Tài liệu Khi xây dựng các mô hình chống rủi ro, yếu tố con người đã bị bỏ quên docx

Khi xây dựng các mô hình chống rủi ro,
yếu tố con người đã bị bỏ quên –phần2
Dường như sự xáo trộn kinh tế ngày nay là một bản cáo
trạng ngầm trong các lĩnh vực bí ẩn của các mánh khóe tài
chính đó là một sự pha trộn của toán học, thống kê và và
thuật toán máy tính.


Họ đã xem xét nhiều bản báo cáo nghiên cứu được công bố bởi
các nhà phân tích và các nhà kinh tế của Wall Street, và hỏi tại
sao các chuyên gia Wall Street thất bại trong việc dự đoán làn
sóng tịch thu tài sản thế chấp của các khoản vay dưới chuẩn
trong năm 2007 và 2008.

Các nhà kinh tế của Fed kết luận rằng các mô hình rủi ro được
sữ dụng bởi các nhà phân tích Wall Street đã dự đoán đúng sự
rớt giá từ 10 đến 20 % của bất động sản sẽ đẩy các loại chứng
khoán cầm cố vào tình trạng hiểm nghèo. Nhưng cũng chính các
nhà phân tích cho rằng khả năng đó là rất khó xảy ra.

Sự thất bại của các chuyên gia phân tích phố Wall trong việc thể
hiện làm thế nào các mô hình có thể chính xác đến vài con số
thập phân, song lại hoàn toàn phá sản.

Theo bài báo đó, các nhà phân tích đã bám níu lấy lời cầu
nguyện lạc quan một cách ngoan cường rằng giá nhà danh nghĩa
ở Mỹ đã không giảm trong nhiều thập kỷ mặc dầu giá nhà đã rớt
trên toàn quốc để điều chỉnh cho lạm phát trong năm 1970, và có
nhiều khu vực có giá nhà bị rớt với quy mô lớn trong nhiều năm
qua.

Bên cạnh đó, sự hình thành bong bóng nhà đất đã diễn ra khá là
suôn sẻ. Cho đến năm 2003, giá nhà đã tăng cùng với số lao
động được tuyển dụng, thu nhập, và các mô hình di trú, nhưng
sau đó nó xuất phát từ các yếu tố kinh tế cơ bản.

Paul S. Willen, một nhà kinh tế của Fed ở Boston đã nhận định
các mô hình của Wall Street bao hàm quá nhiều ý tưởng viễn
vông về giá nhà. Nhưng ông ta cho biết thêm là thật sự rất khó
dự đoán xu hướng giá của tài sản.

Ông nhận xét: “ Giá cả của tài sản, ví dụ như nhà cửa hay cổ
phiếu, phản ánh không chỉ là niềm tin của bạn vào tương lai, mà
bạn còn đánh cược vào niềm tin của những người khác. Đó là
thang bậc của niềm tin là những yếu tố hành vi thì nó trở nên
quá sức đối với các mô hình”

Thật sự là sự không chắc chắn về các yếu tố hành vi cùng với sự
phức tạp không ngừng của thị trường tài chính đã giải thích sự
phá sản của quản trị rủi ro. Các mô hình định lượng có nguồn gốc
từ học thuật và thường là các môn khoa học tự nhiên.

Trong nghiên cứu học thuật, trọng tâm là các vấn đề có thể giải
quyết, chứng minh và công bố- chứ không phải là các thách thức
khó khăn hỗn độn. Trong khoa học, các mô hình xuất phát từ các
dòng phân tử ở thể lỏng hay khí, điều mà thích nghi với các quy
luật vật lý rõ ràng, chặt chẽ.

Không phải xuất thân từ ngành tài chính, Emanuel Derman là một
nhà vật lý đã trở thành giám đốc tài chính ở Goldman Sachs, là

một nhà phân tích tài chính định lượng và là tác giả của vài mô
hình tài chính và cuốn sách “Cuộc đời của tôi như là một nhà
phân tích tài chính định lượng- sự phản chiếu của vật lý và tài
chính” (Willey, 2004).

Trong một bài báo sẽ được xuất bản vào năm tới trong một tạp
chí chuyên ngành, Derman đã viết rằng: “Làm lộn xộn cái mô
hình này trong thế giới ngày nay là đi theo một thảm họa tương
lai đã được định bởi niềm tin con người tuân theo các quy luật
toán học”
Tuy thế, trong một cuộc phòng vấn, Derman- vị giáo sư tại đại
học Columbia- cho rằng đổ lỗi cho các mô hình vì các khuyết
điểm của nó dường như là không chính xác. Ông nói: “Các mô
hình là một công cụ của niềm đam mê hơn là nguyên nhân của
cuộc khủng hoảng”
Còn Richard Lindsey, giám đốc của Callcott Group-một tập đoàn
tư vấn định lượng, lại tin là trong lúc thị trường bùng nổ các thị
trường mới có khuynh hướng đi nhanh hơn con người và các hệ
thống kỹ thuật hỗ trợ nó.

Các hệ thống hỗ trợ đó bao gồm các mô hình giá và rủi ro, sự
tinh thông của các bộ phận đầu não và sự am hiểu quản trị về
các công cụ tài chính. Đó là những gì đang xảy ra trong các thị
trường chứng khoán cầm cố và tín dụng phái sinh.

Lindsey nghĩ là các mô hình tốt hơn được áp dụng một cách khôn
ngoan hơn có lẻ sẽ giúp tình hình tốt hơn và có được sự thống
nhất chung của quản trị cấp cao. Ông lưu ý các thị trường chứng
khoán cầm cố đã phát triển một cách nhanh chóng và sinh ra
nhiều lợi nhuận trong một thập kỷ vừa qua.

Ông Lindsey, cựu kinh tế trưởng của Ủy ban chứng khoán và đối
hoái nói: “Nếu bạn đang tạo ra lợi nhuận cao, thì tôi đảm bảo với
bạn là ở đó có rủi ro cao dù thậm chí là bạn không thấy nó”.

Trong số các nhà phân tích tài chính định lượng, một vài người
đã nhận ra được cơn bão đang hình thành. Ông Lo, giám đốc của
phòng thí nghiệm kỹ thuật tài chính trực thuộc học viện kỹ thuật
Massachusett (MIT), là đồng tác giả của bài báo được giới thiệu
tại hội nghị của Văn phòng nghiên cứu kinh tế quốc gia vào tháng
10 năm 2004.

Bài báo nghiên cứu đó đã cảnh báo sự gia tăng rủi ro hệ thống
trong các thị trường tài chính và đặc biệt quan tâm đến thanh
khoản tiềm năng, đòn bẩy tài chính, và rủi ro các bên đối ứng từ
các quỹ đầu cơ.

Trong hai năm tiếp sau đó, Lo cũng đã có những bài thuyết trình
trước các quan chức của Cục dự trữ liên bang Mỹ (Fed) ở New
York và Washington, trước khi có bài thuyết trình trước Ngân
hàng Trung Ương châu Âu ở Brussels. Ông cho biết bài nghiên
cứu được các nhà kinh tế và viện sĩ đón nhận nồng nhiệt. Ông
cũng đã kêu gọi: “Về khía cạnh công nghiệp, nó đang bị gạt bỏ”.

Ông cho hay những câu trả lời gạt bỏ một cách thẳng thừng
chẳng có gì là đáng ngạc nhiên bởi vì Wall Street đang chạy theo
lợi nhuận trong một giai đoạn thuận lợi. Con đường tới một sự
thận trọng hợp lý bao gồm không chỉ là mô hình rủi ro tốt hơn, mà
còn có nhiều quy tắc hơn.

Cũng giống như những người khác, Lo đề cử điều kiện vốn cao
hơn cho các ngân hàng và quyền sữ dụng các ngân hàng đối
hoái cho các giao dịch các loại chứng khoán mới mẽ lạ lẫm, để từ
đó giá cả và các rủi ro có thể thấy được rõ ràng hơn. Bất cứ quỹ
đầu cơ nào có tài sản trên 1 tỷ USD nên bị bắt buộc báo cáo các
tài sản đang nắm giữ của họ cho cơ quan chức năng.


Các quy tắc tài chính nên được xem tương tự như các điều
khoản phòng ngừa hỏa hoạn trong luật xây dựng. Khả năng các
tòa nhà bị cháy là rất ít, nhưng luật pháp bắt buộc phải trang bị hệ
thống tưới nước chữa cháy trên trần nhà, hệ thống chữa cháy và
các dụng cụ thoát khỏi hỏa hoạn.

“Chúng ta học bài học theo cách khắc nghiệt rằng những hậu quả
có thể là rất bi thảm; thậm chí nếu điều đó, theo thống kê, là
không có thực.”