Tải bản đầy đủ (.pdf) (31 trang)

Nghiên cứu xác định thủy ngân vô cơ và hữu cơ trong trầm tích lưu vực sông nhuệ và sông đáy

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (782.81 KB, 31 trang )







1
Processes determine inorganic and organic
forms of mercury in sediments of
Nhue and Day River

Trinh Van Hoan

Hanoi University of science, VNU; Faculty of Chemistry
Major: Analytical chemistry; Code: 60.44.29
Supervisors: Dr. Vu Duc Loi
Date of Presenting Thesis: 2011

Abstract.  


 . 
 ,  , 
 . 




Keywords. 



Content



p , ,  Tuy
   
















 .





2955 








 

45 












  Minamata 



 1953  1960 inamata
 . 
 Minamata
-
so 

. 

Canada, 

ng MeKong 






2
 Nam, 

  











 , 



















 










 , 










 . 







ng




,    






.





 
  ng


 , 







.






:
- 

- 


- 
 
.
1.1.1. 



 (Hg)   200,59 u,  




 .


[Xe]4f
14
5d
10
6s
2

Ev)
I
1

I
2

I
3


10,43
18,56

34,3

- 38,86
0
C

356,66
0
C

61 kJ/mol
(20
0
C)
13,55

0,854V

1,60 A
0


0,93 A
0








3
Một số hằng số vật lý của thuỷ ngân
 khi 
 
 
 [8].


Hnh ảnh v nguyên tố thủy ngân  nhit độ thưng


0


3
mmHg. 



0
C ch
-8
g Hg/l.

 ,  , 
 , mangan, 

 



 hỗn hống.  
, . 

























.
1.1.2. c







   (Hg
2
2+
)  








+3 

. ,  . 

0

0
C oxit
             

3
, H

2
SO
4

Hg + 4HNO
3 

3
)
2
+ 2NO
2
+ 2H
2
O
6Hg + 8HNO


2
(NO
3
)
2
+ 2NO + 4H
2
O







4
1.1.3. 

timanic (HgSe), colodoit (HgTe), livingtonit (HgSb
4
O
7
), montroydrit (HgO), calomen
(Hg
2
Cl
2



(Sb
3
S
2
), pirit (FeS
2

2
S
3









    
sunfua. 
nh

l            

 
1.1.4
 
.  
 [8, 9]:
-  
- Thimerosalvaccin 
.
- Phong v ,  


- 
-   "

- 
- 
 
(100-








5
- CNaOH
Clo  , pin  



.
                

1.1.5
   t
 [9, 14].
- 


- 
2
2+

Cl
-

2
Cl

2

- 
2+

2
2+
ng
          
2+
    

Hg
2+


- 
CH
3
Hg
+


+




   
                 

 
.


3
)
2

 
3
Hg
+
).
1.1.6. 
  
. 





 
 










 

 






6





 



3
Hg
+



12

3

- 

3
Hg
+

3
)
2

ham
 

ti

      
 
- 
 [54]. 


 
 









 
 

 








7
1.2
- o quang
- 
- 
- 
-  
- 
- 
1.3. 



























Quy trnh phân tích thủy ngân tổng số
1.3.2. 






         
3
     

natrithiosunfat (Na
2
S
2
O
3












 1.4






AAS

2 ml HNO
3
 HClO

4

5 ml H
2
SO
4


0
C








8

Quy trnh phân tích thủy ngân hữu cơ theo Sakamoto


1.3.3. 










2
SO
4




-  














20 ml CHCl
3

, l


20 ml CHCl
3

L 


3 ml Na
2
S
2
O
3


Du

2 ml HNO
3
 HClO
4

5 ml H
2
SO
4
, 250
0
C
30
0




3

AAS


2









9














Quy trnh phân tích HgO theo sakamoto



 1.6 






10 ml H
2
SO
4










 CHCl
3


AAS



2







 HgS







10

























Quy trnh phân tích HgS và các dạng khác theo Sakamoto
1.3.4. 

1.3.4.1. 
g 

 



 







2





0,5 gam CuCl
20 ml HCl 1M, NaCl 3 %






AAS






0,5 gam CuCl
20ml HCl 1M, NaCl 3 %








0,5 gam CuCl
20 ml HCl 1M, NaCl 3%










2 ml HNO
3
 HClO
4

5 ml H
2
SO
4


0
C




SnCl
2








11







A

= k. C
b
(I)





  1)








                

1.3.4. 2. 



Hnh 1.7: Sơ đồ nguyên tắc của phép đo phổ hấp thụ nguyên tử
(1)-  
     -HCL), h      
(Electrodeless Discharg Lamp - 
(2) -                 




1.3.4.3. 




(1)
(2)
(3)
(4)







12

VD: Hg
2+

0

As
3+

0








4
, SnCl
2





4

2

2NaBH
4
+ Hg
2+

2
H
6
+ H
2
+ 2Na
+

SnCl
2
+ Hg
2+
n
4+
+ Hg
0
+ 2Cl
-





 
1.3.4.4. 



- 

-       


 




Xử lý mẫu vô cơ










13


Xử lý mẫu hữu cơ



g   

p cht h gii
i dng oxit, mui hoc kim lou bp.
n, triu ti thiu s i
 d t
  
0
C.
 khc pht bo v 
Mg(NO
3
)
2
hay KNO
3
n nhi p.
t
 t hng mt axit hoc hn h  
mp.
n thi gian so v
c chi
 tinh khit rt cao.

Thc chc thc hi

c: ng c ng trong
u kin nhi  d c mu.
 u hi thi gian x 
b mt mu c tri mc nhiu mu. Tuy
i thit b t ti  u kin trang b.

c: ch hay huy
men  nhi 37  40
0
C trong thi gian t 7  t
h  
2
i trong hp cht h
i dng cation trong dung dch.
u nh
m p vi ving, sc ngt,
tinh bi gian x u ri chp. Trong
ng phc t ng  rt cao trong mu ng ti
vi ci ta ph thut chit,
k thu 
c
Tác nhân vô cơ hoá
Khi x  mu bc la ch






14

  a thuc th ng mu.
Axit nitric (HNO
3
)
t chc s dng r 
 gin t t t sinh hc vi dng
mui nitrat d a axit nitric  
0
 oxi
 t hi dng ion.
Loi mng: Ch yu hc git
u thc vc thi, mt s sc t u tr
Axit sunfuric (H
2
SO
4
)
 cao 339
0
C. Khi kt hp vi
  u hp cht hu s d
c trong cc thu tinh hay th
c
Loi mng: mu hu cp kim, kim loi, qung.
Axit pecloric (HClO
4
)
A n ng vi
 p cht h
4

  mnh khi tii
u h b u bng HNO
3
c
i s dng HClO
4
.
ng hu bn phi rt thn tr
 cao HClO
4
rt d .
Loi mng: ng hp ta phi s
dng hn h u.

C NGHIM
u
u trc 

  
vn.
2.2. Nu
 ng s, thu , 
(II) 



 trong tri dung sau:
u ki hp th  ca thu 
- u ki hp th  ca th
- Khng ca n cht kh SnCl

2
.
- S dng thit b ci ti nh nh thu 
quang ph hp th  vi k thut honh (CV-AAS).
- ng chu nh thu 
ng mu
- u, kha ch  ng thu

- u, khnh ng c  
mu.






15
- u khi chi nh thu 
-  ng s, dng thu  u
, (II) oxi



.
- ng thu ng s, thu ,  (II) 




c.

-   lp l 
- X t qu thc nghim.
2.3. Ly mo qun mu
Mu trc ly ti hing bng thit b ly mng Dredge, ly
khong 50 gam mc bo qun lnh trong khi vn chuyn. Sau
u c tin x i nghin nh ng
  loi b n, r c rp mm
polietilen s n khng cn thi thu
c m
2.4. Trang thit b t phc v u
2.4.1. Trang thit b
- H th hp th  AAS-3300 c
- Thit b nh ct b nh ci tin.
- n 10
-5
g c
-  t
- B ct thu ng thu tinh.
- n ng 50 ml, cao 120 mm.
- nh mc 50 ml, 100 ml, 500 ml, 1000ml.
- i pipet 1,2,5,10 ml.
- Cc thy tinh 50, 80, 100 ml.
- L ng mu tr
t
t cc ct ph tinh khit cao,
 t:
1. Axit HNO3 65% Merck, Suprapure
2. Axit HClO
4
72% Merck, Suprapure

3. Axit H
2
SO
4
98% Merck, Suprapure
4. SnCl
2
Merck, PA
5. CHCl
3
Merck, Suprapure
6. Dithizon Merck, Suprapure
7. KMnO
4
Merck, Suprapure
8. Dung dch chun thu  Merck
9. Mui metyl thu 
3
HgCl) Merck
10. HgO Merck
11. HgS Merck
12. CuCl Merck






16
13. Mu trn: MESS--580

 

3


4

2
SO
4

 Q.
2.4.3. Chu

2
SO
4

2
SO
4



2
S
2
O
3


2
S
2
O
3

250 ml.

4
0,04 % trong H
2
SO
4

4


2
SO
4



2

2
.2H
2
O trong 9 ml H


2



2
3%.








Bảng 3.1: Các điu kin đo phổ hấp thụ nguyên tử của thuỷ ngân
thong 


CL)
song
253,7nm

0,7nm

6 mA (80% Imax)



20 ml







17


0
0.1
0.2
0.3
0.4
0.5
0.6
-2 0 2 4 6 8 10 12
Nồng độ SnCl2 (%)
Độ hấp thụ (A)

Hnh 3.1: Ảnh hưng của nồng độ chất khử

2


2


2

2




2



3


0

0

3

HClO
4

0

0
C. Tuy

0
 

0



 
3
: HClO
4
: H
2
SO
4

           


3.4. 











18







Hnh 3.3: Sơ đồ nguyên tắc hoạt động của kỹ thuật hoá hơi lạnh MHS – 10



Hnh 3.4: Sơ đồ nguyên tắc hoạt động của h hoá hơi lạnh cải tiến

    
 

0

 







19

Hnh 3.5: Phổ hấp thụ của thuỷ ngân trước và sau khi cải tiến thiết bị

Hnh 3.6: Phổ hấp thụ của thuỷ ngân nồng độ 2 µg/l

Hnh 3.7: Phổ hấp thụ của thuỷ ngân nồng độ từ 0,1 đến 2,0 µg/l










20

y = 0.2491x
R
2
= 0.99610
0
0.1
0.2
0.3
0.4
0.5
0.6
0 0.5 1 1.5 2 2.5
Nồng độ (ppb)
Độ hấp thụ (Abs)

Hnh 3.8: Đưng chuẩn xác định thuỷ ngân








Bảng 3.6: Kết quả phân tích mẫu chuẩn thuỷ ngân nồng độ 0,1 µg/l
TT


1
0,116
116
2
0,117
117
3
0,113
113
4
0,086
86
5
0,121
121
6
0,095
95
7
0,084
84
TB
0,105
105


0,105

-1) = 6








21





3


 khng ca th  ln chin hiu qu 
tit mu tr
u tru
i dng metyl thu ng 120,15 ng CH
3
Hgng vi 100 ng Hg).
Thu c chit v 
ml, 45 ml thc hin chit hai li chit vi 5 ml Na
2
S

2
O
3
10
-2
M ru
 hp th  ca thu i k thuu kin t
a chc kt qu:
Kết quả chiết thủy ngân hữu cơ theo thể tích clorofom
Stt
Cl
3

(ml)






1
10 ml
45,0 ng
28,0 ng
73,0 ng
73,0
2
20 ml
65.1 ng
31,4 ng

96,5 ng
96,5
3
30 ml
71,3 ng
25,3 ng
96,6 ng
96,6
4
40 ml
87,2 ng
9,1 ng
96,3 ng
96,3
5
45 ml
88,3 ng
8,1 ng
96,4 ng
96,4




3.8.2.3. Khi chit thu ng natrithiosunfat
Kết quả giải chiết Hg hữu cơ bằng Na
2
S
2
O

3

Stt
3
CHCl
V

322
OSNa
C

322
OSNa
V

T l mol
Na
2
S
2
O
3
/CH
3
HgCl
Hiu sut thu
hi
1
25 ml
0 M

5 ml
0
18,83%
2
25 ml
10
-5
M
5 ml
2.10
1

89,14%
3
25 ml
10
-4
M
5 ml
2.10
2
97,64%
4
25 ml
10
-3
M
5 ml
2.10
3

97,18%
5
25 ml
10
-2
M
5 ml
2.10
4

97,31%






22
0
20
40
60
80
100
120
0 5000 10000 15000 20000 25000
Tỉ lệ mol Natrithiosunfat//Hg- hữu cơ
Hiệu suất giải chiết (%)

Hiu suất giải chiết CH

3
HgCl bằng natrithiosunfat
Kt qu  by: khi t l mol Na
2
S
2
O
3
l20 ln t l mol
CH
3
u sut gii chiu sut gii chi l mol
Na
2
S
2
O
3
l
3
HgCl 200 lng thu n
ng l dng n Na
2
S
2
O
3
10
-2
 gii ching thu 

h
T t qu kh
 2.
3.8.3. ng th.
HgS ch
 . 



 
HgS, 

 

  

2
SO
4

Kết quả khảo sát ảnh hưng của nồng độ H
2
SO
4
đến hiu suất chiết HgO

H
2
SO
4

mol/l


µg
%
µg
%
0.025
0
0
7,88
78,8
0,05
0
0
9,91
99,1
0,1
0,81
8,1 %
9,95
99,5
0,5
2,9
29 %
99,3
99,3
1
4,15
41,5 %

99,6
99,6


2
SO
4



2
SO
4

HgS 
   
 






23

2
 ( 
Cu
2
S = 10

-48

-

2+


4
]
2-
10
15

h   HgS 












 10  
  HCl 1M .
0
10

20
30
40
50
60
70
80
90
100
0 0.5 1 1.5 2 2.5
Lượng CuCl (gam)
Hiệu suất thu hồi


̣
a
̉
nh hươ
̉
ng cu
̉
a CuCl đối vơ
́
i hiê
̣
u suất chiết HgS

0,5 gam  1 

HgS gam CuCl 3.11

0
20
40
60
80
100
120
0 1 2 3 4 5
Nồng độ NaCl (%)
Hiệu suất thu hồi HgS


̣
a
̉
nh hươ
̉
ng cu
̉
a NaCl đối vơ
́
i hiê
̣
u suất chiết HgS

.
 HgS   
CuCl








24
3.9. 
  tng s:
      u tr 
chun MESS--580
Kết quả phân tích mẫu chuẩn MESS-3, CMR 580
Loi mu chun
ng (mg/kg)
 thu hi
 chng ch
Kt qu  
(n=3)
MESS-3


104%
CMR-580


93%
t qu i mu chu
 thu hi ca thu ng t u
ng vt thu 
 
  u trm

n CMR-580
Kết quả phân tích thuỷ ngân hữu cơ mẫu chuẩn CMR 580
Loi mu chun
ng (mg/kg)
 thu hi
 chng ch
Kt qu 
CMR-580

71,3
94,4%
ng mu chu tit li vi thu
t qu cho thvi  


              


Bảng miêu tả vị trí lấy mẫu









Khe tang


















                

5.






25
Kết quả phân tích hàm lượng các dạng thuỷ ngân trong trầm tích

 8 
0

10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
% các dạng thủy ngân
Din Thanh
Liệt
Khe
Tang
Ba Đa Phùng Mai
Lĩnh
Tế
Tiêu
Đọ
điểm lấy mẫu
or-Hg HgS HgO Dạng khác


Sự phân bố các dạng thuỷ ngân trong trầm tích tại các điểm


K









 













1. 
 (II) Oxit,  (II) 






        
  

2
 





Hg 

Hg- 
HgS
HgO

Ppm
ppm
%
ppm
%
ppm
%
ppm
%



0.341
0.003
0.88
0.326
95.6

0.002
0.587
0.075
22



0.865
0.054
6.24
0.663
76.65
0.004
0.462
0.205
23.7
Khe tang
0.744
0.061
8.2
0.684
91.94
0.001
0.134
0.074
9.95

0.305
0.023
7.54

0.262
85.9
0.002
0.656
0.095
31.1

0.127
0.026
20.5
0.093
73.23
0.004
3.15
0.027
21.3



0.556
0.018
3.24
0.405
72.84
0.001
0.18
0.094
16.8

0.298

0.013
4.36
0.265
88.93
0.003
1.007
0.032
10.7



0.123
0.009
7.32
0.081
65.85
0.005
4.065
0.056
45.5

×