Quản lý sai lầm trong hoạt động an toàn trên công trường xây dựng việt nam
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1005.41 KB, 101 trang )
I H C QU C GIA THÀNH PH H CHÍ MINH
I H C BÁCH KHOA
TR NH MINH TRÍ
QU N LÝ SAI L M TRONG HO
NG AN TOÀN
NG XÂY D NG VI T NAM
Chuyên ngành: CÔNG NGH VÀ QU N LÝ XÂY D NG
Mã s :
60 58 90
LU
TP. H
c hoàn thành t i:
i H c Bách Khoa
Cán b
ng d n khoa h c 1: TS. LÊ HOÀI LONG
Cán b
ng d n khoa h c 2: PGS. TS.
HCM
Cán b ch m nh n xét 1: PGS. TS. NGUY N TH NG
Cán b ch m nh n xét 2:
Lu
C LONG
cb ov t
iH
.
Thành ph n H
m:
1.
NG
2.
NG
3. PGS. TS. NGUY N TH NG
4.
C LONG
5. TS. LÊ HOÀI LONG
Xác nh n c a Ch t ch H
ngành sau khi lu
CH T CH H
ng Khoa qu n lý chuyên
c s a ch a (n u có).
NG
NG KHOA K THU T XÂY D NG
NG
I H C QU C GIA TP.HCM
C NG HÒA XÃ H I CH
I H C BÁCH KHOA
T NAM
c l p - T do - H nh phúc
__________________________
______________________
NHI M V LU
H tên h c viên: TR NH MINH TRÍ
Ngày, thá
MSHV: 11080291
06/05/1988
Phú Yên
Chuyên ngành: Công ngh và Qu n lý Xây d ng
Mã s : 60 58 90
TÀI:
QU N LÝ SAI L M TRONG HO
NG
XÂY D NG VI T NAM
II. NHI M V VÀ N I DUNG:
-
nh các nhân t gây ra sai l m c a công nhân.
- D a trên các nhân t gây ra sai l m c a công nhân, xây d ng b ng tham chi u giúp
ban ch huy cơng trình t
ng c a các nhân t
n tình hình an
ng xây d ng.
-
nh các bi n pháp c
cs d
qu n lý sai l m phù h p v i m
tác
ng c a các nhân t gây ra sai l m c a công nhân.
III. NGÀY GIAO NHI M V :
IV. NGÀY HOÀN THÀNH NHI M V :
V. CÁN B
NG D N:
1. TS. LÊ HOÀI LONG
2.
NG
Tp. HCM, ngày
CÁN B
NG D N CH NHI M B
TS. LÊ HOÀI LONG
O
C LONG
NG KHOA
L IC
c h t, em xin g i l i c
Hoài Long. Là m t
c nh
n th y TS. Lê
i th y h t s c t n tâm v i h c viên, th y luôn l ng nghe và
cho em nh ng l i khuyên trong cu c s
ng n l
ng và liên t c khích l , truy n
ng nghiên c u khoa h c.
Em xin chân thành c
Th y s mãi là t m
t mà em t ng g p v m
i làm khoa h c nghiêm túc và chân
chính.
p th các th y cơ giáo B Môn Thi công và Qu n lý
Xây D
i H c Bách Khoa Tp. H
t mình truy
t ki n th c
cho chúng em trong su t khóa h c.
Xin trân tr ng c
em cán b qu n lý
t nhi u th i gian nhi
cơng ty An Phong, Hịa
tơi trong vi c thu th p d
li u cho nghiên c u.
Xin chân thành c
d ng Mi
t
y cô giáo Khoa Xây D
,t
i H c Xây
u ki n cho tơi hồn thành nhi m v gi ng d y
ng trong th i gian th c hi n lu
Con xin g
n ba m l i c
c nh t, nh
ng h con,
m t a mang l i s c m nh và ý chí trên trên su
qua.
L i cu i cùng, h c viên xin chúc t t c quý th
d i dào s c kh e, h
Trân tr ng!
t.
n bè luôn
TĨM T T LU
V
tìm ki
i s liên t
ra gi
M
u tra, nghiên c u
kh c ph c k p th i.
là: (1)
nh nh ng nhân t gây ra sai l m và
bi n pháp qu n lý sai l m trong mơ hình gi i thích ngun nhân gây ra tai n n c a
Mitropoulos, (2) xây d ng b ng tham chi u giúp ban ch
giá m
ng t
ng c a các nhân t gây ra sai l m; (3)
lý phù h p v i m
nh các bi n pháp qu n
ng c a các nhân t gây ra sai l m trên cơng trình xây
d ng Vi t Nam.
Thơng qua vi c nghiên c u các bài báo v
danh sách các nhân t ti
d ng.
ng có liên quan, m t
mc
cs
m t cu c ph ng v n bán c
chuyên gia nh m m
c th c hi n l
c b , b sung nhân t m
t v i t ng
ng th
n
i phó phù h p. K t qu là có 18 nhân t gây ra sai l
nh
nhóm bao g m: nhóm nhân t liên quan t i tài nguyên; nhóm nhân t
t ch c, qu n lý; nhóm nhân t
3
n
, hành vi c a cơng nhân. Có 22
bi n pháp qu n lý sai l m c
nh
bao g m: Qu n lý công nhân, thi t b
u vào; công tác hu n luy
nh
5 nhóm
o; cơng
tác ki m tra; qu n lý công vi c; ch tài.
D a vào ch s HRI, nghiên c u xây d ng các tiêu chí và b ng tham chi u giúp
ban ch huy cơng trình t
n tình
ng c a các nhân t gây ra sai l m
ng.
ng th i, thông qua vi c s d ng
ng câu h i v
u xây d ng q
ng d a trên các nhân t gây ra sai l m và l a
ch n m
c n thi t c a bi n pháp qu n lý sai l m.
THESIS ABSTRACT
In Vietnam, the annual injury rate has not a tendency to decrease in recent years.
A distinct need has emerged for investigating for accident causation and solution to
reduce the injury rate.
The aims of this study are: (1) identifying error inducing factors and error
management measures in Mitropoulos
Causation; (2) raising a reference table to assess the affection level of error inducing
factors; (3) raising suitable error management measures for the affection level of
error inducing factors for Vietnamese construction sites.
A semi-structured interview is conducted with each expert in execution of
construction activities to collect data. The findings reported here are 18 error
inducing factors classified in 3 groups and 22 error management measures classified
in 5 groups.
With Hazard Risk Index (HRI), this study raises assessment criteria and a
reference table for site manager to measure the affection level of error inducing
factors on his construction site.
With questionnaire survey method, the procedure of measuring the affection
level of error inducing factors and the procedure of selecting suitable error
management measures are raised.
L
1. Lu
2. S li u trong lu
u c a tôi
u tra trung th c
3. Tôi xin ch u trách nhi m v nghiên c u c a mình
H c viên
Tr nh Minh Trí
1
M CL C
DANH M C B NG BI U ........................................................................................3
DANH M C HÌNH V ..............................................................................................5
TV
......................................................................................6
1.1 Gi i thi u chung ................................................................................................6
1.2 Xác nh n v
nghiên c u ..............................................................................7
1.3 Các câu h i và m c tiêu c a nghiên c u ...........................................................9
1.3.1 Câu h i nghiên c u......................................................................................9
1.3.2 M c tiêu c a nghiên c u .............................................................................9
1.4 Ph m vi nghiên c u ...........................................................................................9
ki n c a nghiên c u ...................................................................10
NG QUAN .....................................................................................11
2.1 T ng quan các nghiên c u v
ng...............................................11
2.1.1 Trên th gi i ..............................................................................................11
2.1.2
Vi t Nam ...............................................................................................15
2.2 Các lý thuy t, khái ni m trong nghiên c u ......................................................16
2.2.1 Sai l m c a công nhân ...............................................................................16
2.2.2 Các nhân t gây ra sai l m c a công nhân ................................................16
2.2.3 Công tác qu n lý các sai l m .....................................................................18
2.3 Nh n xét ...........................................................................................................19
U ......................................................20
3.1 Gi i thi u .........................................................................................................20
3.2 Quy trình nghiên c u .......................................................................................20
3.3 Thu th p d li u ...............................................................................................22
3.3.1 Kh o sát chuyên gia ..................................................................................22
3.3.2 Xây d
i v i các nhân t
gây ra sai l m c a công nhân..............................................................................28
3.3.3 Thi t k b ng câu h i ................................................................................31
3.3.4 Các công c th ng kê ................................................................................32
2
3.3.5 Xây d ng b ng tham chi
nguy hi m c a các nhân t
gây ra sai l m c a công nhân..............................................................................33
ng d a trên các nhân t
gây ra sai l m và l a ch n bi n pháp qu n lý sai l m ........................................35
T QU NGHIÊN C U .................................................................37
4.1 Kh o sát thu th p s li u ..................................................................................37
4.1.1 Thông tin m u ...........................................................................................37
4.1.2 Ki
...................................................................................37
trung v ..................................................................................37
4.2 K t lu n: ...........................................................................................................41
4.3 Áp d
n hình gi
nh ..................................................42
T LU N VÀ KI N NGH ............................................................52
U THAM KH O ..................................................................55
PH L C ..................................................................................................................58
Ph l c 1: B ng câu h i kh o sát ý ki n chuyên gia. ............................................58
Ph l c 2: B ng câu h i kh o sát ý ki n chuyên gia. ............................................61
Ph l c 3: B ng câu h i kh o sát ý ki n chuyên gia. ............................................64
Ph l c 4: Ban qu
Ph l
c yêu c u t
........85
...........................................................89
Ph l c 6: Tr trung v ............................................................................................91
LÝ L CH TRÍCH NGANG .......................................................................................94
O ..........................................................................................94
NGHIÊN C U ..........................................................................................................94
3
DANH M C B NG BI U
-1:
.............6
B ng 1-2: Tình hình tai n
aB
ng
i [1] .........................................................................................6
B ng 2-1: Các nhân t có s
ng quan tr ng t i tai n n
ng....................18
B ng 3-1: Các nhân t nhân t gây ra sai l m ..........................................................22
B ng 3-2: Bi n pháp qu n lý sai l m c a công nhân ...............................................25
B ng 3-3:
ng c a nhân t gây ra sai l m c a công
nhân ...........................................................................................................................28
B ng 3-4:
ng c a các nhân t gây ra sai
l m c a công nhân .....................................................................................................29
B ng 3-5:
c hi
t gây ra sai l m c
i v i các nhân
ng ....................................................29
B ng 3-6:
nguy hi m c a các nhân t gây ra sai l m c a
công nhân ..................................................................................................................30
B ng 3-7: Ch s
c
B ng 3-8: B ng tham chi
t
nguy hi m nhân t (Hazard Risk Index - HRI) 33
cs m
nguy hi
i v i m i nhân
n tài nguyên và t ch c, qu n lý ........................................................33
B ng 3-9: B ng tham chi
t
cs m
nguy hi
i v i m i nhân
, hành vi c a công nhân .......................................................34
B ng 4-1: Thơng tin t ng qt s
m và v trí công tác ....................37
B ng 4-2: Th ng kê tr trung v
c n thi t c a các bi n pháp qu n
lý sai l
u ki n m
nguy hi m c a nhân t gây ra sai l m là BÌNH
NG ..................................................................................................................38
B ng 4-3: Th ng kê tr trung v
lý sai l
u ki n m
c n thi t c a các bi n pháp qu n
nguy hi m c a nhân t gây ra sai l m là NGUY
HI M .........................................................................................................................38
B ng 4-4: Th ng kê tr trung v
lý sai l
u ki n m
c n thi t c a các bi n pháp qu n
nguy hi m c a nhân t gây ra sai l m là BÁO
NG. ......................................................................................................................38
4
B ng 4-5:
ng h p bi n pháp qu n lý sai l
u ki n m
B ng 4-6:
t c n thi t
nguy hi m c a nhân t gây ra sai l m là NGUY HI M. ....40
ng h p bi n pháp qu n lý sai l
ki n trung l p trong vi
c các chuyên gia gi ý
c n thi t .................................................40
B ng 4-7:
gây ra sai l
n hình gi
nh
...................................................................................................................................42
B ng 4-8:
nguy hi m nhân t gây ra sai l m thu c nhóm nhân t
n tài nguyên và t ch c, qu
B ng 4-9:
n hình gi
nguy hi m nhân t gây ra sai l m thu c nhóm nhân t
, hành vi c
n hình gi
B ng 4-10: K t qu tham chi u các bi n pháp qu
nhóm nhân t
nh .45
i v i các nhân t thu c
n tài nguyên và t ch c, qu n lý .....................................46
B ng 4-11: K t qu tra c u Ph l
qu
nh ..44
nh m
c n thi t c a bi n pháp
i phó t ng nhân t gây ra sai l m. ............................................................48
B ng 4-12: M
c n thi t cao nh t c a bi n pháp qu
i phó t ng nhân t
gây ra sai l m. ...........................................................................................................49
B ng 4-13: K t qu tham chi u (Bi n pháp qu n lý sai l m và m
c n thi t
ng) .................................................................................................................50
5
DANH M C HÌNH V
Hình 2-1: Mơ hình hành vi cơng nhân c a Rasumussen ..........................................12
Hình 2-2: Mơ hình ngun nhân gây tai n n c a Mitropoulos [3]. .........................13
Hình 2-3: Trích t mơ hình c a Mitropoulos [3] .....................................................14
Hình 2-4: Các khía c
Hình 3-1:
Hình 3-2:
ng t i tan n
ng [22] ...................................17
kh i quy trình nghiên c u..............................................................20
ng d a trên các nhân
t gây ra sai l m và bi n pháp qu n lý sai l m .........................................................36
6
1:
TV
1.1 Gi i thi u chung
Các
tai n
Lao
tình hình tai
t Nam trong
suy
.
B Lao
ng
i
-1).
-1:
[1]
TT
1
2
3
4
5
6
7
6250
6403
507
550
1221
1152
88
5125
5307
554
601
1260
944
105
ây d ng hi n nay v
5896
6154
504
574
1314
1363
90
c có t l tai n
nghiêm tr ng cao so v i các ngành khác
ng
-2).
B ng 1-2: Tình hình tai n
aB
ng
i [1]
ó
T ng
có
106
39
lên
9
334
36
9
353
99
39
60
202
15
3
208
25
16
44
288
9
1
289
49
9
61
117
4
44
25
à các
7
Nguy n Tr ng H
c tính chi phí c a nhà th u do tai n
ng thi công
xây d ng t i Tp. H Chí Minh, k t qu cho th y thi t h i do tai n
ng trong
ngành Xây d ng là r t l n và tùy thu c vào quy mơ cơng trình, m
tr ng c a v tai n n, thi t h i do tai n
nghiêm
ng càng l n khi tai n n càng nghiêm
tr ng [2].
y, có th th y v
an tồn
h i s liên t c
c xây d ng luôn
u tra, nghiên c u tìm ki m
ra gi i
kh c ph c k p th i tình tr ng trên.
1.2 Xác nh n v
nghiên c u
V i s lên án c a xã h i và áp l c t phía ch
có nhi u
n l c trong vi
ng. D a trên các lý
thuy t và mơ hình v
ng, hi n nay các bi n pháp qu n lý an toàn lao
u h u h t d a trên các tiêu chu n TCVN v an toàn lao
ng và s n xu t, ngồi ra có th tham kh o thêm trong các tiêu chu n OSHA c a
M . Nh ng tiêu chu n này t p trung vào biên pháp t v
gi m thi u r i ro tai n
nv
n v m t k thu t
c t p trung ch y u
2
khía c nh [3]:
- Qu n lý chính sách, l
n nh
u ki n
làm vi c khơng an tồn [3].
-
o và nâng cao ý th c trách nhi m c
n nh ng
hành vi khơng an tồn [3].
V i cách ti p c
- Qu
y, có th th y có nh ng h n ch sau:
nr
N
is
p t n 1 cách ch
các tai n
ng n l
gi m thi u tai n n.
tránh các r i ro v tai n n, gi m
ng mà không c
ng n l
m b o an
ng.
-
n pháp, n l
ng chi phí vào cơng tác an tồn
ng cho cơng vi
u ki
phí b ra.
ng s n m trong th
il pv
y, nh ng yêu c u v
ng và chi
8
- S th t b i trong vi c nh n d ng r i ro gây tai n n s gi i h n tính hi u qu
c a các bi
n: có nhi
l i b thi u ho c b ph t l
ng h p l ra c n có bi
th y, các bi
t t c các r i ro gây ra tai n
n
n không th ch ra
c.
- V i cách nhìn nh n truy n th ng trên thì nguyên nhân gây ra tai n n ch
xem là l i c a h th ng qu n lý an toàn và nh n th
qu s
r i ro c
ng c a cơng vi
v an tồn c a cơng
n s quy
nh ch p nh n
i công nhân và th c hi n hành vi khơng an tồn.
- Các cu
u tra nghiên c u v các tai n n d a trên cách ti p c n trên ch cho
ta th
c coi là sai d
pháp lý, không hi
n tai n
ng và trách nhi m
c sâu xa v b n ch t c a tai n
n
[3]
Nh n th y nh ng khi m khuy t c a các mơ hình và cách nhìn nh n v
cách
c
trên. Mitropoulos và c ng s
tai n
ng nh
theo
xu t mơ hình gi i thích ngun nhân gây
ng bi
n tai n
hi u qu . Theo mơ hình,
ng, kh
ng 1 cách
i cơng nhân b
vào tình hu ng nguy hi m là k t qu c a: (1) hành vi th c hi n công vi c hi u qu
d
n nh ng thói quen vi ph m nguyên t c an toàn, (2) các vi ph
nh
ng
m c g n gi i h n v kh
tình hu ng r
i cơng nhân, (4) nh ng
c nh n di n. Tuy nhiên, tác gi
vào tình hu ng nguy hi m s t
n tai n
c bi t, (3)
ng, s
ch c ch n d n
u ki n khơng an tồn và hành vi khơng an
gây tai n n. Mu n tai n n x y ra, thì y u t nguy hi m ph
gi i phóng ra. Nh ng sai l m và s
c
u ki n làm vi c (errors &
changes in conditions) là nhân t gây ra s gi i phóng c a y u t nguy hi m. Theo
mơ hình, nh ng sai l m và s
u ki n làm vi c trên ch u s tác
ng c a 2 nhân t : (1) các nhân t gây ra sai l m, (2) công tác qu n lý các sai l m
[3].
Tuy nhiên, nghiên c u c a Mitropoulos ch d ng l i
hai nhân t trên ch
vi c
khái ni m v
c gi i thích, phân tích c th các nhân t
gây sai l m c a công nhân trong th c t là nh ng nhân t nào, và bi n pháp qu n lý
9
c th
cs d
h n ch nó. Nghiên c u này s d a trên hai thu t ng
trên trong mô hình gi i thích ngun nhân gây ra tai n n c a
tìm nh ng nhân t gây ra sai l m c a công nhân nh
c a các nhân t
truy
h giá m
i các sai l m c a công nhân, t
ng
xu t các bi n pháp qu n
lý các sai l m c a công nhân trong các công trình xây d ng
Vi t Nam.
1.3 Các câu h i và m c tiêu c a nghiên c u
1.3.1 Câu h i nghiên c u
- Các nhân t nào gây ra sai l m c a công nhân
ng xây d ng
Vi t Nam?
- Hi n nay, trong th c t
bi
ng Xây d ng Vi t Nam có s d ng nh ng
qu n lý sai l m c a công nhân?
-
vào s
ng c a các nhân t gây ra sai l m c a
công nhân, nh ng bi n pháp nào c n
xu t
i phó?
1.3.2 M c tiêu c a nghiên c u
-
nh các nhân t gây ra sai l m c a công nhân.
- D a trên các nhân t gây ra sai l m c a công nhân, xây d ng b ng tham chi u
giúp ban ch huy cơng trình t
tình hình
m
ng c a các nhân t
n
ng xây d ng.
-
nh các bi n pháp c
cs d
qu n lý sai l m phù h p v i m c
ng c a các nhân t gây ra sai l m c a công nhân.
1.4 Ph m vi nghiên c u
Nghiên c u d ng l i
1 s gi i h n sau:
- Th i gian nghiên c u: d li
c thu th p
th
m th c hi n lu
- Không gian nghiên c u: trong nghiên c u này, vi c kh o sát ch th c hi n
c
ng xây d ng nhà dân d ng và công nghi p
a bàn Tp. H Chí
Minh.
-
c
án:
+ Quy mơ: d a theo ngh
v vi c qu n lý ch
C
-
ng cơng trình c th
c bi t chi u cao 30 t ng ho c t ng di n tích sàn 15.000m2.
10
15.000 m2
C p 1 chi u cao 20 - 29 t ng ho c t ng di n tích sàn 10.000 m2
[4].
n hành xây d ng.
+ Có chuyên viên/
-
ng làm vi c tồn th i gian.
m phân tích: d li u nghiên c
c thu th p và phân tích thơng
qua vi c kh o sát ý ki n
1.5
ng.
d ki n c a nghiên c u
- Giúp cho ban qu n lý công
ng nh n th c và t
ng c a các nhân t gây ra sai l m c
ng, t
u nh n th y vi c xác
nhân t gây ra sai l m c
l m là nh ng vi c c n thi
i cơng nhân và
tác
ng trên
i phó.
nh, làm gi m các
ng cơng tác qu n lý các sai
góp ph n làm gi m s
ng và m
nghiêm tr ng
c các bi n pháp nh m
i phó các các nhân t gây ra
ng.
- Nghiên c
sai l m c
iv i
ng bi n pháp qu n lý phù h
- Góp ph n cho ch
c a các tai n
cm
i công nhân, t
nt
ng nh m gi m thi
gi m thi t h i cho công c , máy móc, thi t b ; h n ch s ch m tr ,
tín c a các bên tham gia d án.
ng,
ng uy
11
: T NG QUAN
2.1 T ng quan các nghiên c u v
ng
2.1.1 Trên th gi i
Các lý thuy
c hình thành
nh m m
, bi n pháp, ch
n
n tai
ng x y ra.
Mô hình nguyên nhân gây tai n n:
Heinrich
t Domino. Lý thuy t này xem 5 quân c Domino là
ng xã h i, l i c
u ki n khơng an tồn,
các tai n n, các ch
này s p x p dây chuy n, n u quân c này
thì quân khác s
n khi qn c tai n n và ch
nhiên, mơ hình c
c
y ra. Tuy
n s ki m soát hành vi
i trong vi c gây ra các tai n n. M c dù v y, nghiên c u c a Heinrich
n t ng c a nhi u nghiên c u khác [5].
Peterson
t tai
n n x y ra là do nhi u y u t k t h p v i nhau 1 cách ng u nhiên và gây ra tai n n.
B ng vi c s d ng lý thuy t này, Peterson cho r ng các nguyên nhân gây tai n n s
n m nh nguyên nhân g c
r ph
c tìm ra m i có th c i thi
g cr
c ho
ng an toàn và các nguyên nhân
n h th ng qu n lý, các chính sách, th t c qu n lý, vi c giám
sát, hu n luy
[6].
Lý thuy t v sai l m c
i:
Rigby (197
c
mc
t qua gi i h
t ph
ng
[7].
ng x và mơ hình sai l m c
c phát
tri n:
Mơ hình ng x
tính c h
i là nguyên nhân chính gây tai n n [8]
i làm cho h
khác. Mơ hình này có nhi u ý ki n tranh lu
tai n
ng tìn
ph
c
i
i.
12
Mơ hình y u t
i:
r ng sai l m c
xem xét các v
i là nguyên nhân chính gây tai n n [8]
k thu t
ng v
c t ng k t b i Cooper và
Volard
c
ng x , mơ hình này cho
ng c c h n và s quá t i trong kh
i là y u t tham gia vào tai n n và sai l m c
[9].
Lý thuy t c a Ferrel: là m t mơ hình trung tâm c a các lo i mơ hình y u t con
i. Theo lý thuy t này, sai l m c
i là do ba ngun nhân sau: s q
t i, ng x khơng chính xác do công nhân ph i ch
ng, 1 hành
ng không chính xác do cơng nhân khơng bi t cách th c hi n cho t t ho c do
i này c tình nh n r i ro [10].
Mơ hình mơ t
ng x công vi c c a Rasumussen: Theo Rasumussen, công
ng d ch chuy n g n v ranh gi i c a s m t ki m sốt vì hai áp
l
n: áp l c ph
công s
hi u qu công vi c
ng gi m t i thi u
ng công vi c [3]. K t qu
t s d ch chuy n m t
cách h th ng ti n v phía ranh gi i c a s m t ki
không ph c h
c, cơng vi c khơng cịn
t qua ranh gi i
c hồn thành vì l i c
[11].
D a trên mơ hình c a Rasumussen, Howell
n d ng 3 khu v c ho
ng:
vùng an toàn (safe zone) là vùng mà các hành vi c a công nhân n m trong gi i h n
nh b ng các nguyên t c an toàn, vùng r i ro (hazard zone) và vùng m t
ki m sốt [12].
Hình 2-1: Mơ hình hành vi cơng nhân c a Rasumussen
13
n ARCTM: Theo Abdelhamid tai n n có
i x y ra n u có 1 hay nhi u lý do sau [8]:
+ Không th
vi c di
u ki n không an tồn t n t
c khi cơng
c hình thành và phát tri n khi công vi
+ V n ti p t c làm ti p công vi
n ra.
nh là không an tồn.
+ Làm cơng vi c khơng an tồn mà khơng quan tâm t
y
ng làm vi c.
p t c nh n ra s y u kém trong công tác qu
t o và nh n th c c
nd
n tai n
ng.
Hình 2-2: Mơ hình nguyên nhân gây tai n n c a Mitropoulos [3].
trong mơ hình th hi n m i quan h ngun nhân h qu . Theo
mơ hình, tính ch t và s
ng các tình hu ng nguy hi m trong công vi c
(hazardous situations) ph thu c vào các nhân t sau: tính ch t c a cơng vi c và
b i c nh, n l
ki
không th d
u ki n làm vi
u ki n và công vi c
c. Hành vi th c hi n công vi c hi u qu (Efficient work
ng b i: (1) áp l c t o ra s n ph m và kh
c hi n công vi c hi u qu ;
c hi n công vi c hi u qu và (3) n l
làm gi m hành vi th c hi n công vi c hi u qu và gi m kh
nguy hi m (exposures).
y, kh
ng cơng vi c
ng th o vi c làm
ki m sốt hành vi
ào tình hu ng
ng nguy hi m là k t
14
qu c a: (1) hành vi th c vi c hi u qu d
t c an toàn, (2) các vi ph
kh
n nh ng thói quen vi ph m nguyên
c bi t, (3) nh
ng
m c g n gi i h n v
i cơng nhân, (4) nh ng tình hu ng r
Tuy nhiên, s
c nh n di n.
ng nguy hi m s t
n ch n d
n tai n
hành vi khơng an tồ
nguy hi m ph
n
u ki n khơng an tồn và
gây ra 1 tai n n. Mu n tai n n x y ra, thì y u t
c gi i phóng ra. Nh ng sai l m và s
u ki n
làm vi c là nhân t gây ra s gi i phóng c a y u t nguy hi m. Nh ng sai l m và s
u ki n làm vi c trên ch u s
ng c a 2 nhân t : (1) các nhân
t gây ra sai l m c a công nhân, (2) công tác qu n lý các sai l m c a cơng nhân.
[3]
Hình 2-3: Trích t mơ hình c a Mitropoulos [3]
M t s nghiên c u v bi n pháp c i thi
ng trong ngành Xây
d ng.
A.R. Duff và c ng s
cách khách quan
ra r ng hành vi an tồn có th
y. Vi
s qu n lý
t
c tiêu, l y ý ki n ph n h i và
ng s làm c i thi n, nâng cao hi u qu c a vi c th c hi n an
ng [13].
C.M. Tam
ng s
t lu n r ng vi
o v an tồn, s d ng cơng
u tra l y ý ki n ph n h i sau m i tai n n, chi n d ch tuyên truy n
thói quen th c hi n an tồn là nh ng cơng c h u hi u nh
th t do tai n n x y ra
gi m b t nh ng t n
ng [14].
ng s
c a nhà th u trong công tác qu n
lý an toàn là c c k quan tr ng bao g m vi c cung c p thi t b b o h cá nhân, các
cu c h
ng xuyên v
ã ch ra các nhân t chính
ov
ng th i tác gi
ng t i s th c hi n an toàn bao g m: nh n
15
th c v an toàn c a ban qu n lý,
o v an toàn, nh n th c v an toàn c a giám
c d án, tinh th n t giác th c hi n, s th n tr ng trong quá trình v n hành [15].
2.1.2
Vi t Nam
n bao
g m: (1) công nhân thi u nh n th c v t m quan tr ng c
c hu n luy
và trang b b o h ; (3) thang và giàn dáo
khơng phù h p; thi t b
u an tồn [16].
Nghiên c u c a Tr n Hoàng Tu
g
ng; (2)
m nhân thân c a cơng nhân
tu i, gi i tính, tình tr
h c v n, th i gian làm vi c
trong ngành, s g n bó v i cơng ty thơng qua th i gian theo làm vi c, các công vi c
ng làm h ng ngày, thói quen hút hay u
n t n su t x y ra tai n n.
mc
i qu n lý
u bia, vi
c hu n luy n an
ng th i, tác gi
ra c
n cơng tác an tồn g
u ki
c
o,
ng, tinh th n trách nhi m và cam k t th c hi n
t ch c thi công, hu n luy
nghi
và kinh
ng d n vi c th c hi
K t qu nghiên c u c a L
ng
trong ngành công nghi p Vi
ng. [17].
ng s
y tai n
ng
c gây ra do các nhân t : ngu n nhân l c
, hành vi khơng an tồn và s qu n lý y u kém [18].
Th c t b
ng nh n th c r t rõ r ng làm vi c an tồn s khơng
b tai n n và h khơng bao gi mu n tai n n x
i áp l c c a cơng vi
n v i mình [19]. Tuy nhiên,
ng gi m thi u cơng s
hồn thành cơng
vi c và s hi n di n nh ng công vi c không th d
nhân vào làm vi c trong vùng nguy hi
i công
a, nh ng sai l m c a công nhân
x y ra trong khi th c hi n công vi c là không th tránh kh
ki n làm vi
c
c
i ph
xu t
c làm rõ, t
các bi n pháp qu n lý các sai
i phó v i các tình hu ng nguy hi m.
M t khác, các nghiên c
th c và
u
y ph c t p c a ngành xây d ng. Vì v y, các nhân t gây ra sai l m
i công nhân
l m ph
c bi
c th c tr
huy công trình t nh n
ng trên chính
ng c a mình
16
ng th i giúp h b sung nh ng bi n pháp qu n lý
tồn. Vì v
ng nghiên c u m i
t
Vi t Nam.
2.2 Các lý thuy t, khái ni m trong nghiên c u
2.2.1 Sai l m c a công nhân
mc
i
i là m t t p h
ng c a
t quá gi i h n cho phép [7]. Theo Mitropoulos, sai l m c a con
c xem là
nh ng hành vi không
thành công vi c theo d
i gây th t b i trong vi c hoàn
nh [3]. Reason
i sai l m c
bao g m 3 d ng: (1) vô ý m t ki m soát, (2) nh ng hành vi c ý
i
ng sai, (3)
sai l m có nguyên nhân t vi c nh n th c sai v tình hu ng công vi c [20].
Sai l m c
c tác gi t ng h p và
c a công nhân là nh ng hành vi c
Sai l m
i công nhân do vô ý m t ki m soát, c
ng sai ho c nh ng hành vi có nguyên nhân t nh n th c sai v tình
hu ng nguy hi m c a công vi c d
n kh
ng.
2.2.2 Các nhân t gây ra sai l m c a công nhân
Rasmussen và c ng s
vi c bên ngồi (ví d
ki
ng
trong m
tai n
các nhân t gây ra sai l m là nh ng s
nh ng s vi c gây ra xao lãng, s
ng thi t b
u
); tính ch t, hồn c nh cơng vi c quá yêu c u ho c b n ch t bên
i có
n sai l m c
i cơng nhân
có th d
n
ng.
Theo tác gi , các nhân t gây ra sai l m c a công nhân
nhân t
n tai n
ng
Các nghiên c u v các nhân t
Các nhân t
2.1. Tác gi
n tai n
ng xây d ng [21].
n tai n
ra các y u t
ng tr c ti
ng:
c Phuo tóm t
hình
n
cách th c th c hi n công vi c, cách t ch c và qu n lý, và c
Nh ng v
n nh ng
u ki n làm vi c.
p d n d n tai n n x y ra [22].
Nhân tố liên quan cách
tiến hành thi công
Kỹ thuật tiên tiến
- Nhanh nhưng không an
toàn.
- Phương pháp không hợp lý
- Sử dụng vật liệu nguy
hiểm
- Thời tiết khắc nghiệt
- Thiếu không gian làm
việc
Điều kiện bất lợi của môi
trường làm việc
- Áp lực công việc
- Thiếu trật tự tại công
trường.
- Điều kiện thời tiết xấu
- Thiếu quản đốc
- Thiết bị không an toàn
- Nơi làm việc bừa bãi
Loại công việc
- Mang vác nặng
- Tư thế làm việc khó khăn
- Công việc nặng nhọc
Ở nhà tạm và điều kiện
sống nghèo nàn.
- Bản chất tạm thời của
công việc
- Thuê mướn theo thời vụ
Nhận thức về an toàn
- Vi phạm nội quy
- Thiếu huấn luyện an toàn
- Thiếu kinh nghiệm
Cách cư xử của nhà thầu,
cán bộ chuyên trách về an
toàn.
Xu hướng tâm lý và thói
quen của người quản lý,
nhà thầu
- Tổ chức tổ đội
- Tôn trọng và khen
thưởng công nhân
- Sự giám sát của quản đốc
- Sự tận tâm của quản lý
cấp cao
Thủ tục giám sát và quản lý
- Hệ thống cảnh báo
- Sự kiểm tra đều đặn
- Tuân thủ đúng thủ tục
- Đầy đủ thủ tục về an
toàn
Hoạch định và theo dõi
- Bố trí mặt bằng thi công
- Thiếu hoạch định
- Sử dụng các phân tích chi
phí tan nạn
- Đào tạo an toàn cho công
nhân
Mặt pháp lý trong quản lý
an toàn.
- Trách nhiệm
- Coi thường an toàn
- Thiếu ghi chép về tai nạn
- Luật và chính sách
Động cơ lao động
ng [22]
Nơi làm việc
Tăng giờ, sư mệt mỏi, thay
thế công nhân, vắng
không lý do.
Coi thường sự hướng dẫn
an toàn, sự kém hiểu biết
của công nhân.
Nhân tố liên quan việc
quản lý và tổ chức
17
Vật liệu và phương thức
xây dựng
Thời tiết
Nhân tố liên quan đến
hành vi con người
ng t i tan n
- Thiếu kiểm tra máy móc
- Người vận hành chưa
được huấn luyện tốt.
- Thiếu phụ tùng thay thế.
Nhân tố liên quan điều
kiện làm việc
Hình 2-4: Các khía c
Tai nạn lao động
18
ng s
ng quan tr ng t i tai n
n d ng và x p h ng 23 nhân t có s tác
ng bao g m [18]:
B ng 2-1: Các nhân t có s
STT
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
ng quan tr ng t i tai n
ng
Nhân t
n tai n
ng
Nh n th c c a ban ch
n giám sát kém.
S m t m i c a công nhân vì làm vi c ngồi gi .
Thi u trang b d ng c b o h
ng cho công nhân
Thi t b , d ng c
u ki n an toàn
K ho ch an tồn khơng hi u qu
H c th c c a công nhân khá th p.
Công nhân ph i ch u áp l c công vi
ng xuyên
u ki n làm vi c thi u ánh sáng.
Thi u bi n pháp phòng ng a tai n
c khi tri n khai cơng vi c.
làm vi c sai.
B trí m t b
p lý.
Bi n pháp qu n lý an toàn y u.
H th ng ch
, dàn giáo thi u an toàn.
Xây d
u qu .
Cơng tác giám sát an tồn kém.
u ki n th i tiêt x u.
Không gian làm vi c ch t h p.
Thi u s
ng c a nhà th u h n ch .
Thi u thi t b , d ng c d phịng.
p.
2.2.3 Cơng tác qu n lý các sai l m
Là v ch ra bi n pháp
i công nhân nh n ra và s a ch a sai l
ch n tai n n x y ra. Công tác này ph
m ng: (1) tránh xa sai l m,
các sai l
i phó v i sai l m
3
n s ph bi n c a sai l m, (3) làm gi m nh
gi m thi u h u qu c a sai l m [3].
Bi n pháp qu n lý sai l m là m t ho
ng nh n m trong ho
ng qu n lý an
ng xây d ng. K t qu nghiên c u phân tích các nhân t
n s
th c hi
y nhân t qu n lý an tồn có
nh
ng c a Aksoro và
ng nhi u nh t [23].
