Phát triển hợp tác xã nông nghiệp ở hải phòng

Phát triển hợp tác xã nông nghiệp ở Hải Phòng


Vũ Thị Thái Hà


Trường Đại học Kinh tế
Luận văn ThS. ngành: Kinh tế chính trị; Mã số: 60 31 01
Người hướng dẫn: TS. Nguyễn Hữu Sở
Năm bảo vệ: 2011


Abstract. Làm rõ một số vấn đề lý luận cơ bản về HTX (hợp tác xã) và sự cần thiết
phải phát triển HTX nông nghiệp. Phân tích thực trạng HTX nông nghiệp ở Hải
Phòng qua các giai đoạn, đánh giá những kết quả đạt được và những hạn chế còn tồn
tại, đồng thời chỉ ra nguyên nhân của thực trạng đó. Đề xuất phương hướng, giải
pháp để phát triển HTX nông nghiệp ở Hải Phòng.

Keywords. Hợp tác xã; Kinh tế chính trị; Nông nghiệp; Hải Phòng


Content
1. Tính cấp thiết của đề tài
Với nền tảng tư tưởng hợp tác và phong trào HTX hơn 200 năm qua, kinh tế tập thể
đã trở thành một loại hình tổ chức phổ biến ở hầu hết các nước trên thế giới; có ý nghĩa kinh
tế, chính trị, văn hoá, xã hội to lớn với mỗi quốc gia. Đối với nước ta, phát triển kinh tể tập
thể mà nòng cốt là HTX là một tất yếu khách quan trong sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội
và củng cố nền quốc phòng – an ninh đất nước; là chủ trương lớn, nhất quán và xuyên suốt
của Đảng ta trong quá trình phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa
(XHCN). Tuy nhiên, sự phát triển của phong trào HTX mà đặc biệt là HTX nông nghiệp
trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa (CNH, HĐH) ở nước ta hiện nay lại

đang gặp nhiều mâu thuẫn và khó khăn. Và, sự phát triển HTX nông nghiệp ở Hải Phòng
cũng không nằm ngoài ngoại lệ đó.
Mặc dù, đã từng là một trong những địa phương đi đầu trong phong trào hợp tác hoá,
nhưng, trong điều kiện và hoàn cảnh mới, khi toàn thành phố đang ra sức cùng cả nước hoà
vào nền kinh tế thời hội nhập thì sự phát triển của khu vực kinh tế tập thể ở Hải Phòng lại
đang tỏ ra “yếu thế” hơn so với các khu vực kinh tế khác. HTX nông nghiệp hoạt động có
phần kém hiệu quả, phát triển chưa tương xứng với vai trò, vị trí vốn có của nó và còn nhiều
bất cập. Điều đó thể hiện ở hiệu quả hoạt động chưa cao, năng lực nội tại hạn chế, số HTX
làm ăn có hiệu quả còn ít, lợi ích đem lại cho xã viên chưa nhiều, môi trường hoạt động sản
xuất kinh doanh dần bị thu hẹp, tỷ trọng trong GDP của thành phố còn thấp thậm chí có xu
hướng giảm sút.
Hơn thế nữa, sự phát triển HTX nông nghiệp ở Hải Phòng cũng đang đứng trước một
nghịch lý giữa lý luận và thực tiễn. Về lý luận, ai cũng thấy HTX nói chung và HTX nông
nghiệp nói riêng là cần thiết và có lợi cho chính người nông dân, được Đảng và Nhà nước
quan tâm, nhưng trên thực tế việc thành lập HTX nông nghiệp vẫn mang nặng tính hình thức,
phát triển chậm chạp và số hộ nông dân thực sự tham gia còn quá ít. Tuyệt đại đa số lao động
nông nghiệp và nông thôn làm việc trong các hộ nông dân tự chủ, tuy vẫn được HTX cung
ứng các dịch vụ phục vụ sản xuất nông nghiệp, nhưng lại không phải là xã viên của HTX, dẫn
đến, thiếu mối quan hệ gắn bó giữa hộ nông dân tự chủ với HTX. Các hộ nông dân này có thể
sử dụng hoặc không sử dụng dịch vụ của HTX là hoàn toàn tùy thuộc vào giá cả và tinh thần
phục vụ của HTX. Như vậy, HTX nông nghiệp Hải Phòng vẫn chưa tạo được một sức hút
mạnh mẽ đối với các hộ nông dân tham gia hợp tác.
Vậy, yêu cầu cấp bách đặt ra lúc này là phải xác định cho được nguyên nhân của thực
trạng đó là gì? Đâu là nguyên nhân khách quan, đâu là nguyên nhân chủ quan.Và trong
những năm tới đây, toàn thành phố cần phải làm gì để đưa HTX nông nghiệp phát triển xứng
tầm với vị trí, vai trò của nó và làm cách nào để tháo gỡ những khó khăn vướng mắc hiện
đang đặt ra với các HTX, nhằm góp phần thực hiện thắng lợi quá trình CNH, HĐH nông
nghiệp, nông thôn ở Hải Phòng nói riêng và cả nước nói chung, đồng thời góp phần đưa
thành phần kinh tế tập thể thích ứng kịp thời với thời kỳ hội nhập.
Để góp phần luận giải cho các vấn đề trên, tác giả đã lựa chọn đề tài: “Phát triển hợp

tác xã nông nghiệp ở Hải Phòng” làm luận văn thạc sỹ.
2. Tình hình nghiên cứu
“Kinh nghiệm hoạt động của một số hợp tác xã sau sáu năm thực hiện luật hợp tác
xã”, Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế trung ương, NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2003.
Nội dung cuốn sách bao gồm những nội dung cơ bản và các kết quả khảo sát nghiên cứu của
tập thể cán bộ nghiên cứu thuộc Viện nghiên cứu quản lý kinh tế trung ương thực hiện ở 33
hợp tác xã đại diện cho các hợp tác xã trong các ngành, các lĩnh vực kinh tế, địa phương khác
nhau của cả nước.
“Kinh tế hợp tác, Hợp tác xã ở Việt Nam thực trạng và định hướng phát triển” do
PGS. TS. Nguyễn Văn Bích và TS. Chu Tiến Quang đồng chủ biên, NXB Nông nghiệp, Hà
Nội, 2001. Cuốn sách đã luận giải về cơ sở khoa học và thực tiễn của sự phát triển kinh tế
hợp tác (KTHT) và HTX, giải quyết những vấn đề đặt ra đối với KTHT, HTX ở Việt Nam
giai đoạn đó nhằm kiến nghị các chủ trương, giải pháp phát triển, phù hợp với đường lối đổi
mới của Đảng và Nhà nước ta.
“Đổi mới kinh tế tập thể giai đoạn 2002 - 2007” của Ngô Văn Dụ, PGS. TS. Nguyễn
Văn Thạo, TS. Nguyễn Tiến Quân (Đồng chủ biên), NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2009.
Trong cuốn sách này, các tác giả tập trung đi sâu nghiên cứu nội dung đường lối, quan điểm
của Đảng, những kinh nghiệm trong thực tiễn phát triển kinh tế tập thể ở một số ngành, địa
phương trong thời gian từ năm 2002 - 2007. Ngoài ra, các tác giả còn giới thiệu một số thông
tin về kinh nghiệm phát triển kinh tế tập thể đã được thực nghiệm thành công ở một số nước
trên thế giới.
“Phát triển hợp tác xã nông nghiệp trong thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá ở
nước ta” của GS.TS. Hồ Văn Vĩnh đăng trên Tạp chí Cộng sản, số 81 năm 2005. Trong bài
báo này, tác giả xác định trong thời kỳ đẩy mạnh CNH, HĐH đất nước và ưu tiên CNH, HĐH
nông nghiệp, nông thôn, phát triển HTX nông nghiệp vừa là nội dung quan trọng, vừa là tiền
đề của CNH, HĐH. Tác giả cũng đã chỉ ra nguyên nhân tại sao HTX nông nghiệp lại chưa
tạo được sức hút mạnh mẽ đối với các hộ nông dân và đưa ra năm giải pháp để khắc phục
thực trạng trên.
“Tư tưởng Hồ Chí Minh về hợp tác xã – Những vấn đề lý luận và thực tiễn” của nhiều
tác giả, do GS, TS. Lê Hữu Nghĩa và PGS, TS. Tạ Ngọc Tấn, TS. Đinh Thế Huynh, TS.

Nguyễn Tiến Quân đồng chủ biên. Nội dung cuốn sách trình bày, làm rõ những nội dung cơ
bản tư tưởng Hồ Chí Minh về hợp tác xã; phân tích, đánh giá tình hình hoạt động của hợp tác
xã ở nước ta trong những năm qua. Trên cơ sở đó, nêu lên những định hướng, giải pháp xây
dựng và phát triển hợp tác xã theo tư tưởng Hồ Chí Minh trong giai đoạn mới – phát triển
kinh tế thị trường xã hội chủ nghĩa và chủ động, tích cực hội nhập kinh tế quốc tế nhằm thực
hiện mục tiêu “Dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ văn minh”.
“Công tác chỉ đạo trong hợp tác xã nông nghiệp – Những kinh nghiệm của hợp tác xã
nông nghiệp Nhật Bản” là cuốn sách được viết bởi Naoto Imagawa, Bộ Nông nghiệp và Phát
triển Nông thôn, Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA), NXB Nông nghiệp, Hà Nội,
2000. Tác giả tổng kết một số kinh nghiệm về công tác chỉ đạo HTX nông nghiệp ở Nhật Bản
trong cơ chế thị trường. Vai trò quan trọng của công tác chỉ đạo HTX, vai trò trách nhiệm của
Chính phủ đối với HTX thông qua hệ thống pháp luật, chính sách, các tổ chức cơ quan nhất
là chính quyền địa phương trong phối hợp thực hiện công tác chỉ đạo HTX. Ngoài ra, tác giả
còn đề cập tới cơ chế tổ chức, quản lý và hoạt động của HTX.
“Sở hữu tập thể và kinh tế tập thể trong nền kinh tế thị trường định hướng XHCN ở
Việt Nam” do Chử Văn Lâm chủ biên, NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2006. Nội dung
cuốn sách đề cập tới một số vấn đề lý luận và thực tiễn trên thế giới cũng như thực trạng phát
triển sở hữu tập thể và kinh tế tập thể trong điều kiện nền kinh tế thị trường định hướng
XHCN ở Việt Nam. Đồng thời, định hướng và đưa ra các khuyến nghị chính sách phát triển
sở hữu tập thể và kinh tế hợp tác trong thời gian tới ở Việt Nam.
“Mô hình tổ chức Hợp tác xã kiểu mới – Góp phần xây dựng xã hội hợp tác, đoàn kết,
cùng chia sẻ sự thịnh vượng và quản lý một cách dân chủ” do TS. Nguyễn Minh Tú (Chủ
biên), NXB Khoa học và Kỹ thuật, Hà Nội, 2010. Cuốn sách gồm 4 phần chính: phần thứ
nhất tác giả đề cập tới bối cảnh phát triển và các thời kỳ phát triển hợp tác xã ở nước ta; phần
thứ hai tìm hiểu khu vực hợp tác xã ở nước ta đang đứng ở đâu; phần thứ ba viết về tư tưởng
hợp tác xã và một số kinh nghiệm quốc tế về phát triển hợp tác xã và phần thứ tư cũng là
phần cuối cùng, tác giả chỉ ra tương lai phát triển của hợp tác xã ở nước ta.
“Chính sách phát triển hợp tác xã ở Việt Nam” của PGS. TS. Nguyễn Đình Kháng
trên Tạp chí Kinh tế và Dự báo, số 11 (số 427) năm 2008. Qua bài viết này tác giả khẳng định
sự phát triển của HTX được Nhà nước ta thể chế hoá kịp thời, phạm vi hoạt động của các

HTX đã được mở rộng góp phần giải quyết các vấn đề xã hội theo hướng tích cực. Tuy nhiên,
bên cạnh những thành công đó cũng có nhiều vấn đề đặt ra cho các HTX trong thời kỳ mới.
Và dựa vào hệ thống quan điểm của Đảng tác giả đưa ra các giải pháp nhằm tiếp tục đổi mới,
phát triển kinh tế tập thể trong thời gian tới.
“Mô hình hợp tác xã kiểu mới” của TS. Nguyễn Mạnh Hùng đăng trên Tạp chí Kinh
tế và Dự báo, số 2 (Số 418) năm 2008. Trước hết, tác giả chỉ ra sự khác biệt cơ bản của mô
hình HTX kiểu mới (theo Luật HTX năm 2003) so với mô hình HTX kiểu cũ. Tiếp đó, tác giả
trình bày khái quát các hình thức tổ chức hoạt động của các HTX và khẳng định xu hướng
chuyên môn hoá trong các HTX là một hướng đi tích cực. Và để minh chứng cho khẳng định
đó của mình, tác giả viện dẫn hàng loạt các mô hình hoạt động thành công của các HTX ở
nhiều địa phương trong cả nước và rút ra những kinh nghiệm của các HTX làm ăn giỏi.
“Phát triển hợp tác xã trong nông nghiệp, nông thôn và nông dân: Con đường phát
triển bền vững” của Nguyễn Xuân Hiên - Phó chủ tịch Liên minh
HTXViệtNam,
Tác giả chỉ ra vai trò đặc biệt quan trọng của HTX trong phát triển nông nghiệp, nông thôn và
nông dân ở nhiều nước trên thế giới và ở Việt Nam. Trên cơ sở tìm hiểu về HTX trong nông
nghiệp ở nhiều nước, tác giả đi đến khẳng định HTX chính là con đường thúc đẩy sản xuất ở
nông nghiệp, nông thôn phát triển, đấy chính là con đường mà các hộ sản xuất, hộ nông dân,
hộ tiểu chủ, những đối tượng chiếm số đông nhưng lại có tiềm lực yếu, năng lực cạnh tranh
thấp, dễ bị tổn thương trong nền kinh tế thị trường, cần lựa chọn.
“HTX trong mối liên kết 4 nhà” của Công Phiên,
(cập nhật
22/06/2009). Trong bài viết này, tác giả cho rằng, khi đã vào WTO và chịu sự cạnh tranh
ngày càng gay gắt với những tập đoàn hùng mạnh nước ngoài, càng thấy rõ chuyện liên kết,
hợp tác là vô cùng cần thiết. Vì thế, chủ trương liên kết 4 nhà (nhà doanh nghiệp, nhà nông,
nhà khoa học và nhà nước) lại được đặt ra. Tác giả nhận định, trong tình hình ấy, đơn vị có
thể làm tốt nhất vai trò trung gian chính là HTX. Tổ chức này có thể đại diện cho các xã viên
nông dân thương lượng về giá cả và phương thức mua bán với doanh nghiệp
Có thể thấy, các công trình và bài báo ở trên tuy đã đề cập đến vấn đề kinh tế tập thể
mà nòng cốt là HTX trên khá nhiều bình diện khác nhau, nhưng chưa có một đề tài nào tập

trung nghiên cứu cụ thể về hoạt động của HTX nông nghiệp ở thành phố Hải Phòng trong
những năm vừa qua. Vì vậy, tác giả muốn tiếp tục nghiên cứu, khảo sát, đánh giá hoạt động
của các HTX nông nghiệp trên địa bàn thành phố, từ đó đề xuất một số giải pháp phát triển
HTX nông nghiệp giai đoạn 2011 - 2015.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
- Mục đích
Đề tài đi vào hệ thống hóa những vấn đề lý luận và thực tiễn về phát triển HTX, HTX
nông nghiệp; nghiên cứu, đánh giá thành công và hạn chế của quá trình phát triển HTX nông
nghiệp ở Hải Phòng, đồng thời chỉ ra nguyên nhân của những thành công và hạn chế đó. Từ
đó, đưa ra gợi ý về nhóm giải pháp phát triển HTX nông nghiệp ở Hải Phòng giai đoạn 2011
- 2015.
- Nhiệm vụ
 Làm rõ một số vấn đề lý luận cơ bản về HTX và sự cần thiết phải phát triển HTX
nông nghiệp;
 Phân tích thực trạng HTX nông nghiệp ở Hải Phòng qua các giai đoạn, đánh giá
những kết quả đạt được và những hạn chế còn tồn tại, đồng thời chỉ ra nguyên nhân của thực
trạng đó;
 Đề xuất phương hướng, giải pháp để phát triển HTX nông nghiệp ở Hải
Phòng.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
- Đối tượng nghiên cứu: Luận văn tập trung nghiên cứu tình hình phát triển HTX
nông nghiệp ở Hải Phòng.
- Phạm vi nghiên cứu: Luận văn tập trung khảo sát, nghiên cứu tình hình phát triển
HTX nông nghiệp ở Hải Phòng giai đoạn sau khi Luật HTX năm 1996 được ban hành. Giải
pháp đưa ra chỉ giới hạn đến năm 2015.
5. Phương pháp nghiên cứu
Luận văn dựa trên cơ sở phương pháp luận duy vật biện chứng và duy vật lịch sử; tư
tưởng Hồ Chí Minh; những quan điểm, chủ trương, chính sách của Đảng và pháp luật của
Nhà nước Việt Nam. Luận văn cũng sử dụng một số phương pháp cụ thể như: thống kê, so
sánh, phân tích, tổng hợp, mô tả kết hợp nghiên cứu lý luận với tổng kết thực tiễn.

Nguồn tư liệu được sử dụng trong quá trình viết luận văn gồm các tác phẩm kinh điển
của C.Mác, F.Ăngghen, V.I.Lênin, Hồ Chí Minh; các Văn kiện, Nghị quyết của Đảng Cộng
sản Việt Nam, của Thành ủy Hải Phòng; các báo cáo của các sở, ban, ngành; các công trình
có liên quan và những tư liệu thu thập được qua khảo sát tình hình ở các HTX nông nghiệp
trên địa bàn Hải Phòng.
6. Đóng góp mới của luận văn
- Luận văn khái quát quá trình hình thành, phát triển HTX nông nghiệp ở Hải Phòng;
đánh giá những thành công, hạn chế và những vấn đề đặt ra đối với sự phát triển HTX nông
nghiệp ở Hải Phòng;
- Đề xuất một số gợi ý về nhóm giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của
HTX nông nghiệp gắn với bối cảnh mới của đất nước thời kỳ hội nhập và kinh tế thị trường.
7. Bố cục của luận văn
Không kể phần Mở đầu, Kết luận và Tài liệu tham khảo, nội dung của luận văn được
kết cấu thành 3 chương:
Chương 1: Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về phát triển hợp tác xã nông nghiệp
Chương 2: Thực trạng phát triển hợp tác xã nông nghiệp ở Hải Phòng
Chương 3: Phương hướng và giải pháp phát triển hợp tác xã nông nghiệp ở Hải
Phòng giai đoạn 2011 – 2015


References
Tiếng Việt
1. Phạm Ngọc Anh (Chủ biên) (2003), Bước đầu tìm hiểu tư tưởng Hồ Chí Minh về kinh tế,
NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội.
2. Ban biên soạn chuyên từ điển: New Era, Từ điển Tiếng việt, NXB Văn hóa- Thông tin,
2005.
3. Nguyễn Văn Bích, Chu Tiến Quang (2001), Kinh tế hợp tác, Hợp tác xã ở Việt Nam thực
trạng và định hướng phát triển, NXB Nông nghiệp, Hà Nội.
4. Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Vụ Hợp tác xã (2007), Bản chất Hợp tác xã – Thực tiễn Việt
Nam, kinh nghiệm quốc tế và khả năng vận dụng ở Việt Nam,Hà Nội.

5. Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Vụ Hợp tác xã (2010), Một số nội dung cơ bản chủ trương, chính
sách của Đảng và Nhà nước về kinh tế tập thể, NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội.
6. Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA),
Naoto Imagawa (2000), Công tác chỉ đạo trong hợp tác xã nông nghiệp – Những kinh
nghiệm của hợp tác xã nông nghiệp Nhật Bản, NXB Nông nghiệp, Hà Nội.
7. Phạm Thị Cầm, Vũ Văn Kỷ, Nguyễn Văn Phúc (2003), Kinh tế hợp tác xã trong nông
nghiệp ở Việt Nam, NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội.
8. Cục Thống kê thành phố Hải Phòng (2009), Niên giám thống kê Thành phố Hải Phòng
2008, NXB Thống kê.
9. Đảng Cộng sản Việt Nam (2001), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX, NXB
Chính trị quốc gia, Hà Nội.
10. Đảng Cộng sản Việt Nam (2006), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X, NXB
Chính trị quốc gia, Hà Nội.
11. Đảng Cộng sản Việt Nam (2011), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI, NXB
Chính trị quốc gia, Hà Nội.
12. E. Wayne Nafziger (1998), Kinh tế học của các nước đang phát triển, NXB Thống kê,
Hà Nội.
13. Phạm Thị Thanh Hà, “Nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể trong thời kỳ đổi mới”, Tạp chí
Kinh tế & Dự báo, Số Tổng quan Kinh tế - Xã hội Việt Nam Số1 - 2010 (Số 9).
14. Học viện Chính trị - Hành chính quốc gia Hồ Chí Minh, Liên minh Hợp tác xã Việt
Nam, Tạp chí Cộng sản, Báo Nhân dân (2007), Tài liệu Hội thảo khoa học quốc gia:
Tư tưởng Hồ Chí Minh về hợp tác xã – Những vấn đề lý luận và thực tiễn, Hà Nội.
15. Nguyễn Mạnh Hùng, “Mô hình hợp tác xã kiểu mới”, Tạp chí Kinh tế & Dự báo, Số 2
(Số 418) 2008.
16. Bùi Văn Huyền, “Kinh nghiệm phát triển hợp tác xã ở một số quốc gia trên thế giới và
bài học đối với Việt Nam”, Tạp chí Những vấn đề Kinh tế và Chính trị thế giới,Số 8 –
2010.
17. Chử Văn Lâm (chủ biên) (2006), Sở hữu tập thể và kinh tế tập thể trong nền kinh tế thị
trường định hướng XHCN ở Việt Nam, NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội.
18. Liên minh Hợp tác xã Việt Nam (2010), Báo cáo tham luận tại Đại hội đại biểu toàn

quốc Liên minh Hợp tác xã Việt Nam lần thứ IV, Hà Nội.
19. Liên minh Hợp tác xã Việt Nam, Ban Chính sách và Phát triển hợp tác xã (2006), Các
văn bản pháp luật và chính sách về HTX, Hà Nội.
20. Liên minh Hợp tác xã Việt Nam, Trường Cán bộ Hợp tác xã và Doanh nghiệp nhỏ
(2004), Một số vấn đề cơ bản về hợp tác xã, NXB Lao động – Xã hội, Hà Nội.
21. Luật Hợp tác xã (1996), NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội.
22. Luật Hợp tác xã (2003), NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội.
23. Hồ Chí Minh (2004), Toàn tập, NXB Chính trị quốc gia, 2004, Hà Nội, t.2.
24. Hồ Chí Minh (2004), Toàn tập, NXB Chính trị quốc gia, 2004, Hà Nội, t.4.
25. Đặng Phong (2008), Tư duy kinh tế Việt Nam. Chặng đường gian nan và ngoạn mục
1975 - 1989, NXB Tri thức, Hà Nội.
26. Chu Tiến Quang, “Một số giải pháp đối với vấn đề nông nghiệp, nông dân, nông thôn ở
nước ta hiện nay”, Tạp chí Thông tin và Dự báo kinh tế - xã hội, Số 49+50 – 1/2010.
27. Nguyễn Hữu Tiến (1996), Tổ chức hợp tác xã ở một số nước châu Á, NXB Nông nghiệp,
Hà Nội.
28. Nguyễn Minh Tú (Chủ biên) (2010), Mô hình tổ chức Hợp tác xã kiểu mới – Góp phần
xây dựng xã hội hợp tác, đoàn kết, cùng chia sẻ sự thịnh vượng và quản lý một cách
dân chủ, NXB Khoa học và Kỹ thuật, Hà Nội.
29. Nguyễn Minh Tú, “Kinh tế tập thể góp phần hướng tới xã hội hợp tác cùng phát triển”,
Tạp chí Kinh tế và Dự báo, Số 3 (419) - 2/2009.
30. UBND Thành phố Hải Phòng (2005), Kinh tế Hải Phòng 50 năm xây dựng và phát triển
(1955 - 2005), NXB Thống kê, Hà Nội.
31. UBND Thành phố Hải Phòng, Liên minh HTX và DN ngoài quốc doanh (2010), Các
báo cáo hội nghị điển hình tiên tiến HTX và DN - ngoài quốc doanh Hải Phòng 2005
- 2010, Hải Phòng.
32. UBND Thành phố Hải Phòng, Liên minh HTX và DN ngoài quốc doanh (2006), Điều lệ
Liên minh HTX thành phố Hải Phòng.
33. UBND Thành phố Hải Phòng, Liên minh HTX, Báo cáo Kết quả thực hiện nhiệm vụ
năm 2010 và phương hướng nhiệm vụ năm 2011 của Liên minh HTX Hải Phòng (Dự
thảo)

34. UBND Xã Minh Tân, HTX Nông nghiệp (1998), Điều lệ HTX Nông nghiệp Minh Tân,
huyện Thủy Nguyên, Tp. Hải Phòng, Hải Phòng.
35. Viện Khoa học xã hội Việt Nam, Nguyễn Danh Sơn (Chủ biên) (2010), Nông nghiệp,
nông thôn, nông dân Việt Nam trong quá trình phát triển đất nước theo hướng hiện
đại, NXB Khoa học xã hội, Hà Nội.
36. Viện Khoa học xã hội Việt Nam, Viện Kinh tế Việt Nam, Đỗ Hoài Nam & Đặng Phong
(Chủ biên) (2009), Những mũi đột phá trong kinh tế thời trước đổi mới, NXB Khoa
học xã hội, Hà Nội.
37. Viện Nghiên cứu Quản lý kinh tế Trung ương (2003), Kinh nghiệm hoạt động của một số
hợp tác xã sau sáu năm thực hiện luật hợp tác xã ở Việt Nam, NXB Chính trị quốc
gia, Hà Nội.
38. Hồ Văn Vĩnh (2005), Mô hình phát triển hợp tác xã nông nghiệp ở Việt Nam, NXB
Nông nghiệp, Hà Nội.

Một số Website:
39.
40.
41.
42.
43.
44.
45.