng bộ các biện pháp, giải pháp phù hợp với học sinh
trong lớp, phù hợp với hoàn cảnh thực tế của lớp thì sẽ giúp việc giáo dục
đạo đức cho học sinh lớp đạt kết quả cao.
2) PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
Để thực hiện đề tài này, tôi đã sử dụng các phương pháp nghiên cứu
sau:

2.1 / Phương pháp quan sát
Là sử dụng có mục đích, có kế hoạch các giác quan để ghi nhận, thu
thập thông tin biểu hiện của các hiện tượng nhằm khai thác những thông tin
cần thiết phục vụ cho việc đánh giá hành vi đạo đức.
2.2 / Phương pháp nghiên cứu
Nghiên cứu các vấn đề có liên quan đến việc giáo dục đạo đức cho
học sinh lớp bốn, thông qua nghiên cứu sách báo và tài liệu . Nhờ đó giáo
viên phân tích, đánh giá học sinh chính xác, khách quan hơn.
2.3/ Phương pháp điều tra
a) Mục đích
Giáo viên chuẩn bị một hệ thống câu hỏi đã được xây dưng theo
mục đích nhất định để nắm được thái độ tình cảm, hành vi ứng xử, lối sống
của học sinh trong lớp, ở nhà, ngoài xã hội.
a) Đối tượng
Học sinh lớp bốn, giáo viên lớp 1, 2, 3, bạn bè, phụ huynh học sinh
b) Cách tiến hành
Tìm hiểu kĩ học sinh về mọi mặt, tùy vào cá tính, đặc điểm cùa từng
em mà có biện pháp giáo dục thích hợp.
Tiến hành tìm hiểu và thu thập thông tin từ nhiều nguồn
Xử lí những thông tin thu thập được
Đưa ra nhiều tình huống đạo đức cho các em giải quyết
2.4/ Phương pháp trò chun
Trị chun đề thu lượm những thơng tin qua cử chỉ, thái đợ của từng
đới tượng. Trị chụn với phụ huynh học sinh, bạn bè.
2.5/ Phương pháp tổng kết kinh nghiệm


Tổng kết kinh nghiệm là cách thức phát hiện, phân tích, đánh giá
những kinh nghiệm giáo dục. Nhờ đó giúp cho giáo dục đạo đức được phát
triển.Giáo viên rút ra được những bài học kinh nghiệm trong thực tiễn.

B. PHẦN NỘI DUNG

eee
I. LỊCH SỬ NGHIÊN CỨU
Nghiên cứu lịch sử phát triển lâu dài của nhà trường có thể nói nội
dung giáo dục phát triển qua từng năm học. Sự phát triển tương ứng của giáo
dục đạo đức được thể hiện ở mục đích giáo dục, hệ thống giáo dục, mục tiêu
giáo dục, nội dung giáo dục, phương pháp giáo dục, hình thức tổ chức giáo
dục, chính sách giáo dục. Như vậy giáo dục đạo đức luôn biến đổi trong quá
trình phát triển lịch sử của loài người.
Giáo dục đạo đức cho học sinh lớp bốn phải nhằm hình thành cho học
sinh những cơ sở ban đầu nhưng rất quan trọng cho sự hình thành và phát
triển nhân cách người công nhân, người lao động tương lai, chuẩn bị cho các
em về các mặt đạo đức, trí tuệ, thẩm mỹ, thể chất và lao động để tiếp tục học
lên trung học hoặc đi vào cuộc sống lao động.
Giúp cho các em xác lập được những mối quan hệ đáng tin cậy với
ông bà, cha mẹ; thầy cô giáo; với bạn bè.
Giáo dục các em những hành vi, thói quen đạo đức ở mức sơ đẳng, cụ
thể trong mối quan hệ đối với bản thân, gia đình, nhà trường, cộng đồng địa
phương, cộng đồng quốc gia, cộng đồng nhân loại; và đối với tự nhiên( môi
trường, động thực vật…)
II. CƠ SỞ LÍ LUẬN CỦA ĐỀ TÀI

1. Cơ sở khoa học
Ở nước ta những năm gần đây trong điều kiện của nền kinh tế thị
trường và cạnh tranh đã có sự giảm sút đáng kể chức năng giáo dục của gia
đình, nhất là trong việc giáo dục đạo đức. Nhiều công trình nghiên cứu cho

thấy tình trạng trẻ em hư hỏng gia tăng mà nguyên nhân quan trọng là do sự
giảm sút chức năng đạo đức của gia đình.
Trong thực tế, đa số các bậc cha mẹ học sinh tiểu học là những người
còn trẻ t̉i, cịn thiếu những kinh nghiệm giáo dục cần thiết. Bên cạnh đó là
xu hướng hạt nhân hóa gia đình, ơng bà khơng cịn chung sớng với con cháu,
đã làm cho việc giáo dục đạo đức của gia đình cho lứa tuổi học sinh tiểu học
gặp nhiều khó khăn. Hoặc một số gia đình chạy theo cuộc sống vật chất, lợi
nhuận, bỏ mặc cho con cái của mình học hành ra sao, trẻ xin tiền bao nhiêu
cũng đưa nhưng không hỏi lí do. Hoặc một số gia đình vì hoàn cành khó
khăn, cha mẹ làm lụng vất vả mà không để mắt đến việc giáo dục. Hoặc số
trẻ, cha me li thân, li dị bỏ con cái không trách nhiệm.
Vấn đề đặt ra là nhà trường và xã hội cần giúp đỡ các gia đình làm tốt
hơn nữa chức năng giáo dục của mình, song quan trọng hơn vẫn là nhiệm vụ
của giáo viên chủ nhiệm lớp trong việc giáo dục đạo đức cho trẻ.
Chúng ta ai cũng biết giáo dục đạo đức là một mặt giáo dục cần được
đặc biệt coi trọng. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dạy “ Dạy cũng như học, phải
chú trọng cả tài lẫn đức. Đức là đạo đức cách mạng. Đó là cái gốc rất quan
trọng”. Trong công cuộc đổi mới hiện nay, khi yếu tố con người càng được
đề cao và phát huy mạnh mẽ trong mọi lĩnh vực xã hội. Việc nâng cao chất
lượng và hiệu quả giáo dục đạo đức cho học sinh là địi hỏi thường xun
của cơng tác giáo dục, đờng thời cũng là địi hịi cấp thiết của việc nâng cao
chất lượng giáo dục hiện nay.
2. Cơ sở pháp li
Cơng văn của Phịng Giáo dục về việc hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ
năm học bậc tiểu học có đưa ra chỉ tiêu cho năm học trong việc nâng cao
chất lượng giáo dục là: “100% giáo viên thực hiện tốt, đầy đủ giáo dục đạo
đức cho học sinh, không có học sinh nào xếp hạnh kiểm chưa đạt”.

Thông qua các môn học, bài học trên lớp mà đặc biệt là môn đạo đức,
cùng với những buổi sinh hoạt chủ nhiệm và sinh hoạt ngoài giờ lên lớp sẽ
giúp các em nắm được những điều sơ đẳng trong các công việc ứng xử hằng
ngày, nắm được các chuẩn mực hành vi đạo đức sơ đẳng trong hoạt động và
các quan hệ hàng ngày, phân biệt được thế nào là hành vi tốt, xấu, đúng, sai
về mặt đạo đức trong các hành vi quen thuộc, bước đầu nhận thức được tác
động đối với người khác của hành vi tốt , xấu.
Giáo dục đạo đức cho học sinh là làm cho nhân cách của các em phát
triển đúng về mặt đạo đức, tạo cơ sở để các em cư xử đúng đắn trong các
mối quan hệ của cá nhân với bản thân, với gia đình và xã hội. Kết quả của
quá trình giáo dục đạo đức là học sinh có được các phẩm chất đạo đức tốt
đẹp và bền vững, có được bản lĩnh đạo đức để có cách cư xử đúng trong các
mối quan hệ đạo đức.
Thông tư số 41/2010/TT - BGDĐT ngày 30/12/2010 về việc ban hành
Điều lệ trường tiều học có nêu lên nhiệm vụ của học sinh tiểu học như sau:
“Thực hiện đầy đủ và có kết quả hoạt động học tập; chấp hành nội quy nhà
trường; đi học đều và đúng giờ; giữ gìn sách vở và đồ dùng học tập. Hiếu
thảo với cha mẹ, ông bà; kính trọng, lễ phép với thầy giáo, cô giáo, nhân
viên và người lớn tuổi; đoàn kết, thương yêu, giúp đỡ bạn bè, người khuyết
tật và người có hoàn cảnh khó khăn. Rèn luyện thân thể, giữ vệ sinh cá nhân.
Tham gia các hoạt động tập thể trong và ngoài giờ lên lớp; giữ gìn, bảo vệ
tài sản nơi công cộng; tham gia các hoạt động bảo vệ môi trường, thực hiện
trật tự an toàn giao thông. Góp phần bảo vệ và phát huy truyền thống của
nhà trường, địa phương”.
Lý luận và thực tiển đều khẳng định rằng những dấu ấn của trường
tiểu học có một ảnh hưởng đến cả cuộc đời của học sinh. Chính vì vậy, việc


giáo dục đạo đức ở bậc tiểu học rất được coi trọng và khi thực hiên phải gắn
liền với việc xây dưng những thói quen, nền nếp, hành vi đạo dức tớt cho

học sinh; phải có lịng nhân ái, mang bản sắc dân tộc việt nam; yêu quê
hương, đất nước, hịa bình, nhân ái, hữu nghị, cơng bằng, bác ái; kính trên
nhường dưới, đoàn kết, sẵn sàng hợp tác với mọi người; có ý thức về bổn
phận của mính đối với người thân, đối với bạn bè, đối với cộng đồng và môi
trường sống tôn trọng và thực hiện đúng pháp luật và các quy định của nhà
trường, nơi công cộng; sống hồn nhiên, lành mạnh, trung thực.
III.THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ
1. Đặc điểm tình hình lớp
Trong những năm học vừa rồi, tôi nhận thấy vào đầu năm học lớp bốn
thường có chung một số đặc điểm sau:
∙ Về thành phần: độ tuổi lớp chênh lệnh nhau 2-3 tuổi
∙ Về chỗ ở: đa số học sinh vùng nông thôn sâu và phân tán ở nhiều ấp.
∙ Về đời sống: đa số gia đình nghèo, cha mẹ đi ghe, cha mẹ làm vất vả
suốt ngày có ít thời gian và điều kiện để quan tâm, chăm sóc, giáo dục trẻ.
Một số em nhà ở trong đồng, vào mùa mưa đi học rất khó khăn. Một số cha
mẹ đi làm ăn xa phải sớng với ơng bà và cịn những cảnh đời đau khổ của
các em là cha mẹ li hôn và mất cha mẹ.
∙ Về đạo đức, nề nếp:
* Khoảng 80% học sinh ngoan, lễ phép, chấp hành tốt nội quy, học
giỏi hoặc khá, đối xử tốt, biết quan tâm giúp đỡ bạn bè, học bài làm bài đầy
đủ theo yêu cầu của giáo viên, biết quý trọng và bào vệ của cơng, đi học đều.
* Sớ học sinh cịn lại chấp hành nợi quy chưa tớt như: cịn nói tục, trả
lời thiếu lễ phép, không chào hỏi, phá của công, trêu chọc nhau, thậm chí
cịn gây gỡ, đánh nhau với bạn, tỏ ra bất cần trong học tập, vào lớp không
vâng lời thầy cô, học tập uể oải, lo ra hoặc ỷ lại.


2. Nguyên nhân
a) Nguyên nhân khách quan
Ở lứa tuổi này, trẻ cịn thích tự do hoạt đợng, khơng chịu gị bó trong

khuôn khổ, thích chơi hơn học. Các em sống chung hoặc gần những người
có biểu hiện những hành vi đạo đức chưa tốt mà lứa tuổi này rất thích bắt
chước.
Một số gia đình khó khăn trong cuộc sống, phải làm lụng vất vả, hoặc
làm thuê làm mướn suốt ngày không có thời gian quan tâm đến trẻ. Một số
gia đình ln bất hịa hoặc có những hành vi khơng tốt. Một số cha mẹ đi
thành phố làm ăn bỏ con cho người thân, hay cha mẹ li hôn; hoặc mất cha
mẹ phải sống với người thân nên thiếu sự giáo dục của gia đình thì dù nhà
trường có biện pháp giáo dục tốt cũng khó có thể giáo dục học sinh theo
hướng của nhà trường được. Cũng có những bậc phụ huynh chưa nắm được
những kiến thức và kĩ năng cần thiết trong việc giáo dục con hoặc họ nghĩ
đó là trách nhiệm riêng của nhà trường.
Hiện nay, mỗi gia đình thường chỉ có 1- 2 con nên luôn tỏ ra nuông
chiều quá mức, trẻ muốn gì được nấy, không giáo dục gì cả; cùng với việc
cho trẻ xem những phim ảnh không phù hợp với lứa tuổi nên ít nhiều cũng
ảnh hưởng đến đạo đức của học sinh.
b) Nguyên nhân chủ quan
Hiện nay việc giáo dục ở nhà trường chưa được giáo viên chú trọng
nhiều. Giáo viên chỉ chú trọng vào đầu tư vào việc việc giảng dạy, lên lớp,
truyền thụ đủ kiến thức cho học sinh để đạt nhiều học sinh giỏi theo chỉ tiêu
thi đua. Giáo dục đạo đức dần bị bỏ qua, nếu học sinh có sai phạm, giáo viên
mắng phạt ở lớp qua loa, không tìm hiểu nguyên nhân để tìm ra cách xử lí,


hoặc kết hợp cùng gia đình để giáo dục các em vì cho rằng điều đó làm mất
thời gian và gây phiền toái.
Cũng có mợt sớ ít giáo viên cịn lúng túng trong cách xử lí các tình
huống trên lớp, thiếu khéo léo, ít am hiểu tâm lí trẻ nên dần dần đưa trẻ đến
chay lì khó dạy.
Hiện nay giáo dục tiểu học thực hiện dạy theo nhóm môn, thì giáo

viên chủ nhiệm ít có thời gian ở bên học sinh mình hơn nên việc giáo dục
đạo đức cũng gặp khó khăn.
Với những nguyên nhân nêu trên, tôi tự nhận thấy hoàn toàn có thể
khắc phục được nếu giáo viên chủ nhiệm có những biện pháp, giải pháp
thích hợp và nhiệt tình trong công tác giáo dục đạo đức cho học sinh.
IV.NỘI DUNG NGHIÊN CỨU
1.CÁC GIẢI PHÁP - BIỆN PHÁP ĐÃ THỰC HIỆN
1.1 Các giải pháp, biện pháp giáo dục chung cho học sinh trong lớp
Để thực hiện tốt việc giáo dục đạo đức cho học sinh, trước hết phải
nói đến vai trò của giáo viên chủ nhiệm. Ngoài việc dạy tốt các môn học
nhất môn đạo đức, nhằm cung cấp cho học sinh những kiến thức về các
chuẩn mực hành vi, thói quen đạo đức và các khái niệm đạo đức, giáo viên
cịn hết sức quan tâm đến cơng tác chủ nhiệm lớp và hoạt động ngoài giờ lên
lớp. Để xây dựng một tập thể lớp vững mạnh chủ yếu căn cứ vào “5 điều
Bác Hồ dạy” vì thông qua tập thể lớp, giáo viên sẽ rèn luyện cho học sinh ý
thức tổ chức, kỉ luật tốt, có tinh thần làm chủ tập thể, đoàn kết tốt, biết yêu
thương, giúp đỡ bạn bè,…học sinh sẽ tự giác tu dưỡng, rèn luyện đạo đức,
cố gắng vươn lên về mọi mặt, do đó ưu điểm được phát huy mạnh mẽ,
những biểu hiện chưa tốt sẽ được hạn chế dần.
Vì vậy công tác chủ nhiệm tôi đưa ra một số giải pháp như sau:
a) Tìm hiểu học sinh


Vào đầu năm học, khi nhận lớp, công việc đầu tiên của tôi là tìm hiểu
tỉ mỉ, sâu sắc, toàn diện đời sống vật chất, truyền thống học tập của gia đình
và hoàn cảnh tâm lí của học sinh để xác định một cách cụ thể, chính xác
phương pháp giáo dục từng em trong cả lớp. Tôi liên hệ BGH mượn học bạ
và ghi vào sổ cá nhân lí lịch; xem lại kết quả học tập ba năm trước và ghi
tóm tắt nhận xét của giáo viên và những môn học mà các em chưa đạt.
Liên hệ với giáo viên chủ nhiệm năm trước để hiểu rõ thêm về tình

hình học tập cũng như đạo đức, những hành vi từng em thường mắc phải
trong năm học qua. Hỏi thăm qua một số học sinh gần nhà để hiểu rõ hoàn
cảnh gia đình, những tác động xung quanh dẫn đến những thói hư tật xấu
cho các em.
Nhiều năm qua, lớp tôi chủ nhiệm thường có 1/3 (hoặc nhiều hơn) số
học sinh được gia đình quan tâm, chăm sóc kĩ, trong số này lại có một vài
em, mọi việc đều để mẹ hoặc anh chị làm dùm. Một số học sinh khác cịn
phải phụ giúp gia đình mợt sớ việc như trơng em quét nhà, chăn vịt, ….một
số em khi tan học lại la cà, bắn bi, đùa giỡn chưa chịu về nhà hoặc đi chơi
game. Một vài em không được ăn sáng, thì ngược lại một vài em ngày nào
cũng được mẹ cho nhiều tiền để tiêu xài.
Thông qua hội phụ huynh học sinh đầu năm học tôi giành nhiều thời
gian trong việc tiếp xúc, trao đổi với phụ huynh của những học sinh cần
quan tâm như: học kém, hay bỏ học, không ngoan, vô lễ, gia đình có hoàn
cảnh khó khăn, ….nhờ phụ huynh ủng hộ những chủ trương sắp tới của nhà
trường, của giáo viên chủ nhiệm để phụ huynh nắm được yêu cầu cần thiết
trong việc kết hợp với nhà trường cùng giáo dục con em mình.
a) Chăm sóc học sinh


Trong lớp tôi luôn quan tâm, thương yêu các em, không có biểu hiện
phân biệt đối xử với học sinh cá biệt. Tôi luôn theo dõi học sinh của mình ở
từng diễn biến nhỏ để giáo dục kịp thời.
Trong tiết dạy tôi thường đến gần hướng dẫn, giúp đỡ các em, cảm
hóa học trò bằng tư tưởng tình cảm của mình để phát huy năng lực trí tuệ
của học sinh, tạo tình cảm thân thiện, học sinh cảm thấy gần gũi thầy hơn và
thích làm điều tốt để thầy cô thương.
Tham mưu với BGH và lập bảng đề nghị để các em có hoàn cành khó
khăn được cấp tập vở, quần áo, tạo điều kiện để các em an tâm học tập.
Thường xuyên kiểm tra đạo đức của học sinh nhằm tạo điều kiện đề

tình cảm giữa thầy và trò ngày càng gắn bó: những biểu hiện nhỏ trong đời
sống của học sinh hàng ngày được phát hiện, thông báo, giáo dục, kịp thời.
b) Giáo dục đạo đức trong nội khóa:
Tôi tận dụng chương trình nội khóa để thực hiện có hiệu quả cụ thể
“qua trí dục dạy đạo đức”
Chỉ thị về giáo dục đạo đức yêu cầu tính cụ thể của từng phầm chất
đạo đức được hình thành và phát triển cho học sinh. Tôi đã vận dụng yêu cầu
đó trong quá trình giảng dạy nội khóa của mình thể hiện ở mấy điểm sau:
Ví dụ: Học xong bài tập đọc “ Người ăn xin” tôi nhấn mạnh và hướng
các em vào việc biết quan tâm, giúp đỡ người khác tùy vào sức và khả năng
của mình sau đó phát động thi đua “ làm việc tốt” sau một tuần số việc tốt
làm được rất nhiều như: quan tâm bạn bè, biết giúp các em lớp 1qua đường,
nhặt của rơi trả lại cho người bị mất…
Đặc biệt, tôi tận dụng tiết đạo đức. Tùy theo từng bài học, tôi đặt tên
những tuần lễ phấn đấu theo từng chủ điểm. Chẳng hạn như: “ Chăm học”,
“Tiết kiệm”,“Lễ phép”,“ Hiếu thảo”,“ Yêu lao động”,“ Lịch sự”,“Giữ
gìn,bảo vệ”,…Học sinh đăng kí việc làm cụ thể trong vở và ghi chép những


việc làm đó. Cuối tuần, cha mẹ học sinh nhận xét và kí vào vở, giáo viên chủ
nhiệm kiểm tra lại.
Qua đó, tôi có điều kiện xác định được việc làm tốt, việc làm chưa tốt
của học sinh mà có cách uốn nắn riêng.
Thường xuyên kiểm tra sách vở, dụng cụ học tập của học sinh để chấn
chỉnh, tuyên dương kịp thời.
Ngoài ra lớp học cũng cần được quản lí chặt chẽ, lớp trưởng, lớp phó
các tổ trưởng phải mẫu mực. Tôi thường xuyên uốn nắn học sinh theo
phương châm: không bỏ qua bất cứ hiện tượng nhỏ nhặt nào và hướng dẫn,
uốn năn từ thấp đến cao, từ đơn giản đến phức tạp.
c) Xây dưng tập thể lớp

Chú ý bồi dưỡng tình cảm gắn bó với lớp, với trường, khơi dậy và
phát huy từng bước tinh thần làm chủ tập thể của học sinh (như về cách cư
xử với bạn, về việc khắc phục những biểu hiện thiếu tính tập thể, trang trí
lớp, bảo vệ tài sản của lớp, …)
Tận dụng những tiết sinh hoạt tập thể để học sinh tự nêu lên những
hành vi, cách cư xử tốt, hoặc chưa tốt của mình, từ đó có hướng phát huy,
khắc phục. Với những tiết sinh hoạt ngoài giờ lên lớp, tôi kể cho các em
nghe những câu chuyện có liên quan đến thái độ, tình cảm đạo đức (ví dụ
như những mẫu chuyện về Bác Hồ, những câu chuyện cổ tích, những câu
chuyện nhằm giáo dục đạo đức cho các em.
Tiếp cận những học sinh học sinh nhút nhát, ít nói bằng những cuộc
nói chuyện thân mật trong giờ chơi, tạo sự gần gũi không có sự cách biệt.
Trong giờ ra chơi tôi thường ngồi xem các em bày trị và ln theo dõi
c̣c chơi để phát hiện tính nết và từ đó có hướng giáo dục các em đúng
hướng.


Đối với học sinh cá biệt thường hay vi phạm, giáo viên không nên chê
trách, bỏ mặc mà phải gần gũi, yêu thương dùng tình cảm, cảm hóa để các
em nhận ra điều sai và sửa chữa ( vì học sinh tiểu học nặng về tình cảm).

‫ﻶ‬

Trong quá trình học tập trên lớp

Tôi soạn kĩ bài dạy theo đúng mục tiêu đào tạo, lựa chọn những
phương pháp dạy học phù hợp, sử dụng triệt để đồ dùng dạy học sẵn có và tự
làm để tạo không khí vui chơi, nhẹ nhàng, sinh động cho học sinh, gây hứng
thú cho các em theo phương châm: “ Học mà chơi, chơi mà học”. Sau bài
học, gợi cho các em điều nên làm và điều không nên làm đối với tất cả các

môn học.
Dành câu hỏi dễ cho học sinh trung bình và các câu hỏi củng cố để
các em không lúng túng, không mặc cảm.
Riêng môn đạo đức, việc đầu tiên là tôi phải xác định được mục tiêu
( sẽ dạy cho học sinh những chuẩn mực, hành vi gì? Chuẩn mực hành vi này
sẽ giúp ích gì cho học sinh?) nhiệm vụ xây dưng kế hoạch bài dạy; lựa chọn
phương pháp dạy học.
Cho học sinh xử lí những tình huống đạo đức qua những mẫu chuyện,
câu hỏi, tranh ảnh, giúp cho học sinh hiểu được những quy tắc, những chuẩn
mực hành vi đạo đức tốt, chẳng hạn như: tự chăm sóc ông bà, cha me nhất là
những lúc ốm đau, biết yêu thương, quan tâm đến anh chị em và mọi người;
biết lễ phép với người lớn tuổi; vâng lời thầy cô, giúp đỡ các bạn nghèo
trong lớp, . . .những điều này cũng nhằm mục đích thực hiện lời dặn của chủ
tịch Hồ Chí Minh: “….khuyên các cháu 1. Phải siêng học; 2. Phải giữ sạch
sẽ; 3.Phải giữ kỉ luật; 4.Phải làm theo đời sống mới; 5.Phải yêu thương, giúp
đỡ cha mẹ, anh em” ( Hồ Chí Minh_ Toàn tập T.4 trang 176)


Tôi luôn tỏ ra thương yêu thật sự như người anh, người cha của các
em, để các em tin tưởng, mạnh dạn. Có chỡ nào các em chưa hiểu, cịn lúng
túng, tôi vui vẻ hướng dẫn lại một cách tỉ mỉ, trong xử lí tình huống sai sót
hoặc hiểu lầm của học sinh, khen ngợi , tuyên dương kịp thời những tiến bộ
dù rất nhỏ của học sinh.
Việc giáo dục đạo đức cho học sinh tiểu học chỉ có giáo viên chủ
nhiệm thôi thì chưa đủ mà phải có sự phối hợp chặt chẽ với đoàn, đội, hội
cha me học sinh, gia đình học sinh, giáo viên dạy bộ môn, …, bởi vì “ Giáo
dục là sự nghiệp của quần chúng” và “Giáo dục trong nhà trường chỉ là một
phần, cịn cần có sự giáo dục ngoài xã hợi và trong gia đình….” (Theo tư
tưởng Hồ Chí Minh)

‫ ﻇ‬Với Đoàn - Đội
Kết hợp để khai thác đến mức cao nhất những lần sinh hoạt đội, tạo
cho các em điều kiện được vui chơi, được giao lưu, học tập cùng với các
bạn.
Tổng phụ trách đội sinh hoạt đầu tuần dưới cờ để sơ kết đánh giá kết
quả học tập, những thái độ, hành vi tốt hoặc chưa tốt của các em (của từng
lớp) để các em có hướng phát huy hoặc khắc phục để có kết quả tốt hơn cho
tuần sau.
Phát động phong trào “kế hoạch nhỏ”; “ đôi bạn cùng tiến”; “xổ số
điểm 10”; “nét chữ đẹp”; “cây cọ xanh”…rồi cũng sơ kết đánh giá hàng
tuần, tháng.
Tổ chức các buổi lao động tự nguyện: làm vệ sinh trường lớp vào cuối
tuần, trồng hoa, trồng cây xanh, cây thuốc….
Những kết quả lớp đạt được (về các mặt) tôi ghi vào sổ thi đua của lớp
để các em phấn đấu và phấn đấu hơn.


‫ ﻇ‬Với hội cha mẹ học sinh, gia đình học sinh
Xây dựng mối quan hệ tốt, nghiêm túc, trong sáng, tôn trọng và tin
cậy lẫn nhau giữa nhà trường và hội cha mẹ học sinh nói chung, gia đình học
sinh nói riêng - qua những lần thăm hỏi gia đình học sinh, các buổi họp phụ
huynh học sinh ở trường, ở lớp vào đầu năm, giữa năm học…
Nhờ hội cha mẹ học sinh ủng hộ tôi, góp ý với gia đình học sinh
trong phương pháp giáo dục đạo đức cho con em.
Trị chụn, tâm tình với phụ huynh mợt cách khéo léo, nhẹ nhàng, tế
nhị để nêu hướng khắc phục cụ thể đối với từng em. Nhắc nhở phụ huynh
quan tâm, chăm sóc các em như: nhắc nhở các em học bài, làm bài, rèn chữ
viết, giữ gìn tập sách, ăn mặc sạch sẽ, nói chuyện lễ phép, không gây gỗ,
không đánh lộn, chửi thề,…và cha mẹ phải gương mẫu. Sự kết hợp này đã
góp phần đẩy mạnh công tác giáo dục, chăm sóc các em.

‫ ﻇ‬Với các giáo viên khác
Tôi gặp riêng hoặc qua các buổi sinh hoạt tổ khối, sinh hoạt chuyên
đề, các buổi họp hội đồng sư phạm của trường để trao đổi kinh nghiệm
không những ở việc dạy học các mơn, mà cịn ở việc giáo dục đạo đức cho
học sinh, nhằm nâng cao chất lượng việc dạy học, công tác chủ nhiệm, và
việc giáo đạo đức cho học sinh lớp mình
Một yếu tố không kém phần quan trọng đó là sự hỗ trợ của ban giám
hiệu: Nhờ có sự chỉ đạo, hỗ trợ từ phía ban giám hiệu mà công tác giáo dục
cho học sinh đạt kết quả cao hơn.Thật vậy, mỗi khi có học sinh nghỉ học
không phép, tôi tranh thủ để đến nhà tìm hiểu qua phụ huynh học sinh. Nếu
em có chiều hướng bỏ học, tôi báo ngay với ban giám hiệu để có biện pháp
kết hợp với hội cha mẹ học sinh và các đoàn thể hỗ trợ, động viên gia đình.


Ban giám hiệu còn tham mưu với các đoàn thể cấp tập sách, quần áo cho
những học sinh nghèo hiếu học.
Tổ chức các buổi sinh hoạt chuyên đề, các buổi hội giảng dự giờ, tiết
dạy tốt, …, nhằm giúp giáo viên tự học hỏi kinh nghiệm nâng cao trình độ.
Thường xuyên kiểm tra chất lượng học tập cũng như nề nếp của học
sinh hàng tháng .
Tổ chức cho học sinh chăm sóc cây xanh ở lớp, vườn thuốc nam, qua
đó giáo dục các em biết đoàn kết, giúp đỡ lẫn nhau .
Tóm lại: Ban giám hiệu, giáo viên chủ nhiệm và phụ huynh học sinh
là một khối thống nhất cùng thực hiện nhiệm vụ giáo dục đạo đức cho học
sinh.

‫ ﻇ‬Một biện pháp nữa cũng không thể thiếu trong quá trình giáo dục
đó là biện pháp uốn nắn và khen thưởng.
Biện pháp này rất quan trọng trong quá trình giáo dục vì điều này có

tác dụng khêu gợi xúc động, tình cảm của học sinh, thúc đẩy các em rèn
luyện để hoàn thiện những phẩm chất đạo đức của mình.
Biểu dương bất cứ hành động tốt nào của học sinh (như giữ gìn trật tự
lớp, giơ tay đúng, giúp đỡ bạn, giữ gìn vệ sinh chỗ ngồi, lớp học,…)
Hàng tuần, hàng tháng nêu tên những học sinh có những việc làm tốt,
thành tích tốt, để cả lớp học tập, bắt chước. Đồng thời thưởng cho các em
này các bông hoa, hoặc ngôi sao đẹp (bằng những giấy hoa, giấy màu) có tên
của các em trên đó, rồi yêu cầu các em dán lên bảng thành tích của lớp, hoặc
thưởng cho các em 2-3 tờ giấy kiểm tra.
Chú trọng vào khen, vì được khen các em sẽ rất vui, rất hài lịng về
kết của mình đạt được.
Đới với những em được góp ý thì sẽ nhìn nhận lại, phân tích những
hành vi của bản thân để phát hiện đầy đủ hơn sự thiếu sót, chưa hoàn thiện


của mình. Song, uốn nắn phải khéo léo, tế nhị, không gây tâm lí tự ti cho học
sinh.
Như vậy, khen thưởng và uốn nắn có tác dụng nâng cao nhận thức đạo
đức của học sinh, thúc đẩy các em suy nghĩ về hành vi của mình và quan
tâm rèn luyện hơn để luôn được khen, được các bạn xem là điểm để bắt
chước.
1.2. Các biện pháp giáo dục cho một số đối tưọng học sinh
Đặc biệt riêng đối với học sinh cá biệt, những em có hành vi thói quen
chưa tốt, thì tôi quan tâm theo dõi sát hơn, thường xuyên hơn. Tăng cường
kết hợp với nhà trường và hội cha mẹ học sinh lui tới, gặp gỡ và trao đổi với
gia đình những học sinh này để gia đình thấy được những hành vi chưa tốt
của con em mà có cách giáo dục tốt hơn.Cụ thể:
* Năm học 2011 - 2012 trong lớp có hai anh em Anh và Kiệt luôn tỏ
ra lầm lì, ít nói. Học lúc nào cũng uể oải, lo ra, hay nói chuyện, muốn làm gì
thì làm, không coi ai ra gì. Gọi tới em đứng lên, không trả lời khi tôi hỏi,

thỉnh thoảng lại nghỉ học, không xin phép. Đến nhà mới biết: gia đình em
nghèo, có một người anh bị tâm thần vừa qua đời, Anh thì đỡ hơn, Kiệt thì
lầm lì vì là anh em song sinh, cha mẹ rất thương luôn nuông chiều nên em
trở nên khó dạy, cộc cằn, chơi với bạn thì gây gỗ, đánh nhau nên bạn bè đều
xa rời em. Phải làm sao đây? Chính tôi là người sẽ dạy cho em những bài
học làm người, dạy tri thức. Vì vậy tôi đặc biệt quan tâm đến thái độ, cách
cư xử, tìm hiểu tâm tư nguyện vọng, sở thích của em. Tiếp cận ngay đối
tượng này vào giờ ra chơi tôi đến bên cạnh nói chuyện, trao đổi lẫn nhau, tạo
sự gần gũi hơn. Tôi chụp hình tôi và Kiệt vào điện thoại khen rất đẹp, dễ
thương, tương lai sẽ là một người tốt. Vào những buổi chiều, tổ chức phụ
đạo thêm cho em bằng sự giúp đỡ trực tiếp tôi đã nhận được kết quả khả


quan. Cứ như thế tôi dùng tình cảm của mình để cảm hóa dần dần và như thế
một ngày một ít, em đã có sự tiến bộ rõ rệt.
Việc tìm hiểu, thâm nhập vào đời sống và tâm hồn học sinh cùng với
tình yêu thương trẻ đã cho tôi những kết quả như ý.
* Năm học 2012 - 2013, lớp có em Trần Minh Thuận trong giờ học
hay nói chuyện, chọc phá bạn, ngồi học không ngay ngắn, chữ viết như gà
bới, lúc to, lúc nhỏ tùy tiện làm lớp học rối cả lên rất khó giảng dạy. Nắm
được đối tượng, trước tiên tôi tìm đến nhà gặp phụ huynh biết Thuận con út
trong nhà, gia đình cũng khá cha và mẹ em làm ăn xa nên để em nhà một
mình với chị và bà. Tiền bạc thì cho em đầy đủ những lúc thiếu vắng tình
cảm gia đình, nên ngoài giờ học ở trường, về nhà em la cà rong chơi, thích
làm gì thì làm không ai quan tâm rèn luyện em một số thói quen quan trọng.
Thế là tôi tìm cách bù đắp những thiếu vắng tình cảm gia đình của em bằng
những tình cảm của mình. Hằng ngày vào lớp tôi thường đến bên cạnh em
dạy em rèn chữ viết, chỉ bảo tận tình những bài toán em chưa hiểu, luôn
khen ngợi tuyên dương khi em làm điều tốt, xin các bạn trong lớp cho em
tham gia trị chơi (vì em hay phá nên các bạn khơng cho chơi) tổ chức một

nhóm học ở nhà và liên hệ phụ huynh cho phép em đến học. Với tình thương
của thầy cô giáo và sự giúp đỡ của các bạn em Thuận đã có chuyển biến rõ
rệt và tôi đã nhận được những lời cảm ơn của phụ huynh hết sức cảm động.
* Năm học 2013-2014 tôi lập kế hoạch thi đua giữa các tổ có khen
thưởng theo tuần. Mỗi tổ sẽ có một sổ theo dõi và chuyển đổi để chấm điểm
theo quy định tôi đề ra. Bên cạnh đó tơi thường xun tở chức trị chơi có
tính giáo dục đạo đức, từ đó các em hiểu biết thêm nhiều và rèn luyện mình
trở nên tốt hơn.


Ngoài ra phải dành nhiều thời gian để quan tâm và phụ đạo thêm cho
những em yếu mà gia đình không thể dạy các em được, hoặc phân công những
em khá giỏi ngời gần để giúp đỡ những em cịn yếu kém….
Những mẫu chuyện trên tuy nhỏ nhưng nó là những kỉ niệm khó quên
trong tôi cũng như trong tâm hồn bé bỏng của các em học sinh tôi đã dạy dỗ.
2. KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC
Cuối năm 2012 - 2013 lớp đạt kết quả tốt:
- Về đạo đức, nền nếp kỉ luật: 100% tốt, không có học sinh nói tục
chửi thề, hay có thái độ thiếu lễ phép hay đánh bạn.
- Về học tập: cuối năm học sinh lên lớp 100% không có học sinh thi
lại.
Sau đây là kết quả hai năm học vừa qua
Hạnh kiểm
Học kì I
Năm học

Sĩ số

Thực hiện

Thực hiện chưa

Thực hiện

đầy đủ (Đ)

đầy đủ (CĐ)

đầy đủ (Đ)

2011 - 2012

41

41

0

41

2012 - 2013

37

37

0

37

2013 - 2014

32

32

0

Cả năm
Thực hiện
chưa đầy
đủ (CĐ)
0


3. BÀI HỌC KINH NGHIỆM
Giáo dục đạo đức cho học sinh là mặt rất quan trọng và cũng rất khó
khăn. Song, nếu nhà trường có phương pháp tốt, giáo viên nhiệt tình, năng
nổ, biết kết hợp chặt chẽ giữa nhà trường, gia đình và xã hội thì việc giáo
dục đạo đức cho học sinh sẽ đạt kết quả tốt.

‫ ڇ‬Muốn làm tốt công tác này, giáo viên chủ viên chủ nhiệm cần phải:
Hiểu sâu sắc từng học sinh, yêu thương các em với tình cảm chân thành
trong sáng.
Trò chuyện, thân mật gần gũi với học sinh không tạo khoảng cách giữa
thầy và trị.
Nhiệt tình, năng nở, hết lịng vì học sinh thân yêu, thực sự “yêu nghề mến trẻ”, vì sự nghiệp giáo dục “Mười năm trồng cây, trăm năm trồng người”.
Cố gắng khắc phục khó khăn, kiên trì giáo dục, uốn nắn cho trẻ, để
hoàn thành nhiệm vụ.
Luôn có tinh thần cầu tiến, tự học, tự bồi dưỡng để nâng cao tay nghề,

rèn luyện nhiều mặt để có một vốn hiểu biết phong phú.
Đối với học sinh phải mềm mỏng, vị tha, song phải cương quyết,
nghiêm khắc với sai dù nhỏ nhất để uốn nắn, sữa chữa, tránh tâm lí dễ dãi, hời
hợt. Hạn chế dùng hình phạt, chỉ nên động viên khích lệ là chính.
* Luôn tu dưỡng đạo đức, sống văn minh, lành mạnh.
* Phải luôn là tấm gương sáng, là “thần tượng” của các em.
*Thường xuyên tiếp xúc, thăm hỏi gia đình học sinh để trao đổi, rút
kinh nghiệm; phối hợp nhịp nhàng, đồng bộ giữa gia đình và nhà trường
trong việc giáo dục.
Hình thức giao tiếp cần phong phú.Trên đây là một số kinh nghiệm
mà tôi đã áp dụng để giáo dục đạo đức cho học sinh, nhằm góp phần cho sự
hình thành và phát triển nhân cách ở học sinh.


C. PHẦN KẾT LUẬN

eee
* Giáo dục đạo đức ở học sinh tiểu học rất quan trọng
Bồi dưỡng cho học sinh những hiểu biết về các chuẩn mực đạo đức sơ
đẳng như quan hệ với bạn bè, với gia đình, với nhà trường, với xã hội như:
biết cảm ơn, xin lỗi, chào hỏi. Biết phân biệt được hành vi tốt, xấu, đúng,
sai. Biết đánh giá hành vi đạo đức của người khác để ủng hộ, đồng tình hay
phản đối.
Một số kinh nghiệm trên đây với hy vọng giúp giáo viên chúng ta có
cơ sở để từ đó vận dụng sáng tạo phù hợp với đối tượng học sinh.


TÀI LIỆU THAM KHẢO
***
± Điều lệ trường tiểu học

± Một số giáo trình tâm lí học, giáo dục học ở cấp 1
±

Đạo đức và phương pháp dạy học đạo đức ở trường tiểu

học, năm 1993 (tài liệu BBTX chu kì 1992_ 1996 cho giáo viên tiểu học)
của bộ Giáo dục và Đào tạo _ Nhà xuất bản Hà Nội.
Các văn bản chỉ đạo của bộ giáo dục và đào tạo, Sở Giáo Dục & Đào
Tạo, Phòng Giáo Dục từ năm học 2001 - 2002 đến nay.