Nâng cao chất lượng giờ ôn tập, luyện tập phần hóa học hữu cơ lớp 12 chương trình nâng cao theo hướng dạy học tích cực

Nâng cao chng gi ôn tp, luyn tp phn
Hóa hc h
ng dy hc tích cc

Phm Th Kiu Anh

i hc Giáo dc
Lu Lý lun và PP ging dy; Mã s: 60 14 10
ng dn: ng Th Oanh
o v: 2012


Abstract: Nghiên c lý lun và thc tin vic dy và hc gi ôn,
luyn tp ca giáo viên (GV) và hc sinh trung hc ph  
 xut mt s bin pháp nhm nâng cao cht ng gi ôn tp, luyn tp giúp hc sinh
hc tt phn hóa hc hng tích cc. Thit k
mt s b câu hng, bài tp b tr giúp HS t ôn, luyn tp. Vn dng các bin
 xut, thit k mt s bài lên lp ôn, luyn tp. Thc nghi 
giá hiu qu ca vic s dng các bi xut.

Keywords: y hc; Hóa hc; Hóa hc h; Lp 12; Dy hc tích cc


Content
MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài
Trong xã hi ngày nay yêu ci vi nn giáo dc là pho ra nhi
có kin thc, trí tu phát trin, tng và sáng tng nhu cu ca xã hi.
Kin thc thì tht mênh mông, sau mt chng hc tp có th nhiu kin thc b 
cái còn li lâu dài trong m

hc tp, png xi quyt vy, dy hi
hc có chi m các cánh ca tri thc, cho h  không ch là mt
 h có th sng và t hc sui là quan trng cho cui và ngh
nghip ca m        u này, trong quá trình dy hc
i giáo viên không ch trang b cho HS kin thc mà còn phi hình thành cho HS mt
c tp tích cc lp và sáng to.
Hóa hc là môn khoa hc va lý thuyt va thc nghim vì vy môn hoá h
quan trng góp phn rèn luy      nhi  . Phn hóa hc h  
   n nay là mt phn có nhim mi và khó v n  
. Phn Hóa hc Hp 12 có kin th ca Hóa hc H
s  hc sinh lãng quên sau k ngh hè. Do vy vai trò ca bài ôn tp, luyn tp là vô cùng
quan trng trong quá trình dy hc Hóa hc Hp 12 ng c kin th khc sâu
và h thng kin thc mc thông qua h thng bài tp
ng kin thc ln, thi gian có hn nên trong thc t ging dy c GV và HS
n các bài ôn tp luyên tp.
T thc t trên, tác gi ch Nâng cao chng gi ôn tp luyn tp phn Hóa
hc hng dy hc tích cct c gng góp
phn nâng cao hiu qu hong dy hc b môn hóa hc  ng THPT.
2. Lịch sử vấn đề nghiên cứu:
t s công trình nghiên cu, mt s bài báo và mt s lun tt
nghip ca sinh viên nghiên cu v dng bài này
3. Mục đích nghiên cứu
Nghiên c  xut mt s bin pháp nâng cao ch ng gi ôn, luyn tp phn
HHHC lp 12 NC. Thit k các giáo án bài lên lp ôn, luyn tng tích cc ly hc
sinh làm trung tâm. Hình thành cho HS mt s  ôn t nm bc nhng
kin thn, trng tâm, vn dng và gii quyt tt các bài tp hóa hc.
4. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Nghiên c lý lun và thc tin vic dy và hc gi ôn, luyn tp ca GV
và HS THPT.
-   xut mt s bin pháp nhm nâng cao chng gi ôn tp, luyn tp giúp

hc sinh hc tt phn hóa hc hng tích cc.
- Thit k mt s b câu hng, bài tp b tr giúp HS t ôn, luyn tp.
- Vn dng các bi xut, thit k mt s bài lên lp ôn, luyn tp.
- Thc nghi u qu ca vic s dng các bi xut.
5. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu
5.1. Khách th
Quá trình dy và hc môn hóa hc l ng THPT.
5.2. ng
Mt s bin pháp nâng cao cht ng gi ôn tp, luyn tp phn hóa hc hp 12
ng tích cc.
6. Phạm vi nghiên cứu
Ni dung: Các bài ôn tp, luyn tp phn hóa hp 12 CT nâng cao.
a bàn: Bn ng THPT có dng Long Biên  Gia
Lâm Hà Ni:
ng THPT Nguyn Gia Thiu
ng Kit

ng THPT Yên Viên
7. Giả thuyết khoa học
Nu các bi xut phù hp và giáo viên vn dng tt thì chng các gi ôn
tp, luyn tp s ng tích ci hc.
8. Phƣơng pháp nghiên cứu
8.1. u lý lun
- c và nghiên cu các tài li



.
- Phân tích, tng hp.
- Phân loi, h thng hóa.

8.2. u thc tin
-  gi )
- ng vn
- u tra bng phi
- 
- c nghim
8.3. ng kê
S dng phn mm Excel x lý s liu, thc hii chiu, kt lun vn
.
9. Những đóng góp mới của đề tài
-  xut mt s bin pháp nâng cao chng gi ôn tp, luyn tng tích cc
i hc.
- Thit k mt s b câu hng và bài tp b tr cho các tit luyn tp phn hóa
hc hp 12 CT nâng cao nhm giúp HS t ôn tp, luyn tp  c tính tích
cc ch ng ca HS trong quá trình hc tp.
- ng mc tiêu, qui trình thit k bài lên lp ôn tp, luyn tp.
- Thit k các bài lên lp ôn tp, luyn tp phn hóa hc hp 12 CT nâng cao có
vn dng các bi xut.
Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ VẤN ĐỀ ĐỔI MỚI PHƢƠNG PHÁP
DẠY HỌC VÀ DẠY HỌC DẠNG BÀI ÔN TẬP LUYỆN TẬP HÓA HỌC PHỔ THÔNG

1.1. Cơ sở lý luận về đổi mới phƣơng pháp dạy học
1.1.1. 



















Ct lõi ci mi PPDH hóa hng ti hong
hc tp tích cc, ch ng, sáng to ca HS, chng li thói quen hc tp th ng.
i my hc [1], [2]
- ng tính tích cc, tính tìm tòi sáng to  i hc, ti nói
riêng và nhân cách nói chung thích ng vi thc tii mi.
- c vn dng trí thc vào cuc sng, sn xut luôn bii.
- ng 3: Chuyn dn trng tâm ca PPDH t tính cht thông báo, tái hii trà chung cho c
lp sang tính cht phân hóa  cá th , tin lên theo nh cá nhân.
- ng 4: Liên kt nhiu PPDH riêng l thành t hp PPDH phc hp.
- ng 5: Liên kt PPDH vn k thut dy hc hin nghe
o ra các t hp PPDH có dùng k thut.
- ng 6: Chuya hc thù ca môn hc.
- ng hóa các PPDH phù hp vi các cp hc, bc hc, các long và các
môn hc.
* Chú ý: -  hoàn thin chng các PPDH hi sáng
to ra nhng PPDH mi.
i mng dy hc tích cc
m dy hc tích cc th hin  s u gia GV ↔ HS và HS
↔ t k hoi c v HS khi cn

thic li, HS tr thành ch th ca hong nhn thc, tích cc ho tìm ra kin
thc mi. Via trên s hng thú hc tp, hiu và vn dc các kin thc
c. Thc cht cm dy hm dy hy hc sinh
lm dy hi hy h
1.1.4. Mt s y hc tích cc
 [3], [4]
- t h thng câu hn dc sp xp
h ng HS tc phát hin ra bn cht ca s vt, tính quy lut ca hing
u, kích thích s ham mun hiu bit. GV t chc s i ý kin, k c tranh lun
gia thy vi c lp, trò vi trò nhm gii quyt mt v nh.
[5], [9], [10], [11], [12], [25], [34],
[48]
Khái nim: DH phát hin và gii quyt v m DH nhm phát tric
 n bit và gii quyt vt trong tình hung có v
tình hung chng mâu thun nhn thc, thông qua vic gii quyt v i tri
thn thc. DH phát hin và gii quyt v  phát
huy tính tích cc nhn thc ca HS, có th áp dng trong nhiu hình thc DH vi nhng m
t lc khác nhau ca HS.
Cu trúc ca mt bài hn và gii quyt v ng gm 3 giai
n
n 1t v, xây dng bài toán nhn thc
n 2: Gii quyt v t ra
n 3: Kt lun
[21], [22], [4]
Khái nim: PPDH hp tác theo nhóm nh là mt hình thc t chp hc
c chia thành các nhóm nh t i. Tu mu ca v hc tp các
c phân chia ngu nhiên hay có ch c duy trì i trong tng
phn ca tit hc giao cùng mt nhim v hay nhng nhim v khác nhau. Kt qu làm
vic cc toàn lp. [35, tr.46]
ng nhóm có th ti

- Làm vic chung c lp:
- Làm vic theo nhóm:
- Tng kc lp:
y hc d án
a) Khái nim dy hc theo d án [6], [7]
Dy hc theo d án (DHTDA) là mt hình thc dy hi hc thc hin
mt nhim v hc tp phc hp, có s kt hp gia lý thuyt và thc hành, to ra các sn phm
có th gii thiu. Nhim v i hc thc hin vi tính t lc cao trong toàn b quá
trình hc tp. Giáo viên ch ng. Làm vic nhóm là hình thc làm vi
bn ca DHTDA.
b) Quy trình thc hin dy hc d án [6]
- Quynh ch 
- Xây dng k hoch
- Thc hin d án
- Trình bày sn phm d án
-  án
c) Lp k hoch cho d án :[8], [9], [10], [11]
-  
+ Câu hi Bài hc:
+ Câu hi Ni dung:
d) Mt s m và hn ch chính ca dy hc d án [12], [6], [14], [15]
1.1.4.5. Dy hc hng
a) Khái nim dy hc theo hng [9, tr. 68]
Dy và hc theo hng là mt cách t chng hc ti hc sinh
c giao hoàn thành mt hng trn gói các nhim v/ bài tp khác nhau trong mt khong
thi gian nhnh. Hc quyn ch c lp quynh chn nhim v(t
chn), quynh v thi gian cho mi nhim v/ bài tp và th t thc hin các nhim v/ bài
tng thi gian chung.
b) Quy trình thc hin dy hc theo hng
B1. Chn nnh thi gian:

B2. Thit k k hoch bài hc
 dng bài tp hóa hc[3], [16], [17], [18]
a) Khái nim
Bài tp hóa hc (BTHH) va là mt PPDH va là mn dy hc quan trng ca
i GV khi ôn tp, hoàn thin kin thc và k ng giúp HS h thng
các kin thn mà còn rèn luyo, k n dng
kin thc, gii quyt v.
b) a BTHH
- Phát huy tính tích cc, sáng to ca HS. Giúp HS hiu rõ và khc sâu kin thc.
- H thng hóa, cng c các kin thc. Cung cp thêm kin thc mi, m rng hiu bit
ca HS v các v thc tii sng và sn xut hóa hc.
- Rèn luyn mt s k  xo: s dng ngôn ng hóa hc, k ng tính toán, gii tng loi
bài tp khác nhau.
- Rèn luyng hp, so sánh, quy np, din d
- Rèn cho HS tính kiên trì, chu khó, cn thn, chính xác khoa h
b môn, say mê khoa hc.
1.1.5. Một số kỹ thuật dạy học tích cực
1.1.5.1. K thut s dng Grap [20], [23]
a) Khái nim
Grap ni dung dy h phn ánh trc quan tp hp nhng kin thc chn,
c) ca mt ni dung dy hc và c logic phát trin bên trong ca nó [20, tr.356].
 thng kin thc, tìm ra mi liên h
các kin thi d trc quan [23, tr.191].
c thit lp mt grap cho ni dung ôn tp [24], [4]
c 1: T chnh.
c 2: Thit lp các cung.
c 3: Hoàn thin grap
 [21], [25]
 là cách s dng k thut liên kt s vt, và có dùng mt chút
hình  trình bày thông tin, mô phng cách làm vic ca b nh. Màu sc và hình dáng có

th c s d phân loi các s ki  trình bày thông tin mt cách
trc quan [21, tr. 241].
 bàn
a) Khái nim: K thu bàn là hình thc t chc hong mang tính hp tác
kt hp gia hong cá nhân và hong nhóm nhm:
- y s tham gia tích cc
- c lp, trách nhim ca cá nhân HS
- Phát trin mô hình có s a HS vi HS










b. Cách ti
1.2. Cơ sở lý thuyết về bài ôn tập luyện tập [1], [2], [19], [20]
1.2.1. Khái nim v bài ôn tp, luyn tp
1.2.2. Tm quan trng ca bài ôn tp, luyn tp
- Bài ôn tp giúp HS nh li, cng c li kin thc mt cách h thng.
- Thông qua bài ôn tp, GV phát hic nhng kin thc
có nhn cht ca s vic hing.
- Trong bài luyn tp, HS tham gia các hong hc tp nhm h thng hóa và vn dng
kin thc không ch  mt s  các kin thc  
c, lc và các môn hc khác.
- Nh vào bài luyn tu kin hình thành, rèn luyn dng kin
thc, gii quyt v, x lí các tình hung ca bài toán nhn thc.

- Trong bài ôn tp tng kbài luyn ti rèn luy
duy: phân tích, tng hp, so sánh, khái quát hóa, h thng hóa kin thc và vn dng kin thc
 gii quyt các v hc tp mang tính khái quát cao. T c
tp nhn thc và phát tric lp, sáng to.
- Thông qua bài luyn tp, mi liên h ca các kin thc liên môn gia các b môn khoa
hc: Toán hc, hóa hc, vt lí hc, sinh vc thit lp.
1.3. Các yếu tố ảnh hƣởng đến chất lƣợng giờ ôn tập, luyện tập
Có nhiu yu t n chng gi ôn, luyn tp.  c
nêu ra mt s yu t quan trng.
Vit ý kin cá n

1











1
2
4
3
Viết ý kiến cá nhân
Viết ý kiến cá nhân
Viết ý kiến cá nhân

Viết ý kiến cá nhân
Ý kiến chung
của cả nhóm về
chủ đề
i kin thc
S su kin quan trng ca vic hc, vì s hài lòng hay ht hng ph
thuc vào trng thái sn sàng ca cá nhân [24, tr.54].
c tp [21]
Tâm th ch ng tìm kim tri thc [21]
ng hc tp
1.3.2. S chun b cc gi ôn, luyn tp
1.3.2.1. S chun b ca GV
1.3.2.2. S chun b ca HS
S chun b cng trong vic nâng cao chng gi ôn, luyn
tp. Nó th hin tâm th sn sàng ca HS. Nh chun b  ng khi GV nêu v
yêu cu gii quyt. HS s t ng trong gi hc. Các hong ca
HS s din ra nhanh chóng, kp vi tin trình thi gian ca tit hc. Mun HS chun b tt cho
gi hc, GV cn phi bin HS bt ra nhng yêu cu, kim tra cht
chng và hình pht thích hp.
1.3.3. Cách thc qun lí gi ôn, luyn tp ca GV
1.3.3.1. T chc hong dy hc [19], [24], [22]
i vi gi ôn, luyn tp vic s d t chc hong hc tu tt
yu. Nu GV la chn, xây dng h thng câu hi và bài tp hp lí, khéo léo trong vic t chc
gi hc s c tham gia vào hong hc tp.
1.3.3.2. Thi gian ôn tp, luyn tp
 m bc các hong dii gian d nh, GV phi nh
thi gian cho mi hong, yêu cu HS làm vic nhanh chóng kp thi.
1.3.4. Trí nh và v ôn, luyn tp [19], [21]
Trí nh c bit quan trng vi. Vi nhn thc trí nh là công c 
 li các kt qu ca cm giác, tri giác. Vic rèn luyn và phát trin trí nh cho HS là mt

nhim v dy hc quan trng. Cách truyt c tt, góp phn nâng
cao chng gi ôn, luyn tp.
n ca trí nh
- Quá trình ghi nh:
- Quá trình gìn gi:
- Quá trình tái hin:
1.3.4.2. Các quy lut ca trí nh
Quy lu
Quy lu ghi nh có chn lc theo m m
ca tng tài liu.
Quy lung: Xét v bn chng da trên kh inh vi, kt
hp các suy di ghi nhn thông tin.
- Mun nh u gì phi liên kt nó vi cái khác.
- Mun nh u gì phi tìm ra mi liên h logic, theo trt t gia:
- Mun nh u gì trong mt h thng phi phân loi chúng:
Quy lut lp li: Ôn t  c kin thc lâu bn trong trí nh. Mun
ghi nh c tt nht là lp li nhiu ln có ch nh ni dung cn nh.
1.3.5. Ni dung kin thn ôn, luyn
Ni dung dy hng bên trong, là bn th ca quá trình dy hc.
Toàn b hong dy và hc din ra trên nn tng cc xut phát t mc
y hc và là s khách quan hóa my hc [24, tr.96].
1.3.6. S phi hy hc và k thut dy hc
 c s dng trong gi ôn, luyn
ti  gi h s dng tt c các PPDH. Tùy theo
ni dung, ta có th la chn và phi hp các PPDH sao cho thích ng. PPDH phi phù hp vi
NDDH. Vic khéo léo phi hng ln chng gi dy nói
chung và gi ôn, luyn tp nói riêng.
1.3.7. S h tr cn dy hc [24]
- K thut dùng các loi phiu hc tp, phiu ghi nh, bng tóm tt
- K thut s dng bng

- K thut s dng máy tính, phn mm dy hc.
1.4. Thực trạng các giờ ôn tập, luyện tập ở một số trƣờng THPT cụm Long Biên -Gia Lâm
1.4.1. o sát
1.4.2. 





o sát
- Gu tham kh







 n GV b môn hóa hc  07 




cm Long Biên- Gia Lâm. S phiu tham khc g50. Có 44 phiu GV tham gia ý
kic phn hi.
- i v
















 ,
p, 











.
- Ti








 



  t

 


 .
1.4.3. 



o sát
Nội dung 1. Vic thc hin dy hc tit luyn tp phn hóa hp 12 NC hin nay
ca quý thy (cô)
Nội dung 2. Theo thng kin thc c hai phn ôn tp kin thc cn nm
vng và bài tp trong tit luyn tp phn h
Nội dung 3. Ni dung phn kin thc ôn tp trong mi tit luyn tp phn hóa h
NC hic thit k  là:
Nội dung 4. Các dng bài tp trong mi tit luyn tp phn hóa hn nay
c xây dng:
Nội dung 5. Thi gian thc hin mt tit luyn tp cho hai phn: kin thc và bài tp
ng nên theo t l:
Nội dung 6. V phn kin thc cn nm vng

Nội dung 7. V phn bài tp
Nội dung 8. Vic chun b  nhà ci vi tit ôn  luyn tp
Nội dung 9. Vic chun b  nhà ca hi vi tit ôn  luyn tp
Nội dung 10. Cách thc thc hin tit ôn  luyn tp trên lp
Nội dung 11. i vi tit ôn tc, quý thy, cô tin hành theo kiu
Chƣơng 2: NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG GIỜ ÔN TẬP LUYỆN TẬP PHẦN HÓA HỌC
HỮU CƠ LỚP 12- CHƢƠNG TRÌNH NÂNG CAO THEO HƢỚNG DẠY HỌC TÍCH
CỰC

2.1. Phân tích chƣơng trình Hóa học hữu cơ lớp 12
2.1.1. C:
m n
2.2. Một số biện pháp nâng cao chất lƣợng giờ ôn, luyện tập
2.2.1. Bin pháp 1: S dng h thng câu hng và h thng bài tp b tr  ng
dn hc sinh chun b c gi ôn, luyn tp trên lp và t hc  nhà
2.2.1.1. B câu hng và bài tp b tr bài Ôn tc
a. Câu hỏi định hƣớng ôn tập lý thuyết
Câu 1: Lp bng so sánh công thc tm cu to và tính cht hóa h
cc?
Câu 2: Nêu CTPT chung cc, phenol?
Câu 3: m cu to và tính cht hóa hc ca ancol và phenol?
Câu 4: Vi phn ng khi:
a. Cho ancol ROH tác dng vi axit HA.
i H
2
SO
4
c  140
o
C.

c C
n
H
2n+1
OH vi H
2
SO
4
c  180
o
C.
Vì sao nhóm OH trong phân t ancol d b thay th bi g
nhóm OH phenol không th thay th c bng gc axit hay nhóm OR?
Câu 5: a mt loi nhóm chi sao chúng li có nhc
m cu to, tính cht khác nhau? So sánh và gii thích.
Câu 6: Tu b kh bng v
mt màu dung dch brom, dung dch KMnO
4
i không b oxi hóa bi nhng tác
nhân này? Vi các phn ng cng H
2
, HCN c phn ng oxi hóa
i dung dch Br
2
, KMnO
4
, [Ag(NH
3
)
2

]OH.
Câu 7: u ch  phn ng tng quát? Nêu
u ch t pthh?
Câu 8: Vit CTPT tng quát cc, mch h? Tính cht hóa hc ca
axit cacboxylic?
Câu 9:  u ch axit cacboxylic? Riêng axit axetic có nh
c bit nào?
b. Hệ thống bài tập bổ trợ
Bài 1: Ving phân cu to dng mch h ca C
4
H
8
, C
4
H
6
? Gi tên?
Bài 2: Ving phân cu to mch hc ca C
4
H
10
O, C
3
H
6
O, C
3
H
6
O

2
? Gi tên?
Bài 3: Cho các cht sau: H
2
; dung d   ch AgNO
3
/NH
3

dung dch KOH. Xiclopropan, butan, etilen, axetilen, benzen lt phn c vi cht
nào? Viu kin thích hp).
Bài 4: Vi chuyu kin phn ng:

CH
4
A
+H
2
O
HgSO
4
, H
2
SO
4, t
o
B
+AgNO
3
/NH

3
t
o
C
E
+HCl
+?
D
B

Bài 5: Phân bit các cht lng sau b hóa hc: axit axetic, phenol, andehit axetic,
ancol propylic, glyxerol? Vic ca các phn ng xy ra?
Bài 6: t cháy hoàn toàn 1,08 gam mt cht hi cho toàn b sn phm vào dung dch
Ba(OH)
2
, bình nng thi to thành 6,475 gam mui axit và 5,91 gam mui
trung hòa .T khi vi He là 13,5. Tìm CTPT cng phân cu
to ? Vit và gi tên chúng.
Bài 7: c ca hn hp 3 ancol  180
o
C có H
2
SO
4
c làm xúc tác thu c hn hp 2
anken k ting. Nn hp 3 ancol trên  nhi
thích hp có H
2
SO
4

c 5,325 gam hn hnh CTCT các
ancol.
Bài 8: ng v vi 0,448 lít H
2
c cht h
Cho toàn b ng Y tác dng vc mt th tích H
2
ng H
2

phn ng vi X. Nu cho 1,44 gam X phn ng vi dung dch AgNO
3

3
c
nh CTCT ca X.
Bài 9: Hn hp A gm hai cht k ting ct cháy ht m
gam hn hp A ri cho sn phm cháy hp th h
2
c 23g kt
ta. Còn nu cho m gam hn hp A tác dng ht vi NaHCO
3
c 2,016 lit CO
2

Tính khng mi axit có trong hn hp A ?
Bài 10: Mt hn hp X gm CH
3
CHO và C
2

H
3
CHO. Oxi hoá hoàn toàn m gam X bng oxi có xt
c m + 1,6g hn hp hai axit. Cho m gam X tham gia ht phn ng tráng bc có p gam Ag
kt ta. Tính p?
2.2.1.2. B câu hng và bài tp b tr bài luyn tp Mi liên h gia Hidrocacbon và
mt s dn xut c
a. Câu hỏi định hƣớng ôn tập lý thuyết
Câu 1: n hóa t  m và
c li?
Câu 2: Các phn ng nào có th chuyn hóa trc tip mt HC thành mt dn xut cha Oxi?
Vic minh ha?
Câu 3: L u ch ancol Isopropylic và phenol t propen và benzen? Vi
hóa hc ca các phn n?
Câu 4: T ancol bc I, II, III có th u ch c andehit, xeton, axit cacboxylic, este không?
Vic minh ha?
Câu 5: Vic chng minh andehit là cht trung gian trong chuyn hóa gia
ancol và axit cacboxylic?
Câu 6: Viu ch ancol, phenol, andehit, xeton, axit cacboxylic t các
dn xung?
Câu 7: Vic khác lou ch HC t dn xut Halogen và ancol ?
b. Hệ thống bài tập bổ trợ
Bài 1: Viu din dãy bi
C
4
H
10

3
H

6

3
H
5

2
= CH- CH
2
- 
2
H
5
CH
2

2
H
5

2
H
5
COO
CH
2
- CH = CH
2

2

H
5

2
H
6

Bài 2: Hoàn thành các chui phn ng sau:
1) C
5
H
8
O
4
+ NaOH

A + B + C
2) A + H
2
SO
4


D + Na
2
SO
4
.
3) A + NaOH
 

0
,tCaO
E

+ F.
4) C + E

0
t
G.
5) D + [Ag(NH
3
)
2
]OH

3
NH
I

+ K + Ag


6) C + [Ag(NH
3
)
2
]OH

3

NH
H + Ag


7) H + NaOH

L + K
8) L

0
t
M + F
Bài 3: Bc phân bit bn cht sau: axit fomic, axit axetic, etyl fomiat,
metyl axetat. Vin ng xy ra.
Bài 4: 
1: Cho các cht sau: CH
3
-COOCH=CH
2
; CH
2
=CH-Cl; CH
3
-CHCl
2
; CH
3
-CCl
3
; (CH

3
COO)
2
CH-
CH
3
; CH
3
COOCH=CH-CH
3
. Hãy cho bit có bao nhiêu ch  i dd NaOH thu
c mu
A. 5. B. 6. C. 4. D. 3.
2: t cháy hoàn toàn mc thì s mol CO
2
sinh ra bng s mol O
2
n
ng. Tên gi ca este là
A. metyl fomiat. B. etyl axetat. C. propyl axetat. D. metyl axetat.
3: Cht h
5
H
8
O
2
. Cho X tác dng vi dd Br
2
c cht h
công thc là C

5
H
8
O
2
Br
2
        c glixerol, NaBr và mui
cacboxylat ca axit Z. CTCT ca X là
A. CH
3
COOCH
2
-CH=CH
2
. B. CH
3
-COOCH=CH-CH
3
.
C.CH
2
=CH-COOCH
2
CH
3
. D. HCOOCH(CH
3
)-CH=CH
2

.
4 [28 - tr 153] Este E khi thy phân trong NaOH, theo t l s mol 1: 2 và trong các sn phm to
thành không có ancol, E là

B.
-OCOCH
3
3
A. CH COO-
-COOH
2
HCOO-CH -
C.
D. CH -COO-CH -CH -Cl
3
2
2

5 t cháy cht hc) ch to thành CO
2
và H
2
O. Bit t l s
mol O
2
phn ng, CO
2
và H
2
O là 1 : 1 : 1. Biu tác dc vi NaOH. CTCT

ca X và Y là:
A. HCOOC
2
H
3
; C
2
H
3
-COOH B. CH
3
COOCH
3
; HCOOC
2
H
5
.
C. CH
3
COOH; H-COO-CH
3
. D. C
6
H
5
-O-CH
3
; C
6

H
5
-CH
2
OH.
6: Xà phòng hóa hoàn toàn 66,6 gam hn hp hai este HCOOC
2
H
5
và CH
3
COOCH
3
bng dd
c hn hp X gn hp X vi H
2
SO
4
c  140
o
C, sau
khi phn ng xc. Giá tr ca m là A. 4,05. B.
8,10. C. 18,00. D. 16,20.
7 ch to thy tinh hu ch bng phn ng trùng hp
A. CH
2
=C(CH
3
)COOCH
3

. B. CH
2
=CHCOOCH
3
.
C. C
6
H
5
CH=CH
2
. D. CH
3
COOCH=CH
2
.
8: Este X có CTPT là C
4
H
8
O
2
c mui X
1
và ancol X
2
. Oxi
hóa X
2
c cht h

3
. X
3
không có phn Tên gi ca X là
A. metyl propionat. B. isopropyl fomat. C. propyl fomat. D. etyl axetat.
9: Thy phân hoàn toàn hn hp gc X, Y cn dùng 100 ml dd NaOH 1M thu
c 6,8 gam mui duy nht và 4,04 gam hn hng liên tip nhau. CTCT
ca 2 este là:
A. HCOOC
2
H
5
và HCOOC
3
H
7
. B. CH
3
COOCH
3
và CH
3
COOC
2
H
5.

C. C
2
H

3
COOCH
3
và C
2
H
3
COOC
2
H
5
. D. HCOOCH
3
và HCOOC
2
H
5
.
10: Xà phòng hoá mt hp cht có CTPT C
10
H
14
O
6
c glixerol và
hn hp gm ba mung phân hình hc). Công thc ca ba mu A.
CH
2
=CH--COONa.
B. HCOO-COONa và CH

3
-CH
2
-COONa.
C. CH
2
=CH-COONa, CH
3
-CH
2
-COONa và HCOONa.
D. CH
3
-COONa, HCOONa và CH
3
-CH=CH-COONa.
11: Cho tt c c mch h có cùng CTPT C
3
H
6
O
2
lt tác dng vi Na,
NaOH, NaHCO
3
. S phn ng xy ra là
A. 2. B. 3. C. 4. D. 5.
12: Este X không no, mch h, có t khi oxi bng 3,125 và khi tham gia phn ng xà
phòng hoá to ra mt mui ca axit hS CTCT phù hp vi X là A. 2.
B. 3. C. 4. D. 5.

13: Tính khc khi thy phân 1,0 kg tristearin trong dung dch KOH.
Bit hiu sut phn t 89%
A. 860 gam. B. 966 gam. C. 1085 gam. D. 918.
14: Chn phát bi
(1) Xà phòng là sn phm ca phn ng xà phòng hóa.
(2) Mui natri hoc kali cc là thành phn ca xà phòng.
t béo vi dung dch NaOH hoc xà phòng.
(4) T du m có th sn xuc cht git ra tng hp.
A.
(2) (3) (4).
B.
(1) (3) (4).
C.
(1) (2) (3).
D.
(1) (2) (4).
15:  xà phòng hoá 10 kg cht béo có ch s axit bi ta t béo vi dung dch
cha 1,42 kg NaOH. Sau phn ng hoàn toàn mun trung hoà hn hp cn 50 ml dung dch HCl
1M. Tính khng glixerol và khng xà phòng nguyên cho ra.
A. 1035 g và 10342,5 g B. 1200 g và 11230,3 g
C. 1345 g và 14301,7 g 
2.2.1.3. B câu hng và bài tp b tr bài luyn tu trúc và tính cht ca mt
s cacbohidrat tiêu bi

2.2.1.4. B câu hng và bài tp b tr bài luyn tp "Polime và vt li
2.2.2. Bin pháp 2: T chc hc t ng kh ng tích cc
ca HS
T chc hong hc tp theo nhóm là bic s dng xuyên nht
trong các gi luyn t HS có th tích cc hi lp cho nhau nhng
phn kin thc sâu.

Ví d p Cu trúc và tính cht ca mt s Cacbohidrat tiêu biu,
GV có th cho HS h thng câu hi tho lu HS thành lp bng kin thc cn nh.
1. Cho bit công thc phân t m cu to cc?
2. T m cu to hãy cho bit nhng hp chc vi dd
AgNO
3
/ NH
3
, ti sao?
3. Em hãy cho bit nhng hp chc vi CH
3
OH/HCl, ti sao?
4. Em hãy cho bit nhng hp cht cc. Phn ng nào
t?
5. Em hãy cho bit nhng hp ch ng H
+
?
6. Em hãy cho bit nhng hp chn ng màu vi I
2
?
7. ó kt lun gì v tính cht c
HS tin hành tho lun vào bng câm sau:
Cht
Mc
Monosaccarit
Disaccarit
Polisaccarit





Tinh bt

Công thc phân t






Cu to phân t






Tính cht hh






1. Tính cht ca
nhóm andehit

2. Tính cht ca -
OH hemiaxetal






3. Tính cht ca
c






4. Phn ng thy
phân (H
2
O, H
+
)

5. Phn ng màu








Hoc trong trong phn “Bài tập”, GV có th cho HS tho lui gii ca 1
bài tp phc tp bng k thu bànÔn tập đầu nămBài tập 10: Hòa
tan 26,8 gam hn hp g  c dung dch A. Chia
dung dch A thành 2 phn bng nhau:
- Phn 1 tác dng hoàn toàn vi dung dch AgNO
3
/NH
3
c 21,6 gam Ag.
- Phc trung hòa hoàn toàn bng 200ml dung dch NaOH 1M.
nh CTCT và tính thành phn phng ca 2 axit trong hn hp ban

HS1: Tính s mol
t công thc, ving vi AgNO
3
/NH
3

HS3: Vin ng vi NaOH
t s c ca 2 axit
C nhóm: Thc hin các yêu cu ca bài toán

2.2.3. Bin pháp 3: S dng PPDH theo hng kt hp v 
Ví d  s d phân loi các hp cht
hc:

Hoc s d  tóm tt tính cht hóa hc ca các cht:




2.2.4. Bin pháp 4: S dp dy hc d án
V vic áp dng dy hc d ng hay s dng khi dy hc bài mi, tuy nhiên
GV vn có th s dng các d án nh trong các bài luyn tc bit là các bài luyn tp ni
n thc tin.
*Ví d: Tìm hiu polime và vt liu polime
Ni dung các hong hc tp t ch
- La chn ch 
+ Các loi vt lii sng và sn xut ci.
+ Ti sao vt lic ng dng rng ri sng và sn xut?
- Lp k hoch: D kin các nhim v cn nghiên cu và thi gian thc hin.
+ Nhim v 1: Tìm hiu v các loi vt liu: g, kim loi, sành s, polime,
+ Nhim v 2: Tìm hiu các loi vt lic (cht di, cao su, keo dán)
c ng dng trong thc t  các sn phm c th nào?
+ Nhim v 3: Vn dng s hiu bit v polime thit k ra mt loi sn phm c th, nêu
rõ thành phn Hóa hc, ng dm ca các sn ph
- Thc hin d án
+ Thu thp thông tin
+ Tìm các nguu h tr.
+ Trin khai cho hc sinh thc hin.
 c 1: Gii thiu d án và thi gian d án: 2 tun, t n ngày
 c 2: T chng dc các tài liu có lin d án.

 c 3: Thc hin d án.
 c 4: Np sn phm cho GV.
 c 5: Báo cáo kt qu và tng kt d án.
- X lí thông tin: Sàng lc, sp xp, b cc li các nguu thu thp theo h thông ca
n tài.
- Báo cáo kt qu: La chn hình thc báo cáo: Thuyt trình, trình chiu, din kch, trình
din thi trang, k chuyn
- Nhìn li quá trình thc hin d án:
ng nt ti m  nào?
+ Ý thc hc tp, xây dng qua v tìm hiu tích cc  m nào?
+ Nhng v c hii quyt, tng?
+ Quan h gia các thành viên trong nhóm và vi thc t  nào?
+ V khác quan trng trong d án là nhng gì?
2.2.5. Bin pháp 5: Phi hp hài hòa các y hc
V mt lý lun, không có PPDH nào là hoàn toàn t
hoàn toàn tiêu cu quan trng là ta phi bit phi h t hiu qu; phi
tu kin cho HS ch ng, sáng to trong vic tìm kim tri thc, gn kin thc vi thc tin.
Trong các bài ôn, luyn tc thit k  gng phi hp các
PPDH thích ng vi mc tiêu, ni dung.
t s ví d v s phi hy hc cho mt s bài ôn,
luyn tt k y thc nghim.
2.2.5.1. Ôn t
PPDH ch yu: Dy hc hng kt hp ng thi s
dng h thng bài tp hóa hc theo ch   ôn tp.
 bài này có nhiu khái nim, ni dung lý thuyt cn ôn tp cho HS. GV có th phát huy
tính tích cc ch ng ca HS bng cách t chc ho chc
hong hc tp rt và thích hp vi tit ôn, luyn tp có nhiu ni dung.
ng dn h tóm tt các ni dung kin thc, có th nâng dn
m t ch GV l hc sinh t n ni dung hoc yêu cu hc sinh t lp Grap
cho mt ni dung c th.

L  ghi nh, tái hin tính cht hóa hu ch ca các cht h
hc  lp 11.
2.2.5.2. Bài luyn t i liên h gia các Hidrocacbon và mt s dn xut ca

PPDH ch yu: dy hc theo hng kt hp y hc theo
i.
Bài luyn tp này có tính h thng và khái quát cao, ni dung bao gm mt phn kin
thc rng kéo dài t ln lp 12, yêu cu hc sinh phi hong tích cc, ch 
hình thành các mi liên h gia các cht hn hành ký kt hng lc
 hc sinh tích cc trong các hong trên lc chun b  nhà. Trong các nhim
v ca hng s có nhng nhim v bt buc và t chn s dp tác nhóm.
ng dn và h tr các hong ca HS bi.
2.2.5.3. Bài luyn tu trúc và tính cht ca mt s cacbohidrat tiêu bi
PPDH ch yu: i tìm tòi kt hp t chc hong hc tp theo
nhóm và s dng BTHH theo ch .
 so sánh các long vi nhau thì l ng so
sánh giúp HS nhìn thc s khác bit và s ng d ng lot câu hi
mang tính cht phân tích, tng hi s tìm tòi phát hin giúp làm sáng t c v,
gic nhng nguyên nhân dn s gin thc cn ôn tp
c tóm gn trong bng so sánh giúp HS hiu sâu và d nh. T chc hong hc tp theo
nhóm nhng, hp tác ca các cá nhân vi nhau, h tr ln nhau to
không khí sôi ni trong gi hc.
 phng dn HS luyn gii bài tp, vic s dng bài tp theo ch  là cn thit 
c s nhn dng và la chn cách gii quyt v mt cách
nhanh chóng khi gp các dng bài tp khác nhau v cacbohi
có yêu cu HS nhn dng các bài tp. Khi vào tit hc, GV cho HS luyn gii bài tp theo trình
t ch  làm cho HS thc vic chun b c
2.2.5.4. Bài luyn tu to và tính cht ca amin, am
PPDH ch yu: ng nhóm, dy hc nêu vi.
2.2.9.5. Bài luyn t

PPDH ch yu: y hc d án kt hp c quan.
Vt lic ng dng rt rng rãi trong cuc sng và sn xut. D Vt liu polime
i sng và sn xugiúp hc sinh khc sâu các kin thc v polime.
2.4. Thiết kế giáo án bài ôn, luyện tập phần hóa học hữu cơ 12 chƣơng trình nâng cao theo
các biện pháp đề xuất
2.4.1. Giáo án bài ôn tc.
ÔN TẬP ĐẦU NĂM HỌC

H thi gian t

Nhiệm
vụ
Nội dung
Yêu cầu
Hình
thức
HĐ









Tự đánh giá
1
Gii BT 1



2






2
Gii BT 2


8






3
Gii BT 3


8



4
Gii BT 4


8







5
Gii BT 5


7







6
Gii BT 6





7
Gii BT 7








8
Gii BT 8








9
Gii BT 9





10
Gii BT 10









 Nhim v bt buc
 Thi gian t
 Nhim v t chn
 
 Hong cá nhân
 Tin trin tt
 
 G
 Ho
 Rt thoi mái
Cng dn
 ng
 Không hài lòng
BT thc hin  nhà

Bài tập 1: Lp Grap phân loi các hp cht h
Bài tập 2:  tóm tt tính cht hóa hu ch cc?
Tôi cam kt thc hing
Hc sinh Giáo viên
(ký, ghi rõ h tên) (ký, ghi rõ h tên)


Câu hi gi ý:
1. c chia làm my loi? Nêu công thm cu to ca các
loc.
2. Tính cht hóa hc ca ankan? Phn a ankan là gì? Vì sao chúng có
tính ch ca phn  n ng ca các halogen vi
 nào?
3. Tính cht hóa hc ca anken? Phn a anken là gì? Vì sao anken có
tính ch ca phn ng cng? Qui lut nào ci vi
phn ng cng?
4. Tính cht hóa hc ca ankin? Phn ng phân bit ank-1-in vi các ankin khác?
5. Tính cht hóa hc ca ankylbenzen? Qui lut nào ci vi phn ng th trên
nhân ca ankylbenzen?
6. u ch 
u ch chúng trong công nghip?
Bài tập 3: Lp bng so sánh cu to và tính cht hóa hc ca:
a. Ancol và Phenol

b. Andehit và xeton
Bài tập 4:
a. Axit fomic phn c vi nhng cht nào trong s các cht
c ca các phn ng xy ra?
Cu, Mg, KNO
3
, Ca(OH)
2
, CuO, dd AgNO
3
/NH
3
(t
o
), C
2
H
5
OH, C
2
H
4
(OH)
2
, dd Br
2
, Na
2
CO
3

,
C
6
H
5
ONa, C
2
H
2
, K
2
S, NaCl .
b. Vihn u ch trc tip ra CH
3
COOH t
hidrocacbon, dn xut halogen, dn xut cha oxi?
Bài tập 5: Vic ca các phn ng xy ra (nu có) khi cho: propan,
xiclopan; propen; propin; benzen lt tác dng vi : H
2
(Ni, t
o
), Br
2
khan (AS); dung dch
Br
2
; dung dch HBr; H
2
O (H
+

) ; AgNO
3
/NH
3

Bài tập 6: Phân bit dung dch ca các cht sau:
etanol, glixerol, andehit axetic, axit axetic, phenol
Gii thích bc ca các phn ng xy ra?