B GIÁO DCăVĨăĨOăTO
TRNGăI HC KINH T TP. H CHÍ MINH
NGUYN HIăDNG
PHÂN TÍCH LI ÍCH VÀ CHI PHÍ D ÁN
NÂNG CP, M RNG H THNG CPăNC
TH XÃ CA LÒ, TNH NGH AN
LUNăVNăTHC S KINH T
TP. H CHÍ MINH ậ NMă2012
1
B GIÁO DCăVĨăĨOăTO
TRNGăI HC KINH T TP. H CHÍ MINH
CHNGăTRỊNHăGING DY KINH T FULBRIGHT
NGUYN HIăDNG
PHÂN TÍCH LI ÍCH VÀ CHI PHÍ D ÁN
NÂNG CP, M RNG H THNG CPăNC
TH XÃ CA LÒ, TNH NGH AN
Chuyên ngành: Chính sách công
Mã s: 603114
LUNăVNăTHCăSăKINHăT
NGIăHNG DN KHOA HC:
TS. CAO HÀO THI
TP. H CHÍ MINH ậ NMă2012
i
LIăCAMăOAN
Tôi xin cam đoan lun vn nƠy hoƠn toƠn do tôi thc hin. Các đon trích dn và s liu s
dng trong lun vn đu đc dn ngun vƠ có đ chính xác cao nht trong phm vi hiu
bit ca tôi. Lun vn nƠy không nht thit phn ánh quan đim ca Trng i hc Kinh
t TP. H Chí Minh hay Chng trình Ging dy Kinh t Fulbright.
Tác gi lun vn
NguynăHiăDng
ii
LI CMăN
Trc ht, xin chơn thƠnh cm n quỦ Thy, Cô Chng trình ging dy kinh t
Fulbright vi ngun kin thc sơu rng, uyên bác vƠ lòng nhit tình ging dy đư giúp hc
viên tip nhn đc nhiu kin thc mi m, thit thc và b ích.
Xin chân thành cm n Thy giáo, Tin s Cao HƠo Thi đư tn tình giúp đ vƠ hng dn
hc viên trong sut thi gian thc hin lun vn.
Cm n các Thy, Cô giáo Khoa Nông Lơm, Trng i hc Vinh, UBND th xư Thái
Hoà, UBND th xư Ca Lò, Công ty TNHH mt thƠnh viên cp nc Ca Lò, vƠ các Ban,
NgƠnh tnh Ngh An đư to điu kin thun li đ hc viên thc hin lun vn.
iii
TÓM TT
Th xã Ca Lò là mt đô th ven bin ca tnh Ngh An có nhiu tim nng trong vic phát
trin du lch và dch v. Do quá trình đô th hóa din ra khá nhanh, cùng vi s gia tng
dân s, khách du lch và các hot đng sn xut kinh doanh đư làm cho h thng h tng k
thut ca th xã Ca Lò tr nên quá ti. H thng cung cp nc sch ca Ca Lò hin ti
ch đ đáp ng nhu cu ca 51% dân s.
đm bo cung cp nc sch cho nhu cu sinh hot và sn xut kinh doanh đn nm
2025, Công ty TNHH mt thành viên cp nc Ca Lò đang lp d án đu t nơng cp,
m rng h thng cp nc Ca Lò bng vic xây dng mi mt nhƠ máy nc có công
sut 35.000 m
3
/ngƠy đêm vƠ m rng h thng cung cp nc cho ngi dân th xã và
vùng lân cn. D án có tng vn đu t lƠ 22,040 triu USD bao gm vn vay ODA
18,055 triu USD và vn đi ng trong nc 3,985 triu USD; đc chia làm 2 giai đon,
giai đon 1 t nm 2012 đn nm 2015, giai đon 2 t nm 2020 đn nm 2021.
Qua vic phân tích li ích và chi phí cho thy d án có tính kh thi v mt tài chính, điu
này th hin kt qu phân tích tài chính d án theo quan đim tng đu t cho giá tr hin
ti ròng NPV
f
TIP
= 225,615 t VN; phơn tích tƠi chính theo quan đim ch đu t cho kt
qu giá tr hin ti ròng NPV
f
EIP
= 154,440 t VN. Vi kt qu đó, theo quan đim ca
ch đu t thì thc hin d án s có hiu qu v mt tài chính, d án mang li li ích ròng
cho ch đu t lƠ 154,440 t VN.
Phân tích kinh t cho kt qu giá tr hin ti ròng kinh t ca d án NPV
e
= 305,650 t
VN, sut sinh li ni ti kinh t 14,24% ln hn sut chit khu kinh t thc 8% và giá
tr ngoi tác d án to ra là 168,388 t VN. Phân tích phân phi cho thy chính ph thu
đc mt khon 58,074 t VN, các đi tng s dng nc sch đc hng li t d án
107,715 t VN, ngi lao đng đc hng 6,983 t VN. Nh vy, xét trên quan đim
nn kinh t, d án có tính kh thi v mt kinh t và xã hi.
Kt qu phơn tích cng cho thy ch đu t đc hng li tng đi ln là 154,440 t
VN do t l tng giá nc là 12%/ln, 2 nm tng mt ln. Ngi dân s hu quyn s
dng đt b thu hi đ thc hin d án b thit hi 4,383 t VN do chi phí đn bù tài chính
không đ bù đp chi phí kinh t. Vì vy kin ngh UBND tnh Ngh An áp dng t l tng
giá nc là 6,5%/ln, 2 nm tng mt ln, vi mc tng nƠy thì giá tr hin ti ròng tài
chính ca tng đu t NVP
f
TIP
= 0 nhng giá tr hin ti ròng kinh t NPV
e
= 181,322 t
VN, d án vn có hiu qu v mt kinh t và xã hi, đng thi có chính sách h tr thêm
cho nhng ngi s hu quyn s dng đt b thu hi mt khon tin 4,383 t VN nhm
phân phi li ích mà d án đem li cho các đi tng liên quan mt cách hiu qu, công
bng hn và to s đng thun cao trong vic thc hin d án.
T nhng kt qu trên cho thy d án kh thi c v mt tài chính, kinh t và xã hi. Vì vy,
đ ngh UBND tnh Ngh An phê duyt, ra quyt đnh đu t đ thc hin D án nâng cp,
m rng h thng cp nc Ca Lò.
iv
MC LC
LI CAM OAN i
LI CM N ii
TÓM TT iii
MC LC iv
DANH MC CÁC KÝ HIU, T VIT TT viii
DANH MC CÁC BNG, BIU. ix
DANH MC CÁC HÌNH V, TH x
DANH MC CÁC PH LC xi
CHNG 1. GII THIU CHUNG 1
1.1. t vn đ 1
1.2. Vn đ chính sách. 2
1.3. Mc tiêu và câu hi nghiên cu ca đ tài 3
1.4. Phm vi nghiên cu 3
1.5. B cc lun vn 4
CHNG 2. KHUNG PHÂN TÍCH LI ÍCH ậ CHI PHÍ 5
2.1. Các quan đim phân tích d án 5
2.1.1. Phân tích tài chính 5
2.1.2. Phân tích kinh t 5
2.1.3. Phân tích phân phi 6
2.2. Các phng pháp phơn tích d án 6
2.2.1. Các phng pháp phân tích tài chính 6
2.2.2. Các phng pháp phân tích kinh t, xã hi 7
2.3. Xác đnh khung phân tích li ích ậ chi phí cho d án cp nc 7
2.3.1. Nhn dng các li ích và chi phí ca d án 7
2.3.2. Khung phân tích đi vi d án cp nc. 9
v
CHNG 3. MÔ T D ÁN 11
3.1. Gii thiu ch đu t 11
3.2. Gii thiu tng quan v d án 11
3.2.1. Mc tiêu ca d án 11
3.2.2. V trí, din tích 12
3.2.3. Quy mô công sut 12
3.2.4. Quy trình công ngh x lý 12
3.2.5. Các hng mc công trình chính và tin đ ca d án 13
3.2.6. Ngun vn đu t d án 13
3.3. S đ cu trúc d án 14
CHNG 4. PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH D ÁN 16
4.1. Các gi đnh và thông s mô hình c s d án 16
4.1.1. ng tin s dng phân tích, lm phát và thi đim phân tích 16
4.1.2. Thông s vn hành nhà máy……………………………… …… ……………… 17
4.1.3. Doanh thu tài chính d án 18
4.1.4. Chi phí tài chính d án 19
4.1.5. Khu hao tài sn 21
4.1.6. Ngun vn đu t và chi phí s dng vn. 21
4.1.7. S d tin mt, các khon phi thu và phi tr 22
4.1.8. Thu thu nhp doanh nghip 22
4.2. Kt qu phơn tích tƠi chính mô hình c s ca d án 23
4.2.1. Kt qu phân tích tài chính trên quan đim tng đu t 23
4.2.2. Kt qu phân tích tài chính theo quan đim ch đu t 24
CHNG 5. PHÂN TÍCH RI RO D ÁN 27
5.1. Phơn tích đ nhy 27
5.1.1. Phân tích đ nhy 1 chiu 27
vi
5.1.2. Phân tích đ nhy 2 chiu 29
5.2. Phân tích kch bn ca d án theo giá nc 30
5.3. Phân tích mô phng Monte Carlo 31
CHNG 6. PHÂN TÍCH KINH T D ÁN 34
6.1. Xác đnh sut chit khu kinh t - EOCK 34
6.2. Thi gian phân tích kinh t 34
6.3. Xác đnh phí thng ngoi hi 34
6.4. Xác đnh h s chuyn đi giá tài chính sang giá kinh t - CF 34
6.4.1. Xác đnh giá kinh t ca nc 34
6.4.2. Xác đnh h s chuyn đi ca chi phí 39
6.5. Kt qu phân tích kinh t ca d án 40
6.6. Phân tích phân phi 41
CHNG 7. KT LUN VÀ GI Ý CHÍNH SÁCH 43
7.1. Kt lun 43
7.2. Kin ngh 43
7.2.1. i vi UBND tnh Ngh An 43
7.2.2. i vi Công ty TNHH mt thành viên cp nc Ca Lò. 44
7.3. Nhng hn ch ca đ tài 45
TÀI LIU THAM KHO 48
PH LC 48
vii
DANH MC CÁC KÝ HIU, T VIT TT
ADB:
Asian Development Bank - Ngân hàng phát trin Châu Á
AP:
Accounts Payables - Khon phi tr
AR:
Accounts Receivables - Khon phi thu
B/C:
Benefit against Cost - T s li ích chi phí
CB
Thay đi tin mt
CF:
Conversion factor - H s chuyn đi
CIF:
Cost, insurance and freight - Chi phí, bo him và chuyên ch
DSCR:
Debt-Service Coverage Ratio - T l an toàn n vay
EIP:
Ch đu t
EOCK:
Economic Opportunity Cost of capital - Chi phí c hi kinh t ca vn
Evadj:
Economic value adjusted - Giá tr kinh t hiu chnh
Evunadj:
Economic value unadjusted - Giá tr kinh t cha hiu chnh
Ext:
Externalities ậ Ngoi tác
FEP:
Phí thng ngoi hi
FFA:
Hip đnh khung gii ngân
FV:
Finance value ậ Giá tr tài chính
IRR:
Internal ratio of Return - Sut sinh li ni ti
IRR
EIP
:
Sut sinh li ni ti ch đu t
IRR
TIP
:
Sut sinh li ni ti tng đu t
IMF:
International money fund - Qu tin T Quc t
Libor:
London interbank offerring rate ậ Lãi sut liên ngân hàng London
MARR:
Minimum Acceptable Rate of Return - Sut thu li hp dn ti thiu
MFF:
Th thc gii ngân phân k
MOF:
Ministry of Finance - B Tài chính
MTV:
Mt thành viên
NPV:
Net Present Value - Giá tr hin ti ròng
NPV
e
:
Giá tr hin ti ròng kinh t
NPV
ext
Giá tr hin ti ròng ngoi tác
NPV
f
EIP
:
Giá tr hin ti ròng tài chính ca ch đu t
NPV
f
TIP
:
Giá tr hin ti ròng tài chính ca tng đu t
viii
ODA :
Official Development Aid - Vin tr phát trin chính thc
OCR:
Ordinary Capital Resources ậ ngun vn thông thng
PER2:
Khon vay vòng 2
PMU:
Project management unit ậ Ban qun lý d án
PV :
Presen value - Giá tr hin ti
SXKD:
Sn xut kinh doanh
T:
Tax ậ Thu
TIP:
Tng đu t
TNHH:
Trách nhim hu hn
USD:
United States Dollar - ng ôla M
UBND:
U ban nhân dân
VAT:
Value added tax - Thu giá tr gia tng
VDB:
Vietnam Development Bank ậ Ngân hàng u t Vit Nam
WACC:
Weighted average cost of capital - Chi phí vn bình quân trng s
WB:
World Bank - Ngân hàng th gii
ix
DANH MC CÁC BNG, BIU
Bng 3.1
Kt qu sn xut kinh doanh ca công ty TNHH cp nc Ca Lò……….
11
Bng 4.1
T l lm phát USD… ………………………………………… ….…
17
Bng 4.2
T l lm phát VN….………………………………………… ….…
17
Bng 4.3
Giá bán nc trung bình cho tiêu dùng……………………….…… ……
19
Bng 4.4
Chi phí đu t ban đu………………………………………… …….…
20
Bng 4.5
S d tin mt, các khon phi thu và các khon phi tr ………… …
22
Bng 4.6
Kt qu phơn tích tƠi chính theo quan đim tng đu t…………… …
24
Bng 4.7
Kt qu tính toán H s an toàn tr n….……….…
24
Bng 4.8
Kt qu phơn tích tƠi chính theo quan đim ch đu t….…….….…
25
Bng 5.1
Kt qu phơn tích đ nhy theo bin lm phát USD………… …… …
28
Bng 5.2
Kt qu phơn tích đ nhy theo bin lm phát VN……………… …
28
Bng 5.3
Kt qu phơn tích đ nhy theo bin t l tht thoát nc.…… …
28
Bng 5.4
Kt qu phơn tích phơn tích đ nhy theo bin giá bán nc sch …
29
Bng 5.5
Kt qu phơn tích đ nhy 2 chiu… …………………….… …….…
30
Bng 5.6
Kt qu phân tích kch bn theo giá nc…………………………………
30
Bng 6.1
Bng thông s ca các đi tng s dng nc …
35
Bng 6.2
Giá nc kinh t ca đi tng mua nc……………………….… …
36
Bng 6.3
Các hng mc ca ging khoan………………………………… ……
37
Bng 6.4
Giá thành 1 m
3
nc ging khoan ca các h gia đình….……… ……
37
Bng 6.5
Giá nc kinh t ca đi tng dùng ging khoan……….……… ……
37
Bng 6.6
Các hng mc ging khoan ca UBND phng Nghi Hi
38
Bng 6.7
Giá thành 1 m
3
nc ging khoan ca UBND phng Nghi Hi
38
Bng 6.8
Giá nc kinh t ca UBND phng Nghi Hi ………… ……
39
Bng 6.9
Giá nc kinh t ca d án……………………………………… …
39
Bng 6.10
Các h s chuyn đi CF………………………………………… ….
40
Bng 6.11
Kt qu phân tích kinh t d án……………………………….……… …
40
Bng 6.12
Ngoi tác ca d án………………… …………………………….………
41
Bng 6.13
Tác đng phân phi………………………………………… ……… …
42
x
DANH MC CÁC HÌNH V,ă TH
Hình 2.1
Li ích ca các h trc đơy dùng nc mua.…………… ………………
9
Hình 2.2
Li ích ca các h trc đơy dùng nc ging ………… ………………
10
Hình 3.1
S đ cu trúc d án………………………………………… ………….
14
Hình 4.1
Biu đ ngơn lu tài chính d án theo quan đim tng đu t……………
23
Hình 4.2
Biu đ h s an toàn tr n (DSCR)
24
Hình 4.3
Biu đ ngơn lu tài chính d án theo quan đim ch đu t……………
25
Hình 5.1
Phân b xác sut ngơn lu tƠi chính d án theo quan đim tng đu t
32
Hình 5.2
Phân b xác sut ngơn lu tƠi chính d án theo quan đim ch đu t
33
Hình 6.1
Biu đ ngơn lu kinh t ca d án………… ………………… ……
40
xi
DANH MC CÁC PH LC
Ph lc 1.
D báo nhu cu s dng nc sch ti th xã Ca Lò………
48
Ph lc 1.1
D báo dân s th xã Ca Lò đn nm 2030…………… ………… ….
48
Ph lc 1.2
D báo dân s th xã Ca Lò đc cp nc đn nm 2030……………
49
Ph lc 1.3
Tng nhu cu dùng nc th xã Ca Lò đn nm 2030…………… …
50
Ph lc 2.
Các thông s d án…………………………………………… …
51
Ph lc 3.
Lch khu hao hp nht…………………………………… ……… ….
54
Ph lc 4.
Chi phí sn xut………………………………………….………… …
55
Ph lc 5.
Ch s lm phát và t giá hi đoái
56
Ph lc 6.
Lch tr n USD…………………………………………….……… …
57
Ph lc 7.
Lch tr n qui đi ra VN…… ………………………….……… …
58
Ph lc 8.
Xác đnh chi phí vn d án ậ WACC………………………….… ……
59
Ph lc 9.
Doanh thu tài chính…………………………………………….… …
60
Ph lc 10.
Chi phí hot đng hƠng nm danh ngha……………….………… ….
61
Ph lc 11.
Báo cáo thu nhp danh ngha…………………………….…… … ……
62
Ph lc 12.
Báo cáo ngơn lu tƠi chính d án - danh ngha…………… ……… …
64
Ph lc 13.
Báo cáo ngơn lu tƠi chính d án - thc………………………….……
66
Ph lc 14.
Báo cáo ngơn lu kinh t - thc… ………………………… ……….
68
Ph lc 15.
Phơn tích đ nhy
70
Ph lc 16.
Xác đnh h s chuyn đi kinh t…………………………… … ……
73
Ph lc 17.
Phân tích phân phi
77
Ph lc 18.
Mô phng Monte Carlo……………………………………….…….……
78
Ph lc 19.
Nhà máy nc Ca Lò và đa đim xây dng nhà máy nc Nghi Hoa
81
Ph lc 19.1.
NhƠ máy nc Ca Lò ……………… …………
81
Ph lc 19.2.
a đim xơy dng nhƠ máy nc Nghi Hoa…… …………………….
81
1
CHNGă1
GII THIU CHUNG
1.1. tăvnăđ
Nm 1986, Vit Nam bt tay vào thc hin công cuc đi mi đt nc, t đó đn nay đư
đt đc nhiu thành tu đáng k, Vit Nam tng bc hi nhp sâu rng vào nn kinh t
th gii, kinh t tng trng, đi sng ca ngi dân tng bc đc ci thin. Song song
vi quá trình phát trin kinh t là quá trình phát trin bn vng, hoàn thin h thng c s
h tng và bo v môi trng; u tiên ngun vn đ đu t xơy dng các công trình h tng
c s nh đin, đng, trng hc, trm y t; đc bit là các công trình cp thoát nc
nhm gim thiu ô nhim môi trng và nâng cao cht lng sng cho ngi dân.
Chng trình mc tiêu quc gia Vit Nam v nc sch ra đi nm 1998, quá trình thc
hin đư có hiu qu rõ rt, s lng ngi dân tip cn đc vi nc sch vƠ điu kin v
sinh an toƠn đư tng lên đáng k. Ngày 11/7/2007, Chính ph đư ban hƠnh Ngh đnh s
117/2007/N-CP v sn xut và tiêu th nc sch. Ngh đnh đư quy đnh chi tit các
hot đng trong lnh vc sn xut, cung cp và tiêu th nc sch theo h thng cp nc
tp trung hoàn chnh ti khu vc đô th và khu công nghip, khu ch xut, khu công ngh
cao và khu kinh t. Quy đnh quyn vƠ ngha v ca t chc, cá nhân và h gia đình có các
hot đng liên quan đn sn xut, cung cp và tiêu th nc sch trên lãnh th Vit Nam.
Mc tiêu cp nc đô th đư đc th hin rõ trong ắnh hng phát trin cp nc đô th
Vit Nam đn nm 2025 vƠ tm nhìn đn nm 2050”
1
đc Th tng Chính ph phê
duyt ti Quyt đnh s 1929/Q-TTg ngày 20/11/2009 đó lƠ nơng mc đ bao ph dch
v cp nc lên 90% cho các đô th loi I, II, III, IV vƠ 70% cho đô th loi V nm 2020.
Th xã Ca Lò là mt trong 2 th xã ca tnh Ngh An, nm cách thành ph Vinh - trung
tâm tnh l 20 km v phía ông Bc, có tng din tích t nhiên là 2.812 ha, vi 7 đn v
hành chính cp phng là Nghi Thu, Nghi Hng, Nghi Tơn, Nghi Thu, Thu Thu, Nghi
Hòa và Nghi Hi.
Hin nay, th xã Ca Lò đư đc Chính ph công nhn lƠ đô th loi III vƠ đang chun b
sáp nhp thêm 5 xã giáp ranh ca huyn Nghi Lc đ tr thành thành ph trc thuc tnh.
1
Quyt đnh s 1929/Q-TTg ngày 20/11/2009 ca Th tng Chính ph v vic phê duyt nh hng
phát trin cp nc đô th Vit Nam đn nm 2025 vƠ tm nhìn đn nm 2050.
2
Dân s Ca Lò hin nay là 52.494 ngi và d báo tng lên 109.000 ngi vƠo nm 2020
vƠ đn nm 2025 là 115.415 ngi (chi tit xem ti Ph lc 1.1). Th xã có mt nhà máy
nc vi tng công sut thit k 5.000 m
3
/ngƠy đêm, nhng do mc nc ngm không đ
cung cp cho nhà máy x lý cho nên công sut hot đng thc t ch đt 3.200 m
3
/ngày
đêm. Vi công sut này, nhà máy không đ nhu cu dùng nc sch ca th xã, nm 2010
t l phc v chung ca nhà máy ch khong 51%. Các h gia đình còn li (49%) buc phi
ly nc t nhng ngun ít an toàn và kém tin cy hn nh nc ging khoan, ging đƠo,
sông sui hoc đi mua đ dùng cho n ung và sinh hot.
Trong thi gian ti, ngoƠi lng nc sch thiu ht do vic dân s tng lên nh trên, th
xã Ca Lò còn phi đi mt vi khong cách ngày càng ln gia công sut cp nc và
nhu cu s dng nc gia tng t khách du lch, t các ngành công nghip, thng mi và
dch v; mc chênh lch gia cung và cu đc d đoán s lên đn 35.000 m
3
/ngày đêm
(chi tit xem ti Ph lc 1.3). Vi bi cnh đó ca th xã Ca Lò thì vic đu t vƠo c s
h tng, đc bit đu t vƠo lnh vc cp nc là ht sc cp thit, bi tip cn và s dng
nc sch là mt tiêu chí quan trng đ đánh giá cht lng cuc sng ca ngi dân.
Vic nâng cao t l ngi dơn đc s dng nc sch cng đng ngha vi vic gim các
bnh tt liên quan đn vic s dng ngun nc không an toƠn nh tiêu chy, các bnh v
mt và truyn nhim khác, thông qua đó lƠm gim các chi phí cho vic chm sóc sc kho
và gim các chi tiêu ca ngi dân trong vic cha tr các bnh liên quan đn ngun nc
không hp v sinh nh trên. c bit lƠ đi vi đi b phn dơn c có mc sng thp.
1.2. Vnăđăchínhăsách
Th xã Ca Lò đư có mt nhƠ máy nc vi công sut thit k 5.000 m
3
/ngày đêm, nhng
do lng nc ngm cung cp không đ nên nhà máy ch hot đng vi công sut thc t
là 3.200 m
3
/ngày đêm. đu t nâng cp, m rng h thng cp nc th xã Ca Lò thì
UBND tnh Ngh An và ch đu t cn phi xem xét đn mt s vn đ sau:
Vn đ th nht, đó lƠ ngun nc ngm không đ cung cp cho hot đng ca nhà máy
x lỦ nc Ca Lò, cho nên cn phi s dng ngun mt (t nc sông Phng Tích) cách
th xư 15 km đ đ cung cp cho h thng cp nc m rng.
Vn đ th hai, đó lƠ vi din tích 4.500 m
2
, NhƠ máy nc Ca Lò hin ti ch đ kh
nng m rng lên 10.000 m
3
/ngày đêm, không đ đáp ng nhu cu 38.200 m
3
/ngày đêm
trong tng lai. Vì th cn phi la chn mt đa đim mi ti xư Nghi Hoa, ni có sông
3
Phng Tích chy qua đ xây dng thêm mt nhà máy x lỦ nc ngoài nhà máy x lý
nc Ca Lò đư có.
Vn đ th 3, đó lƠ Ngh đnh s 117/2007/N-CP Ngày 11/7/2007 ca Chính ph v sn
xut và tiêu th nc sch đư quy đnh vic thay đi phng thc cung cp nc t hàng
hoá xã hi sang hƠng hoá thng mi, yêu cu các công ty cp nc vn hành theo nguyên
tc thu đ bù chi thông qua vic kt hp giá nc và tr cp. Mt trong nhng yu t quan
trng ca nguyên tc ắthu đ bù chi” đó lƠ vic xác đnh đúng mc giá nc hin ti và l
trình tng giá nc đ bù đp đ chi phí và có li nhun, tng bc loi b tr cp và n
dch v thông qua giá nc.
Nhng vn đ trên cn đc xem xét mt cách k lng trên các phng din nh quy mô
đu t và các giai đon đu t D án nâng cp, m rng h thng cp nc th xã Ca Lò,
tnh Ngh An.
1.3. McătiêuăvƠăcơuăhiănghiênăcuăcaăđătƠi
Mc tiêu nghiên cu ca đ tài là da vào khung phân tích li ích và chi phí đ phân tích
tính kh thi ca d án v mt tài chính, kinh t và xã hi, t đó đa ra quyt đnh đu t d
án. Thông qua vic phân tích tính kh thi v mt tài chính, kinh t và xã hi ca d án, lun
vn s nghiên cu, tr li các câu hi đt ra nh sau:
Th nht, UBND tnh Ngh An có nên chp thun cho vic đu t hay không đu t đi
vi D án nâng cp, m rng h thng cp nc th xã Ca Lò?
Th hai, d án đư to ra nhng ngoi tác gì cho tng nhóm đi tng liên quan đn d án?
Th ba, có cn hay không cn chính sách ca nhƠ nc đ h tr vic thc hin D án
nâng cp, m rng h thng cp nc th xã Ca Lò?
Ngoài vic tr li cho ba câu hi trên, lun vn s gii quyt thêm các vn đ mƠ NhƠ nc
và ch đu t đang đi mt bng cách đ xut phng án điu chnh tt nht cho d án: (1)
thi đim đu t vƠ quy mô d án cho phù hp theo tng giai đon tng trng v nhu cu
s dng nc ca dơn c; (2) xác đnh mc giá nc sau khi h thng cp nc th xã Ca
Lò đi vƠo hot đng và l trình tng giá nc đ bù đp đ chi phí và có li nhun, tng
bc loi b tr cp và n dch v thông qua giá nc.
1.4. Phmăviănghiênăcu
Thông qua các thông s đu vào, các s liu thng kê v mô, mt s nghiên cu trc đó,
lun vn tp trung vào nghiên cu và phân tích v tính hiu qu tài chính và hiu qu v
4
mt kinh t - xã hi ca d án. ng thi tin hành phân tích ri ro và phân tích phân phi
đ xác đnh li ích và thit hi đi vi các đi tng liên quan đn vic trin khai c hai
giai đon ca d án.
1.5. Băccălunăvn
Lun vn đc kt cu thƠnh 7 chng, gm:
Chngă 1: Phân tích bi cnh cn thit ca vic đu t d án và s hình thƠnh đ tài
nghiên cu. T đánh giá s cn thit đu t d án đ đa ra các cơu hi nghiên cu và xác
đnh phm vi nghiên cu ca đ tài.
Chngă2: Tng hp các lý thuyt ca các nghiên cu trc đ xác đnh khung phân tích
ng dng cho vic phân tích hiu qu tài chính và hiu qu kinh t, xã hi ca d án.
Chngă3: Mô t các thông tin chính v d án nh: đa đim, mc tiêu, quy mô công sut,
ngun vn đu t… vƠ các thông tin c bn v ch đu t d kin ca d án.
Chngă4: Mô t các thông s chính trong mô hình c s đ phân tích tài chính d án,
thc hin tính toán và phân tích hiu qu v tài chính d án thông qua dòng ngơn lu tƠi
chính đ đánh kh nng đm bo tài chính ca d án.
Chngă5: Trình bày các yu t tác đng đn tính ri ro ca d án, t đó tin hành phân
tích ri ro d án thông qua vic phơn tích đ nhy, phân tích kch bn, phân tích mô phng
Monte Carlo.
Chngă6: Thc hin trình bày kt qu phân tích hiu qu kinh t và phân tích phân phi
đ đ xut kt lun và gi ý chính sách cho d án.
Chngă7: Qua các kt qu phân tích hiu qu tài chính, phân tích hiu qu kinh t và
phân tích ri ro, phân tích mô phng và phân tích phân phi đ xut kt lun và gi ý chính
sách cho d án.
5
CHNGă2
KHUNG PHÂN TÍCH LI ÍCH ậ CHI PHÍ
Chng 2 s tng hp các lý thuyt ca các nghiên cu trc đ xác đnh khung phân tích
ng dng cho vic phân tích hiu qu tài chính và hiu qu kinh t, xã hi ca D án nâng
cp, m rng h thng cp nc th xã Ca Lò, tnh Ngh An.
2.1. Cácăquanăđimăphơnătíchădăán
2
2.1.1. Phân tích tài chính
a. Quan đim tng đu t
Quan đim tng đu t lƠ quan đim ca nhng ngi góp vn đ thc hin d án, nhng
ngi góp vn (thông thng là ngân hàng) coi d án đu t nh lƠ mt hot đng có kh
nng to ra nhng li ích tài chính và thu hút nhng ngun vn tài chính rõ ràng. Mi quan
tâm ca h lƠ xác đnh hiu qu ca d án nhm đánh giá s an toàn ca s vn góp và
đm bo quyn li ca mình cng nh ca ch đu t. Do vy trong phân tích hiu qu tài
chính, s dng sut chit khu là chi phí vn bình quơn trng s ậ WACC đ xem xét kh
nng hoƠn vn cho các bên liên quan.
b. Quan đim ch đu t
Ch đu t xem xét mc gia tng thu nhp ròng ca d án so vi nhng gì h có th thu li
đc trong trng hp không có d án. Do đó ch đu t s xem xét nhng li ích mà h
nhn đc và nhng chi phí h phi tr khi thc hin d án. Trong phân tích tài chính, s
dng sut chit khu ca ch đu t đ xem xét sut sinh li k vng ca ch đu t. Dòng
ngơn lu ca ch đu t lƠ dòng ngơn lu sau khi loi b ngơn lu n vay ra khi ngơn lu
ròng ca d án trên quan đim tng đu t.
2.1.2. Phân tích kinh t
Theo quan đim ca toàn quc gia, khi phân tích kinh t đ tính toán mc sinh li ca d
án s s dng giá c kinh t đ xác đnh giá tr ca các chi phí và li ích ca d án, đng
thi thc hin các điu chnh nu thy cn thit và b sung thêm các ngoi tác hay các li
ích hoc chi phí mà d án to ra bên ngoài vùng d án. Phân tích kinh t s dng sut chit
khu kinh t lƠ chi phí c hi ca vn đ xem xét ai đc li vƠ ai lƠ ngi b hi, t đó có
2
Jenkins Glenn P. & Harberger Arnold C. (1995, tr. 12 chng 3 )
6
chính sách gim thit hi cho nhng đi tng b nh hng tiêu cc bi d án và huy
đng các ngun lc đóng góp t nhng đi tng đc hng, đm bo phân phi mt các
hiu qu và công bng hn nhng li ích mà vic thc hin d án mang li.
2.1.3. Phân tích phân phi
Phân tích phân phi là quá trình xem xét li ích ròng mà d án mang li cho các nhóm đi
tng chu nh hng trc tip hay gián tip bi d án sau khi tr đi chi phí c hi ca h,
phơn tích đc da trên c s s khác bit gia phân tích tài chính và phân tích kinh t.
Tng các ngoi tác đc tính bng công thc:
NPV
ext
= NPV
e
- NPV
f
@EOCK
= NPV
e
- NPV
f
@WACC
- (NPV
f
@EOCK
- NPV
f
@WACC
)
Trong đó: NPV
ext
là NPV ca các ngoi tác
NPV
e
là NPV ca ngơn lu kinh t
NPV
f
@WACC
là NPV ca ngơn lu tƠi chính, s dng chit khu WACC
NPV
f
@EOCK
là NPV ca ngơn lu tƠi chính, s dng chit khu EOCK
(NPV
f
@EOCK
- NPV
f
@WACC
) là NPV ca chi phí c hi tng quát ca các
ngoi tác b mt đi do s dng vn ca d án.
2.2. Cácăphngăphápăphơnătíchădăán
2.2.1. Các phng pháp phân tích tài chính
2.2.1.1. Phng pháp giá tr hin ti ròng (NPV)
3
: Xác đnh giá tr hin ti ròng ca ngân
lu d án theo các quan đim tng đu t, ch đu t, ngơn sách vƠ toƠn b nn kinh t vi
mt sut chit khu th hin đc chi phí c hi ca vn, la chn theo tiêu chí NPV
dng hoc bng không có ngha lƠ d án tt. Cùng mt mc sinh li yêu cu, gia hai d
án thì chn d án có NPV cao hn. Công thc đ tính NPV:
n
e
0t
t
tt
)r(1
)C(B
NPV
Trong đó: B
t
: Li ích nm t
C
t
: Chi phí nm t
r
e
: Sut chit khu
2.2.1.2. Phng pháp sut sinh li ni ti (IRR)
4
: IRR phn ánh kh nng sinh li ca mt
3
Jenkins Glenn P. & Harberger Arnold C. (1995, tr.5 chng 4)
4
Jenkins Glenn P. & Harberger Arnold C. (1995, tr.12 chng 4)
7
d án và đc tính toán khi cho NPV v bng không, la chn theo tiêu chí ln hn hoc
bng sut sinh li ti thiu (MARR) mƠ nhƠ đu t mong đi. Công thc tính IRR:
n
0t
t
tt
IRR)(1
)C(B
0NPV
2.2.1.3. Phng pháp t s li ích - chi phí (B/C)
5
: T s hin giá ròng ca ngơn lu li ích
vƠ hin giá ròng ca ngơn lu chi phí, vi sut chit khu lƠ chi phí c hi ca vn, la
chn theo tiêu chí t s B/C ln hn hoc bng 1 thì d án đc chp nhn.
2.2.2. Các phng pháp phân tích kinh t, xã hi
Phng pháp phơn tích kinh t vƠ xư hi s giúp cho vic đánh giá tính kh thi vƠ hiu qu
ca d án đi vi nn kinh t. Phơn tích kinh t cng đánh giá các tiêu chí NPV, IRR, B/C
nh trong phơn tích tƠi chính, nhng khác nhau ch trong khi phơn tích tƠi chính ch tính
đn nhng li ích vƠ chi phí liên quan đn nhƠ đu t vƠ ch d án thì phơn tích kinh t li
tính toán toƠn b li ích vƠ chi phí theo quan đim ca c nn kinh t. Các phng pháp
phân tích kinh t gm:
2.2.2.1. Phng pháp phân tích chi phí, li ích
6
: Tính đn tác đng ph vƠ các tác đng
khác không đc phn ánh trong phơn tích tƠi chính, lng hoá vƠ cui cùng lƠ đnh giá
chúng bng tin.
2.2.2.2. Phng pháp có và không có d án
7
: Khi thc hin mt d án s lƠm gim cung
đu vƠo vƠ làm tng cung đu ra cung cp cho các ni khác ca mt nn kinh t, tính toán
da trên vic kho sát s khác bit v mc đ sn có ca đu vƠo vƠ đu ra khi có hoc
không có d án t đó xác đnh đc chi phí vƠ li ích gia tng.
2.2.2.3. Phng pháp h s chuyn đi giá
8
: Da trên quan đim tƠi chính vƠ vi các h s
chuyn đi CF đ tính toán ra giá tr kinh t ca các ngơn lu.
2.3. Xácăđnhăkhungăphơnătíchăliăíchăậ chiăphíăchoădăánăcpănc
2.3.1. Nhn dng các li ích và chi phí ca d án
2.3.1.1. Li ích và chi phí tài chính
a) Li ích tƠi chính
5
Jenkins Glenn P. & Harberger Arnold C. (1995, tr.9 chng 4)
6
Belli Pedro, Anderson Jock R., Barnum Howard N., Dixon John A. & Tan Jee-Peng (2001, tr.31)
7
Belli Pedro, Anderson Jock R., Barnum Howard N., Dixon John A. & Tan Jee-Peng (2001, tr.23)
8
Belli Pedro, Anderson Jock R., Barnum Howard N., Dixon John A. & Tan Jee-Peng (2001, tr.73)
8
D án mang li li ích tƠi chính đó lƠ doanh thu bán nc.
Doanh thu bán nc = Sn lng nc bán ra trong nm x Giá bán nc trung bình
Trong đó sn lng nc bán ra trong nm đc tính toán bng vic xác đnh công sut
vn hƠnh ca nhƠ máy nc, t l tht thoát nc, t l bán nc vƠ s ngƠy hot đng trong
nm. Giá bán nc trung bình đc xác đnh trên c s tính toán bình quơn có trng s giá
bán nc dùng cho sinh hot cá nhơn, c quan, c s sn xut công nghip vƠ kinh doanh.
b) Chi phí tài chính
Chi phí tài chính ca d án gm các khon nh:
- Chi phí đu t mua sm thit b, xơy dng, gii phóng mt bng, chi phí đu t gián tip,
chi phí d phòng.
- Chi phí vn hƠnh cp nc gm đin, chi phí hoá cht (Phèn, Clo vƠ hoá cht khác).
- Lng công nhơn vn hƠnh và công nhân bán hàng.
- Chi phí bo dng, sa cha nh.
- Chi phí qun lỦ
- Thu thu nhp doanh nghip.
2.3.1.2. Li ích kinh t
D án to ra mt s li ích kinh t có th lng c lng đc nh:
- Li ích kinh t t vic cp nc cho nhng ngi trc đơy không có nc máy phi đi
mua nc đ s dng.
- Li ích kinh t t vic cp nc cho nhng ngi đư dùng nc ging nay chuyn sang
tiêu dùng nc máy.
- NgoƠi ra, d án còn to ra các li ích khác nh gim thiu các bnh tiêu chy, các bnh
v mt vƠ truyn nhim khác liên quan đn vic s dng ngun nc không an toƠn, thông
qua đó lƠm gim các chi phí cho vic chm sóc sc kho ca ngi dơn. ng thi d án
còn góp phn vƠo vic tng trng kinh t thông qua vic to môi trng sng tt hn nên
thu hút đc nhiu khách du lch vƠ các nhƠ đu t đn đu t trên đa bƠn.
Trong khuôn kh gii hn ca lun vn, phân tích ch tp trung thu thp s liu đ c
lng li ích kinh t t vic cp nc cho ngi trc đơy không có nc máy phi đi mua
nc nay chuyn sang tiêu dùng nc máy vƠ li ích kinh t t vic cp nc cho ngi đư
dùng nc ging nay chuyn sang tiêu dùng nc máy.
9
2.3.2. Khung phân tích đi vi d án cp nc
9
Lun vn s dng phng pháp phơn tích kinh t thông qua h s chuyn đi (CF) t giá
tƠi chính sang giá kinh t đ xác đnh hiu qu ca d án trên quan đim toƠn b nn kinh
t. Chi phí vƠ li ích ca d án đc xác đnh nh sau:
2.3.2.1. Chi phí d án
Chi phí d án (kinh t) = Chi phí d án (tài chính) x h s chuyn đi (CF)
2.3.2.2. Li ích d án
Li ích d án (kinh t) = Li ích d án (tài chính) x h s chuyn đi (CF)
2.3.2.3. Khung phân tích
- Khung phân tích li ích kinh t t vic cp nc cho ngi tiêu dùng trc đơy không có
nc máy phi đi mua (B
nc mua
) đc trình bày ti Hình 2.1.
Hình 2.1. Li ích ca các h kt ni trc đơy phi đi mua nc đ dùng
B
nc mua
= +
B
nc mua
= SQ
A
AP
nc mua
O + SQ
A
ACQ
C
- Khung phân tích li ích kinh t t vic cp nc cho ngi đư dùng nc ging nay
chuyn sang tiêu dùng nc máy (B
nc ging
) đc trình bày ti Hình 2.2.
9
Nguyn Xuân Thành ậ Chng trình ging dy kinh t Fulbright, Nghiên cu tình hung d án Nhà máy
nc BOO Th đc (2011)
Li ích thay th t tit
kim ngun lc
Li ích tng thêm t
tiêu dùng nc d án
Li ích ca h kt ni trc đơy dùng nc mua
Lng nc tiêu th (m
3
)
Giá (VN/m
3
)
Q
C
O
Q
A
P
nc máy
P
nc
mua
H kt ni trc đây dùng nc mua
A
C
10
Hình 2.2. Li ích ca các h kt ni trc đơy dùng nc ging
B
nc ging
= +
B
nc ging
= SQ
B
BP
nc ging
O + SQ
B
BCQ
C
Tóm li, Chng 2 đư tng hp vƠ đa ra các quan đim phân tích; phng pháp phân
tích; xác đnh các li ích, chi phí tài chính; li ích, chi phí kinh t và khung phân tích ca
D án nâng cp, m rng h thng cp nc th xã Ca Lò, tnh Ngh An.
Li ích thay th t tit
kim ngun lc
Li ích tng thêm t tiêu
dùng nc d án
Li ích ca h kt ni trc đơy dùng nc ging
Lng nc tiêu th (m
3
)
Giá (VN/m
3
)
P
nc máy
P
nc ging
H kt ni trc đây dùng nc ging
Q
B
Q
C
C
B
O