TRN CNH THU
PHÂN TÍCH LI ÍCH VÀ CHI PHÍ CA
D ÁNăUăTăCUăPHC AN
TNH BÀ RA ậ VNGăTÀU
LUNăVNăTHCăSăKINHăT
NGI HNG DN KHOA HC
1. PGS.TS DAVID O. DAPICE
2. Th.S NGUYN XUÂN THÀNH
TP. H CHÍ MINH ậ NMă2012
B GIÁO DCăVÀăÀOăTO
TRNGăI HC KINH T TP. H CHÍ MINH
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH
CHNGăTRỊNHăGING DY KINH T FULBRIGHT
TRN CNH THU
PHÂN TÍCH LI ÍCH VÀ CHI PHÍ CA
D ÁNăUăTăCUăPHC AN
TNH BÀ RA ậ VNGăTÀU
Chuyên ngành: Chính sách công
Mã s: 603114
LUNăVNăTHCăSăKINHăT
NGI HNG DN KHOA HC
1. PGS.TS DAVID O. DAPICE
2. Th.S NGUYN XUÂN THÀNH
TP. H CHÍ MINH ậ NMă2012
- i -
LIăCAMăOAN
Tôi xin cam đoan lun vn này hoàn toàn do tôi thc hin. Các đon trích dn và s liu s
dng trong lun vn đu đc dn ngun và có đ chính xác cao nht trong phm vi hiu bit
ca tôi. Lun vn này không nht thit phn ánh quan đim ca Trng i hc Kinh t thành
ph H Chí Minh hay Chng trình ging dy kinh t Fulbright.
Thành ph H Chí Minh, ngày 30 tháng 6 nm 2012
Tác gi lun vn
Trn Cnh Thu
- ii -
LI CM N
Tôi xin trân trng bày t lòng bit n chân thành và s cm kích sâu sc đn đi ng ging dy
trong Chng Trình Ging dy Kinh t Fulbright, đã hng dn tn tình tôi trong quá trình
hc tp, nghiên cu hoàn thành lun vn tt nghip.
c bit, tôi xin trân trng gi li cm n sâu sc đn thy Nguyn Xuân Thành và thy David
O. Dapice đã hng dn cho tôi trong sut quá trình nghiên cu và thc hin lun vn này.
Ngoài ra, tôi xin gi li cm n đn anh Nguyn Vn Trình và anh Kim Vit Khoa thuc Ban
qun lý d án đng liên cng Cái Mép – Th Vi; anh Trn Duy Nhân thuc Công ty c phn
phát trin đng cao tc Biên Hoà – Vng Tàu; anh Nguyn Ngc Tiên, đng nghip ca tôi
ti S K hoch và u t tnh Bà Ra – Vng Tàu đã h tr cung cp thông tin trong quá
trình tôi thu thp tài liu thc hin lun vn.
- iii -
TÓM TT
Lun vn phân tích li ích, chi phí ca d án cu Phc An, thuc d án thành phn trong d
án đng liên cng Cái Mép – Th Vi, tnh BR-VT nhm cung cp thông tin v tính kh thi
trên phng din kinh t và tài chính, c th hn là cung cp thông tin v nhng yu t nh
hng đn hiu qu ca d án thông qua phng pháp phân tích d án. t đó xác đnh tính
xác đáng ca Nhà nc khi tham gia thc hin vào d án, ngoài ra vic phân tích li ích, chi
phí ca d án lun vn còn giúp cho ngi ra quyt đnh có thêm c s đ la chn ngun vn
đu t đ mang li hiu qu s dng vn tt hn khi vn TPCP khng đc b trí đ đ thc
hin d án và phi vay ngun vn ODA Nht Bn đ tài tr cho d án.
Khi d án đc thc hin bng ngun vn ODA Nht Bn kèm theo các điu kin ràng buc
khi s dng ngun vn này nh: Chi phí t vn do phía Nht Bn thc hin, quy đnh t l ti
thiu nguyên vt liu xây dng công trình phi có xut x t Nht Bn, chi phí tr lng cho
chuyên gia Nht Bn…. Chính vì vy làm cho tng vn đu t ca d án cu Phc An cao
hn so vi tng vn đu t đã đc UBND tnh BR-VT phê duyt. Mt s thun li khi s
dng ngun vn ODA nói chung, vn ODA Nht Bn nói riêng là gii quyt đc tình trng
thiu vn đu t c s h tng ca c nc hin nay, thi gian cho vay và ân hn kéo dài, lãi
sut thp làm gim áp lc tr lãi vay và vn gc, khi d án đc thc hin bi đn v nc
ngoài thì cht lng công trình đc đm bo tt hn so vi đn v trong nc, chc nng
giám sát đc thc hin cht ch hn, tht thoát t vic xây dng công trình thp hn. Tuy
nhiên, đ tài nghiên cu d án cu Phc An gi đnh cht lng công trình cho dù đc đn
v nào thc hin cng đu phi tuân th nhng quy đnh v đu t và qun lý cht lng công
trình, cng nh nhng tiêu chun k thut do Vit Nam ban hành.
Da vào khung phân tích, tác gi đã tin hành kho sát, thu thp các s liu có liên quan đn
vic phân tích d án trên tinh thn thn trng và khách quan.
Sau khi tính toán ta đc kt qu phân tích là NPV kinh t ca d án ln hn 0 khi s dng
ngun vn 1 hoc ngun vn 2. NPV tài chính ca d án đu nh hn 0 khi s dng ngun
vn 1 hoc ngun vn 2. Qua phân tích đ nhy, tình hung và mô phng d án ta thy NPV
kinh t ca d án theo tình hung xu hu nh vn ln hn 0, còn NPV tài chính ca d án
theo tình hung tt vn nh hn 0. Do đó ta thy đc rng Nhà nc nên đng ra thc hin
d án vì NPV kinh t ca d án ln hn 0 trong khi NPV tài chính ca d án nh hn 0.
- iv -
Bên cnh vic phân tích tính kh thi ca d án, tác gi so sánh kt qu ca 2 ngun vn, kt
qua đu cho thy ngun vn 1 hiu qu hn ngun vn 2 th hin qua NPV kinh t ca d án
khi s dng ngun vn 1 cao hn ngun vn 2, NPV tài chính ca d án đu nh hn 0 nhng
ngun vn 1 có mc thit hi ít hn khi s dng ngun vn 2.
Da trên kt qu phân tích tác gi có c s đ tr li đc câu hi nghiên cu ca đ tài là d
án nên đc Nhà nc thc hin do d án mang li hiu qu cho nn kinh t nhng không
mang li hiu qu v mt tài chính, vic s dng ngun vn 1 s mang li hiu qu hn ngun
vn 2. T đó, tác gi đã khuyn ngh Nhà nc nên thc hin bng ngun vn 1, tc bng
100% ngun vn TPCP.
Mc dù kt qu phân tích cho rng Nhà nc nên thc hin bng 100% ngun vn TPCP
nhng vi kt lun này li quay tr li đúng vng mc trong vic trin khai d án cu Phc
An là vì không đ vn TPCP nên Chính ph quyt đnh s dng ngun vn ODA Nht Bn.
Nhng bng kt qu phân tích này s góp phn làm rõ hiu qu s dng ca tng loi vn cho
cp quyt đnh d án, c th là ngun vn nào li hn, ngun vn nào thit hi hn.
Kt lun da trên kt qu nghiên cu li cha phù hp vi tình hình thc t là thiu vn
TPCP. Tuy nhiên trong các hình thc huy đng vn tài tr cho d án, ngoài hình ngun vn
ngân sách Nhà nc (TPCP), vn vay h tr nc ngoài (ODA) còn có hình thc vay thng
mi nc ngoài. Chính vì l đó, tác gi tip tc gi đnh thay th vic s dng ngun vn 1
bng ngun vn vay thng mi so sánh vi ngun vn 2 đ tip tc xem xét nhm tìm kin
ngh tho đáng hn.
T kt qu phân tích cho thy vic s dng ngun vn vay thng mi có mang li hiu qu
hn so vi ngun vn 2 th hin NPV tài chính khi s dng vn vay thng mi nc ngoài
nh hn 0 nhng mc âm thp hn ngun vn 2. T đó, tác gi đã kin ngh chính sách da
trên kt qu phân tích này.
- v -
MC LC
Trang
LIăCAMăOAN i
LI CMăN ii
TÓM TT iii
MC LC v
DANH MC CÁC KÝ HIU, T VIT TT viii
DANH MC CÁC BNG BIU ix
DANH MC HP x
DANH MCăCÁCă TH x
CHNGă1: LI M U 1
1.1 Tình hình phát trin kinh t - xã hi ca tnh BR-VT và thc trng c s h tng
trong khu vc cng Cái Mép – Th Vi 1
1.1.1 Tình hình kinh t xã hi tnh BR-VT 1
1.1.2 Thc trng c s h tng khu vc cng Cái Mép – Th Vi 1
1.2 Gii thiu d án 2
1.3 Mc đích nghiên cu và câu hi chính sách 3
1.4 Phm vi phân tích 3
1.5 B cc lun vn 3
CHNGă2: KHUNG PHÂN TÍCH 5
2.1 Khung phân tích kinh t 5
2.1.1 Li ích kinh t 5
2.1.2 Chi phí kinh t 6
2.1.3 Xác đnh ngân lu kinh t 6
2.1.4 Tiêu chí phân tích kinh t 7
2.2 Khung phân tích tài chính 7
2.2.1 Li ích tài chính 7
2.2.2 Chi phí tài chính 8
2.2.3 Xác đnh ngân lu tài chính 8
2.2.4 Tiêu chí phân tích tài chính 8
CHNGă3: D BÁOăLUăLNG GIAO THÔNG VÀ TNG VNăUăT 10
3.1 D báo lu lng giao thông ca d án 10
3.2 Tng vn đu t 12
3.2.1 Tng vn đu t theo quyt đnh phê duyt d án 12
- vi -
3.2.2 Tng vn đu t theo đ xut ca t vn Nht Bn 13
3.2.3 So sánh tng mc đu t gia 2 loi ngun vn 15
CHNGă4: PHÂN TÍCH KINH T CA D ÁN 18
4.1 Li ích kinh t ca d án 18
4.1.1 Li ích t tác đng thay th 18
4.1.1.1 Tit kim thi gian 18
4.1.1.2 Giá tr tit kim ca phng tin vn ti 19
4.1.1.3 Giá tr tit kim ca hành khách 19
4.1.1.4 Giá tr tit kim ca tài x 20
4.1.1.5 Giá tr tit kim ca hàng hoá 20
4.1.1.6 Giá tr tit kim chi phi phí vn hành ca phng tin vn ti 20
4.1.2 Tác đng đn tng trng kinh t 21
4.1.3 Tác đng an toàn giao thông 21
4.1.4 Giá tr đt 21
4.2 Chi phí kinh t ca d án 21
4.2.1 Chi phí đu t kinh t 21
4.2.2 Chi phí hot đng 23
4.2.3 Chi phí ngoi tác d án 24
4.3 Chi phí vn kinh t ca d án 24
4.4 Mt s c s khác 25
4.5 Kt qu phân tích kinh t ca d án 25
4.6 Phân tích đ nhy và ri ro 26
4.6.1 Phân tích đ nhy 27
4.6.1.1 Phân tích đ nhy 1 chiu 27
4.6.1.1.1 Thay đi t l lm phát 27
4.6.1.1.2 Bin đng lu lng giao thông 28
4.6.1.1.3 Chi phí đu t 28
4.6.1.2 Phân tích đ nhy 2 chiu 29
4.6.2 Phân tích tình hung 30
4.6.3 Phân tích mô phng Monte Carlo 31
4.6.3.1 Bin gi đnh 31
4.6.3.2 Bin d báo 32
4.6.3.3 Kt qu phân tích mô phng Monte Carlo 32
- vii -
CHNGă5: PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH CA D ÁN 34
5.1 Doanh thu tài chính ca d án 34
5.2 Chi phí tài chính ca d án 34
5.3 Chi phí vn tài chính ca d án 34
5.4 Kt qu phân tích tài chính ca d án 36
5.5 Phân tích đ nhy và ri ro 37
5.5.1 Phân tích đ nhy 37
5.5.1.1 Phân tích đ nhy 1 chiu 37
5.5.1.1.1 T l lm phát 37
5.5.1.1.2 Bin đng lu lng giao thông 38
5.5.1.1.3 Chi phí đu t 38
5.5.1.1.4 T l chi phí qun lý 39
5.5.1.1.5 T l sa cha va và sa cha ln 39
5.5.1.2 Phân tích đ nhy 2 chiu 40
5.5.2 Phân tích tình hung 41
5.5.3 Phân tích mô phng Monte Carlo 41
5.5.3.1 Bin gi đnh 41
5.5.3.2 Bin d báo 42
5.5.3.3 Kt qu phân tích mô phng 42
5.6 Phân tích phân phi 42
CHNGă6: KT LUN VÀ KIN NGH CHÍNH SÁCH 45
TÀI LIU THAM KHO 47
PH LC 50
- viii -
DANH MC CÁC KÝ HIU, T VIT TT
BR-VT
:
Bà Ra – Vng Tàu
EIRR
:
Sut sinh li ni ti kinh t (Economic Internal Rate of Return)
GPMB
:
Gii phóng mt bng
GTVT
:
Giao thông vn ti
IRR
:
Sut sinh li ni ti (Internal Rate of Return)
JICA
:
T chc hp tác quc t Nht Bn (The Japan International
Cooperation Agency)
Ngun vn 1
:
100% vn TPCP
Ngun vn 2
:
85% vn ODA Nht Bn, 15% vn TPCP đi ng
NPV
:
Giá tr hin ti ròng (Net Present Value)
ODA
:
H tr phát trin chính thc (Official Development Assistant)
PCU
:
n v xe con quy đi (Passenger Car Unit)
PV
:
Giá tr hin ti (Present Value)
QL
:
Quc l
STEP
:
iu kin vay đc bit dành cho đi tác kinh t (Special Terms for
Economic Partnership)
TEU
:
n v tng đng container 20 foot (Twenty foot Equivalent Unit)
TPCP
:
Trái phiu Chính ph
USD
:
ô la M (US Dollar)
VND
:
ng Vit Nam (VN dong)
WACC
:
Chi phí vn bình quân theo trng s (Weighted Average Cost of
Capital)
- ix -
DANH MC CÁC BNG BIU
Trang
Bng 3- 1: Lu lng phng tin đng b d báo trung bình ca 2 phng án cao và
thp cho đon đng Long Thành - cu C May (bn rút gn) 10
Bng 3- 2: Tng vn đu t theo quyt đnh phê duyt d án 12
Bng 3- 3: Tng vn đu t sau khi đã b sung mt s hng mc và điu chnh trt giá 13
Bng 3- 4: Tng vn đu t theo đ xut ca t vn Nht Bn 14
Bng 3- 5: Tng vn đu t theo đ xut ca t vn Nht Bn sau khi b sung, điu chnh 14
Bng 3- 6: So sánh tng mc đu t gia 2 loi ngun vn 16
Bng 4- 1: Bng tng hp kt qu kho sát 18
Bng 4- 2: Gi đnh tin đ gii ngân công trình 23
Bng 4- 3: T l chi phí và thi gian thc hin bo trì đng và cu 24
Bng 4- 4: Bng ngân lu tóm tt kt qu phân tích kinh t, ngun vn 1 25
Bng 4- 5: Bng ngân lu tóm tt kt qu phân tích kinh t, ngun vn 2 26
Bng 4- 6: Kt qu phân tích đ nhy khi tng t l lm phát, ngun vn 1 27
Bng 4- 7: Kt qu phân tích đ nhy khi tng t l lm phát, ngun vn 2 27
Bng 4- 8: Kt qu phân tích đ nhy t l gim lu lng, ngun vn 1 28
Bng 4- 9: Kt qu phân tích đ nhy t l gim lu lng, ngun vn 2 28
Bng 4- 10: Kt qu phân tích đ nhy t l tng vn đu t, ngun vn 1 29
Bng 4- 11: Kt qu phân tích đ nhy t l tng vn đu t, ngun vn 2 29
Bng 4- 12: Kt qu phân tích đ nhy gim lu lng, tng chi phí đu t, ngun vn 1 30
Bng 4- 13: Kt qu phân tích đ nhy gim lu lng, tng chi phí đu t, ngun vn 2 30
Bng 4- 14: Kt qu phân tích tình hung, ngun vn 1 31
Bng 4- 15: Kt qu phân tích tình hung, ngun vn 2 31
Bng 5- 1: Bng n vay, ngun vn 1 34
Bng 5- 2: Bng n vay vn TPCP (khon vay 1), ngun vn 2 35
Bng 5- 3: Bng n vay vn ODA Nht Bn (khon vay 2), ngun vn 2 35
Bng 5- 4: Bng n vay hp nht khon vay 1 và khon vay 2, ngun vn 2 35
Bng 5- 5: Bng ngân lu tóm tt kt qu phân tích tài chính, ngun vn 1 36
Bng 5- 6: Bng ngân lu tóm tt kt qu phân tích tài chính, ngun vn 2 36
Bng 5- 7: Kt qu phân tích đ nhy t l lm phát gim, ngun vn 1 37
Bng 5- 8: Kt qu phân tích đ nhy t l lm phát gim, ngun vn 2 37
- x -
Bng 5- 9: Kt qu phân tích đ nhy t l tng lu lng, ngun vn 1 38
Bng 5- 10: Kt qu phân tích đ nhy t l tng lu lng, ngun vn 2 38
Bng 5- 11: Kt qu phân tích đ nhy t l gim vn đu t, ngun vn 1 38
Bng 5- 12: Kt qu phân tích đ nhy t l gim vn đu t, ngun vn 2 38
Bng 5- 13: Kt qu phân tích đ nhy t l chi phí qun lý, ngun vn 1 39
Bng 5- 14: Kt qu phân tích đ nhy t l chi phí qun lý, ngun vn 2 39
Bng 5- 15: Kt qu phân tích đ nhy t l sa cha va và cha cha ln, ngun vn 1 39
Bng 5- 16: Kt qu phân tích đ nhy t l sa cha va và cha cha ln, ngun vn 2 40
Bng 5- 17: Kt qu phân tích đ nhy gia lu lng và chi phí đu t, ngun vn 1 40
Bng 5- 18: Kt qu phân tích đ nhy gia lu lng và chi phí đu t, ngun vn 2 40
Bng 5- 19: Kt qu phân tích theo tình hung, ngun vn 1 41
Bng 5- 20: Kt qu phân tích theo tình hung, ngun vn 2 41
Bng 5- 21: Bng phân tích phân phi, ngun vn 1 43
Bng 5- 22: Bng phân tích phân phi, ngun vn 2 43
DANH MC HP
Trang
Hp 2- 1: Mt vài đim chính v hình thc vay vn STEP 15
DANH MC CÁCă TH
Trang
th 2- 1: Biu din c s lý thuyt v tác đng thay th ca d án cu Phc An. 6
th 4- 1: Biu din phân phi NPV kinh t ca d án, ngun vn 1 32
th 4- 2: Biu din phân phi NPV kinh t ca d án, ngun vn 2 32
th 5- 1: Biu din phân phi NPV tài chính ca d án, ngun vn 1 42
th 5- 2: Biu din phân phi NPV tài chính ca d án, ngun vn 2 42
- 1 -
CHNGă1: LI M U
Trong nhng nm gn đây, lng hàng hoá thông qua các cng Vit Nam ngày càng tng,
bình quân trong giai đon 2000 – 2009 trên 20%/nm. S lng cng đc thu hút đu t ngày
càng nhiu, nht là h thng cng nm ngoài các khu vc trung tâm, tuy nhiên công sut khai
thác thc t li thp hn so vi thc t, c th ti h thng cng Cái Mép – Th Vi, sau thi
gian hot đng, trong nm 2010 ch đt 28%, nhiu chuyn hàng phi b hu do lng hàng
hoá ít không đm bo li nhun cho các hãng tàu.
Nguyên nhân ch yu là do c s h tng cho cng cha phát trin kp vi tc đ phát trin h
thng cng, QL 51 quá ti, mc dù đã đc ci to m rng t 4 làn xe lên 6 làn xe nm 2012
nhng trong thi gian ti cng không th đáp ng đc lu lng xe lu thông thun tin và
an toàn, chi phí vn chuyn tng làm cho ch hàng hoá ngi vn chuyn nên vn tip tc s
dng các cng trong khu vc trung tâm TP.HCM đ thông quan, dù rng mt s cng trong
khu vc này đã có trong danh sách phi di di (Nguyn Xuân Thành và Pincus, 2012).
1.1 Tình hình phát trin kinh t - xã hi ca tnh BR-VT và thc trngăcăs h tng
trong khu vc cng Cái Mép ậ Th Vi
1.1.1 Tình hình kinh t xã hi tnh BR-VT
Tnh BR-VT nm trong Vùng kinh t trng đim Phía Nam, vi điu kin thun li cho vic
phát trin h thng cng nc sâu đã có quy hoch đc duyt t nm 1991, đn nm 2005 đã
đc Quy hoch chi tit nhóm cng s 5 và quy hoch di di cm cng Sài Gòn và Nhà máy
đóng tàu Ba Son đã đc Th tng chính ph phê duyt ti Quyt đnh s 791/Q-TTg ngày
12/8/2005. H thng cng bin trên đa bàn tnh đc quy hoch có 52 cng đn nay đã có 21
cng đc đa vào khai thác vi công sut 45 triu tn/nm; đang xây dng 09 cng và chun
b đu t 22 cng. ã tip nhn tàu có trng ti 165.000 tn ti cng quc t Cái Mép vào cui
nm 2011.
1.1.2 Thc trngăcăs h tng khu vc cng Cái Mép ậ Th Vi
Tuyn đng liên cng Cái Mép – Th Vi hin đang đc đu t manh mún do có nhiu ch
đu t khác nhau thc hin. Trong đon tuyn 21,3km, đã có 2,7km đã hoàn thin đa vào s
dng, 11,6km đang xây dng, s còn li cha đc đu t. Các tuyn đng ln: Trc đng
quy hoch đô th 991B ni t cng quc t Cái Mép đi QL 51 dài khong 9Km; Trc đng
quy hoch Phc Hoà – Cái Mép dài 4,5; Trc đng đô th 965 dài 3,2 km do Ban qun lý d
- 2 -
án 85 thuc B Giao thông làm ch đu t, tuyn đng đang đc thi công; Trc đng hin
hu ngoài khu công nghip Phú M 1 ni cm cng Baria Serece, cng liên doanh Th Vi,
cng nhà máy thép Phú M hin đang khai thác vi QL51, dài khong 2,4km. Trc đng quy
hoch ni khu công nghip M Xuân A, M Xuân A2 vi đng liên cng Cái Mép – Th Vi
sau đó ni vi h thng đng ngoài khu công nghip hin đang trin khai thi công.
1.2 Gii thiu d án
D án cu Phc An thuc tuyn đng liên cng Cái Mép – Th Vi d kin đu t giai đon
2, cu Phc An dài 3,26 km t km 18 + 100 đn km 21 + 360,94 gm cu vt sông Th Vi
và đng dn hai bên, đim đu tuyn ni vi thành phn th 9 giai đon 1 ca đng liên
cng Cái Mép – Th Vi thuc huyn Tân Thành, tnh BR-VT, đim cui tuyn giao vi
đng ni cng công nghip Phc An thuc huyn Nhn Trch, tnh ng Nai (Ph lc 1).
Mt ct ngang ca đng dn vào cu là 23,5m, mt ct ngang cu là 26,4m gm 6 làn xe,
trong đó có 2 làn xe dành cho xe gn máy, xe thô s. Vn tc thit k ca đng là 70km/h,
mt đng cp cao A1, đ cao thông thuyn yêu cu ca cu Phc An là 55m, chiu rng
thông thuyn cho hai lung tàu là 239m. Nhp chính cu s dng dây vng, bê tông ct thép
d ng lc. Phng án đu t d án, loi cu xây dng đã đc nghiên cu la chn da trên
gii pháp k thut, kinh nghim trin khai các d án trong khu vc, điu kin đa lý trin khai
d án …
Ch đu t: Ban qun lý d án đng liên cng Cái Mép – Th Vi thuc S Giao thông Vn
ti tnh BR-VT.
Là mt d án thành phn trong d án đng liên cng Cái Mép – Th Vi, d án cu Phc
An đc phê duyt đu t bng ngun vn TPCP. Tuy nhiên, ngun vn TPCP đc Trung
ng phân b rt ít, trong khi quy mô đu t ca d án rt ln nên không th thc hin d án
kp vi k hoch khi công và hoàn thành là 2012 – 2015. ng trc tình hình phi đu t h
tng cho cng thì mi có th khai thác hiu qu các cng, UBND tnh BR-VT đã thành lp
Ban qun lý d án đng liên cng Cái Mép – Th Vi đ tp trung thc hin và tìm ngun
vn tài tr cho d án.
Trong tình hình đó, Nht Bn mong mun cung cp các thit b và h tr vn cho vic thc
hin d án, đ qua đó gây n tng tt trong khu vc có nhiu quc gia khác nh Trung Quc,
Hàn Quc và Thu S đang đu t vào h tng cng và các nhà máy trong khu vc đó.
- 3 -
n nay, d án đang ch ngun vn tài tr đ thc hin d án, vào tháng 10/2011 Vn Phòng
Chính ph gi B K hoch và u t, truyn đt ý kin ca Th tng Chính ph Nguyn
Tn Dng đng ý b sung danh mc d án xây dng cu Phc An, tnh BR-VT, là d án vay
vn ODA ca Chính ph Nht Bn đt 2 tài khóa 2011.
1.3 Mcăđíchănghiênăcu và câu hi chính sách
Lun vn phân tích li ích và chi phí d án cu Phc An vi mc đích là xem xét hiu qu
đu t gia hai phng án s dng vn: hoc là toàn b ngun vn TPCP (gi chung là ngun
vn 1) hoc là ngun vn ODA ca Nht Bn kt hp vn TPCP làm vn đi ng (gi chung
ngun vn 2) thì ngun vn nào mang li hiu qu hn.
Kt qu phân tích s góp phn làm tng c s cho vic quyt đnh ngun vn đu t đ tp
trung ngun lc thc hin d án phát trin c s h tng cho cng, va gii quyt đc áp lc
giao thông trên tuyn QL 51, gii quyt tình trng ùn tc, gim thit hi cho nn kinh t.
C th, lun vn đc thc hin đ tr li các câu hi chính sách sau:
- Xét v giá tr li ích và chi phí kinh t thì d án có kh thi hay không?
- Xét v giá tr li ích và chi phí tài chính thì phng án huy đng vn nào (vn Trung
ng hay vn ODA) mang li tính kh thi v mt tài chính cao nht?
1.4 Phm vi phân tích
Quan đim phân tích ca lun vn s đc tác gi da trên quan đim tng đu t hay ca d
án, không phân tích trên quan đim ngân sách hay ch s hu vì đây là d án do c quan qun
lý nhà nc là Ban qun lý d án đng liên cng Cái Mép – Th Vi thuc S Giao thông
Vn ti tnh BR-VT làm ch đu t, thc hin d án toàn b bng ngun vn vay, không có
vn ch s hu, do đó li ích ca ch đu t không phi np thu hay phân phi cho các c
đông.
1.5 B cc lunăvn
Lun vn gm có 6 chng. Trong chng 1 tác gi s gii thiu bi cnh ni d án din ra,
gii thiu v d án, mc đích nghiên cu và câu hi chính sách. Trong chng 2 tác gi trình
bày khung phân tích ca lun vn theo hai góc đ kinh t và tài chính trong bi cnh khi có và
không có d án. Trong chng 3 tác gi s tp trung phân tích c s d báo lu lng giao
thông và tng vn đu t, mc chênh lch khi s dng hai ngun vn khác nhau. Ti chng 4
tác gi s đi sâu phân tích trên góc đ kinh t, phn này s trình bày mt s ngoi tác do d
- 4 -
án mang li, chi phí kinh t, mt s c s gi đnh đ đm bo các bin s phân tích, vi kt
qu phân tích tác gi s phân tích đ nhy ca d án khi mt s yu t thay đi, cùng vi phân
tích tình hung và mô phng d án, các kt qu phân tích đu đc th hin cho tng ngun
vn. Tng t nh chng 4, nhng trong chng 5 tác gi s tin hành phân tích trên góc đ
tài chính đng thi phân tích phân phi li ích và chi phí ca các đi tng có liên quan đn
d án đ có th thy đc nhóm ng h hay ngn cn thc hin d án. Cui cùng, trong
chng 6 tác gi s đa ra kt lun da trên các kt qu nghiên cu và phân tích các chng
trc, tr li câu hi chính sách, đng thi đ xut mt s gi ý chính sách đi vi d án.
- 5 -
CHNGă2: KHUNG PHÂN TÍCH
Trong phân tích li ích và chi phí ca d án thng đc xem xét trên phng din kinh t và
tài chính. Vic xem xét d án trên phng din kinh t s xác đnh đc li ích cng nh chi
phí mà d án mang li cho nn kinh t, đ t đó Nhà nc quyt đnh nên hay không nên thc
hin d án. Khi xét d án trên phng din tài chính s xác đnh li ích, chi phí mà d án
mang li cho ch đu t, trong trng hp li ích ln hn chi phí thì Nhà nc có th thu hút
khu vc t nhân đu t, hoc Nhà nc đng ra đu t khi li ích tài chính nh hn chi phí tài
chính nhng li ích kinh t dng.
2.1 Khung phân tích kinh t
Khung phân tích d án da trên c s xác đnh các yu t li ích và chi phí ca d án v mt
kinh t khi có hoc không có d án.
2.1.1 Li ích kinh t
Khi không có d án vi gi đnh ban đu thì phng tin lu thông t cng s di chuyn v
hng TP.HCM và các tnh min Tây s thông qua tuyn QL 51 và đng cao tc liên vùng
phía nam. Khi có d án thì các phng tin trên có th di chuyn thông qua cu Phc An.
Nh vy, vi quãng đng di chuyn ngn hn thì thi gian lu thông s đc rút ngn, tính
bt trc khi lu thông s gim, chi phí lu thông đc tit kim, các phng tin và hành
khách có th s s dng tuyn đng qua cu Phc An đ lu thông thay vì phi lu thông
trên tuyn QL 51 đây là tác đng thay th do d án mang li. Nu không có cu Phc An, khi
lng hàng hoá thông qua h thng cng Cái Mép – Th Vi tng lên phng tin vn ti s
tng lên, gây áp lc giao thông lên QL 51 làm cho các phng tin di chuyn chm, thi gian
vn chuyn hàng hoá kéo dài làm tng chi phí cho xã hi, mc đ ri ro v tai nn giao thông
s tng. Giá kinh t bng giá cung, li ích kinh t chính là chi phí tit kim ngun lc.
Gi đnh lu lng trên QL 51 đc biu din bng đng cu D, khi cha có d án, chi phí
đ các phng tin di chuyn trên tuyn QL 51 là Co, tng ng vi lu lng Qo, gi s đây
là mc mãn ti ca QL 51 khi di chuyn vi tc đ bình thng, nu lu lng tng lên thì chi
phí cho các phng tin tng lên C1 do di chuyn chm. Khi có d án các phng tin có
thêm la chn tuyn đng đ di chuyn qua cu Phc An thay cho vic phi di chuyn QL
51 khi v TP.HCM và các tnh min Tây. D án ra đi s giúp cho các phng tin không
phi gánh chu thêm chi phí khi QL 51 quá ti, hoc có th chu chi phí ít hn. Trên biu đ,
- 6 -
din tích hình cha nht Q
0
Q
1
E
2
E
0
th hin li ích ròng ca đi tng b tác đng thay th.
Tng li ích ròng ca d án cng chính bng tng li ích ròng ca đi tng b tác đng thay
th.
th 2- 1: Biu din c s lý thuyt v tác đng thay th ca d án cu Phc An.
Trc tung th hin chi phí ca phng tin lu thông trên QL 51 và qua cu Phc An: chi phí
vn hành, chi phí thi gian, chi phí hàng hoá,…
Trc hoành th hin lu lng phng tin vn chuyn trên QL 51 và qua cu Phc An.
2.1.2 Chi phí kinh t
Chi phí kinh t bao gm chi phí đu t d án, chi phí bo trì, chi phí vn hành. Chi phí đu t
kinh t đc tính da trên chi phí đu t tài chính đc chuyn đi theo giá thc ti thi đim
nghiên cu tình hung và h s chuyn đi gia giá tài chính và giá kinh t.
2.1.3 Xácăđnhăngơnăluăkinhăt
Ngân lu th hin li ích, chi phí kinh t xy ra ti các thi đim khác nhau trong vòng đi d
án. Xác đnh ngân lu kinh t ròng ca d án theo giá thc ti thi đim nghiên cu tình
hung theo công thc ngân lu kinh t ròng bng ngân lu kinh t vào tr ngân lu kinh t ra.
Luălungăgiaoăthông
Chiăphíăluăthông
Qo
Q
1
S
S + Qp
Co
E
1
E
0
C
1
D
E
2
D
1
- 7 -
Ngân lu kinh t vào đc xác đnh da trên các li ích kinh t đc chit khu v giá thc do
d án mang li. Ngân lu kinh t ra đc xác đnh da trên chit khu v giá tr thc các chi
phí kinh t đ thc hin và vn hành d án.
2.1.4 Tiêu chí phân tích kinh t
Chit khu ngân lu kinh t đ xác đnh NPV kinh t ca d án và EIRR.
Công thc đ tính NPV kinh t ca d án (NPV
e
)
NPV
e
=
Trong đó:
Bt: li ích ti nm t
C
t
: chi phí ti nm t
r
e
: sut chit khu kinh t
Da vào công thc trên ta tính đc EIRR là sut chit khu sao cho NPV kinh t ca d án
bng 0.
Quan đim phân tích kinh t ca d án trong đ tài da trên quan đim tng đu t. Li ích,
chi phí, NPV kinh t ca d án, EIRR đc tính theo giá thc ti thi đim nghiên cu là nm
2012.
2.2 Khung phân tích tài chính
Phân tích tài chính nhm mc đích c lng li ích tài chính ròng mà d án mang li trên
quan đim tng đu t thông qua vic xem xét các khon thu và chi d kin trong sut vòng
đi d án. Tuy nhiên, trong lun vn này, vic phân tích tài chính nhm mc tiêu đánh giá tính
vng mnh v mt tài chính trên quan đim tng d án theo giá danh ngha.
C s đ c tính li ích tài chính ròng ca d án là xác đnh và c tính ngân lu tài chính
vào và ngân lu tài chính ra trong vòng đi d án.
2.2.1 Li ích tài chính
D án lnh vc giao thông có ngun thu ch yu t vic thu phí, do đó li ích tài chính ca d
án bng doanh thu tài chính ca vic thu phí. Doanh thu tài chính đc xác đnh bng mc thu
phí ca mt đn v vn ti nhân vi lu lng vn ti. Trong phân tích d án, do các phng
tin lu thông không đng nht v quy cách, ti trng nên lu lng vn ti đc quy đi v
đn v xe con (PCU) thông qua các h s quy đi đc quy đnh cho tng loi xe.
- 8 -
2.2.2 Chi phí tài chính
Chi phí tài chính là nhng khon chi bng tin đ xây dng, vn hành có liên quan đn d án
bao gm: chi phí đu t d án, chi phí bo trì, chi phí vn hành. Các khon mc chi phí này áp
dng theo giá danh ngha ti thi đim tính toán.
2.2.3 XácăđnhăngơnăluătƠiăchính
Ngân lu th hin li ích, chi phí tài chính xy ra ti các thi đim khác nhau trong vòng đi
d án. Xác đnh ngân lu tài chính ròng ca d án theo giá danh ngha ti thi đim phát sinh
theo công thc ngân lu tài chính ròng bng ngân lu tài chính vào tr ngân lu tài chính ra.
Ngân lu tài chính vào đc xác đnh da trên các li ích tài chính do d án mang li. Ngân
lu tài chính ra đc xác đnh da trên các chi phí tài chính đ thc hin và vn hành d án.
2.2.4 Tiêu chí phân tích tài chính
Chit khu ngân lu tài chính đ xác đnh NPV tài chính ca d án và IRR.
Công thc đ tính NPV tài chính ca d án (NPV
f
)
NPV
f
=
Trong đó:
Bt: li ích ti nm t
C
t
: chi phí ti nm t
r
f
: sut chit khu tài chính
Trong trng hp s dng t hai ngun vn tr lên ta phi xác đnh WACC da trên công
thc:
WACC =
Trong đó:
r
1
: chi phí vn khon vay 1
r
2
: chi phí vn khon vay 2
D
1
: Giá tr khon vay 1
D
2
: Giá tr khon vay 2
i vi d án cu Phc An trong trng hp s dng ngun vn 2, tc là va có vn TPCP
va có vn ODA Nht Bn, bn cht đu là vn vay, không có vn ch s hu, do đó chi phí
vn bình quân trng s ca d án đc tính da trên các khon vay.
- 9 -
Da vào công thc trên ta tính đc IRR là sut chit khu sao cho NPV tài chính ca d án
bng 0.
Quan đim phân tích tài chính ca d án trong đ tài ch da trên quan đim tng đu t. Li
ích, chi phí, NPV tài chính ca d án, IRR đc tính theo giá danh ngha theo tng thi đim
phát sinh.
Tóm li, ni dung ca chng này gii thiu c s đ tin hành phân tích d án trên phng
din kinh t và trên phng din tài chính, trình bày cách xác đnh li ích kinh t, chi phí kinh
t, li ích tài chính, chi phí tài chính, cách thc hình thành ngân lu ca d án và các tiêu chí,
da trên quan đim tng đu t đ đánh giá d án.
- 10 -
CHNGă3: D BÁOăLUăLNG GIAO THÔNG VÀ TNG VNăUăT
Trong các d án đu t, vic d báo nhu cu th trng đóng vai trò rt quan trng đn hiu
qu ca d án vì nó nh hng rt ln đn s thay đi ca li ích do d án mang li, mi mt
s thay đi nh có th dn đn thành công hay tht bi ca d án. Trong lnh vc giao thông
nói riêng, đi tng s dng đu ra ca d án là các phng tin lu thông, vic d báo lu
lng giao thông hu nh quyt đnh đn li ích d án mang li. Yu t giá cng đóng vai trò
quan trng, nhng hin đang đc Nhà nc kim soát cht ch, hu ht đu có mt bng giá
chung.
Ngoài ra, chí phí đu vào th hin ch yu qua tng mc đu t s quyt đnh ngun lc ban
đu đ thc hin d án. Vic la chn ngun vn đu t khác nhau có th s dn đn chi phí
đu t khác nhau, tu thuc vào điu kin ràng buc ca đn v tài tr vn cho d án.
Do đó, chng này có mc đích tp trung làm rõ 2 yu t: d báo lu lng giao thông và
tng vn đu t ca d án.
3.1 D báoăluălng giao thông ca d án
Vic đu t cu s m ra mt hng tuyn mi, do đó lu lng phng tin di chuyn s cn
c vào d báo ca tuyn QL 51 m rng và trên c s tc đ phát trin h thng cng trong
khu vc Cái Mép – Th Vi.
Do đây là tuyn đng mi nên gi đnh tc đ tng trng lu lng giao thông vn ti cn
c theo lu lng lu thông trên QL 51 và lu lng hàng hoá thông qua cng.
Lu lng lu thông trên QL 51 đc ly theo d án m rng QL 51, s liu d báo trung
bình ca 2 phng án cao và thp cho đon đng t Long Thành thuc tnh ng Nai đn
cu C May thuc tnh BR-VT (Ph lc 3).
Bng 3- 1: Lu lng phng tin đng b d báo trung bình ca 2 phng án cao và thp
cho đon đng Long Thành - cu C May (bng rút gn)
vt: xe/ngày đêm
Nm
Xe con
Xe
buýt
nh
Buýt
ln
Xeătiă
2ătrcă
4 bánh
Xeătiă2ă
trcă6ă
bánh
Xeătiă3ă
trc
Xeătiă
>= 4
trc
Xe
máy
Xe
đp
Xe
khác
1
2020
3.647
1.605
833
2.942
2.703
2.405
915
28.070
818
278
6
2025
5.448
1.953
979
4.554
3.933
3.716
1.315
32.541
839
285
11
2030
2.484
2.316
562
5.153
4.378
4.496
1.805
37.192
860
293
21
2040
3.779
3.038
702
8.390
7.128
6.100
2.189
43.163
904
308
- 11 -
Tcăđătngătrng
Giai đon
2021 - 2030
-3,77%
3,74%
-3,87%
5,77%
4,94%
6,46%
7,03%
2,85%
0,50%
0,51%
Giai đon
2031 - 2040
4,29%
2,75%
2,26%
5,00%
5,00%
3,10%
1,95%
1,50%
0,51%
0,50%
Giai đon
2021 - 2040
0,36%
6,59%
-1,70%
11,05%
10,18%
9,75%
9,12%
4,40%
1,00%
1,01%
Ngun: Công ty c phn phát trin đng cao tc Biên Hoà – Vng Tàu (2010),
QL 51, Tác gi t tính.
Khi có tuyn đng qua cu Phc An thì mt s phng tin vn ti s s dng tuyn đng
có qua cu Phc An đ di chuyn thay th cho vic di chuyn trên QL 51. Gi đnh t l thay
th cho xe con, xe buýt ln, xe buýt nh là 5%; xe ti các loi là 15%, xe máy, xe đp và xe
khác là 2% (Ph lc 4). Trên c s gi đnh t l thay th và h s quy đi sang PCU ca các
phng tin vn ti theo quy đnh ca B Giao thông vn ti: xe con: 1,0; xe ti có hai trc và
xe buýt di 25 ch: 2,0; xe ti có t 3 trc tr lên và xe buýt ln: 2,5; xe kéo moóc, xe buýt
trên 25 ch: 3,0 ta tính đc lu lng và tc đ tng trng ca phng tin đng b d
báo di chuyn qua cu Phc An thay cho tuyn QL 51 (Ph lc 5 và 6).
thun tin cho vic nghiên cu và tính toán, gi đnh có 2 loi xe ch yu là xe ch ngi
xe ch hàng container; xe ch ngi gp chung 3 loi xe: xe con, xe buýt nh và xe buýt ln;
xe ch hàng container nói chung đc gp các loi xe ti 2 trc, xe ti 3 trc và xe ti 4 trc
tr lên. Các phng tin còn li: xe máy, xe đp và xe khác không đa vào nghiên cu vì
tuyn đng này ch yu phc v cho vn chuyn hàng hoá xut nhp khu, du lch, hành
khách di chuyn c ly dài.
Hàng hoá trong khu vc cng đc chuyên ch bi các loi xe ti, xe rmoóc. Lu lng
hàng hoá thông qua h thng cng Cái Mép – Th Vi theo thông tin d báo
1
cho phng án
c bn thì nm 2015 là 3.267 ngàn TEUs (đn v tng đng container 20 foot, khong 11
tn), nm 2020 là 6.359 ngàn TEUs và nm 2030 là 15.128 ngàn TEUs, tc đ tng trng
bình quân giai đon 2021 – 2030 là 9,05%/nm. Gi đnh tc đ tng trng bình quân giai
đon 2031 – 2040 là 5%/nm, và t nm 2041 đn 2050 là 2,5%/nm, vì vy s lng TEUs
nm 2040 khong 24.642 ngàn, vào nm 2050 khong 31.544 ngàn. Trên c s s lng
1
Ngun: Công ty c phn t vn thit k cng - k thut bin. Báo cáo cui k (04/2011), Báo cáo quy hoch chi
tit nhóm cng bin s .
- 12 -
TEUs mi nm, ta tính đc s lng TEUs mi ngày da vào s ngày thc t mi nm, c
th: vào nm 2020 có khong 17.374 TEUs/ngày, nm 2030 có khong 41.447 TEUs/ngày,
nm 2040 có khong 67.328 TEUs/ngày, nm 2050 có khong 86.421 TEUs/ngày. (Ph lc 7
và 8)
Do hàng hoá đc vn chuyn t cng đi hu ht các tnh trong khu vc, nhng l trình qua
cu Phc An s ngn hn cho các phng tin lu thông đi và v gia h thng cng Cái
Mép – Th Vi vi TP.HCM và các tnh min Tây, nên lu lng d báo qua cu Phc An
ch yu là các phng tin vn ti đi và đn t H Chí Minh, các tnh min Tây và gi đnh
lng xe này chim t trng khong 1/3 s lng xe chuyên ch hàng hoá ra vào cng, mi xe
ti s ch 1 TEU. Do đó, vào nm 2020 có khong 5.791 xe/ngày đêm, nm 2030 có khong
13.816 xe/ngày đêm, nm 2040 có khong 22.443 xe/ngày đêm, nm 2050 có khong 28.807
xe/ngày đêm (Ph lc 9).
Kt hp s lng phng tin vn ti d báo thay th tuyn QL 51 m rng vi s lng
phng tin d báo trên c s phát trin h thng cng trong khu vc Cái Mép – Th Vi, ta
đc s lng phng tin d báo qua cu Phc An vào nm 2020 khong 20.905 PCU/ngày
đêm, nm 2030 khong 46.872 PCU/ngày đêm, nm 2040 khong 75.466 PCU/ngày đêm,
nm 2050 khong 96.612 PCU/ngày đêm (Ph lc 10).
3.2 Tng vnăđuăt
3.2.1 Tng vnăđuăt theo quytăđnh phê duyt d án
Theo quyt đnh 2669/Q-UBND ngày 10/08/2009 ca UBND tnh BR-VT thì tng mc đu
t là 3.543,13 t đng.
Bng 3- 2: Tng vn đu t theo quyt đnh phê duyt d án
vt: T đng
Tngăvnăđuăt
Nmă2009
Chi phí xây lp
2.880,16
Chi phí t vn
44,84
Chi phí qun lý d án
19,30
Chi phí khác
136,69
Chi phí d phòng
462,15
Tngăs
3.543,13
Ngun: UBND tnh BR-VT (2009), -UBND ngày 10/08/2009
- 13 -
Do chi phí đn bù GPMB đc thc hin trong giai đon 1 cho c d án đng liên cng Cái
Mép – Th Vi, nên d án cu Phc An thuc giai đon 2 không th hin chi phí đn bù. Tuy
nhiên, đ d án mang tính khách quan trong vic th hin các chi phí đu t có liên quan, nên
chi phí đn bù GPMB đc tác gi tính toán trên c s tng mc chi phí đn bù ca toàn d án
và din tích chim đt ca công trình là 3,99 t đng, giá nm 2009 (Ph lc 11).
Ngoài ra, trong d án cha tính phng án thu phí qua cu. Nhm có c c cho vic phân tích
tài chính ca d án, trong tng mc đu t tác gi có b sung thêm chi phí đu t 01 trm thu
phí tng t vi d án cu Vàm Cng (Trn Th Thu Linh, 2010) khong 1,77 t đng, giá
nm 2012 (Ph lc 12).
Nh vy tng vn đu t ca d án sau khi b sung chi phí đn bù, chi phí đu t trm thu phí
điu chnh trt giá là 4.749,88 t đng, tng 1.206,8 t đng (tng 34%).
Bng 3- 3: Tng vn đu t sau khi đã b sung mt s hng mc và điu chnh trt giá
vt: T đng
Tngăvnăđuăt
Nmă2012
Xây lp
4.029,89
Chi phí t vn
62,74
Chi phí hành chính và qun lý
27,00
Chi phí khác
191,25
Chi phí đn bù, GPMB
5,58
Chi phí d phòng
431,65
Chi phí đu t trm thu phí
1,77
Tngăs
4.749,88
Ngun: Tính toán ca tác gi
D án đc phê duyt ngun vn đu t là TPCP. Mô hình tính toán gi đnh k hn vn
TPCP là 10 nm, thi gian ân hn là 4 nm k t khi gii ngân, lãi sut TPCP là 11,98%
2
, tin
đ gii ngân vn gi đnh theo tin đ đu t.
3.2.2 Tng vnăđuătătheoăđ xut caătăvn Nht Bn
Do ngun vn TPCP hàng nm b trí không đ đ thc hin các d án trên đa bàn tnh BR-
VT nên UBND tnh BR-VT đ xut vi Chính ph cho phép s dng ngun vn ODA Nht
2
Ngun: Nhp sng s (2012), Lãi sut ging 4.000 t ng TPCP, truy cp ngày 20/03/2012 ti đa
ch: />trai-phieu-chinh-phu.