biện pháp xây dựng văn hóa nhà trường

1

MỤC LỤC
CHƯƠNG 1: PHẦN MỞ ĐẦU................................................................................... 2
1.1. Lý do chọn đề tài.................................................................................................... 2
1.2. Mục đích nghiên cứu.............................................................................................. 4
1.3. Đối tượng nghiện cứu............................................................................................. 5
1.4. Phương pháp nghiên cứu........................................................................................ 5
CHƯƠNG 2: PHẦN MỞ ĐẦU................................................................................... 6
2.1. Cơ sở lý luận........................................................................................................... 6
2.2. Thực trạng việc xây dựng văn hóa nhà trường ở Trường Tiểu học Hương Sơn......7
2.3. Các biện pháp thực hiện ....................................................................................... 11
2.4. Hiệu quả của sáng kiến......................................................................................... 27
CHƯƠNG 3: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ PHÁT TRIỂN VĂN HÓA TRƯỜNG
TIỂU HỌC HƯƠNG SƠN........................................................................................ 31
3.1. Kết luận................................................................................................................. 31
3.2. Kiến nghị.............................................................................................................. 32
TÀI LIỆU THAM KHẢO......................................................................................... 34
PHỤ LỤC................................................................................................................... 37


2

CHƯƠNG 1: PHẦN MỞ ĐẦU
1.1. Lý do chọn đề tài
Văn hóa là cái cịn lại khi con người đã đi qua. Văn hóa quyết định sự ổn
định của xã hội và có vai trị động lực thúc đẩy sự phát triển của xã hội. Người
Trung Quốc có câu “Thập niên chi kế mạc như thụ mộc/ Bách niên chi kế mạc
như thụ nhân” (Tính kế mười năm khơng gì hay hơn là trồng cây/ Mưu chuyện
trăm năm khơng gì hay hơn là trồng người), cịn Bác Hồ viết: “ Vì lợi ích mười
năm thì phải trồng cây/ Vì lợi ích trăm năm thì phải trồng người”. Cái gốc của

văn hóa là giáo dục, gieo trồng và chăm sóc. Điều ấy có ý nghĩa đặc biệt quan
trọng đối với nhà trường. Bởi lẽ, hơn bất kì một tổ chức nào khác, tính văn hóa
là tính chất đặc thù của nhà trường. Điều này được xác định dựa trên những căn
cứ sau:
1. nhà trường là nơi bảo tồn và trao truyền các giá trị văn hóa nhân loại;
2. nhà trường là nơi đào luyện những lớp người mới, những chủ nhân giữ
gìn và sáng tạo văn hóa cho tương lai;
3. nhà trường là nơi mà thầy và trò cùng tham gia vào các hoạt động chiếm
lĩnh các mục tiêu văn hóa, dựa trên những cách thức, phương tiện văn
hóa. Tất cả những hoạt động ấy vừa diễn ra trong môi trường văn hóa đại
chúng, vừa có nét văn hóa mang bản sắc riêng phù hợp với mỗi địa
phương, vùng miền.
Có thể khẳng định rằng, động lực sư phạm được tạo nên bởi nhiều yếu tố.
Trong đó, văn hóa là một yếu tố nền tảng, động lực. Dù mang tính vơ hình, là
nội lực tinh thần nhưng nó có sức mạnh khích lệ rất lớn trong dạy và học, nâng
cao trách nhiệm của cơng dân đối với cộng đồng, xã hội. Văn hóa nhà trường
giúp mỗi cán bộ, giáo viên thấy rõ mục tiêu, định hướng phát triển, bản chất
cơng việc mình làm. Văn hóa nhà trường phù hợp, tạo ra các mối quan hệ tốt
đẹp giữa cán bộ, giáo viên, nhân viên góp phần xây dựng tập thể sư phạm vững
mạnh. Văn hóa nhà trường giúp giáo viên và học sinh xây dựng mối quan hệ
thầy trò tốt đẹp, thân thiện. Quan trọng hơn, việc xây dựng văn hóa nhà trường
sẽ tạo ra tạo ra một môi trường làm việc thoải mái, vui vẻ, lành mạnh. Mỗi cá
nhân trong môi trường văn hóa vì thế đều tích cực phấn đấu vì những điều tốt
đẹp. Rõ ràng, văn hóa là nền tảng tinh thần cho sự sáng tạo, đổi mới, nâng cao


3

chất lượng dạy học. Đây là điều quan trọng đối với hoạt động sư phạm, mà đối
tượng là sự tương tác giữa người tri thức và con người, với môi trường xung

quanh.
Văn hóa nhà trường tích cực giúp cho người dạy, người học và những
người xung quanh có cảm giác tự hào, hãnh diện vì mình được là thành viên của
tổ chức nhà trường; được làm việc vì những mục tiêu cao cả. Muốn tạo động
lực, dĩ nhiên văn hóa nhà trường cần phải khơi dậy, đánh thức những chân giá trị
hữu ích cho con người và cuộc sống. Những giá trị ấy phải thực sự đáp ứng nhu
cầu chính đáng của mọi người. Nó khác với những giá trị nhất thời, hoặc giá trị
ảo. Nhiều người thường cho rằng, động lực đối với người thầy giáo hôm nay chỉ
là đồng lương. Tuy nhiên, khi thu nhập đạt đến một mức nào đó đảm bảo cho
cuộc sống, người lao động nói chung, nhà sư phạm nói riêng sẵn sàng đánh đổi
giữa mức thu nhập cao lấy một mức thu nhập thấp hơn, với điều kiện giá trị của
con người được tôn trọng, đề cao hơn. Nếu trao quyền tự chủ cho trường học,
việc giáo viên chọn mức thu nhập thấp hơn để được làm việc trong một mơi
trường hịa đồng, thân thiện, thoải mái, được cống hiến, sáng tạo, được thừa
nhận, tôn vinh sẽ xảy ra. Tất nhiên, chọn mức thu nhập cao và mơi trường văn
hóa cao thì hồn toàn lý tưởng. Đây là mục tiêu phấn đấu mà những nhà quản lí
hơm nay đang nỗ lực xây dựng.
Đối với học sinh Tiểu học, các em đang ở lứa tuổi hình thành và phát triển
nhân cách nên các giá trị, các hành vi ứng xử hàng ngày của thầy cơ, bạn bè sẽ
có tác động rất sâu sắc đến tư tưởng, tình cảm và nhận thức của các em. Xây
dựng văn hóa nhà trường sẽ tạo cho nhà trường một bản sắc riêng, một thương
hiệu riêng, một tiếng nói riêng trong việc thực hiện vai trò, sứ mệnh nhà trường.
Xác định văn hóa là một lĩnh vực hàng đầu trong q trình cơng nghiệp
hóa, hiện đại hóa, Đảng ta khẳng định quyết tâm “Xây dựng nền văn hóa Việt
Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc” (Nghị quyết Ban chấp hành Trung ương
Đảng lần thứ V). Tiếp nữa, bước vào giai đoạn xây dựng đất nước trong giai
đoạn hội nhập toàn cầu, Đảng ta nhấn mạnh: “Tiếp tục phát triển sâu rộng nâng
cao chất lượng nền văn hóa tiến tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, gắn kết chặt chẽ
và đồng bộ hơn với phát triển kinh tế - xã hội, làm cho văn hóa thấm sâu vào

4

mọi lĩnh vực đời sống xã hội” (Văn kiện Đại hội lần thứ X). Trong bối cảnh thế
giới có nhiều thay đổi, với xu thế hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, Việt
Nam tiếp tục công cuộc đổi mới toàn diện giáo dục, mở ra nhiều triển vọng phát
triển giáo dục nói chung và giáo dục tiểu học nói riêng. Đồng thời cũng đặt ra
nhiều thách thức với sự phát triển giáo dục đào tạo. Những thách thức, tồn tại
trong giáo dục mà chúng ta cần phải quan tâm như: chất lượng giáo dục đạo đức
ở một bộ phận học sinh còn hạn chế, việc xây dựng giá trị, chuẩn mực, niềm tin
và hành vi ứng xử của các thành viên trong nhà trường chưa được quan tâm
thích đáng và chưa thể hiện được nét riêng trong bản sắc văn hóa nhà trường so
với các trường khác. Việc đầu tư cơ sở vật chất cũng như cảnh quan, môi trường
sư phạm một số nơi đầu tư cũng chưa thật sự đáp ứng nhu cầu. Trong bối cảnh
ấy, việc xây dựng giá trị đạo đức, văn hóa, xây dựng hệ thống các giá trị của nhà
trường là rất cần thiết.
Với nhiệm vụ được phân cơng là Bí thư chi bộ, Hiệu trưởng nhà trường,
bản thân tôi thấy tâm huyết với vấn đề xây dựng văn hóa nhà trường. Bằng kinh
nghiệm ấp ủ, học tập và triển khai trong những năm học qua, tôi xin đưa ra
những biện pháp xây dựng hệ thống giá trị lòng tin của học sinh, phụ huynh và
mọi người. Chọn đề tài “Một số biện pháp xây dựng văn hóa nhà trường ở
trường Tiểu học Hương Sơn Thành phố Thái Nguyên ”, tôi hy vọng sẽ làm tốt
nhiệm vụ giáo dục ở một vùng đất có truyền thống hiếu học, góp phần phát triển
kinh tế - xã hội ở địa phương.
1.2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn, đề tài nhằm đề xuất một số
biện pháp xây dựng văn hóa nhà trường có tính khả thi, phù hợp với thực tế nhà
trường, góp phần nâng cao chất lượng quản lý nhà trường và giáo dục toàn diện
nhân cách cho học sinh, phấn đấu xây dựng trường học đạt chuẩn quốc gia mức
độ 2. Mặt khác, giúp học sinh có điều kiện học tập và rèn luyện tốt hơn, xây

dựng được hệ thống giá trị, niềm tin trong nhà trường.
1.3. Đối tượng nghiên cứu


5

Các biện pháp xây dựng văn hóa nhà trường ở Trường Tiểu học Hương
Sơn - Thành phố Thái Nguyên năm học 2021-2022.
1.4. Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp nghiên cứu xây dựng cơ sở lí thuyết.
- Phương pháp điều tra khảo sát thực tế.
- Phương pháp thu thập thông tin, xử lí số liệu, tổng kết kinh nghiệm


6

CHƯƠNG 2: NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2.1. Cơ sở lý luận
Trước hết, nhìn văn hóa nhà trường dưới góc độ truyền thống, năm 1983,
hai nhà nghiên cứu Schein và Deal và Peterson cho rằng : Văn hóa nhà trường
là một tổ hợp bao gồm những tiêu chuẩn, quy phạm, giá trị, niềm tin, nghi lễ,
những biểu tượng và sự kiện đã tạo nên “ nét riêng” của nhà trường. Tiếp tục
hướng nghiên cứu này, năm 1995, hai nhà nghiên cứu Stolp và Smith viết: Văn
hóa nhà trường có thể được định nghĩa như là các kiểu ý nghĩa được lưu truyền
theo lịch sử. Nó bao gồm những chuẩn mực, giá trị, niềm tin, các lễ hội, các lễ
nghi, những câu chuyện thần thoại và được hiểu theo các mức độ khác nhau bởi
các thành viên trong cộng đồng nhà trường. Hệ thống ý nghĩa này định hướng
suy nghĩ của mọi người và cách họ hành xử hoặc văn hóa nhà trường phổ thông
được hiểu là tập hợp các nguyên tắc, giá trị và niềm tin, nghi thức và nghi lễ,
các biểu tượng và câu chuyện hay giai thoại tạo nên cái “tôi” của nhà trường

và định hướng các thành viên trong nhà trường cùng làm việc. Cùng hướng
nghiên cứu này, năm 1993, Banks cho rằng : Nhà trường là một hệ thống xã hội
có văn hóa riêng của mình. Văn hóa đó bao gồm “các quy phạm, cơ cấu xã hội,
niềm tin, giá trị và mục tiêu”
Tiếp nữa, vào năm 1993, nhìn văn hóa nhà trường dựa trên ngun tắc
ứng xử, hai nhà nghiên cứu Deal và Bower đưa ra một cách hiểu khác về văn
hóa nhà trường: Văn hóa nhà trường phổ thơng là cách để các thành viên trong
nhà trường làm việc với nhau. Năm 2004, Tableman nhìn văn hóa nhà trường
dưới góc độ giá trị và niềm tin và sự đồng thuận trong việc thực hiện giáo dục
nhân cách con người, ơng viết: Văn hóa nhà trường phảm ảnh các ý tưởng được
chia sẻ về các nhất trí cơ bản, về các giá trị và niềm tin và các hiện thực văn
hóa tạo nên sự đồng nhất của nhà trường và là chuẩn cho hành vi mong đợi.
Có thể hiểu một cách tổng quát: “Văn hóa nhà trường là nhất trí cơ bản,
niềm tin và các giá trị được chia sẻ tạo nên cái tôi và cách làm việc của nhà
trường, cũng như định hướng cách cư xử giữa các thành viên của nhà trường
với nhau, được phản ánh qua các hiện thực văn hóa.”


7

Trong đó, các “nhất trí cơ bản” chính là cái mà tất cả thành viên của nhà
trường đều thừa nhận hay nhất trí khi làm việc với nhau; “niềm tin” được tạo
nên từ các nhất trí cơ bản và chính là tiền đề được cho là đúng để định hướng
hành vi; giá trị được tạo nên từ các nhất trí cơ bản và niềm tin. Đó chính là
những cái được cho là quan trọng, hay ý thức về việc cần phải làm để tạo nên
các nguyên tắc ứng xử. Nói cách khác, hành vi và cái tơi chính là tính đồng nhất
hay duy nhất của nhà trường giúp phân biệt giữa trường này với trường khác.
Văn hóa nhà trường được hình thành, phát triển trong quá trình xây dựng nhà
trường và thường được thể hiện thông qua các hiện thực văn hóa như: biểu
tượng, nghi thức, nghi lễ, các câu chuyện, giai thoại, ngôn ngữ, trang phục,…

hay mẫu hành vi, cách ứng xử được sử dụng trong nhà trường.
Các giá trị và chuẩn mực này phải tương đối bền vững, nghĩa là phải qua
trải nghiệm và thử thách của thời gian, phải biến thành niềm tin trong hành động
của mọi thành viên và trở thành biểu tượng trong từng mặt hoạt động của nhà
trường. Do đó, văn hóa nhà trường là sự thể hiện bản sắc tập thể, thông qua đó
mà các thành viên của nhà trường được kết nối với nhau để phấn đấu cho mục
tiêu chung, trách nhiệm chung.
2.2. Thực trạng việc xây dựng văn hóa nhà trường ở Trường Tiểu học
Hương Sơn
2.2.1. Đặc điểm tình hình địa phương.
Hương Sơn là một xã thuần nơng nằm về phía tây bắc huyện Tĩnh Gia,
cách trung tâm huyện khoảng 18 km. Đời sống của đại bộ phận người dân tương
đối ổn định do ngồi sản xuất nơng nghiệp nhiều hộ phát triển kinh doanh buôn
bán nhỏ, chăn nuôi…. Nhất là từ khi khu công nghiệp ở huyện Tĩnh Gia phát
triển, tạo công ăn việc làm cho nhiều lao động địa phương nên đời sống của
nhân dân được nâng lên. Hương Sơn cịn là một địa phương có truyền thống
hiếu học. Trường Tiểu học là một trong hai trường ra đời đầu tiên (cùng với
trường Tiểu học Hải Yến) của huyện Tĩnh Gia. Đặc biệt các cấp ủy Đảng, chính
quyền địa phương luôn quan tâm tới giáo dục. Đa số phụ huynh đều chăm lo tới
việc học hành của con em. Hằng năm, số lượng học sinh giỏi các cấp, học sinh


8

đậu vào đại học cao. Tình hình an ninh trật tự ổn định, khơng có học sinh trên
địa bàn mắc vào các tệ nạn xã hội.
Bên cạnh những thuận lợi, tình hình giáo dục ở Hương Sơn vẫn gặp
khơng ít khó khăn như: một bộ phận nhân dân có đời sống khó khăn như thơn
Phượng Áng (Vùng Cơng giáo) do nhiều gia đình đơng con nên việc chăm lo
cho con em chưa thật sự chu đáo, hay ở thôn Thanh Trung, nhiều phụ huynh đi

làm ăn xa nhà, để con em ở nhà với ơng bà. Chính vì vậy, việc học tập và giáo
dục các em học sinh ít nhiều bị ảnh hưởng.
2.2.2. Khái quát tình hình nhà trường.
Trước hết, là trường đạt chuẩn Quốc gia mức độ 1, trường Tiểu học
Hương Sơn ln duy trì và củng cố các tiêu chuẩn theo qui định.Trong những
năm học qua, nhà trường đã có những chuyển biến rõ nét, đặc biệt là cảnh quan
khuôn viên trường lớp ngày càng khang trang Xanh – Sạch – Đẹp với hệ thống
cơ sở vật chất tương đối đầy đủ phục vụ cho công tác dạy và học. Mạng lưới
trường lớp được qui hoạch ổn định, cơ sở vật chất hàng năm được nâng cấp theo
hướng kiên cố hoá.
Chất lượng giáo dục trong những năm gần đây từng bước được nâng cao.
Nhà trường thực hiện dạy đủ, dạy đúng các môn học theo qui định. thực hiện
nghiêm túc chương trình đổi mới phương pháp dạy học. Chú trọng giáo dục
các mặt chất lượng giáo dục đại trà và chất lượng mũi nhọn, đổi mới cách học
theo phương pháp tích cực, học sinh tự phát huy tính tích cực và sáng tạo trong
học tập. Thường xuyên tổ chức tốt các hoạt động bổ trợ khác, các cuộc thi, các
đợt vận động do ngành tổ chức nhằm góp phần vào việc giáo dục học sinh phát
triển
toàn diện.
Đội ngũ giáo viên nhà trường đã dần được ổn định về số lượng và chất
lượng.


9

Năm học

2014-

GV

GV

Số SKKN

Số cán

đạt

trên

được công

bộ GV

chuẩn

chuẩn

26

%)
100

(%)
73,9

nhận
Huyện Tỉnh
1

1

2015
2015-

26
100
73,9
4
2016
2016-2017
25
100
96
Tổng hợp chất lượng giáo dục 3 năm gần đây:

GV giỏi
Huyện Tỉnh

1

1

Đánh giá theo thơng tư 32
Hạnh
Năm học

kiểm
TH
CĐĐ

ĐĐ

Văn hố đại trà
G

K

2013-

558
0
102
2014
Đánh giá theo thơng tư 30
Phẩm chất
Năm học
20142015
20152016

233

Năng lực

TB

Số học sinh giỏi
Y

210 13

Trườn

Huyệ

g

n

102

32

Kiến thức, kĩ

Học sinh
được khen

HSH
TCT

Tỉnh

TH

3

116

HSHTCTT

Đạt
SL TL

SL

TL

năng
Hồn thành
SL
TL

538

100

528

98,1

528

98,1

358

93

558

100

550

98,2

550

98,2

387

112

Đạt

thưởng

H

Bên cạnh những thành tích đã đạt được, nhà trường vẫn cịn có đối mặt
với những khó khăn nhất định như: Chất lượng đội ngũ: Trình độ chuyên
môn chưa đồng đều, việc đổi mới phương pháp dạy học của số ít giáo viên
thực hiện chưa được hiệu quả, giáo viên đạt danh hiệu giáo viên dạy giỏi cấp
huyện còn thấp. Một bộ phận học sinh phải tự lập khi bố mẹ đi làm ăn ở xa,
hoặc bố mẹ mải làm ăn khơng có thời gian quan tâm đến các em (thôn Thanh


10

Trung). Một bộ phận học sinh điều kiện kinh tế gia đình gặp nhiều khó khăn ảnh
hưởng đến việc học tập của các em (thôn Phượng Áng).
Về cơ sở vật chất, nhà trường vẫn còn thiếu các phòng chức năng theo yêu
cầu
2.2.3. Thực trạng các hoạt động xây dựng văn hóa nhà trường ở trường Tiểu
học Hương Sơn trong những năm qua.
Trong những năm qua, nhà trường cũng đã tạo ra được những giá trị cốt
lõi trong văn hóa nhà trường, mà nổi bật trong đó là: đồn kết, sáng tạo, chất
lượng, tự tin, thân thiện. Tuy nhiên, nhà trường gặp nhiều khó khăn trong việc
xây dựng văn hóa nhà trường đó là:
1. Việc xác định các thành tố cấu thành trong văn hóa nhà trường cịn lúng
túng;
2. Nhận thức của một bộ phận cán bộ giáo viên, nhân viên về việc xây dựng
giá trị cốt lõi trong văn hóa nhà trường có những lúc chưa đúng đắn;
3. Các giá trị văn hóa có nhiều giá trị đã có, có nhiều giá trị đang được xây
dựng và phát triển nhưng chưa được mọi người thừa nhận và xem như đó
là mục tiêu cần được quan tâm, chú ý xây dựng và phát triển hàng ngày;
4. Một bộ phận nhỏ cán bộ giáo viên nhân viên có biểu hiện thiếu tinh thần
trách nhiệm (xuất hiện sức ì, khơng muốn phấn đấu, không quan tâm đến
chất lượng hiệu quả công việc, hay quan tâm đến quyền lợi cá nhân, so
bì…) khó tiếp nhận cái mới, ngôn ngữ, trang phục không phù hợp với môi
trường công tác;
5. Việc bổ sung cơ sở vật chất cịn gặp nhiều khó khăn do thiếu về nguồn lực
tài chính. Nhà trường cịn thiếu phịng làm việc của Hiệu trưởng, Phó hiệu
trưởng và các phịng chức năng khác.
Những khó khăn trên đây có tác động khơng nhỏ trong q trình xây dựng
văn hóa nhà trường ở trường Tiểu học Hương Sơn. Vấn đề đặt ra là phải tìm ra
những biện pháp phù hợp với điều kiện nhà trường để có thể xây dựng văn hóa
nhà trường phát triển hiệu quả. Xây dựng được hệ giá trị cốt lõi để khẳng định
được vị trí và thương hiệu của nhà trường.

11

2.3. Các biện pháp thực hiện
2.3.1 Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, hiệu quả quản lý của Ban Giám
hiệu trong việc thực hiện nhiệm vụ xây dựng nhà trường văn hố.
Đây là giải pháp có tính chất quyết định tới việc nâng cao chất lượng và
hiệu quả xây dựng văn hóa nhà trường ở trường Tiểu học Hương Sơn trong giai
đoạn hiện nay. Xây dựng văn hóa nhà trường nhằm đáp ứng những nhu cầu văn
hoá, giáo dục học sinh, góp phần hình thành và hồn thiện nhân cách của học
sinh. Xây dựng văn hóa nhà trường tốt đẹp cần thiết có sự chỉ đạo và tham gia
của các cấp uỷ Đảng, sự quản lý của Ban giám hiệu Nhà trường trong việc thực
hiện nhiệm vụ.
Trên thực tế, hoạt động xây dựng văn hóa nhà trường ở trường Tiểu học
Hương Sơn trong những năm qua đã cho thấy sự lãnh đạo, chỉ đạo của chi bộ
Đảng và quản lý của Ban giám hiệu có vai trị đặc biệt quan trọng, mang tính
chất quyết định.
a. Đối với Chi bộ nhà trường:
- Phối hợp cùng với chính quyền tổ chức học tập, quán triệt các chủ trương nghị
quyết của Đảng, chế độ chính sách, pháp luật của Nhà nước, nội qui, qui định
của ngành, của nhà trường, địa phương về giáo dục. Từ đó, cần nhận thức đầy
đủ về vai trị của văn hố và xây dựng văn hóa nhà trường trong thời kỳ Cơng
nghiệp hóa, Hiện đại hóa đất nước. Khắc phục cái nhìn phiến diện về xây dựng
văn hóa nhà trường, coi xây dựng văn hóa nhà trường đơn thuần chỉ là các hoạt
động mang tính chất bề nổi, không quan tâm đến chiều sâu.
- Chỉ đạo cho Ban giám hiệu và Ban chấp hành Cơng đồn phối hợp triển khai
và hướng dẫn Ban chỉ đạo nhà trường vận động Cán bộ giáo viên, nhân viên
trong cơ quan đăng ký xây dựng đơn vị có đời sống Văn hóa cấp Tỉnh.
- Chỉ đạo thành lập ban vận động xây dựng trường học có đời sống văn hóa tốt

năm học.
Kinh nghiệm cho thấy, ở cơ sở nào có sự lãnh đạo, chỉ đạo chặt chẽ của
các cấp uỷ Đảng, có sự đi sâu, đi sát trong chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ, kiểm tra,
đánh giá các phong trào, các hoạt động thì ở đó hoạt động xây dựng văn hóa nhà


12

trường có sự chuyển biến tốt. Điều này hồn tồn dễ hiểu bởi ở cơ sở nào vai trò
lãnh đạo, sự chỉ đạo của Đảng và sự quản lý của Nhà nước được thực hiện tốt thì
từ việc hoạch định chương trình, kế hoạch hoạt động đến việc tổ chức thực hiện
và kết quả thực hiện xây dựng văn hóa nhà trường đều đạt kết quả cao.
b. Đối với Ban giám hiệu nhà trường:
Thực hiện hình thức tuyên truyền, nhằm giáo dục cho cán bộ giáo viên,
học sinh trong nhà trường về xây dựng nếp sống văn minh, đời sống văn hóa
trong nhà trường, tham mưu với phụ huynh trồng mới thêm nhiều cây xanh, tạo
cảnh quan môi trường luôn xanh - sạch - đẹp.
Vận động 100% Cán bộ giáo viên, nhân viên đăng ký xây dựng đơn vị có
đời sống văn hóa tốt và thực hiện có hiệu quả phong trào “Trường học thân
thiện, học sinh tích cực”, “Cổng trường em sạch đẹp - an toàn”.
Vận động các em học sinh biết chăm sóc sức khỏe, giữ gìn vệ sinh chung
và cá nhân, bảo vệ sinh môi trường - xanh – sạch - đẹp. Tổ chức 100% khám sức
khỏe ban đầu cho học sinh và tuyên truyền phòng bệnh học đường, các bệnh
truyền nhiễm khác.
c. Đối với Ban chấp hành Cơng đồn:
Phối hợp tổ chức tốt các hoạt động văn hóa văn nghệ; thể dục thể thao.
Thơng qua các hoạt động này nhằm xây dựng “Trường học thân thiện, học sinh
tích cực”, ngăn ngừa và phịng chống có hiệu quả các tệ nạn xã hội xâm nhập
vào trường; hoàn thành tốt các chỉ tiêu thi đua Nghị quyết Đại hội chi bộ, Đại
hội Cơng đồn và Hội nghị cán bộ - cơng chức từng nhiệm kỳ đề ra.

Ln có sự phối hợp chặt chẽ, đầy trách nhiệm, tất cả vì sự nghiệp Giáo
dục - Đào tạo ở trường; chung vai gánh vác, chia sẻ trách nhiệm, tạo điều kiện
thuận lợi cho mỗi cá nhân phát triển.
Vận động 100% Đoàn viên cơng đồn trong đơn vị đăng ký xây dựng
đơn vị có đời sống văn hóa tốt và vận động mỗi đồn viên cơng đồn là hạt nhân
tích cực hưởng ứng thực hiện xây dựng đời sống văn hóa ở nhà trường. Chỉ đạo
toàn thể đoàn viên đăng ký thực hiện các tiêu chí xây dựng gia đình văn hóa, cơ
quan văn hóa gắn liền với cuộc vận động “Dân chủ - kỷ cương - tình thương -


13

trách nhiệm”
2.3.2. Nâng cao nhận thức cho cán bộ, giáo viên và học sinh về tầm quan
trọng của công tác xây dựng văn hố nhà trường.
Mục đích của việc làm trên là làm cho cán bộ quản lý, giáo viên, học sinh
thấy rõ vai trò ý nghĩa tốt đẹp, tầm quan trọng của cơng tác xây dựng văn hóa
nhà trường, trên cơ sở đó mỗi người, mỗi bộ phận xác định rõ ý thức trách
nhiệm, chủ động, tự giác, tích cực tham gia cơng tác này; tạo sự nhất trí cao và
phối hợp đồng bộ giữa các tổ chức, các lực lượng đối với cơng tác xây dựng văn
hóa nhà trường.
Tập trung thực hiện một số biện pháp sau:
- Tổ chức các cuộc tuyên truyền, phổ biến về nội dung, vai trị ý nghĩa, tầm
quan trọng của cơng tác xây dựng văn hóa nhà trường trong cán bộ, giáo viên và
học sinh; đến cha mẹ học sinh.
- Đưa nội dung cơng tác xây dựng văn hóa nhà trường vào kế hoạch hoạt động
của nhà trường, của các tổ chuyên môn, của Cơng đồn, của Đồn
TNCSHCM,của Liên đội, của các lớp và là một tiêu chí trong xếp loại thi đua
các tập thể, cá nhân của nhà trường.
- Tổ chức các lớp tập huấn về nội dung, phương pháp, kỹ năng xây dựng văn

hóa nhà trường cho giáo viên và học sinh.
- Định kỳ hàng năm ít nhất một lần hội nghị, hội thảo, nói chuyên chuyên sâu
về vấn đề xây dựng văn hóa nhà trường (thường là vào đầu năm học); Lực lượng
chủ trì tổ chức, triển khai là lãnh đạo nhà trường hoặc tổ trưởng chun mơn, Bí
thư Đồn TNCS Hồ Chí Minh.
- Hàng tháng (vào giờ chào cờ tuần đầu) đối với nhà trường, vào sinh hoạt tập
thể cuối tuần của các lớp đều có nội dung nêu gương người tốt việc tốt trong xây
dựng văn hóa nhà trường, kết hợp với phong trào “Mỗi tuần một câu chuyện về
Bác” ; đồng thời phê bình nhắc nhở các biểu hiện thiếu văn hóa, vi phạm các nội
quy, quy chế, quy định, các chuẩn mực mà nhà trường, từng lớp đã xây dựng.


14

- Khi họp hội cha mẹ học sinh, phổ biến nội dung xây dựng văn hóa nhà trường
để cha mẹ học sinh nắm được, trên cơ sở đó phối hợp cùng nhà trường tuyên
truyền giáo dục con em.
2.3.3. Phát huy tính dân chủ trong hoạt động của nhà trường; tạo sự đồng
thuận, thống nhất cao trong cơng tác quản lí, chỉ đạo và điều hành cơng việc
nói chung và chỉ đạo phát triển văn hóa nhà trường nói riêng.
Nói đến dân chủ, Chủ tịch Hồ Chí Minh cho rằng “ Dân chủ là cái quí báu
nhất của nhân dân, là chìa khóa vạn năng để giải quyết mọi khó khăn; dân là chủ
và dân làm chủ”. Dân là chủ, dân làm chủ kết hợp lại với nhau thành văn hóa
dân chủ. Chính vì vậy trong trường học, dân chủ đóng một vai trò hết sức quan
trong. Thực hiện tốt dân chủ trong trường học một mặt phát huy và bảo đảm
quyền làm chủ, sức sáng tạo của cán bộ, giáo viên, nhân viên trong nhà trường,
mặt khác nâng cao hơn nữa trách nhiệm của lãnh đạo, thủ trưởng cơ quan, thơng
qua đó nhằm động viên, huy động tối đa sức mạnh vật chất và tinh thần to lớn
của phụ huynh học sinh, của chính quyền địa phương, của các đồn thể trong
nhà trường, nhằm tạo ra bầu khơng khí dân chủ cởi mở, đồn kết nội bộ, góp

phần giữ vững kỉ cương, duy trì nền nếp nguyên tắc và hoạt động dạy, học trong
nhà trường. Vì vậy để phát huy dân chủ trong hoạt động của nhà trường cần thực
hiện những biện pháp sau:
- Triển khai, tuyên truyền đầy đủ các văn bản chỉ đạo của cấp trên đến cán bộ
giáo viên và học sinh. Đặc biệt đẩy mạnh việc tuyên truyền và thực hiện các
cuộc vận động, các phong trào thi đua như : “ Học tập và làm theo tấm gương
đạo đức Hồ Chí Minh”; “ Hai khơng”; “ Mỗi thầy cô giáo là một tấm gương tự
học và sáng tạo”… Xây dựng và triển khai kịp thời các nội qui, qui định,các kế
hoạch công tác của nhà trường để tạo nên sự thống nhất, tính pháp lí, tính khoa
học trong cơng tác quản lí.
- Thực hiện đều đặn việc họp lãnh đạo hàng tháng, hội ý giao ban hàng tuần và
khi có cơng việc đột xuất trước khi triển khai đến toàn thể cán bộ giáo viên,
nhân viên và học sinh. Các ý kiến đều được quan tâm, phân tích một cách
nghiêm túc và nếu hợp lí thì được bổ sung vào kế hoạch.


15

- Trong các cuộc họp cũng như trong điều hành cơng việc, Ban giám hiệu ln
đề cao tính tơn trọng nhau, lắng nghe ý kiến thể hiện rõ tính dân chủ, đóng góp ý
kiến thẳng thắn, trình bày quan điểm cá nhân trước những vấn đề đặt ra. Luôn
quan tâm đến việc tạo khơng khí dân chủ, thoải mái trong trường để nhận được
các ý kiến mạnh dạn, đa dạng, đa chiều từ cán bộ giáo viên. Chính vì thế đã phát
huy được sức mạnh tập thể trong việc thực hiện nhiệm vụ và mang lại hiệu quả
cao. Trong năm học tùy từng thời điểm để xác định nhiệm vụ trọng tâm. Cơng
tác chỉ đạo cần sát sao (có những thời điểm cần phải mạnh mẽ, quyết liệt) để các
kế hoạch được thực hiện đảm bảo về mặt tiến độ, cơng việc khơng bị chồng
chéo và đảm bảo tính hiệu quả.
2.3.4. Xây dựng kế hoạch trong việc xây dựng và phát triển VHNT
Trong mỗi nhà trường, văn hóa tồn tại một cách tự nhiên, khách quan. Do

vậy, nhà trường nào cũng có văn hóa của riêng mình, chỉ có điều bản chất của
văn hóa đó là gì? Các giá trị của nó ra sao? Văn hóa đó được hình thành tự phát
hay là kết quả của cả một quá trình xây dựng có chủ đích rõ ràng của quản lý
nhà trường cũng như sự thống nhât của tập thể sư phạm? Cịn nữa, nhà trường
đó có ý thức rõ những điểm mạnh để phát huy và điểm chưa mạnh để khắc phục
hay khơng? Phát triển văn hóa nhà trường khơng phải chuyện ngày một ngày hai
mà cần có những bước đi phù hợp. Trường chúng tôi đã xây dựng và phát triển
văn hóa nhà trường dựa trên cơ sở mơ hình xây dựng văn hóa tổ chức gồm 11
bước cụ thể như sau:
1. Tìm hiểu mơi trường và các yếu tố ảnh hưởng tới chiến lược phát triển của
nhà trường trong tương lai xem những yếu tố nào có ảnh hưởng nhất làm
thay đổi chiến lược phát triển của tổ chức nhà trường;
2. Xác định đâu là giá trị cốt lõi làm cơ sở cho thành công. Đây là bước cơ
bản nhất. Các giá trị cốt lõi phải là các giá trị khơng phai nhịa theo thời
gian và là trái tim và linh hồn của nhà trường;
3. Xây dựng tầm nhìn – một bức tranh lý tưởng trong tương lai – mà nhà
trường sẽ vươn tới. Đây là định hướng để xây dựng văn hóa nhà trường,


16

thậm chí có thể tạo lập một nền văn hóa tường lai cho nhà trường khác hẳn
trạng thái hiện tại;
4. Đánh giá văn hóa hiện tại và xác định những yếu tố văn hóa nào cần thay
đổi. Văn hóa thường tiềm ẩn, khó thấy nên việc đánh giá là cực kỳ khó
khăn, dễ gây nhầm lẫn vì các chủ thể văn hóa vốn đã hịa mình vào nền
văn hóa đương đại, khó nhìn nhận một cách khách quan sự tồn tại của
những hạn chế và những mặt trái, mặt tiêu cực cần thay đổi;
5. Tập trung nghiên cứu, đề xuất giải pháp làm gì và làm thế nào để thu hẹp
khoảng cách của những giá trị văn hóa hiện có và văn hóa tương lai của

nhà trường;
6. Xác định vai trò của lãnh đạo trong việc dẫn dăt thay đổi và phát triển văn
hóa nhà trường. Lãnh đạo phải thực hiện vai trò người đề xướng, người
hướng dẫn các nỗ lực thay đổi. Lãnh đạo lại có vai trị hoạch định tầm
nhìn, truyền bá cho mọi thành viên nhận thức đúng tầm nhìn đó, có sự tin
tưởng và cũng nỗ lực thực hiện; cũng như chính lãnh đạo là người có vai
trị xua đi những đám mây ngờ vực, lo âu của các thành viên trong tổ chức
nhà trường;
7. Soạn thảo một kế hoạch, một phương án hành động cụ thể, chi tiết tới từng
việc, từng người, phù hợp với các điều kiện thời gian và nguồn lực khác để
có thể thực thi được kế hoạch đó;
8. Phổ biến nhu cầu thay đổi, viễn cảnh tương lai để mọi người cùng chia sẻ,
từ đó, động viên tinh thần, tạo động lực cho đội ngũ cán bộ giáo viên trong
nhà trường có sự đồng thuận, hiểu rõ vai trị, vị trí, quyền lợi và trách
nhiệm của mình trong việc nỗ lực tham gia xây dựng, phát triển văn hóa
mới cho nhà trường;
9. Giúp cho mọi người, mọi bộ phận nhận rõ những trở ngại của sự thay đổi
một cách cụ thể, từ đó, động viên, khích lệ các cá nhân mạnh dạn từ bỏ
thói quen cũ khơng tốt, chấp nhận vất vả để có sự thay đổi tích cực hơn;
10.Thể chế hóa , mơ hình hóa và củng cố, cải thiện liên tục sự thay đổi văn
hóa; coi trọng việc xây dựng và động viên mọi người noi theo các hình


17

mẫu lý tưởng phù hợp với mơ hình văn hóa nhà trường đang hướng tới. Sự
khích lệ kèm theo một cơ chế khen thưởng có sức động viên thiết thực là
rất cần thiết;
11.Thường xuyên đánh giá văn hóa nhà trường và thiết lập các chuẩn mực
mới, những giá trị mới mang tính thời đại; đặc biệt là các giá trị học tập

không ngừng và thay đổi thường xuyên. Việc truyền bá các giá trị mới cho
mọi thành viên trong nhà trường cần được coi trọng song song với việc
duy trì những giá trị, chuẩn mực tốt đã xây dựng được là lọc bỏ những
chuẩn mực, giá trị cũ lỗi thời hoặc gây ra ảnh hưởng tiêu cực cho tiến trình
phát triển của văn hóa nhà trường.
2.3.5. Xác định hệ giá trị cốt lõi của văn hóa nhà trường
Ban giám hiệu vạch ra kế hoạch xây dựng hệ thống giá trị cốt lõi của nhà
trường. Bắt đầu từ sự tìm kiếm, hệ thống những giá trị đã có, những giá trị nào
cần xây dựng, tổ chức cho đội ngũ thảo luận để vừa tăng cường vai trị trách
nhiệm của tồn thể đội ngũ, vừa thể hiện được tính chia sẽ, xây dựng và phát
triển.
Việc xây dựng hệ thống các giá trị nên đồng thời với việc lập kế hoạch
chiến lược, trong việc xây dựng sứ mệnh, tầm nhìn và xây dựng kế hoạch trường
đạt chuẩn quốc gia. Sau đây là một số giá trị hiện có và giá trị cần xây dựng
hoặc thực hiện tốt hơn ở đơn vị:
* Hệ thống giá trị hiện có
Đội ngũ trẻ, có tay nghề, ham học hỏi, đoàn kết giúp nhau, tinh thần trách
nhiệm cao, ứng dụng cơng nghệ thơng tin tốt.
Bầu khơng khí đơn vị cỏi mở, dân chủ, luôn động viên, cổ vũ sự hồn
thành cơng việc.
Ln đổi mới, sáng tạo trong cơng tác quản lí và dạy, học.
Mối quan hệ thân thiện trong nhà trường và ngồi xã hội.
Sự phối hợp cơng tác tốt.
Trường lớp xanh – sạch – đẹp.
Việc trang trí, bố trí các phịng hiện có hợp lý.


18

Học sinh có đồng phục riêng phù hợp.

Học sinh, chăm ngoan, có nhiều học sinh vượt khó vươn lên trong học tập.
Học sinh gần gũi với thầy cô.
Học sinh tự giác chấp hành nội quy trường lớp.
Phụ huynh tin tưởng, tạo được lòng tin các cấp quản lý và đối với các
trường bạn.
Được sự quan tâm của các cấp lãnh đạo, sự phối hợp của các đoàn thể.
* Những giá trị cần xây dựng hoặc cần thực hiện tốt hơn
Tham mưu lãnh đạo các cấp xây dựng thêm các chức năng.
Văn hóa trong bố trí kiến trúc vật lý của trường: sơ đồ bố trí các phịng
phải hợp lý, bố trí, trang trí trong từng phịng phù hợp. Tạo một số tiểu
cảnh trong nhà trường, trang trí thêm khẩu hiệu, tăng cường cây xanh, cây
cảnh và bố trí khu vực trồng hợp lý.
Văn hóa trong giao tiếp: thầy với trị, trò với thầy, đồng nghiệp, lãnh đạo,
cấp dưới, phụ huynh học sinh,...
Văn hóa trong sử dụng đồ dùng dạy học.
Xây dựng sứ mệnh, hệ thống giá trị cơ bản, tầm nhìn và cơng khai rộng
rãi.
Nâng cao chất lượng giáo dục đại trà và mũi nhọn, tạo lòng tin vững chắc
cho học sinh và phụ huynh.
Nâng cao hơn chất lượng đội ngũ.


19

Hình 1.2. Cổng trường sạch đẹp- an tồn
Việc xác định các giá trị cốt lõi của nhà trường được tiến hành theo các
bước sau:


20

1. Cung cấp thông tin về các giá trị đã có trong trường.
2. Nêu một số giá trị được coi là quan trọng nhất như : đoàn kết, thân
thiện, đổi mới, chất lượng, khẩn trương trong công việc, tự giác, tự
tin, tích cực.....
3. Đọc tên từng giá trị và ghi lên bảng.
4. Xác định xem giá trị nào giống hoặc nằm trong giá trị khác gạch bỏ.
5. Mỗi cán bộ giáo viên, nhân viên tự chọn từ 3 đến 5 giái trị mà mình
cho là quan trọng nhất
6. Tổng hợp các giá trị được chọn nhiều nhất.
7. Thảo luận về ý nghĩa các giá trị đã được chọn và xác định, thống nhất
lựa chọn Hệ giá trị cốt lõi của nhà trường.
Khi xây dựng xong cần thể chế hàng năm một cách cụ thể gắn với nhiệm
vụ năm học hàng năm. Thực hiện tốt việc tổ chức sơ kết, đánh giá từng học kỳ
và năm học. Khi cần thiết thì tổ chức đóng góp ý kiến và điều chỉnh kịp thời.
2.3.6. Chỉ đạo thực hiện tốt các cuộc vận động và phong trào thi đua “Xây
dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”
Tuyên truyền tới đội ngũ CBGV- HS, phụ huynh, các tổ chức đoàn thể
trong và ngoài nhà trường về nội dung các cuộc vận động và phong trào thi đua.
Thường xuyên quan tâm đến công tác chỉ đạo các hoạt động giáo dục ngoài giờ
lên lớp như tổ chức các hội thi văn nghệ, Thể dục thể thao, An tồn giao thơng;
các trị chơi dân gian, các hoạt động giao lưu các câu lạc bộ như : Câu lạc bộ
Toán, câu lạc bộ Tiếng Việt, Tiếng Anh, Câu lạc bộ Nghệ thuật, Thể dục thể
thao…. Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh như : kĩ năng phòng chống đuối
nước, kĩ năng giao tiếp, kĩ năng phòng chống xâm hại tình dục trẻ em, nạn ấu
dâm ….


21

Hình 3.4. Học sinh tham gia các trị chơi dân gian

Hình 5. Giao lưu câu lạc bộ

Hình 6. Giao lưu văn nghệ

Chú trọng xây dựng các mối quan hệ thân thiện, văn hóa giữa giáo viên
với giáo viên, giáo viên với học sinh, học sinh với học sinh, giáo viên với phụ
huynh học sinh; giáo viên với cán bộ quản lí; cán bộ quản lí với giáo viên. Tư
vấn cho phụ huynh cách giáo dục, ứng xử với con cái. Việc giao tiếp ứng xử
trong nhà trường phải thể hiện tính mơ phạm, thể hiện sự nhân ái, thân thiện, tôn
trọng nhau. Việc xưng hô trong giao tiếp phải đúng mực.
Về trang phục của cán bộ giáo viên phải gọn gàng, đẹp, không gây phản
cảm trong nhà trường. Đây cũng là vấn đề ngành giáo dục đang quan tâm vì trên
thực tế có một số nữ cán bộ giáo viên có xu thế ăn mặc quá “ gợi cảm” có thể
nói là khơng phù hợp với mơi trường giáo dục và công việc hàng ngày.
Mỗi cán bộ giáo viên phải chú ý giữ gìn uy tín, phẩm chất, lối sống….
khơng để tạo ra những luồng thông tin xấu về đội ngũ cán bộ giáo viên của
trường, của ngành. Trong thời đại công nghệ thông tin bùng nổ việc sự dụng các


22

trang mạng xã hội cần phải thận trọng. Cần phải biết xử lí các thơng tin, nếu
chưa biết đúng sai không chia sẻ các bài viết tùy tiện trên trang cá nhân nhất là
các thông tin làm ảnh hưởng tới nhà trường, tới ngành.
2.3.7. Xây dựng và phát triển chất lượng, hiệu quả giáo dục để củng cố và tạo
thương hiệu cho nhà trường.
Xây dựng cơ cấu tổ chức trong nhà trường hợp lí, nhằm phát huy vai trị
trách nhiệm và thế mạnh của các thành viên trong nhà trường trong việc thực

hiện nhiệm vụ được giao. Lựa chọn được các tổ khối trưởng vững vàng về
chuyên môn nghiệp vụ, có uy tín cao trong đồng nghiệp và học sinh, có năng lực
trong cơng tác quản lí chỉ đạo. Quan tâm đến việc tạo dựng uy tín cho đội ngũ để
việc quản lí chỉ đạo của tổ khối trưởng nói riêng và nhà trường nói chung đạt
hiệu quả cao. Lựa chọn đội ngũ cốt cán có chun mơn giỏi, nhiệt tình. Chọn
cán bộ giáo viên có năng lực chun biệt trong một số lĩnh vực để bố trí cơng
việc nhằm phát huy thế mạnh của họ (ví dụ một giáo viên có khả năng về Tin
học thì bố trí cho phụ trách thêm mảng công nghệ thông tin của nhà trường…).

Hình 7. Một tiết học nhóm

Hình 8. Tiết học có hỗ trợ công nghệ thông tin

Tập trung nâng cao chất lượng dạy học và giáo dục. Từng bước áp dụng
từng phần mơ hình trường học mới VNEN vào giảng dạy nhằm đổi mới phương
pháp dạy học tạo hứng thú học tập cho học sinh. Việc áp dụng mơ hình trường
học mới cần phải được lựa chọn từng phần cho phù hợp với điều kiện nhà
trường. Ví dụ: tổ chức học nhóm cần chọn những hoạt động phù hợp hay bài dạy
phù hợp. Hay ở những bài cụ thể cần ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng
dạy để cung cấp thêm tranh ảnh, tư liệu phong phú giúp bài dạy thêm sinh động.


23

Việc tổ chức các hoạt động dạy học đa dạng phong phú giúp học sinh tích cực
học tập, kích thích tư duy sáng tạo của các em, giờ học sôi nổi khơng gị ép việc
tiếp thu bài của các em thoải mái dẫn đến chất lượng giáo dục được nâng lên.
Huy động nguồn lực bổ sung tăng cường cơ sở vật chất để tạo điều kiện
cho bộ máy quản lí nhà trường hoạt động đều và hoạt động dạy học hiệu quả.
Nhà trường đã trang bị 5 máy tính xách tay và 2 máy bàn, 1 máy chiếu. Trong đó

có 3 máy tính phục vụ cho cơng tác quản lí cịn 3 máy phục vụ cho cơng tác thư
viện, giảng dạy và tự học, tự bồi dưỡng của cán bộ giáo viên
2.3.8. Xây dựng qui tắc ứng xử văn hóa nhà trường. phối hợp tốt với các ban
ngành đoàn thể trong và ngồi nhà trường trong cơng tác giáo dục đạo đức
cho học sinh
2.3.8.1. Xây dựng quy tắc ứng xử văn hóa nhà trường
Ứng xử văn hóa là một truyền thống q báu khơng chỉ của nhà trường
mà đó cũng chính là truyền thống của dân tộc ta. Khi gặp một tình huống khó
đến đâu nếu chúng ta giữ vững ngun tắc ứng xử có văn hóa thì dù việc thế nào
cũng có kết quả tốt đẹp.
Nhà trường đã xây dựng qui tắc ứng xử văn hóa dành cho cán bộ giáo
viên, nhân viên và học sinh. Ban giám hiệu phối hợp với Cơng đồn, Đồn thanh
niên, Liên đội thiếu niên tổ chức triển khai thực hiện và rút kinh nghiệm qua
từng năm học.
a. Xây dựng mối quan hệ thân thiện giữa thầy và trị:
- Thầy cơ giáo phải hết lòng thương yêu giúp đỡ học sinh, tạo nhiều cơ hội
để các em có điều kiện gần gũi, giao tiếp, tâm sự.
- Thể hiện được sự công bằng trong đánh giá, dành nhiều cảm thông cho học
sinh bị hạn chế về học lực.
- Thầy cô, lãnh đạo nhà trường phải hịa mình vào các buổi sinh hoạt tập thể,
các buổi lao động, các hoạt động Giáo dục ngoài giờ lên lớp cùng với học sinh.
- Phải bình tĩnh, suy nghĩ chín chắn khi giải quyết các tình huống liên quan
đến học sinh, để làm sao sau khi giải quyết học sinh cảm thấy mến phục, mang
được tính giáo dục cao.


24

- Lãnh đạo nhà trường sắp xếp thời gian để tiếp xúc nhiều với học sinh, kịp
thời giải quyết mọi nguyện vọng chính đáng của học sinh.

b. Xây dựng mơi trường quan hệ thân thiện giữa trò và trò:
- Thầy cô giáo mà trước hết là giáo viên chủ nhiệm phải kịp thời phát hiện và
ngăn chặn những mâu thuẫn xảy ra giữa học sinh với nhau.
- Tạo môi trường để cho các em có điều kiện giao tiếp giữa các học sinh
trong lớp, giữa lớp này và lớp khác.
- Tạo điều kiện cho học sinh quan tâm, giúp đỡ lẫn nhau khi có hồn cảnh
khó khăn, trong học tập cũng như trong rèn luyện.
- Quan tâm rèn luyện ý thức tự giác cho học sinh.
- Xây dựng đội ngũ cán bộ lớp đáng tin cậy, có uy tín với lớp theo mơ hình
trường học mới VNEN. Xây dựng lớp học văn hóa.
c. Xây dựng mối quan hệ thân thiện giữa thầy với thầy:
- Trước hết là thực hiện tốt quy chế dân chủ trường học, công khai minh bạch
các hoạt động, đặc biệt là nguồn tài chính.
- Xây dựng tốt mối quan hệ giữa các thành viên trong lãnh đạo nhà trường và
với tập thể Cán bộ giáo viên, nhân viên..
- Lãnh đạo phải đối xử thật sự công bằng với mọi người.
- Lãnh đạo tạo mọi cơ hội để cho cán bộ, giáo viên có cơ hội giao tiếp, tâm
sự.
- Lãnh đạo giải quyết công việc cần nhẹ nhàng, hợp tình hợp lý; phải lắng
nghe dư luận để chọn lọc, tôn trọng những ý kiến của đồng nghiệp, phải biết hy
sinh.
- Kịp thời chia sẻ những hoàn cảnh khó khăn giữa đồng nghiệp với nhau.
- Phát huy vai trị “tổ ấm” của tổ cơng đồn trong xây dựng mối quan hệ giữa
các thành viên trong nhà trường
d. Xây dựng mối quan hệ thân thiện giữa thầy với phụ huynh
- Tiếp xúc với phụ huynh phải niềm nở thân thiện.
- Thường xuyên giữ liên lạc với phụ huynh trong việc giáo dục học sinh.
- Trao đổi biện pháp giáo dục học sinh qua các kì họp phụ huynh, hoặc trao

25

đổi riêng kịp thời với những trường hợp đặc biệt.
- Lắng nghe ý kiến phụ huynh đóng góp cho cơng tác giáo dục học sinh.
- Giải thích rõ những vấn đề mà phụ huynh còn thắc mắc với thái độ nhã
nhặn, mềm mỏng.
- Tạo mối qua hệ tốt, phát huy tối đa sự ủng hộ của phụ huynh đối với lớp nói
riêng và nhà trường nói chung.
2.3.8.2. Các nội dung qui tắc ứng xử văn hóa trong nhà trường.
a. Đối với học sinh:
- Quan hệ bạn bè mật thiết, cởi mở trên tinh thần động viên tích cực học tập,
rèn luyện.
- Khơng phát ngơn bừa bãi, lời nói khi diễn đạt có văn hóa.
- Hàng ngày đến trường, lớp, bạn bè chào hỏi thân thiện, vui vẻ.
- Có thái độ kính trên nhường dưới, sẵn sàng chia sẻ với mọi người.
- Khi gặp thầy cô giáo, cán bộ nhân viên chào hỏi niềm nở.
- Tuyệt đối khơng gây gổ, xích mích, xâm phạm thân thể lẫn nhau.
- Tự giác sửa chữa lỗi lầm khi vi phạm các điều nội quy của nhà trường.
- Ln có ý thức xây dựng bảo vệ trường lớp ngày càng xanh sạch đẹp hơn.
- Có ý thức tham gia bảo vệ các cơng trình văn hóa, di tích lịch sử của địa
phương.
- Khi có khách đến thăm trường phải biết chào hỏi lịch sự.
- Mỗi học sinh cần phải có ý thức rèn luyện kỹ năng sống và học tập.
b. Đối với cán bộ, giáo viên, nhân viên
- Xây dựng lối sống lành mạnh, vui vẻ hòa đồng.
- Mỗi khi gặp nhau chào hỏi thân thiện, cấp dưới chào hỏi trước cấp trên,
người nhỏ tuổi chào hỏi trước ngưịi lớn tuổi .
- Ai cũng có ý thức xây dựng tập thể đoàn kết, xây dựng nhà trường ngày mỗi
vững mạnh.
- Ln ln có ý thức tôn trọng đồng nghiệp và học sinh.

- Chào hỏi ân cần, niềm nở lịch sự mỗi khi có khách đến trường.
- Có thái độ bình tĩnh nhẹ nhàng khi bày tỏ ý kiến, không phát ngôn lời lẽ