KHẢO SÁT CÁC BỆNH THƯỜNG GẶP TRÊN CHÓ VÀ GHI NHẬN KẾT QUẢ ĐIỀU TRỊ TẠI BỆNH VIỆN THÚ Y TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

B

GIÁO D C VÀ ĐÀO T O

TRƯ NG Đ I H C NƠNG LÂM THÀNH PH

H

CHÍ MINH

KHĨA LU N T T NGHI P

KH O SÁT CÁC B NH THƯ NG G P TRÊN CHÓ
VÀ GHI NH N K T QU ĐI U TR T I B NH VI N THÚ Y
TRƯ NG Đ I H C NÔNG LÂM THÀNH PH

H

H và tên sinh viên : NGUY N THANH TOÀN
Ngành

: Thú Y

L p

: Thú Y 29

Niên khóa

: 2003 - 2008

Tháng 9 / 2008

CHÍ MINH


KH O SÁT CÁC B NH THƯ NG G P TRÊN CHÓ VÀ GHI NH N
K T QU ĐI U TR T I B NH VI N THÚ Y TRƯ NG Đ I H C
NƠNG LÂM THÀNH PH

H

CHÍ MINH

Tác gi

NGUY N THANH TỒN

Khóa lu n đư c đ trình đ ñáp ng yêu c u c p b ng Bác s
ngành Thú y

Giáo viên hư ng d n:
TS. NGUY N NHƯ PHO
TS. NGUY N VĂN NGHĨA

Tháng 9 năm 2008


L I C M ƠN
Tôi xin g i l i trân tr ng c m ơn:
Ban giám hi u trư ng Đ i h c Nơng Lâm TP. H Chí Minh.

Ban ch nhi m khoa Chăn Nuôi Thú Y.
Quý th y cơ khoa Chăn Ni Thú Y đã t n tình ch b o, truy n đ t nh ng ki n
th c quý báu cho chúng tôi.
Xin bày t lịng bi t ơn sâu s c đ n th y TS. Nguy n Như Pho, TS. Nguy n Văn
Nghĩa ñã giúp ñ , ch b o t n tình cho tôi trong th i gian th c hi n ñ tài.
Xin chân thành c m ơn:
Ban Giám Giám Đ c B nh Vi n Thú y Trư ng Đ i H c Nông Lâm
Các Th y Cô, Anh Ch và các B n trong B nh vi n Thú y đã t n tình giúp đ
và t o đi u ki n thu n l i cho tôi trong su t q trình h c t p đ hồn thành khóa lu n
này
C m ơn ba m đã ni dư ng và d y d! con nên ngư i!
Xin c m ơn các b n l p Thú Y K29 đã cùng tơi chia s" nh ng khó khăn trong su t
th i gian h c t p qua.

NGUY#N THANH TOÀN


TĨM T T LU N VĂN
N$i dung đ tài: “Kh o sát các b nh thư ng g!p trên chó và ghi nh"n k t qu
ñi$u tr% t&i B nh Vi n Thú y Trư ng Đ&i h c Nông Lâm Thành ph' H( Chí
Minh”
Th i gian và đ a ñi m: ñ tài ñư c th c hi n t% tháng 2 ñ n tháng 6 năm 2008 t i
B nh vi n Thú y Trư ng Đ i h c Nơng Lâm Tp. HCM.
Qua theo dõi 759 chó b nh, d a vào tri u ch ng lâm sàng k t h p v i m$t vài xét
nghi m đ&c bi t khác, chúng tơi chia thành 9 nhóm v i 34 b nh khác nhau. K t qu
ghi nh n như sau: b nh Carré chi m t' l cao nh t 18,71%, ti p theo b nh ký sinh
trùng ñư ng ru$t (15,55%), k ñ n là b nh viêm d dày ru$t (11,86%), b nh do
Parvovirus (10,80%), b nh viêm ph(i (5,14%), viêm tai (4,35%), b) ăn không rõ
nguyên nhân (3,82%), ch n thương ph n m m (3,69%), b nh viêm thanh khí qu n
(3,43%), viêm da (2,50%), còi xương, viêm t+ cung (1,98%), Demodex (1,45%), ñ,c

th y tinh th (1,19%), b nh do Leptospira (0,79%), gãy xương, tích d ch xoang b,ng
(1,05%), giun tim, l i m-t, đ" khó, abscess (0,92%), ch y máu mũi, m$ng m-t, ng$
ñ$c, viêm bàng quang (0,66%), n m da, táo bón, s)i bàng quang, t, máu vành tai,
viêm th n, viêm gan (0,53%), bư u sinh d,c, viêm kh p, gh" do Sarcoptes (0,40%).
K t qu ñi u tr chó kh)i b nh t i B nh vi n Thú y đ t bình qn 79,71%, trong
đó có nh ng b nh như: Ch y máu mũi, Ký sinh trùng đư ng ru$t, Táo bón, Viêm t+
cung, Đ" khó, bư u sinh d,c, cịi xương, Demodex, Sarcoptes, Viêm da, M$ng m-t,
L i m-t, Tích d ch xoang b,ng ñ t k t qu ñi u tr kh)i 100%. Nh ng b nh có k t qu
đi u tr th p nh t là b nh giun tim 42,86%, b nh do Leptospira 33,33%.


M CL C
Trang
Trang t a…………………………………………………………………………… .....i
L i c m ơn ………………………………………………………………………… ... ii
Tóm t-t …………………………………………………………………………… .... iii
M,c l,c …………………………………………………………………………….....iv
Danh sách các t% vi t t-c ............................................................................................. vii
Danh sách các b ng …………………………………………………... ..................... viii
Danh sách các hình ………………………………………………………………. ..............ix
Chương 1. M) Đ*U......................................................................................................1
1.1 Đ/T V0N Đ1 ...........................................................................................................1
1.2 M2C ĐÍCH ...............................................................................................................1
1.3 YÊU C3U..................................................................................................................1
Chương 2. T+NG QUAN..............................................................................................2
2.1 Đ/C ĐI4M SINH LÝ CHÓ .....................................................................................2
2.2 PHƯƠNG PHÁP C3M C7T....................................................................................3
2.3 PHƯƠNG PHÁP CH8N ĐOÁN ..............................................................................4
2.3.1 Đăng ký và h)i b nh...............................................................................................4
2.3.2 Ch9n đốn lâm sàng................................................................................................4

2.3.3 Ch9n đốn phịng thí nghi m..................................................................................5
2.3.4 Các ch9n đốn đ&c bi t ...........................................................................................6
2.4 CÁC LI:U PHÁP ĐI1U TR; B:NH TRÊN CHÓ...................................................6
2.5 M7T S< B:NH THƯ=NG G/P TRÊN CHÓ VÀ LI:U PHÁP ĐI1U TR;..........6
2.5.1 B nh Carré..............................................................................................................6
2.5.2 B nh do Parvovirus................................................................................................9
2.5.3 B nh do Leptospira ..............................................................................................11
2.5.4 B nh viêm ph(i.....................................................................................................12
2.5.5 B nh giun tim .......................................................................................................12
2.5.6 B nh do giun đũa..................................................................................................13
2.5.7Demodex (Mị bao lơng)........................................................................................14
2.6 LƯ>C DUY:T M7T S< CƠNG TRÌNH NGHIÊN C?U....................................14


Chương 3. N I DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP KH O SÁT ....................................16
3.1 TH=I GIAN VÀ Đ;A ĐI4M KH@O SÁT .............................................................16
3.2 ĐI1U KI:N KH@O SÁT........................................................................................16
3.3 N7I DUNG..............................................................................................................16
3.4 PHƯƠNG PHÁP KH@O SÁT................................................................................16
3.4.1 L p b nh án và theo dõi b nh...............................................................................16
3.4.2 Ch9n đốn lâm sàng..............................................................................................16
3.4.3 Ch9n đốn phịng thí nghi m................................................................................17
3.4.4 Các ch9n đốn đ&c bi t .........................................................................................17
3.4.5 Phân lo i b nh và ñi u tr .....................................................................................17
3.4.6 Ghi nh n k t qu ...................................................................................................17
3.4.7 Các ch tiêu kh o sát.............................................................................................17
3.4.8 X+ lý s li u .................................................................................................................. 17
Chương 4. K T QU VÀ TH O LU N..................................................................18
4.1 TA L: B:NH VÀ KBT QU@ ĐI1U TR;...............................................................18
4.2 B:NH TRUY1N NHI#M.......................................................................................19

4.2.1 Nghi b nh Carré ...................................................................................................19
4.2.2 Nghi b nh do Parvovirus......................................................................................22
4.2.3 Nghi b nh do Leptospira ......................................................................................24
4.2.4 B nh viêm gan ......................................................................................................26
4.3 B:NH C H: TH4.4 B:NH C H: HƠ H0P ............................................................................................28
4.4.1 B nh viêm ph(i.....................................................................................................29
4.4.2 B nh viêm thanh khí qu n....................................................................................31
4.4.3 B nh ch y máu mũi ..............................................................................................32
4.5 B:NH C H: TH4.5.1 B nh viêm d dày - ru$t .......................................................................................34
4.5.2 B nh ký sinh trùng ñư ng ru$t (giun trịn)...........................................................35
4.5.3 Ch ng táo bón ......................................................................................................37
4.6 B:NH C H: NI:U - D2C.....................................................................................38
4.6.1 Viêm bàng quang..................................................................................................38


4.6.2 S)i bàng quang .....................................................................................................39
4.6.3 Viêm th n .............................................................................................................40
4.6.4 Viêm t+ cung ........................................................................................................40
4.6.5 Đ" khó...................................................................................................................41
4.6.6 Bư u sinh d,c.......................................................................................................42
4.7 B:NH C H: VDN Đ7NG......................................................................................43
4.7.1 B nh còi xương (thi u calci) ................................................................................43
4.7.2 Ch n thương ph n m m .......................................................................................44
4.7.3 Viêm kh p ............................................................................................................45
4.7.4 Gãy xương ............................................................................................................45
4.8 B:NH C H: LÔNG – DA ......................................................................................46
4.8.1 B nh do Demodex.................................................................................................46
4.8.2 Gh" do Sarcoptes..................................................................................................47

4.8.3 N m da..................................................................................................................48
4.8.4 Viêm da.................................................................................................................48
4.9 B:NH C TAI – MET..............................................................................................49
4.9.1 B nh viêm tai........................................................................................................49
4.9.2 T, máu vành tai ....................................................................................................50
4.9.3 Đ,c th y tinh th ..................................................................................................51
4.9.4 M$ng m-t..............................................................................................................52
4.9.5 L i m-t..................................................................................................................52
4.10 CÁC TRƯ=NG H>P B:NH KHÁC....................................................................53
4.10.1 Abscess ...............................................................................................................53
4.10.2 B) ăn khơng rõ ngun nhân..............................................................................54
4.10.3 Ng$ đ$c...............................................................................................................54
4.10.4 Tích d ch xoang b,ng .........................................................................................54
Chương 5. K T LU N VÀ Đ NGH ......................................................................55
5.1 KBT LUDN .............................................................................................................56
5.2 Đ1 NGH;.................................................................................................................56
TÀI LI:U THAM KH@O .............................................................................................57
PH2 L2C ......................................................................................................................60


DANH SÁCH CÁC T, VI T T T

ALAT

: Alamin Amino Transferase

ASAT

: Aspartate Amino Transferase

ALP

: Alkaline Phosphate

BUN

: Blood Urea Nitrogen

ELISA

: Enzyme Linked Immuno Sorbent Assay

MAT

: Microscopic Agglutination Test

SCB

: S chó b nh

SCKS

: S chó kh o sát

SCKB

: S chó kh)i b nh

SCĐT

: S chó đi u tr

TLCB

: T' l chó b nh

TLCKB

: T' l chó kh)i b nh

TP. HCM

: Thành Ph H Chí Minh


DANH SÁCH CÁC B NG
Trang
B ng 4.1: S lư ng và t' l chó m-c b nh theo các nhóm b nh...................................18
B ng 4.2: T' l chó nghi b nh và kh)i b nh trên nhóm b nh truy n nhi m ................19
B ng 4.3: T' l nghi b nh Carré theo tu(i, gi ng, gi i tính..........................................20
B ng 4.4: T' l nghi b nh do Parvovirus theo tu(i, gi ng, gi i tính............................22
B ng 4.5: T' l nghi b nh do Leptospira theo tu(i, gi ng và gi i tính ........................24
B ng 4.6: T' l chó nghi b nh và kh)i b nh theo nhóm b nh trên h hô h p ..............29
B ng 4.7: T' l b nh viêm ph(i theo tu(i, gi ng và gi i tính.......................................29
B ng 4.8: T' l b nh viêm thanh khí qu n theo tu(i, gi ng và gi i tính......................31
B ng 4.9: T' l chó nghi b nh và kh)i b nh theo nhóm b nh trên h tiêu hóa ............33
B ng 4.10: T' l chó m-c b nh viêm d dày - ru$t theo tu(i, gi ng và gi i tính.........34
B ng 4.11: T' l nhi m ký sinh trùng ñư ng ru$t theo tu(i, gi ng, gi i tính ..............36
B ng 4.12: T' l chó b nh và kh)i b nh trên h ni u - d,c..........................................38
B ng 4.13: T' l chó b nh và kh)i b nh trên h v n đ$ng ...........................................43

B ng 4.14: T' l chó b nh và kh)i b nh trên h lông – da ...........................................46
B ng 4.15: T' l chó b nh và kh)i b nh trên nhóm b nh F tai – m-t...........................49
B ng 4.16: T' l b nh viêm tai theo tu(i, gi ng, gi i tính............................................49
B ng 4.17: T' l chó b nh và kh)i b nh F các trư ng h p khác ..................................53


DANH SÁCH CÁC HÌNH
Trang

Hình 4.1: Chó n(i m,n m trong b nh Carré................................................................21
Hình 4.2: Chó tiêu ch y ra máu trong b nh do Parvovirus...........................................23
Hình 4.3: Chó vàng niêm m c mi ng trong b nh Leptospira .......................................25
Hình 4.4: Giun tim trên chó...........................................................................................28
Hình 4.5: Chó ch y d ch mũi ñ,c trong b nh viêm ph(i ..............................................30
Hình 4.6: Chư m đá chó ch y máu mũi........................................................................32
Hình 4.7: Chó đi phân ra giun đũa ................................................................................37
Hình 4.8: Tr ng giun móc và tr ng giun đũa................................................................36
Hình 4.9: Siêu âm và ph u thu t do viêm t+ cung ........................................................41
Hình 4.10: Can thi p đ" khó..........................................................................................42
Hình 4.11: Chó b ch n thương do xe đ,ng ..................................................................44
Hình 4.12: Chó b Demodex .........................................................................................47
Hình 4.13: Ph u thu t chó b t, máu vành tai ...............................................................51
Hình 4.14: Chó tích d ch xoang b,ng............................................................................55


Chương 1
M) Đ*U
1.1 Đ T V-N Đ
Ngày nay cùng v i s phát tri n c a xã h$i, ñ i s ng v t ch t tinh th n ngư i
dân ngày càng t t hơn, nhu c u gi i trí cũng gia tăng. Trong đó ni nh ng con v t

cưng cũng là m$t thú vui ngày càng ph( bi n và ñư c nhi u ngư i ưa thích, đ&c bi t là
ni chó. Nh có đ&c tính thơng minh, thân thi n, trung thành v i ch , chó đư c ni
v i nhi u m,c đích khác nhau như gi nhà, làm b n, nghi p v, qn đ$i, cơng an, h i
quan và ph,c v, cho khoa h c…
Cùng v i s gia tăng v s lư ng gi ng, đã có nhi u gi ng chó đư c nh p t%
nư c ngoài vào Vi t Nam như Berger, Nh t, B-c Kinh, Chihuahua, Rottweiler,
Doberman… Song do đi u ki n mơi trư ng nư c ta, m$t s gi ng chó ngo i chưa
thích nghi đư c, bên c nh đó cịn thi u s chăm sóc qu n lý, c$ng v i ý th c c a
ngư i dân chưa cao v vi c tiêm phịng d n đ n t' l nhi m b nh trên chó cũng tăng
và xu t hi n m$t s b nh nguy hi m cho chó và có th lây sang cho ngư i.
T% th c t trên, đ góp ph n cho vi c ch9n đốn và đưa ra phương pháp đi u tr
có hi u qu hơn, đư c s đ ng ý c a khoa Chăn nuôi - Thú y, dư i s hư ng d n c a
Ti n sĩ Nguy n Như Pho, Ti n sĩ Nguy n Văn Nghĩa, chúng tơi ti n hành đ tài:
“Kh o sát các b nh thư ng g!p trên chó và ghi nh"n k t qu ñi$u tr% t&i B nh
vi n Thú y Trư ng Đ&i h c Nông Lâm TP. H( Chí Minh”
1.2 M C ĐÍCH
Tìm hi u m$t s b nh thư ng g&p trên chó, nh m nâng cao hi u bi t và k năng
ch9n đốn, ñi u tr các b nh thư ng g&p trên chó.
1.3 YÊU C*U
Kh o sát các b nh thư ng g&p x y ra trên chó trong t(ng s ca b nh ñư c ñưa
ñ n khám và ñi u tr t i B nh vi n Thú y
Xác ñ nh s lư ng và t' l b nh trên t(ng s ca kh o sát
Ghi nh n cách và k t qu ñi u tr


Chương 2
T+NG QUAN
2.1 Đ C ĐI.M SINH LÝ CHÓ
Theo Tr n Th Dân – Dương Nguyên Khang (2006), chó có m$t s ñ&c ñi m sinh lý sau:
- Thân nhi t

+ Chó trưFng thành: 37,9 – 39,9oC
+ Chó non bi n thiên t% 35,6 – 36,1oC
- T n s hô h p
+ Chó trưFng thành: 10 – 30 l n/phút
+ Chó con: 15 - 35 l n/phút
- Nh p tim
+ Chó trưFng thành: 70 – 120 l n/phút
+ Chó con: 200 – 220 l n/phút
- Tu(i thành th,c và th i gian mang thai
+ Chó đ c: 7 – 10 tháng
+ Chó cái: 8 – 12 tháng
+ Th i gian mang thai: 57 – 63 ngày
+ Ngoài ra s trưFng thành sinh d,c thư ng xu t hi n mu$n F nh ng gi ng chó
l n và xu t hi n s m nh ng gi ng chó nh).
- Chu kỳ lên gi ng
Chó thư ng lên gi ng m!i năm 2 l n. Th i gian ñ$ng d,c trung bình 12 – 20
ngày, nhưng giai đo n thích h p cho s ph i gi ng là t% ngày th 9 ñ n ngày th 13
ngay sau khi xu t hi n d u hi u ñ u tiên.
- S con trong m$t l a ñ" và tu(i cai s a
Tùy theo t%ng gi ng chó, thơng thư ng chó đ" kho ng t% 3 - 15 con /l a. Tu(i cai
s a di n ra s m hay mu$n tùy thu$c vào gi ng chó và t%ng cá th , thư ng t% 8 - 9 tu n
k t% lúc sanh. Chó m đ$ tu(i t% 2 - 3,5 năm tu(i có s con đ" ra và nuôi s ng con t t
nh t


- Vài ch tiêu sinh lý và sinh hóa máu trên chó trưFng thành
Ch tiêu

Thơng s

Đơn v

Albumin

2,7 - 3,8

g/dl

Amylase

500 - 1500

UI/l

ALP (alkaline phosphate)

23 - 212

UI/l

ASAT (aspartate amino transferase)

10 - 88

UI/l

ALAT (alamin amino transferase)

10 - 100

UI/l

7 - 27

mg/dl

Bilirubin

0,0 - 0,9

mg/dl

Creatinine

0,5 - 1,8

mg/dl

Calcium

7,9 - 12,0

mg/dl

Cholesterol

110 - 320

mg/dl

Glucose

77 - 125

mg/dl

Globulin

2,5 - 4,5

g/dl

Phosphate

2,5 - 6,8

mg/dl

Protein

5,2 - 8,2

g/dl

BUN (blood urea nitrogen)

Ngu n: Reference Ranges. Vet Test operator’s Manual (2003); Meyer, Coles and
Rich. Veterinary Laboratory Medicine Interpretation and Diagnosis (1992)
2.2 PHƯƠNG PHÁP C*M C T
S c m c$t nh m c đ nh chó, t o s thu n l i trong chăm sóc, ch9n đốn và ñi u

tr . Tùy theo ñ&c ñi m c a m!i chó mà ta có các bi n pháp c m c$t khác nhau.
- Túm gáy: là phương pháp thư ng đư c s+ d,ng trong khám chó, đo thân nhi t,
tiêm chích. Phương pháp này giúp bác sĩ thú y có th ki m sốt ph n đ u, ngăn s t n
cơng c a chó.
- Bu$c mõm: dùng r mõm ho&c dây th%ng bu$c quanh mõm chó.
- Thú hung d : dùng thu c an th n acepromazin 0,1 mg/kg (không dùng khi thú
b b nh lý v gan, th n, h huy t áp).
- Bu$c chó trên bàn m(: khi bu$c chó trên bàn m( ph i thao tác nh nhàng tránh
gây kích đ$ng. Tùy theo v trí m( mà cho chó n m nghiêng, n m ng+a ho&c n m s p,
nhưng chú ý c$t chân cho ñúng k thu t, tránh tr t kh p (Lê Văn Th , 1998).


-Vịng đeo c( (vịng Elizabeth): mang vịng đeo c( đ chó khơng li m đư c v t
thương, v t m(, vùng bôi thu c, nh m tránh làm v t thương ñ t ch và lâu lành.
2.3 PHƯƠNG PHÁP CH/N ĐỐN
Vi c khám b nh trên chó c n ñư c ti n hành theo m$t trình t v i n$i dung dư i
ñây, sH giúp cho vi c ch9n đốn b nh đư c chính xác hơn và khơng b thi u sót, nh
đó xác đ nh li u pháp đi u tr có hi u qu .
2.3.1 Đăng ký và h i b nh
L p b nh án riêng cho m!i ca ñ n khám ñ theo dõi: ghi l i ngày ñ n khám, tên
thú, gi ng, tu(i, gi i tính, tr ng lư ng và ghi tên ch ni, đ a ch , s đi n tho i liên
l c khi c n.
H)i ch nuôi v ngu n g c c a thú, l ch t9y ký sinh trùng, l ch tiêm phịng, cách
chăm sóc ni dư ng, tình tr ng ăn u ng, th i gian chó m-c b nh, nh ng bi u hi n
tri u ch ng khi chó b nh, đã ñi u tr F ñâu chưa và k t qu th nào, đ có hư ng ch9n
đốn và đưa ra li u pháp đi u tr thích h p.
2.3.2 Ch1n ñoán lâm sàng
+ Khám chung
- Khám t(ng quát: ki m tra thân nhi t (ño F tr c tràng), quan sát th tr ng, cách
ñi ñ ng, khám niêm m c, lông da, các h ch b ch huy t.

- Khám c,c b$: s n-n vùng nghi b nh ñ phát hi n d u hi u b t thư ng c a t( ch c
+ Khám h hô h p
- Ki m tra t n s hô h p, th hơ h p và tính cân đ i khi hơ h p (th hơ h p bình
thư ng là th ng c).
- Ki m tra mũi, d ch mũi (màu s-c, mùi), gương mũi.
- Ki m tra khí qu n, ph qu n, ph n x ho.
- Quan sát, s n-n, nghe vùng ph(i và xem ph n ng c a thú.
+ Khám h tim m ch
- Nghe tim phát hi n nh ng ti ng tim b t thư ng.
- S n-n vùng tim xem ph n ng ñau c a thú.
+ Khám h tiêu hóa
- Khám mi ng, lư i, l i, răng, mùi c a mi ng, các r i lo n v nhai, nu t, nôn m+a.


- Quan sát, s vùng b,ng ñ bi t c m giác ñau và nh ng b t thư ng v cơ quan
tiêu hóa. H)i v ch đ$ ăn u ng h ng ngày, ñi u ki n s ng c a chó.
- Quan sát v màu s-c, đ$ đ&c, l)ng, mùi c a phân, s l n ñi phân trong ngày.
+ Khám h ni u d,c
- Quan sát nh ng b t thư ng khi thú ñi ti u, ki m tra màu và lư ng nư c ti u.
- S n-n vùng th n, bàng quang, bào thai và xem ph n ng c a thú.
- Đ i v i thú cái quan sát xem âm h$ có ch y nư c hay r d ch, có th dùng m)
v t ñ ki m tra bên trong âm h$.
- Đ i v i thú ñ c quan sát s n-n bao dương v t, ki m tra dương v t.
- Có th thơng ni u đ o trên thú đ c và thú cái. Thơng ni u đ o v%a đ đi u tr ,
v%a đ ch9n đốn.
+ Khám các cơ quan c m giác và ph n x th n kinh
- Khám m-t: khám niêm m c m-t, ch t ti t t% m-t, ñ$ co dãn c a ñ ng t+ b ng
ñèn soi m-t, dùng tay th+ ph n x nhìn c a m-t.
- Khám tai: quan sát vành tai, màu s-c c a d ch tai. Quan sát nh ng c+ ñ$ng b t
thư ng như c,p tai, l-c ñ u, gãi tai.

- Th+ các ph n x ñau, ph n x co du!i, ph n x c a chi trư c và chi sau.
2.3.3 Ch1n đốn phịng thí nghi m
Tùy theo hư ng nghi ng b nh lý c a thú mà chúng ta ti n hành các ch9n đốn F
phịng thí nghi m
- Ki m tra máu: Đ m s lư ng h ng c u, b ch c u, xem tươi tìm u trùng giun
tim, th c hi n các ph n ng huy t thanh h c, tìm ký sinh trùng ñư ng máu (Babesia,
Ricketsia). Ki m tra m$t s ch tiêu sinh hóa máu (B.U.N, creatinine, ALAT, ASAT,
ALP, protein t(ng s , albumin, bilirubin, glucose…).
- Ki m tra nư c ti u: quan sát màu s-c, ño t' tr ng, ñ$ nh t, ñ$ pH, glucose,
nitrit, urobilirubine, xét nghi m vi sinh v t, s hi n di n c a b ch c u, h ng c u, c&n
nư c ti u.
- Ki m tra phân: tìm ký sinh trùng ñư ng ru$t b ng phương pháp phù n(i v i
nư c mu i bão hòa.
- Ki m tra d ch ch c dị: đ xác đ nh lư ng protein trong d ch ch c dị, đ phân
bi t d ch th9m xu t hay d ch th9m l u b ng ph n ng Rivalta.


- Ki m tra ch t c o t% lông, da và d ch mũi
+ Ki m tra ký sinh trùng trên da
+ Nuôi c y n m trên môi trư ng Sabouraud
+ Xét nghi m d ch mũi: nuôi c y, phân l p và th+ kháng sinh ñ (r t ít ý nghĩa).
2.3.4 Các ch1n đốn đ!c bi t
- Ch9n đốn hình nh b ng ch,p X- quang, siêu âm.
- Dùng test th+ nhanh trong các b nh: Parvovirus, Carré, giun tim.
2.4 CÁC LI U PHÁP ĐI U TR B NH TRÊN CHÓ.
Theo Nguy n Như Pho (1995), các li u pháp sau ñây thư ng ñư c áp d,ng:
+ Đi u tr theo nguyên nhân gây b nh
Li u pháp này cho hi u qu ñi u tr r t cao nhưng ph i xác ñ nh nguyên nhân gây
b nh th t chính xác.
+ Đi u tr theo cơ ch sinh b nh

T% khi m m b nh xâm nh p vào cơ th ñ n khi gây thành b nh, cơ th thú tr i
qua nhi u th i kỳ. Đi u tr theo cơ ch sinh b nh là dùng các bi n pháp ñi u tr ñ c-t
ñ t b nh F m$t khâu nào đó nh m ngăn ch&n h u qu k ti p x y ra.
+ Đi u tr theo tri u ch ng
Nh m ngăn ch&n các tri u ch ng nguy k ch có kh năng đe d a tính m ng con v t
+ Li u pháp h! tr
Đây là li u pháp r t quan tr ng ñư c áp d,ng ñi u tr trong các b nh nh m nâng
cao s c ñ kháng, tăng kh năng mi n d ch và t o m i ñi u ki n thu n l i cho thú vư t
qua kh)i b nh, ñ&c bi t là trong b nh truy n nhi m.
2.5 M T S

B NH THƯ NG G P TRÊN CHÓ VÀ LI U PHÁP ĐI U TR

2.5.1 B nh Carré
+ Nguyên nhân
Theo Tr n Thanh Phong (1996), b nh Carré là m$t b nh truy n nhi m do virus
thu$c h Paramyxoviridae, gi ng Morbilivirus gây ra v i ñ&c ñi m là gây t' l ch t
cao trên chó non v i các bi u hi n s t, viêm ph(i, viêm ru$t, n(i m,n m F vùng da
m)ng và có tri u ch ng th n kinh F giai ño n cu i.
Ch t ch a căn b nh: nư c b t, phân, d ch ti t mũi, nư c m-t,…


Đư ng xâm nh p và cách lây lan: virus xâm nh p tr c ti p qua ñư ng hô h p
dư i d ng nh ng b t khí dung, gián ti p qua th c ăn, nư c u ng, có th truy n qua
nhau thai.
+ Tri u ch ng
Bi u hi n lâm sàng thay ñ(i nhi u tùy thu$c vào r t nhi u y u t như tu(i chó
m-c b nh, gi ng chó, tình tr ng s c kh)e, đ$c l c virus, cũng như ch đ$ chăm sóc và
ni dư ng.
Th i gian nung b nh kéo dài 3 - 8 ngày v i nh ng tri u ch ng viêm k t m c m-t,

viêm xoang mũi ch y nhi u d ch l)ng lúc ñ u, sau ñ&c d n r i có m . Xét nghi m máu
lúc này th y b ch c u gi m, ñ&c bi t là b ch c u lympho.
Trong th c p tính: chó có bi u hi n s t 2 pha, s t cao, s lư ng b ch c u gi m,
chó có bi u hi n xáo tr$n hơ h p: thF khị khè, âm rale ư t, khóe mũi có l n c máu
cùng v i bi u hi n viêm ph(i.
M$t s bi u hi n xáo tr$n tiêu hóa: đi phân l)ng, tanh, có th l n máu ho&c l n
niêm m c ru$t b bong tróc.
Bi u hi n viêm não: co gi t, b i li t,
Da: n(i m,n m F nh ng vùng da m)ng.
Trong th bán c p tính: nh ng bi u hi n hơ h p và tiêu hóa có th th m l&ng, kéo
dài 2 - 3 tu n trư c khi xu t hi n nh ng bi u hi n th n kinh, thư ng xu t hi n trên
nh ng chó có tri u ch ng s%ng hóa gan bàn chân.
+ B nh tích
- B nh tích đ i th : khơng có b nh tích đ i th mang tính ch t ch th b nh
+ Có th th y s%ng hóa F mõm và gan bàn chân, teo hung tuy n th y khi khám t+
+ Tùy theo m c ñ$ ph, nhi m vi trùng có th th y viêm ph qu n, ph(i, viêm
ru$t, m,n m F da
- B nh tích vi th
+ Ho i t+ nh ng mô b ch huy t
+ Th vùi trong t bào ch t b-t màu eosinophile F bàng quang, b n th n, t bào
bi u mơ đư ng hơ h p, ru$t, não
+ C não là viêm não t y không m , v i thối hóa nơron, tăng sinh t bào th n
kinh ñ m, b h y myeline


+ Ch9n đốn
Vi c ch9n đốn g&p nhi u khó khăn do tri u ch ng ln bi n đ(i, nhưng có
nh ng tri u ch ng ch y u sau:
+ Ch y nhi u d ch ti t F m-t và mũi
+ Xáo tr$n hô h p cùng v i ho, thF khó

+ Xáo tr$n tiêu hóa, ói, tiêu ch y
+ S t 2 pha
+ S%ng hóa F mõm và gan bàn chân
+ Xáo tr$n th n kinh: ñ u l-c lư, co gi t, đ ng khơng v ng
+ B nh kéo dài trên 3 tu n
- Ch9n ñoán phân bi t
+ B nh do Parvovirus: gây viêm d dày – ru$t xu t huy t, viêm cơ tim (chó
non), t' l ch t cao trên chó non.
+ B nh do Leptospira: viêm d dày – ru$t ch y máu, viêm loét mi ng và
thư ng xu t huy t F chó l n, vàng da và niêm m c.
+ B nh viêm gan truy n nhi m: gan sưng to d v , ñ,c giác m c.
+ B nh viêm ru$t do Coronavirus: chó có nh ng bi u hi n viêm d dày – ru$t
nhưng F m c ñ$ th p hơn, phân màu xanh, b nh phát tri n ch m và t' l ch t r t th p.
- Ch9n đốn trong phịng thí nghi m
Trong phịng thí nghi m vi c ch9n đốn nh vào k thu t mi n d ch huỳnh
quang tr c ti p v i kháng nguyên chuyên bi t t% máu, t bào th n kinh. Phân l p virus
r t hi m, cịn ch9n đốn b ng huy t thanh h c thì cho k t qu khơng cao. Hi n nay
trên th thư ng đã có test ki m tra nhanh virus Carré (CDV Ag).
+ Phòng b nh
V sinh phịng b nh: cách ly chó kh)e v i chó b nh, sát trùng nơi nh t chó b ng
nư c javel 1/40, formol 2%
Chó m i mua v c n ñư c cách ly v i chó nhà, sau đó tiêm phịng đ y đ
Tiêm phịng cho chó lúc 7- 8 tu n tu(i, tiêm l&p l i sau 3 - 5 tu n. Hàng năm tiêm
nh-c l i cùng v i chăm sóc ni dư ng t t là hi u qu nh t.


2.5.2 B nh do Parvovirus
Là b nh truy n nhi m do virus thu$c h Parvoviridae, gi ng Parvovirus type II
gây nên v i ñ&c ñi m là tiêu ch y phân l n máu, gi m thi u s lư ng b ch c u, gây
ch t hàng lo t chó con. B nh thư ng bi u hi n trên chó con t% 6 tu n đ n 6 tháng, chó

l n khơng ch t nhi u nhưng là ngu n tàng tr virus.
+ Tri u ch ng:
Theo Tr n Thanh Phong (1996), b nh có nh ng ñ&c ñi m sau:
- Th ñư ng ru$t
Th i gian nung b nh 3 - 5 ngày và ch m d t b ng tri u ch ng ng l m hay li t
như c đơi khi k t h p v i ói m+a
Chó ói m+a, bi ng ăn, suy như c, m t nư c nghiêm tr ng, ói thư ng khá d d$i
và kéo dài, sau 24 - 48 gi thú có bi u hi n tiêu ch y
Phân lúc đ u xám hay vàng sau đó kèm theo máu v i mùi hơi tanh đ&c trưng, đơi
khi có s t x y ra
S phát tri n c a b nh có th di n bi n theo nhi u d ng khác nhau như chó đ$t
ng$t phát b nh và ch t trong vài gi , ch t sau 2 ngày v i bi u hi n suy s,p trư c đó,
ch t sau 5 - 6 ngày v i s gi m máu, tiêu ch y và ph, nhi m vi trùng. Và F chó trưFng
thành th th m l&ng không bi u hi n.
- Th viêm cơ tim
Thư ng g&p trên chó 4 - 8 tu n tu(i, bi u hi n ch y u là suy tim, chó thi u máu
n&ng, niêm m c nh t nh t hay thâm tím, gan và túi m t sưng ch t nhanh, chó con cịn
bú có bi u hi n thF khó, rên r và ki t s c, s ch t ñ n trong vài gi , vài ngày.
Nh ng chó cịn s ng có th b t thư ng v ti ng gõ c a tim, suy tim, th k t h p
viêm cơ tim - ru$t thư ng th y F chó 6 - 16 tu n tu(i, chó v%a b suy tim v%a tiêu ch y
n&ng thư ng ch t sau 24 gi nhi m.
+ B nh tích
- B nh tích ñ i th
+ Ru$t nF r$ng, xung huy t hay xu t huy t, tr ng r!ng, thư ng tá tràng b hư
h i nh t, thành ru$t non m)ng, bên trong ch a ñ y máu và niêm m c ru$t do bong tróc
ra.
+ Niêm m c d dày b xung huy t toàn b$


+ Gan sưng, túi m t căng

+ Lách có d ng khơng đ ng nh t và h ch màng treo ru$t tri n dư ng, th y
thũng hay xu t huy t
+ Th viêm cơ tim thư ng th y th y thũng F ph(i
- B nh tích vi th
+ Ho i t+ và tiêu h y nh ng t bào lympho trong nh ng m ng peyer, h ch b ch
huy t, màng treo ru$t và nh ng h t b ch c u F lách
+ Tim b viêm, th y thũng hóa s i, có ho&c khơng có th vùi base trong nhân
c a s i cơ tim
+ Ho i t+ t bào mô c a tuy n Liberkuhn và s bào mịn hồn tồn nh ng
nhung mao ru$t
+ Ch9n đốn
- Ch9n đốn lâm sàng
Ch y u d a vào tri u ch ng sau: viêm d dày - ru$t có xu t huy t trên chó t% 6
tu n ñ n 6 tháng tu(i, ñi kèm v i s t nhưng không cao, gi m b ch c u. Chó sH kh)i
n u b nh kéo dài sau 5 ngày.
- Ch9n đốn phân bi t
+ Viêm ru$t do virus Carré: s t cao trong nhi u ngày (40 - 41oC), viêm ph(i,
viêm ru$t, n(i m,n m F vùng da ít lơng, mõm và gan bàn chân s%ng hóa, giai đo n
cu i có tri u ch ng th n kinh.
+ Viêm ru$t do Coronavirus: b nh lây lan nhanh nhưng phát tri n r t ch m,
ch t ít, chó khơng s t, s lư ng b ch c u không gi m.
+ Viêm ru$t do vi trùng: Campylobacter, Salmonella, xo-n trùng Leptospira
hay tiêu ch y do trúng đ$c có ngu n g c t% th c ăn.
- Ch9n đốn phịng thí nghi m
+ Ch9n đốn ch-c ch-n b nh qua phân l p tìm virus t% phân tươi nhưng th i
gian dài và t n kém
+ Ch9n đốn huy t thanh h c đ phát hi n s bi n ñ(i c a huy t thanh
+ Dùng test th+ nhanh.

+ Phịng b nh
- Vi c chăm sóc và ni dư ng t t là bi n pháp phòng ng%a quan tr ng nh t,
khơng cho chó ăn th c ăn ôi thiu, nư c u ng không s ch.
- Cách ly chó b nh v i chó kh)e
- V sinh sát trùng s ch sH nơi nh t chó ñ tránh lây lan m m b nh
- Phòng b nh b ng vaccine: ch ng ng%a lúc chó 7- 8 tu n tu(i, cách 3 - 5 tu n sau
l&p l i. Sau đó m!i năm tái ch ng m$t l n.
2.5.3 B nh do Leptospira
Là b nh truy n nhi m chung gi a ngư i và nhi u lồi đ$ng v t. Do xo-n khu9n
h Treponemataceae gi ng Leptospira gây ra. B nh gây nhi m trùng huy t, s t, vàng
da, ni u huy t s-c t , viêm gan th n, r i lo n tiêu hoá và s9y thai.
+ Tri u ch ng
Th i gian nung b nh 5- 15 ngày
B nh b-t ñ u r t ñ$t ng$t, s t vài ngày, suy y u, b) ăn, ói m+a. Viêm k t m c
m-t, c ng và ñau cơ F chi sau. Xu t huy t trong xoang mi ng sau trF thành ho i t+,
viêm h ng. Viêm d dày ru$t, viêm th n c p tính, vàng da, nư c ti u thay ñ(i t% vàng
chanh ñ n vàng cam s m. B nh có th b t thình lình vơ ni u trong vài ngày.
+ B nh tích
- Xu t huy t dư i da và niêm m c, vàng da và niêm m c
- Mô liên k t dư i da vàng, keo nh y, th y thũng
- Viêm d dày - ru$t xu t huy t, các ch t ti t có th l n máu
- Máu lỗng, gan sưng, nát, vàng, có ho i t+ vùng trung tâm
- Lách sưng, túi m t teo, viêm th n kH
- Xoang ng c, b,ng có nư c vàng
- Ni u huy t s-c t
+ Ch9n đốn
- Ch9n đốn lâm sàng
Tri u ch ng và b nh tích thay đ(i tùy thu$c vào ch ng nhi m, kh năng phòng v
c a chó và vi c đi u tr .
- Ch9n đốn phịng thí nghi m

Xem tr c ti p dư i kính hi n vi n n đen, ni c y phân l p, tiêm truy n thú thí
nghi m, ph n ng vi ngưng k t MAT, ph n ng ELISA
- Ch9n đốn phân bi t
+ Trong trư ng h p hồng đ n c n ch9n đốn phân bi t v i viêm gan truy n
nhi m, ký sinh trùng ñư ng máu, trúng ñ$c do ñ$c t n m m c hay ñ$c ch t.
+ Trong trư ng h p xáo tr$n tiêu hố, ói m+a, phân có máu c n phân bi t v i
b nh Carré, b nh do Parvovirus.
+ Phịng b nh
Tiêu đ$c sát trùng chu ng ni
Phịng b nh b ng vaccine: tiêm phịng cho chó lúc 7 - 8 tu n tu(i, l&p l i sau 3 - 5
tu n. M!i năm tiêm nh-c l i.
2.5.4 B nh viêm ph2i
+ Nguyên nhân
Theo Nguy n Như Pho (2000), viêm ph(i có th do tác nhân kích thích như khí
đ$c, th i ti t thay đ(i đ$t ng$t, nhi m n m, ký sinh trùng hay s&c th c ăn nư c u ng
vào đư ng hơ h p. Nhi m trùng hô h p do Streptococcus pneumoniae, Haemophillus,
Pasteurella… hay nhi m trùng k phát t% b nh ñư ng hô h p trên, b nh truy n nhi m
như Carré…
+ Tri u ch ng
Chó có bi u hi n s t lên xu ng, l% ñ%, b) ăn, ho ít hơn viêm ph qu n nhưng ho
khó và có v" r t đau, thF th b,ng, khị khè hay n m m$t bên. Gõ ph(i có âm ñ,c phân
tán, âm rale xu t hi n s m và có ti ng rít ph qu n.
+ Ch9n đốn
D a vào tri u ch ng lâm sàng: s t cao, b) ăn, m t nư c, ho nhi u nhưng suy y u,
m-t ghèn, niêm m c tím tái. Thú thF khó, t n s hơ h p tăng, thF th b,ng.
Ch,p X- quang: xu t hi n nhi u vùng sáng màu, kích thư c nh), g trịn.
2.5.5 B nh giun tim
Đây là b nh do giun ch có tên là Dirofilaria immitis gây nên, ký sinh F ñ$ng

m ch ph(i, ñ$ng m ch ch và tim c a chó. Mu!i là v t trung gian truy n lây b nh.


+ Tri u ch ng
Khi nhi m n&ng chó khó thF, ki t s c, thi u máu, viêm th n, viêm bàng quang,
nư c ti u có máu. Chó ói m+a, li t chân, phù thũng và r i lo n ho t ñ$ng c a tim
(Lương Văn Hu n và Lê H u Khương, 1997).
+ B nh tích
Tâm nhĩ ph i nF to, viêm cơ tim gây t-c m ch và n t m ch máu. Thành tâm th t
ph i b rách, th c qu n có nhi u kh i u, xơ hoá và c ng. Da viêm, nh ng ch! có u
trùng giun thư ng b xơ hố.
+ Ch9n đốn
Ngồi vi c căn c vào ti n s+ b nh, các tri u ch ng lâm sàng, cịn dùng các
phương pháp đ&c bi t sau:
- Dùng phương pháp soi tươi
- K thu t Knott
- Dùng test nhanh
- Dùng X- quang ch,p vùng tim: tim l n, bóng tim trịn và hơi l ch v phía
ph i, ñ$ng m ch ph(i và tâm th t ph i phình đ i
+ Phịng b nh
- Phát quang b,i r m, di t mu!i và di t u trùng hút máu
- Di t u trùng c m nhi m: Heartgard (ivermectin + pyrantel) m!i tháng 1 viên
- Dùng ivermectin: 50 µg /kg th tr ng, tiêm dư i da m!i tháng 1 l n
2.5.6 B nh do giun ñũa
Do Toxocara canis gây ra, ký sinh trong ru$t non c a chó. B nh thư ng x y ra F
chó con t% 1 - 4 tháng tu(i và gi m d n khi chó l n.
+ Tri u ch ng
Chó m t tính thèm ăn, thi u máu, g y còm, ch m l n, tiêu ch y, b,ng to, ói m+a
có l n c giun. Nhi m n&ng có th gây t-c ru$t, th y thũng, tích nư c xoang b,ng.
+ B nh tích

Ru$t nF to hơn bình thư ng, bên trong ch a nhi u giun, có khi gây t-c ru$t, v
ru$t, t-c ng d n m t, niêm m c ru$t viêm cata, n u n&ng sH gây viêm phúc m c.
+ Ch9n đốn
Ch y u d a trên lâm sàng: ói ra giun, phân có giun, g y còm, b,ng to


Xét nghi m phân tìm tr ng giun b ng phương pháp phù n(i.
2.5.7 Demodex (Mị bao lơng)
Do Demodex canis gây ra, s ng trong nang lơng c a chó, gây ng a.
+ Tri u ch ng
- D ng c,c b$: có nh ng đám loang l( nh) khơng có lông, thư ng F trên m&t, 2
m-t và F chân.
- D ng tồn thân: da n(i m9n đ), có nhi u d ch r máu và huy t thanh, n u nhi m
trùng k phát sH có m , thư ng th y do vi khu9n Staphylococcus aureus, th nh tho ng
cũng th y do vi khu9n Pseudomonas spp.
+ B nh tích
C v trí gh" ký sinh xu t hi n nh ng ban đ) và v9y, có th có d ch r viêm và
huy t tương. N u không ñi u tr s m sH có m , máu và có mùi hơi.
+ Ch9n đốn
D a vào tri u ch ng lâm sàng k t h p v i c o da xem dư i kính hi n vi sau khi
ñư c làm trong b ng dung d ch lactophenol ho&c KOH 10%.
2.6 LƯ4C DUY T M T S

CÔNG TRÌNH NGHIÊN C5U

Lê Th Ng c Bích (2005) “Kh o sát các b nh thư ng g&p trên chó và ghi nh n
k t qu ñi u tr t i Chi C,c Thú y Thành ph H Chí Minh”. K t qu kh o sát cho th y
t' l m-c b nh truy n nhi m 8,85%, b nh h tiêu hóa 22,46%, b nh h hơ h p 21,54%,
b nh h tu n hoàn 1,25%, b nh h ni u - d,c 15,05%, b nh h th ng v n đ$ng 6,76%,
b nh h th ng lơng da 9,12%, b nh tai - m-t 7,50%, các trư ng h p khác 7,46%. T' l

kh)i bình quân 90,81%
Nguy n Ng c Hương (2006) “Kh o sát các b nh thư ng g&p trên chó và ghi
nh n k t qu ñi u tr t i Chi C,c Thú y Thành ph H Chí Minh”. K t qu kh o sát
cho th y t' l m-c b nh truy n nhi m 17,20%, b nh h tiêu hóa 29,64%, b nh h hô
h p 12,56%, b nh h ni u d,c 5,31%, b nh h lông da 15,68%, b nh h v n ñ$ng
2,73%, b nh tai - m-t 7,50%, các trư ng h p khác 9,38%.
Nguy n Thanh Nhã (2006) “Kh o sát các b nh thư ng g&p trên chó và ghi nh n
k t qu đi u tr t i B nh Vi n Thú y Trư ng Đ i h c Nơng Lâm Thành ph H Chí
Minh”. K t qu kh o sát cho th y b nh có t' l cao nh t là b nh do giun sán (21,08%),
cao th 2 là b nh viêm d dày ru$t (16,11%), b nh do Parvovirus 15,56%, b nh Carré


13,47%, b nh do Demodex 4,42%, b nh viêm ph(i 3,97%, b nh do Leptospira 3,86%,
còi xương 3,42%, ch n thương ph n m m 2,54%, viêm t+ cung 1,77%, viêm da
1,66%, viêm ph qu n 1,55%, đ" khó 1,10%, ñ,c m-t và gãy xương 0,77%, abscess,
viêm vú, m$ng m-t, ng$ ñ$c, bư u 0,55%, giun tim, s)i bàng quang, gh" do Sarcoptes
0,22%, ký sinh trùng máu, s t không rõ nguyên hân, l i m-t 0,33%. Các b nh khác
như: viêm m-t 0,99%, viêm bàng quang 0,88%, vniêm tai và viêm th n 0,66%. K t
qu ñi u tr ñ t bình quân 84%.
Nguy n Th Tuy t H ng (2007) “Kh o sát các b nh thư ng g&p trên chó và ghi
nh n k t qu đi u tr t i B nh vi n Thú y Pet Care Thành ph H Chí Minh”. K t qu
kh o sát cho th y t' l m-c b nh truy n nhi m 12,54%, b nh h tiêu hóa 31,27%, b nh
h hô h p 12,93%, b nh h tu n hoàn 1,16%, b nh h ni u - d,c 7,33%, b nh h th ng
v n ñ$ng 6,18%, b nh h th ng lông da 10,82%, b nh tai - m-t 7,72%, các trư ng h p
khác 10,03%. T' l kh)i bình quân 84,17%.
Nguy n Th Kim Tuy n (2007) “Kh o sát các b nh thư ng g&p trên chó và ghi
nh n k t qu đi u tr t i B nh Vi n Thú y Trư ng Đ i h c Nông Lâm Thành ph H
Chí Minh” K t qu kh o sát cho th y b nh có t' l cao nh t là b nh Carré (19,70%),
cao th 2 là b nh ký sinh trùng ñư ng ru$t (16,29%), b nh viêm d dày - ru$t 11,62%,
b nh do Parvovirus 8,71%, viêm thanh khí qu n 5,30%, b nh viêm ph(i 4,17%, b nh

do Demodex 3,79%, ch n thương ph n m m 2,53%, viêm da 2,40%, còi xương 2,15%,
b nh do Leptospira 1,77%, b nh ho cũi 0,25%, giun tim 1,26%, ký sinh trùng ñư ng
máu 0,25%, ch y máu mũi 0,88%, viêm gan 0,63%, táo bón 0,51%, viêm bàng quang
0,63%, s)i bàng quang 0,51%, viêm th n 0,25, viêm t+ cung 1,64%, viêm vú 0,25%,
viêm bao d ch hoàn 0,51%, bư u sinh d,c 1,14%, đ" khó 1,26%, n m da 0,51%, t,
máu F tai 0,51%, viêm loét giác m c 0,51%, ñ,c m-t 1,64%, m$ng m-t 0,76%, l i m-t
1,01%, gãy xương 1,39%, viêm móng – viêm kh p 0,51%, abscess 1,26%, ng$ đ$c
0,63%, tích d ch xoang b,ng 0,88%, b) ăn không rõ nguyên nhân 2,02%. K t qu ñi u
tr ñ t bình quân 82,83%.