Tính toán hiệu suất sinh thái vùng và đề xuất giải pháp phát triển kinh tế cacbon thấp cho tỉnh long an

TR

I H C QU C GIA TP.HCM
NG
I H C BÁCH KHOA

NGUY N TH H NH NGUN

TÍNH TỐN HI U SU T SINH THÁI VÙNG VÀ
XU T
GI I PHÁP PHÁT TRI N KINH T CACBON TH P CHO
T NH LONG AN

Chuyên ngành: Qu n lý Môi tr
Mã s : 60 85 10

ng

LU N V N TH C S

N M 2013


TR

I H C QU C GIA TP.HCM
NG
I H C BÁCH KHOA

NGUY N TH H NH NGUN

TÍNH TỐN HI U SU T SINH THÁI VÙNG VÀ
XU T
GI I PHÁP PHÁT TRI N KINH T CACBON TH P CHO
T NH LONG AN

Chuyên ngành: Qu n lý Môi tr
Mã s : 60 85 10

ng

LU N V N TH C S


CƠNG TRÌNH
C HỒN THÀNH T I
TR NG
I H C BÁCH KHOA – HQG -HCM

Cán b h

ng d n khoa h c: TS. CH
ÌNH LÝ
(Ghi rõ h , tên, h c hàm, h c v và ch ký)

Cán b ch m nh n xét 1: PGS. TS NGUY N T N PHONG
(Ghi rõ h , tên, h c hàm, h c v và ch ký)

Cán b ch m nh n xét 2: TS. INH QU C TÚC
(Ghi rõ h , tên, h c hàm, h c v và ch ký)

Lu n v n th c s
c b o v t i Tr
ngày 27 tháng 8 n m 2013.

ng

i h c Bách Khoa,

HQG Tp. HCM

Thành ph n H i ng ánh giá lu n v n th c s g m:
(Ghi rõ h , tên, h c hàm, h c v c a H i ng ch m b o v lu n v n th c s )
1. PGS.TS Lê V n Trung
2. TS. Ch ình Lý
3. PGS.TS Nguy n T n Phong
4.TS. inh Qu c Túc
5. TS. Võ Thanh H ng
Xác nh n c a Ch t ch H i
ngành sau khi lu n v n ã
CH T CH H I

ng ánh giá LV và Tr
c s a ch a (n u có).
NG

TR

ng Khoa qu n lý chun

NG KHOA MƠI TR

NG


TR

I H C QU C GIA TP.HCM
NG
I H C BÁCH KHOA

C NG HÒA XÃ H I CH NGH A VI T NAM
c c l p - T do - H nh phúc

NHI M V LU N V N TH C S
H tên h c viên: Nguy n Th H nh Nguyên

MSHV: 11260561

Ngày, tháng, n m sinh: 13/09/1988

N i sinh: Long An

Chuyên ngành: Qu n lý môi tr

Mã s : 60 85 10

ng

I. TÊN
TÀI: TÍNH TỐN HI U SU T SINH THÁI VÙNG VÀ

XU T
GI I PHÁP PHÁT TRI N KINH T CACBON TH P CHO T NH
LONG AN
NHI M V VÀ N I DUNG:
Thu th p các d li u

u vào c n thi t

tính tốn hi u su t sinh thái;

Tính tốn hi u su t sinh thái cho t nh Long An;
Tính tốn

nh su t phát th i cacbon cho m t s ngành công nghi p.

xu t gi i pháp xây d ng n n kinh t cacbon th p phù h p v i i u ki n c
th c a t nh Long An;
II. NGÀY GIAO NHI M V : (Ghi theo trong Q giao tài): 20/08/2012
III. NGÀY HOÀN THÀNH NHI M V : (Ghi theo trong Q giao tài) .................
IV.CÁN B H
NG D N (Ghi rõ h c hàm, h c v , h , tên): TS. Ch ình Lý

Tp. HCM, ngày . . . . tháng .. . . n m 20....
CÁN B H

NG D N

CH NHI M B MÔN ÀO T O

(H tên và ch ký)

(H tên và ch ký)

TR

NG KHOA….………
(H tên và ch ký)


L IC M

N

Trong th i gian th c hi n lu n v n “Tính tốn hi u su t sinh thái vùng và
xu t gi i pháp phát tri n kinh t cacbon th p cho t nh Long An”, em ã nh n
c nhi u s quan tâm, giúp
q báu có th hồn thành t t lu n v n này.
V i lịng kính tr ng và bi t n sâu s c em xin
c bày t l i c m n chân thành t i
các th y, cô khoa Môi tr ng, tr ng i h c Bách Khoa thành ph H chí Minh
em trong q trình h c t p và hoàn thành
ã t o m i i u ki n thu n l i giúp
lu n v n.
Em xin bày t lòng bi t n sâu s c n TS. Ch
d n em th c hi n lu n v n c a mình.

ình Lý ã h t lòng giúp

,h

ng

Em c ng g i l i cám n chân thành t i các anh (ch ) làm vi c t i S Tài nguyên và
Môi tr ng t nh Long An ã t o m i i u ki n cho em thu th p s li u ph c v th c
hi n lu n v n c a mình.
Tơi xin g i l i c m n t i b n bè ã quan tâm,
hi n lu n v n.

ng viên tôi trong quá trình th c

Cu i cùng, con xin g i l i cám n n b m , nh ng ng i ã luôn bên c nh,
viên và khuy n khích con trong q trình th c hi n lu n v n c a mình.

ng

TP.HCM, ngày 20 tháng 09 n m 2013

Nguy n Th H nh Nguyên


TĨM T T
Áp d ng ph

ng pháp tính tốn hi u su t sinh thái cùa Zhou Zhenfeng và cs, 2006,

lu n v n ã th c hi n tính toán hi u su t sinh thái cho t nh Long An. K t qu cho
th y hi u su t sinh thái t nh Long An có xu h

ng gi m m nh trong giai o n 2001

– 2004, không t ng trong giai o n 2004 - 2005 và

c c i thi n d n trong giai

o n t 2005 – 2011. Di n bi n hi u su t qua các n m nh sau:
N m

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010 2011

EEI

327,2

253,2

204,9

131,3

107,4

107,4

115,2

117,2

117,2

121,8

Ngoài ra, lu n v n c ng ã ti n hành tính tốn

126

nh su t phát th i cho t nh Long An,

d a trên ph

ng pháp

gi i pháp h

ng t i n n kinh t cacbon th p cho t nh Long An. K t qu tính tốn

cho th y nh

c tham kh o theo IPCC, 2006.

sau: (1) Nhóm các ngành có

0,1kgCO2/1.000.000VN

ây là c s

xu t

nh su t phát th i nh

g m: Ngành s n xu t th c ph m và

xu t s n ph m b ng da, gi da; Ngành s n xu t xe có

h n

u ng; ngành s n

ng c ; Ngành s n xu t trang

ph c; Ngành s n xu t in và sao b n ghi; Ngành s n xu t s n ph m g và lâm s n;
Ngành s n xu t máy móc, thi t b . (2) Nhóm ngành có
kho ng t 0,1 – 0,13 kgCO2/1.000.000VN

nh su t phát th i n m trong

g m: Ngành s n xu t ph

ng ti n v n

t i khác; Ngành s n xu t s n ph m cao su và plastics; Ngành s n xu t gi

ng, t ,

bàn gh và s n ph m khác; Ngành s n xu t s n ph m t kim lo i; Ngành s n xu t
s n

ph m

d t.

(3)

Nhóm

0,13kgCO2/1.000.000VN

ngành

có

nh

su t

phát

th i

l n

h n

g m: Ngành s n xu t kim lo i; ngành s n xu t gi y và

s n ph m b ng gi y; Ngành s n xu t s n ph m khoáng phi kim lo i; Ngành s n xu t
hóa ch t.
D a trên k t qu tính tốn
xu t các gi i pháp

h

nh su t phát th i và m t s tiêu chí khác, lu n v n ã
ng

n n n kinh t cacbon th p cho t nh Long An g m:

(1) Gi i pháp ch n l c trong thu hút

u t ;(2) Gi i pháp nâng cao hi u su t sinh

thái cho t t c các ngành công nghi p t i Long An; (3) Gi i pháp nâng cao hi u su t
sinh thái cho các ngành có

nh su phát th i cacbon cao.


ABSTRACT

Base on the calculation method of eco-efficiency was developed by Zhenfeng Zhou
et al, 2006, thesis calculated eco-efficiency for Long An province. The result has
showed that efficiency of Long An province was decreased strongly in the period
2001 - 2004, not increased in the period 2004 - 2005 and improved slowly in the
period 2005 - 2011. Happenings of eco-efficiency in Long An province is
following:
Year

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

EEI

327,2

253,2

204,9

131,3

107,4

107,4

115,2

117,2

117,2

121,8

126

Besides, based on method was developed by the IPCC, 2006, the thesis also
calculated the emission norms for the industries of Long An province. Which is the
basis to propose solutions towards the low carbon economy for Long An province.
Calculation result is as follows: (1) The industries have the emissions norms less
than 0.1 kgCO2/1,000,000VND, include: Food and beverage and tobacco products;
apparel and leather and allied products; Motor vehicles products; Outfit products;
Printing and related support activities; Wood products; machinery and equipment
products.

(2)

The

industries

have

the

emissions

norms

form

0.1-

0.13kgCO2/1,000,000VND, include: Other vehicles products; Plastics and rubber
products; Furniture and related products; Primary metals; Fabricated metal
products; textile mills and textile product mills.

(3) The industries have the

emissions norms more than 0.13kgCO2/1,000,000VND, include: Primary metals;
paper products; Nonmetallic mineral products; Chemical products.
Based on the calculation result of emission norms and some other criterias, the
thesis proposed the solutions to develop the low-carbon economy in Long An
province, including: (1) Selecting the industries to attract investment. (2) Solutions
to improve the eco-efficiency for all of industries in Long An province. (3)
Solutions to improve the eco-efficiency for industries in Long An province, which
have high emission norms.


L I CAM OAN
Tôi xin cam oan r ng ây là lu n v n “Tính tốn hi u su t sinh thái vùng và
xu t gi i pháp phát tri n kinh t cacbon th p cho t nh Long An” c a tôi,
c
s h ng d n c a TS. Ch ình Lý. Các n i dung và k t qu trình bày trong
tài này là cơng trình nghiên c u c a riêng tôi và không sao chép. Nh ng s li u
trong các b ng bi u ph c v cho vi c phân tích, nh n xét, ánh giá
c tác gi thu
th p t các ngu n khác nhau và
c ghi trong m c tài li u tham kh o. Ngồi ra,
tài cịn s d ng m t s nh n xét, ánh giá c ng nh s li u c a các tác gi ,
c quan t ch c khác và c ng
c th hi n trong ph n tài li u tham kh o.
N u phát hi n có b t k s gian l n nào tơi xin hồn tồn ch u trách nhi m tr
H i ng, c ng nh k t qu lu n v n c a mình.

TP.HCM, ngày 20 tháng 8 n m 2013

Tác gi

Nguy n Th H nh Nguyên

c


M CL C

1

M cl c

i

Danh m c hình

v

Danh m c b ng

vi

Danh m c ch vi t t t

vii

PH N M

3

U

tv n

3

2 T ng quan tài li u

4

2.1 Tình hình nghiên c u ngồi n

c

4

2.2 Tình hình nghiên c u trong n

c

8

3 M c tiêu nghiên c u

8

3.1 M c tiêu chung

8

3.2 M c tiêu c th

8

4 N i dung và ph

ng pháp nghiên c u

8

4.1 N i dung nghiên c u

8

4.2 Ph

8

ng pháp nghiên c u

5 Ý ngh a nghiên c u

CH

26

5.1 Ý ngh a khoa h c, ý ngh a th c ti n c a lu n v n

26

5.2 Tính m i c a lu n v n

26

NG 1 TH C TR NG VÀ DI N BI N CÁC CH TH KINH
T - XÃ H I MÔI TR
QUAN

27

NG VÀ TÀI NGUYÊN LIÊN

N HI U SU T SINH THÁI

1.1 Th c tr ng và di n bi n các ch th kinh t - xã h i
1.1.1 Dân s (Dân s trung bình, m t
t ng dân s )
i

dân s , t l gia

27
27


1.1.2 T ng s n ph m qu c n i (GDP)

28

1.1.3 GDP bình quân

29

u ng

i

1.1.4 Giá tr s n xu t công nghi p

30

1.1.5 T l s gi

31

ng b nh trên 10.000 dân

1.1.6 T l th t nghi p

32

1.2 Th c tr ng và di n bi n các ch s tiêu th tài nguyên
1.2.1 Tiêu th n
1.2.2 Tiêu th

32

c

32

i n

33

1.2.3 T ng l

ng phân bón s d ng

33

1.2.4 T ng l

ng thu c b o v th c v t s d ng

34

1.2.5 Khai thác lâm s n

34

1.2.6 Khai thác th y s n

35

1.3 Th c tr ng và di n bi n các ch s liên quan
tr

n áp l c môi

36

ng

1.3.1 Th c tr ng và di n bi n các ch th phát th i B i,

36

SO2, NOx, CO
1.3.2 Th c tr ng và di n bi n ch th phát th i BOD, TSS,

37

t ng Nit , t ng Phospho
1.3.3 Th c tr ng và di n bi n ch th kh i l

ng ch t th i

39

NG 2 TÍNH TỐN HI U SU T SINH THÁI T NH LONG

41

r n công nghi p và ch t th i r n sinh ho t

CH

AN GIAI O N 2001 – 2011

2.1 K t qu xác

nh tr ng s

41

2.2 K t qu tính tốn hi u su t sinh thái

2.3

42

2.2.1 K t qu tính tốn các ch s thành ph n

42

2.2.2 Hi u su t sinh thái t nh Long An

44

ánh giá hi u su t sinh thái t nh Long An

ii

45


CH

2.3.1 ánh giá các ch s thành ph n

45

2.3.2 Ch s hi u su t sinh thái

51

2.3.3 Nh n

54

nh chung

NG 3 TÍNH TỐN

NH SU T PHÁT TH I CACBON

CHO M T S

55

NGÀNH CÔNG NGHI P T NH

LONG AN

3.1 Th ng kê ngành công nghi p t nh Long An
3.1.1. S l

ng lao

3.1.2. S l

ng c s s n xu t

56
56

3.1.4 Nh n

nh chung

56

ng phát th i

58

nh xu t phát th i

59

3.3 Xác

NG 4

55

3.1.3. Giá tr s n xu t ngành cơng nghi p

3.2 Tính tốn l

CH

ng

55

nh

NH H

NG GI I PHÁP PHÁT TRI N KINH T

61

CACBON TH P VÀ GÓP PH N NÂNG CAO HI U
SU T SINH THÁI CHO T NH LONG AN

4.1 Gi i pháp ch n l c trong thu hút

ut

4.2 Các gi i pháp nâng cao hi u su t sinh thái cho t t c các

61
62

ngành công nghi p t i Long An
4.3 Các gi i pháp nâng cao hi u su t sinh thái cho các ngành có

65

phát th i cacbon cao

K T LU N – KI N NGH

72

K t lu n

72

iii


Ki n ngh

73

Tài li u tham kh o

TK1

Ph l c

PL1

iv

DANH M C HÌNH
Hình 1 Các b

c tính tốn hi u su t sinh thái t nh Long An

10

Hình 2 C u trúc t ng th v cân b ng dịng ngun li u trong tồn kinh t qu c gia

15

Hình 2 Các phân tích t o c s cho vi c l a ch n các ch s v mơi tr

16

ng

Hình 1.1 Bi u

bi u th dân s và t l t ng dân s giai o n 2001 – 2011

28

Hình 1.2 M t

dân s c a t nh Long An theo ph

28

Hình 1.3 Bi u

th hi n s t ng tr

Hình 1.4 S t ng tr

ng/xã

ng GDP t nh Long An, giai o n 2001 – 2011

ng GDP bình quân

u ng

i t nh Long An, giai o n 2001 – 2011

29
30

Hình 1.5 Giá tr s n xu t công nghi p t nh Long An, giai o n 2001 – 2011

31

Hình 1.6 T l s gi

ng b nh trên 10.000 dân

31

Hình 1.7 T l th t nghi p c a t nh Long An, giai o n t 2001 - 2011

32

Hình 1.8 Di n bi n tình hình tiêu th n

c c a t nh Long An giai o n 2001 - 2011

33

i n c a t nh Long An giai o n 2001 - 2011

33

Hình 1.9 Di n bi n tình hình tiêu th

Hình 1.10 Tình hình s d ng phân bón c a t nh Long An giai o n 2001 - 2011

34

Hình 1.11 Tình hình s d ng thu c b o v th c v t t nh Long An giai o n 2001 -2011

34

Hình 1.12 Tình hình khai thác lâm s n

35

Hình 1.13 S n l

36

ng th y s n

Hình 1.14 Di n bi n n ng
Hình 1.15 Di n bi n t i l
Hình 1.16 Ơ nhi m n

c khai thác

b i , SO2, CO, NOx trung bình c a t nh Long An
ng TSS, BOD, T ng N và P c a Long An

c

Hình 1.17 Di n bi n t i l

37
38
39

ng CTR công nghi p và sinh ho t t nh Long An

40

Hình 2.1 Di n bi n ch s phát tri n kinh t -xã h i t nh Long An, giai o n 2001 – 2011

45

Hình 2.2 Di n bi n tiêu th tài nguyên t nh Long An, giai o n 2001 – 2011

46

Hình 2.3 Di n bi n ch s áp l c môi tr

49

ng t nh Long An, giai o n 2001 – 2011

Hình 2.4 Di n bi n hi u su t sinh thái t nh Long An, giai o n 2001 – 2011

52

Hình 2.5 T

ng quan SDI, RCI, EPI t nh Long An

53

Hình 2.6 T

ng quan SDI, (RCI+EPI)/2 t nh Long An

53

v


DANH M C B NG
B ng H th ng ch th c a hi u su t sinh thái vùng theo nghiên c u c a tác gi
1 Trung Qu c-Zhou Zhenfeng áp d ng cho tr

B ng 2 Các ch

12

ng h p Qu n Chengyang

v n hóa xã h i và các ch s h tr vi c o l

ng hi u su t sinh

13

thái
B ng 3 Nhóm các ch s phát tri n kinh t - xã h i

14

B ng 4 Các ch s phát tri n kinh t - xã h i t nh Long An

19

B ng 5 Các ch s tiêu th tài nguyên t nh Long An

19

B ng 6 Các ch s áp l c môi tr

ng t nh Long An

19

ng c a Hoa K

22

B ng 8 Gia tr s n ph m t ng ngành công nghi p

23

B ng 7

nh m c tiêu th n ng l

B ng 9 H s phát th i cacbon m c

nh t quá trình

t cháy

23

B ng 1.1 GDP và ngành kinh t chính theo huy n

29

B ng 2.1 K t qu tính tốn tr ng s

41

B ng 2.1 K t qu tính tốn ch s phát tri n kinh t - xã h i t nh Long An

42

B ng 2.3 K t qu tính tốn ch s tiêu th tài nguyên t nh Long An, giai o n 2001 –

43

2011
B ng 2.4 K t qu tính tốn ch s áp l c môi tr

ng t nh Long An

44

B ng 2.5 K t qu tính tốn hi u su t sinh thái t nh Long An, giai o n 2001 - 2011

44

B ng 3.1 Các ngành công nghi p t nh Long An

57

c l a ch n tính tốn

nh su t

phát th i
B ng 3.2 L
B ng 3.3

ng phát th i theo t ng ngành công nghi p c a t nh Long An n m 2010
nh su t phát th i c a các ngành công nghi p t nh Long An n m 2010

B ng 4.1 Phân chia các nhóm ngành thu hút

ut

B ng 4.2 Các gi i pháp s d ng nhiên li u hi u qu trong l nh v c công nghi p

vi

58
59

61
62


DANH M C CH

VI T T T

BOD Nhu c u oxy sinh h c
CCN C m công nghi p
CS C ng s
CSXS C s s n xu t
GDP T ng s n ph m qu c n i
GTSX Giá tr s n xu t
HSST Hi u su t sinh thái
EPI Environmental Pressure Index

ESI Eco-efficiency Synthetic Index
KCN Khu Công nghi p
RCI Resources Consumption Index
SDI Soci-economic Development Index
Tp. HCM Thành ph H Chí Minh
USD

n v ti n t c a Hoa K

VN

n v ti n t c a Vi t Nam

vii


PH N M
1.

U

TV N

Hi u su t sinh thái là m t cơng c h u ích
quan

qu n lý và gi i quy t các v n

n tiêu th tài nguyên và gây phát th i ô nhi m môi tr

liên

ng trong quá trình

s n xu t hi n nay (Zhou Zhenfeng và cs, 2006).
T nh Long An v a n m vùng kinh t tr ng i m phía Nam, v a thu c
sông C u Long, v a giáp v i n

ng b ng

c láng gi ng Campuchia, có vai trị nh c a ngõ

liên k t 3 khu v c trên. V i v th thu n l i ã t o i u ki n cho vi c phát tri n kinh
t - xã h i, n m 2011 GDP toàn t nh
kinh t

c

t 12,2%, GDP bình qn

xu t nơng nghi p t ng tr

ng

giá tr s n xu t công nghi p

u t vào

t

i

t 22.804.023 tri u

ng, c p ch ng nh n

ng

ng, s n
ng 17,5%,

ng (Niên giám th ng kê t nh

c quan tâm,

c c p gi y ch ng nh n

t ng tr

t kho ng 9.937.349

ng m i - d ch v t ng tr

a bàn t nh ngày càng

doanh nghi p

u ng

ng, t c

t 5,2%, s n xu t công nghi p t ng tr

Long An n m 2011), khu v c th

108.572 t

t 14.338.750 tri u

ng 12,1%, vi c thu hút

n cu i n m 2011 có 5.758

ng ký kinh doanh v i t ng v n trên

u t cho 417 d án n

c ngoài v i t ng v n

ng ký trên 3.500 tri u USD và có 170 d án i vào ho t

ng v i t ng v n

u
u

t th c hi n 1.750 tri u USD. Toàn t nh hi n có 30 khu cơng nghi p v i t ng di n
tích 10.940,6 ha, có 16 khu ã
4.910,48 ha (t l l p

c thành l p và i vào ho t

y kho ng 34%) và có 40 c m công nghi p v i t ng di n tích

t quy ho ch là 4.428,24 ha, 9 CCN ã i vào ho t
t l l p

ng, t ng di n tích là 723,73 ha,

y c a 09 CCN kho ng 90,24% (S K ho ch

u t t nh Long An, 2012).

Tuy nhiên, cùng v i s phát tri n kinh t là s phát sinh các v n
và gia t ng áp l c

v
v n

tiêu c c môi tr

ng

n tài nguyên thiên nhiên. Ch ng h n, n m 2010 có 91 c s b l p

biên b n và x ph t v i t ng s ti n trên 2,656 tri u
thanh tra x n

ng v i t ng di n tích

c th i v

ng, có 11/12 KCN

t quy chu n k th t v ch t th i, có 4/8 CCN x n

t quy chu n k thu t v ch t th i (B Tài nguyên và Môi tr
b o v môi tr

ng, gi m áp l c

c
c th i

ng, 2011). Vì v y,

n tài nguyên trong b i c nh ngày càng

3


phát tri n c a kinh t xã h i c a t nh Long An là v n
nh h

ng úng

c n

c quan tâm và có

n.

Do ó, tính tốn hi u su t sinh thái cho t nh Long An là c n thi t
vi c qu n lý và gi i quy t các v n
h i – môi tr

ng theo h

cho t nh Long An”

trên nh m phát tri n hài hòa gi a kinh t - xã

ng b n v ng.

hi u su t sinh thái vùng và

t o c s trong

ây c ng là lý do mà

tài “Tính tốn

xu t gi i pháp phát tri n kinh t cacbon th p

c th c hi n.

2. T NG QUAN TÀI LI U
2.1 Tình hình nghiên c u ngồi n

c

D a trên k t qu tìm ki m trên google scholar cho th y hi u su t sinh thái vùng là
v n

c quan tâm trong kho ng 10 n m tr l i ây (k t qu tìm ki m v i c m

t “regional eco efficiency” trong kho ng th i gian t 1995 – 2012 cho k t qu
kho ng 143 k t qu (0,07 giây), trong kho ng th i gian t 2000 – 2012 cho k t qu
kho ng 143 k t qu (0,03 giây)) và

c bi t

c quan tâm trong kho ng 5 n m tr

l i ây (k t qu tìm ki m trên v i c m t “regional eco efficiency” trong kho ng
th i gian t 2007 – 2012 cho k t qu kho ng 106 k t qu (0,09 giây))
Trong s các tài li u tìm

c liên quan

n hi u su t sinh thái vùng, các k t qu

nghiên c u t các tài li u d

i ây có th tham kh o trong q trình th c hi n lu n

v n:
a. Các nghiên c u v hi u su t sinh thái vùng Kymenlaakso –Ph n Lan
Tài li u “Measuring regional eco-efficiency – case Kymenlaakso”
-

S d ng ph

ng pháp ánh giá chu trình s ng và phân tích dịng ngun

li u, các d li u có s n và các ch s khác nhau

thành l p các ch s phát

tri n hi u su t sinh thái vùng;
-

Các ch s v n hóa - xã h i

c thi t l p nh m h tr

ol

ng hi u su t

sinh thái Kymenlaakso;
-

Các ph

ng pháp m i

c phát tri n nh m phân tích các nh h

nh p kh u vào hi u su t sinh thái khu v c.

-

a ra các bi n pháp c n thi t

c i thi n hi u su t sinh thái.

4

ng c a


-

Tuy nhiên, d án ch ti n hành o l

ng hi u qu sinh thái d a trên vi c xác

nh giá tr c a s n ph m - hàng hóa và d ch v - s n xu t
tác

ng mơi tr

Kymenlaakso và

ng do s n ph m ó.

Tài li u “Development of a Quick Scan Tool to analyze the potential of ecoefficiency for regions and communities”,

a ra áp d ng c th “Quick Scan

Tool” vào Kymenlaakso:
-

Nêu lên các m c tiêu c a “Quick Scan Tool”:
+ Nâng cao nh n th c v ti m n ng hi u su t sinh thái c ng nh r i ro ti m
tàng;
+ Ch ng minh nh ng c h i m i thơng qua tích h p mơi tr
trình ra quy t

ng trong quá

nh;

+ Khuy n khích m t thái

có trách nhi m

thúc

y phát tri n b n

v ng;
-

“Quick Scan Tool” ch t p trung vào các m t:
+ N

c, khơng khí, ti ng n

+ Ch t th i (n

c, khơng khí)

+ hi u qu s d ng n ng l
+

ng, v t li u

t, c nh quan

+ Giao thơng
+ Bi n

i khí h u ( a d ng sinh h c, CO2)

b. Ví d v hi u su t sinh thái vùng cho Graz: Tài li u v “ECOPROFIT – a
Public/Private Regional Eco Efficiency Program and its Results – the Graz
Example”:
Ecoprofit là vi t t t cho d án sinh thái v K thu t Mơi tr

ng tích h p, s d ng

ph

ng pháp:

1.

ng c viên cho gi y ch ng nh n ECOPROFIT ph i tr i qua m t ch

ng trình ít

nh t 10 cu c h i th o trong kho ng th i gian m t n m;
2. M t ch

ng trình h i th o bao g m t i a 15 doanh nghi p.Công ty s g i m t

s nhân viên tham gia trong ch

ng trình;
5


3. Các h i th o bao g m các

it

ng sau ây:

-

X lý ch t th i/khí th i và làm th nào

-

Phát tri n ch

-

Sáng t o c a nhóm mơi tr

-

Xác

-

Các khía c nh gi m ch t th i (phân tích dịng ngun li u, n ng l

-

X lý v t li u nguy h i;

-

Phát tri n các ý t

-

Quy

-

Ki m sốt sinh thái;

ng trình mơi tr

ng c a công ty;

ng công ty;

nh và ánh giá chi phí ch t th i và mơi tr

ng;
ng);

ng sáng t o/ i m i;

nh môi tr

4. Các h i th o

ng;

c l p trình

s n xu t.Tr ng tâm là

d y c b n v công ngh s ch h n vào quá trình

xác

nh các v n

sáng t o,

ng viên h p tác, trao

khác. Ch

ng trình

5. Trong ch

gi m thi u chúng;

khu v c, phát tri n các ý t

ng

i ý ki n và kinh nghi m v i các doanh nghi p

c hoàn toàn d a trên cách ti p c n "v a h c v a làm";

ng trình h i th o, m t ho c nhi u nghiên c u tr

ng h p c th s

c x lý và th c hi n cho t ng doanh nghi p tham gia;
6. Tài li u ào t o ã

c

c s d ng nh h

ng d n s d ng cho vi c th c t

các bi n pháp;
7. Doanh nghi p s

c h tr

thành ph tr c thu c Trung

y

b i các cán b c a chính quy n khu v c,

ng, chuyên gia t v n cá nhân

c hu n luy n

c bi t;
Ch

ng trình hi u su t sinh thái vùng riêng bi t hay c ng

ng và nh ng k t qu -

L y ví d cho Graz ch t p trung vào m i quan h gi a ô th và các công ty và
m ng l

i gi a các doanh nghi p l n và nh c a l nh v c kinh doanh khác nhau.

c. Hi u su t sinh thái vùng - H

ng

n gi m t ng nguyên v t li u

u vào –

Tài li u Eco-Efficiency of Regions: Toward Reducing Total Material Input
Các ch s s d ng:
-

Chi u h

ng kinh t : GDP;

-

Chi u h

ng xã h i: t l th t nghi p;
6


-

Chi u h

H

ng

ng môi tr

ng: t ng nguyên/v t li u

n các m c m c ích

u vào

t ra:

- S thích h p c a hi u su t sinh thái các khu v c nh m

t

n phát tri n b n

v ng c a các khu v c
- S phù h p c a các ph

ng pháp hi u su t sinh thái trong các l nh v c thích h p

và các b ph n c a chính sách khu v c
- C h i và gi i h n c a chi n l
- Ph

ng pháp lu n các b

v c d a trên ph
Do nghiên c u

c hi u su t sinh thái cho khu v c

c c b n cho s phát tri n ch s v t li u

ng pháp lu n ã
c th c hi n

tri n) nên các ch s liên quan

c phát tri n

c p

khu

c p qu c gia.

khu v c EU (khu v c có n n cơng nghi p phát
n nông nghi p (nh tiêu th Tiêu th phân bón hóa

h c, tiêu th thu c BVTV, xói mịn

t) h u nh ch a

c

c p.

d. Nghiên c u v h th ng ch th c a hi u su t sinh thái vùng- ng d ng cho
tr

ng h p qu n Chengyang- Trung Qu c – tài li u “Research on Indicator

System of Regional Eco-efficiency: A Case Study of Chengyang District”. Tài

li u này s

c tham kh o và ng d ng vào lu n v n do các ph

ng pháp và h

th ng ch th trong nghiên c u này phù h p và có kh n ng áp d ng vào lu n v n.
Các b

c tính toán hi u su t sinh thái vùng g m:

- L a ch n h th ng ch th c a hi u su t sinh thái vùng bao g m 22 ch s
chia thành 3 nhóm:
+

Ch s phát tri n kinh t xã h i;

+

Ch s tiêu th tài nguyên;

+

Ch s áp l c môi tr

- Ph
-

ng;

ng pháp thành l p tr ng s ch th - PCA;
a ra mơ hình tính tốn hi u su t sinh thái vùng:
ESI =

SDI
(RCI + EPI)/2

Trong ó:

7

c


-

ESI (Eco-efficiency Synthetic Index): ch s hi u su t sinh thái t ng h p: hi u
su t sinh thái vùng;

-

SDI (Soci-economic Development): Ch s phát tri n kinh t ;

-

RCI (Resources Consumption Index): ch s tiêu th tài nguyên;

-

EPI (Environmental Pressure Index): ch s áp l c môi tr

2.2 Tình hình nghiên c u trong n

ng;

c

V i t khoá “hi u su t sinh thái vùng”, s d ng cơng c tìm ki m Google cho 0 k t
qu . K t qu tìm ki m ch ra r ng các nghiên c u liên quan
vùng

c th c hi n

ph n

Vi t Nam cịn r t ít và ch a

n hi u su t sinh thái

c ph bi n.

i u này góp

m b o tính m i cho lu n v n “Tính tốn hi u su t sinh thái vùng và

xu t gi i pháp phát tri n kinh t cacbon th p cho t nh Long An”.
3. M C TIÊU NGHIÊN C U
3.1 M c tiêu chung
xu t gi i pháp phát tri n kinh t cacbon th p cho t nh Long An d a trên k t qu
tính tốn hi u su t sinh thái vùng.

3.2 M c tiêu c th
Thu th p các d li u

u vào c n thi t

tính tốn hi u su t sinh thái;

Tính tốn hi u su t sinh thái cho t nh Long An;
xu t gi i pháp xây d ng n n kinh t cacbon th p phù h p v i i u ki n c th
c a t nh Long An;
4. N I DUNG VÀ PH

NG PHÁP NGHIÊN C U

4.1 N i dung nghiên c u
Thu th p hi n tr ng các ch th kinh t xã h i, các ch th tài nguyên và môi
tr

ng liên quan

n hi u su t sinh thái c a t nh Long An;

Phân tích ánh giá hi u su t sinh thái t nh Long An;
xu t nh ng gi i pháp h

ng

n n n kinh t cacbon th p nh m góp ph n c i

thi n hi u su t sinh thái cho t nh Long An.

4.2 Ph
a.

ng pháp nghiên c u

thu th p d li u kinh t xã h i môi tr
th p tài li u th c p t i:
8

ng ã áp d ng ph

ng pháp thu


Các cơng trình nghiên c u liên quan

n hi u su t sinh thái và

nh su t phát

th i ã th c hi n;
Các báo cáo kinh t , xã h i, các báo cáo hi n tr ng môi tr
Các tài li u

c thu th p t S Tài nguyên Môi tr

ng;

ng t nh Long An, C c

Th ng kê.
N i dung d li u thu th p
S li u v hi n tr ng kinh t - xã h i, s li u tiêu th tài nguyên, s li u ơ nhi m
mơi tr
Ph

ng;

ng pháp tính tốn hi u su t sinh thái vùng; ph

ng pháp tính phát th i

cacbon th p;
b. Ph
Ph

ng pháp tính hi u su t sinh thái t nh Long An
ng pháp s d ng: Áp d ng ph

ng pháp lu n c a Zhou Zhenfeng và c ng

s , 2006.
Các nguyên t c xây d ng hi u su t sinh thái
Các khái ni m
Hi u su t sinh thái
+ Theo WBCSD, 2000: Hi u su t sinh thái

t

c b ng vi c cung c p

hàng hóa và d ch v v i giá c c nh tranh áp ng nhu c u và ch t
l

ng cu c s ng c a con ng

i,

ng th i gi m d n tác

thái và ngu n tài nguyên trong su t vòng
ng c a trái

t

ng

n sinh

i, th a mãn kh n ng áp

m c th p nh t.

+ Theo OECD, 1998: Hi u su t sinh thái là hi u qu mà các ngu n tài
nguyên sinh thái

c s d ng

áp ng nhu c u c a con ng

+ Theo Jollands và c ng s , 2004: Các ho t
ra nhi u giá tr h n v i tác
Các c p

i.

ng hi u qu sinh thái t o

ng ít h n.

xem xét c a hi u su t sinh thái (Jollands và c ng s , 2004):

Hi u su t sinh thái có th
su t sinh thái có th

c xem xét

nhi u c p

khác nhau. Hi u

c ánh giá t p trung vào n n kinh t c a m t qu c

gia, m t khu v c, m t công ty ho c các s n ph m.
9


M i quan h gi a hi u su t sinh thái và phát tri n b n v ng (Jollands và
c ng s , 2004): Hi u qu sinh thái
gi a kinh t và môi tr

n thu n

c xem nh m i liên h

ng. Tuy nhiên, các khái ni m v hi u qu sinh thái

có th d dàng m r ng sang phát tri n b n v ng. M c dù phát tri n b n
v ng là m t m c tiêu và hi u qu sinh thái là m t trong nh ng ph
ti n

th c hi n phát tri n b n v ng. H n n a, theo dõi hi u qu sinh thái

h tr vi c o
Các b

ng

c c a phát tri n b n v ng.

c tính tốn

Vi c tính tốn hi u su t sinh thái cho t nh Long An
Hi n tr ng MT và TN
Các nghiên c u HSST
vùng ã th c hi n

B c1
L a ch n ch s

c ti n hành qua 3 b

c:

Hi n tr ng KT - XH

(25 ch s )

Ngu n s li u s n có

B c2
Thi t l p tr ng s
(H s bi n thiên)

K t qu tính tốn SDI

B c3
Tính tốn HSST
ESI =

Hình 1 Các b

K t qu tính tốn EPI

SDI
(RCI+EPI)/2

K t qu tính tốn RCI

c tính tốn hi u su t sinh thái t nh Long An

L a ch n ch s : Vi c l a ch n ch s ch y u d a trên:
1. Tính ch t c a ch s
Theo Jollands và c ng s , 2004, các

c tính c a các ch s g m:

10


+ Nhi m v c a các ch s là nh m cô
m t d ng d hi u ho c

ng m t l

ng l n d li u vào

gián ti p gi i thích m t s vi c mà không th

o tr c ti p;
+ Ch s ph i d dàng di n gi i và càng rõ ràng càng t t;
+ M t ch t t là có c n c khoa h c và c s lý thuy t rõ ràng;
+ Các ch s là s n ph m có giá tr thơng tin cho các hi n t

ng ho c tính

ch t nghiên c u;
2. C s l a ch n h th ng ch s
H th ng ch s hi u su t sinh thái t nh Long An

c l a ch n d a trên tình

hình th c ti n và ngu n s li u s n có v kinh t - xã h i, môi tr
nguyên c a t nh Long An.

ng và tài

ng th i, tham kh o k t qu nghiên c u hi u

su t sinh thái vùng làm tài li u tham kh o. C th :
+ Các ngu n s li u s n có v kinh t - xã h i và môi tr

ng c a t nh

Long An có th tham kh o và s d ng bao g m: Các Niên giám th ng
kê t nh Long An, các Báo cáo kinh t - xã h i t nh Long An, các Báo
cáo hi n tr ng môi tr

ng t nh Long An,....

+ Tham kh o các nghiên c u ã th c hi n:
Theo Zhou Zhenfeng và cs, 2006: H th ng ch th hi u su t sinh
thái

c chia thành ba lo i g m: Ch s phát tri n kinh t - xã h i,

ch s tiêu th tài nguyên tiêu th và ch s áp l c môi tr
Trong ó, t ng tr

ng kinh t khu v c và ti n b xã h i

ánh trong ch s phát tri n kinh t - xã h i (SDI), n
nguyên li u chính liên quan

ho t
tr

ng kinh t khu v c

c ph n

c và tiêu th

n phát tri n kinh t

trong ch s tiêu th tài nguyên (RCI), tác

ng.

c ph n ánh

ng môi tr

ng t các

c ph n ánh trong ch s áp l c mơi

ng (ESI). Theo ó, m t h th ng các ch s

c

xu t

ánh giá hi u su t sinh thái cho qu n Chengyang – Trung Qu c
g m 22 ch s

c trình bày trong B ng 1.

11


B ng 1 H th ng ch th c a hi u su t sinh thái vùng theo nghiên c u c a tác gi Trung
Qu c-Zhou Zhenfeng áp d ng cho tr
Ch s Hi u su t
sinh thái t ng h p

ng h p Qu n Chengyang

Lo i ch s

Ch th
1. GDP /C1
2. Giá tr gia t ng công nghi p /C2
3. Thu nh p c a

Ch s phát tri n
kinh t -xã h i
Soci-economic

ng /C3

4. T l gia t ng dân s t nhiên /C4
5. Thu nh p bình qn

u ng

i c a

nơng dân /C5

Development Index
(SDI)

a ph

6. M c l

ng trung bình c a cơng ch c

và cơng nhân /C6
7. S
ng

l

ng gi
i /C7

1. Tiêu th n

Ch s T ng h p

ng b nh trên 10.000

c /C8

2. Tiêu th nhiên li u hóa th ch /C9

Hi u su t sinh thái

Ch s Tiêu th tài

Eco-efficiency

nguyên

Synthetic Index

Resources

4. Qu ng kim lo i

u vào/C11

(ESI)

Consumption Index

5. Qu ng phi kim

u vào/C12

(RCI)

3. Biomass input /C10

6. Tiêu th phân bón hóa h c/C13
7. Tiêu th thu c BVTV /C14
1. Th tích khí

t cơng nghi p/C15

2. Th tích khí SO2/C16
Ch s Áp l c mơi
tr

ng

Environmental
Pressure Index
(EPI)

3. Th tích b i cơng nghi p/C17
4. Phát th i n

c th i công nghi p/C18

5. Phát th i COD/C19
6. Ch t th i r n công nghi p/C20
7. Ch t th i r n

8. Xói mịn

Theo Jollands và c ng s , 2004:

12

ô th /C21

t /C22