Tài liệu Nâng cao các kỹ năng về di truyền, sinh sản và lai tạo giống bò thịt nhiệt đới- chương 23 pptx

Chẩn đoán có thai và xác định tuổi thai bò
B.M. Burns, R.G. Holtroyd, J.D. Bertram
Giới thiệu
Chẩn đoán có thai cung cấp một công cụ hữu
ích trong quản lý các hệ thống chăn nuôi bò
thịt. Trong chơng này, những lợi ích của kỹ
thuật này đối với các nhà chăn nuôi bò vùng
Bắc Australia cũng nh việc đa ra sự đánh giá
các giai đoạn khác nhau của quá trình có chửa
ở bò thịt sẽ đợc thảo luận ngắn gọn.
Không bao giờ đợc đánh giá thấp tầm quan
trọng của việc xác định tuổi thai. Tỷ lệ có chửa
của lần phối giống đầu tiên, liên quan với tuổi
của con giống và lợng ma, hình thành nên
một cơ sở cần thiết để giải thích các kết quả.
Lập các chơng trình một cách hợp lý để tác
động đến tỷ lệ sinh sản chỉ có thể thực hiện
đợc với những ghi chép đầy đủ.
Những lợi ích có thể đạt đợc từ việc chẩn
đoán có chửa hiệu quả bao gồm:
1. Lựa chọn những bò giống không có chửa
để loại thải, thay vì loại thải vì tuổi.
2. Phát hiện và đánh giá những những yếu tố
ảnh hởng đến khả năng sinh sản của đàn.
3. Đa ra các biện pháp nhằm giảm nhẹ ảnh
hởng của hạn hán đối với bò giống.
4. Hình thành các nhóm bò theo giai đoạn
mang thai, hoặc là theo mục đích bán, hay
chỉ đơn giản là để quản lý.
5. Lựa chọn một cách có hiệu quả để điều trị
khi có bệnh chậm sinh.

6. Tránh phối giống những con bò có biểu
hiện động dục trong lúc có chửa.
7. Mua bán hợp lý, ví dụ, bán những con
giống bị loại thải, và bán lại những con bò
không có chửa ngay lập tức.
8. Lựa chọn những con cái cho mục đích thí
nghiệm khi mà tình trạng, và/hay giai đoạn
có chửa có thể ảnh hởng đến kết quả.
9. Nghiên cứu những yếu tố ảnh hởng đến
sinh sản.
Kiểm tra bò bằng sờ khám qua trực tràng đợc
chấp nhận rộng rãi vì là phơng pháp thực tế
đáng tin tởng nhất để phát hiện có chửa, và
ớc lợng tuổi của thai khi không có số liệu
phối giống. Điều này là do sự chính xác và tốc
độ nhanh của sờ khám qua trực tràng đối với
tất cả các giai đoạn có chửa khoảng 6 tuần
tuổi.
Mức độ dễ mà theo đó chẩn đoán có thể thực
hiện đợc ở mỗi cá thể gia súc đầu tiên phụ
thuộc vào các yếu tố:
1. Giai đoạn có chửa.
2. Sự kháng cự của gia súc (nhu động).
3. Sự kháng cự của gia súc phụ thuộc vào
tính khí và phơng pháp cố định gia súc.
4. Số lứa đẻ của gia súc.
Mỗi một yếu tố, đặc biệt là sự kháng cự của
gia súc, ảnh hởng đến tốc độ kiểm tra số
lợng lớn bò. Những yếu tố bổ xung quan
trọng hơn bao gồm:

1. Thiết kế và xây dựng gióng giá và sân
kiểm tra.
2. Nhân công sẵn có để lùa gia súc và để làm
những công việc tại chỗ kiểm tra bò.
3. Tỷ lệ có chửa của đàn.
4. Sự có mặt, và tỷ lệ đàn hồi phục tử cung
sau khi đẻ hay sẩy thai, và
5. Sự thống nhất của ngời kiểm tra có kinh
nghiệm khi kiểm tra một số lợng lớn gia
súc.
Các bớc đợc tiến hành, và những dấu hiệu
đặc biệt của sự có chửa để phát hiện việc có
chửa, và việc xác định tuổi của thai, rất dao
động giữa các cá thể. Vì hầu hết những dao
động này phụ thuộc vào giai đoạn có chửa, nên
xác định có chửa ở giai đoạn đầu thuận lợi hơn
so với việc xác định có chửa ở giai đoạn giữa
và giai đoạn cuối của quá trình có chửa.
Những đặc điểm không có chửa
Bốn đặc điểm chính phân biệt tử cung bình
thờng không có chửa:
1. Không có dịch trong sừng tử cung.
2. Cả hai sừng tử cung đều có thành dày.
3. Cả hai sừng tử cung đều thuôn nhỏ về phía
cuối.
4. Cả hai sừng tử cung đều cong nhẹ.
Kích thớc, sự ổn định và vị trí của tử cung
bình thờng không có chửa là do sự thành thục

139

giới tính, lứa đẻ, giống, giai đoạn của chu kỳ
động dục.
Kích thớc của sừng tử cung từ trớc khi thành
thục giới tính đến khi bắt đầu có chửa có
đờng kính khoảng 12,7mm và dài khoảng
203mm. Tăng kích thớc tử cung xuất hiện khi
bắt đầu có chửa đến khi sừng tử cung đạt tới
đờng kính 38mm, độ dài 356mm. Có những
sự khác biệt nhỏ xuất hiện ở kích thớc sừng
tử cung tơng ứng.
Trơng lực cơ tử cung rất nhỏ trong thời kỳ
không động dục và trớc khi gia súc thành
thục giới tính. Trơng lực cơ tử cung dao động
ở những gia súc có chu kỳ. Trơng lực cơ tăng
là một đặc tính phổ biến của gia súc trong lúc
động dục, trong khi đó trơng lực cơ trung
bình ở giữa chu kỳ động dục.
Tử cung không có chửa thờng nằm trong
xơng chậu. Khoảng 5% gia súc đẻ nhiều lứa
có tử cung vẫn nằm lại trong xoang bụng sau
khi kết thúc hồi phục sinh lý. Phát hiện này có
khuynh hớng xuất hiện phổ biến hơn ở bò
Brahman và các giống lai.
Phát hiện có chửa sớm
Những thay đổi sớm nhất có thể sờ khám đợc
ở tử cung có chửa là:
1. Thành tử cung mỏng hơn.
2. Có dịch trong tử cung, và
3. Không sờ thấy sừng tử cung thon về
phía cuối.

Những thay đổi này xuất hiện đầu tiên ở
buồng trứng phía cuối sừng tử cung có thai.
Khi dịch màng ối tích lũy những thay đổi
tơng tự cũng xuất hiện ở sừng tử cung không
có thai trong vòng hai tuần. Có ba dấu hiệu
của có chửa ở giai đoạn đầu có thể phát hiện
đợc ở bò đã đẻ nhiều lứa có thể trạng tốt vào
tuần mang thai thứ sáu. Do đờng kính của tử
cung nhỏ hơn và thành tử cung mỏng hơn ở bò
hậu bị so với bò cái đã đẻ nhiều lứa có thể
trạng kém, nên những thay đổi này có thể đợc
phát hiện sớm hơn một tuần.
Khi cả 2 sừng tử cung đợc lấp đầy bởi dịch
màng ối vào lúc 8 tuần tuổi, thì sừng tử cung
cong lên phía trên các mạch máu màng ối. Sức
căng của tử cung đã tác động đến thành tử
cung và làm mất độ cong của sừng có thai và
không làm mất độ cong của sừng không có
thai.
Sự hiện diện của các núm nhau và sự có mặt
của thai là những yếu tố cơ bản để khẳng định
sự có chửa.
Núm nhau xuất hiện khi thai 5 tuần tuổi. Tuy
nhiên, thờng là vào lúc 13 tuần có chửa thì
kích thớc núm nhau mới đủ to để xác định
đợc bằng sờ khám qua trực tràng.
Nhu động của thai vào lúc 10 tuần tuổi là một
căn cứ để xác định có chửa khi khám thai.
Trớc giai đoạn này, kích thớc của thai và
các mạch máu màng ối bao quanh làm cho

việc xác định thai khó khăn, thậm chí không
thể xác định đợc.
Nhịp đập động mạch giữa tử cung, phía sừng
có thai có thể xác định đợc vào lúc 13 tuần
tuổi ở hầu hết bò hậu bị. ấn ngón tay lên thành
động mạch có thể xác định đợc nhịp đập
động mạch. Động mạch tử cung là một trong
những căn cứ có giá trị để xác định có chửa.
Kiểm tra Finscher: sự trợt của màng thai có
thể xác định ở tuần thứ 5, mặc dầu sức căng
của thành tử cung đã làm cho khó xác định
bằng phơng pháp này khi thai ở 8 tuần tuổi.
Trong khi phơng pháp kiểm tra này rất phổ
biến ở Mỹ, nhiều ngời cho rằng phơng pháp
này không cần thiết, bởi vì phơng pháp này
dễ làm bong sự kết dính núm nhau ở giai đoạn
đầu có chửa, phơng pháp kiểm tra này nên
hạn chế để chẩn đoán phân biệt khi nghi ngờ
có chửa.
Có thể sờ khám màng ối khi có chửa 5 tuần
và một số ngời đã dùng để phát hiện có chửa
và để xác định tuổi thai. Vì tim thai có thể dễ
xác định hơn, không phải chỉ căn cứ vào mạch
máu, màng ối có thể bị bong ra, vì vậy phơng
pháp kiểm tra mạch máu màng ối không đợc
khuyên dùng.
Xác định tuổi thai trong giai đoạn
mới có chửa
Tuổi thai có thể đoán chính xác vào tuần thứ 6
đến tuần 13 của thời kỳ có chửa. Đặc điểm

phát triển của tử cung đợc sử dụng để đoán
tuổi thai đợc mô tả ở Bảng1 .
Mức độ dịch trong sừng tử cung là căn cứ để
xác định tuổi thai đến 8 tuần tuổi. Giữa tuần
thứ 8 và 13 thì kích thớc tuyệt đối và tơng
ứng của sừng tử cung đợc dùng cho xác định
tuổi thai.
ở một số cá thể, có ít hoặc không có màng
nhau phát triển ở sừng không có chửa. Trong
những trờng hợp này, kích thớc tuyệt đối

140
của sừng mang thai tăng lên nhanh hơn bình
thờng. Sừng tử cung cong lên phía trên và
căng cứng xuất hiện bên sừng có thai, trong
khi đó thành sừng không có thai vẫn dầy và
không có dịch, sự khác nhau này là sự phát
triển bình thờng.
Khám thai sau khi có chửa 3 tháng
Trọng lợng nớc ối sau 3 tháng kéo tử cung
xuống xoang bụng. Cổ tử cung bị kéo sát
xuống xoang chậu, trong khi đó trọng lợng
kéo nó xuống đáy xoang chậu. ảnh hởng
của trọng lợng là biểu hiện bằng chứng hiển
nhiên ở giữa hoặc cuối giai đoạn có chửa.
Sự chửa phải đợc khẳng định bằng sờ khám
đợc thai, núm nhau hoặc động mạch tử
cung.
Khám thai phụ thuộc vào kích thớc và vị trí
nhng có thể xác định đợc tất cả các giai

đoạn. Tuy không phải là phổ biến, khó chạm
đến thai nhất là vào tháng thứ 5 và thứ 7, đặc
biệt là từ giữa tháng có chửa thứ 5 đến giữa
tháng thứ 6.
Xác định núm nhau không khó. Sờ vào phía
trên khối thai sẽ xác định đợc núm nhau.
Động mạch tử cung- ở một số ít trờng hợp,
khi mà cả thai và núm nhau đều không sờ
thấy hoặc không chắc chắn, thì xác định
động mạch tử cung là điều cần thiết ở cả 1
hoặc cả 2 động mạch ở giữa tử cung.
ở tháng có chửa thứ 3, động mạch phía sừng
tử cung chứa thai có đờng kính 3,2mm và
rất mờ nhạt. Đờng kính động mạch tử cung
gấp đôi và xác định rõ khi thai 4 tháng. Động
mạch tử cung tiếp tục phát triển và đờng
kính đạt 12.7mm vào lúc thai 8 tháng, lúc
này động mạch tử cung đập mạnh, dễ xác
định.
ở sừng tử cung không chứa thai, mạch đập
động mạch tử cung vẫn mờ nhạt khi thai 7
tháng tuổi và có thể xác định rõ khi thai 8
tháng tuổi .
Xác định tuổi thai giai đoạn sau
tháng chửa thứ 3
Kích thớc thai có thể dùng để đoán tuổi đến
khi 4 tháng. Khi đó có thể xác định đợc sự
cong xuống thấp của tử cung.
Xác định tuổi vào giai đoạn giữa và cuối có
chửa chủ yếu dựa vào kích thớc núm nhau.

Kích thớc núm nhau trên chiều dài của tử
cung rất khác nhau vì vậy cần thiết phải lựa
chọn vị trí tiêu chuẩn để đánh giá. Vì vậy
ngời ta quy định chung là khám các núm
nhau ngay phía sát cổ tử cung vì có kết quả
thống nhất và thuận tiện trong việc khám
thai.
Vị trí của thai, mặc dầu đã đợc nhiều ngời
dùng để xác định tuổi thai, nhiều khi bị
nhầm lẫn do sự biến động rất lớn. Đặc biệt
chú ý khi khám cho bò bị đói ăn, thiếu nớc
uống trong một thời gian. Trong những
trờng hợp này thì vị trí thai sẽ rất khác so
với bò đợc ăn uống đầy đủ.
Kích thớc thai cũng cần đợc bổ xung thêm
để xác định tuổi thai.
ở một mức độ hạn chế, quan sát bên ngoài
cũng là một công cụ để xác định có chửa ở
giai đoạn đầu. Sự phát triển của bầu vú và
sng mọng của âm hộ là những căn cứ tốt
trớc khi bò đẻ. Khi có các biểu hiện nh
vậy ít nhất thì thai cũng trên 8 tháng.
Các căn cứ để xác định tuổi thai đợc tổng
kết ở Bảng 2.
Chẩn đoán phân biệt
Bóng đái
Bóng đái không có rãnh chia đôi
Cổ bóng đái ở phía dới hay song song
với cổ tử cung, gắn đối ngợc với thân tử
cung.

Không có núm nhau.
Không có sự va động khi khám phải
bóng đái.
Tiếp tục kiểm tra sẽ xác định đợc tử
cung.
Tử cung ở giai đoạn đầu hồi phục
Không có núm nhau và không xác định
động mạch đập.
Không có sự va động của thai.
Thành tử cung dày.
Cổ tử cung to toàn bộ.
Dịch tử cung và chất thải dễ thấy ở âm
hộ.
Thể trạng cơ thể và sự phát triển bầu vú
là các căn cứ để xác định bò mới đẻ hay
sẩy thai.
Tử cung ở giai đoạn cuốí hồi phục
Thành tử cung dày.
Có dịch nhng thành tử cung không
căng.
ít khi có thể vàng trên buồng trứng.

141
Đôi khi quan sát thấy dịch ở âm hộ
Kiểm tra Finscher- âm tính.

Tích mủ , tích nớc và viêm tử cung
Thành tử cung dày.
Dịch âm hộ biểu hiện viêm tử cung.
Tử cung phía trên không căng lên.

Kiểm tra Finscher- âm tính.
Viêm nội mạc tử cung
Thành sừng tử cung dày mềm về phía
cuối sừng và cong nhẹ.
Không có dịch
Kiểm tra Finschers-âm tính
Viêm cơ tử cung
Phân biệt với giai đoạn giữa của kỳ chửa
Tử cung có thành dày
Không có núm nhau và
Không thể phát hiện khối thai
Phân biệt với giai đoạn chửa sớm
Tử cung có sừng dày
Sừng tử cung không cong lên phía trên
Kiểm tả Finschers-âm tính
Thai gỗ
Không có dịch màng ối, núm nhau và
mạch đập tử cung.
Khối thai hoặc là chắc và nhão hay
Cứng nh đá.
Buồng trứng
Phân biệt với núm nhau
Có hình dáng đẹp, nếu có mặt của thể
vàng
Cứng đồng đều hơn so với núm nhau
Có vị trí ở phía bên so với thân tử cung
Các thiết bị gióng giá
Thiết kế và xây dựng gióng giá rất khác nhau
và ảnh hởng lớn đến sự thuận tiện, tốc độ và
độ an toàn khi kiểm tra.

Cổng bên đối với ngời kiểm tra là tốt nhất.
Cổng xoay một mình hay kết hợp với cổng
trợt rất đợc a thích. Nên dùng cổng bên
để ngăn cách những bò đang đợi, cổng phải
xoay chắc chắn, vừa với một ngời kiểm tra.
Việc cố định gia súc trong lúc kiểm tra nên
hạn chế tối thiểu. Giữ bò ở phía đầu thờng
mất nhiều thời gian, và làm khuấy động cả
đàn. Nếu một gia súc phải đợc cô lập để
kiểm tra thì cần phải có dây thừng, dây xích
hay thanh gỗ chắn ngang phía sau để tránh bị
đá.
ở những nơi mà hai hay ba con bò có thể
đợc giữ ở trong gióng giá phía trớc của lối
vào phía bên, thì dây thừng hay thanh gỗ để
đề phòng bò đá là không cần thiết và khó
thực hiện. Với sự bố trí này, một bò đã đợc
kiểm tra đợc giữ lại trong róng giá để giữ
những con bò tiếp theo trong lúc kiểm tra.
Khám ở phía sau gióng giá với những bò
bình tĩnh có thể cần thiết với với những
gióng giá ngắn mà không có lối vào ở bên.
Phơng pháp này loại bỏ việc cần thiết phải
vào chuồng gia súc giữa các lần khám vì sự
an toàn của ngời khám và tốc độ khám. Khi
phơng pháp này là cần thiết, những bò đã
đợc kiểm tra nên giữ lại đến khi đầy
chuồng, và sau đó thả từng con giữa các lần
khám.
Dây cố định bò thờng đợc buộc từ phía

bên qua phía sau của gióng giá ở những nơi
không có cổng trợt. Phơng pháp này đợc
áp dụng ở những nơi mà lối vào trợt về phía
trớc của gióng giá.
Dây buộc cố định thờng nằm ở một tấm
bảng phía sau lối trợt cũng có thể rất hữu
ích. Nó đảm bảo rằng một con bò sẵn sàng di
chuyển về phía trớc ngay lập tức để kiểm
tra. Hơn nữa, dây cố định gia súc sẽ là một
chớng ngại đối với con bò đang đợi thứ hai
muốn lao về phía trớc.
Xác định tuổi thai bằng cách quan
sát bằng mắt
Xác định tuổi thai bằng cách quan sát bằng
mắt thờng đợc xác định bằng kích thớc
của thai, bằng độ dài của chóp mông, và
cũng bằng sự nhận biết về sự phát triển giải
phẫu. Kích thớc và hình dáng của các mạch
máu màng ối cũng là những chỉ dẫn hữu ích
trong những giai đoạn có chửa sớm.
Cho điểm thể trạng khi chẩn đoán có chửa ở
bò tơ và bò cái: nên cho điểm thể trạng bò vì
điểm thể trạng giúp giải thích hiện tợng
chửa và giúp đa ra các quyết định quản lý.

142
Bảng 1
Đăc điểm phát triển bình thờng của tử cung bò
giai đoạn 35-90 ngày có chửa
Lợng dịch trong tử cung

Bò sinh sản Bò tơ

Tuần
tuổi
Sừng
có thai
Sừng
không
thai
Sừng
có thai
Sừng
không
thai

Kích thớc tơng
ứng của sừng có
thai

Các đặc điểm bổ xung

5 - - 1/2sừng -

6 1/2 sừng - Đầy -

7 Đầy - Đầy 1/2 sừng

8 Đầy 1/2 Đầy Đầy Đờng kính tử cung
51mm-64mm

8,5 Đầy Đầy Đầy Đầy


9
Đầy Đầy Đầy Đầy Lớn hơn sừng không
có thai 50%

10 Đầy Đầy Đầy Đầy Lớn hơn sừng không
có thai 100%

11 Đầy Đầy Đầy Đầy Lớn hơn sừng không
có thai 150%

12 Đầy Đầy Đầy Đầy Lớn hơn sừng không
có thai 200%
Đôi khi có núm nhau
13 Đầy Đầy Đầy Đầy Kích thớc tử cung bằng
quả bóng con, Kích thớc
núm nhau nh trứng chim
bồ câu (25,4mmx12,7mm);
Đờng kính sừng có thai
76-89mm. Đôi khi có động
mạch tử cung.


143
Bảng 2
đặc điểm phát triển bình thờng của tử cung bò
có chửa từ 3-9 tháng
Động mạch tử

cung (phía có thai)
Động mạch tử
(phía không thai)

Tháng
có
thai

Kích
thớc
thai

Vị trí thai

Kích thớc
núm nhau (gần
cổ tử cung)
Đờng
kính
Mạch
đập
Đờng
kính
Mạch
đập
Đặc điểm
khác
3
Chuột Ngay dới
đáy xoang

chậu
25,4mmx12,7
mm (bằng
kích thớc
trứng chim
bồ câu)
3,2 mm Yếu 3,2mm Không
có
Kích thớc tử
cung-bóng đá
nhỏ

4
Mèo
nhỏ
Nửa dới
xoang chậu
38,1mm x
17mm (bằng
trứng gà
Bantam)
6,4mm Có thể
phân
biệt
đợc
3,2mm Không
có
Có thể xác
định đờng
cong dới của

tử cung
5
Mèo to Thai bắt đầu
vào xoang
bụng
49
mmx24,5mm
(Bằng trứng
gà mái tơ)
9,5mm Rõ 6,4mm Không
có
Nếu thai có
thể sờ thấy nó
thờng trợt
khỏi tay khi
chạm vào
6
Chó
nhỏ
Thai xuống
hẳn đáy
xoang bụng,
khó sờ thấy
49,51mmx3,6
5mm (trứng
gà nhỏ)
12,7m
m

Rất rõ 9,5mm Không

có

7
Chó
nhỡ
Sờ thấy phía
bên phải
50,8mm x
39mm (trứng
gà lớn)
12,7m
m

Rất rõ 9,5mm Yếu

8
Chó
lớn
Hai chân
trớc hoặc
hai chân sau
của thai nằm
giữa xoang
chậu
59mmx
39mm (bằng
trứng Vịt)
12,7m
m

Rất
mạnh
12,7mm Rõ

9
Bê con Đầu và hai
chân trớc
hoặc hai chân
sau nằm ở
xoang chậu
(bằng trứng
Vịt)
12,7m
m
khúc
khuỷ
Rất rõ 12,7mm Rõ
ràng
Bầu vú phát
triển
Âm môn phù


144
Bảng 3
Quan sát thai bò qua các giai đoạn tuổi khác nhau

Tuổi Kích thớc thai
(mm)
Đặc điểm giải phẫu

4 tuần 12,7mm Hình thành túi ối có đờng kính 19,1mm
5 tuần 15,2 mm Túi ối có đờng kính 31,75m
6 tuần 31,8mm Túi ối hình ôvan 50,8mmx38,1mm
7 tuần 44,5mm
8 tuần 57,2mm Thai bằng con chuột
9 tuần 76,2mm Mắt nhắm, túi ối ovan kích thớc 101,6mm
10 tuần 95,3mm Xơng hoá
11 tuần 114,6mm
12 tuần 139,7mm
3 tháng 156,2mm Thai bằng con chuột
3 1/2 tháng 190,5mm Xuất hiện mầm sừng ở những giống có sừng
4 tháng 266,7mm Thai bằng con mèo nhỏ
5 tháng 406,4mm Lông xúc giác xuất hiện, thai bằng con mèo lớn
6 tháng 558,8mm Túm lông ở đuôi và xung quanh sừn mọc,
thai bằng chó nhỏ
7 tháng 685,8mm Lông tơ phủ đầy cơ thể, thai bằng chó nhỡ
8 tháng 812,8mm Mọc đủ lông, thai bằng chó lớn
9 tháng 912,8mm Răng cửa nhú lên



145
Phần bổ sung

Giám định thể trạng
Hệ thống cho điểm thể trạng sau đây dựa
trên thang điểm và đã đợc sửa đổi từ thang
điểm của hệ thống đánh giá năng suất bò thịt
quốc gia.
Điểm Thể trạng

9 Qúa béo
8 Béo
7 Đầy đặn
6 Hơi béo
5 Vừa phải
4 Hơi gầy
3 Gầy
2 Rất gầy
1 Còm
Cho điểm thể trạng là một việc đánh giá chủ
quan dựa trên việc xác định bằng mắt đối với
con vật. Thể trạng đợc xác định theo lợng
mỡ và mô cơ bao phủ bộ xơng.
Sau đây là những nét chính liên quan đến
thang thể trạng.
9. Quá béo. Con vật có rất nhiều mỡ
bao phủ cơ thể đến mức các súc mỡ
có thể dễ dàng phát hiện ở các vùng
hông, xơng ống, gốc đuôi và sờn.
8. Béo. Con vật đợc phủ khá nhiều cơ
và mỡ nhng không tới mức tích mỡ
nh trên.

7. Đâỳ đặn. Khung xơng đợc phủ đều
bởi cơ và mỡ nhng không có dấu
hiệu tích mỡ. Con vật có ngoại hình
đầy đặn.
6. Hơi béo. Khung xơng có một lớp cơ
phủ với ít mỡ, xơng sống không
thấy rõ và không thấy xơng sờn,

Tuy nhiên, có thể nhìn thấy xơng
hông.
5. Vừa phải. Bộ khung chỉ đợc phủ vừa
phải bởi cơ. Có thể nhận thấy xơng
sống lng; có thể thấy những xơng
sờn phía sau với ranh giới giữa các
xơng sờn. Xơng hông và bả vai có
thể nhìn thấy rõ.
4. Hơi gầy. Có một lớp mô mỏng phủ
lên bộ xơng; xơng sống lng cũng
nh xơng sờn, xơng hông và bả
vai đều nhìn thấy rõ.
3. Gầy. Bộ xơng đợc bao bọc bởi rất
ít cơ và toàn bộ khung xơng có thể
nhìn thấy rõ.
2. Rất gầy. Bộ xơng có thể phân biệt
rất rõ. Bò đang tiết sữa có thể chết ở
thể trạng này.
1. Còm. Con vật có rất ít cơ. Mắt trũng
và con vật có ngoại hình phờ phạc
ốm yếu. Dễ bị chết.


146