Tài liệu Kiêng kị trong ăn uống đối với bệnh nhân đái tháo đường pdf

Kiêng kị trong ăn uống đối với
bệnh nhân đái tháo đường

Đối với người bị bệnh ĐTĐ thì khống chế lượng đường đưa vào cơ thể là
hết sức quan trọng.
Đái tháo đường (ĐTĐ) là một bệnh lý nội tiết. Biểu hiện của bệnh là uống
nhiều, ăn nhiều, đi tiểu nhiều, mệt mỏi, gầy đi, lượng đường trong nước tiểu và
trong máu tăng cao, đấy là do sự phân tiết chất insulin trong cơ thể tuyệt đối hoặc
tương đối không đủ, gây ra sự rối loạn chuyển hóa đường, protein, chất béo, nước
và điện giải. Chứng này thuộc phạm trù mà Đông y gọi là “tiêu khát”.

Theo quan điểm Đông y
Trong cuốn “Hoàng Đế nội kinh” là tác phẩm y học nổi tiếng của Trung
Quốc từ xa xưa, đã ghi chép bệnh “tiêu khát” và cho rằng bệnh này do ba tạng phế
(phổi), vị (dạ dày) và thận bị nhiệt đốt, âm thiếu, việc vận chuyển đồ ăn thức uống
bị thất thường gây ra. Nhiệt đốt, âm thiếu là nói phế táo, dạ dày nhiệt, thận hư, tân
thiếu, dịch hao.
Tân dịch không được bổ dưỡng đầy đủ việc đưa chất trong lên và đưa khí
đục xuống không bình thường. Muốn ngăn ngừa tiêu khát cần phải điều trị, chỉnh
lý tác dụng sinh thành và vận chuyển phân bố tân dịch của phế, tỳ và thận.
Ăn uống là nguồn của tân dịch, tiêu khát chủ yếu do ăn uống không điều
độ, khiến sự đưa chất trong lên đưa chất đục xuống không bình thường, tích nhiệt
đốt lên làm tổn thương tân dịch nên gây ra bệnh này. Vì vậy người bị bệnh ĐTĐ
phải kiêng ăn các thứ béo, ngọt, vị đậm.
Đông y cho rằng, cơ chế của bệnh ĐTĐ là âm hư, tán nhiệt gây ra, mà các
chất béo, ngọt, vị đậm đều làm thương âm, trợ nhiệt nên phải kiêng ăn.
Do tẩm bổ các chất béo, ngọt, vị đậm, uống rượu mạnh thời gian dài, tì vị bị
tổn thương, làm cho công năng vận hóa của tì vị mất tác dụng, không thể tiêu hóa
nỗi các thức béo, ngọt quá nhiều, lâu ngày sẽ gây ra nhiệt bên trong đốt lên mạnh
làm cho tiêu tán các thức dinh dưỡng đưa vào và hao tổn tân dịch, làm cho tân
dịch không đủ, xuất hiện triệu chứng họng khô, miệng khát vô độ, muốn uống

nước nhiều, khiến bệnh tình càng nặng.
Trong “Âm dương biện luận” của Tố Vấn nói: “Hai dương kết thì thành
tiêu”. Hai dương ở đây là chỉ dạ dày và ruột. Nếu ăn các thức béo, ngọt, vị đậm
trong thời gian dài, ảnh hưởng đến sự tiêu hóa của tì vị, trong dạ dày nhiều thức ăn
tích trệ, nhiệt tích trữ hóa thành táo, làm trương âm và hao tân dịch, xuất hiện triệu
chứng tiêu thức ăn dễ đói mà thành ra tiêu khát.
Béo là những loại thực phẩm có hàm lượng chất béo cao như: thịt mỡ, bơ,
lòng đỏ trứng. Ngọt là các thức ăn uống có hàm lượng đường cao, như: đường,
mứt, kẹo, hoa quả.
Vị đậm là nói các thức cay, táo, nhiệt như: rượu, thuốc lá, gừng, ớt, hạt tiêu,
quế và các thực phẩm xào, rán, các thức có hàm lượng tinh bột cao cũng cần kiêng
như: khoai lang, khoai tây, hạt dẻ, khoai môn, bột ngó sen.
Ngoài ra, giảm ăn hoặc không ăn mỡ động vật, đồng thời kiêng ăn nội tạng
động vật như: óc, thận, dạ dày, tim, là những thức có hàm lượng cholesterol cao.

Những thực phẩm nên và không ăn

Đối với người bị bệnh ĐTĐ thì khống chế lượng đường đưa vào cơ thể là
hết sức quan trọng. Thường ngày phải kiêng ăn các loại đường, kẹo, mứt, bột ngó
sen và các món điểm tâm ngọt.
Các loại khoai ngọt quá cũng không nên ăn, vì các thức này rất nhiều thành
phần đường, được hấp thu nhanh trong ruột, sẽ thúc đẩy lượng đường trong máu
tăng nhanh.
Nếu người bệnh thấy đói quá chịu không được, có thể ăn tăng rau xanh
như: bí đỏ, rau tần, cải thìa, bí đao, dưa chuột, rau cải dầu, mướp đắng, cà chua,
hẹ. Còn có thực thực phẩm khác như trứng, thủy sản đều có thể ăn một lượng thích
hợp.
Những nghiên cứu gần đây chứng minh, chất xơ có thể làm chậm lại sự hấp
thu đường glucose trong cơ thể, từ đó có thể làm giảm nồng độ đường trong máu
sau khi ăn cơm. Những nhà nghiên cứu bệnh học về bệnh dịch truyền nhiễm còn

nêu ra: chất xơ còn có khả năng phòng ngừa bệnh mạch vành phát sinh.
Vì vậy đối với người bị bệnh ĐTĐ, không thể thiếu thành phần chất xơ
trong thức ăn như: cám, lúa mạch, vỏ, ngô, bã đậu phụ, rong biển, mỗi ngày lượng
chất xơ đưa vào trong cơ thể tốt nhất là 30g trở lên, như vậy sẽ làm giảm tốc độ
hấp thu đường ở trong đường ruột, ngăn ngừa lượng đường trong máu tăng cao,
qua đó giúp cho người bệnh giữ được sự ổn định tương đối lượng đường trong
máu, đồng thời cũng làm giảm được cảm giác đói, làm giảm béo và hạ thấp hàm
lượng mỡ trong máu.