ẢNH HƯỞNG CỦA CHẾ PHẨM SINH HỌC GUSTOR XXI POULTRY LÊN SỰ SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN CỦA GÀ NUÔI THỊT TAM HOÀNG TỪ 21 NGÀY TUỔI ĐẾN KHI XUẤT CHUỒNG

B

GIÁO D C VÀ ĐÀO T O

TRƯ NG Đ I H C NƠNG LÂM THÀNH PH

H

CHÍ MINH

KHĨA LU N T T NGHI P

NH HƯ NG C A CH PH M SINH H C GUSTOR XXI
POULTRY LÊN S

SINH TRƯ NG VÀ PHÁT TRI N

C A GÀ NI TH T TAM HỒNG T

21 NGÀY

TU I Đ N KHI XU T CHU NG

H và tên sinh viên : Vũ Xuân Bình
Ngành

: Thú Y

L p

Đ

Niên khoá

: 2003-2008

Tháng 9/2008


NH HƯ NG C A CH PH M SINH H C GUSTOR XXI POULTRY LÊN
S

SINH TRƯ NG VÀ PHÁT TRI N C A GÀ NI TH T TAM HỒNG
T

21 NGÀY TU I Đ N KHI XU T CHU NG

Tác gi

VŨ XN BÌNH

Khố lu n đư c đ trình đ đáp ng yêu c u c p b ng Bác s ngành Thú y

Giáo viên hư ng d n:
PGS.TS. DƯƠNG THANH LIÊM

Tháng 9 năm 2008


L IC MT
Trong su t th i gian th c t p, cũng như th c hi n lu n văn t t nghi p. Đư c s

ñ ng viên, giúp đ c a q Th y Cơ, Cha m , anh ch và b n bè ñã t o cho em lịng
tin, ki n th c đ vư t qua khó khăn. Đ n hơm nay hồn thành lu n văn t t nghi p. Em
xin chân thành bày t lịng bi t ơn sâu s c đ n:
Th y PGS.TS Dương Thanh Liêm, ngư i ñã t n tình hư ng d n, giúp đ em
hồn thành lu n văn t t nghi p.
Ban giám hi u Trư ng Đ i H c Nơng Lâm, q th y cơ khoa Chăn Ni-Thú Y
đã t n tình ch b o, giúp ñ em trong su t th i gian h c t p.
Ban giám đ c, các cơ chú, anh ch em công nhân tr i gà Phú Sơn ñã t n tình ch
b o giúp ñ em trong quá trình th c t p
Đ!ng th i em cũng bày t lịng bi t ơn sâu s c đ n gia đình đã hy sinh đ ng
viên em trong su t th i sinh viên.
Xin chân thành c m ơn !


TĨM T T KHỐ LU N
Đ" tài có tên: Kh o sát nh hư ng c!a ch" ph#m sinh h c Gustor XXI
poultry lên s$ sinh trư ng và phát tri%n c!a gà Tam Hồng ni th&t t' 21 ngày
tu(i ñ"n khi xu*t chu+ng.
Thí nghi m ñã ñư c th c hi n t i tr i gà Phú Sơn thu c công ty c# ph n chăn
nuôi Phú Sơn, huy n Tr ng Bom, t nh Đ!ng Nai. Th i gian t$ tháng 02/2008 đ n
tháng 05/2008.
Thí nghi m đư c b trí theo m u hồn tồn ng u nhiên 1 y u t .
Thí nghi m đư c th c hi n 1 l n.
Thí nghi m ñư c chia làm 2 lô, m%i lô g!m 600 con gà ñ!ng ñ"u v" l a tu#i và
gi i tính:
Lơ đ i ch ng: Cho ăn th c ăn c a tr i Phú Sơn t# h p
Lơ thí nghi m: Cho ăn th c ăn c a tr i phú sơn t# h p có b# sung ch ph&m
sinh h c Gustor XXI poultry v i t' l 2kg/t n th c ăn.
V i ñi"u ki n chăm sóc, ni dư ng như nhau đã cho k t qu như sau:
• Tr ng lư ng bình qn khi k t thúc thí nghi m: Lơ thí nghi m là 1,424kg

th p hơn lơ đ i ch ng là l,500kg.
• Tăng tr ng trung bình: Lơ thí nghi m là 23,16 (g/con/ngày) th p hơn lơ đ i
ch ng là 23,9 (g/con/ngày). .
• Ch s bi n chuy n th c ăn: Lơ thí nghi m là 2,155 (kg TĂ/tăng tr ng) cao
hơn lơ đ i ch ng là 2,02 ( kg TĂ/tăng tr ng ).
• Lư ng th c ăn trung bình tiêu th) hàng ngày: Lơ thí nghi m là 77,22
(g/con/ngày) cao hơn lơ đ i ch ng là 76,34 (g/con/ngày).
• T' l ch t: Lơ thí nghi m là 3,83 % cao hơn lơ đ i ch ng là 2,67 %
• Chi phí TĂ trên 1kg tăng tr ng: Lơ thí nghi m là 22800 (đ/kg tăng tr ng)
cao hơn lơ đ i ch ng là 20600 (ñ/kg tăng tr ng).


M CL C
Trang t a...........................................................................................................................i
L i c m t ....................................................................................................................... ii
Tóm t t khóa lu n .......................................................................................................... iii
M)c l)c .......................................................................................................................... iv
Danh sách các b ng ...................................................................................................... vii
Danh sách các bi u đ! và hình .................................................................................... viii
Chương 1: M* Đ+U .......................................................................................................1
1.1. Đ,T V-N Đ....................................................................................................1
1.2. M/C ĐÍCH VÀ YÊU C+U .............................................................................2
1.2.1. M)c ñích.....................................................................................................2
1.2.2. Yêu c u.......................................................................................................2
Chương 2: T0NG QUAN ...............................................................................................3
2.1. Đ,C ĐI1M SINH LÝ TIÊU HOÁ GIA C+M ................................................3
2.2. M2T S3 Y4U T3 5NH HƯ*NG Đ4N S7 SINH TRƯ*NG C8A GÀ
TH9T.........................................................................................................................6
2.2.1. Gi ng ..........................................................................................................6
2.2.2. Gi ng gà Tam Hoàng. ................................................................................7

2.2.2.1. Ngu!n g c............................................................................................7
2.2.2.2. Tình hình chăn ni gà Tam Hồng : Vi t Nam. ...............................7
2.2.3. Dinh dư ng.................................................................................................8
2.3. H; VI SINH V2.3.1. H vi sinh v t tuỳ nghi ...............................................................................9
2.3.2. H vi sinh v t b t bu c ...............................................................................9
2.4. T0NG QUAN V. AXIT H?U CƠ................................................................10
2.5. GIAI THI;U V. S5N PHBM GUSTOR XXI POULTRY.........................14
2.5.1. T#ng quan.................................................................................................14
2.5.2. Thành ph n ...............................................................................................14
2.5.3. Cơ ch tác ñ ng ........................................................................................14
2.5.4. Tác d)ng ...................................................................................................15
2.5.5. Li"u lư ng ................................................................................................15


2.5.6. B o qu n và đóng gói...............................................................................15
Chương 3: N2I DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP THÍ NGHI;M.....................................16
3.1. TH=I GIAN VÀ Đ9A ĐI1M ..........................................................................16
3.2. Đ3I TƯCNG THÍ NGHI;M..........................................................................16
3.3. B3 TRÍ THÍ NGHI;M ...................................................................................16
3.4. CƠNG THDC THDC ĂN ..............................................................................17
3.5. QUI TRÌNH CHĂM SĨC NI DƯENG....................................................20
3.5.1. Chu!ng tr i ...............................................................................................20
3.5.2. Chăm sóc và qu n lý ................................................................................21
3.5.3. V sinh thú y.............................................................................................22
3.5.4. Thu c sF d)ng trong thí nghi m ..............................................................23
3.5.5. L ch ch ng ng$a .......................................................................................23
3.6. CÁC CHG TIÊU THEO DÕI...........................................................................23
3.6.1. Tr ng lư ng bình quân (g/con/tu n) ........................................................23
3.6.2. Tăng tr ng tuy t ñ i (g/con/ngày)............................................................24

3.6.3. H s bi n chuy n th c ăn (HSCBTĂ ) ...................................................24
3.6.4. Lư ng th c ăn tiêu th) hàng ngày (g/con/ngày) ......................................24
3.6.5. T' l ch t (%) ...........................................................................................24
3.6.6. Tính giá tr hi u qu kinh t sau khi gà xu t chu!ng ...............................24
3.7. XH LÝ S3 LI;U ...........................................................................................24
Chương 4: K4T QU5 VÀ TH5O LU4.1. KH5 NĂNG SINH TRƯ*NG .......................................................................25
4.1.1. Tr ng lư ng trung bình c a gà.................................................................25
4.1.2. Tăng tr ng trung bình hàng ngày c a gà..................................................27
4.2. HI;U QU5 SH D/NG THDC ĂN................................................................28
4.2.1. Tiêu th) th c ăn........................................................................................28
4.2.3. H s chuy n bi n th c ăn (HSCBTĂ) ....................................................31
4.3. TI L; CH4T ..................................................................................................32
4.4. HI;U QU5 KINH T4.....................................................................................33
Chương 5: K4T LU5.1. K4T LU

5.2. Đ. NGH9 ........................................................................................................36
TÀI LI;U THAM KH5O .............................................................................................37
PH/ L/C ......................................................................................................................38


DANH SÁCH CÁC B NG
B ng 2.1: Các ñJc ñi m v" gi i ph&u - sinh lý tiêu hoá : gia c m .................................5
B ng 2.2: Kho ng pH thích h p cho s phát tri n c a các m m b nh thư ng gJp ......10
B ng 2.3: H s phân ly c a các axít hKu cơ ................................................................11
B ng 2.4: So sánh hi u qu c a t$ng axít đơn lL v i các s n ph&m ph i h p ñư c bi u
th b ng ch s n!ng ñ t i thi u c ch .......................................................12
B ng 2.5: So sánh k t qu khi sF d)ng axit hKu cơ ......................................................13

B ng 2.6: Thí nghi m hi u qu c a axít Lacdry trên gà th t. ........................................13
B ng 3.1: B trí thí nghi m ...........................................................................................16
B ng 3.2: Công th c th c th c ăn c a gà t$ 4 – 6 tu n tu#i .........................................17
B ng 3.3: Thành ph n và giá tr dinh dư ng c a th c ăn gà 4 - 6 tu n tu#i .................18
B ng 3.4: Công th c th c ăn c a gà v% béo..................................................................19
B ng 3.5: Thành ph n và giá tr dinh dư ng c a th c ăn gà v% béo.............................20
B ng 3.6: Thu c sF d)ng trong thí nghi m...................................................................23
B ng 3.7: L ch ch ng ng$a............................................................................................23
B ng 4.1: Tr ng lư ng trung bình c a gà qua các tu n (g/con)....................................25
B ng 4.2: Tăng tr ng trung bình hàng ngày c a gà qua các tu n (g/con/ngày)............27
B ng 4.3: Tiêu th) th c ăn c a gà qua các tu n thí nghi m..........................................29
B ng 4.4: HSBCTĂ và HSBCTĂ tích lu c a gà qua các tu n thí nghi m (kg TĂ/kg
tăng tr ng).....................................................................................................31
B ng 4.5: T' l ch t c a gà Tam Hoàng qua các các tu n thí nghi m .........................32
B ng 4.6: Hi u qu kinh t c a 2 lơ sau tồn b th i gian thí nghi m .........................34


DANH SÁCH CÁC HÌNH VÀ BI U Đ
Hình 2.1: Cơ th h c b máy tiêu hoá gia c m ...............................................................6
Hình 2.2: Tác d)ng di t khu&n c a axit hKu cơ.............................................................14
Bi u ñ! 4.1: So sánh tr ng lư ng trung bình c a gà qua các tu n thí nghi m
....................................................................................................................27
Bi u đ! 4.2: Lư ng th c ăn trung bình tiêu th) hàng ngày c a gà qua tồn b th i gian
thí nghi m...................................................................................................30
Bi u đ 4.3: Lư ng th c ăn tich lũy c a gà : tu n 11 ..................................................30
Bi u ñ! 4.5: H s bi n chuy n th c ăn trung bình c a gà...........................................32
Bi u ñ! 4.6: T' l ch t c a gà .......................................................................................33


Chương 1

M

Đ,U

1.1. Đ-T V N Đ.
Trong nhKng năm g n ñây bên c nh s phát tri n c a n"n kinh t thì ngành
chăn ni gia c m c a nư c ta cũng có nhKng bư c phát tri n m nh mM. Tuy nhiên khi
h i nh p chúng ta cũng gJp ph i nhKng khó khăn nh t ñ nh như: d ch b nh, s n ph&m
giá rL nh p t$ nư c ngoài, giá th c ăn cao…Đ kh c ph)c nhKng khó khăn đó các nhà
khoa h c và các nhà chăn ni ñã có nhKng bi n pháp c i thiên v" dinh dư ng, gi ng,
chăm sóc, qu n lý, ti p th …đ nâng cao hi u qu chăn ni ñ t o ra nhKng s n ph&m
ch t lư ng mà giá rL ñ s c c nh tranh trên th trư ng.
Cùng v i s phát tri n v" kinh t thì nhu c u đ i s ng c a ngư i tiêu dùng cũng
ñư c nâng cao. Trong th c t chăn nuôi : nư c ta t$ trư c ñ n nay các nhà chăn nuôi
thư ng sF d)ng kháng sinh tr n vào th c ăn đ phịng b nh. Tuy nhiên vi c sF d)ng
kháng sinh thư ng xuyên sM d n ñ n tình tr ng đ" kháng kháng sinh c a vi khu&n, gây
khó khăn cho vi c đi"u tr ngăn ng$a d ch b nh và làm gi m kh năng tăng tr ng v"
sau c a v t nuôi. MJt khác t$ hi n tư ng kháng thu c c a vi khu&n có th gây ra các
b nh nguy hi m trên ngư i như: Ecoli, Samonella…NhKng lo i vi khu&n ñã kháng
thu c này sM gây nhi"u tr: ng i trong ñi"u tr b nh trên ngư i. Vi c sF d)ng kháng
sinh không h p lý sM gây hi n tư ng t!n dư kháng sinh trong s n ph&m gây h i cho
s c khoL ngư i tiêu dùng.
Đ tìm ra gi i pháp kh c ph)c nhKng khó khăn trên nh m t o ra nhKng s n
ph&m giá thành rL và an toàn cho s c khoL ngư i tiêu dùng. Đư c s đ!ng ý c a Khoa
Chăn Ni - Thú Y, b mơn Dinh Dư ng trư ng đ i h c Nông Lâm TP. HCM và công
ty C# Ph n Chăn Nuôi Phú Sơn cùng v i s hư ng d n c a th y PGS. TS Dương
Thanh Liêm chúng tơi ti n hành th c hi n đ" tài: “Kh o sát nh hư ng c!a ch"
ph#m sinh h c Gustor XXI Poultry lên s$ sinh trư ng và phát tri%n c!a gà Tam
Hồng ni th&t t' 21 ngày tu(i ñ"n khi xu*t chu+ng”.

1.2. M C ĐÍCH VÀ U C,U
1.2.1. M/c đích
Đánh giá nh hư:ng c a vi c b# sung ch ph&m Gustor XXI Poultry trong th c
ăn ñ n s sinh trư:ng và phát tri n c a gà Tam Hoàng ni th t t$ 21 ngày tu#i đ n
khi xu t chu!ng.
1.2.2. Yêu c0u
ThF nghi m ch ph&m Gustor XXI Poultry vào th c ăn trên đàn gà Tam Hồng
thí nghi m ni th t t$ 21 ngày tu#i đ n khi xu t chu!ng.
Theo dõi và ghi nh n tình hình s c khoL, m c đ tăng trư:ng, th c ăn tiêu th)
và s gà ch t : c hai lơ thí nghi m và đ i ch ng.
Tính hi u qu kinh k sau khi xu t bán gà : c hai lô.
XF lý s li u ñ ñưa ra k t lu n và ñ" ngh .


Chương 2
T NG QUAN
2.1. Đ-C ĐI M SINH LÝ TIÊU HỐ GIA C,M
Cơ quan tiêu hố c a gia c m bao g!m xoang mi ng, th c qu n và di"u, d dày
tuy n (ti"n m"), d dày cơ (m"), ru t non (tá tràng, không tràng và h!i tràng), ru t già
và l% huy t.
Khoang mi ng c a gia c m khơng có răng và nghèo tuy n nư c b t nên th c
ăn ñi qua khoang mi ng nhanh và h u như không bi n ñ#i mà di chuy n thNng xu ng
th c qu n và ñư c ch a : di"u. Th c qu n có l p niêm m c dày, g p n p, ti t d ch làm
trơn viên th c ăn và đ&y nó xu ng di"u, khi ñói viên th c ăn ñư c ñ&y thNng vào d
dày. Di"u có ch c năng lưu trK th c ăn và ti t m t ít d ch di"u t$ các tuy n nhày c a
thành phía trên ti p giáp v i th c qu n. D ch th c qu n và di"u có thành ph n tương t
như nư c b t, có ch a men musin và amylase giúp tinh b t trong th c ăn thu' phân
thành ñu ng. Th i gian th c ăn lưu giK trong di"u tùy thu c và tính ch t và kích thư c
c a th c ăn. Th c ăn : di"u ñư c làm m"n ra, tr n đ"u và đư c tiêu hố t$ng ph n

dư i tác d)ng c a các men và vi khu&n trong th c ăn, sau đó di chuy n đ n d dày
tuy n, : đó q trình tiêu hố th c s b t đ u.
D dày gia c m g!m 2 ph n là d dày tuy n và d dày cơ, th c ăn t$ di"u vào
d dày tuy n sau đó vào d dày cơ. D dày tuy n là d ng ng ng n v i vách dày, n i
v i d dày cơ b ng m t eo nh . Thành d dày tuy n c u trúc b:i nhKng tuy n hình túi
t o thành nhKng thuỳ nhày ti t d ch ñ# qua các l% trong nhKng núm ñJc bi t c a các
n p g p tu n hoàn trong l p niêm m c. D dày tuy n ti t d ch tiêu hố có thành ph n
tương t như d ch v ch y u là axit chlohydric, pepsin và musin. Th c ăn ch ñi qua
d dày tuy n ñ th i gian th m ư t d ch tiêu hố sau đó ph i di chuy n qua d dày cơ.
D dày cơ d ng ñĩa v i hai kh i cơ dày, ch c cùng v i l p niêm m c g!m l p
bi u bì s$ng c ng và m t l p nhày đJc ch c t$ mơ liên k t có ch c năng cơ h c rõ r t
là nghi"n nát và tr n ñ"u chúng v i d ch v , enzym và vi khu&n trong th c ăn, thúc ñ&y


s tiêu hố th c ăn tri t đ hơn. Dư i tác d)ng c a axit chlohydric và pepsin protein b
c t thành pepton và m t ph n thành axit amin. Tinh b t b phân gi i thành các lo i
ñư ng ñơn và cơ th h p thu dP dàng hơn v i s có mJt b:i m t lu ng nh d ch tá
tràng và d ch m t ñi ngư c lên d dày cơ. Th c ăn : d dày cơ ñư c ñ&y vào tá tràng
t$ng ph n nh m t cách đi"u hồ. Vùng mơn v có d ng van, c u t o t$ m t hoJc hai
n p g p hình bán nguy t đóng m: m t cách có ph n x , cho phép th c ăn ñi qua dP
dàng nhưng s i l n và th c ăn kích thư c l n b c n l i. D ch v tinh khi t là ch t l ng
khơng màu hoJc hơi tr ng đ)c có pH 4,2 - 4,4. Đ pH c a d dày tăng lên khi trong
kh&u ph n ch a nhi"u ch t ki"m, canxi, b t, giàu protein, do các ch t ki"m trung hồ
axit chlohydric t do d n đ n s gi m ho t ñ ng c a pepsinogen, gi m s tiêu hoá
th c ăn. Phương pháp cho ăn cũng nh hư:ng ñ n s ti t d ch và ho t tính proteolit
c a d dày: kh&u ph n nghèo hoJc ñơn ñi u, thi u khoáng ch t và vitamin, làm gi m
s ti t d ch v .
* tá tràng dư i tác ñ ng c a d ch ru t, d ch m t và d ch tuQ, các ch t dinh
dư ng trong th c ăn ñư c phân gi i thành nhKng phân tF có kích thư c nh nh t như
axit amin, triglycerit, đư ng đơn…Khơng tràng b t đ u t$ nơi ñ# vào c a ng m t đ n

nơi có v t tích c a túi lịng ñ , k ñ n là h!i tràng kéo dài ñ n van h!i manh tràng.
Ru t non có l p niêm m c dày ñJc các h th ng nhung mao li ti có ch c năng tiêu hố
và h p thu th c ăn. D ch ru t là ch t l ng đ)c có ph n ng ki"m (pH = 7,2) ch a các
men tiêu hoá như protease, aminolyase, amylase, enterokinase.
* gia c m các quá trình tiêu hoá và h p thu ch t dinh dư ng diPn ra r t tích c c
trong ru t non cũng như trên b" mJt l p nhung mao nh c a niêm m c thành ru t. Các
phân tF l n và các h p ch t l n hơn m c phân tF ñư c ti p t)c phân gi i thành nhKng
ti u ph n nh hơn. Các s n ph&m nh nh t có ho t tính b" mJt đư c đưa vào vùng
đư ng vi"n c a t bào bi u mô, trên các nhung mao nh có m t l p men ho t hố tác
đ ng các ph n ng thu' phân x y ra trong các nhung mao nh và các s n ph&m cu i
cùng th m hút vào trong h th ng m ch lympho và vào máu. S h p thu các ch t dinh
dư ng như axit amin, gluxit, axit béo, các ch t khoáng và các vitamin x y ra ch y u
trên toàn chi"u dài ru t non.


Ru t già c a gia c m g!m manh tràng, tr c tràng và l% huy t. Vai trò tiêu hố
c a manh tràng cịn nhi"u đi"u chưa rõ, tuy v y s

có mJt c a vi sinh v t như

Streptococcus, Lactobacillus, tr c khu&n ñư ng ru t… cho th y trong manh tràng cịn
có s tiêu hố protein, gluxit và lipit. H vi sinh v t phát tri n r t nhanh và chúng t#ng
h p các vitamin nhóm B c n thi t cho s phát tri n c a chúng. M t lư ng nh ch t xơ
đư c tiêu hố : manh tràng nh h vi sinh v t. Manh tràng và tr c tràng h p thu ch t
dinh dư ng khơng đáng k . Nhi"u tác gi cho r ng : tr c tràng ch y u h p thu nư c,
làm cho phân khơ và đ nh hình đ th i phân ra ngồi.
B ng 2.1: Các đJc đi m v" gi i ph&u - sinh lý tiêu hoá : gia c m
Cơ quan
Xoang mi ng

Các ñJc ñi m

Ch c năng

pH

M thay mơi, khơng Hình thành n m th c ăn
6,7

có răng, ti t 7 - 30 ml
nư c b t/ngày
D dày:
D dày tuy n Ti t HCl và pepsin

Tiêu hoá hoá h c y u

D dày cơ

Nghi"n nát tr n l n th c ăn

Nghi"n th c ăn

1,4-5
1,7

v i d ch v
Ru t non:

R t ng n 120 cm

Tá tràng

Tiêu hố b:i d ch v

Khơng tràng

Tiêu hố v i d ch t)Q t ng

H!i tràng

M t, d ch ru t

Ru t già

Hai manh tràng dài Tiêu hoá do vi khu&n
20cm
Đ i tràng

L% huy t

6

H i t) các đư ng tiêu
hố ti t ni u và sinh
s n.

H p thu l i nư c

6,3

Hình 2.1: Cơ th h c b máy tiêu hố gia c m
2.2. M T S

Y UT

NH HƯ NG Đ N S

SINH TRƯ NG C A GÀ TH T

2.2.1. Gi1ng
Trong chăn ni nói chung và chăn ni gà th t nói riêng, y u t đ u tiên quy t
đ nh năng su t v t ni chính là con gi ng, m t con gi ng t t sM h a h n m t năng
su t cao trong tương lai n u ñ m b o ñư c các đi"u ki n chăm sóc h p lý. Gà hư ng
th t ph i có đư c nhKng đJc tính t t như tr ng lư ng cơ th l n, t c ñ sinh trư:ng
cao, h s bi n chuy n th c ăn th p,…và hi n nay thì v n đ" ch t lư ng th t cũng r t
ñư c quan tâm.
Theo Lâm Minh Thu n (2002), s tăng trư:ng nhanh trong nhKng tu n ñ u là
ưu th c a s c s n xu t th t, hơn nKa có s tương quan ngh ch l n giKa th tr ng và
năng su t tr ng. Ngư i ta thư ng sF d)ng dịng tr ng nJng cân v i nhKng tính tr ng
t t v" sinh trư:ng (t c ñ sinh trư:ng nhanh, t' l quày th t cao, kh năng chuy n hoá
th c ăn cao, ph&m ch t th t t t…) và dịng mái có th tr ng trung bình v i nhKng tính
tr ng t t v" s c s n xu t tr ng lai t o v i nhau ñ t o ra con lai thương ph&m ñ t ñư c
nhKng ph&m ch t mong mu n.


M%i gi ng gà đ"u có các đJc đi m riêng v" màu s c lơng, hình dáng và tr ng
lư ng cơ th (Lâm Minh Thu n, 2002). Tr ng lư ng gà trư:ng thành và th i gian gà
ñ t ñư c tr ng lư ng trư:ng thành cũng tuỳ thu c vào gi ng gà như gà AA (Arbor
Acrees) lúc 49 ngày tu#i con tr ng ñ t tr ng lư ng 2,5 kg, con mái ñ t 2,3 kg. Đây là

y u t khá quy t ñ nh ñ n năng su t, tuỳ vào ñi"u ki n khí h u t$ng đ a phương mà
ch n gi ng gà thích h p đ đ t hi u qu kinh t cao nh t.
2.2.2. Gi1ng gà Tam Hồng.
2.2.2.1. Ngu+n g1c
Gà Tam Hồng (lơng vàng, da vàng, chân và m vàng) là nhóm gi ng có ngu!n
g c t$ gà Salan (tên m t ñ a phương : Trung Sơn, Qu ng Đơng, Trung Qu c) nó cịn
có tên là Th ch Kỳ. Gà Th ch Kỳ có tr ng lư ng nh , sinh trư:ng kém, sinh s n th p.
Cu i th p k' 70, gà ñư c lai v i gi ng Kabir (gi ng gà tr ng c a Isarael). T$ t# h p
lai Th ch Kỳ x Kabir ñã ti p t)c ñư c ch n l c và nhân gi ng ñ n ngày nay.
* vùng Giang Thôn (Qu ng Châu, Trung Qu c) cũng có lo i hình gà Tam
Hồng ñ a phương - Gà vàng Giang Thôn cùng v i Th ch kỳ t p. Gà Giang Thơn
đư c ch n l c theo cá th và theo gia ñình qua 10 th h t o ra lo i hình gà Tam
Hồng có b lơng màu vàng sáng bóng, da, chân, m , ñ"u vàng, th t vàng thơm, ngon,
m"m, hương v đ m đà, có l p m da ngon m"m. Đ n nay gà Tam Hồng đư c nuôi
ph# bi n kh p duyên h i Qu ng Đông sang c Qu ng Tây, Sơn Tây, Vân Nam, Quí
Châu…và trong th c tiPn s n xu t cũng khó phân bi t đư c t$ng dịng m t cách rõ
ràng (Theo tác gi Hoài Anh, Vi n chăn ni, 1995).
2.2.2.2. Tình hình chăn ni gà Tam Hồng

Vi3t Nam.

Tháng 3 - 1992 ñư c nh p vào Qu ng Ninh.
Tháng 10 - 1992 ñư c nh p vào Nam Hà.
Tháng 7 - 1993 ñư c Trung tâm nghiên c u - Vi n chăn nuôi nh p thF 10 con
gà 2 tu n tu#i.
Tháng 12 - 1993 nh p 151 con gà 1 ngày tu#i. Sau đó nh n thêm m t s dịng
gà khác trong đó có dòng 882.
Tháng 8 - 1993 nh p dòng gà Jiang Cum vàng c a H!ng Kông. (Theo tài li u
c a Tr n Cơng Xn - NguyPn Hồng T o và c ng s . Vi n chăn nuôi qu c gia).

Đ n nay gà Tam Hồng đã đư c ni ph# bi n kh p c nư c ta và ñư c nhân
dân ưa chu ng. K t qu theo dõi ni cho th y gà Tam Hồng thích nghi t t v i m i
ñi"u ki n chăn th , s c ñ" kháng cao, ph&m ch t qu y th t cao, t n d)ng ñư c th c ăn
có sRn, t o đi"u ki n phát tri n nông thôn.
2.2.3. Dinh dư4ng
Th c ăn c a gà nên ch n nhKng th c li u #n ñ nh v" ch t lư ng thì gà sM có t c
ñ tăng trư:ng nhanh hơn, ñJc bi t lưu ý ñ n hàm lư ng ñ c t trong th c ăn h t như
b p, bánh d u ñ u ph ng và các ch t kháng dinh dư ng (anti – trypsin) có trong đ u
nành. B t th t, b t cá có ch t lư ng cao, không b nhiPm khu&n, không b nhiPm vi
khu&n, không b hư h ng, th i rKa. Khi sF d)ng d u hay m ph i b# sung ch t ch ng
oxy hoá (Lâm Minh Thu n, 2002). Th c ăn cân ñ i các axit amin gi i h n như lysine
và methionine, cân b ng năng lư ng và protein sM ñem l i hi u qu sF d)ng th c ăn và
ch t lư ng s n ph&m (Lâm Minh Thu n, 2002).
Các ch t dinh dư ng t$ th c ăn như nư c, protein, lipid, glucid, ch t khống và
vitamin đư c đưa vào cơ th qua q trình tiêu hố và h p thu đ"u có vai trị quan
tr ng trong q trình trao ñ#i ch t, c) th là các ph n tF ch t dinh dư ng ñư c sF d)ng
ñ t#ng h p thành mô cơ và các c u trúc c a các cơ quan, b ph n c a cơ th (Lâm
Minh Thu n, 2002). Do đó, n u khơng cung c p đ nhu c u dinh dư ng gà sM kém
phát tri n và khơng đ t ñư c tr ng lư ng c a gi ng.
Theo Tr n Công Xuân và ctv (1994) nghiên c u nh hư:ng c a Protein ñ n
tăng tr ng c a gà th t Ross 208 cho th y : lô nuôi v i m c protein 25 – 23 – 21 % thì
tr ng lư ng lúc gi t th t là 2503,01 g, cịn gà đư c nuôi v i m c protein 23 – 21 – 19
% có tr ng lư ng lúc gi t th t là 2360 g.
Theo NguyPn Th Hoa Lý và ctv (1995) theo dõi hi u qu sF d)ng L - Lysine
trong kh&u ph n gà ñL tr ng gi ng Browsnick cho th y : lơ có b# sung ch ph&m
L - Lysine có t' l đL là 80,27 % cịn : lơ đ i ch ng là 75,79 %.


2.3. H VI SINH V T ĐƯ NG RU T

Theo Nikolski (1986), NguyPn Vĩnh Phư c (1970) và nhi"u tác gi khác, v" cơ
b n h vi sinh v t có th chia thành hai lo i.
2.3.1. H3 vi sinh v5t tuỳ nghi
Đa s nhKng vi sinh v t này là nhKng vi sinh v t có h i, chúng thay đ#i theo
đi"u ki n th c ăn, mơi trư ng đư ng tiêu hố, s c đ" kháng c a cơ th ...Như n m
men, n m m c, Proteus, Salmonella, Klebsiella, E.coli, Clostridium, Shigella,
Staphylococcus…Đa s chúng thích nghi v i mơi trư ng pH trung tính đ n ki"m.
Dư i nhKng đi"u ki n mơi trư ng thích h p, chúng phát tri n s n sinh ñ c t , xâm
nh p phá v t bào ñư ng ru t, gây t#n thương thành ru t và gây h i cho gia súc gia
c m.
2.3.2. H3 vi sinh v5t b7t bu8c
Đây là nhKng vi sinh v t ch u ñư c ñ pH th p, chúng phát tri n : trong ñư ng
ru t c a gia súc, gia c m và ñ nh cư vĩnh viPn. Đa s chúng có kh năng giúp cơ th
đ ng v t tiêu hố th c ăn đư c t t hơn nh vào h th ng enzym c a chúng và giúp
phòng ch ng m t s b nh do vi sinh v t cơ h i sinh ra. H vi sinh v t b t bu c g!m
có:
• Vi khu n: Lactobacillus acidophilus, L.bulgaricus, Streptococcus lactis hi n
nay g i là Lactococcus lactis (Holt, 1992), S. faecium, Baccillus subtilis,
Leuconostocmesenteroides, Carnobacterium, Bifidobacterium, Bacteriodes,
Ruminococcus, Cillbacterium, Cellulomonas, Eubacterium, Butyribrio…
• N m men: Saccharomyces cerevisiae, S. boulardii, Debaryomyces hansenii…
• N m m c: Aspergillus niger, A. oryzae, A. owamori, Mucor…
• Protozoa: Entodinium, Diplodinium, Isotrichs, Daysytrichs…


2.4. T NG QUAN V. AXIT H9U CƠ
Trong hàng th p k' qua, các axit hKu cơ như axit lactic, axit propionic ñã ñư c
sF d)ng v i m)c tiêu tiêu di t m m b nh và n m m c hi n di n trong th c ăn. MJt
khác axit như axit axetic, axit citric, axit fumaric, axit lactic, axit propionic đóng vai
trị quan trong trong v n ñ" dinh dư ng thú như m t ch t t nhiên và là thành ph n

trong quá trình bi n dư ng. NhKng axit này ñư c tin tư:ng r ng sM kích thích tăng
tr ng c a thú qua vi c gi m pH d dày, tăng cư ng ho t ñ ng c a men pepsin gi m s
sinh sôi n y n: c a m m b nh, và gia tăng ho t ñ ng tiêu hố dinh dư ng : ru t.
Khi đư c b# xung thơng qua ho t đ ng kháng khu&n, đi"u hịa v sinh đư ng
ru t, t$ đó đóng vai trị ch đ o trong vi c phát tri n miPn d ch đư ng tiêu hố, nh
hư:ng đ n s c kh e và tăng trư:ng c a thú.
Axít hKu cơ ñư c sF d)ng r ng rãi v i m)c đích

c ch m m b nh như

Salmonella trong ngun li u thơ và c th c ăn đã ch bi n. Hi u qu b o qu n th c
ăn c a axit hKu cơ nh vào s thay ñ#i ñi"u ki n v t lý c a môi trư ng nh m ngăn c n
s phát tri n và c y u t gây ch t c a m m b nh. Ho t ñ ng kháng khu&n c a chúng
thông qua m t s cơ ch . Đ u tiên là nh hư:ng c a pH, vi khu&n sM b

c ch b:i pH

c a môi trư ng chúng : khơng thích h p v i kho ng pH t i ưu cho s phát tri n c a
chúng.
B ng 2.2: Kho ng pH thích h p cho s phát tri n c a các m m b nh thư ng gJp
Vi khu&n

Kho ng pH thích h p cho s phát tri n c a m m b nh

E.coli

6,0 – 8,0

Salmonella

6,0 – 7,5

Streptococcus sp.

6,0 – 7,5

Staphylococci sp.

6,8 – 7,5

Clostridium sp.

6,0 – 7,5

NhKng thay ñ#i pH c a mơi trư ng bên ngồi sM làm hư h i l p
lipopolisaccharide c a màng ngoài vi khu&n, Đ!ng th i cũng làm vô ho t nhKng
enzym thi t y u c a b" mJt t bào. Thông thư ng mơi trư ng có pH càng th p, thì ho t
đ ng kháng khu&n càng m nh. ĐJc tính này g n li"n v i kh năng phân ly c a các axit
hKu cơ ñư c bi u th b ng ch s pKa. Ch s này ñư c xác ñ nh là ñ pH mà : ñó có
s cân b ng giKa th phân ly và không phân ly c a t$ng axit.


B ng 2.3: H s phân ly c a các axít hKu cơ
Axít hKu cơ

H s phân ly

Citric

-1,64

Malic

-1,26

Lactic

-0,72

Formic

-0,54

Acetic

-0,17

Propionic

0,33

Fumaric

0,46

Benzoic

1,87

Bên c nh đó các axit vơ cơ y u như axit Phosphoric có th làm gi m pH, đ

tăng hi u qu kinh t , có th đư c dùng đ k t h p v i các axit hKu cơ khác như axit
Fumaric (keo Gest). Axit formic là axit béo ñơn m nh nh t, là m t ch t axit hoá t t,
hi u qu m nh mM trong vi c c ch vi khu&n thông qua vi c làm gi m pH.
D ng không phân ly c a axit hKu cơ có th xuyên qua màng và vào bên trong t
bào vi khu&n. Chúng phân c t thành d ng lipid 2 l p, phân tF axit hKu cơ sM làm r i
lo n ho t ñ ng c a protein và enzyme màng t bào. Khi n!ng ñ ñ t ñ n ñi m thích
h p, s phát tri n c a t bào sM b

c ch . Các axít hKu cơ có đ phân ly cao như axít

benzoic và axít fumaric có tính axít l n sM có đ thâm nh p và tích t) : bên trong
màng lipid cao hơn.
Mơi trư ng trung tính bên trong t bào vi khu&n sM làm cho phân tF axit hKu cơ
phân ly thành ion H+ và anion. Khi pH b gi m nhanh, t bào ph i ho t ñ ng liên t)c
ñ n c n ki t năng lư ng c a mình đ đ&y ion H+ ra ngoài nh m cân b ng pH.
Protein b bi n d ng : môi trư ng pH th p d n đ n vi c vơ ho t các ho t ñ ng
c a enzyme. Hơn nKa anion axit sM phá hu' và gây r i lo n ho t ñ ng c a ADN và s
t#ng h p protein làm ch t t bào vi khu&n. Thêm vào đó, s khác nhau v" c u trúc các
anion ñưa ñ n s khác nhau trong ho t ñ ng kháng khu&n c a các axit hKu cơ có ch
s pKa tương đương. Ví d): axit sorbic (pKa = 4,8) thì có ho t l c kháng khu&n cao
hơn là axit propionic (pKa = 4,9). Axit nào tan trong nư c t t thì khi vào bên trong t
bào sM ho t ñ ng hi u qu hơn.


PH th p trong đư ng ru t già đóng vai trị quan tr ng. Nó kích ho t pepsinogen
làm t t hơn q trình tiêu hố protein và h p thu amino axit, ngăn c n t i ña s lên
men nhKng ch t n"n trong th c ăn khi ñi qua ph n cu i ru t, t$ đó c ch s sinh sơi
n y n: c a nhKng m m b nh. Thêm nKa, nhKng axit hKu cơ có ph# kháng khu&n r ng
khi dùng trong s n ph&m ph i h p v i axit benzoic thì sM có hi u qu c ng hư:ng và
có kh năng kháng khu&n t t hơn nhi"u (axit LAC Premium, Sixtet ch a axit lactic,

propionic, formic, citric, benzoic).
B ng 2.4: So sánh hi u qu c a t$ng axít ñơn lL v i các s n ph&m ph i h p
ñư c bi u th b ng ch s n!ng đ t i thi u c ch
Axít hKu cơ

N!ng ñ t i thi u c ch
E.coli

Salmonella

Propionic

0,25

0,2

Formic

0,25

0,2

Benzoic

0,3

0,3

Fumaric

0,3

0,3

Lactic

0,5

0,45

LAC Premium

0,3

0,3

Trong v n ñ" dinh dư ng gia c m hi n nay, s hi n di n c a axit hKu cơ đóng
vai trị ch đ o trong s phát tri n. Mơi trư ng axit đư c tin r ng b o v l p nhung
mao ru t, giúp quá trình khuy ch tán c a axit không phân ly vào trong t bào vi khu&n.
Tương t như trên, s kích thích gia tăng các t bào đư ng tiêu hố ñư c t o ra b:i
axit hKu cơ cũng x y ra trên gia c m. Ngư i ta ñã nh n th y hi u qu dương tính trên
t' l chuy n hố th c ăn và kích thích tăng trư:ng c a các axit fumaric, propionic,
sorbic và sartaric.
Đi"u tr v i mu i c a axit propionic và axit formic sM làm gi m rõ r t lư ng
Salmonella Typhimurium c a manh tràng. NhKng s n ph&m ph i h p t o nên hi u qu
c ng hư:ng ñã làm gi m ñáng k lư ng vi khu&n colifom : ru t t$ tá tràng ñ n ño n
cu i cùng c a ñư ng tiêu hố và c manh tràng nhưng khơng nh hư:ng đ n s lư ng
Lactobacilus. Bên c nh vi c c ch s sinh sôi n y n: c a các m m b nh trong th c
ăn, nư c và ñư ng tiêu hoá gia c m, s n ph&m ph i h p còn h% tr cho s hi n di n
c a các vi sinh v t có l i d n ñ n s gia tăng rõ r t s c khoL và tăng tr ng gia c m.

B ng 2.5: So sánh k t qu khi sF d)ng axit hKu cơ
Các ch tiêu

Đ i ch ng

Thí nghi m

Tr ng lư ng

1960

2111

T' l chuy n hoá th c ăn

2,04

1,93

T' l ch t

2,77

2,65

42

42

Ngày xu t chu!ng.

5nh hư:ng c a thành ph n th c ăn khi b# sung acidifiers trên h vi sinh v t
ñư ng ru t cũng khác nhau, hi u qu ñư c nh n th y trên lúa mì thì t t hơn b p hoJc
lúa m ch. Đ!ng th i các axit như là axit propionic, axit citric có th làm gia tăng kh&u
v th c ăn ñ i v i gia súc.
B ng 2.6: Thí nghi m hi u qu c a axít Lacdry trên gà th t.
Qu c gia

So sánh v i lơ đ i ch ng (% khác bi t)
Tr ng lư ng

T' l chuy n hoá th c ăn

T' l ch t

B

+ 2,6

- 2,4

-

Séc

+ 8,6

- 0,5

3,8 - 1,9

Séc

+ 3,7

- 3,6

2,7 - 2,3

0

- 2,5

4,8 - 4,1

Th# Nhĩ Kỳ

+ 1,1

- 3,2

-

Anh

+ 2,1

- 2,9

-

Anh

+ 0,2

- 1,7

-

Scotland

+ 3,2

- 3,3

-

-n Đ

+ 10,3

- 9,5

-

Malaysia

+ 3,8

- 4,8

5,7 - 5,6

Malaysia

+ 0,5

- 7,3

7,6 - 1,8

Thái Lan

+ 0,5

- 9,2

11,5 - 7,8

Trung Qu c

+ 9,9

- 7,1

5,6 - 2,4

Đan M ch

2.5. GI:I THI U V. S N PH M GUSTOR XXI POULTRY
2.5.1. T(ng quan
D ng b t m n, có ñ #n ñ nh cao, mùi chua khó ch u, dP dàng b# sung trong
th c ăn và các ch t ph) gia.
2.5.2. Thành ph0n
H%n h p các ch t axit hKu cơ và vô cơ khác nhau và các axit béo dP bay hơi tác
ñ ng hi u qu trên đu ng tiêu hố c a v t ni.
-

Axit hKu cơ và axit vô cơ (phosphoric axit, lactic axit và fumaric) 21 %.

-

D n xu t c a mu i sodium c a các acid butyric, propionic và fomic 35 %.

-

Silica d ng keo

-

pH 10 %.

-

T p ch t khơng có

2.5.3. Cơ ch" tác đ8ng

Ngăn c n s phát tri n c a vi sinh v t có h i : đư ng ru t

"

#

Hình 2.2: Tác d)ng di t khu&n c a axit hKu cơ

!

#


Kích thích s phát tri n c a vi khu&n Lactobacillus: Các axit béo bay hơi đi"u
ch nh q trình lên men : ru t non, ngăn ng$a s ki"m hố, kích thích s phát tri n
c a nhóm vi khu&n sinh s n axit lactic giúp cân b ng sinh h c v i các nhóm vi khu&n
gây h i : ñư ng ru t (clostridium, coliform, coccidia…).
Gia tăng s h p thu và sF d)ng ch t dinh dư ng: kích thích s tái t o các t bào
đư ng tiêu hố, gia tăng kích thư c c a các nhung mao, do đó gia tăng di n tích h p
thu : đư ng ru t, giúp c i thi n vi c sF d)ng th c ăn.
C i thi n s c khoL v t ni: kích thích tuy n t)y s n sinh các enzym (amylase,
protease và lipase), gia tăng s ti t hormones insulin, glucagons vào trong máu.
2.5.4. Tác d/ng
Tăng s ngon mi ng cho gia c m.
Tăng lư ng th c ăn ăn vào.
Tăng kh năng h p thu ch t dinh dư ng.
Tăng t' l tăng tr ng bình quân trên ngày.
Làm gi m ch s chuy n hoá th c ăn.
Tăng cư ng s c đ" kháng v t ni.
Tăng ch t lư ng qu y th t.

Nâng cao l i nhu n chăn ni.
2.5.5. LiTr n đ"u Gustor XXI Poultry trong th c ăn.
2 kg/t n th c ăn (t$ 21 ngày tu#i ñ n khi xu t chu!ng).
2.5.6. B o qu n và đóng gói
Bao gói: 25 kg/bao.
B o qu n: B o qu n nơi khô ráo tránh ánh sáng mJt tr i.
H n dùng: 2 năm k t$ ngày s n xu t.


Chương 3
N I DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP THÍ NGHI M
3.1. TH I GIAN VÀ Đ A ĐI M
Th i gian: Thí nghi m đư c th c hi n t$ tháng 02/2008 ñ n tháng 05/2008.
Đ a ñi m: T i tr i gà Phú Sơn thu c công ty c# ph n chăn nuôi Phú Sơn huy n
Tr ng Bom, t nh Đ!ng Nai.
T ng quan v tr i gà Phú Sơn
Tr i gà Phú Sơn thu c công ty c# ph n chăn nuôi Phú Sơn t nh Đ!ng Nai. Tr i
ñư c xây d ng năm 1978. Trư c năm 2003 có tên là Xí Nghi p Chăn Ni Đ!ng Nai.
T#ng di n tích c a tr i kho ng 5 ha. T#ng s

gà kho ng 50.000 con g!m gà th t và gà

ñL. Đàn gà ñL ñư c l y gi ng t$ công ty gi ng gia c m Mi"n Nam và m t s ít ñư c
l a ch n t$ ñàn gà th t. Tr ng t$ ñàn gà ñL ñư c l a ch n và ñưa vào tr m p c a tr i
ñ

p ra gà con. Gà con ñư c đ ni th t hoJc đư c bán ra ngồi.

3.2. Đ I TƯ>NG THÍ NGHI M

Gà Tam Hồng ni th t 21 ngày tu#i ñư c l a ch n t$ ñàn gà c a tr i.
Gà ñưa vào các lơ thí nghi m đ"u khoL m nh, đ!ng đ"u v" l a tu#i và gi i tính.
3.3. B

TRÍ THÍ NGHI M
Thí nghi m đư c b trí theo m u hoàn toàn ng u nhiên 1 y u t .
Thí nghi m đư c th c hi n 1 l n.
B ng 3.1: B trí thí nghi m
Lơ

Thí nghi m

Đ i ch ng

S lư ng gà

600 con

600 con

Th c ăn

Tr i Phú Sơn

Tr i Phú Sơn

B# sung Gustor

2 kg/t n

Không b# sung