(Luận văn thạc sĩ) Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã tại huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

TRẦN NGỌC GIÁP

NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG ĐỘI NGŨ CÁN BỘ,
CÔNG CHỨC CẤP XÃ TẠI HUYỆN ĐẠI TỪ,
TỈNH THÁI NGUYÊN

LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG
NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ

THÁI NGUYÊN - 2021


ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

TRẦN NGỌC GIÁP

NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG ĐỘI NGŨ CÁN BỘ,
CÔNG CHỨC CẤP XÃ TẠI HUYỆN ĐẠI TỪ,
TỈNH THÁI NGUYÊN
Ngành: Quản lý kinh tế
Mã số: 8.34.04.10

LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. Đặng Thị Phương Hoa

THÁI NGUYÊN - 2021

i
LỜI CAM ĐOAN
Tơi xin cam đoan đây là cơng trình nghiên cứu của riêng tôi và được sự
hướng dẫn khoa học của PGS.TS Đặng Thị Phương Hoa. Các nội dung nghiên cứu,
kết quả trong đề tài là trung thực và chưa cơng bố bất kỳ dưới hình thức nào trước
đây. Những số liệu phục vụ cho việc phân tích, đánh giá được tác giả thu thập trong
q trình nghiên cứu.
Ngồi ra trong luận văn còn sử dụng một số nhận xét, đánh giá cũng như số liệu
của các tác giả khác, cơ quan tổ chức khác đều có trích dẫn và chú thích nguồn gốc.
Thái Nguyên, tháng 5 năm 2021
Tác giả luận văn

Trần Ngọc Giáp


ii
LỜI CẢM ƠN
Sau thời gian học tập và nghiên cứu, tơi đã hồn thành đề tài “Nâng cao chất
lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã tại huyện Đại Từ, tỉnh Thái Ngun”.
Trong suốt q trình thực hiện, tơi đã nhận được sự hướng dẫn và hỗ trợ nhiệt tình
từ Q Thầy Cơ, đồng nghiệp. Tơi chân thành gửi lời cảm ơn sâu sắc đến:
Tất cả các cơ quan và cá nhân đã tạo điều kiện, giúp đỡ cho tơi trong q
trình học tập và nghiên cứu hồn thành luận văn này.
Tơi xin chân thành cảm ơn tồn thể Quý Thầy, Cô Trường Đại học Kinh tế
và Quản trị kinh doanh Thái Nguyên đã giúp đỡ tôi về mọi mặt trong suốt quá trình
học tập và nghiên cứu.
Đặc biệt tơi xin bày tỏ lịng kính trọng và biết ơn sâu sắc đến PGS.TS Đặng
Thị Phương Hoa - Viện kinh tế Việt Nam - Cô trực tiếp hướng dẫn, giúp đỡ tận tình

tơi trong suốt thời gian nghiên cứu để hồn thành luận văn này.
Tơi xin chân thành cảm ơn Lãnh đạo huyện Đại Từ và Anh/chị đồng nghiệp
tại Phòng Nội vụ, Chi cục Thơng kê, và một số phịng ban trực thuộc UBND huyện
Đại Từ đã nhiệt tình tổng hợp, cung cấp các số liệu phục vụ cho việc nghiên cứu
luận văn này.
Cuối cùng, chân thành cảm ơn gia đình và bạn bè cùng lớp, đồng nghiệp
những người đã luôn tạo mọi điều kiện, cổ vũ và động viên tôi trong suốt thời gian
thực hiện luận văn.
Thái Nguyên, tháng 5 năm 2021
Tác giả luận văn

Trần Ngọc Giáp


iii
MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN .............................................................................................. i
LỜI CẢM ƠN ................................................................................................... ii
MỤC LỤC ........................................................................................................ iii
DANH MỤC CỤM TỪ, CHỮ VIẾT TẮT ...................................................... vi
DANH MỤC BẢNG BIỂU, HÌNH, SƠ ĐỒ .................................................. vii
PHẦN MỞ ĐẦU .............................................................................................. 1
1. Tính cấp thiết của việc nghiên cứu đề tài .................................................................. 1
2. Mục tiêu nghiên cứu ................................................................................................... 2
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ................................................................. 2
4. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn .......................................................................... 3
5. Kết cấu của đề tài .......................................................................................... 3
Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ NÂNG CAO
CHẤT LƯỢNG ĐỘI NGŨ CÁN BỘ, CÔNG CHỨC CẤP XÃ ......... 4

1.1. Cở sở lý luận về nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, cơng chức cấp xã ........... 4
1.1.1. Những khái niệm có liên quan............................................................................. 4
1.1.2. Đặc điểm của đội ngũ cán bộ, cơng chức cấp xã ............................................. 10
1.1.3. Vai trị của đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã .................................................. 11
1.1.4. Nội dung nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã .................. 13
1.1.5. Các yếu tổ ảnh hưởng đến nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ,
công chức cấp xã ..................................................................................... 24
1.2. Cơ sở thực tiễn về nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức
cấp xã ...................................................................................................... 27
1.2.1. Kinh nghiệm về nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã
tại một số địa phương .......................................................................................... 27
1.2.2. Bài học kinh nghiệm về nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức
cấp xã của huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên. .................................................... 31
Chương 2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ............................................. 33
2.1. Câu hỏi nghiên cứu .................................................................................. 33


iv

2.2. Phương pháp nghiên cứu .......................................................................... 33
2.2.1. Phương pháp thu thập thông tin ........................................................................ 33
2.2.2. Phương pháp tổng hợp và xử lý thơng tin ........................................................ 35
2.2.3. Phương pháp phân tích thông tin....................................................................... 35
2.3. Hệ thống các chỉ tiêu nghiên cứu ............................................................. 36
2.3.1. Nhóm chỉ tiêu đánh giá nội dung lập kế hoạch nâng cao chất lượng đội
ngũ cán bộ, công chức cấp xã ............................................................................. 36
2.3.2. Nhóm chỉ tiêu đánh giá nội dung thực hiện kế hoạch nâng cao chất
lượng đội ngũ cán bộ, cơng chức cấp xã ............................................................ 36
2.3.3. Nhóm chỉ tiêu đánh giá nội dung kiểm tra hoạt động nâng cao chất
lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã ............................................................ 39

Chương 3. THỰC TRẠNG NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG ĐỘI NGŨ
CÁN BỘ, CÔNG CHỨC CẤP XÃ TẠI HYỆN ĐẠI TỪ, TỈNH
THÁI NGUYÊN .................................................................................... 40
3.1. Tổng quan về huyện Đại từ, tỉnh Thái Nguyên ....................................... 40
3.1.1. Đặc điểm điều kiện tự nhiên .............................................................................. 40
3.1.2. Đặc điểm kinh tế - xã hội của huyện Đại Từ .................................................... 41
3.2. Thực trạng nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã
tại huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên ....................................................... 43
3.2.1. Lập kế hoạch nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã ........... 44
3.2.2. Thực hiện kế hoạch nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp
xã tại huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên.............................................................. 46
3.2.3. Kiểm tra hoạt động nâng cao chất lượng đội ngũ, cán bộ công
chức cấp xã .............................................................................................. 56
3.3. Đánh giá thực trạng nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức
cấp xã tại huyện Đai Từ, tỉnh Thái Nguyên ............................................ 59
3.3.1. Kết quả đạt được................................................................................................. 59
3.3.2. Những hạn chế.................................................................................................... 65
3.3.3. Nguyên nhân của những hạn chế .......................................................... 69


v

Chương 4. GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG ĐỘI NGŨ
CÁN BỘ CÔNG CHỨC CẤP XÃ CỦA HUYỆN ĐẠI TỪ,
TỈNH THÁI NGUYÊN ......................................................................... 73
4.1. Định hướng và mục tiêu nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức
cấp xã trên địa bàn huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên đến năm 2025 .......... 73
4.1.1. Định hướng nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã trên
địa bàn huyện Đai Từ, tỉnh Thái Nguyên đến năm 2025.................................. 73
4.1.2. Mục tiêu chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã trên địa bàn

huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên đến năm 2025 ............................................... 75
4.2. Giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã tại
huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên ............................................................ 76
4.2.1. Giải pháp nâng cao công tác lập kế hoạch........................................................ 76
4.2.2. Giải pháp nâng cao việc tổ chức thực hiện kế hoạch ....................................... 78
4.2.3. Giải pháp nâng cao công tác kiểm tra ................................................... 84
4.3. Kiến nghị đối với các bên có liên quan .................................................... 86
4.3.1. Đối với Chính phủ và các cơ quan ban ngành ...................................... 86
4.3.2. Đối với UBND tỉnh, Sở Nội vụ, Sở tài chính ....................................... 86
KẾT LUẬN .................................................................................................... 88
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC


vi
DANH MỤC CỤM TỪ, CHỮ VIẾT TẮT

- BC

: Báo cáo

- BNV

: Bộ Nội vụ

- BTTTT

: Bộ Thông tin truyền thông

- CBCC

: Cán bộ cơng chức

- CCHC

: Cải cách hành chính

- CNH-HĐH: Cơng nghiệp hóa - hiện đại hóa
- ĐTNCS

: Đồn thanh niên cộng sản

- HĐND

: Hội đồng nhân dân

- HU

: Huyện ủy

- KH

: Kế hoạch

- LHPN

: Liên hiệp phụ nữ

- MT

: Môi trường

- NĐ

: Nghị định

- NN

: Nông nghiệp

- NQ

: Nghị quyết

- PGS.TS

: Phó giáo sư, Tiến sỹ

- QĐ

: Quyết định

- THPT

: Trung học phổ thông

- TS

: Tiến sỹ

- TT

: Thông tư

- TU

: Thị ủy

- UBND

: Ủy ban nhân dân

- XD

: Xây dựng


vii
DANH MỤC BẢNG BIỂU, HÌNH, SƠ ĐỒ
Bảng:
Bảng 3.1. Các chỉ tiêu kinh tế một số ngành chủ yếu của huyện Đại Từ ......... 41
Bảng 3.2. Quy hoạch đội ngũ cán bộ, công chức của huyện Đại Từ, tỉnh
Thái Nguyên ...................................................................................... 45
Bảng 3.3. Quy mô cán bộ, công chức cấp xã tại UBND huyện Đại Từ,
tỉnh Thái Nguyên ............................................................................... 48
Bảng 3.4. Số lượng CBCC cấp xã của huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên ........... 49
Bảng 3.5. Số lượng cán bộ, công chức cấp xã điều động, luân chuyển của
huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên ....................................................... 50
Bảng 3.6. Số lượng CC cấp xã chuyển đổi vị trí cơng tác của huyện Đại
Từ, tỉnh Thái Nguyên ......................................................................... 51

Bảng 3.7. Trình độ học vấn của đội ngũ CBCC cấp xã trên địa bàn huyện
Đại Từ ................................................................................................ 52
Bảng 3.8. Tình hình tuyển dụng cơng chức cấp xã trên địa bàn huyện Đại
Từ, tỉnh Thái Nguyên ......................................................................... 53
Bảng 3.9. Kết quả công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ công chức cấp xã
trên địa bàn huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên .................................... 54
Bảng 3.10. Kết quả đánh giá, phân loại cán bộ, công chức cấp xã huyện
Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên .................................................................. 55
Bảng 3.11. Kết quả đánh giá về bố trí, sử dụng cán bộ, cơng chức cấp xã
trên địa bàn huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên .................................... 60
Bảng 3.12. Kết quả điều tra, khảo sát nội dung đánh giá về đào tạo, bồi
dưỡng cán bộ, công chức cấp xã trên địa bàn huyện Đại Từ,
tỉnh Thái Nguyên ............................................................................... 62
Bảng 3.13. Kết quả điều tra, khảo sát về nội dung đánh giá về công tác đánh
giá cán bộ, công chức cấp xã hàng năm của huyện Đại Từ, tỉnh
Thái Nguyên ...................................................................................... 63
Bảng 3.14. Kết quả điều tra đánh giá về các yếu tố ảnh hưởng đến nâng cao
chất lượng đội ngũ cán bộ công chức cấp xã trên địa bàn huyện
Đại Từ ................................................................................................ 58
Bảng 3.15. Kết quả khảo sát, điều tra đánh giá về nâng cao chất lượng đội
ngũ cán bộ công chức cấp xã trên địa bàn huyện Đại Từ ................... 69
Hình:
Hình 3.1. Bản đồ địa giới hành chính huyện Đại Từ ............................................. 40
Sơ đồ:
Sơ đồ 3.1. Sơ đồ tổ chức bộ máy cán bộ, công chức cấp xã của huyện Đại Từ ........ 46


1
PHẦN MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của việc nghiên cứu đề tài

Cách mạng công nghiệp lần thứ Tư (CMCN 4.0), là cuộc cách mạng có tốc độ
phát triển nhanh chưa từng có trong lịch sử, đã và đang tác động sâu rộng đến mọi
lĩnh vực đời sống xã hội. Sự tác động đó đã và đang đặt ra những yêu cầu vô cùng
cấp bách cho sự nghiệp đổi mới căn bản, tồn diện chất lượng đội ngũ cán bộ cơng
chức, đặc biệt ở cấp xã. Đây chính là thách thức trong việc nâng cao chất lượng đội
ngũ cán bộ, công chức cấp xã theo nhu cầu của thời đại.
Cán bộ cấp xã, phường, thị trấn (cán bộ cơ sở) vừa là người tuyên truyền nghị
quyết của Ðảng đến với người dân, vừa là người lãnh đạo, quản lý, trực tiếp vận
động, hướng dẫn nhân dân triển khai thực hiện. Thời gian qua, đội ngũ cán bộ cơ sở
(CBCS) của cả nước đã phát huy tinh thần trách nhiệm, thực hiện tốt nhiệm vụ, góp
phần quan trọng vào phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng hệ thống chính trị. Tuy
nhiên, để đáp ứng u cầu cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước trong tình hình
mới, cần những giải pháp toàn diện, hiệu quả trong xây dựng đội ngũ CBCS đủ
trình độ, năng lực và phẩm chất, tạo nền tảng vững chắc xây dựng hệ thống chính trị
trong sạch, vững mạnh.
Huyện Đại Từ là một trong 09 huyện, thị, thành phố của tỉnh Thái Nguyên bao
gồm 2 thị trấn và 28 xã. Cho đến nay, đời sống của nhân dân trong huyện đã được
nâng cao rõ rệt, tạo thêm lòng tin của nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng và Nhà
nước. Đạt được thành tựu như vậy chính là trong những năm qua các cấp chính
quyền huyện đã coi trọng cơng tác xây dựng, kiện tồn đội ngũ cán bộ cơng chức
nói chung và cán bộ cơng chức xã nói riêng, đáp ứng được những địi hỏi khắt khe
của thời kỳ hội nhập, phát triển kinh tế.
Tuy nhiên, chất lượng đội ngũ cán bộ công chức cấp xã của huyện Đại Từ còn
một số hạn chế như: chất lượng cán bộ, công chức chưa đáp ứng được yêu cầu của
công việc, đào tạo bồi dưỡng đội ngũ cán bộ cơng chức chưa gắn với việc sử dụng,
chưa có chính sách thỏa đáng để thu hút cán bộ, cơng chức có trình độ cao về các cơ
quan hành chính của huyện công tác… Đặc biệt khi Nghị quyết Hội nghị Trung
ương VII khóa XII của Đảng đi vào cuộc sống thì vấn đề nâng cao chất lượng cán
bộ, cơng chức cấp xã ở địa phương là đòi hỏi cấp thiết trong thời gian tới.

2
Nhận thức được tầm quan trọng của chất lượng đội cán bộ, công chức cấp xã
trong sự nghiệp đổi mới và phát triển đất nước, với thực tiễn trên tôi chọn đề tài:
“Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã tại huyện Đại Từ, tỉnh
Thái Nguyên” làm luận văn thạc sĩ của mình.
2. Mục tiêu nghiên cứu
2.1. Mục tiêu chung
Trên cơ sở phân tích, đánh giá thực trạng chất lượng đội ngũ cán bộ, công
chức cấp xã và hoạt động nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã tại
huyện Đại Từ, đề xuất giải pháp nhằm cải thiện hơn nữa hoạt động nâng cao chất
lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã tại huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên trong
thời gian tới.
2.2. Mục tiêu cụ thể
- Hệ thống hóa một số cơ sở lý luận và thực tiễn về nâng cao chất lượng đội
ngũ cán bộ, công chức cấp xã theo quan điểm quản lý kinh tế.
- Phân tích, đánh giá thực trạng chất lượng về đội ngũ cán bộ, công chức cấp
xã và hoạt động nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã tại huyện
Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên.
- Xác định các nhân tố ảnh hưởng đến nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ,
công chức và chỉ ra những kết quả đạt được, những hạn chế, nguyên nhân của, hạn
chế về hoạt động nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã tại huyện
Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên.
- Đề xuất một số giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức
cấp xã tại huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên trong thời gian tới.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
3.1. Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của đề tài là hoạt động nâng cao chất lượng đội ngũ
cán bộ, công chức cấp xã tại huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên.
3.2. Phạm vi nghiên cứu

- Về không gian: Đề tài nghiên cứu tại huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên.
- Về thời gian: Số liệu thứ cấp được thu thập từ năm 2017 đến tháng 6 năm
2020. Số liệu điều tra thực tế vào tháng 4,5 năm 2020.


3
- Về nội dung: Đề tài nghiên cứu thực trạng hoạt động nâng cao chất lượng
đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã và đề xuất một số giải pháp nâng cao chất lượng
đội ngũ cán bộ công chức cấp xã của huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên trong thời
gian tới.
4. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn
- Ý nghĩa lý luận: Luận văn bổ sung và làm rõ một số vấn đề lý luận khoa học
về nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã theo quan điểm quản lý
kinh tế.
- Ý nghĩa thực tiễn: Luận văn cung cấp cơ sở khoa học và thực tiễn giúp các
cơ quan hành chính cấp xã nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã
đạt kết quả tốt nhất.
5. Kết cấu của đề tài
Ngoài phần Mở đầu, Kết luận, Tài liệu tham khảo, Luận văn được kết cấu
thành 4 chương:
Chương 1. Cơ sở lý luận và thực tiễn về nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ,
công chức cấp xã.
Chương 2: Phương pháp nghiên cứu
Chương 3: Thực trạng nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã
của huyện Đai Từ, tỉnh Thái Nguyên
Chương 4. Giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã
tại huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên.


4

Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG
ĐỘI NGŨ CÁN BỘ, CÔNG CHỨC CẤP XÃ
1.1. Cơ sở lý luận về nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã
1.1.1. Những khái niệm có liên quan
1.1.1.1. Cán bộ, cơng chức cấp xã.
a. Cán bộ
* Khái niệm:
Khái niệm cán bộ cấp xã được quy định tại Khoản 3 điều 4 Luật Cán bộ,
công chức năm 2008: “Cán bộ xã, phường, thị trấn (sau đây gọi chung là cấp xã) là
công dân Việt Nam, được bầu cử giữ chức vụ theo nhiệm kỳ trong Thường trực Hội
đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân, Bí thư, Phó Bí thư Đảng ủy, người đứng đầu tổ
chức chính trị - xã hội”. (Quốc hội, 2008)
Như vậy, cán bộ cấp xã bao gồm những người giữ các chức vụ: Bí thư, Phó
bí thư Đảng ủy, Chủ tịch, phó chủ tịch HĐND; Chủ tịch, Phó chủ tịch UBND, Chủ
tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam xã; Bí thư Đồn Thanh niên cộng sản Hồ
Chí Minh xã; Chủ tịch Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam xã; Chủ tịch Hội Nông dân
Việt Nam xã, Chủ tịch Hội Cựu chiến binh xã.
* Phân loại:
Tùy góc độ và mục tiêu xem xét có thể phân loại đội ngũ cán bộ thành các
nhóm khác nhau:
Xét về loại hình có thể phân thành: cán bộ đảng, đoàn thể; cán bộ nhà nước;
(Hoàng Trọng, Chu Nguyễn Mộng Ngọc, 2008)
Theo tính chất và chức năng, nhiệm vụ có thể phân thành: Nhóm lãnh đạo,
quản lý; nhóm chun gia; nhóm cơng chức, viên chức.
+ Nhóm cán bộ lãnh đạo, quản lý: bao gồm những người giữ chức vụ và
trách nhiệm điều hành trong một cơ quan, tổ chức, đơn vị, có ảnh hưởng lớn đến
hoạt động của tổ chức, có vai trị quyết định và định hướng điều khiển hoạt động
của cả bộ máy... Thông thường, cán bộ lãnh đạo và cán bộ quản lý được hiểu tương

5
đồng, vì cán bộ lãnh đạo, quản lý phải là người giỏi nghiệp vụ chun mơn, có đủ
năng lực và phẩm chất để định hướng, điều khiển, chỉ huy, phải có khả năng tổ chức
cơng việc và đồn kết tập thể.
Tuy nhiên, khái niệm lãnh đạo và khái niệm quản lý khơng hồn tồn đồng
nhất với nhau, vì lãnh đạo thường dùng để chỉ khả năng định hướng, xác định mục
đích lâu dài và khả năng lơi cuốn, thúc đẩy mọi người, thường được gắn liền với
việc thiết lập đường lối, chính sách. Cịn “quản lý” dùng để chỉ khả năng tổ chức,
xác định mục tiêu cụ thể để thi hành các đường lối chính sách ấy.
Nhóm chun gia: Bao gồm những người giỏi một nghề, một ngành, có trình
độ lý thuyết cao và năng lực hành động thực tiễn, năng lực nghiên cứu, sáng tạo,
giải quyết một vấn đề lý luận hay thực hành. Đây là nhóm nhân lực bậc cao của xã
hội, có vai trị như một bộ phận, mũi nhọn của sự phát triển.
+ Nhóm cơng chức, viên chức: Bao gồm những người được tuyển dụng để
trực tiếp thực thi các công việc hàng ngày của cơ quan, tổ chức, được hưởng lương
theo ngạch, bậc, trình độ và chức vụ. Đây là nhóm có số lượng đơng đảo trong tồn
bộ đội ngũ cán bộ, cơng chức.
b. Cơng chức
* Khái niệm:
Khái niệm công chức lần đầu tiên được nêu ra trong Sắc lệnh 76/SL ngày
20/5/1950 của Chủ tịch nước Việt Nam dân chủ cộng hòa ban hành Quy chế
công chức như sau: “Những công dân Việt Nam được chính quyền nhân dân
tuyển để giữ một chức vụ thường xuyên trong các cơ quan Chính phủ, ở trong
hay ở ngồi nước, đều là cơng chức theo Quy chế này, trừ những trường hợp
riêng biệt do Chính phủ định" (Trích Điều 1, Sắc lệnh số 76/SL ngày 20 tháng 5
năm 1950). (Chủ tịch nước, 1950)
Khái niệm công chức cấp xã được quy định tại Khoản 3, Điều 4, Luật cán bộ,
công chức 2008: “Công chức cấp xã là công dân Việt Nam, được tuyển dụng, bổ
nhiệm vào ngạch, chức vụ, chức danh tương ứng với vị trí việc làm trong cơ quan

của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội ở cấp xã, trong
biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước”. (Quốc hội, 2008)


6
Công chức cấp xã gồm các chức danh: Chỉ huy trưởng Quân sự cấp xã và
Trưởng Công an xã; Văn phịng - thống kê; Địa chính - xây dựng - đô thị và môi
trường (đối với phường, thị trấn) hoặc Địa chính - nơng nghiệp - xây dựng và mơi
trường (đối với xã); Tài chính - Kế tốn; Tư pháp - Hộ tịch; Văn hóa - xã hội. Ngồi
ra, cơng chức cấp xã cịn bao gồm cả cán bộ, cơng chức được luân chuyển, điều
động, biệt phái về cấp xã.
* Phân loại:
Căn cứ Khoản 4 Điều 1 Luật Cán bộ, cơng chức và Luật Viên chức 2019 (có
hiệu lực từ 01/07/2020) quy định:
- Căn cứ vào lĩnh vực ngành, nghề, chuyên môn, nghiệp vụ, công chức được
phân loại theo ngạch công chức tương ứng sau đây: (Quốc hội, 2019)
+ Loại A gồm những người được bổ nhiệm vào ngạch chuyên viên cao cấp
hoặc tương đương;
+ Loại B gồm những người được bổ nhiệm vào ngạch chuyên viên chính
hoặc tương đương;
+ Loại C gồm những người được bổ nhiệm vào ngạch chuyên viên hoặc
tương đương;
+ Loại D gồm những người được bổ nhiệm vào ngạch cán sự hoặc tương
đương và ngạch nhân viên;
+ Loại đối với ngạch công chức quy định tại điểm e khoản 1 Điều 42 của
Luật này (Ngạch khác) theo quy định của Chính phủ.
- Căn cứ vào vị trí cơng tác, cơng chức được phân loại như sau: (Quốc hội, 2019)
+ Công chức giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý: Là công chức giữ cương vị chỉ
huy trong điều hành cơng việc. Tùy theo tính chất cơng việc ở các vị trí khác nhau
mà phân ra cơng chức lãnh đạo ở các cấp độ cao thấp khác nhau. Công chức giữ

chức vụ lãnh đạo, quản lý được giao những thẩm quyền, trách nhiệm nhất định.
Thẩm quyền và trách nhiệm đó gắn với chức vụ lãnh đạo đảm nhiệm, thẩm quyền
càng cao thì trách nhiệm càng nặng nề.
+ Công chức không giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý: Công chức chuyên môn,
nghiệp vụ: là những người được trao thẩm quyền nhất định trong phạm vi công tác


7
của mình để thừa hành cơng việc, thi hành cơng vụ nhân danh quyền lực nhà nước.
Trên cơ sở chuyên môn nghiệp vụ và nhiệm vụ được giao, họ tham mưu cho lãnh
đạo ra các quyết định quản lý hành chính và có thể họ là người trực tiếp thực hiện
các quyết định hành chính đó.
c. Đội ngũ cán bộ, công chức
Theo từ điển Tiếng Việt định nghĩa: “Đội ngũ là tập hợp gồm một số đông
người cùng chức năng, nhiệm vụ hoặc nghề nghiệp, hợp thành lực lượng hoạt động
trong hệ thống (tổ chức) và cùng chung một mục đích nhất định”. (Từ điển Tiếng
Việt, 1994).
Tuy nhiên, ở một nghĩa chung nhất chúng ta có thể hiểu: Đội ngũ là tập hợp
một số đông người hợp thành một lực lượng để thực hiện một hay nhiều chức năng,
có thể cùng nghề nghiệp hoặc khác nghề, nhưng có chung mục đích xác định. Họ
làm theo kế hoạch và gắn bó với nhau bằng lợi ích vật chất và tinh thần cụ thể.
Theo tác giả Nguyễn Lân thì đội ngũ gồm “Tập thể người trong một tổ chức
quy củ” (Nguyễn Lân, 2002).
Như vậy, khái niệm đội ngũ cán bộ công chức là một nhóm người, một tổ
chức, tập hợp thành một lực lượng để thực hiện một mục đích nhất định. Đội ngũ
cán bộ công chức bao gồm các thành tố cấu trúc: số lượng, chất lượng và cơ cấu.
Do đó người quản lý UBND cấp xã phải xây dựng, gắn kết các thành viên tạo ra đội
ngũ, trong đó mỗi người có thể có phong cách riêng, nhưng phải có sự thống nhất
cao về mục đích cần đạt tới.
1.1.1.2. Chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức

a. Chất lượng
Chất lượng là một thuật ngữ đã tồn tại từ lâu trong lịch sử. Trong từng giai
đoạn phát triển của sản xuất đã xuất hiện một số định nghĩa về chất lượng: Theo Tổ
chức Quốc tế về Tiêu chuẩn hóa, tiêu chuẩn ISO 8402:2000, đã định nghĩa Chất
lượng là khả năng của tập hợp các đặc tính của một thực thể, tạo cho thực thể đó
khả năng thỏa mãn các nhu cầu đã được cơng bố hay cịn tiềm ẩn.
Theo Tổ chức kiểm tra chất lượng Châu Á (European Quality Control
Organization): “Chất lượng là mức độ phù hợp với yêu cầu người tiêu dùng”.


8
Theo Tiêu chuẩn Pháp: “Chất lượng là tiềm năng của một sản phẩm hay dịch
vụ nhằm thỏa mãn nhu cầu người dùng”. Nhưng dù tiếp cận theo cách nào, khái
niệm “chất lượng” cũng phải đảm bảo: phù hợp với tiêu chuẩn đã được cơng bố,
phù hợp với những địi hỏi của người sử dụng, sự kết hợp cả tiêu chuẩn và địi hỏi
của người tiêu dùng. Đó là u cầu không thể thiếu được để đánh giá chất lượng của
một loại hàng hóa, dịch vụ nào đó.
Chất lượng nguồn nhân lực được hiểu là trạng thái nhất định của nguồn nhân
lực thể hiện mối quan hệ giữa các yếu tố cấu thành bên trong của nguồn nhân lực.
(Mai Quốc Chánh, Trần Xuân Cầu, 2003)
Như vậy, chất lượng của nguồn nhân lực được hiểu là tổng hợp những phẩm
chất nhất định về sức khỏe, trí tuệ khoa học, chun mơn nghề nghiệp, phẩm chất
đạo đức, ý chí, niềm tin, năng lực; ln gắn bó với tập thể, với cộng đồng và tham
gia một cách tích cực vào q trình cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
c. Chất lượng cán bộ
Từ khái niệm trên, Chất lượng cán bộ là tổng hợp những phẩm chất nhất định
về sức khoẻ, trí tuệ, chuyên mơn nghiệp vụ, phẩm chất đạo đức, ý chí, niềm tin và
năng lực của cán bộ cấp xã đối với yêu cầu công việc của tổ chức và đảm bảo cho tổ
chức thực hiện thắng lợi mục tiêu đã đặt ra.
d. Chất lượng công chức

Từ khái niệm trên, Chất lượng công chức là tổng hợp những phẩm chất nhất
định về sức khoẻ, trí tuệ, chun mơn nghiệp vụ, phẩm chất đạo đức, ý chí, niềm tin
và năng lực của cơng chức cấp xã đối với yêu cầu công việc của tổ chức và đảm bảo
cho tổ chức thực hiện thắng lợi mục tiêu đã đặt ra.
e. Chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức
Chất lượng đội ngũ CBCC là chỉ tiêu tổng hợp, đánh giá sức khỏe, phẩm
chất đạo đức, trình độ năng lực và khả năng thích ứng của đội ngũ cán bộ, công
chức đối với yêu cầu công việc của tổ chức và đảm bảo cho tổ chức thực hiện thắng
lợi mục tiêu đã đặt ra. (Hoàng Trọng, Chu Nguyễn Mộng Ngọc, 2008)
Đây là một loại lao động có tính chất đặc thù riêng, xuất phát từ vị trí, vai trị
của chính đội ngũ lao động này. Chất lượng của đội ngũ CBCC thể hiện ở trình độ,


9
năng lực chun mơn, sự hiểu biết về chính trị - xã hội, phẩm chất đạo đức, khả
năng thích nghi với sự chuyển đổi của nền kinh tế mới... Chất lượng của CBCC cịn
bao hàm tình trạng sức khỏe, người CBCC cần phải có đủ điều kiện sức khỏe để
thực thi nhiệm vụ, công việc được giao. Chất lượng của đội ngũ CBCC là một trạng
thái nhất định của đội ngũ CBCC, thể hiện mối quan hệ phối hợp, tương tác giữa
các yếu tố, các thành phần cấu thành nên bản chất bên trong của đội ngũ CBCC.
Chất lượng của cả đội ngũ không phải là sự tập hợp giản đơn số lượng, mà là sự
tổng hợp sức mạnh của toàn bộ đội ngũ. Sức mạnh này bắt nguồn từ phẩm chất vốn
có bên trong của mỗi CBCC và nó được tăng lên gấp bội bởi tính thống nhất của tổ
chức, của sự giáo dục, đào tạo, phân công, quản lý và kỷ luật trong đội ngũ.
Như vậy, có thể nói chất lượng của đội ngũ CBCC bao gồm:
- Chất lượng của từng CBCC, cụ thể là phẩm chất chính trị, đạo đức, trình độ
năng lực và khả năng hồn thành nhiệm vụ. Chất lượng của từng cán bộ, công chức
là yếu tố cơ bản tạo nên chất lượng của cả đội ngũ.
- Chất lượng của cả đội ngũ, một chỉnh thể, thể hiện ở cơ cấu đội ngũ được tổ
chức khoa học, có tỷ lệ cân đối, hợp lý vì số lượng và độ tuổi bình quân được phân

bố trên cơ sở các địa phương, đơn vị và lĩnh vực hoạt động của đời sống xã hội.
Từ những đặc điểm trên, có thể khái niệm: Chất lượng đội ngũ CBCC là một
hệ thống những phẩm chất, giá trị được kết cấu như một chỉnh thể toàn diện được
thể hiện qua phẩm chất chính trị, phẩm chất đạo đức, trình độ năng lực, khả năng
hoàn thành nhiệm vụ của mỗi CBCC và cơ cấu, số lượng, độ tuổi của cả đội ngũ.
1.1.1.3. Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức
Nâng cao chất lượng đội ngũ công chức cấp xã là tổng thể các hình thức,
phương pháp, chính sách và biện pháp nhằm hoàn thiện và nâng cao chất lượng
từng cơng chức đáp ứng địi hỏi về nguồn nhân lực cho sự phát triển kinh tế- xã hội
trong từng giai đoạn phát triển. Nâng cao chất lượng đội ngũ công chức là một yếu
tố vô cùng quan trọng trong việc hồn thiện bản thân trong mỗi người cơng chức.
Bên cạnh thể lực, trí lực thì chất lượng nguồn nhân lực còn phản ánh tác phong, thái
độ, ý thức làm việc của người công chức.
Việc nâng cao chất lượng đội ngũ cơng chức cấp xã sẽ góp phần làm tăng ý
thức, trách nhiệm lao động, góp phần làm tăng năng suất lao động xã hội. Nâng cao


10
chất lượng đội ngũ cơng chức cấp xã có vai trị đặc biệt quan trọng trong tiến trình
phát triển kinh tế xã hội của địa phương. Để phát triển nhanh, bền vững mỗi địa
phương cần hết sức quan tâm đến chính sách phát huy tối đa năng lực của cơng
chức thông qua nâng cao chất lượng đội ngũ công chức của mình như: đào tạo, đào
tạo lại, chăm sóc sức khỏe cả về vật chất, tinh thần, có chính sách đãi ngộ nhân tài
hợp lý, rèn luyện tác phong công nghiệp,...
Như vậy, nâng cao chất lượng đội ngũ công chức cấp xã chính là việc hồn
thiện những điểm cịn thiếu sót, chưa hợp lý trong số lượng, cơ cấu lao động của
đội ngũ công chức cấp xã, đồng thời cải thiện những mặt còn yếu kém trong năng
lực, phẩm chất của đội ngũ công chức sao cho quy mô, tỷ trọng công chức vừa đủ,
tận dụng tối đa năng suất lao động, khơng thừa, khơng thiếu và trình độ của người
cơng chức thì đáp ứng tốt u cầu của từng vị trí, kết hợp với đó là việc cải thiện

mơi trường làm việc, đảm bảo cho sức khỏe, tinh thần của người cơng chức ln
được duy trì ở trạng thái tốt nhất, để họ có thể phục vụ hết mình vì cơng việc.
1.1.2. Đặc điểm của đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã
CBCC cấp xã là một bộ phận của đội ngũ CBCC được tạo nên từ hai nguồn
chính là bầu cử và tuyển dụng. Do các tổ chức hành chính nhà nước có cấu trúc thứ
bậc, thực hiện các chức năng đa dạng, phức tạp nên CBCC cấp xã cũng có những
đặc trưng cơ bản giống các đối tượng CBCC khác, đó là:
- CBCC là nhân tố chủ yếu, nhân tố hàng đầu đóng góp vào sự tồn tại, phát
triển của cơ quan, tổ chức. Đồng thời họ chịu sự ràng buộc theo những nguyên tắc
và khuôn khổ nhất định do tổ chức đặt ra;
- CBCC mang tính Đảng, tính giai cấp rõ rệt và sản phẩm của họ là các quyết
định quản lý; CBCC là những người được hưởng lương từ ngân sách nhà nước; là
chủ thể của nền công vụ, là những người thực thi công vụ và được Nhà nước đảm
bảo các điều kiện cần thiết, quyền lợi chính đáng để có khả năng và yên tâm thực
thi công vụ;
Đội ngũ CBCC hoạt động mang tính chất ổn định, ít chịu biến động nhằm
duy trì tính ổn định, liên tục của nền hành chính; họ được bảo hộ bằng quy định
“biên chế nhà nước”.
Bên cạnh những đặc điểm chung giống như CBCC khác, do đặc thù hoạt
động của đội ngũ CBCC cấp xã nên đội ngũ này có những đặc điểm đặc thù:


11
Thứ nhất, hầu hết đội ngũ CBCC xã, phường, thị trấn đều là người địa
phương, sinh sống tại địa phương, có quan hệ dịng tộc và gắn bó với người dân tại
địa phương đó. CBCC chính quyền cấp xã là những người xuất phát từ cơ sở, họ
vừa trực tiếp tham gia lao động sản xuất, vừa là người đại diện cho nhân dân thực
hiện chức năng quản lý nhà nước, giải quyết các công việc của nhà nước. Do vậy,
xét ở khía cạnh nào đó, CBCC cấp xã bị chi phối, ảnh hưởng rất nhiều bởi những
phong tục tập quán làng quê, những nét văn hóa bản sắc riêng đặc thù của địa

phương, của dịng họ.
Thứ hai, tính ổn định, liên tục công tác của CBCC cấp xã không giống như
CBCC từ cấp huyện trở lên đến Trung ương. Cán bộ chủ chốt được bầu cử ở cấp xã
như tổ chức Đảng, Mặt trận tổ quốc, Hội đồng nhân dân hết nhiệm kỳ nếu khơng
trúng cử thì việc sắp xếp, bố trí cơng tác về cơ bản khơng giống như CBCC khác.
Khi hết nhiệm kỳ thôi không đảm đương chức danh chủ chốt, số cán bộ đã qua đào
tạo, có chun mơn nghiệp vụ, uy tín và kinh nghiệm được bố trí vào các vị trí
khác, được chuyển hướng theo chế độ cơng chức; số cịn lại, do khơng đủ tiêu
chuẩn thì miễn nhiệm trở thành cơng dân của địa phương.
Thứ ba, sản phẩm hoạt động của CBCC cấp xã là các quyết định quản lý
hành chính có tác động sâu rộng đến đời sống kinh tế, xã hội và cục diện địa
phương. Vì vậy địi hỏi người CBCC phải có trình độ hiểu biết sâu rộng, có kỹ năng
làm việc thuần thục trên lĩnh vực mà họ đảm nhiệm.
Thứ tư, CBCC cấp xã của cả nước hiện nay rất đông, tuy nhiên về chất lượng
lại rất yếu, độ tuổi tương đối già. Hơn nữa, trình độ chun mơn, năng lực quản lý
của đội ngũ chủ chốt chính quyền cơ sở chưa đồng đều, chưa đáp ứng được yêu cầu
quản lý nhà nước ở chính quyền cơ sở. Đây là một trong những nguyên nhân dẫn
đến hiệu quả giải quyết công việc của đội ngũ CBCC cấp xã chưa cao.
1.1.3. Vai trị của đội ngũ cán bộ, cơng chức cấp xã
Cán bộ, công chức cấp xã là một bộ phận không thể thiếu trong đội ngũ cán
bộ, công chức của nước ta. Mọi hoạt động của chính quyền cơ sở đều do cơng chức
cấp xã thực hiện. Vai trị của đội ngũ CBCC cấp xã thể hiện:
- Là nguồn nhân lực quan trọng có vai trị quyết định trong việc nâng cao
hiệu quả hoạt động của bộ máy hành chính nhà nước, đưa các chính sách và thực