(SKKN mới NHẤT) SKKN một số kinh nghiệm hướng dẫn học sinh lớp chủ nhiệm 11a7 trường THPT tĩnh gia 3 lập kế hoạch nghề nghiệp cho tương lai

MỤC LỤC
Trang
1. Mở đầu..........................................................................................................1
1.1. Lí do chọn đề tài.......................................................................................1
1.2. Mục đích nghiên cứu................................................................................2
1.3. Đối tượng nghiên cứu...............................................................................2
1.4. Phương pháp nghiên cứu..........................................................................3
2. Nội dung.......................................................................................................3
2.1. Cơ sở lí luận.............................................................................................3
2.2. Thực trạng vấn đề....................................................................................5
2.3. Giải pháp thực hiện..................................................................................7
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm.....................................................13
3. Kết luận, kiến nghị.....................................................................................17
3.1. Kết luận..................................................................................................18
3.2. Kiến nghị................................................................................................18
Tài liệu tham khảo……………………………………………………….19

0

download by :


1. Mở đầu
1.1. Lí do chọn đề tài
Bước vào nền kinh tế thị trường, nhất là trong giai đoạn đẩy mạnh cơng
nghiệp hố - hiện đại hố đất nước và hội nhập quốc tế thì nguồn lực con người
Việt Nam càng đóng vai trị quan trọng, quyết định sự thành công của công cuộc
phát triển đất nước. Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XI của Đảng Cộng Sản
Việt Nam, chính phủ ban hành Chương trình hành động với 15 nội dung, trong
đó nội dung và nhiệm vụ thứ 2 cũng đã nêu rõ: “Phát triển nhanh nguồn nhân
lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao, tập trung vào việc đổi mới căn bản

và toàn diện giáo dục và đào tạo theo hướng chuẩn hoá, hiện đại hoá, xã hội
hoá, dân chủ hoá và hội nhập quốc tế đến năm 2020 theo lộ trình phù hợp, trong
đó đổi mới quản lí giáo dục, phát triển đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lí là
khâu then chốt. Tiếp tục hoàn chỉnh Quy hoạch phát triển nhân lực 2011-2020;
thu hút và sử dụng nhân tài gắn với phát triển và ứng dụng khoa học- công
nghệ. Tiếp tục đổi mới cơ chế quản lí giáo dục, dạy nghề; xây dựng hồn thiện
cơ chế, chính sách xã hội hố giáo dục; nâng cao chất lượng giáo dục toàn
diện, quan tâm hơn vùng khó khăn, vùng núi, vùng đồng bằng, dân tộc thiểu số.
Bổ sung quy hoạch các trường đại học, cao đẳng phù hợp với quy hoạch phát
triển nguồn nhân lực quốc gia; đổi mới và phát triển công tác đào tạo nghề và
các nhiệm vụ khác liên quan.”
Trước bối cảnh đó, cơng tác hướng nghiệp đã được Đảng và Nhà nước ta
rất coi trọng, là một trong những hoạt động có vai trị chiến lược- một bộ phận
của nội dung giáo dục phổ thơng tồn diện. Ngay từ những năm đầu của thế kỷ
XXI, giáo dục hướng nghiệp và dạy nghề phổ thơng đã được đưa vào chương
trình giáo dục từ lớp 9 đến lớp 12. Bởi lẽ, hướng nghiệp cũng là một q trình
hoạt động tích cực, tự giác của học sinh dưới sự hướng dẫn của nhà trường, của
gia đình cùng sự hỗ trợ của các tổ chức xã hội để giúp học sinh tìm hiểu về thế
giới nghề nghiệp và chọn được ngành nghề cho tương lai. Chọn đúng nghề sáng tương lai, vì vậy việc chọn nghề thực sự quan trọng và vô cùng cần thiết.
Chọn nghề sai lầm nghĩa là đặt cho mình một tương lai khơng thực sự an tồn và
vững chắc. Nhất là hiện nay, hầu hết mọi nghề trong xã hội đều thay đổi và có
nhiều nghề mới xuất hiện, muốn chọn một nghề khơng cịn đơn giản như trước
đây mà cần phải tìm hiểu kỹ những yêu cầu về năng lực, tính cách, trình độ học
vấn mà nghề địi hỏi và phải đối chiếu với khả năng của mình xem có phù hợp
hay không.
Tuy nhiên, hiện nay vấn đề giáo dục hướng nghiệp ở các trường trung học
phổ thơng nói chung vẫn chưa thực sự được quan tâm đúng mức, chưa đồng
đều; hoặc nếu có cũng chỉ dừng lại ở mức triển khai, phổ biến tuyên truyền bằng
văn bản, chưa đi sâu vào tìm hiểu tình hình thực tế nhu cầu của xã hội, để đưa ra
các giải pháp cụ thể trong việc hướng nghiệp cho học sinh, đảm bảo phù hợp với

năng lực bản thân và nhu cầu xã hội. Qua thực tế tìm hiểu có thể nhận thấy cơng
tác hướng nghiệp trên địa bàn huyện Tĩnh Gia vẫn là một vấn đề “bỏ ngỏ”! Hầu
như các trường của huyện chỉ tập trung mạnh vào công tác mũi nhọn, quan tâm
đến kết quả điểm số cuả học sinh trong các kì thi, chú trọng các mơn thi THPT
QG nhất là các mơn xét tuyển đại học. Thậm chí, có trường giáo dục hướng
1

download by :


nghiệp lớp 10, 11, 12 không thực hiện, chỉ hợp lí hố đúng hồ sơ sổ sách; đến
mùa tuyển sinh tư vấn hướng nghiệp cho khối 12 mới áp dụng song vẫn mang
tính hình thức, có lệ nên chất lượng và hiệu quả không đáp ứng được nhu cầu
cho học sinh. Nhiều học sinh chuẩn bị đi vào cánh cửa đại học vẫn lúng túng về
việc chọn cho mình một ngành học, chưa kể những em sau khi tốt nghiệp đại
học mới nhận ra là mình đã chọn sai ngành học và rất nhiều bạn trẻ phải học lại,
chọn lại những ngành nghề mới, gây bao nhiêu lãng phí về thời gian, tài chính
cho gia đình, xã hội... và rồi nhiều bạn trẻ cầm tấm bằng đại học trên tay nhưng
vẫn thất nghiệp.
Là một giáo viên đã từng làm việc ở trường THPT Tĩnh Gia 2 và khi chuyển
về trường THPT Tĩnh Gia 3 cho đến nay, nhiều năm liền tôi đều được phân công
làm công tác chủ nhiệm. Nhận thấy, một giáo viên chủ nhiệm không chỉ đồng
hành cùng các em 3 năm học ở trường THPT mà còn có thể gắn bó lâu dài kể cả
khi các em ra trường. Có thể nói, giáo viên chủ nhiệm đã trở thành người bạn
đồng hành, người mẹ, người cha thứ hai của các em.
Điều đặc biệt, trường THPT Tĩnh Gia 3 lại đóng trên địa bàn xã Tĩnh Hải,
huyện Tĩnh Gia, khu vực tuyển sinh của trường hầu như lại là các xã nghèo, các
xã vùng khó như xã Tĩnh Hải, Mai Lâm, Trường Lâm, Phú Sơn, Hải Bình...
điểm đầu vào trường thấp...., lại thường chủ nhiệm các lớp không phải mũi
nhọn của trường. Đó là vấn đề ln làm tôi phải trăn trở rất nhiều: làm thế nào

để những đứa con - học sinh lớp chủ nhiệm vẫn có thể thành đạt trong cuộc
sống mà khơng phải chỉ có con đường vào đại học mới là duy nhất. Vì vậy trong
công tác chủ nhiệm, việc xây dựng cho các em một dự định nghề nghiệp tương
lai là một nhiệm vụ hết sức quan trọng. Chính dự định này sẽ trở thành động cơ
thúc đẩy tính tích cực của từng học sinh qua học tập các môn liên quan đến nghề
nghiệp chọn. Do đó, việc lập kế hoạch dự định nghề nghiệp bao giờ cũng rất cần
thiết giúp các em chọn được nghề phù hợp, vạch ra cho các em con đường để đạt
được ước mơ để tiến gần với hiện thực hơn. Có thể có những em cịn vượt qua
khó khăn, cố gắng học tập, sửa đổi tính tình cho phù hợp với tính chất cơng việc
mình chọn. Song hiện tại đồng nghiệp, nhà trường lại chưa có kinh nghiệm,
thậm chí chưa có tài liệu nào bàn sâu về vấn đề hướng dẫn các em tự lập kế
hoạch nghề nghiệp cho tương lai. Vì những lí do trên, tơi mạnh dạn đưa ra đề
tài: “Một số kinh nghiệm hướng dẫn học sinh lớp chủ nhiệm- 10A7 trường
THPT Tĩnh Gia 3 lập kế hoạch nghề nghiệp cho tương lai” làm sáng kiến
kinh nghiệm.
1.2. Mục đích nghiên cứu
Đề tài này giúp học sinh có khả năng xây dựng kế hoạch hướng nghiệp và
chuẩn bị lộ trình để đi tới mục tiêu nghề nghiệp của bản thân, đồng thời giúp các
anh chị, đồng nghiệp có thêm một số kinh nghiệm hướng dẫn có hiệu quả học
sinh lớp chủ nhiệm lập kế hoạch dự định nghề nghiệp cho tương lai.
1.3. Đối tượng nghiên cứu
Một số kinh nghiệm hướng dẫn học sinh lớp chủ nhiệm lập kế hoạch nghề
nghiệp cho tương lai.

2

download by :


1.4. Phương pháp nghiên cứu

Để triển khai nội dung của sáng kiến kinh nghiệm chúng tôi sử dụng các
phương pháp nghiên cứu sau:
1.4.1. Phương pháp nghiên cứu lý luận
Phân tích tổng hợp, hệ thống hoá các nghiên cứu lý luận cũng như thực tiễn
về hướng nghiệp...
1.4.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn
- Sư dụng phương pháp điều tra sư phạm: hỏi, quan sát, phỏng vấn học sinh,
phụ huynh, giáo viên để tìm hiểu thực trạng cơng tác hướng nghiệp cho học sinh
trưòng THPT tĩnh Gia 3. Đồng thời cũng áp dụng để thu thập số liệu về kết quả
thực nghiệm.
- Phương pháp thử nghiệm: một số kinh nghiệm hướng dẫn học sinh lớp chủ
nhiệm lập kế hoạch nghề nghiệp cho tương lai áp dụng cho lớp 10A7 trường
THPT Tĩnh Gia 3.
- Phương pháp thống kê toán học: dùng để xử lí số liệu thu được về thực trạng
và tính khả thi của đề tài.
2. Nội dung
2.1. Cơ sở lý luận
2.1.1.Quan niệm về hướng nghiệp
Có rất nhiều quan niệm khác nhau về giáo dục hướng nghiệp của các nhà
khoa học, dù ở khía cạnh nào thì các quan niệm cũng đã nhấn mạnh đến những
vấn đề sau đây:
- Thứ nhất: Giáo dục hướng nghiệp là quá trình tác động của gia đình, nhà
trường và xã hội, trong đó nhà trường đóng vai trò chủ đạo nhằm hướng dẫn và
chuẩn bị cho thế hệ trẻ sẵn sàng đi vào lao động ở các ngành nghề tại những nơi
xã hội đang cần, đồng thời giúp HS chọn nghề phù hợp với năng lực, hứng thú,
sở trường của bản thân và nhu cầu của xã hội.
- Thứ hai: Giáo dục hướng nghiệp là một hệ thống các biện pháp tác động: các
biện pháp tâm lí học, sinh lí học, giáo dục học, xã hội học và nhiều khoa học
khác để giáo dục hướng nghiệp cho HS
- Thứ ba: Trong nhà trường phổ thông, giáo dục hướng nghiệp vừa là hoạt động

dạy của giáo viên, là công việc của tập thể sư phạm vừa là hoạt động học của
HS, HS lĩnh hội được những thông tin về nghề trong xã hội, đặc điểm yêu cầu
của từng nghề … và kết quả cuối cùng của giáo dục hướng nghiệp là HS chọn
được nghề phù hợp. Trên cơ sở các quan niệm trên: giáo dục hướng nghiệp là
một tổ hợp các hoạt động của nhà trường, gia đình và xã hội trong đó nhà trường
đóng vai trị chủ đạo trong việc cung cấp tri thức, hình thành kĩ năng chọn nghề
cho HS trên cơ sở đó HS lựa chọn nghề phù hợp với năng lực, tính cách, sở
thích, giá trị của bản thân, phù hợp với điều kiện hồn cảnh của gia đình và phù
hợp với nhu cầu của xã hội. Như vậy, các quan niệm trên cho thấy giáo dục
hướng nghiệp được thực hiện thông qua rất nhiều hoạt động, nhiều con đường
khác nhau, với các mục tiêu và nội dung khác nhau nhưng đều hướng đến mục
tiêu chung là giúp HS chọn được nghề phù hợp.[1]
Giáo dục hướng nghiệp là một quá trình lâu dài, được thực hiện bằng nhiều
hình thức khác nhau theo một quy trình đã được xác định nhằm “giúp học sinh
3

download by :


có kiến thức về nghề nghiệp và có khả năng lựa chọn nghề nghiệp trên cơ sở kết
hợp nguyện vọng, sở trường của cá nhân với nhu cầu sử dụng lao động của xã
hội”. Cụ thể qua kênh hình sau:

2. 1.2. Lập kế hoạch hướng nghiệp
Bao gồm 5 bước sau:
- B1: Hiểu mình
Tức cần phải xác định được đâu là điểm mạnh, đâu là điểm yếu của bản
thân mình. Bên cạnh đó cũng cần phải xem xét đến các yếu tố quan trọng như là
sở thích, ước muốn hoặc đam mê của bản thân mình về một lĩnh vực cụ thể nào
đó.

- B2: Hiều nghề
Là cần tìm hiểu về các loại hình nghề nghiệp phổ thơng hiện nay bao gồm:
Các nhóm nghề chính, những đặc điểm cơng việc theo từng nhóm, những yêu
cầu quan trọng về mặt năng lực hoặc tính cách để phù hợp với nghề. Khi có ý
định chọn 1 nghề nào đó, bạn cần phải tìm hiểu rất rõ về nó.
- B3: Hiểu tình hình
Có nghĩa cần tìm hiểu về tình hình lao động việc làm hiện nay và những
xu thế việc làm trong tương lai. Đồng thời, cần tìm hiểu nghề nào đang được xã
hội quan tâm cũng như những nghề nào có thể giúp bạn có được những giá trị
mà bạn mong muốn. Bên cạnh đó, cũng tìm hiểu những yếu tố tác động đến viêc
chọn lựa nghề của bản thân mình, ví dụ như gia đình, mơi trường sống, các mối
quan hệ sẵn có, ...
- B4: Xác định mục tiêu
Sau khi phân tích rõ để “hiểu mình, hiểu nghề và hiểu tình hình”, bạn cần
xác định được rõ những mục tiêu mình mong muốn đạt được trong cơng việc
tương lai là gì và đưa ra được những quyết định trong việc chọn lựa ngành nghề
đối với bản thân mình. Cụ thể, ở bước này, bạn cần xác định được ngành nghề
mà mình dự định trong tương lai là gì.
- B5: Lập kế hoạch hành động
Tức cần phải xác định được những việc làm cụ thể mình cần thực hiện, ở
những mốc thời gian cụ thể, để có thể đạt được những mục tiêu nghề nghiệp
mình đặt ra. Ở bước này, cần có những hành động cụ thể để giải quyết những
4

download by :


điểm yếu, khắc phục những cơ hội và phát huy điểm mạnh của bản thân để
hướng tới mục tiêu nghề nghiệp đã định.[2]
2.2. Thực trạng vấn đề

2.2. 1. Thực trạng chung
Những năm gần đây, ở các trường THPT nước nhà nói chung và Tỉnh
Thanh Hố nói riêng, cơng tác hướng nghiệp đã được quan tâm nhiều hơn từ các
cấp quản lí, giáo viên, phụ huynh… Thơng tin nghề nghiệp ngày nay đã được
phổ quát và ý kiến về nghề nghiệp của các em cũng đã được tôn trọng. Dù công
tác hướng nghiệp đã được chú trọng hơn nhưng vẫn còn tình trạng rất nhiều thế
hệ mà ở đó HS chọn đi sai đường nghề nghiệp rất nhiều. “Người mê văn đi học
kinh tế, người thích kinh tế đi học kỹ thuật, người thích hàng khơng lại đi học
giáo viên’’......Nếu làm một cuộc phỏng vấn sinh viên ở các trường ĐH, thường
câu trả lời của các em sẽ là ba mẹ thích em theo ngành đó, hoặc là ba mẹ thấy
nghề đó đang hot. Chưa kể sẽ có một số câu trả lời nghe xong cười ra nước mắt:
“em không biết chọn nghề nào nên chọn đại, hoặc là em không biết mình hợp
với nghề nào, hoặc là ba mẹ bảo đảm em sẽ có việc làm nếu học ngành đó”…
Ngay cả các sinh viên học ngành Sư phạm cũng không ngoại lệ; nhiều năm làm
công tác hướng dẫn sinh viên sư phạm thực tập, tôi nhận thấy các em không có
sự đam mê, rất thờ ơ với cơng tác thực tập chủ nhiệm kể cả chuyên môn, không
cần quan tâm mình có học được kinh nghiệm,nghiệp vụ, kĩ năng gì khi đi thực
tập... Những sinh viên ấy, hiện nay đang có rất nhiều, sẽ trở thành người bàng
quan với tương lai của mình, có ra sao cũng được vì đây đâu phải nghề mình mơ
ước. Khi ra trường các em sẽ chọn đại một công việc và trở thành người lặng lẽ
trong cuộc đời. Và đó là hậu quả của việc hiện nay người Việt Nam làng nhàng,
an phận rất nhiều bởi lẽ trước đó khơng chọn được nghề nghiệp để mình đam
mê, để mình bùng nổ. Tại sao lại như vậy? Phải chăng việc định hướng nghề
nghiệp cho học sinh chúng ta làm chưa tới nơi tới chốn, có trường làm được, có
trường chưa làm được, có phụ huynh hiểu, có phụ huynh chưa hiểu, có học sinh
nhận thức được, có học sinh chưa nhận thức được về nghề nghiệp tương lai?
2.2.2. Thực trạng công tác hướng nghiệp và hướng dẫn học sinh lớp chủ
nhiệm lập kế hoạch nghề cho tương lai ở trường THPT Tĩnh Gia 3
Qua tìm hiểu thực tế ở huyện Tĩnh Gia và trường sở tại, tôi nhận thấy
công tác hướng nghiệp và hướng dẫn học sinh lớp chủ nhiệm lập kế hoạch nghề

cho tương lai chưa được coi trọng và đầu tư đúng mức, đa số học sinh THPT và
thậm chí các em lớp 12 tới ngày làm hồ sơ tuyển sinh vẫn rất mơ hồ về chọn
nghề, nhất là khơng có hiểu biết đầy đủ, có hệ thống về phương pháp chọn nghề
phù hợp, không biết cách lập và cũng chưa hề lập kế hoạch nghề dự định tương
lai. Bằng chứng là số liệu khảo sát từ 3 lớp của 3 khối 10, 11 và 12 với 137 HS
trường THPT Tĩnh Gia 3 đầu năm học 2017- 2018 cho thấy:
Số học sinh khảo sát
Tỷ lệ 100%
Nội dung
137
Kết quả
1. Số học sinh trả lời
đúng thế nào là chọn
41
29,9%
nghề phù hợp
5

download by :


2. Số học sinh trả lời
đúng thế nào là tìm
hiểu bản thân để định
hướng nghề nghiệp

43

31,4%

3. Số học sinh trả lời
đúng các bước lập kế
1
0,75%
hoạch nghề cho tương
lai.
Như vậy hoàn tồn có căn cứ khi dư luận xã hội, thơng tin đại chúng đã
khơng ít lần phàn nàn về sự yếu kém của công tác hướng nghiệp trong nhà
trường phổ thông, dẫn đến đa số HS rất lúng túng trong việc chọn hướng đi,
ngành học, trường thi khi làm hồ sơ tuyển sinh; để rồi tới buổi “Tư vấn mùa thi”
do các các trường đại học, cao đẳng , THCN tổ chức, học sinh “nô nức” đến
nghe với vô vàn câu hỏi.
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến thực trạng trên, trong đó có một số nguyên
nhân chủ yếu sau:
- Một là Ban giám hiệu nhà trường, giáo viên phần lớn chỉ tập trung mạnh vào
công tác bồi dưỡng học sinh giỏi, ôn thi đại học – cao đẳng, quan tâm đến kết
quả điểm số của học sinh mà vẫn chưa thực sự quan tâm, coi trọng và đầu tư
đúng mức cho cơng tác giáo dục hướng nghiệp nói chung, hướng dẫn học sinh
lớp chủ nhiệm lập kế hoạch nghề cho tương lai nói riêng . Dẫn đến tình trạng
giáo viên tổ chức thực hiện chỉ mang tính chất đối phó cho có lệ, miễn sao hợp lí
hố tốt hồ sơ sổ sách nên chưa mang lại hiệu quả .
- Hai là các trường THPT chưa có đội ngũ cán bộ phụ trách công tác hướng
nghiệp được đào tạo bài bản. Giáo viên phụ trách công tác hướng nghiệp của các
trường chủ yếu là giáo viên kiêm nhiệm chứ chưa có giáo viên hướng nghiệp
chuyên trách. Đa số giáo viên chưa ý thức rõ vai trị của mình trong cơng tác
hướng nghiệp, các thầy cơ khơng có nhiều thời gian để tìm hiểu sâu về thế giới
nghề nghiệp vốn dĩ vơ cùng đa dạng và phức tạp nên rất bị động, thiếu kinh
nghiệm hướng dẫn học sinh lớp chủ nhiệm lập kế hoạch nghề dự định cho tương
lai. Thậm chí một bộ phận không nhỏ giáo viên, kể cả lãnh đạo nhà trường còn
cho rằng tổ chức hướng nghiệp mất thời gian, tốn kém ...

- Ba là nhận thức của cha mẹ HS về việc chọn nghề còn rất phiến diện. Gần
như tuyê ̣t đại đa số phụ huynh đều tha thiết mong muốn con em mình phải đâ ̣u
ĐH. Bên cạnh đó, tâm lý chọn nghề chung của học sinh mang tính may rủi,
thiếu thơng tin chọn nghề theo sự áp đặt của người lớn, theo thời thượng; chọn
nghề theo “mác”, “nhãn”; chọn các nghề nổi tiếng, dễ kiếm tiền… mà khơng cần
biết có phù hợp với năng lực, hứng thú, điều kiện bản thân hay không.
- Bốn là hướng nghiệp ở trường THPT hiện nay chỉ là “hướng học’, trong
những hoạt động hướng nghiệp được các trường thực hiện, “Dạy nghề phổ
thông” là hoạt động được tiến hành thường xuyên nhất. Nhưng có lẽ việc dạy
nghề ở trường phổ thơng chỉ có thể nói “than ơi’’, theo phân phối chương trình
105 tiết nhưng thực tế chỉ “dạy 5 buổi” vậy lấy đâu ảnh hưởng nhiều đến quyết
định chọn nghề của học sinh (vì có đến 74.5% học sinh chọn học ở bậc đại học
6

download by :


và chỉ có 2% chọn học ở các trường nghề). Bên cạnh đó, nhiều học sinh học
nghề chỉ nhằm mục đích được cộng điểm vào kỳ thi tốt nghiệp.
Ngồi ra, một số biện pháp hướng nghiệp khác cũng rất quan trọng nhưng
chưa được các trường quan tâm đúng mức như: mời chuyên gia tư vấn hướng
nghiệp, kết hợp với doanh nghiệp để tư vấn nghề cho học sinh, tổ chức sinh hoạt
câu lạc bộ về nghề nghiệp tương lai...
- Năm là điều kiện cơ sở vật chất lẫn kinh phí đầu tư cho hoạt động hướng
nghiệp ở phần lớn các trường THPT cịn hạn chế. Nhiều trường chưa có nguồn
tài liệu phong phú về thế giới nghề nghiệp để giới thiệu đến học sinh…
- Sáu là do áp lực của học tập và thi cử, kết hợp với đa phần học sinh cũng chưa
ý thức được tầm quan trọng của hướng nghiệp, các em tỏ ra thờ ơ, không hứng
thú với các buổi hướng nghiệp, học hướng nghiệp mang tính chất đối phó..
Chính vì cơng tác hướng nghiệp, hướng dẫn học sinh lớp chủ nhiệm lập kế

hoạch nghề cho tương lai ở các trường thực hiện chưa hiệu quả nên học sinh
cịn gặp nhiều khó khăn trong q trình lập và lựa chọn nghề nghiệp tương lai.
Trong đó, khó khăn lớn nhất là “Khơng biết nghề em chọn có những u cầu gì
về phẩm chất và năng lực” và "Khơng biết bản thân phù hợp với nghề nào”.
Đặc biệt “Làm thế nào để có thể tới đích với nghề mình chọn’’. Thực chất, các
nội dung này liên quan mật thiết với nhau: vì học sinh khơng biết rõ u cầu
của nghề nên không biết bản thân phù hợp với nghề nào hoặc phù hợp với nghề
nào hơn, không biết các bước để lập kế hoạch nghề dự định... Ngoài ra, cịn một
số khó khăn khác khiến học sinh khó có thể chọn được nghề phù hợp:“Khơng
có người am hiểu về nghề để tư vấn cho em”, “Không biết những ngành nghề
xã hội, địa phương đang cần” ,“Thiếu thông tin về trường đào tạo” và“Thiếu
thông tin về ngành nghề”.
Thực tế trên cho thấy, cần có những biện pháp cụ thể, có cơ sở khoa học
ngay từ lớp 10 thậm chí có thể sớm hơn càng tốt để nâng cao hiệu quả của công
tác hướng nghiệp, tạo được hứng thú của học sinh với các chương trình hướng
nghiệp giúp các em biết cách và sẽ tự lập ra kế hoạch nghề dự định cho tương
lai ở các trường THPT.
2.3. Giải pháp thực hiện
2.3.1. Giải pháp chung
- Trước hết, bản thân giáo viên chủ nhiệm phải ý thức rõ vai trị của mình trong
cơng tác hướng nghiệp đối với lớp, cần phải tìm hiểu sâu về công tác hướng
nghiệp, xác định mục tiêu, chương trình hoạt động hướng nghiệp, thế giới nghề
nghiệp.
- Cần phải tìm hiểu kĩ thơng tin từng cá nhân học sinh lớp mình chủ nhiệm như:
hồn cảnh, kinh tế gia đình, nghề nghiệp của bố mẹ; sở trường, sở thích, năng
khiếu, tính cách, mơn học tốt , mơn học kém, ước mơ cuả các em...
- Khi tổ chức hoạt động hướng nghiệp, giáo viên cần vận dụng linh hoạt các
phương pháp dạy học tích cực, đặc biệt phương pháp, kĩ thuật hoạt động nhóm
có hiệu quả để phát huy năng lực của người học...
- Đồng thời, trong các buổi, các tiết tổ chức hoạt động hướng nghiệp giáo viên

cần phải tạo được bầu khơng khí vui vẻ, cởi mở, khơng căng thẳng , áp đặt với
trò... Và muốn làm được điều đó, hơn ai hết giáo viên chủ nhiệm phải là người
7

download by :


bạn đồng hành, người tư vấn, cùng các em gỡ những nút thắt về lập kế hoạch
nghề nghiệp cho tương lai.
2.3.2. Giải pháp cụ thể
Giáo viên yêu cầu học sinh hoàn thành phiếu học tập cá nhân số 1 ở nhà
đơng thời khuyến khích học sinh càng điền nhiều ý càng tốt và càng phân tích
sâu càng tốt.
Có thể tìm hiểu thêm về ngành nghề mình thích trên mạng Internet và tham
khảo thêm một số trang web hướng nghiệp như:
 /> /> />Để có thể thu hút và tạo hứng thú cho học sinh vào các buổi học hướng
nghiệp, thậm chí lồng ghép trong các buổi sinh hoạt lớp, giáo viên chủ nhiệm
cần phải cho các trò trải nghiệm qua các bước sau đây:
<1> Khởi động – Giới thiệu chung
Mục đích: Giới thiệu về chương trình tập huấn hướng nghiệp, các chủ đề chính;
Giúp học có động lực, hứng khởi tham gia chương trình học.
Cách thức tiến hành:
- Cách 1: Giáo viên dùng ngay cái ghế gỗ của mình ngồi đưa ra cho học sinh
quan sát và khuyến khích các em kể các nghề nghiệp có thể liên quan tới chiếc
ghế, ca nhiều càng tốt. Từ đó dẫn dắt các em vào chủ đề Hướng nghiệp.
- Cách 2: Giáo viên chuẩn bị 4-5 nghề quen thuộc và viết lên những mảnh giấy
nhỏ, mỗi mảnh giấy một nghề. Mời đại diện một số em học sinh (mỗi lần một
em) lên bốc thăm tờ giấy và biểu diễn bằng hành động nghề được ghi trên đó mà
khơng được dùng lời. Nếu các bạn khác trong lớp đốn chính xác nghề đó là
nghề gì thì em đó sẽ nhận được 1 phần q nhỏ. Sau 4-5 lượt chơi, giáo viên hỏi

– đáp thêm và dẫn dắt các em vào chủ đề Hướng nghiệp.
- Cách 3: Giáo viên dùng phương pháp Đặt vấn đề với 1 số câu hỏi vui, khích lệ
sự động não của học sinh, ví dụ: Sau đây khoảng 5 năm, ai muốn kiếm được 500
nghìn/ ngày; 1 triệu/ ngày; 2 triệu ngày? Ai nghĩ rằng mình có khả năng kiếm
được con số đó? Ai chắc chắn mình sẽ kiếm được con số đó? V.v. Từ đó, giáo
viên đặt vấn đề: Ai cũng muốn giàu có, ai cũng muốn có việc làm tốt và kiếm
được nhiều tiền, nhưng chưa chắc chúng ta đã làm được điều đó. Nó phụ thuộc
vào nhiều yếu tố, trong đó có khả năng chọn nghề nghiệp.
- Từ một trong các cách trên, giáo viên giới thiệu mục đích và nội dung các phần
học của buổi hướng nghiệp – lập kế hoạch nghề nghiệp dự định cho tương lai.
- Cuối cùng, giáo viên trao đổi nhanh với cả lớp về một số quy tắc, nội quy lớp
học – trong đó đặc biệt nhấn mạnh sự tham gia tích cực, trao đổi sơi nổi, sự tơn
trọng ý kiến của người khác và lắng nghe tập trung.
<2> Hướng nghiệp – Em cần những gì?
Mục đích: Giúp học sinh hiểu được 5 bước cơ bản trong việc lập kế hoạch
hướng nghiệp cho tương lai.
Cách thức tiến hành:
8

download by :


- Giáo viên có thể chơi 1 trị chơi “Kết nhóm’’ hoặc cho học sinh đếm số thứ tự
để chia lớp thành các nhóm nhỏ, mỗi nhóm khơng nên q 8 người.
- Giáo viên đề nghị các em học sinh làm việc theo nhóm nhỏ, sau đó phát cho
mỗi nhóm một bộ thẻ có chứa 5 bước lập kế hoạch được cắt rời: Hiểu mình;
Hiểu nghề, Hiểu tình hình; Xác định mục tiêu; Kế hoạch hành động.
- Đề nghị mỗi bàn thảo luận trong 3 phút và sắp xếp các bước theo thứ tự hợp lý.
Kết thúc thời gian, giáo viên mời một số nhóm trình bày kết quả của nhóm
mình. Sau đó, giáo viên so sánh và đưa ra đáp án đúng.

- Giáo viên đề nghị các nhóm tiếp tục thảo luận nội dung của từng bước. Có thể
yêu cầu mỗi nhóm thảo luận một bước, ví dụ: Theo các em, mục đích của mỗi
bước là gì và chúng ta cần làm gì? Dành một chút thời gian để các em trao đổi.
- Giáo viên mời đại diện các nhóm trao đổi và sau đó bổ sung thêm thơng tin
cho các em nếu cần. Lưu ý là phần này mới chỉ là phần giới thiệu chung của
từng bước nên giáo viên khơng cần thiết phải phân tích q sâu nội dung của
từng bước mà chỉ cần giúp các em nắm rõ 5 bước và ý nghĩ của chúng.
- Nhấn mạnh với các em học sinh việc chương trình học Hướng nghiệp trên lớp
cũng sẽ được thực hiện theo 5 bước này để các em có thể dễ dàng hình dung
cách thức lập kế hoạch nghề nghiệp cho bản thân mình.
<3> Hiểu mình – Đam mê, khả năng của em
Mục đích: Giúp học sinh tìm hiểu, tự phân tích về sở thích, đam mê và những
năng lực mà các em hiện có, cũng như những giá trị nghề nghiệp mà các em
mong muốn, từ đó giúp các em có cơ sở trong việc chọn lựa nghề nghiệp trong
tương lai.
Cách thức tiến hành:
- Giáo viên đặt vấn đề bằng một số câu hỏi dẫn dắt, ví dụ: Ai muốn nổi tiếng
như Sơn Tùng (hoặc Hồ Ngọc Hà)? Ai muốn trở thành người thủ tướng? Ai
muốn trở thành MC tài giỏi cỡ Lại Văn Sâm? Ai muốn giỏi như giáo sư Lê Bảo
Châu? ...
- Giáo viên đề nghị các em đưa ra phần trình bày thứ 1 trong phiếu bài tập cá
nhân theo mẫu đã được phát về nhà làm trước đó và mời đại diện khoảng 3-4
học sinh chia sẻ. Giáo viên lưu ý dành thời gian phân tích xem các em đã phân
tích đủ sâu để hiểu mình và sự phù hợp với nghề mà em đã chọn chưa. Ví dụ,
với mỗi em, hãy tham vấn cả lớp xem “khả năng bạn A thành công với nghề bạn
chọn là bao nhiêu %: 50%, 70% hay 100%?”. Từ đó nhận xét mức độ tự phân
tích của mỗi em.
- Giáo viên nhấn mạnh: Việc hiểu bản thân mình là rất quan trọng đối với việc
chọn nghề nghiệp sau này. Các em cần tự tìm hiểu, phân tích về sở thích,
niềm đam mê của mình. Đồng thời, các em cũng phải xác định khả năng,

năng lực của bản thân cũng như quan điểm, giá trị nghề nghiệp mà các em
đeo đuổi. Việc “hiểu đúng mình” sẽ góp phần tạo điều kiện để các em chọn
đúng nghề về sau.

9

download by :


- Để giúp các em xác định được
điểm mạnh, điểm yếu, cũng như
các yếu tố cơ hội, thách thức có
thể ảnh hướng tới việc lựa chọn
nghề nghiệp của bản thân, giáo
viên cần dẫn dắt và cho học sinh
phân tích theo mơ hình SWOT
-+ Trước hết, giáo viên giới thiệu
sơ đồ SWOT theo hình vẽ (vẽ lên
bảng hoặc giấy Ao) và diễn giải
từng phần cho học sinh.
+ Giáo viên nhấn mạnh: Về lý thuyết, công cụ SWOT khá đơn giản. Tuy nhiên,
việc áp dụng nó địi hỏi chúng ta phải có tư duy tích cực – phản biện rất tốt.
Chúng ta phải phân tích vấn đề một cách khách quan, trung thực để tránh đánh
giá sai lầm về bản thân.
Ví dụ: Điểm A mà em đưa ra có thực sự là điểm mạnh không hay là điểm yếu?
Điểm B mà em đưa ra liệu đó có phải là điểm mạnh khơng hay nó chỉ là 1 cơ hội
khách quan ở bên ngồi? Điểm C mà em đưa ra có phải là điểm yếu khơng hay
nó là một thách thức?
- Giáo viên lấy 1 ví dụ (có thể về bản thân mình) để ứng dụng phân tích theo mơ
hình SWOT cho học sinh theo dõi và hiểu rõ hơn về công cụ này.

- Giáo viên phát phiếu học tập và yêu cầu học sinh chỉ làm phần SWOT. Đề
nghị học sinh suy nghĩ và chọn một ngành nghề nào đó mà mình hiện đang quan
tâm – có ý định lựa chọn (như kết quả ở phần bài tập cá nhân số 2). Hãy dành ít
nhất khoảng 10 phút để các em tự liệt kê, phân tích về các điểm mạnh, điểm yếu
liên quan đến nghề đó; cơ hội, thách thức là gì?
- Sau khoảng 10 phút, giáo viên mời một số học sinh trình bày, giáo viên và các
bạn khác cùng nhận xét và góp ý cho các em sau mỗi phần trình bày. Giáo viên
lưu ý xem các em có xác định đúng đâu là Điểm mạnh/ Điểm yếu của mình, đâu
là Cơ hội/ Thách thức của mình; Liệu có sự nhầm lần giữa các yếu tố không?
- Giáo viên nhấn mạnh với các em: Việc tìm hiểu rõ bản thân, xác định rõ điểm
mạnh, điểm yếu là vô cùng quan trọng, nó giúp chúng ta biết chỗ mà phát huy,
điểm cần khắc phục. Tương tự, xác định được các cơ hội để tận dụng và lường
trước được các thách thức để có biện pháp đối phó là vơ cùng quan trọng. Các
em càng phân tích kỹ thì càng có cơ sở để đánh giá việc lựa chọn nghề nghiệp
của mình một cách chính xác.
<4> Hiểu nghề - Em biết những gì?
Mục đích: Giúp các em nắm được những nhóm nghề chính phổ biến hiện nay và
đặc điểm, yêu cầu của từng nhóm nghề về năng lực và tính cách người lao động.
Chú ý: Để làm tốt được phần này, giáo viên cần dành thời gian tự tìm hiểu thêm
các thơng tin liên quan tới xu thế nghề nghiệp trên Internet hoặc tham khảo
trong các giáo trình hướng nghiệp cho học sinh để có nhiều thơng tin chia sẻ cho
các em.
10

download by :


Cách thức tiến hành: - Giáo viên trao đổi gợi mở với học sinh một vài câu hỏi
như: Các em đã nghĩ về nghề mà mình sẽ chọn trong tương lai rồi chứ? Các em
biết những gì về nghề mà các em dự định chọn? Có bạn nào cịn chưa nghĩ đến

hoặc băn khoăn về dự định nghề nghiệp của mình khơng?
- Sau đó giáo viên giới thiệu về phiếu trắc nghiệm và dành thời gian (khoảng 5
phút) cho học sinh hoàn thành. Sau khi hoàn thành, đề nghị các em học sinh viết
ra thẻ màu kết quả trắc nghiệm về nghề nghiệp của mình. Giáo viên đề nghị học
sinh tự chấm kết quả và xác định mình thuộc nhóm nghề nào (theo phụ lục 5).
- Giáo viên chia các em thành các nhóm nhỏ theo lựa chọn nghề của các em: Xã
hội, quản lý, nghiên cứu, kỹ thuật, nghiệp vụ, nghệ thuật). Trường hợp các em
chọn có 2-3 nhóm nghề tương đồng nhau về kết quả, giáo viên khích lệ các em
về một nhóm khác có ít người hơn. Cố gắng cân đối số lượng học sinh thảo luận
cho từng nhóm vấn đề là khơng chênh lệch q nhiều (khơng để nhóm chỉ có 12 em).
- Phát giấy Phiếu học tập A0 cho các em và đề các em thảo luận về Đặc điểm,
tính chất và yêu cầu của mỗi nhóm nghề trên. Dành thời gian khoảng 10 phút
để các em thảo luận.
- Giáo viên mời một số nhóm trình bày kết quả thảo luận, các nhóm cịn lại quan
sát và bổ sung góp ý. Sau đó, giáo viên khái quát và có thể bổ sung thêm về đặc
điểm, tính chất cơ bản của các nhóm nghề (tham khảo gợi ý ở Phụ lục 5).
- Giáo viên có thể chia sẻ thêm công cụ hỗ trợ hướng nghiệp trên điện thoại cho
học sinh và để nghị học sinh tìm hiểu thêm các thơng tin về các loại hình nghề
nghiệp có trong ứng dụng: Hướng dẫn học sinh có thể tìm kiếm cụm từ “Tuyển
sinh - Hướng Nghiệp” trên kho ứng dụng điện thoại.
- Kết thúc hoạt động, giáo viên nhấn mạnh tầm quan trọng của việc hiểu rõ
đặc điểm, tính chất và u cầu của từng nghề/ nhóm nghề mà học sinh muốn
chọn.
<5> Hiểu tình hình – Nghề nghiệp tương lai
Mục đích: Giúp học sinh nắm bắt được những xu thế nghề nghiệp trong tương
lai và nhu cầu về lao động ngay chính tại địa phương mình, nâng cao sự hiểu
biết của các em về nhu cầu nghề kỹ thuật tại địa phương.
Cách thức tiến hành:
- Giáo viên gợi mở bằng một số câu hỏi dành cho học sinh như: Nghề nào được
gọi là nghề “hot” hiện nay? Nghề nào gặp khó khăn, khơng kiếm được việc làm?

Nghề nào kiếm được nhiều tiền? …
- Giáo viên dành khoảng 10 phút ban đầu để chia sẻ một số thông tin về xu thế
và thị trường lao động ở Việt Nam bao gồm: Những ngành nghề nào đang được
quan tâm hiện nay; nhân lực ngành nghề nào đang thiếu hoặc thừa; Một số yêu
cầu của nhà tuyển dụng hiện nay (tuỳ theo hiểu biết và khả năng của giáo viên).
- Giáo viên có thể sử dụng chính ngành sư phạm để phân tích thêm về xu thế
trong tương lai – làm ví dụ cho học sinh hiểu.
- Sau đó giáo viên chia học sinh thành các nhóm nhỏ (từ 5-6 học sinh), đề nghị
các em thực hành tìm hiểu xu thế và thị trường lao động ở Tĩnh Gia, Thanh Hóa
dựa vào các câu hỏi sau:
+ Hãy phân tích nhu cầu lao động ở Tĩnh Gia/ Thanh Hoá hiện nay?
11

download by :


+ Hãy đánh giá xem ngành nghề nào trong tương lai sẽ có thu nhập tốt ở
Tĩnh Gia? Ngành nghề nào trong tương lai ở địa phương sẽ gặp khó khăn?
- Giáo viên khuyến khích các em trao đổi trong nhóm, sau thời gian thảo luận,
giáo viên cho một vài nhóm trình bày, và tổng kết chung lại về tình hình lao
động tại Việt Nam nói chung và tại địa phương nói riêng.
<6> Xác định mục tiêu – ra quyết định
Mục đích: Giúp học sinh đưa ra được những quyết định phù hợp về chọn nghề
và xây dựng được những mục tiêu quan trọng về nghề nghiệp mà mình muốn
hướng tới.
Cách thức tiến hành: - Giáo viên dẫn dắt: Việc chọn nghề nghiệp tương lai như
thế nào là rất quan trọng, nó phụ thuộc vào việc chúng ta đánh giá bản thân, tìm
hiểu nghề và hiểu xu hướng chung của thị trường. Giáo viên giải thích kỹ cho
học sinh các yếu tố cần cân nhắc khi ra quyết định chọn nghềtheo kênh hình sau:

Sau đó, giáo viên đề nghị học sinh xem lại các nội dung trước trong phiếu
bài tập cũng như các phần ghi chép (trắc nghiệm về sở thích nghề nghiệp, phân
tích SWOT, năng lực cá nhân, xu thế nghề nghiệp…) sau đó suy nghĩ và chọn ra
cho mình một danh sách khoảng 3 cơng việc mà mình ưng ý, có thể coi là mục
tiêu nghề của bản thân trong tương lai – làm theo mẫu Phụ lục 6: Mục tiêu nghề.
- Các em học sinh làm việc cá nhân trong 10 phút, điền 3 công việc mà mình
quyết định vào phiếu bài tập. Sắp xếp các cơng việc theo thứ tự ưu tiên cao nhất
(1) cho tới thấp nhất (3) dựa trên những giá trị, sở thích, tính cách, kỹ năng và
xu thế đã phân tích ở phần trước.
- Sau khi các em hoàn thành, giáo viên đề nghị một số em chia sẻ về công việc
mà các em đã chọn lựa, cũng như những mong đợi về nghề nghiệp mà các em
muốn. Giáo viên có thể hỏi đáp sâu hơn về các yếu tố liên quan (hiểu mình, hiểu
nghề, hiểu tình hình) để giúp các em phân tích tính phù hợp, sự hợp lý của nghề
nghiệp các em đã chọn so với những gì các em đã liệt kê trong các phiếu bài tập
trước đó.
- Giáo viên nhấn mạnh: Các em cần xác định đúng những mục tiêu và mong đợi
quan trọng trong công việc các em mong muốn, nhưng lưu ý là những mục tiêu
này cần phù hợp với cả sở thích, niềm đam mê và năng lực của bạn; phù hợp
với việc phân tích SWOT cũng như tình hình xu hướng chung của nghề nghiệp.
12

download by :


Tức là, nghề nghiệp các em lựa chọn phải trên cơ sở Hiểu mình, Hiểu nghề và
Hiểu tình hình chung.
<7> Kế hoạch hành động
Mục đích: Giúp học sinh đưa ra được những hành động cụ thể, phù hợp để
hướng tới cơng việc, nghề nghiệp mà mình mong muốn.
Cách thức tiến hành:

- Giáo viên dẫn dắt đặt vấn đề: Ai cũng có những ước mơ, mong muốn trong
cuộc đời. Mục tiêu nghề nghiệp cũng vậy. Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu đó
thì khơng dễ và cần phải có những hành động cụ thể và quyết tâm cao để đạt
được mục tiêu nghề nghiệp đề ra.
- Giáo viên giới thiệu cho học sinh mẫu bảng kế hoạch nghề nghiệp và đề nghị
các em nhớ lại tất cả các nội dung khác của bài học để hoàn thành bảng kế
hoạch. Giáo viên đề nghị các em suy nghĩ kỹ lưỡng và liệt kê những hoạt động
quan trọng nhất cần phải thực hiện.
- Dành thời gian cho học sinh suy nghĩ và điền vào bảng kế hoạch. Sau đó mời
1-2 em lên trình bày mẫu. Các em có thể về nhà làm thêm nếu cần thêm thời
gian suy nghĩ và nếu cần thêm ý kiến của cha mẹ hoặc người thân đóng góp.
- Giáo viên nhấn mạnh: Bảng kế hoạch rất quan trọng, giúp các em có định
hướng rõ ràng về nghề nghiệp và có những sự chuẩn bị phù hợp. Tuy nhiên,
bảng kế hoạch cần phải được xem lại thường xuyên để có những điều chỉnh phù
hợp với bản thân.
<8> Tổng kết
Mục đích: Giúp học sinh tổng hợp lại những kiến thức, kỹ năng đã học trong
chương trình Hướng nghiệp và có định hướng phát huy áp dụng trong cuộc
sống.
Cách thức tiến hành:
- Giáo viên hỏi – đáp, sau đó, giáo viên nhấn mạnh: Để có thể lựa chọn cơng
việc phù hợp với bản thân, các em cần nắm rõ 5 bước cơ bản nhất – các em phải
Hiểu mình, Hiểu nghề, Hiểu tình hình, Xác định mục tiêu và Lập kế hoạch hành
động. Việc hiểu rõ bản thân mình thích gì, có khả năng gì, có điểm mạnh, điểm
yếu, cơ hội, thách thức gì sẽ giúp các em định hướng nghề tốt hơn. Bên cạnh đó
các em cần chủ động tìm hiểu rõ về nghề nghiệp mình mong muốn và đánh giá
tình hình chung. Từ đó, các em có thể xác định được mục tiêu và lập kế hoạch
hành động phù hợp.
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm
Để kiểm tra tính hiệu quả của đề tài, tơi tiến hành kiểm tra, đánh giá các

nội dung sau qua 2 lần: lần 1 tiến hành trước thực nghiệm( TN) và lần 2 sau TN
ở 2 lớp 10A7 – Lớp TN và lớp 10A1- Lớp đối chứng đều có cùng sĩ số( 44 học
sinh)
2.4. 1. Đánh giá về nhận thức, thái độ hành vi đối với các buổi học hướng
nghiệp
Câu hỏi 1: - Thái độ học hướng nghiệp của bản thân em?
Kết quả thu được như sau:

13

download by :


Nội
dung

TN

Lần 2
ĐC

%

SL

8
14

18,18
31,82

9
14

Độ
TN
biến
%
động SL
%
SL
(TNĐC)%
20,45 -2,27 31
70,45 14
31,82 0
9
20,45 12

22

50

21

47,73 +2,27

SL
Thích
Bình
thường

Khơng
thích

Lần 1
ĐC

4

9,1

18

Độ
biến
% động
(TNĐC)%
31,82 +38,63
27,27 - 6,82
40,91 -31,81

Câu hỏi 2: - Khơng khí buổi học hướng nghiệp như thế nào?
Kết quả thu được:
Nội
Lần 1
Lần 2
dung
TN
ĐC
Độ
TN

ĐC
biến
động SL
SL
%
SL
%
%
SL
%
(TNĐC)%
Sơi
nổi,
3
6,81 5
11,36 -4,55 32 72,73 10 22,73
vui vẻ
Bình
16
36,36 15
34,1 +2,26 9 20,45 14 31,82
thường
Nhàm
chán,
25
56,82 24
54,55 +2,27 3 6,81
20 45,45
lớp
học

trầm

Độ
biến
động
(TNĐC)%
+50
- 11,37
- 38,64

Như vậy, qua kết quả điều tra ở câu hỏi số 1 và số 2 đã cho thấy có sự chênh
lệch tương đối lớn giữa hai lớp TN và ĐC ở điều tra lần 1 và lần 2. Ở lần 1 khi
chưa triển khai đề tài thì ở cả hai lớp các mức độ thích, bình thường, khơng thích
học hướng nghiệp có sự chênh lệch song biên độ giao động không lớn ( -2,27; 0;
+ 2,27). Nhưng qua điều tra lần 2 độ biến động tương đối lớn, thể hiện số % học
sinh thích học hướng nghiệp ở lớp ĐC là 31,82% trong khi đó lớp TN là 70,45%
tăng 38,63%. Mặt khác, sau khi áp dụng đề tài khơng khí buổi học trở nên sơi nổi,
vui vẻ hơn thể hiện độ biến động tăng lên + 50%. Điều đó chứng tỏ một số kinh
nghiệm hướng dẫn học sinh lớp chủ nhiệm lập kế hoạch nghề nghiệp đã làm gia
tăng hứng thú học tập, làm học sinh yêu thích các buổi hướng nghiệp hơn.
2.4. 2. Đánh giá về lĩnh hội kiến thức, kĩ năng lập kế hoạch nghề nghiệp cho
tương lai
Sau khi áp dụng đề tài, chúng tôi tiến hành cho học sinh làm bài kiểm tra 45
phút với các câu hỏi:
14

download by :


Câu 1: Kể tên và sắp xếp đúng trình tự các bước lập kế hoạch nghề nghiệp cho

tương lai. Để chọn nghề cho tương lai cần căn cứ vào những cơ sở nào?
Câu 2: Anh (Chị) hãy dùng WOT để phân tích lựa chọn xác định nghề tương lai
của mình.
Câu 3: Kể tên các nhóm nghề cơ bản hiện nay. Nêu đặc điểm, tích chất và yêu
cầu của một trong các nhóm nghề đó.
Câu 4: Em cần làm gì để có thể tiến tới nghề mà mình đã chọn?
Qua điều tra thu được kết quả như sau:
Kết quả
Lớp TN
Lớp ĐC
Số lượng
Tỷ lệ
Số lượng
Tỷ lệ
Trả lời đúng, đủ câu 1
44
100%
1
31,82%
Phân tích chi tiết, đúng
32
72,73%
2
4,55%
công cụ WOT
Trả lời đúng, đủ câu 3
35
79,55%
9
20,45%

Câu 4: Biết cách dùng
bảng kế hoạch nghề
38
86,36%
3
6,82%
nghiệp và liệt kê đươc
những hoạt động quan
trọng
Từ kết quả thu được ở bảng đo lường kết quả học tập của học sinh, ta thấy
được lớp TN có tới hơn 72,73% học sinh hiểu, biết cách vận dụng kiến thức và
làm tốt bài kiểm tra, trong khi đó lớp ĐC tỷ lệ rất thấp, đặc biệt ở câu hỏi số 2 và
4 tỷ lệ khơng q 7%.
Ngồi ra khi tìm hiểu thơng tin từ phiá các giáo viên bộ mơn, đều có nhận
xét chung: “Tình hình học tập của lớp 10A7 có sự tiến bộ rõ rệt, còn ở lớp 10A8
vẫn vậy”. Chứng tỏ rằng, đề tài này ngoài việc giúp các em biết cách lập kế
hoạch nghề cho tương lai, mặt khác còn giúp học sinh biết sử dụng và lập kế
hoạch cho rất nhiều mục tiêu mà các em đề ra.
Từ phân tích và thực nghiệm trên chứng tỏ đề tài rất có tính khả thi.
MỘT SỐ HÌNH ẢNH CỦA BUỔI TRIỂN KHAI, ÁP DỤNG ĐỀ TÀI
1. Hình ảnh các em bước vào hoạt động khởi

15

download by :


2. Hình ảnh hoạt động thảo luận nhóm

16

download by :


Kết quả thảo luận nhóm

3. Hình ảnh hoạt động cá nhân

3. Kết luận, kiến nghị
3.1. Kết luận
17

download by :


Với kết quả thực nghiệm sư phạm chứng tỏ đề tài rất có tính khả thi vừa
nâng cao hiệu quả chất lượng cơng tác hướng nghiệp, đồng thời góp phần cải
thiện các mơn học và một số tính cách của học sinh, từ đó nâng cao chất lượng
học tập và rèn luyện nói chung.
Như vậy, hướng nghiệp đóng một vai trò cực kỳ quan trọng trong chiến
lược cuộc đời, hướng nghiệp giúp người học sinh xác định các bánh lái và mục
tiêu thành công của cuộc đời. Các em được hướng nghiệp sớm thì sẽ có một ưu
thế nhất định so với những người hướng nghiệp trễ, nghiêm trọng hơn là không
bao giờ định hướng sống một cuộc đời "bèo dạt mây trôi" do vậy thiết nghĩ
chúng ta cần lắm những chương trình giáo duc định hướng của tồn xã hội, cộng
đồng bắt đầu khi bước vào ghế nhà trường và kể cả trong gia đình để có một
tương lai thế hệ trẻ Việt Nam thành công hơn.
3.2. Kiến nghị
- Đối với Bộ Giáo dục:
+ Cần đưa công tác hướng nghiệp vào phân phối chương trình chính khố để

hoạt động hướng nghiệp được nhìn nhận đúng mức và phát huy được thế mạnh.
+ Thiết nghĩ, việc hướng nghiệp cho HS bậc THPT ở nước ta là quá muộn. Vì
thế nên chăng cần được chú trọng ngay từ bậc THCS...
+ Đồng thời tăng cường bồi dưỡng cho tất cả giáo viên kể cả Ban giám hiệu các
trường Trung học về kĩ năng, kiến thức và cả những hình thức hướng nghiệp
mới mẻ để không ngừng nâng cao chất lượng dạy và định hướng, tư vấn hướng
nghiệp có hiệu quả cho học sinh .
+ Những SKKN, cơng trình nghiên cứu khoa học về lĩnh vực hướng nghiệp có
tính khả thi, Bộ và Sở cần biên soạn thành sách, đưa về thư viện các trường để
giáo viên dễ dàng cập nhật, học hỏi và áp dụng
- Đối với nhà trường:
+ Cần quan tâm hơn nữa để công tác hướng nghiệp trở thành một hoạt động
chun mơn và được quản lí nghiêm túc, chặt chẽ. Nhà trường cần tạo điều kiện
về thời gian và kinh phí để tổ chức thường xuyên các buổi ngoại khoá , thăm
quan các cơ sở sản xuất ...một cách hiệu quả.
+ Giáo viên cần nâng cao hơn nữa tâm huyết, nhiệt tình, trách nhiệm đối vối HS
lớp chủ nhiệm trong quá trình thực hiện hướng dẫn, tư vấn, lồng ghép cơng tác
hướng nghiệp.
+ Giáo viên bộ mơn cần tích cực lồng ghép tư vấn hướng nghiệp cho các trò, có
thể qua từng bài hoặc từng phần kiến thức liên quan để góp phần nâng cao hiệu
quả đồng bộ cơng tác hướng nghiệp.
- Đối với phụ huynh cũng nên cùng con tham gia các buổi hướng nghiệp để tìm
hiểu và đưa ra tư vấn chính xác, thuyết phục nhất mà không nên áp đặt với con
trẻ.
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG
Thanh Hố, ngày 20 /5/ 2018
ĐƠN VỊ
CAM KẾT KHƠNG COPPY
Tác giả cam kết
Nguyễn Thị Hà

18

download by :


TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Các website:
/> /> />
2. Tạp chí khoa học Đại học Sư phạm Thành phố hồ Chí
3. Tài liệu hướng nghiệp của nhóm chuyên gia ThS. Lương Quang

Hưng,ThS. Nguyễn Thị Thanh Mai, ThS. Nguyễn Đức Nam, ThS.
Mã Diệu Linh, xuất bản tháng 11 năm 2017
4. Tài liệu : Tập huấn đổi mới hướng nghiệp ở trường TH của Bộ GD- ĐT

19

download by :