TÌNH HÌNH NHIỄM KÝ SINH TRÙNG THƯỜNG GẶP TRÊN CHÓ ĐƯỢC KHÁM VÀ ĐIỀU TRỊ TẠI BỆNH VIỆN THÚ Y TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

B GIÁO D C VÀ ĐÀO T O
TRƯ NG Đ I H C NƠNG LÂM THÀNH PH H

CHÍ MINH

KHĨA LU N T T NGHI P

TÌNH HÌNH NHI M KÝ SINH TRÙNG THƯ NG G P TRÊN
CHÓ ĐƯ C KHÁM VÀ ĐI U TR T I B NH VI N THÚ Y
TRƯ NG Đ I H C NƠNG LÂM THÀNH PH

H

CHÍ MINH

H và tên sinh viên : NGUY N TH THANH H NG
Ngành

: Thú y

L p

: Thú y K29

Niên khóa

: 2003 – 2008

Tháng 09/2008

TÌNH HÌNH NHI M KÝ SINH TRÙNG THƯ NG G P TRÊN CHÓ
ĐƯ C KHÁM VÀ ĐI U TR T I B NH VI N THÚ Y TRƯ NG Đ I
H C NƠNG LÂM THÀNH PH

H

CHÍ MINH

Tác gi

NGUY N TH THANH H NG

Khóa lu n đư c đ trình đ ñáp ng yêu c u c p b ng Bác s
ngành Thú y

Giáo viên hư ng d n:
TS. NGUY N NHƯ PHO
TS. NGUY N VĂN NGHĨA

Tháng 09 / 2008
i


L IC MT
Kính dâng cha m
Lịng kính tr ng và bi t ơn sâu s c nh t, ngư i ñã t n t y nuôi n ng d y d cho con có
đư c như ngày hơm nay.
Xin chân thành bi t ơn sâu s c
TS. Nguy n Như Pho
TS. Nguy n Văn Nghĩa

Nh ng ngư i th y ñã t n tình hư ng d n, giúp ñ và t o ñi u ki n t t nh t cho tơi
trong su t q trình th c hi n lu n văn t t nghi p.
Xin chân thành c m ơn
Ban giám hi u trư ng Đ i H c Nơng Lâm TP. H! Chí Minh
Ban ch" nhi m khoa Chăn Ni Thú Y
Cùng tồn th q th y cơ đã t n tình giúp đ , ch# d y và truy n ñ t
nh ng ki n th c, kinh nghi m quý báu cho tôi trong su t th i gian h c t p t i trư ng.
Thành th t bi t ơn
TS. Nguy n Văn Phát
ThS. Bùi Ng c Thúy Linh
Cùng toàn th quý th y cô, các anh ch$ và các b n sinh viên % B nh vi n
Thú y ñã t o ñi u ki n thu n l i cho tơi hồn thành đ tài này.
C m ơn các b n trong và ngồi l p đã đ&ng viên, giúp đ tơi trong su t q trình
h c t p và th c hi n ñ tài.
Sinh viên th c hi n
Nguy n Th$ Thanh H ng

ii


TĨM T T LU N VĂN

Đ tài: “Tình hình nhi m ký sinh trùng thư ng g p trên chó ñư c khám và ñi u
tr t!i B"nh vi"n Thú y trư ng Đ!i h c Nông Lâm thành ph# H$ Chí Minh”.
Qua ki m tra lâm sàng, kh o sát 345 m u phân, 67 m u máu và kh o sát ngo i
ký sinh 450 chó đư c mang ñ n khám và ñi u tr$ t i B nh vi n Thú y k t h p v i phân
lo i t' ngày 01 tháng 3 năm 2008 ñ n ngày 30 tháng 6 năm 2008, k t qu ñ t ñư c
như sau:
Tr ng c"a 3 lồi giun trịn đư ng ru&t đư c tìm th y trong phân c"a 261 chó
b ng phương pháp phù n(i, chi m t) l 75,07%. Trong đó, t) l nhi m Toxocara canis

là 40,29%, Ancylostoma spp là 62,32% và Trichocephalus vulpis là 2,61%. Toxocara
canis nhi m cao trên chó dư i 3 tháng tu(i (62,35%) và gi m d n theo tu(i.
Ancylostoma spp nhi m cao % ña s các l a tu(i. Khơng tìm th y Trichocephalus
vulpis % nhóm tu(i dư i 3 tháng, nhóm trên 24 tháng tu(i có t) l nhi m cao nh t là
5,97%. Nhóm gi ng chó n&i có t) l nhi m (83,75%) cao hơn nhóm gi ng chó ngo i
(67,57%). Đa s chó nhi m t' 1 – 2 lồi trên 1 cá th , các bi u hi n lâm sàng khi chó
m c b nh giun trịn đư ng ru&t là: g y còm, b* ăn, tiêu ch y, tiêu ra máu, ói m+a. M&t
s ít có bi u hi n phù thũng, ng a và hay chà h u mơn xu ng đ t.
Khơng phát hi n đư c trư ng h p nào chó nhi m nguyên bào.
-u trùng giun tim đư c tìm th y trong 9 m u máu b ng phương pháp xem tươi,
chi m t) l 13,43%. Giun tim có t) l nhi m tăng d n theo tu(i chó và % nhóm gi ng
chó n&i có t) l nhi m (14,29%) cao hơn gi ng chó ngo i (12,82%). Các bi u hi n lâm
sàng khi chó m c b nh giun tim là: ho, m t m*i, th% khó, phù th"ng, ăn ít, b* ăn.
Có 8 lo i ngo i ký sinh đư c tìm th y trên cơ th c"a 146 chó, chi m t) l
32,44%. Trong đó, t) l

nhi m Boophilus là 6,67%, Rhipicephlus là 15,56%,

Ctenocephalides felis là 8,00%, Ctenocephalides canis là 4,22%, Sarcoptes là 0,44%,
Demodex là 2,44%, Otodectes là 1,11% và r n là 2,89%. T) l nhi m ngo i ký sinh
chung bi n đ&ng khơng theo quy lu t tu(i. Nhóm gi ng chó n&i có t) l nhi m
(37,04%) cao hơn gi ng chó ngo i (29,12%).
iii


M CL C
Trang
Trang t a...........................................................................................................................i
L i c m t ........................................................................................................................ii
Tóm t t lu n văn ............................................................................................................ iii

M c l c .......................................................................................................................... iv
Danh sách ch vi t t t ................................................................................................. viii
Danh sách các b ng ..................................................................................................... viii
Danh sách các hình ........................................................................................................ ix
Danh sách ñ! th$ ............................................................................................................ ix
Chương 1. M& Đ'U......................................................................................................1
1.1 Đ.t v n đ ..................................................................................................................1
1.2 M c đích và u c u..................................................................................................2
1.2.1 M c đích .................................................................................................................2
1.2.2 u c u ...................................................................................................................2
Chương 2. T(NG QUAN..............................................................................................3
2.1 Đ i cương giun trịn...................................................................................................3
2.1.1 Hình thái và c u t o................................................................................................3
2.1.2 Đ.c ñi m sinh h c c"a giun trịn ............................................................................3
2.2 Sơ lư c m&t s lồi giun trịn trên chó ......................................................................5
2.2.1 Giun đũa .................................................................................................................5
2.2.1.1 Phân lo i giun đũa trên chó .................................................................................5
2.2.1.2 Đ.c đi m hình thái và c u t o ............................................................................5
2.2.1.3 Vịng đ i ..............................................................................................................6
2.2.1.4 Tri u ch ng c"a giun ñũa ....................................................................................7
2.2.1.5 Ch/n đốn ............................................................................................................7
2.2.1.6 Phịng tr$ ..............................................................................................................7
2.2.2 Giun móc ................................................................................................................8
2.2.2.1 Phân lo i giun móc trên chó ................................................................................8
2.2.2.2 Đ.c đi m hình thái và c u t o .............................................................................8
2.2.2.3 Chu kỳ phát tri n c"a giun móc...........................................................................9
iv


2.2.2.4 Tri u ch ng và tác h i .........................................................................................9

2.2.2.5 Ch/n đốn ..........................................................................................................10
2.2.2.6 Phịng tr$ ............................................................................................................10
2.2.3 Giun tóc trên chó ..................................................................................................11
2.2.3.1 Phân lo i ............................................................................................................11
2.2.3.2 Đ.c đi m hình thái và c u t o ...........................................................................11
2.2.3.3 Chu kỳ phát tri n ...............................................................................................11
2.2.3.4 Tri u ch ng........................................................................................................12
2.2.3.5 Ch/n đốn ..........................................................................................................12
2.2.3.6 Phịng tr$ ............................................................................................................12
2.2.4 Giun tim................................................................................................................12
2.2.4.1 Phân lo i ............................................................................................................12
2.2.4.2 Đ.c ñi m hình thái c u t o ................................................................................13
2.2.4.3 Chu kỳ phát tri n ...............................................................................................13
2.2.4.4 Tri u ch ng........................................................................................................13
2.2.4.5 Ch/n đốn ..........................................................................................................14
2.2.4.6 Phịng tr$ ............................................................................................................14
2.3 M&t s ngun bào đư ng ru&t % chó......................................................................15
2.3.1 Vịng đ i ...............................................................................................................16
2.3.2 Tri u ch ng...........................................................................................................17
2.3.3 Ch/n đốn .............................................................................................................17
2.3.4 Đi u tr$..................................................................................................................17
2.4 M&t s ngo i ký sinh trên chó .................................................................................17
2.4.1 Hình thái, c u t o..................................................................................................18
2.4.1.1 Ve.......................................................................................................................18
2.4.1.2 H mị bao lơng Demodicidae...........................................................................19
2.4.1.3 Gi ng Sarcoptes Latreille, 1806........................................................................19
2.4.1.4 Otodectes Cannestrini, 1894..............................................................................19
2.4.1.5 B& r n Phthiraptera...........................................................................................19
2.4.1.6 B& b chét Aphaniptera.....................................................................................20
2.4.2 Vịng đ i ...............................................................................................................20

v


2.4.2.1 L p hình nh n....................................................................................................20
2.4.2.2 L p cơn trùng ....................................................................................................20
2.4.3 Tri u ch ng và tác h i ..........................................................................................21
2.4.3.1 L p hình nh n....................................................................................................21
2.4.3.2 L p cơn trùng ....................................................................................................22
2.4.4 Ch/n đốn .............................................................................................................22
2.4.5 Đi u tr$ và phịng b nh .........................................................................................23
2.5 T(ng k t các cơng trình nghiên c u ký sinh trùng trên chó % Vi t Nam. ...............24
2.5.1 Ph n giun sán và nguyên bào ...............................................................................24
2.5.2 Ph n ngo i ký sinh................................................................................................26
Chương 3. N I DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP KH O SÁT ....................................28
3.1 Th i gian và ñ$a ñi m..............................................................................................28
3.2 V t li u thí nghi m ..................................................................................................28
3.2.1 Hóa ch t................................................................................................................28
3.2.2 D ng c .................................................................................................................28
3.3 Đ i tư ng kh o sát...................................................................................................28
3.4 N&i dung ñ tài ........................................................................................................28
3.5 Các phương pháp ti n hành kh o sát.......................................................................29
3.5.1 Ch/n đốn lâm sàng..............................................................................................29
3.5.2 Xét nghi m phân b ng phương pháp phù n(i v i NaCl (Willis) .........................30
3.5.3 Xem tươi tìm u trùng giun tim trong máu ..........................................................30
3.5.4 Xem tươi tìm Sarcoptes, Demodex và Otodectes.................................................30
3.5.5 Phân lo i và ñ$nh lo i ...........................................................................................30
3.5.6 Xác đ$nh tu(i chó..................................................................................................30
3.5.7 X+ lý s li u .........................................................................................................30
3.6 Các bư c ti n hành ..................................................................................................31
Chương 4. K*T QU VÀ TH O LU N..................................................................32

4.1 T) l nhi m ký sinh trùng chung.............................................................................32
4.2 Giun trịn đư ng ru&t ...............................................................................................34
4.2.1 T) l nhi m giun trịn đư ng ru&t theo tu(i .........................................................34
4.2.2 T) l nhi m ghép giun tròn ñư ng ru&t theo tu(i chó..........................................39
vi


4.2.3 T) l nhi m giun trịn đư ng ru&t theo ngu!n g c gi ng.....................................40
4.2.4 Tri u ch ng thư ng g.p trên chó nhi m giun trịn đư ng ru&t............................40
4.3 Giun tim...................................................................................................................43
4.3.1 T) l nhi m giun tim theo tu(i chó ......................................................................43
4.3.2 T) l nhi m giun tim theo ngu!n g c gi ng ........................................................44
4.3.3 Tri u ch ng c"a b nh giun tim.............................................................................45
4.4 Ngo i ký sinh...........................................................................................................46
4.4.1 T) l nhi m ngo i ký sinh theo tu(i chó ..............................................................46
4.4.2 T) l nhi m ngo i ký sinh theo ngu!n g c gi ng ................................................49
Chương 5. K*T LU N, H N CH* VÀ Đ NGH ..................................................52
5.1 K t lu n....................................................................................................................52
5.2 H n ch ....................................................................................................................53
5.3 Đ ngh$ ....................................................................................................................53
TÀI LI U THAM KH O...........................................................................................54

vii


DANH SÁCH CH+ VI*T T T
L: larva
A: Ancylostoma
U: Uncinaria

DANH SÁCH CÁC B NG
Trang
B ng 4.1 T) l nhi m ký sinh trùng chung ...................................................................32
B ng 4.2 T) l nhi m giun trịn đư ng ru&t theo tu(i chó ............................................35
B ng 4.3 T) l nhi m ghép các lồi giun trịn ñư ng ru&t theo tu(i chó......................39
B ng 4.4 T) l nhi m giun trịn đư ng ru&t trên chó theo ngu!n g c gi ng ................40
B ng 4.5 Tri u ch ng thư ng g.p trên chó nhi m giun trịn đư ng ru&t .....................41
B ng 4.6 T) l nhi m giun tim theo tu(i % chó.............................................................44
B ng 4.7 T) l nhi m giun tim theo ngu!n g c gi ng ..................................................44
B ng 4.8 Tri u ch ng b nh trên chó nhi m giun tim....................................................45
B ng 4.9 T) l nhi m ngo i ký sinh theo tu(i chó........................................................47
B ng 4.10 T) l nhi m ngo i ký sinh theo ngu!n g c gi ng........................................50

viii


DANH SÁCH CÁC HÌNH
Trang
Hình 2.1 Vịng đ i giun tim...........................................................................................13
Hình 4.1 Giun đũa .........................................................................................................43
Hình 4.2 Tr ng giun đũa ...............................................................................................43
Hình 4.3 Giun móc ........................................................................................................43
Hình 4.4 Tr ng giun móc ..............................................................................................43
Hình 4.5 Tr ng giun tóc ................................................................................................43
Hình 4.6 Giun tim..........................................................................................................46
Hình 4.7 -u trùng giun tim ...........................................................................................46
Hình 4.8 Chó b$ phù do b$ giun tim...............................................................................46
Hình 4.9 Ch t ti t màu nâu t i t' tai c"a chó b$ gh1 tai ................................................51
Hình 4.10 Otodectes ......................................................................................................51
Hình 4.11 Chó b$ Sarcoptes...........................................................................................51

Hình 4.12 Sarcoptes ......................................................................................................51
Hình 4.13 Chó b$ Demodex ...........................................................................................51
Hình 4.14 Demodex .......................................................................................................51

DANH SÁCH Đ

TH
Trang

Đ! th$ 4.1 T) l nhi m giun trịn đư ng ru&t theo tu(i chó ..........................................36

ix


Chương 1
M& Đ'U
1.1 Đ t v,n ñ
Trong nh ng năm qua, do ti n hành cơng cu&c đ(i m i và th c hi n q trình
cơng nghi p hóa hi n đ i hóa đ t nư c, n n kinh t nư c ta ñã ñ t ñư c nh ng ti n b&
vư t b c trên nhi u m.t trong ñi u ki n phát tri n n n kinh t th$ trư ng ñ$nh hư ng xã
h&i ch" nghĩa, h&i nh p kinh t qu c t . Do đó, đ i s ng c"a nhân dân ñã t'ng bư c
ñư c c i thi n và nâng cao ñáng k , nhu c u c"a ngư i dân cũng ñư c tăng lên. Đã t'
r t lâu, con ngư i đã xem lồi chó như m&t thành viên r t g n gũi c"a gia đình. Vì v y,
khi đ i s ng đư c nâng cao thì con ngư i mong mu n ñư c chăm sóc nh ng con thú
cưng c"a h t t hơn.
Chó là m&t trong nh ng lồi thú trung thành, thân thi n và g n gũi v i con
ngư i nh t. Chúng giúp con ngư i gi i trí, b o v tài s n. Hi n nay, % thành ph Vũng
Tàu đã có h&i đua chó khá quy mơ ph c v cho nhu c u gi i trí, kinh doanh c"a ngư i
dân và khách du l$ch. Bên c nh đó, lồi chó cịn ph c v cho nh ng nhu c u ñ.c bi t
c"a con ngư i như qu c phòng, an ninh. Hơn th n a, trong quá trình h&i nh p giao

lưu kinh t v i các nư c trên th gi i, ch đ& chính sách c"a nhà nư c cho phép ngư i
dân có th nh p và xu t các lồi chó v i các nư c trên th gi i, nhi u ngư i ñã kinh
doanh các gi ng chó và thu đư c l i nhu n cao.
Tuy nhiên, v n ñ b nh t t ñã th c s tr% thành n i lo và gây ra nh ng s thi t
h i cho nh ng ngư i ni chó hi n nay. Trong đó b nh ký sinh trùng đã nh hư%ng
khơng ít ñ n s c kh*e và v1 ñ p th/m m c"a thú ni. Khí h u nư c ta nóng và /m,
thành ph n lồi phong phú, đa d ng, chó đư c ni cịn thi u s qu n lý. Nh ng y u t
này đã góp ph n làm cho b nh ký sinh trùng phát tri n nhi u hơn. Hơn n a, có nh ng
b nh ký sinh trùng t' chó lây sang ngư i ñã gây nh hư%ng và nguy hi m ñ n s c
kh*e c"a con ngư i.

1


Xu t phát t' th c t trên, đ góp ph n làm cho vi c ch/n đốn và đi u tr$ b nh
ký sinh trùng trên chó có hi u qu hơn, ñư c s ñ!ng ý c"a khoa Chăn Nuôi – Thú Y,
dư i s hư ng d n c"a TS. Nguy n Như Pho và TS. Nguy n Văn Nghĩa chúng tôi ti n
hành th c hi n đ tài: “Tình hình nhi m ký sinh trùng thư ng g p trên chó đư c
khám và đi u tr t!i B"nh vi"n Thú y trư ng Đ!i h c Nơng Lâm thành ph# H$
Chí Minh”.
1.2 M-c đích và u c.u
1.2.1 M-c đích
Xác đ$nh t) l nhi m các lo i ký sinh trùng thư ng g.p trên chó đ góp ph n
làm cơ s% cho vi c ch/n đốn và phịng tr$ đ t hi u qu cao.
1.2.2 Yêu c.u
Xác ñ$nh t) l nhi m ký sinh đư ng ru&t (giun trịn và ngun bào) trên chó
theo tu(i và ngu!n g c gi ng.
Xác ñ$nh t) l nhi m giun tim trên chó theo tu(i và ngu!n g c gi ng.
Xác ñ$nh t) l nhi m ngo i ký sinh trên chó theo tu(i và ngu!n g c gi ng.
Ghi nh n nh ng bi u hi n lâm sàng thư ng g.p khi chó nhi m ký sinh ñư ng

ru&t và giun tim.

2


Chương 2
T(NG QUAN
2.1 Đ!i cương giun tròn
Ngành Nemathelminthes
L p Nematoda
2.1.1 Hình thái và c,u t!o
Hình thái
- Đ i b& ph n giun trịn có hình tr

trịn, ngồi ra cịn có hình s i tóc

Trichocephalus, hình c u như giun cái Tetramares, hình s i ch# như Avioserpens
taiwana, hình túi như giun cái Simondria paradoxa, ho.c có hình nhánh cây khơ như
Syngamus trachea
C,u t!o
- Khơng có h tu n hồn và h hơ h p.
- Có h th n kinh, h tiêu hóa, có cơ quan bài ti t, có cơ quan sinh d c (phân
tính).
- Cơ quan sinh d c đ c: g!m có 2 tinh hồn, 2 ng d n tinh, có túi tinh, có l
huy t (v'a là h u môn, v'a là l sinh d c). Gai giao ph i (spicule) có khi có 1 ho.c 2
spicule ho.c khơng có. B& ph n đi u ch#nh gai giao c u g i là bánh lái có tác d ng
đi u ch#nh spicule. Ngồi ra cịn có các b& ph n đi m t a nón sinh d c, túi sinh d c,
túi giao ph i.
Cơ quan sinh d c cái: g!m có 2 bu!ng tr ng, 2 ng d n tr ng, 2 t+ cung, 1 âm
ñ o và 1 âm h& thơng ra ngồi % m.t b ng c"a giun % gi a thân, cu i thân hay g n đ u

c"a giun. Có trư ng h p có 4 ho.c 6 t+ cung. M&t s lồi có n p âm h&.
2.1.2 Đ c đi/m sinh h c c0a giun trịn
- Giun trịn khơng sinh s n vơ tính.
- Giun trịn đơn tính, con đ c và con cái riêng bi t. Con ñ c thư ng nh* hơn
con cái. Giun tròn ph i tr i qua 4 l n l&t xác và 5 giai ño n larvae. Giai ño n larvae V
3


là giai ño n g n trư%ng thành (immature). Giun trịn có th truy n tr c ti p ho.c gián
ti p.
- Chu trình phát tri n tr c ti p
Tr ng giun ra mơi trư ng ngồi, sau m&t th i gian t bào phôi bên trong phát
tri n thành u trùng gây nhi m. -u trùng n m trong tr ng cho ñ n khi ký ch" cu i
cùng ăn ph i tr ng, vào cơ th ký ch" u trùng s2 thoát ra kh*i tr ng qua vài l n l&t
xác và phát tri n ñ n giun trư%ng thành. Do u trùng ñư c tr ng b o v nên có th t!n
t i % mơi trư ng ngồi trong m&t th i gian dài có th ñ n vài năm. Ki u phát tri n này
thư ng th y % nh ng lồi có v* tr ng dày ví d như Ascaris, Trichocephalus.
Tr ng ra mơi trư ng ngồi sau m&t th i gian s2 n% ra u trùng 1 r!i l&t xác 2
l n thành u trùng 3 ( u trùng gây nhi m). -u trùng 3 s2 xâm nh p vào ký ch" cu i
cùng và l&t xác thêm 2 l n n a thành u trùng 5 và thành giun trư%ng thành. Ví d các
lồi giun móc (Ancylostoma, Uncinaria), giun k t h t (Oesophagostomum).
- Chu trình phát tri n gián ti p
-u trùng 1 % trong tr ng hay thoát ra mơi trư ng ngồi sau khi xâm nh p vào
ký ch" trung gian s2 l&t xác 2 l n thành u trùng 3 trong v t ch" trung gian. Khi v t
ch" trung gian b$ v t ch" cu i cùng ăn ph i, u trùng 3 s2 qua 2 l n l&t xác n a trong
v t ch" cu i cùng và thành d ng trư%ng thành.
Tr ng c"a giun trịn có nhi u hình d ng, h u h t có 3 l p v* dày. L p trong
cùng m*ng. L p gi a có c u t o chitine. L p ngoài bao g!m protein r t dày và có s c
ch ng đ t t v i mơi trư ng bên ngồi. M&t s lồi v* tr ng r t m*ng và t o thành l p
v* b c xung quanh larvae. M&t s tr ng có th t!n t i % mơi trư ng bên ngoài hàng

năm (Ascaris và Trichocephalus).
- S di hành c"a giun tròn
Khi xâm nh p vào ký ch" cu i cùng, trư c khi đ n v$ trí thích h p đ ký sinh
m&t s giun trịn có q trình di hành qua nhi u cơ quan ñ l&t xác và phát tri n trư c
khi thành d ng trư%ng thành. M&t s lồi khơng có q trình di hành. Có t t c 4 d ng
di hành:
Di hành qua gan - tim - ph(i.
Di hành vào màng nh y.
Di hành vào mô ( u trùng truy n lây t' thú m sang con qua s a).
4


Di hành đ n khí qu n ( u trùng truy n t' m sang con qua nhau thai).
2.2 Sơ lư c m1t s# lồi giun trịn trên chó
2.2.1 Giun đũa
2.2.1.1 Phân lo!i giun đũa trên chó
Có 2 lồi: Toxocara canis và Toxascaris leonina
Toxocara canis
Ngành Nemathelminthes Schneider, 1873
L p Nematoda Rudolphi, 1808
B& Ascaridida Skrjabin và Achulz, 1940
H Anisakidae Skrjabin và Karoklsin, 1945
Gi ng Toxocara Stiles, 1905
Loài Toxocara canis (Werner, 1782)
Toxascaris leonina
Ngành Nemathelminthes Schneider, 1873
L p Nematoda Rudolphi, 1808
B& Ascaridida Skrjabin và Achulz, 1940
H Anisakidae Skrjabin và Karoklsin, 1945
Gi ng Toxascaris Stiles, 1905

Lồi Toxascaris leonina (Linstow, 1902)
(trích d n b%i Bùi Ng c Thúy Linh, 2004).
2.2.1.2 Đ c đi/m hình thái và c,u t!o
Toxocara canis:
- Thu&c h Anisakidae ký sinh % ru&t non, bao t+ c"a chó, cáo, thú ăn th$t. Đ u
hơi cong v m.t b ng và có 3 mơi, cánh đ u r&ng, gi a th c qu n và ru&t có d dày
nh*, đây là m&t đ.c ñi m c"a h Anisakidae. Con ñ c dài 50-100 mm, đi cong hơi
tù, có cánh đi, có hai gai giao h p b ng nhau dài 0,075 – 0,085 mm. Giun cái dài 90
– 180 mm, đi th3ng.
- Tr ng hơi trịn kích thư c 0,080 – 0,085 x 0,064 – 0,072 mm. V* tr ng dày
màu vàng có l n c n như t( ong (Lương Văn Hu n và Lê H u Khương, 1997).

5


Toxascaris leonina
- Ký sinh trên lồi ăn th$t c chó và mèo. Giun thư ng ký sinh trên ru&t non c"a
chó trên 6 tháng tu(i và chó trư%ng thành.
- Đ u có 3 mơi, th c qu n đơn gi n, hình tr , khơng có hành th c qu n và
khơng có d dày. Đ u h p hơi cong v phía lưng và có cánh đ u.
- Con ñ c dài 40 – 80 mm, ñuôi nh n không tù như Toxocara canis. Hai spicule
dài b ng nhau: 0,9 – 1,5 mm.
- Con cái dài 60 – 100 mm.
- Tr ng hơi trịn bên ngồi l p v* nh4n, đư ng kính 0,075 – 0,085 mm, g!m 2
l p v* dày màu vàng nh t (Lương Văn Hu n và Lê H u Khương, 1997).
2.2.1.3 Vịng đ i
Toxocara canis có chu trình phát tri n hồn h o nh t và tiêu bi u cho h giun
ñũa. Tr ng ra ngoài sau 10 – 15 ngày phát tri n thành tr ng gây nhi m bên trong có
ch a L2 và có 4 cách truy n b nh như sau:
- Chó dư i 3 tháng tu(i nu t ph i tr ng gây nhi m, L2 n% ra % ru&t, chui qua

thành ru&t theo h th ng tu n hồn di hành đ n gan, ph(i. T i ñây chúng l&t xác thành
L3, r!i ñ n khí qu n. Khi ho, chúng ñư c nu t xu ng ru&t non, l&t xác 2 l n n a thành
L5 và thành trư%ng thành g i là s

di hành gan – khí qu n (hepatic – tracheal

migration).
- 5 chó trên 3 tháng tu(i đư ng di hành này ít x y ra, nhưng chó 6 tháng tu(i
đư ng di hành theo hư ng khác, L2 s2 vào các mô như: gan, ph(i, não, tim, vách ru&t.
N u chó đang mang thai thì chúng di hành qua nhau thai, ho.c ch ñ n khi chó có
mang u trùng s2 di hành tr% l i. M&t s L2 qua nhau thai ñ n ph(i c"a bào thai, vào
lúc 3 tu n trư c khi sinh s2 l&t xác thành L3, khi chó con sinh ra u trùng t' ph(i ra
khí qu n v ru&t phát tri n thành trư%ng thành sau 3 tu n. M&t s L2 tr% v ru&t c"a
chó m phát tri n thành trư%ng thành, vì v y chó m sau khi sinh vài tu n trong phân
thư ng xu t hi n tr ng giun đũa. Chó m nhi m b nh m&t l n có th truy n b nh cho
chó con % 3 l a đ1 liên ti p. Vì v y thư ng th y khi chó m sinh con thì cũng có giun
đũa % ru&t.
M&t s

u trùng trong mơ chó m đư c bài th i theo s a trong su t 3 tu n đ u

sau khi sinh, chó con bú s a, u trùng vào ru&t phát tri n thành trư%ng thành và khơng
có s di hành.
6


- Loài g m nh m và chim n u nu t ph i tr ng có ch a L2 s2 đư c tích tr trong
các mơ, n u chó ăn ph i các con v t này s2 nhi m giun trư%ng thành sau 4 – 5 tu n,
trư ng h p này khơng có s di hành.
Toxascaris leonina

- Tr ng theo phân ra ngoài, n u nhi t ñ& 19oC – 22oC hình thành tr ng gây
nhi m có ch a u trùng L2 sau kho ng 3 – 6 ngày. Khi chó ăn ph i tr ng có ch a u
trùng, khơng di hành, u trùng gi i phóng % ru&t xâm nh p vào vách ru&t, l&t xác và
phát tri n thành trư%ng thành. Sau 6 tu n l&t xác 3 l n thành L5, sau 75 ngày thành
trư%ng thành. Chu&t, chim là ký ch" tích tr .
2.2.1.4 Tri"u ch3ng c0a giun đũa
- Chó m t tính thèm ăn, thi u máu, g y cịm, ch m l n, tiêu ch y, b ng to, ói
m+a có l n c giun. Nh ng tri u ch ng này thư ng th y % chó dư i 2 tháng tu(i. Chó
có tri u ch ng th n kinh, co gi t. -u trùng di hành qua m.t th n, gan, ph(i, não gây
ho i t+ các cơ quan và gây viêm ph(i, phù thũng, xu t huy t.
2.2.1.5 Ch4n đốn
- D a vào tri u ch ng lâm sàng k t h p v i xét nghi m phân theo phương pháp
phù n(i.
2.2.1.6 Phòng tr
-Dùng m&t s

thu c như: piperazine, tetramisole, diethylcarbamazine,

levamisole, fenbendazole, mebendazole, nitroscanate...Trong quá trình ñi u tr$ nên
cung c p thêm vitamin và nâng cao hàm lư ng protein trong kh/u ph n.
-L$ch trình phịng
Chó con 2 tu n tu(i nên x( l n 1, sau đó 2 tu n x( l n 2. Đ!ng th i tr$ cho chó
m cùng th i đi m này.
Chó 2 tháng tu(i x( l n 3, ng'a s truy n qua s a, sau đó đ$nh kỳ 6 tháng x( 1
l n.
Có th dùng fenbendazole cho ăn liên t c % 3 tu n trư c và sau khi sinh đ
phịng ng'a truy n t' m sang con.
Ni dư ng chăm sóc t t đ nâng cao s c ñ kháng.

7

2.2.2 Giun móc
2.2.2.1 Phân lo!i giun móc trên chó
Theo Soulsby (1977) và Phan Th Vi t (1977) (trích d n b%i Lê H u Khương,
1999), phân lo i giun móc như sau:
Ngành Nemathelminthes
L p Nematoda
B& Rhabditida
B& ph Strongylata
H Ancylotomidae
H ph Ancylotominae
Gi ng Ancylostoma
Loài Ancylostoma caninum
Ancylostoma braziliense
H ph Necatorinae
Loài Uncinaria stenocephala
2.2.2.2 Đ c đi/m hình thái và c,u t!o
- Ancylostoma caninum: bao mi ng m i bên có 3 đơi răng chia 3 nhánh. Con
ñ c dài 9 – 12 mm. Đi phát tri n có túi chitin. 2 gai sinh d c dài b ng nhau dài 0,74
– 0,87 mm, ño n cu i nh n. Con cái dài 10 – 21 mm. Âm h& n m 1/3 phía sau thân.
Tr ng hình b u d c, hai đ u thon đ u có hai l p v*, tr ng m i th i ra bên trong có 8 t
bào phơi, kích thư c tr ng: 0,056 – 0,075 x 0,034 – 0,047 mm (Lương Văn Hu n và
Lê H u Khương, 1997).
- Ancylostoma braziliense: Bao mi ng ch# có ñôi răng không phân nhánh: con
ñ c dài 6 – 6,75 mm, con cái dài 7 – 10 mm. Tr ng gi ng Ancylostoma caninum. Kích
thư c tr ng 0,075 – 0,095 x 0,041 - 0,045 mm (Lương Văn Hu n và Lê H u Khương,
1997). Ph n đi con ñ c và cái gi ng như Ancylostoma caninum.
- Uncinaria stenocephala: thành bao mi ng có 5 ph n m nh l!i, có 2 t m c t
hình bán nguy t x p ñ i x ng nhau. Con ñ c dài 6 – 16 mm, r&ng 0,01 – 0,33 mm.

Th c qu n dài 0,75 – 0,88 mm. Con cái dài 9 – 16 mm. Đ#nh c"a đi có gai m$n, âm
h& n m % 1/3 phía sau thân (Lương Văn Hu n và Lê H u Khương, 1997).

8


2.2.2.3 Chu kỳ phát tri/n c0a giun móc
- Chu kỳ phát tri n c"a các lồi trên đ u phát tri n tr c ti p khơng c n có s
tham gia c"a v t ch" trung gian.
- Tr ng theo phân ra ngồi g.p đi u ki n ngo i c nh thích h p sau 20 gi t i
m&t vài ngày hình thành u trùng trong tr ng. -u trùng chui ra kh*i tr ng qua 6 – 7
ngày l&t xác 2 l n ñ t o thành u trùng gây nhi m (L3). -u trùng gây nhi m dài 0,59
– 0,69 mm, có th bị % n n chu!ng hay cây c* quanh chu!ng. N u gia súc ăn ph i u
trùng gây nhi m vào trong ph(i, l&t xác 3 l n t o L4, v ru&t l&t xác thành L5 sau 14 –
20 ngày tr% thành d ng trư%ng thành.
- Đư ng gây nhi m ch" y u cho chó, mèo và gia súc là ñư ng chui qua da. Gia
súc non d b$ u trùng xâm nh p qua da hơn là gia súc trư%ng thành. -u trùng gây
nhi m d ng còn non d xâm nh p qua da hơn là u trùng già. Khi xâm nh p qua da ch#
40 phút t t c các u trùng chuy n vào h th ng tu n hồn c"a chó. Trong hai ngày
đ u u trùng xâm nh p vào ph(i nhi u nh t sau đó v ru&t và phát tri n thành trư%ng
thành. Trong khi cho con bú, L3 trong máu s2 truy n qua s a và gây nhi m cho chó
con. -u trùng có th b$ ch.n l i % mô cơ c"a ru&t non mà không phát tri n thành d ng
trư%ng thành. 5 Uncinaria tương t như Ancylostoma. Khi nhi m qua đư ng mi ng
khơng có q trình di hành.
2.2.2.4 Tri"u ch3ng và tác h!i
- Chó thi u máu, niêm m c nh t nh t, g y cịm suy như c. Khi nhi m n.ng chó,
mèo b* ăn, ki t l6, táo bón, phân có l n máu. Giun bám ch.t vào thành ru&t làm hư h i
l p nhung mao, nh hư%ng ñ n kh năng h p thu s t, vitamine B2, B12 và C.
- Giai ño n u trùng xâm nh p qua da thư ng t o ph n ng c c b& ñ l i nh ng
n t xu t huy t ho.c gây viêm da. Trên chó con ph n ng này khơng rõ, nhưng trên chó

l n các n t s n màu ñ* và ng a n(i rõ trên k2 ngón chân, sư n và b ng, có th nh m
l n v i tri u ch ng c"a b nh gh1 (Hungeford, 1994) (trích d n b%i Lê H u Khương,
1999).
- Theo Georgi (1980) (trích d n b%i Lê H u Khương, 1999), bi u hi n c"a b nh
giun móc chia ra 4 th b nh:

9


Th quá c p: thư ng xu t hi n trên chó con vài tu n (ngày th 15) sau khi sinh.
Tu n đ u th y chó v n kh*e, nhưng tu n th 2 chó đ&t ng&t b nh, thi u máu n.ng và
ch t nhanh. Xét nghi m phân khơng có tr ng giun móc.
Th c p: bi u hi n thi u máu, g y y u, ch t kéo dài, xét nghi m th y tr ng giun
trong phân.
Th mãn: chó có kh năng tái t o bù ñ p lư ng máu b$ m t, th tr ng chung
bình thư ng, xét nghi m phân có tr ng giun.
Th th phát: xu t hi n d u hi u c"a b nh tim m ch do tình tr ng thi u máu kéo
dài, lâu d n kh năng tái t o máu không bù ñ p n(i lư ng máu b$ th t thoát.
2.2.2.5 Ch4n đốn
- D a vào tri u ch ng thi u máu và chó thư ng ch t nhanh đ ch/n đốn. C n
xét nghi m phân tìm tr ng theo phương pháp phù n(i.
2.2.2.6 Phòng tr
- R t nhi u thu c hi u l c đ phịng tr$ giun móc: fenbendazole, mebendazole,
ivermectin, doramectin, levamisole, nitroscanate, pyrantel, piperazine, febante,
milbenmycin....
- Georgi (1980) (trích d n b%i Lê H u Khương, 1999), ñ ngh$ cách tr$ li u:
Th quá c p: thư ng tr$ li u khơng có k t qu , nên k t h p truy n máu ñ!ng
th i k t h p dùng thu c x( giun.
Th c p: dùng thu c x( và chú ý kh/u ph n dinh dư ng. Cũng có th truy n
máu ñ chó mau h!i ph c.

Th mãn: dùng thu c x( là đ".
Th th phát: thư ng khó phát hi n ngun nhân chính là do giun móc. Nên
dùng thu c x( giun k t h p c p s t (ferrous sulfate), vitamine và nâng cao protein
trong kh/u ph n th c ăn.
- Cách phịng (Hungerford, 1994) (trích d n b%i Lê H u Khương, 1999): chó
con 1 tu n ñ n 6 tu n tu(i, dùng các thu c x( giun m i tu n 1 l n. Chó 6 – 12 tu n, x(
giun 2 tu n m&t l n. Chó trên 3 tháng, 3 – 4 tháng x( 1 l n. Chó m x( 2 l n vào ngày
mang thai th 14 và sau khi sinh 1 tu n.

10


Có th dùng fenbendazole li u 50 mg/kg th tr ng liên t c 3 tu n trư c khi sinh
ñ n 2 ngày sau khi sinh ñ ngăn ng'a giun móc và c giun đũa cho chó con và chó m
(Urquhart, 1996) (trích d n b%i Lê H u Khương, 1999).
- Khi hàm lư ng haemoglobin gi m dư i 5,5 g/100 ml c n ph i truy n máu
(20ml/kg), c p 200 mg ferric hydroxide 3 l n/tu n.
- Chăm sóc ni dư ng chó mèo chu đáo ñ nâng cao s c ñ kháng. N u th y
chó, mèo g y m thi u máu c n ph i ki m tra phân, ho.c cho chó, mèo u ng các lo i
thu c trên ñ t/y giun móc cho chó, mèo.
- Xung quanh nhà % nên phát quang các b i cây đ cho có ánh n ng tr c ti p
xung quanh nhà s2 có tác d ng di t tr ng và u trùng.
2.2.3 Giun tóc trên chó
2.2.3.1 Phân lo!i
Trichocephalus vulpis (Frohlich, 1789) % chó nhà và cáo.
2.2.3.2 Đ c đi/m hình thái và c,u t!o
- Nh ng giun thu&c h

Trichocephalidae g!m có 7 lồi thu&c gi ng

Trichocephalus. Nh ng gi ng Trichocephalus cơ th chia làm 2 ph n rõ r t. Đo n
trư c th t nh* hình s i tóc, đo n sau l n hơn. Th c qu n có hình chu i h t. Giun ñ c
dài 20 – 80 mm, đi thư ng cong l i, có bao gai giao ph i v i nhi u gai nh* ph" %
trên, có 1 gai sinh d c dài c u t o tùy thu&c t'ng loài.
- Giun cái dài 35 – 70 mm, đi khơng cong. Âm h& nhơ ra d ng hình tr , hơi
cong % đo n dư i th c qu n hay 1/3 ph n sau thân. H u mơn % cu i thân.
Tr ng có hình h t chanh, l p v* dày màu vàng s m ho.c màu hơi đen. Bên
trong có ch a t bào phơi màu vàng, hai đ u tr ng có n p m khơng b t màu gi ng
hình dùi tr ng. Kích thư c c"a tr ng 0,027 – 0,040 mm x 0,052 – 0,08 mm (Lương
Văn Hu n và Lê H u Khương, 1997).
2.2.3.3 Chu kỳ phát tri/n
- H Trichocephalidae phát tri n tr c ti p. Tr ng theo phân ra ngồi g.p các
đi u ki n thu n l i qua 25 – 28 ngày phát tri n thành tr ng có u trùng gây nhi m
(L1). Khi thú ăn ph i tr ng gây nhi m vào ru&t, u trùng ñư c gi i phóng chui vào l p
nhung mao c"a ru&t. 5 đây u trùng l&t xác r!i quay tr% xu ng ru&t phát tri n thành

11


trư%ng thành. Th i gian phát tri n thành trư%ng thành tùy thu&c theo loài.
Trichocephalus vulpis sau 30 - 107 ngày.
2.2.3.4 Tri"u ch3ng
- Khi nhi m nh tri u ch ng không rõ. Khi nhi m n.ng con v t g y, thi u máu,
phân có l n máu, tiêu ch y. B nh thư ng x y ra trên gia súc non. Đ&c t

do

Trichocephalus ti t ra làm cho nhung mao và các t bào bi u mô m t đi tính c u t o và
b$ phân h"y.
2.2.3.5 Ch4n đốn

- D a vào tri u ch ng và xét nghi m phân theo phương pháp phù n(i ho.c các
phương phác khác.
2.2.3.6 Phòng tr
- Dùng thu c: fenbendazole, levamisole, ivermectin, nilverm, levomisole,
febentel....
- Phòng
Đ$nh kỳ ho.c ki m tra n u phát hi n th y gia súc nhi m giun tóc thì dùng thu c
t/y. Nên t/y s m cho gia súc.
Sau 1,5 – 2 tháng t/y l i cho gia súc sau đó khơng c n dùng thu c vì tu(i cao t)
l nhi m giun tóc % gia súc th p.
Ni dư ng, chăm sóc t t. V sinh chu!ng tr i s ch s2.
2.2.4 Giun tim
2.2.4.1 Phân lo!i
Ngành Nemathelminthes
L p Nematoda Rudolphi 1908
L p ph Cesrnentea
B& ph Filariata Skfjabin 1915
H Filariidae Clauss 1885
Gi ng Dirofilaria Railliet er Henrry 1911
Lồi Dirofilaria immitis Leidy 1856
(trích d n b%i Tr$nh Th$ C/m Vân, 1999).

12


2.2.4.2 Đ c đi/m hình thái c,u t!o
- Giun m nh và dài. Con ñ c 120 – 180 mm, hai gai giao h p không b ng nhau
dài 0,216 – 0,318 mm và 0,188 – 0,200 mm. Con cái dài 250 – 300 mm. Âm h& cách
ñ u 1,6 – 2,8 mm. Giun ñ1 ra u trùng. -u trùng microfilaria dài 0,220 – 0,290 mm
r&ng 0,007 mm và có v* b c bên ngoài (Lương Văn Hu n và Lê H u Khương, 1997).

2.2.4.3 Chu kỳ phát tri/n
- Giun trư%ng thành ký sinh % tâm th t ph i, ñ&ng m ch ph(i. Giun ñ1 ra u
trùng 1 (microfilaria) % trong máu. Ký ch" trung gian là mu i. Khi mu i hút máu, u
trùng vào bao t+ mu i r!i di hành ñ n ng malpighi, % ñây nó l&t xác 2 l n r!i tr% v
vịi thành u trùng c m nhi m L3 m t kho ng 10 ngày. Khi mu i ñ t L3 xâm nh p
vào dư i da ký ch", qua 2 l n l&t xác sau vài tháng, cu i cùng tr% thành L5 theo tĩnh
m ch v tim, t' khi xâm nh p đ n lúc trư%ng thành m t ít nh t 6 tháng, giun có th
s ng đư c 3 – 5 năm. M i giun cái ñ1 ñư c 5000 u trùng/ngày và microfilaria có th
s ng đư c 3 năm.

Hình 2.1 Vịng đ i giun tim
2.2.4.4 Tri"u ch3ng
- Nhi m nh (5 giun) không rõ tri u ch ng, nhi m n.ng làm ngăn lư ng máu
lưu thơng đưa đ n

máu % gan, tích nư c và phù thũng % ph(i. Ngoài ra, giun bám
13


gây viêm n&i tâm m c và h% van tim. Ch t ti t và xác ch t c"a giun trong máu có th
gây đ&t t+ cho chó. -u trùng có th gây t c ngh2n mao qu n th n, viêm c u th n do
ph c h p kháng nguyên – kháng th .
- Thú thư ng th% nhanh, ho, l ñ , kém v n ñ&ng, lâu ngày thư ng th y phù
thũng, trong nư c ti u có huy t s c t và hồng đ n.
Theo Stanley và Anthony (2007), m c ñ& nghiêm tr ng c"a b nh giun tim ñư c
chia làm 3 c p:
C p I: thú khơng có tri u ch ng b nh ho.c th#nh tho ng ho.
C p II: ho ho.c hơi m t khi v n ñ&ng, s t cân nh .
C p III: thú có nh ng tri u ch ng n.ng hơn như ho nhi u, m t khi v n đ&ng,
tích d$ch, th tr ng kém, thi u máu, ng t, khó th%, s t cân.

2.2.4.5 Ch4n đốn
- Qua lâm sàng, d$ch t .
- Tìm u trùng trong máu: xem máu tươi, t p trung, k thu t Knott, k thu t
màng l c.
M&t s k thu t ch/n đốn huy t thanh h c: k thu t mi n d$ch huỳnh quang,
k thu t mi n d$ch men (ELISA), k thu t mi n d$ch th m nh p nhanh.
- K thu t ch/n ñoán huy t thanh h c phát hi n kháng ngun c"a giun cái
trư%ng thành (heartworm antigen test).
- Ch/n đốn h tr : X – quang, ñi n tâm ñ!.
2.2.4.6 Phòng tr
Đi u tr
Đi u tr$ b nh giun tim g!m 2 giai ño n: di t giun trư%ng thành và di t u trùng
trong máu.
Chó ph i đư c ngh# ngơi 1 – 2 tu n trư c khi s+ d ng thu c.
Vi c ñi u tr$ giun tim g.p nhi u khó khăn nh t là trong giai ño n di t giun
trư%ng thành. Sau khi thu c di t đư c giun trư%ng thành, xác nó s2 b$ phân h"y và lưu
chuy n trong máu có th làm t c ngh2n m&t s m ch máu gây ch t ñ&t ng&t. Ngay c
khi s lư ng larva trong máu quá nhi u cũng có th gây bi n ch ng sau khi ñi u tr$.
Đ ñi u tr$ giun tim, h n ch s t c ngh2n m ch, theo Stanley và Anthony (2007):

14


Dùng corticosteroid (prednisolone ho.c prednisone 1 mg/kg th

tr ng, 1

l n/ngày).
S+ d ng aspirin (5 -7 mg/kg th tr ng, 1 l n/ngày) ho.c heparin (75 ñơn v$/kg
th tr ng, tiêm dư i da, 3 l n/ngày) trư c 1 tu n ho.c lâu hơn, trong và sau 3 – 4 tu n

di t giun trư%ng thành. Aspirin, heparin ñư c dùng trong h u h t b nh % th n.ng c p
III, aspirin khơng đư c ch# đ$nh cho b nh % th c p I và c p II. Ngồi ra aspirin cịn có
tác d ng ph là gây ch y máu d dày.
Trong trư ng h p chó b$ phù, tích d$ch s+ d ng furosemid (1 – 2 mg/kg th
tr ng, 2 l n/ngày) k t h p v i kh/u ph n ăn ít mu i, phospho, protein.
Tr$ giun trư%ng thành có th dùng: thiacetarsamide, arsenical, antimonial,
dimecaprol, Immiticide (melarsomine hydrochloride).
Theo Stanley và Anthony (2007), quy trình s+ d ng immiticide:
Quy trình standard Immiticide: áp d ng ñ i v i trư ng h p b nh % th c p 1. S+
d ng li u 2,5 mg/kg th tr ng, tiêm b p, 2 l n cách nhau 24 gi . Sau 4 tháng ki m tra
l i b ng antigen test, n u k t qu dương tính thì quy trình đi u tr$ l.p l i.
Quy trình alternate Immiticide: áp d ng ñ i v i trư ng h p b nh % th c p I, II,
III. S+ d ng li u 2,5 mg/kg th tr ng, tiêm b p, 1 l n duy nh t. Sau 4 – 6 tu n, tiêm 2
li u cách nhau 24 gi . Sau 4 – 6 tháng ki m tra l i b ng antigen test, n u k t qu
dương tính thì tiêm thêm 1 li u ho.c 2 li u cách nhau 24 gi .
Tr$

u trùng có th

dùng: levamisole, ivermectin, diethylcarbamazine,

benzimidazole, selamectin (revolution)....
Phòng b"nh
Dùng Heartgard, Heartgard Plus, Interceptor, Iverheart, ProHeart 6,
Revolution..
Chương trình phịng giun tim nên b t đ u t' lúc chó đư c 6 – 8 tu n tu(i. Chó
trên 6 tháng tu(i nên th+ microfilaria trư c khi th c hi n quy trình phịng b nh.
Gi gìn v sinh môi trư ng, di t mu i, khai thơng c ng rãnh.
Phịng ch ng mu i đ t chó b ng kem ho.c các lo i thu c bơi thoa.
2.3 M1t s# ngun bào đư ng ru1t 6 chó

Theo k t qu kh o sát c"a m&t s tác gi trư c đây thì ngun bào trong đư ng
ru&t chó thư ng có các lồi như: Eimeria canis, Isospora canis, Isospora bigemina,
15