PHÂN TÍCH MÔ HÌNH KINH DOANH CỦA TIKI

TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI
KHOA QUẢN TRỊ NHÂN LỰC


BÀI THẢO LUẬN
MƠN: THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ CĂN BẢN
ĐỀ TÀI
PHÂN TÍCH MƠ HÌNH KINH DOANH CỦA TIKI
GVHD: LÊ VIỆT HƯNG
NHĨM: 8
MÃ LỚP HP: 2182PCOM0111

HÀ NỘI – 2021

1


MỤC LỤC

LỜI MỞ ĐẦU
Ngày nay, trên thế giới, sự ra đời của Internet kết nối toàn cầu đã được coi
là kỉ nguyên mới cho truyền thông và phát triển của lồi người. Với sự phát triển
của Internet và nền cơng nghệ thế giới cùng với sự linh hoạt trong cách vận hành
kinh doanh của các doanh nghiệp, thương mại điện tử và các mơ hình thương
mại điện tử đang trở thành xu hướng và ngày càng phát triển mạnh mẽ. Trên thế
giới, thương mại điện tử đang nằm ở giai đoạn phát triển đỉnh cao, đáp ứng toàn
diện nhu cầu khách hàng, thúc đẩy sản xuất kinh doanh, phù hợp với giai đoạn
tồn cầu hóa và sự bùng nổ của Internet hiện nay. Ở Việt Nam, chắc hẳn các sàn
thương mại điện tử như Tiki, Shopee, Lazada,... cũng khơng cịn xa lạ với nhiều
người tiêu dùng. Tuy nhiên, thương mại điện tử ở Việt Nam vẫn vơ cùng mới
mẻ, cịn nhiều thiếu sót so với nền thương mại điện tử nói chung trên thế giới.

Điều này đã khiến cho các doanh nghiệp Việt Nam không ngừng nỗ lực học hỏi
để thúc đẩy sự phát triển của thương mại điện tử, qua đó nhằm nâng cao hiệu
quả sản xuất, phân phối, quản lý, tương tác tốt với khách hàng, hạn chế những
yếu kém hiện tại của mình.
Vì vậy, nhóm 7 chúng em chọn đề tài “ Phân tích mơ hình kinh doanh của
Tiki” để qua đó có thể tìm hiểu kĩ hơn về các mơ hình thương mại điện tử cũng
như sự phát triển của thương mại điện tử của Việt Nam qua doanh nghiệp Tikimột sàn thương mại điện tử top đầu, khơng chỉ cung cấp những sản phẩm chính

2


hãng mà còn cung cấp cho người tiêu dùng những trải nghiệm mua sắm tuyệt
vời và nhanh chóng với mơ hình bán lẻ B2C.

I. GIỚI THIỆU DOANH NGHIỆP
1. Tiki.vn là gì
- Tiki là viết tắt của “Tìm kiếm & Tiết kiệm”. Hiện nay Tiki.vn là trang thương
mại điện tử mua sắm trực tuyến đáng tin cậy nhất tại thị trường Việt Nam.
- Tiki có một hệ sinh thái thương mại tất cả trong một. Gồm các công ty thành
viên như:
 TikiNOW cung cấp dịch vụ logistics đầu - cuối:
Tikinow là dịch vụ mới được phát triển gần đây bởi Tiki. Đây là dịch vụ giao
nhanh miễn phí trong 2h nếu khách hàng đăng ký gói Tikinow với giá chỉ từ
99.000đ trong khoảng thời gian đăng ký nhất định. Với gói dịch vụ đặc biệt này,
mọi giá trị đơn hàng của tài khoản Tiki now đều được áp dụng mà không yêu
cầu giá trị đơn hàng tối thiểu.
Tất nhiên, đơn hàng cũng không bị giới hạn trong quãng thời gian bạn đăng
ký sử dụng gói Tiki Now. Với gói sử dụng này, bạn sẽ chỉ mất vài giờ trước khi
nhận được hàng.
Tuy nhiên, Tiki đã đưa ra một số lưu ý khi sử dụng gói dịch vụ này:

- Gói dịch vụ sẽ chính thức được kích hoạt sau khi giao dịch đã hoàn thành.

3


- Thời gian sử dụng gói tương đương: 1 tháng = 30 ngày, 3 tháng = 90 ngày,
1 năm = 365 ngày.
- Gói dịch vụ Tikinow sẽ khơng được hồn tiền sau khi kích hoạt.
- Gói dịch vụ Tikinow chỉ áp dụng cho 1 tài khoản với tối đa 10 địa chỉ giao
hàng khác nhau trong thời hạn đăng ký.
 Ticketbox là dịch vụ mua vé sự kiện, vé xem phim
- Đơn vị Tiki Trading và Sàn Giao dịch cung cấp hơn 10 triệu sản phẩm phục
vụ toàn bộ người dân trên lãnh thổ Việt Nam.
Với phương châm hoạt động “Tất cả vì Khách Hàng”, Tiki ln khơng ngừng
nỗ lực nâng cao chất lượng dịch vụ và sản phẩm, từ đó mang đến trải nghiệm
mua sắm trọn vẹn cho Khách Hàng Việt Nam với dịch vụ giao hàng nhanh trong
2 tiếng và ngày hôm sau TikiNOW lần đầu tiên tại Đơng Nam Á, cùng cam kết
cung cấp hàng chính hãng với chính sách hồn tiền 111% nếu phát hiện hàng
giả, hàng nhái. Nếu phát hiện hàng giả, hàng nhái và cung cấp dịch vụ giao hàng
nhanh trong 2 giờ đồng hồ. Với chính sách ưu đãi như vậy. Tiki.vn hiện đang là
trang thương mại điện tử lọt top 2 tại Việt Nam và top 6 tại khu vực Đông Nam
Á.
Tiki.vn được thành lập vào tháng 3/2010 bởi ông Trần Ngọc Thái Sơn. Sau
nhiều lần rót vốn từ các Quỹ đầu tư lớn và các công ty lớn. Đến nay Tiki trở
thành công ty dạng đa sở hữu. Các con số chưa được xác nhận, vì thế khơng thể
khẳng định Tiki là của ai hay của nước nào. Tuy vậy, ông Thái Sơn hiện vẫn
đang là giám đốc điều hành của Tiki.
2. Lịch sử hình thành và phát triển
Tiki là doanh nghiệp kinh doanh trong ngành thương mại điện tử được
thành lập vào năm 2010. Ra đời vào thời kỳ làn sóng cơng nghệ thứ hai ở Việt

Nam, Tiki khởi điểm là một platform kinh doanh sách online dựa trên mô hình
4


B2C (Business To Customer). Thời điểm này, Tiki chỉ bán các sách Tiếng Anh
với hơn 100 đầu sách, kho tại gara xe và văn phòng ở ngay trong phòng ngủ của
ơng Sơn. Có đơn hàng thì người đóng gói và giao hàng cũng chính là ơng. Đây
là những ngày tháng vơ cùng khó khăn bởi vốn ít và lại khơng tìm thêm được
người đồng sáng lập để có thêm sự hỗ trợ, thế nhưng ông Sơn không hề bỏ cuộc.
Liên tiếp trong 2 năm, Tiki đứng vị trí “Dịch vụ chăm sóc khách hàng được ưa
thích nhất”, “Giao hàng được ưa thích nhất” và “Website thương mại điện tử mơ
hình B2C chuyên ngành sách được yêu thích nhất” do người tiêu dùng bình
chọn.
Cùng niềm đam mê và nhiệt huyết của mình, ơng Sơn đã đưa Tiki phát
triển qua từng giai đoạn:
-

Giai đoạn năm 2011 – 2012, Tiki trở thành đơn vị kinh doanh sách hàng

-

đầu tại Việt Nam, vượt mặt cả Vinabook.
Giai đoạn năm 2013 – 2014, Tiki mở rộng lĩnh vực kinh doanh với rất
nhiều ngành hàng khác nữa. Lúc này, ngồi hơn 51.000 đầu sách thì
người mua hàng có thể tìm thấy tất tần tật các mặt hàng từ văn phòng
phẩm, nhu yếu phẩm đến điện tử, điện gia dụng,… ở Tiki. Ở giai đoạn
này, Tiki bắt đầu đưa vào hoạt động hết công sức nhà kho diện tích rộng
lên đến 3.000m2, bắt đầu chiếm lĩnh thị trường thương mại điện tử đang

-

phát triển thần tốc ở Việt Nam.
Năm 2015, Tiki lọt top 5 website thương mại điện tử nổi bật nhất tại Việt
Nam, đánh dấu tên tuổi và minh chứng cho sức ảnh hưởng của Tiki trên
thị trường thương mại điện tử cũng như đối với người tiêu dùng Việt

-

Nam.
Năm 2016, Tiki vươn lên trở thành công ty thương mại điện tử lớn thứ 2

-

Việt Nam, có mặt ở 63 tỉnh thành trên khắp cả nước.
Tháng 3/2017 sau 7 năm thành lập, Tiki đánh dấu bước chuyển mình khi
chuyển sang hình thức Marketplace, thu hút thêm nhà bán hàng gia nhập
hệ thống website của Tiki.vn, mở rộng lên hàng chục ngành hàng với hơn

5


300.000 sản phẩm được bày bán. Trong trong giai đoạn này, Tiki còn ra
-

mắt dịch vụ TikiNOW – nhận hàng sau 2 giờ.
Vào tháng 6 năm 2019, Tiki đã huy động được khoảng 100 triệu USD từ
một vòng tài trợ do cơng ty cổ phần tư nhân Northstar Group có trụ sở tại
Singapore dẫn đầu. Ban đầu dự kiến chỉ huy động được 75 triệu USD
nhưng sau đó vịng gọi vốn được tăng quy mô nhờ sự hỗ trợ từ các nhà

-

đầu tư TMĐT khởi nghiệp Hàn Quốc.
Năm 2020, Tiki vẫn giữ vững vị trí top 1 đơn vị thương mại điện tử trong
bảng xếp hạng Thương hiệu tốt nhất tại Việt Nam 2020 (Vietnam’s Best
Brands 2020), đồng thời vào top 6 toàn bảng tại Việt Nam, tăng 4 bậc so
với năm ngoái.

3. Mặt hàng – phân khúc khách hàng
Mặt hàng khởi điểm của Tiki.vn là sách nhưng sau đó đã mở rộng sang
những 10 ngành hàng: sách, điện thoại – máy tính bảng, thiết bị số – phụ kiện
số, điện gia dụng, nhà cửa đời sống, làm đẹp – sức khỏe, thiết bị văn phòng
phẩm, đồ chơi – đồ lưu niệm, thời trang, mẹ và bé, tuy nhiên trong đó sách vẫn
là một sản phẩm “nhận diện” thương hiệu doanh nghiệp.
Điểm đánh dấu bước ngoặt của Tiki là khi CEO - anh Trần Thái Sơn phát
hiện ra thị trường người mua chiếm 70% là nữ giới. Anh Sơn chia sẻ: “Khi kinh
doanh thời gian đầu, tôi lấy nhu cầu bản thân để hiểu khách hàng. Tôi bán các
đầu sách kinh doanh tiếng Anh kinh điển mà mình u thích nhưng rồi nghiệm
ra hầu hết đều là những người giống như mình mua. Tơi đi nhà sách, và phát
hiện ra rằng khách hàng năm đi nhà sách rất nhanh và chọn đúng sách họ cần,
khách hàng nữ lại đi lâu hơn, mua nhiều và chọn đa dạng các loại sách, họ
khơng chỉ mua cho mình mà cịn mua cho người thân, bạn bè. Đặc biệt, sách văn
học luôn được chọn lựa nhiều hơn sách kinh doanh”.
Chính điều đó đã định hướng hoạt động marketing của công ty. Từ việc
chú trọng đến dịch vụ bọc sách khi giao hàng và có những chương trình tặng
6


kèm, giảm giá hướng đến đối tượng nữ giới, hay các sản phẩm mở rộng ngồi
sách như chăm sóc da mặt, chăm sóc cơ thể, làm đẹp, nước hoa...đều hướng đến

đối tượng là các chị em. Dần dần, các mặt hàng chủ yếu và phân khúc khách
hàng được định hình.
4. Các thành tựu của Tiki
-

Thành lập từ tháng 3/2010, Tiki.vn hiện đang là trang thương mại điện

-

tử lọt top 2 tại Việt Nam và top 6 tại khu vực Đông Nam Á.
Tiki lọt Top 1 nơi làm việc tốt nhất Việt Nam trong ngành Internet/Ecommerce 2018 (Anphabe bình chọn), Top 50 nơi làm việc tốt nhất

-

châu Á 2019 (HR Asia bình chọn).
Top 5 doanh nghiệp thương mại điện tử Việt Nam.
Cung cấp dịch vụ Tikinow tại 6 tỉnh thành và mơ hình xun biên giới.

II. PHÂN TÍCH CÁC NHÂN TỐ CỦA MƠ HÌNH KINH DOANH TIKI
Tiki là mơ hình kinh doanh nhà tạo thị trường trong mơ hình kinh doanh
B2C.
Thành lập cách đây 8 năm, vào thời kỳ làn sóng công nghệ thứ hai ở Việt
Nam, Tiki khởi điểm là một platform kinh doanh sách online dựa trên mơ hình
B2C (Business To Customer). Sau này, Tiki bắt đầu phát triển theo mơ hình
B2B2C (Business to Business to Customer) như Lazada – đối thủ cạnh tranh
trực tiếp của Tiki.
1. Mục tiêu giá trị
Mục tiêu giá trị chủ yếu của Tiki là luôn đề cao sự tận tâm, trung thực,
trách nhiệm với khách hàng, và cam kết đặt khách hàng ở trung tâm, luôn đem
đến cho khách hàng những cơ hội lựa chọn chưa từng có, sự thuận tiện trong

giao dịch, những trải nghiệm thú vị, thân thiện, tin tưởng. Cách Tiki trụ vững
trong mơi trường khắc nghiệt này, khơng gì khác chính là phát triển cơng nghệ
và cải tiến hàng ngày trong tồn bộ quy trình với nội bộ, với đối tác, với khách

7


hàng, để mỗi sự đầu tư đều mang đến giá trị cao nhất, hướng đến sự phát triển
bền vững.
Hơn nữa, Tiki cũng đặt mục tiêu là cung cấp những sản phẩm với chất
lượng tốt nhất tới khách hàng. Mặc dù hiện nay danh mục sản phẩm đã đa dạng
hơn rất nhiều, nhưng nói đến Tiki, chắc hẳn sẽ nghĩ ngay đến dịch vụ cung cấp
tri thức, nuôi dưỡng tâm hồn, đó chính là sách. Bên cạnh đó, dịch vụ chăm sóc
khách hàng của Tiki được đánh giá rất cao. Ý thức được tiền thân xuất phát là
một nhà cung cấp sách và là một sàn thương mại điện tử của Việt Nam, do người
Việt làm chủ và phục vụ người Việt, Tiki nhận thức được rất rõ những điểm
mạnh mà mình đang có.
2. Mơ hình doanh thu của Tiki
2.1. Mơ hình doanh thu chính
-

Mơ hình doanh thu phí giao dịch
Khi bán hàng trên Tiki, người bán sẽ phải chịu một loại phí đó là phí chiết
khấu. Phí Chiết khấu của Tiki là một khoản phí hoa hồng tùy thuộc vào
danh mục hàng hóa mà nhà bán kinh doanh. Các loại phí này sẽ được tính
khi nhà bán phát sinh đơn hàng. Tiki sẽ tính các loại phí như: Phí chiết
khấu, phí thanh tốn, phí cố định và phí trả góp. Với phí chiết khấu Tiki sẽ
tính tỷ lệ tùy thuộc vào ngành hàng mà nhà bán kinh doanh. Mức chiết
khấu của Tiki thường được điều chỉnh phù hợp, vừa mang lại lợi nhuận
cho nhà bán, vừa mang lại cho cả Tiki. Tiki giữ vai trò người kết nối giữa

các doanh nghiệp và người tiêu dùng. Các chính sách phí và biểu phí Tiki
đưa ra với mục đích làm tiền đề cho các quy định cho nhà bán khi hợp tác
với Tiki. Khi nhà bán hàng tham gia vào sàn thương mại điện tử Tiki.vn
theo chính sách hoạt động của sàn mà có thể hiểu đó là giao dịch giữa nhà
bán hàng với tiki (bên cung cấp sàn thương mại điện tử) cho phép tiki thu
tiền của khách. Hàng sau đó thanh toán cho bên bán hàng. Đây là hoạt
động thu hộ theo thỏa thuận của các bên.
Với phương châm mang dịch vụ tốt nhất đến khách hàng, Tiki chỉ áp dụng
các loại phí sau đối với nhà bán:
+ Hiện tại phí duy trì cửa hàng và phí nâng cấp của hàng Tiki chưa áp

dụng.
8


+ Khi có đơn hàng phát sinh người bán sẽ chịu 1%/ sản phẩm gọi là phí

thanh tốn. Đối với trả góp người bán sẽ phải trả phí quản lý hoạt động
trả góp là 3%/ sản phẩm.
+ Đối với hàng hóa khơng thuộc dạng hàng hóa cồng kềnh phí sẽ là

5.000 VNĐ/sản phẩm/lần lấy thành cơng. Cịn đối với loại hàng hóa
thuộc dạng hàng hóa cồng kềnh phí sẽ là 20.000 VNĐ/sản phẩm/lần
lấy thành công.
+ Đối với các đơn hàng hoàn hàng chỉ áp dụng với hàng lớn cồng kềnh là

20.000 VNĐ/sản phẩm.
+ Các đơn hàng có giá trị trên 250.000 VNĐ sẽ được miễn phí “phí vận

chuyển”, đối với các đơn giá trị đơn hàng dưới 250.000 VNĐ sẽ áp

dụng mức phí là 19.000 VNĐ/ đơn hàng.
+ Khi đơn hàng được người mua lựa chọn dịch vụ TikiNOW – Giao

nhanh vào hơm sau thì sẽ được áp dụng mức phí 39.000 VNĐ/ đơn
hàng.
+ Đối với mặt hàng cồng kềnh có khối lượng dưới 5 kg sẽ được miễn

“phụ phí hàng cồng kềnh”. Còn đối với những đơn hàng từ 5 kg trở lên
sẽ thu phí trên mỗi 0.5 kg theo bảng phí.
-

Mơ hình doanh thu đăng ký
Gói hội viên Tiki Now là dịch vụ mới được phát triển gần đây bởi Tiki.
Hiểu đơn giản thì bạn đang bỏ tiền ra để mua một gói giao hàng của Tiki.
Tất nhiên, mức giá của gói giao hàng này sẽ rẻ hơn nhiều so với việc bạn
trả phí giao hàng cho từng đơn hàng. Nếu bạn mua nhiều hàng trên Tiki
thì gọi hội viên TikiNOW này thực sự có lợi cho bạn. Gói này bao gồm 2
sự lựa chọn:

+ Gói 01 tháng với giá 79k

Được giao miễn phí 04 đơn hàng trong 01 tháng kể từ ngày mua thành
công. Áp dụng với cả giao hàng nhanh 2h và giao hàng tiêu chuẩn. Nó
cũng khơng có quy định về khối lượng hàng hóa hay giá trị đơn hàng.
Hiểu đơn giản là khách hàng mua 04 đơn hàng trong tháng bất kể họ
nhận hàng ở đâu, hình thức nào, hàng đó là gì, trọng lượng ra sao, giá
trị thế nào thì họ đều được miễn phí vận chuyển.
+ Gói 01 năm với giá 499k

9

Được giao miễn phí tất cả mọi đơn hàng trong 01 năm (hay chính xác
là 365 ngày) kể từ lúc bạn mua thành cơng. Và tất nhiên cũng khơng có
điều kiện nào hết, cứ mua là free ship.
Nói dễ hiểu là khi mua gói 01 năm, khách hàng cứ mua hàng trên Tiki
là sẽ được miễn phí vận chuyển cho dù họ mua gì, ở đâu, hình thức
giao hàng gì. Ngoài ra khách hàng sẽ được ưu đãi giảm 10 vé xem
phim (mỗi vé sẽ được giảm 15.000đ) khi mua trên TicketBox.
Với gói dịch vụ đặc biệt này, mọi giá trị đơn hàng của tài khoản Tiki
now đều được áp dụng mà không yêu cầu giá trị đơn hàng tối thiểu.Tất
nhiên, đơn hàng cũng không bị giới hạn trong quãng thời gian bạn
đăng ký sử dụng gói Tiki Now. Với gói sử dụng này, khách hàng sẽ chỉ
mất vài giờ trước khi nhận được hàng.
Tuy nhiên, Tiki đã đưa ra một số lưu ý khi sử dụng gói dịch vụ này:
•

Gói dịch vụ sẽ chính thức được kích hoạt sau khi giao dịch đã hồn
thành.

•

Thời gian sử dụng gói tương đương : 1 tháng = 30 ngày, 3 tháng =
90 ngày, 1 năm = 365 ngày.

•

Gói dịch vụ Tikinow sẽ khơng được hồn tiền sau khi kích hoạt.

•

Gói dịch vụ Tikinow chỉ áp dụng cho 1 tài khoản với tối đa 10 địa
chỉ giao hàng khác nhau trong thời hạn đăng ký.

2.2. Một số mơ hình doanh thu khác
-

Mơ hình doanh thu quảng cáo
Để giúp các nhà bán có những khó khăn khi kinh doanh trên Tiki. Tiki đã ra
mắt công cụ quảng cáo sản phẩm – Tiki ads. Công cụ này giúp nhà bán đưa
sản phẩm tiếp cận đến khách hàng đúng thời điểm mà họ đang có nhu cầu.
Đồng nghĩa với việc sẽ giúp cho khả năng cạnh tranh cao của nhà bán được
cao hơn, doanh thu được đẩy mạnh hơn. Quảng cáo sẽ chỉ bị tính phí khi
khách hàng nhấp chuột vào xem sản phẩm của bạn. Bạn có thể đọc báo cáo
tự động 24/7 để có thể đưa ra quyết định có nên chạy quảng cáo hay không.
Công cụ này giúp bạn gia tăng doanh thu.
Điều kiện xét duyệt quảng cáo về sản phẩm của Tiki là sản phẩm KHÔNG
thuộc danh mục sản phẩm sau:

10


+ Các sản phẩm có liên quan đến thuốc lá
+ Rượu có nồng độ cồn từ 15 độ trở lên
+ Các sản phẩm sữa dùng thay cho sữa mẹ dành cho trẻ dưới 24 tháng tuổi
+ Sản phẩm dinh dưỡng bổ sung dành cho trẻ dưới 6 tháng tuổi
+ Các sản phẩm liên quan đến bình bú, ti giả, vú ngậm nhân tạo.
+ Các sản phẩm thuốc bao gồm cả thuốc kê đơn và thuốc không kê đơn. Kể

cả thuốc được cơ quan nhà nước có thẩm quyền khuyến cáo hạn chế sử

dụng hoặc sử dụng dưới sự giám sắt của y bác sĩ.
+ Các loại mặt hàng liên quan đến chất kích dục
+ Các loại súng và đạn, vũ khí và hàng hóa mang tính chất bạo lực.
+ Hàng hóa cấm kinh doanh theo quy định của pháp luật.

Về từ khóa Tiki cho phép nhà bán có thể chọn tối đa 100 từ khóa cho mỗi sản
phẩm đăng bán. Các từ khóa phải có mối liên hệ với sản phẩm. Nếu từ khóa
khơng thể hiện đúng ngành hàng hoặc phân loại sản phẩm sẽ không hợp lệ và
không được phê duyệt. Khi lựa chọn từ khóa nhà bán cần tránh những từ
khóa có chứa thương hiệu của Tiki hoặc những từ khóa dễ gây nhầm lẫn với
các thương hiệu của Tiki.
Ngay sau khi nhà bán tự tạo quảng cáo, bản mẫu quảng cáo sẽ được đối chiếu
với các điều kiện của Tiki trước khi được đăng tải. Tiki sẽ duyệt quảng cáo
khi nó thỏa mãn các điều kiện mà đi đã đưa ra. Nếu quảng cáo không được
xét duyệt thì Tiki sẽ gửi lại cho nhà bán kèm lý do vì sao khơng được duyệt.
Và u cầu nhà bán sửa lại theo đúng quy định đã đưa ra.
-

Mơ hình doanh thu liên kết
Tiki affiliate là hình thức quảng cáo tiếp thị liên kết sản phẩm trên sàn
thương mại điện tử Tiki. Thông qua các nền tảng affiliate marketing, người
làm tiếp thị liên kết tiki sẽ quảng cáo sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ đến người
tiêu dùng.
Bằng cách chia sẻ link affiliate marketing tiki, khi có người truy cập click
vào đường link và mua hàng thành cơng, thì người làm tiếp thị liên kết sẽ
được nhận hoa hồng. Chính sách hoa hồng được tính theo phần trăm doanh

11

thu. Do đó người bán phải đẩy mạnh doanh số của sản phẩm trên Tiki thì mới
có nhiều hoa hồng.
-

Mơ hình doanh thu bán hàng
Tiki là nền tảng thương mại điện tử uy tín. Với cam kết nói khơng với hàng
giả, hàng kém chất lượng, Tiki có những yêu cầu nghiêm ngặt đối với Nhà
bán khi xét duyệt gian hàng. Thoạt nghe thì có vẻ khó khăn, nhưng đây là
điều kiện để đảm bảo những quyền lợi về sau của Nhà bán.
Hơn nữa, chính vì sự uy tín và minh bạch, Tiki mới có thể thành cơng xây
dựng niềm tin của người tiêu dùng online. Công việc kinh doanh trên sàn của
Nhà bán vì thế cũng trở nên thuận lợi hơn. Tiki sẽ có chính sách để bảo vệ
thương hiệu của Nhà bán.
Sau khi ký kết hợp tác, Tiki cam kết sẽ bảo vệ quyền lợi cho Nhà bán. Bao
gồm các hành động để chống bán phá giá, loại trừ hàng giả, hàng nhái hoặc
kém chất lượng.
Trong trường hợp người khác tự ý sử dụng hình ảnh hoặc đăng bán sản phẩm
của bạn thì bạn hồn tồn có thể khiếu nại tới Tiki để xử lý.
Đây là điểm tạo nên sự khác biệt của Tiki so với các sàn khác.
Giá trị đơn hàng trên Tiki cao, lợi nhuận của bạn sẽ tốt hơn.
Tiki đã tạo dựng được niềm tin tuyệt đối từ khách hàng. Người mua sắm
online sẽ có phần dè chừng khi mua sắm các sản phẩm có giá trị cao như điện
thoại, laptop, xe máy,.. ở một số sàn khác. Thế nhưng, với Tiki lại là câu
chuyện khác. Khi giá trị đơn hàng của bạn càng cao, lợi nhuận thu về của bạn
sẽ tốt hơn.
Đội ngũ chăm sóc khách hàng Tiki là những người giàu kinh nghiệm và nhiệt
tình. Nhà bán sẽ được hỗ trợ tư vấn, hướng dẫn xử lý tất cả vấn đề liên quan
đến gian hàng.
Có 2 cách để Nhà bán liên hệ với tổng đài Tiki. Đó là:
+ Email:

+ Hotline: 19006034

Với những nhà bán mới tham gia, Tiki thường khuyến khích tham gia nhiều
khóa học do Tiki tổ chức. Cụ thể bạn có thể tham gia khóa học “Tăng cường
kinh doanh cùng Tiki”. Việc tham gia các khóa học sẽ giúp bạn hiểu rõ quy
12


trình vận hành của Tiki để bán hàng tốt hơn, cũng như việc bạn củng cố thêm
kiến thức bán hàng hồn chỉnh hơn.
Muốn có được lịng tin của khách hàng thì sản phẩm của bạn phải là sản
phẩm tốt. Khi đó khách hàng mới quay lại mua hàng của bạn lần hai, lần ba.
Khi bạn kinh doanh sản phẩm tốt bạn có thể xin ý kiến của khách hàng về
sản phẩm. Nếu khách hàng khơng hài lịng bạn có thể xin lỗi và tìm cách
khắc phục. Nếu khách hàng hài lịng với sản phẩm bạn có thể xin đánh giá
của họ về sản phẩm để tăng thêm sự uy tín của mình.
+ Bên cạnh đó, TikiPro cũng là một trong những dịch vụ thuộc mơ hình

doanh thu đăng kí của Tiki. TikiPro là dịch vụ giao lắp tận nhà được
Tiki.vn cho ra mắt lần đầu tiên vào nửa cuối năm 2020, mang theo sứ
mệnh chấm dứt những trở ngại về dịch vụ giao nhận đối với các mặt hàng
cồng kềnh dành cho khách hàng mua sắm trên Website này. Khi sử dụng
dịch vụ TikiPro, khách hàng sẽ biết được chính xác thời gian giao hàng và
lắp đặt sản phẩm mà khơng phải mịn mỏi chờ đợi, rồi tự hỏi khơng biết
đến bao giờ hàng của mình mới được giao tới.
TikiPro là dịch vụ giao hàng hẹn giờ và lắp đặt đồng thời duy nhất trên thị
trường thương mại điện tử tại Việt Nam tính đến nay, được áp dụng riêng
cho các sản phẩm thuộc ngành hàng Điện tử – Điện lạnh do Tiki Trading
phân phối. Khi sử dụng dịch vụ giao hàng này, bạn có thể lựa chọn thời
gian giao hàng và lắp đặt ngay khi giao theo từng khung giờ nhất định vào

tất cả các ngày trong tuần. Riêng từ thứ 2 đến thứ 7, TikiPro được triển
khai đến 10H tối, nhằm tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho khách hàng.
Tuy nhiên, TikiPro sẽ không lắp đặt các sản phẩm máy lạnh – máy điều
hồ, máy nước nóng gián tiếp vào khung giờ 8H-10H tối.
Bên cạnh đó, nếu khách hàng ở từ tầng 5 trở lên hoặc chung cư khơng có
thang máy, Tiki sẽ khơng áp dụng hình thức giao hàng Tiki Pro, thay vào
đó họ sẽ áp dụng hình thức giao hàng tiêu chuẩn.
Dịch vụ TikiPro áp dụng cho tất cả các sản phẩm thuộc ngành hàng Điện
tử – Điện lạnh do Tiki Trading phân phối. Khách hàng có thể mua bất cứ
sản phẩm nào mình muốn, bao gồm tivi, máy giặt, máy lạnh – điều hòa, tủ
lạnh, máy nước nóng, máy rửa chén, máy sấy quần áo, tủ đông – tủ mát, tủ
ướp rượu,… mà không cần nơm nớp lo canh giờ ở nhà chờ hàng được giao
tới và lắp đặt.
Cách tính phí dịch vụ giao nhận TikiPro được tính dựa trên 3 loại chi phí,
đó là: phí giao hàng, phí lắp đặt và chi phí vật tư lắp đặt.

13


•

Phí giao hàng được tính dựa vào khối lượng, kích thước đóng gói của
tất cả các sản phẩm trong đơn hàng và khoảng cách giữa địa chỉ nhận
hàng và kho hàng của Tiki hoặc nhà cung cấp.

•

Riêng phí lắp đặt sẽ tùy vào từng loại sản phẩm, phí này được hiển thị
trong trang sản phẩm.

•

Đối với chi phí vật tư lắp đặt sẽ được tính theo tiêu hao thực tế khi lắp
đặt sản phẩm. Nhân viên lắp đặt sẽ có nhiệm vụ thơng báo cho bạn về
chi phí vật tư cộng thêm trực tiếp dựa trên địa hình, vị trí lắp đặt. Sau
khi thỏa thuận xong, khách hàng sẽ thanh tốn chi phí này trực tiếp với
nhân viên giao lắp.

3. Cơ hội thị trường
-

-

-

Marketplace mang lại tiềm năng lớn cho Tiki.
Các doanh nghiệp khi đưa hàng lên đây có thể chủ động phối hợp với Tiki
làm marketing, đẩy mạnh việc bán hàng, nhưng chất lượng vẫn phải được
kiểm soát bởi hệ thống chuỗi cung ứng - supply chain của Tiki. Bằng cách
này, Tiki có thể kiểm sốt được chất lượng đầu vào, và có thể thơng qua
các doanh nghiệp để cộng hưởng cho sàn thương mại điện tử của mình.
Thời lượng sử dụng Internet của người Việt Nam cao.
Trung bình 1 ngày, người Việt sử dụng Internet lên đến 4 tiếng. Đây là
một cơ hội lớn để phát triển kinh doanh online.
Xu hướng mua hàng online đang tăng mạnh.
Với sự phát triển vũ bão của kinh doanh online, làm gia tăng số lượng các
cá nhân tham gia giao dịch, tạo hệ sinh thái trong môi trường bao gồm
mua bán, thanh toán, vận chuyển, nhu cầu mua hàng online của khách
hàng ngày càng tăng cao. Khách hàng có xu hướng tìm đến những nơi uy
tín, có danh tiếng, sản phẩm đa dạng cùng với chế độ chăm sóc khách

hàng, bào hành tốt, cùng với các đợt khuyến mãi. Đây là một cơ hội lớn

-

để phát triển của Tiki nói riêng và các sàn thương mại điện tử nói chung.
Được sự tín nhiệm, cộng hưởng lớn từ Google, Facebook.
Tiki kết hợp với Google làm Thành phố Tết, còn mấy năm trước làm với
Facebook. Facebook có Facebook store. Cứ mỗi năm, Tiki sẽ cử nhân
viên của mình qua trụ sở Facebook, mình học cách xây dựng hệ thống dữ
liệu khách hàng - build customer database, đây là một dự án lớn của Tiki,
để hiểu khách hàng hơn, giúp họ có sự lựa chọn đúng đắn.Việc hợp tác
14


với các với các công ty lớn, đã mang lại thêm kinh nghiệm và nâng cao vị
-

thế về thương hiệu cho Tiki.
Thuộc top ngành nghề được chính phủ khuyến khích và ưu tiên phát triển.

4. Chiến lược thị trường của Tiki
-

-

Chiến lược nền tảng logistics và nền tảng ứng dụng trong ứng dụng (app
in app):
Tại Tiki, nền tảng công nghệ mở được chú trọng đầu tư bao gồm nền tảng
logistics và nền tảng ứng dụng trong ứng dụng (app in app). Cả 2 chiến
lược này đều hướng đến mục đích mang lại giá trị cho tất cả các bên tham

gia (win - win).
Tiki đang xây dựng và phát triển một nền tảng logistics, chứ không chỉ
đơn thuần là một công ty logistics truyền thống. Tất cả các đối tác đều có
thể tiếp cận hàng triệu người mua và hàng trăm ngàn nhà bán, đồng thời,
người mua và người bán sẽ được trải nghiệm những dịch vụ tốt nhất với
chi phí thấp nhất.
Đối với nền tảng app in app, các đơn vị cơng nghệ có thể phát triển ứng
dụng cho hàng triệu người mua và hàng trăm ngàn người bán, cũng như
có thể tiếp cận những đối tượng này ngay lập tức, thay vì phải đầu tư
nhiều năm để đạt được điều này. Đồng thời, khi có sự tham gia của những
đối tác trên nền tảng mở của mình, Tiki có thể đẩy nhanh quá trình phát
triển nền tảng để nâng cao giá trị mang lại cho tất cả các đối tác .
Chiến lược nâng cao trải nghiệm người dùng:
So với thời điểm Tiki mới thành lập (năm 2010), thói quen mua sắm tiêu
dùng của Việt Nam hiện đã thay đổi. Một báo cáo từ Euromonitor chỉ ra
rằng, có tới 75% người tham gia khảo sát đều ưa thích mua sắm trên
mạng. Lý do là vì mua sắm trên mạng giúp người tiêu dùng tiết kiệm
được thời gian, thanh toán thuận tiện, có điều kiện so sánh giá. Và thường
được mua với giá rẻ hơn, lại được giao hàng tận nơi, mua hàng bất cứ thời
điểm nào trong ngày,…
Sự tiện lợi này, cộng với đặc điểm dân số ngày càng trẻ, mức thu nhập đã
cải thiện và độ thâm nhập ngày càng mạnh mẽ của Internet cũng như các
thiết bị di động đã khiến hoạt động bán lẻ online ở Việt Nam đạt mức tăng
trưởng vượt bậc, nâng cao trải nghiệm người tiêu dùng.

15


Trong chiến lược marketing của Tiki, Tiki đã triển khai các giải pháp tiếp
thị đa thiết bị. Và trên ứng dụng để nâng cao hiệu quả chuyển đổi giữa

-

máy tính và điện thoại di động.
Chiến lược lấn sân sang Marketplace:
Đầu năm 2017, Chiến lược marketing của Tiki là chuyển đổi mơ hình
kinh doanh từ B2C sang mơ hình Marketplace. Tức thay vì tự mình nhập
hàng hóa về, giám sát chất lượng và bán cho khách hàng. Giờ đây Tiki sẽ
đóng vai trò một sàn giao dịch trực tuyến. Nơi các nhà cung cấp khác
nhau có thể đăng tải sản phẩm của mình. Chính vì lẽ đó, số lượng các mặt
hàng được cung cấp trên Tiki đã tăng lên nhanh chóng. Thay vì đơn thuần
là sách như trước kia.
Về cơ bản, Marketplace là bước tiến hồn chỉnh của mơ hình B2C. Tiki đã
rất khôn khéo khi chọn phát triển theo hướng này.
Về niềm tin, có 85% khách hàng hài lịng với chất lượng và dịch vụ của
Tiki. Với 400.000 lượt khách mua hàng tại Tiki hàng tháng, tỷ lệ đổi trả
hàng chỉ là 0,95%. Theo bức tranh toàn cảnh về loại hình thanh tốn tại
Việt Nam của DealToday. Có 23% người tiêu dùng thanh toán qua thẻ và
77% thanh toán khi nhận hàng (COD). Trong khi đó, theo đại diện Tiki, tỷ
lệ thanh toán qua thẻ của Tiki đã đạt 34% và phương thức COD chiếm

-

66%.
Chiến lược PR – Khẳng định thương hiệu và chiếm lĩnh thị trường bằng
những cơn sốt Sales:
Bên cạnh việc đa dạng hóa sản phẩm, Tiki khơng ngừng tung ra các
chương trình khuyến mãi và truyền thơng. Đặc biệt để đẩy mạnh nhận biết
về sự đa dạng, nhất là các sản phẩm gia dụng và công nghệ.
Tuy nhiên, hiện nay số lượng bàn luận liên quan đến “sách” của người
dùng vẫn áp đảo và chiếm đa số trên tổng số bàn luận về Tiki. Điều này

cho thấy việc đẩy mạnh cộng hưởng thương hiệu về sự đa dạng của Tiki
chưa thực sự mang lại kết quả. Việc hình ảnh “nhà bán lẻ sách trực tuyến”
đã ăn sâu và bám rễ trong tâm trí người dùng, địi hỏi Tiki cần có một q

-

trình dài với nhiều hoạt động hơn nữa để đạt mục đích truyền thơng.
Chiến lược KOI/ Influencer marketing:
16


Trong khoảng thời gian gần đây, Tiki đã tích cực sử dụng influence
marketing. Lý do có lẽ là vì Tiki cũng cần hướng đến một tập khách hàng
lớn hơn, đại chúng hơn. Tiki liên tục hợp tác với các ngôi sao nổi tiếng để
tạo dựng thương hiệu và truyền thông cho mình. Điển hình như Ngọc
Trinh, Chi Pu, vợ chồng Trường Giang & Nhã Phương, làm đại diện cho
đợt quảng bá Single Day 11/11, Black Friday 24/11, hay Sinh nhật Tiki –
Mùa Sale Huyền thoại.
Tiếp tục chơi lớn trong năm 2019, Tiki đã tài trợ dự án “TIKI đi cùng sao
Việt” cho 100 MV ca nhạc của các ngôi sao nổi tiếng. Nhiều MV xuất sắc
đã đạt được vị trí cao trong bảng xếp hạng ca nhạc và Top Trending
Youtube trong thời gian dài. Nắm bắt tâm lý khách hàng và đưa ra thông
điệp kết nối với âm nhạc, “TIKI đi cùng sao Việt” là một cách Tiki chăm
sóc tinh thần và khéo léo lồng ghép hình ảnh thương hiệu của mình mà
khơng hề gây phản cảm. Đó là sự khác biệt hoàn toàn với những quảng
cáo “làm phiền” người xem ngay lúc đang phát video, dễ dàng bị nhàm
chán và nhấn nút bỏ qua, hay những quảng cáo khuyến mại như các sàn
TMĐT khác thường làm.
Việc “đốt tiền” để tài trợ cho các MV được coi là một chiến lược nhằm
“phủ sóng” thương hiệu đến đúng đối tượng khách hàng tiềm năng của

Tiki - là những người trẻ, am hiểu về công nghệ và mua bán online. Đây
cũng bài toán mà Tiki phải chấp nhận lỗ để đánh đổi việc chiếm “thế
thượng phong” trên thị trường thương mại điện tử đang ngày càng phát
-

triển và ganh đua từng giây từng phút.
Chiến lược kinh doanh với giá cả tối ưu:
Ngày càng có nhiều người Việt Nam chuyển sang mua sắm trên ứng dụng
Tiki. Tại sao vậy? Tiki xịn sở hữu lợi thế gì mà khiến người tiêu dùng u
thích đến vậy? Tất cả là nhờ chiến lược giá tối ưu của Tiki. Bất kể mặt
hàng nào tồn tại trên Tiki đều có mức giá thấp hơn thị trường. Bạn dễ
dàng nhận thấy dòng chữ giảm giá 20%, 30%, 50% hiển thị bên cạnh
hàng hóa. Giá bán sản phẩm/dịch vụ trên ứng dụng Tiki rẻ hơn rất nhiều
17


so với thực tế (có những mặt hàng được giảm giá 80%-90%). Đáp ứng
nhu cầu mua sắm của khách hàng là: tìm kiếm sản phẩm/dịch vụ chính
hãng, đảm bảo chất lượng, có giá thành rẻ.
Chiến lược kinh doanh theo kiểu hạ giá thành đầu ra đã đem lại thành
công nhất định cho Tiki. Một vấn đề đặt ra là: Với giá bán thấp như vậy,
liệu sản phẩm do Tiki cung ứng Có đảm bảo chất lượng, hay chỉ là một
chiêu thức PR quảng cáo cho thương hiệu. Và rồi cuối cùng mang đến cho
khách hàng những sản phẩm kém chất lượng. Điều này hồn tồn khơng
đúng với Tiki, bởi quyết định hạ giá bán sản phẩm/dịch vụ dựa trên cơ sở
cắt giảm các khoản chi phí khơng cần thiết như: mặt bằng kinh doanh,
nhân viên quản lý – bán hàng, quảng cáo giới thiệu sản phẩm, chăm sóc
khách hàng sau bán,... Chính điều đó đã làm nên thành cơng cho Tiki.
5. Môi trường cạnh tranh của Tiki
Vị thế của Tiki trong thị trường thương mại và điện tử.

Tiki là doanh nghiệp kinh doanh trong ngành thương mại điện tử được thành
lập vào năm 2010, với khởi điểm ban đầu Chủ yếu bán hàng sách Trực tuyến,
sau 7 năm, Tiki.vn hiện đã trở thành một nhà bán lẻ online đa ngành với 9 ngành
hàng tiêu dùng cơ bản, trong số đó sách vẫn là một sản phẩm “nhận diện” nhãn
hiệu doanh nghiệp.
Có khả năng nói Tiki đang là đối thủ lớn của Lazada với tốc độ phát triển
chóng mặt. Site Tiki.vn có hơn 300.000 sản phẩm thuộc 12 lĩnh vực điện tử,
cách điệu sống và sách.
Xét về sàn thương mại điện tử (website bán hàng cho bên thứ ba) thì Tiki và
Sendo là đơn vị nội địa nhiều tiềm năng nhất, đối chọi lại với hai cơng ty tồn
cầu Lazada và Shopee. Trong báo cáo eConomy SEA 2019, Sendo và Tiki được
Google đánh giá là có tiềm năng trở thành những kỳ lân công nghệ trong tương
lai.

18


Xuất phát từ một trang bán sách trực tuyến được ông Trần Ngọc Thái Sơn
thành lập năm 2010, Tiki “nối gót” bước đi của Amazon, chuyển mình thành
một sàn thương mại điện tử bán hàng cho cả các bên thứ ba. Sau khi nhận khoản
đầu tư hàng chục triệu USD vào cuối 2017, Tiki bứt tốc mạnh từ cuối năm 2018
trước khi có phần chậm lại từ cuối 2019.
Cịn Sendo, mặc cho hầu hết sàn thương mại điện tử dẫn đầu như Shopee,
Lazada, Tiki đang giành phân khúc thành thị, họ lại hướng tới những người tiêu
dùng ở vị trí ngoại thành và nông thôn.
Trong số các trang TMĐT, Shopee là đơn vị duy nhất áp dụng mơ hình
Người tiêu dùng đến người tiêu dùng (C2C), trong khi các sàn cịn lại đều áp
dụng mơ hình B2C hoặc hỗn hợp B2C/C2C. Tiki đã chuyển đổi mơ hình từ
Doanh nghiệp tới khách hàng (B2C) sang Doanh nghiệp tới doanh nghiệp tới
người tiêu dùng (B2B2C) vào tháng 3 năm 2017. Tiki xuất phát từ mơ hình bán

lẻ hàng hóa (online retailer) đã dịch chuyển sang mơ hình chợ trực tuyến
(marketplace) kể từ năm ngối. Họ cơng bố hơn 13 triệu lượt truy cập hằng
tháng với tỷ lệ hủy đơn hàng dưới 3%, thấp nhất trên thị trường, đảm bảo kiểm
soát chất lượng hàng hóa. Trong khi Shopee là đại diện cho nền tảng thương mại
trên di động, sau gần 2 năm có mặt tại Việt Nam, công bố đạt 18 triệu lượt
download ứng dụng Shopee. Hiện Shopee có khoảng 7 triệu mặt hàng bày bán
và khoảng 800.000 người bán hàng. Lazada với sự hậu thuẫn của Alibaba vừa
công bố kết nối mạng lưới hơn 155.000 nhà bán hàng với hơn 3.000 thương hiệu
và hơn 300 triệu sản phẩm thuộc nhiều ngành hàng để phục vụ 560 triệu khách
hàng Đông Nam Á trên nền tảng sàn giao dịch (marketplace) cùng các giải pháp
marketing, dữ liệu số và nhiều dịch vụ thương mại khác.
Tổng quan thị trường thương mại điện tử cho thấy các "tay chơi" đã tách
thành nhóm với Lazada, Tiki và Shopee đang ở top đầu của đường đua với mỗi
công ty dần định hình theo cách riêng.

19


Các cơng ty thuộc top đầu phần lớn đã hình thành cụm nhà đầu tư hỗ trợ:
Lazada có Alibaba, Shopee với cơng ty mẹ SEA. Vì tiềm năng của thương mại
điện tử Việt Nam, nhóm các nhà đầu tư gia nhập thị trường sau đã chọn Tiki.
Đây là cách duy nhất để họ gia nhập thị trường bởi Lazada hay Shopee đã "có
chủ".
Với dịng tiền nhà đầu tư đổ vào và vai trò chi phối của JD.com, Tiki bắt đầu
"chắc chân" trong top đầu nên đã mạnh tay quảng cáo và năng động hơn trong
chiến lược marketing, tuy nhiên cần thêm thời gian để "đấu" với Lazada vì hiện
tại chưa phải là giai đoạn tối ưu chi phí, nên việc "lỗ theo kế hoạch" như những
năm qua là tất yếu với các công ty thương mại điện tử. Thời gian qua cho thấy
Tiki tuyển nhân sự ồ ạt, mở đội ngũ xây dựng các kênh riêng và mở ra nhiều
kênh dịch vụ, từ bán bảo hiểm, vé máy bay, voucher ăn uống, du lịch đến dịch

vụ mua giúp hàng từ nước ngoài (Tiki Global).
Trong khi hệ sinh thái của Adayroi, Lotte, Coop, Aeon, Robin hay Thế Giới
Di Động đang được xây dựng dựa vào nền tảng hàng hóa bán lẻ trực tiếp, mặc
dù không dẫn dắt thị trường nhưng đang tạo thành một phân khúc cạnh tranh
khó lường. Mơi trường bán lẻ đa kênh đang trở thành xu thế tất yếu, các doanh
nghiệp sáng tạo sẽ tìm cách bứt phá.
Bản đồ thương mại điện tử quý II/2020 của iPrice chỉ ra rằng tại Việt Nam,
Shoppe hiện đang là sàn thương mại điện tử có lượng truy cập web lớn nhất với
khoảng 52,5 triệu lượt/tháng. Theo sau là Tiki (21,1 triệu lượt/tháng) và Lazada
(18,5 triệu lượt/tháng).
Theo đánh giá của Reputa, hàng hoá là yếu tố ảnh hưởng nhất đến trải
nghiệm của khách hàng mua sắm trên 4 sàn TMĐT, gồm các yếu tố nhỏ hơn như
chi phí, chất lượng, sự đa dạng hàng hoá, độ tin cậy của các gian hàng. Lazada
(53,55%) và Shopee (52,90%) là 2 sàn tập trung yếu tố này nhất, theo sau lần
lượt là Sendo (37,35%) và Tiki (33,65%).

20


Yếu tố quan trọng thứ hai hút khách là các chiến dịch truyền thông tiếp thị.
Tiki dẫn đầu (38,65%), theo sau là Sendo (30,45%) Shopee (30,30%) và Lazada
(24,05%).
Dịch vụ giao hàng (tốc độ giao hàng, hành vi thái độ shipper) và chăm sóc
khách hàng là yếu tố thứ ba ảnh hưởng đến trải nghiệm mua sắm của khách
hàng. Tiki là sàn chú trọng yếu tố này nhất (20%), đặc biệt là dịch vụ giao hàng
trong 2 giờ và được xem hàng trước khi nhận.
Chính sách giá đương nhiên là một trong những ưu tiên hàng đầu. Nhiều sàn
thương mại điện tử đều đã tung ra những chương trình khuyến mại trong những
ngày 9/9 và 10/10 vừa qua. Tuy nhiên để đua về độ "trường vốn", có lẽ rất khó
để đua với Shopee từ sự hậu thuẫn của công ty mẹ SEA. Sắp tới, Shopee tiếp tục

sẽ triển khai thêm một đợt khuyến mại lớn nữa vào ngày 11/11 và dự kiến đây là
đợt khuyến mại lớn nhất năm (Lazada cũng vừa thơng báo đợt khuyến mại mới
vào ngày 11/11).
Chính vì thế, các sàn thương mại điện tử xếp sau có lẽ hướng đến các cách
tiếp cận và lôi kéo khách hàng hàng. iPrice cho biết Lazada và Tiki đang hoạt
động khá tích cực trên các phương tiện mạng xã hội. Trang Facebook chính thức
của thường xuyên đưa các bài post về các minigame. Các bài viết hiện nhận
được khá nhiều tương tác từ người dùng. Đây cũng là một trong những nguyên
nhân giúp Lazada bứt phá và vượt trội về mặt truyền thông trên mạng xã hội lớn
nhất thế giới. Cụ thể, quý II/2020 chứng kiến Lazada đạt mốc 29,9 triệu lượt
tương tác trên Facebook, cao hơn Shopee (17,8 triệu) và Tiki (2,9 triệu). Trong
khi đó trên kênh YouTube, Tiki lại là sàn đang chiếm lợi thế hơn với 724.000
lượt tương tác, hơn Shopee (270.000 lượt) và Lazada (196.000 lượt). Ngoài ra,
dù lượt truy cập trên web của Lazada đang kém hơn so với Tiki, nhưng những
chỉ số xếp hạng truy cập trên ứng dụng di động của Lazada lại đứng thứ hai, ở cả
hai hệ điều hành. Tiki đứng thứ ba trong nhóm người dùng iOS và thứ tư trong
nhóm người dùng Android.
21


6. Lợi thế cạnh tranh
-

Có lịch sử hình thành lâu đời:
Tiki là doanh nghiệp Việt Nam được thành lập vào năm 2010. Tiki đã trở
thành trang web thương mại điện tử in sâu trong tiềm thức của khách
hàng, tạo dựng niềm tin và là lựa chọn top đầu của người tiêu dùng giữa
vô vàn các sàn. Đến nay, Tiki đã là 1 trong 5 trang thương mại điện tử lớn
nhất. Với bề dày hoạt động kinh doanh, Tiki đã tạo được niềm tin cho
khách hàng và là một trong những lựa chọn hàng đầu của khách hàng khi

mua sắm trực tuyến. Một số con số ấn tượng mà Tiki đã đạt được là có
85% khách hàng hài lịng với chất lượng và dịch vụ của Tiki. Đây chính là

-

một trong những yếu tố quan trọng quyết định tới sự thành công của Tiki.
Xây dựng nhận diện thương hiệu tốt:
Với khởi điểm ban đầu là kinh doanh sách trực tuyến, trong thời gian gần
10 năm hoạt động, Tiki đã mở rộng ra 10 ngành hàng với số lượng sản
phẩm đa dạng và phong phú. Tuy nhiên, sách vẫn là một sản phẩm “nhận
diện” tốt cho thương hiệu của Tiki và đối với người tiêu dùng hiện nay.
Khi mua sách online người tiêu dùng ngay lập tức sẽ lựa chọn Tiki. Đây là
điểm mạnh mà không phải doanh nghiệp TMĐT nào cũng làm được trong

-

việc định dạng thương hiệu đối với khách hàng.
Sản phẩm tiện dụng, gần gũi với đối tượng khách hàng:
Năm 2011 Tiki bắt đầu mở rộng cung cấp hàng trăm nghìn sản phẩm
thuộc 10 ngành hàng: sách, điện thoại, máy tính bảng, thiết bị số và phụ
kiện, điện gia dụng, vật dụng gia đình, mỹ phẩm và thời trang, các sản
phẩm liên quan tới sức khỏe, thiết bị văn phòng phẩm, đồ chơi, đồ lưu
niệm, đồ cho mẹ và bé … với sự đa dạng và phong phú của các sản phẩm,
Tiki đã chiếm thị phần cao trong thị trường thương mại điện tử khi tháng
10 năm 2018, Tiki đã bất ngờ leo lên vị trí thứ hai tồn quốc về số lượt
truy cập website trung bình.
Một nghiên cứu đã chỉ ra: 85% khách hàng hài lòng với chất lượng và
dịch vụ của Tiki; tỉ lệ đổi trả hàng tháng là 0,95% và số khách hàng hàng
tháng lên tới 400.000.
22

-

Xuất phát điểm ban đầu là B2C:
Phần lớn sản phẩm được Tiki nhập về bán, chất lượng hàng hoá và dịch
vụ của Tiki luôn được đánh giá cao hơn các đối thủ. Giờ đây, với mơ hình
B2B2C, Tiki có thêm rất nhiều nhà cung cấp ở nhiều ngành hàng khác
nhau và vẫn giữ được sự tin tưởng từ phía khách hàng. Từ đó, Tiki đã xác
định được Brand DNA của thương hiệu Tiki bao gồm: sản phẩm chính
hãng (quản lý chặt về nhà cung cấp), giao hàng nhanh (là đơn vị ecommerce duy nhất có kho hàng ở HN và TP.HCM) và dịch vụ tốt (kế
thừa giá trị trước đây của Tiki). Tiki đạt được tỷ lệ hài lòng cao nhất của
khách hàng và tỷ lệ hoàn vốn thấp nhất trong số tất cả các nhà khai thác
thương mại điện tử ở Việt Nam do khả năng kiểm soát chuỗi cung cấp hết
sức hợp lý từ các nhà chuyên môn, từ việc hợp tác với các nhãn hiệu nổi
tiếng chuyên cung cấp hàng hóa chất lượng cao đến việc quản lý kho và

-

hậu cần, thanh toán và cung cấp dịch vụ khách hàng cao cấp.
Chiếm thị phần cao trong thị trường thương mại điện tử:
Theo bảng xếp hạng của Iprice, năm 2018, Tiki đã đứng top 2 trong nhóm
4 trang thương mại điện tử lớn nhất Việt Nam và là sàn TMĐT nội địa lớn
nhất. Năm 2019, Tiki giữ vị trí thứ 4 với lượng truy cập khủng. Những
tháng đầu của năm 2021, Tiki lấy lại vị thế đứng thứ 2. Đối với Tiki,
lượng truy cập tăng lên 22,6 triệu lượt sau khi liên tục sụt giảm 6 quý liên

-

tiếp trước đó.

Việc chuyển đổi lên Google Cloud giúp Tiki quản lý lượng đơn hàng lớn:
Khi xu hướng mua sắm online tại nhà của người tiêu dùng tăng cao đột
biến trong mùa dịch Covid-19 vừa qua. Với tỷ lệ tăng trưởng tăng khoảng
30% trong suốt thời gian dịch bệnh, Tiki hoàn tồn có thể dễ dàng mở
rộng nền tảng để đón lượng truy cập web tăng đột biến, đáp ứng tốt nhu
cầu mua sắm của khách hàng, đồng thời vẫn đảm bảo mang lại trải
nghiệm mua sắm xuyên suốt và đáng tin cậy. Trong thời gian sắp tới, Tiki
sẽ tiếp tục đẩy mạnh hợp tác cùng Google Cloud để phát triển những
phương án giúp tối ưu hóa quản lý hệ thống dữ liệu và nâng cao hiệu quả
sử dụng của các cơng nghệ ảo hóa. Đồng thời, Tiki cũng sẽ tiếp tục đẩy
23


mạnh cơng cụ TensorFlow sẵn có và machine learning để hoàn thiện hoạt
-

động dự báo nhu cầu của khách hàng.
Ra mắt thẻ tín dụng đồng thương hiệu với một ngân hàng nội địa:
Trong năm 2020, Tiki đã làm điều này thể hiện mong muốn và tham vọng
không chỉ dừng lại ở thương mại điện tử. Trong năm này, Tiki đã có nhiều
bước đi chiến lược để giành thị phần tại thị trường tiềm năng Việt Nam.
Theo Tiki, một trong những mảnh ghép mang dấu ấn giá trị lõi công nghệ
rõ nét nhất tại Tiki trong năm 2020 chính là dịch vụ giao nhận với
TikiNOW (2h, trong ngày, ngày tiếp theo). Bên cạnh đó, dịch vụ giao
nhận và lắp đặt theo lịch hẹn TikiPRO đối với các sản phẩm điện lạnh điện gia dụng lớn, vừa được ra mắt hồi tháng 8/2020, cũng là sáng kiến

-

mang hàm lượng công nghệ đáng chú ý nhất trong năm vừa qua của Tiki.
Dịch vụ giao hàng hỏa tốc TikiNOW:

Tính đến nay đã mở rộng áp dụng cho gần nửa triệu sản phẩm. Trong khi
đó dịch vụ TikiPRO đã tăng trưởng gấp 3 lần cả về doanh số và lượng đơn
hàng chỉ sau 3 tháng ra mắt, đặc biệt lượng đơn hàng tăng gấp 17 lần
trong những dịp sale lớn như 12/12 vừa qua. Hiện Tiki là đơn vị thương
mại điện tử duy nhất tại Đông Nam Á thực hiện dịch vụ giao hàng nhanh
với TikiNOW và giao hàng, lắp đặt theo lịch hẹn với TikiPRO.
Một dịch vụ khác cũng được ra mắt trong năm 2020 chính là TikiNGON cung cấp thực phẩm tươi sống cho bữa ăn của gia đình Việt, từ trái cây
tươi đến thịt, hải sản....Riêng trong dịp sale cuối năm vừa qua, đơn hàng

-

TikiNGON có thời điểm đã tăng gấp 11 lần so với ngày thường.
Có nguồn tài chính lớn, mạnh, rót vốn liên tục:
Trong các năm qua, Tiki ln nhận được nhiều nguồn vốn đầu tư lớn. Đối
tác ngoại đầu tiên của TIKI là tập đoàn SUMITOMO của Nhật với khoản
góp vốn vào năm 2013. TIKI sau đó tiếp tục đón nhận dịng vốn ngoại từ
các quỹ đầu tư mạo hiểm của chính phủ Singapore là EDBI, VNG,
JD.com đến các nhà đầu tư từ Hàn Quốc như STIC, KIP đến từ Nhật Bản
như CyberAgent Ventures. Đây là các quỹ đầu tư mạo hiểm vào lĩnh vực
công nghệ trên thế giới cũng như khu vực châu Á. Nhất là đầu năm 2018
24


vừa qua, tập đoàn JD đã bổ sung 44 triệu USD và tháng 9/2018 là 122 tỷ
đồng từ VNG.
Tháng 8/2021, Sàn thương mại điện tử Tiki vừa nhận đầu tư 20 triệu USD
từ Taiwan Mobile, một trong những doanh nghiệp viễn thông lớn nhất tại
Đài Loan. Theo Deal Street Asia, Taiwan Mobile sẽ nhận lấy 2,7% cổ
phần của Tiki Global. Tiki Global là pháp nhân vừa được thành lập tại
Singapore và sở hữu 90,5% cổ phần Tiki. Sau khi hoàn tất việc phát hành

cổ phiếu riêng lẻ cho Tiki Global vào cuối tháng 7, vốn điều lệ của Tiki
cũng tăng từ 230 tỷ đồng lên 2.430 tỷ đồng. Việc thành lập pháp nhân Tiki
Global tại Singapore được xem là bước đi mở đường cho hoạt động phát
hành cổ phần lần đầu ra cơng chúng (IPO) của Tiki tại nước ngồi để tiếp
cận thêm nguồn vốn. Để bổ sung nguồn vốn, Tiki vừa huy động thành
công 1.000 tỷ đồng trái phiếu phát hành riêng lẻ, kỳ hạn 2 năm với lãi suất
13%/năm. Mức lãi suất chào bán trái phiếu của sàn thương mại điện tử
-

Việt Nam thuộc nhóm cao nhất trên thị trường hiện nay.
Chính sách đổi trả hàng theo quy định, tạo điều kiện thuận lợi cho người
mua: Chính sách hậu mãi ở Tiki được xây dựng dựa trên cam kết bảo vệ
quyền lợi người tiêu dùng để quý khách có thể yên tâm mua sắm và trải

-

nghiệm dịch vụ.
Tiki đảm bảo sản phẩm được bán tại Tiki là sản phẩm mới và 100% chính
hãng: Trong trường hợp hiếm hoi sản phẩm quý khách nhận được có
khiếm khuyết, hư hỏng hoặc không như mô tả, Tiki cam kết bảo vệ khách

-

hàng bằng chính sách đổi trả và bảo hành.
Mạng lưới phân phối rộng lớn, nhanh chóng: Tiki đã xây dựng và thực
hiện điểm bán hàng độc đáo (USP) của mình cùng dịch vụ giao hàng
nhanh với thời gian giao hàng trung bình tồn quốc chỉ 1,6 ngày, cho phép
khách hàng nhận hàng trong 2 giờ tại Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh,
và đảm bảo chất lượng hàng hóa khi đến tay người dùng. Khơng ngừng nỗ
lực hồn thiện các khâu logistic, trong năm 2018, Tiki cũng đầu tư rất

nhiều nguồn lực vào việc mở rộng các kho hàng tại các thành phố lớn của
25