B O
I HC NGO
o0o
Cuc thi
u khoa hi hc Ngo
CH CNH TRANH KINH T VIT NAM:
NHNG V
i
MC LC
MC LC i
DANH MC T VIT TT iii
DANH MC BNG BI TH iv
LI M U 1
N CHUNG V CH CNH TRANH KINH T 5
cnh tranh 5
m, bn cht ca cnh tranh 5
a cnh tranh 7
c ca cnh tranh 9
ch cnh tranh kinh t 14
m 14
1.2.2. Ni dung ca ch cnh tranh kinh t 15
a ch cnh tranh 26
NG V I VI CH CNH TRANH
KINH T VIT NAM 33
2.1. Tng quan v ch cnh tranh kinh t Vit Nam 33
2.2. Thc trng ch cnh tranh kinh t Vit Nam 34
t cnh tranh 34
t v cnh tranh 39
2.2.3. Tht cnh tranh 43
t cnh tranh ca doanh nghip
51
t cnh tranh v bo v 56
T S KHUYN NGH N CH CNH TRANH
KINH T VIT NAM 64
n ca ch cnh tranh kinh t Vit Nam 64
3.2. Mt s khuyn ngh c th 65
3.2.1. V t cnh tranh 65
ii
3.2.2. V vit cnh tranh 67
3.2.3. V tht cnh tranh 69
3.2.4. V t ci vi doanh
nghip 71
3.2.5. V bo v quyn l 75
KT LUN 78
DANH MLIU THAM KHO 79
iii
DANH MC T VIT TT
APEC
Asia-Pacific Economic Cooperation
Di
ASEAN
Association of Southeast Asian Nations
Hip h
Cc QLCT
Cc Qunh tranh
DNNN
Doanh nghic
EVN
Tn lc Vit Nam
Hng cnh tranh
MFN
Most Favoured Nation
Nc Ti hu quc
NT
National Treatment
Nc quc gia
NTD
OECD
Organization for Economic Cooperation and Development
T chc Hn Knh t
OFT
Office of Fair Trading
TCTD
T chng
TTKT
Tp trung kinh t
WEF
World Economic Forum
Di th gii
WTO
World Trade Organization
T chi th gii
XHCN
i ch
iv
DANH MC BNG BI TH
I. DANH MC BNG
: Th vic hn ch cnh tranh 44
: Th vic cnh 46
: Bi 57
4: Th v vic c 2011 61
II. DANH M
h thng b c v bo v quyn li
25
44
45
46
48
: Bi Vit Nam t n 28/03/2013 59
1
LI M U
1. p thit c
Ct trong nhng quy lu vca nn
kinh t th ng. Khi thc hin chuyi nn kinh t k hop trung sang
nn kinh t th i ch t Nam tt yu nm trong s
vng ca quy lui mi cc, nn kinh
t Vic mng ng trong hai tha qua khi
n 6%nh
nhn kinh t i mt vi nhic to
lt trong s m kh nh trnh kinh t u c
Thc t cho thy mc thu nhp ca Vip, ngay c so v
n tn ti mt s ng ch
u ch bing chung
chung. Vic m ca hi nhc khic c
ng bt n trong kinh t khin nhc
tr c nhc. Vic s doanh nghip pha trong
nng con s n doanh nghic cng li bc l
t nhng ya nn kinh t trong vic cnh tranh vn kinh
t u.
c nhy, Vit Nam ct nn kinh t vi
sc cm bn kinh t c m
i ct c
dng mng cc vp nhi
ng thi vic thc s hiu qu quu kinh
nghiu v ch cnh tranh kinh t ti Vi
n thi n kinh t Vit Nam tr i quyc
nhc t ra.
2
T nh nh ch Ch cnh
tranh kinh t Vit Nam: Nhng v
u khoa hc c
2. Tu
Hii xu th i
i nhp kinh t quc t i. Bi
vy v ng c ng, ch
m dng sc mnh th ng, lm dc quyn trong ca
t cnh tranh tr t sc quan trng. Lut c c
t m t quan trng c ta hin nay. K t th m Lut Cnh
t nhi
n cnh ct cnh tranh.
th t s u sau:
Thc trn th ch kinh t th
ng XHCN Vit Nam, Vicu Qu Trung
. th m c v th ch kinh
t th ng XHCN t
nhau gi
n Anh, Ph , 2005, Qu nh tranh ti Vit
Nam, Tu L, s 6, tr. 26-27.
, 2006, Ginh v ki
hn ch cnh tranh, Tt hc s 6/2006, tr. 3-7.
nh tranh
c cnh tranh ca doanh nghiu kin hi nhp kinh t
quc t, Tu kinh t s
Mt s v i vi vic thc thi Lut Cnh
tranh, tt s 7/2007, tr. 26 - 37.
n Anh Tun, 2010, nh tranh t cc
nu s u Kinh t
Cch ra mi quan h ginh tranh vi
3
t ct trong m ng nht vi c
nghinh tranh tc
n trong ng ti Vit Nam t n ngh
d khuy
m bo co v quyn lc.
u ht mi ch cn mt hoc mnh
ca cnh tranh trong nn kinh t. Nhng n cng
nt cnh tranh, ni dung v thc thi
t cnh tranh, qunh tranh,ng n t phn nh
trong tng th ch cnh tranh kinh t ti Vit Nam hin nay. Trong khi ch
cnh tranh kinh t Vit Nam vt nhiu v cn pha.
Nhn thc tm quan trng ca viu ti v ch cnh tranh
kinh t ti Vit Nam, t tham kho nh c
u s tng mt ch cnh tranh kinh t da
ng, th nh tranh,
u thc tin ti Vit Nam t ng khuyn ngh
n ch cnh tranh kinh t Vit Nam.
3. Mu
Mu c
n v c cnh tranh kinh t.
c tin ch cnh tranh kinh t Vit Nam.
ng gin ngh cho vin ch cnh tranh
kinh t p vi thc tin ti Vit Nam.
4. ng m vi u
- u
u c cnh tranh kinh t Vit Nam.
Ch cnh tranh kinh t ti Vit Nam bao gm 5 yu t
t ct v cnh tranh, vic th
lut c ca doanh nghi
ct cnh tranh v bo v i
4
- Phu
Phm vi v phu c cnh tranh
kinh t ti Vit Nam.
Phm vi v thi gianu v thc trng ch cnh tranh kinh t Vit
Nam t th t Cnh tranh Vin
xut khuyn ngh cho vin ch cnh tranh kinh t
Vit Nam.
5. u
c s dng bao gm:
- Tng h
- i chiu
-
- P
6. Kt cu c
i m u, Kt lun, Danh mu tham kho , b cc c
u bao g
n chung v ch cnh tranh kinh t
ng v i vi ch cnh tranh kinh t Vit Nam
t s khuyn ngh n ch cnh tranh kinh t Vit Nam
5
N CHUNG V CH CNH TRANH KINH T
1.1. cnh tranh
1.1.1. m, bn cht ca cnh tranh
1.1.1.1. m
Cm rt rc ng dng trong rt nhi
v. Cho tc v vi bt c
cp cn
a h v cnh tranh l
ct s
chc bn cha cnh tranh trong mt nn kinh tc bit
n kinh t th ng.
m sau:
Th nht, vng lc ni ti trong mi ch th kinh doanh, cnh
c cu Law Dictionary din t n lc hoa hay
hay nhing lng nhau t ch th th
1
.
Th hai, doanh nghip m ca Michael Porter, cnh
u tranh hot t mt s i th v phn
hay ngun lc cp. Bn cht ca cm li nhun,
n li nhuc li nhu
2
.
Th ba, c cu 2012 2013 ca Di
kinh t th gii (World Economic Forum WEF)
s kt hp c chu t nhnh m hiu
qu ca mt quc gia. M nh d t
nn kinh t mang li
3
.
1
Garner, B.A., 1999, , West Group, p. 278
2
Porter, M.E., 1980, Competitive Strategy, Free Press, New York, p. 5
3
World Economic Forum, The Global Competitiveness Report 2012 2013, p. 4
6
Cu vi, c th ng
ch gi
n xut lo
4
.
i, m c
thy c gi
ng. Do vy, cnh tranh tn t t hai ch th
t qu cnh tranh tt yu dn ti s th, cnh
tranh tr ng lc cho s n pha nn
kinh t th ng.
1.1.1.2. Bn cht ca cnh tranh
u v cnh tranh, nhi ra rng c
bn cht kinh t n chi.
Bn cht kinh t ca cnh tranh th hin mo l
chi phi th i nhun, c c li nhun. Bn ch
hi ca c c l o a mi ch th cnh
tranh trong mi quan h i vi nhng trc tip to ra tim lc cnh
tranh ca ch doanh nghip, trong mi quan h vi
th c
Bn cht kinh t
Cnh tr n xut vng lc c
n xut khi gia nhp th i nhun. Li nhun xut
c s t l vi m th mang l
i c th hin xut
ph sn xut sn phm chng t ng
nh tranh khin xut tr y
y doanh nghip phi ti
th tn tc.
4
t c i hc Kinh t Lut,
i hc Quh ph H
7
Bn chi
V t hi i, cnh tranh ch xut hin khi tn ti
nhng ti nh
- tn ti ca nhiu doanh nghip thun kinh t
c s hnh tranh ch thc s tr ng ly khi
n t nhn kinh t u
n xu kinh tc, c t v
vn, p c kinh doanh, chi c
m l
5
.
- Cnh tranh ch tn ti n th n t
ng. S c lp, t ng s m bdoanh
nghi ch ng ti
ng. Doanh nghic quy
trin c
1.1.2. a cnh tranh
Trong nn kinh t th ng, cng. Nu
quan h cung ct vt ch n mn ca th
ng ln quan trng ca m
nghip cho ti c nn kinh t t s
bn ca c
1.1.2.1. Cng nhu cu c
Mn xut khi tham gia th u phi t
hn xun xu li
ng tin cn quynh ai tn tc
loi b ra khi cunh tranh ti
mun. Ma th i
5
Nguyo, 2001, Ct cnh
tranh hin nay Vit Nam t s m
ca nn kinh t th ng Ving tt c
8
nhu n la chn gi
n xu ng nhm tht nht nhu c
n xut lc
u dch v ti
v u ca c gm bo m trung
n c
Kinh t h t th n u qu n p
ch v cao nht. Vu t
ni ti, nh u cng mt
ng.
1.1.2.2. Cnh tranh u ph ng
t quy lut sinh tn, c m b i thu nh
ngun lc kinh t tng doanh nghip gii trong kinh doanh. Vai
u phi ca cnh tranh th hin t nh
tranh. mn s ng doanh nghiu
trong th ng. Kp thng cuc s nm trong tay mt
th phn rng ln lc sn xut tip tc cnh tranh tip trong
nhm b kinh t ca th c s dng
m
1.1.2.3. Cm bo cho vic s dn lc kinh t mu
qu nht
Khi nn kinh t ri c
t khc lit ca cp phi n l
m bt ch ng r th
ca doanh nghi ng kinh doanh. Xut nhu c
nghip buc ph m b s dn lc
kinh t mu qu n l
th n, ngut li i ca doanh
nghin ph sinh li nhiu nhn
ng n ca doanh nghi
9
s d ?
, nn kinh t
dn dn khan hi bit s dng hiu qu
n bit tit ki hon lc thay th. vy doanh
nghip mm bo cho hong kinh doanh cc vy
sc c ng.
1.1.2.4. Cy vic ng dn b khoa hc, k
thut trong kinh doanh
Nhu cm kim li nhup
dn b khoa hc, k thun nhng sn phm,
gi i ca th ng. Trong cuc chy
u mt doanh nghip b tt hu so vi th v m s mt
bt ln. Nh nhu ca cung khoa h
gi t n b khoa hc k thut tr u t
thii vi mi doanh nghi ng.
1.1.2.5. Cnh tranh n gc ca s i mi
Ci tii mi s m bo cho s a doanh nghi
i m lc hu, thi ti
nhco ra
i b i tin. S nh
tranh dic theo chi ng
ca nn kinh t. S i mi sng kinh t c th hing
u th mng nhng
nhu cu ci sng hin ti, s c ca khoa hc k thu tin
b trong nhn thc ci v n kinh t -
hi.
1.1.3. c ca cnh tranh
1.1.3.1. u tit cc
Cnh tranh t do
10
m cnh tranh t c hiu t s ng
ng t do. Th ng t do nhn ng t do tn
t can thip ca C c
ng t do
6
. nh tranh t i
mi s can thip c i s chi phi ca quan h
cung c lc th th
do c hi
hoch kinh doanh c
nh tranh t m v u
tit th ng c h t do t n
sinh ra mt h thu ti
i, khi chy theo lng thng l
y, h thng cnh tranh t do t n sinh ra nhng quyn lc cn
thi u ti n lc mNn
phi can thia.
C u tit ca Nc
C u tit cc c
c b t can thip v ng nhm
u tit quan h c n trt t
mnh. Khi th n m
nh tranh mi m trong kinh doanh. Tuy
vi s gia li nhunh, nhiu
doanh nghi dng nhng th c
sc m u tit th ng
y lut t i cn thit ph
h ca mt th l m th ng
m ng phi trt t ng
6
Pearce, D.W., 1999, T n kinh t hc hii quc
n ln 4, p. 397
11
ca th c nhng l i. Nhn thc v s
u tit ca N n thin kinh t n chuyn
c quyn. S xut hin cc
quyi lm dng quyn lc th ng cn dn nhng
cuc khng hong kinh t - c phi can thip nht
t n ch nhng khuyt t do cn kh m
dng v c quyn ca nhng doanh nghing tr.
1.1.3.2. biu hin
Co
Cc c
ca sn ph
ca sn ph cung cu, quy lu quynh;
tn ti ca bt c quyn li th ng.
Co ch tn t u ki:
Th nht, s ng doanh nghip tham gia th
rt ln n th ng; mi doanh nghip ch
chim mt th ph nh bing c.
Th hai, sn phm tham gia th ng phng nht t trong
n phu t tn lp
Th ng pho i mua
i la di nhau nhn phm.
Th tn ti cn gia nhp th ng
nghip tic quyn t do gia nh ng n
thc li nhun nhing trong
ng ca s gia nhp t do s ng cu ca mi doanh nghip
gin khi li nhun tr li mu.
Cuu t n xu
c tip cn vi nhng yu t .
12
m bo cho doanh nghi th i ngang nhau trong vic
tric kinh doanh c
S vc ca th hii, s
m rng th ng sn phm, th n cho mt th
bao gi hi t c u t y, c
cnh tranh ch tn t ng tn ti trong trng
Cho
Cc c p
sc m chi ph n phm c ng.
c cnh tranh ph bi ng b cp
u ki s th o tn ta th
t m quyn lc nh n th ng.
Kinh t hc chia ci : c
c quyc quy
Cc quyn c cnh tranh sn phi
doanh nghi c quyn nh n phm c
c quyn ph thu n ph
h ng tn ti
ph
c quy c xut hin trong mt s t s
n xu n xuu nhn thc r sn phm ca
ph thut c ph thung
ci th c
7
.
s a th ca mt s n xut
t s ng nh doanh nghip vi tim lc mnh
m
7
v cnh tranh, chng c
mc quyn, Vin khoa h
13
1.1.3.3. t ca cnh tranh
Cnh
Cc c
ng gii th c
8
.
mt. Trong khoa ht k
ct c nhc
thng nht v nha c
sau:
-
- nh.
Cng sn ph
ng sn phm theo nhu c hi sng
kinh t - i nhn ca khoa hc k thut, s hrong
vic s dn lc kinh t i vi doanh
nghip, cnh s la chn nh
b tn tu qu.
Cnh
Trong kinh doanh, khi nhu cu li nhu mt s doanh nghip
s bu xut hin nhng th n xu trong cnh tranh. Nh
t ti s n ca nn kinh t. Cnh
xy ra bt k quc gia, bt k nn kinh t
i. M u c g
lu m c
c mi biu hic t. H ch
nhn d
- Nhm mc .
- t cnh tranh hoc tng.
- t hi th ho
8
Garner, B.A., 1999, , West Group, p. 279
14
1.2. ch cnh tranh kinh t
1.2.1. m
Ch kinh t ng ca Hic Ci
ch (XHCN) Vi m 15
u (t p thi th ch i
n kinh t cc ng
k hop trung, chuyn nn kinh t
th ng XHCN tha nhn s tn ti ha khu vc kinh t
ng nn kinh t m, m tuya khu vc quc
doanh trong nn kinh t
9
.
u 16 Hi nh n
kinh t phn cng ca nn kinh t th ng
i ch chn kinh t c sn xut,
kinh doanh trong nh
Ch kinh t hin ti ca
Vi n kinh t p
t. Ma ch cnh tranh kinh t
li nhng li ca nn kinh t bng
tr nh tranh.
Ch cnh tranh kinh t Vit Nam hin nay bao gm 5 n
c t cnh tranh; mt v cnh tranh; thc thi
t v cnh tranh thc ng t cnh tranh ca
doanh nghip; c t cnh tranh bo v
Mi ni quan h cht ch sung cho nhau. Mu
dn ch cnh tranh kinh t Vii nhc
nhng v n ti t p.
9
NguyCh kinh t trong Hi Nhng
v cn si, b sung.
/>do-kinh-te-trong-hien-phap-nam-1992 nhung-van-de-can-sua-doi-bo-sung
15
1.2.2. Ni dung ca ch cnh tranh kinh t
1.2.2.1. t cnh tranh
nh tranh
V bn, ng h bi
cc nhm bo t do cu tit cnh tranh trong nn kinh
tng cp vi
li
10
. nh tranh bao gm tt c a
Nc nhnh tranh, mt mt ch ng t cho cnh
tranh, m ca th ng loi b gia nhp th ng, m
thng l chic hn ch cnh tranh c
nghip.
hi hnh
nhy cnh tranh trong mt nn kinh t qut phc
u qu o gnh ch
ng bin ch
cnh tranh.
o ra ng nh
ng cnh tranh. C nh tranh theo quan m truyn
thng ch gm nhng bing hn ch cm cartel, cm lm
dng v p, mua li. Tro mt
s c hit c nhng
bic nhm kin ch cnh tranh, khuynh
o v ng li s lm dng v c quyn
ng cn ch cnh.
Mi qu d nh tranh bao
gn v mng cnh tranh ca nn
10
nh tranh
lc cnh tranh ca doanh nghiu kin hi nhp kinh t quc
t, Tu kinh t s
16
kinh t u qu u h
ng t bn sau:
- Bo v
c quyn, cm ci b t
t v .
- Bo v quyn li cm nhc kinh
doanh thinga di.
- Tu chu t
vi v .
t cnh tranh
ut cnh tranh ng vi
nhiu nhm mt mu
tit cnh tranh ca nn kinh t.
- Bc M giLut Chc quy
i. Lut Chc quyn ca M u khon cm vic hn ch s
cnh tranhc bi u kho c quyc
thit lp. o lu quyi vi tt c nh cnh
tranh ch c quyn tc M o lu o lut
o lut ca o lut
ci tic chc quy
11
.
- t C i
vc quyn. Lut c c quy u
khom dn lc cc quyn. Tc
i cc quyi vi nn kinh t
i cc quy
- ng lonh
tranh m cht cng
11
Antitrust Laws Lut chc quyn
17
thi h c hii l i vi Lut Cng hp
nhnh, ni li n kinh t t hi
t cnh tranh nc hing bao gt chng
ct chng hn ch cnh tranh, nhnh
u chnh hong t tng ct c u chnh
ho ng c p,
t c o lu ng dn thi u
chnh hong cnh tranh nhm bo v t do cu th ng.
1.2.2.2. t v cnh tranh
.
:
Trong ng
v ,C
tranh 2004 quy
D
m:
18
a ph hoc cm
quy
1.2.2.3. Tht v cnh tranh
c
19
-
-
-
-
-
2 Ngh nh s -CP nh s
-CP
1.2.2.4. c ng t cnh tranh ca doanh nghip
ca doanh nghit phn quan trng ca ch
cnh tranh kinh t Vit Nam. u 2 Lut Cnh v ng
20
ng lut c ch
doanh nghi p h hong Vi. Doanh nghip
ng trc tip chu s u chnh ca Lut Cnh tranh. Trong thi k hi
nhp kinh ti vit cu l
dng m t cnh tranh ca doanh nghip
n pha.
ca doanh nghip cn phng ngay t
trong ca doanh nghi
doanh nghit v cnh tranh. Cam kc th hii
dng c t cam
k vi t cnh tranh, cam k c
truyt t
12
. Trong mng dn
th ca Cc Cnh tranh Canada, mt
n sau: s tr ca qup cao; nhng th t
ca doanh nghip; o nguc
ng bi nh thc k lut
13
.
- S tr ca qup cao.
S tr ca qun t ca
m u qu. Qui
t nht cho doanh nghip, bao gm c vi nhng quy
phng r
doanh nghii mt. H phi thc thi mt h th qung
r
12
Brown M., 2012, Competition law compliance programs and government support
or indifference, p. 1
13
Competition Bureau, Canada, Corporate Compliance Programs.