BAI 1 giới thiệu trồng cây trên môi trường không đất

ĐẠI HỌC ĐÀ LẠT

Bài 1:

Trồng Cây Trên Môi Trường Không Đất

Giảng viên: TS. Nguyễn Văn Bình

: 0913919286
Email:

05/2021

1


CÁC HÌNH THỨC CANH TÁC
Định Nghĩa: Canh tác/trồng trọt: gieo mầm, nuôi dưỡng, thu

hoạch sản phẩm từ sinh vật (cây, nấm, tảo…).
Phương thức canh tác đi kèm với phương thức chọn tạo giống


CÁC HÌNH THỨC CANH TÁC
TRUYỀN THỐNG
Lương thực & Thực Phẩm

Canh tác lúa nước

Canh tác khoai tây

Canh tác cây có củ (carrot)

Canh tác lúa mì

Canh tác bắp

Canh tác đậu tương

Canh tác rau

Canh tác đậu phộng

Canh tác sắn mì


CÁC HÌNH THỨC CANH TÁC
CÂY ĂN QUẢ

Canh tác cây ăn quả thân thảo

Canh tác cây ăn quả thân leo

Canh tác cây ăn quả cắm trụ

Trồng cây ăn quả lâu năm


CÁC HÌNH THỨC CANH TÁC
CÂY CƠNG NGHIỆP

Canh tác chè

Canh cà phê

Canh ca cao

Canh tác mía

Canh bơng

Canh tác cao su


CÁC HÌNH THỨC CANH TÁC
CÂY DƯỢC LIỆU & TINH DẦU

Canh tác artichoke

Hương thảo

Trồng sâm

Bạc hà

Bạc sả


CÁC HÌNH THỨC CANH TÁC
HOA

Trồng Hoa hồng

Trồng cúc

Trồng lay ơn

Trồng Lavender

Trồng cẩm chướng

Trồng hướng dương


CÁC HÌNH THỨC CANH TÁC
CƠNG NGHỆ CAO

Trồng cây trong nhà màng trên nền đất

Trồng cây trong nhà màng trên nền giá thể


CÁC HÌNH THỨC CANH TÁC
CƠNG NGHỆ CAO

Trồng thủy canh film transfer

Trồng thủy canh drip


CÁC HÌNH THỨC CANH TÁC

CƠNG NGHỆ CAO

Trồng khí canh

Aquaponic


CÁC HÌNH THỨC CANH TÁC

Ni sinh vật phù du

Ni trồng Spirulina

Hoa cảnh in vitro

Nuôi trồng tảo lớn

Plant factory


CÁC VẤN ĐỀ CẦN QUAN TÂM KHI LỰA CHỌN
CÁC PHƯƠNG THỨC CANH TÁC
Mục đích của việc canh tác?
Điều kiện cơ sở vật chất/vật tư nông nghiệp phục vụ

cho canh tác đến mức nào?
Trình độ khoa học kỹ thuật của người quản lý, vận
hành?
Loại cây trồng gì? Giống ở đâu? Giá trị sử dụng có
đáp ứng? Thị trường? Điều kiện khí hậu/thổ nhưỡng

có phù hợp?
Quy trình/kinh nghiệm canh tác có sẵn hay phải phát
triển


Tại sao?
Vùng khô cằn
Khu vực đông dân cư
Nhu cầu về nước và chất
BVTV
Cung cấp cây tại chỗ
Cây phát triển nhanh
Kiến thức về trồng cây


Lịch sử phát triển
600 BC
Vườn nổi
người Aztecs

1200

Đặt nền móng cho kỹ
thuật trồng cây trên Francis Bacon
môi trường không đất

Đề xuất thuật ngữ
“hydroponic”

1699

William Gericke

1938

Vườn treo
Babylons

900 – 1000 AD
Macro Polo Phát hiện vườn nổi ở
Trung Quốc

1620

Nghiên cứu sự phát
John Woodward triển của cây trong
dung dịch dinh dưỡng

1930s
Xuất bản” phương
Dennis & Daniel pháp trồng thực vật
thủy canh” và phát
triển 3 loại môi


Các hình thức
THỦY CANH
(Solution culture hydroponic)
TRỒNG CÂY
KHƠNG ĐẤT
(Soilless culture)

KHÍ CANH (Aeroponic)
GIÁ THỂ
(Solid media culture)


THỦY CANH - HYDROPONICS
Nguyên lý Thủy canh thuần (film transfer
hydroponics): dinh dưỡng trong dung dịch
được định kỳ bơm lên khoang trồng và hồi lưu
về bồn chứa, rễ cây ngập chìm trong dung dịch


Các hệ thống tuần hoàn

Nutrient Film
Technique(NFT):
Hệ rễ được ngập trong dung
dịch dinh dưỡng

Deep Flow
Technique(DFT):
Dung dịch dinh dưỡng
cao 2 -3 cm

Ebb & flow system

Drip system

Các hệ thống khơng tuần hồn
Wick system
(hệ thống sợi
bấc)

Root Dipping
Technique (RDT)

Floating Technique (FT):
dung dịch được sục khí
nhân tạo


THỦY CANH – FILM TRANSFER HYDROPONICS


KHÍ CANH - AEROPONICS
Ngun lý Khí canh:

KHÍ CANH
(Aeroponic)

Rễ cây tiếp xúc với khơng
khí và được phun sương với
dung dịch dinh dưỡng định
kỳ
Việc phun sương đảm bảo
tránh hiện tượng khô rễ
Rễ hấp thụ chất dinh
dưỡng từ màng dinh dưỡng

bám vào rễ


Rẻ tiền
Chi phí vận hành thấp
Khơng sử dụng bơm
Rẻ tiền
Dễ lắp đặt
Khơng sử dụng bơm
Rẻ tiền
Chi phí vận hành thấp
Dung dịch tuần hoàn

Hạn chế sự tiếp xúc với oxi
Tốc độ sinh trưởng chậm
Dung dịch dinh dưỡng khơng tuần
hồn
Sự phát triển của tảo
Rễ dễ bị hư, thối nếu không được vệ
sinh
Tốc độ sinh trưởng chậm
Thường xuyên bổ sung dinh dưỡng
Sự phát triển của tảo
Lỗi kỹ thuật có thể làm giảm năng
suất
Thường xuyên bổ sung dinh dưỡng

Tiếp xúc liên tục
Dung dịch tuần hoàn
Tăng cường oxi

Sự phát triển của tảo
Dễ bị tắc nghẽn
Vệ sinh thường xuyên, định kỳ

Tiếp xúc liên tục
Dung dịch tuần hồn
Tăng cường oxi
Tiết kiệm khơng gian

Dễ bị tắc nghẽn
Vệ sinh thường xuyên, định kỳ
Lỗi kỹ thuật có thể làm giảm năng
suất

Dinh dưỡng tối đa
Tiếp xúc liên tục
Dung dịch tuần hoàn
Tăng cường oxi
Tiết kiệm không gian

Dễ bị tắc nghẽn
Vệ sinh thường xuyên, định kỳ
Lỗi kỹ thuật có thể làm giảm năng suất
Cơng nghệ cao, thời gian chính xác


GIÁ THỂ (Solid media culture)
Giúp cây đứng vững

Giá thể

Vận chuyển chất dinh dưỡng,
oxi đến hệ rễ của cây trồng
Sục khí và thốt nước
tốt
Nhẹ
Các đặc
Tái sử dụng
điểm
pH trung tính
Rẻ tiền
Thân thiện với môi
trường


Xơ dừa
(cocopeat)
Đá trân châu
(Perlite)
Rockwool

Giữ nước, ẩm tốt
Tái sử dụng
Hữu cơ
Nhẹ
Giữ oxi tốt
Tái sử dụng
Giữ nước tốt
Giữ oxi tốt

Hình
dáng,
thước

Thốt nước kém
Phải trộn với thành
phần khác
Quá nhẹ đối với một
số hệ thống thủy
canh
Bụi từ các hạt đá
kích

Expanded
Clay
Pellets
(LECA)
Growstone
s

Giữ oxi tốt
Tái sử dụng

Vermiculit
e

Giữ ẩm và chất dinh
dưỡng tốt

Thống

nước
Nhẹ

khí,

Khó phân hủy
Tạo ra bụi
Giữ nước kém
Nặng

thốt

Có thể gây hại cho
hệ rễ
Khó vệ sinh
Đắt tiền
Giữ nước quá nhiều


Rễ cây được phát triển
trong môi trường dinh
dưỡng
GIÁ THỂ
(Solid media
culture)

Giá thể được bao phủ bởi
dung dịch dinh dưỡng
Grow bag technique
Trồng bằng túi

Các hình
thức

Hanging bag
technique
Túi treo
Trough culture
Trồng luống
Pot culture
Trồng chậu


Grow bag
technique
Trồng bằng túi
Các túi trồng được xếp theo
hàng
Bên trong chứa giá thể (xơ
dừa, than bùn, vermiculite

Hanging bag
technique
Túi treo
Sử dụng các giá thể
nhẹ