Phân tích lợi ích và chi phí của điện hạt nhân

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. HCM




NGUYN PHÚ VIT

PHÂN TÍCH LI ÍCH VÀ CHI PHÍ CA IN HT NHÂN:
TRNG HP D ÁN IN HT NHÂN NINH THUN




LUN VN THC S KINH T









TP. H Chí Minh ậ Nm 2011
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. HCM

CHNG TRÌNH GING DY KINH T FULBRIGHT

NGUYN PHÚ VIT

PHÂN TÍCH LI ÍCH VÀ CHI PHÍ CA IN HT NHÂN:
TRNG HP D ÁN IN HT NHÂN NINH THUN

Chuyên ngành: Chính sách công
Mã s: 603114

LUN VN THC S KINH T


NGI HNG DN KHOA HC:
TS. CAO HÀO THI





TP. H Chí Minh ậ Nm 2011
i




LI CAM OAN

Tôi cam đoan Lun vn nƠy hoƠn toƠn do tôi thc hin. Các đon trích dn và s liu s
dng trong Lun vn đu đc dn ngun vƠ có đ chính xác cao nht theo hiu bit ca
tôi. Lun vn nƠy không nht thit phn ánh quan đim ca Trng i hc Kinh t thành
ph H Chí Minh hay Chng trình Ging dy Kinh t Fulbright.

Thành ph H Chí Minh, ngày 15 tháng 6 nm 2011
Tác gi lun vn




Nguyn Phú Vit

ii




LI CM N

Trân trng gi li cm n sơu sc đn Thy Cao HƠo Thi đƣ tn tình giúp đ, hng dn
tôi trong sut thi gian nghiên cu và thc hin đ tƠi ắPhơn tích li ích và chi phí ca đin
ht nhơn: Trng hp d án đin ht nhân Ninh Thun”.

Trân trng gi li cm n các Thy, Cô Chng trình Ging dy kinh t Fulbright, Trng
i hc Kinh t thành ph H Chí Minh trong thi gian qua đƣ truyn đt, trang b kin
thc cho tôi hoƠn thƠnh đ tài.

Trân trng cm n Tin s Trn Vn Luyn cùng các Anh, Ch  Ban chun b đu t d án
đin ht nhơn vƠ nng lng tái to đƣ to điu kin cho tôi thc hin đ tài.

Trân trng gi li cm n đn Anh Nguyn c Thanh ậ Tnh y Ninh Thun, Anh Lê
Vn Bình ậ Vn phòng y ban nhân dân tnh Ninh Thun và các Anh Ch  Cc Thu,
Cc Thng kê, S Xây dng, S TƠi nguyên Môi trng tnh Ninh Thun to điu kin

cho tôi thc hin đ tài.

Trân trng cm n Anh Thái Minh Quang cùng các Anh, Ch  Công ty c phn Khu công
nghip H Nai đƣ to điu kin cho tôi kho sát s liu thc t v mc sn lòng chi tr 1
kWh đin ca các doanh nghip Khu công nghip H Nai, ng Nai.

Cm n các Anh Ch hc viên khóa MPP1 và MPP2 - Chng trình Ging dy kinh t
Fulbright đƣ có Ủ kin tho lun quỦ báu đóng góp cho đ tài.

Cm n nhng ngi thơn trong gia đình, bn bè đƣ đng viên, h tr cho tôi trong sut
thi gian thc hin đ tƠi cng nh trong thi gian tôi theo hc ti Chng trình Ging dy
Kinh t Fulbright.

Chân thành cm n.


iii




TÓM TT

Nhu cu v đin nng s ngày mt ln cùng vi s phát trin ca nn kinh t. Trong bi
cnh ngun cung thy đin đƣ khai thác gn ht vƠo nm 2015 thì ngun cung đin t D
án đin ht nhân Ninh Thun là mt trong nhng la chn đ xem xét. Vic s dng ngun
lc ln ca quc gia đòi hi cn thit đánh giá hiu qu kinh t, xã hi, tài chính vƠ đánh
giá tác đng môi trng ca D án.
Kt qu phân tích kinh t và tài chính cho thy D án kh thi v mt kinh t nhng không
kh thi v mt tài chính. D án mang li hiu qu kinh t 2.302,3 triu USD. Hin giá ròng

tài chính ca D án bng -3.968,64 triu USD và -2.348,51 triu USD theo quan đim tng
đu t vƠ ch đu t. iu nƠy có ngha d án mang li ri ro cho ch đu t vƠ ch n
vay. Kt qu phân tích phân phi cho thy ngi tiêu dùng đc li 5.459,3 triu USD,
Chính ph thu đc li 1.074,84 triu USD, ngi dơn có đt b gii ta đc li 100,5
triu USD. Mt trong nhng nguyên nhân chính to ra s chênh lch ln gia hin giá kinh
t và hin giá tài chính là giá tài chính ca 1 kWh đin đc quy đnh thp so vi giá kinh
t ca 1 kWh đin. Chính sách quy đnh giá đin thp đng ngha vi vic tr cp cho các
ngành kinh t tiêu tn nhiu đin nng, không khuyn khích tit kim đin.
Kt qu phơn tích đ nhy theo sut đu t cng đa ra hƠm Ủ chính sách la chn công
ngh nào, ca nc nƠo đ mang li hiu qu cho nn kinh t. Kt qu phân tích mô phng
cho thy D án tim n nhiu ri ro. Xác sut đ D án mang li hiu qu kinh t ch có
38,58% do sut đu t có kh nng bin thiên đn 4.261 USD/kW, cao gp 1,9 ln sut đu
t đa vƠo phơn tích  phng án c s. Yu t nh hng ln nht đn hiu qu kinh t
ca D án là sut đu t.
Phơn tích tác đng môi trng cho thy D án có tác đng đn môi trng xung quanh.
Khi xy ra tai nn ht nhân, hu qu xy ra cho nn kinh t s có th rt ln đn mc
không th chp nhn đc. Tuy nhiên, xác sut xy ra tai nn ht nhân rt thp nên giá tr
thit hi k vng do tai nn ht nhân rt nh. Vì vy, tác đng môi trng k vng nh
hng thp đn tính kh thi v kinh t ca D án. Dù vy, thƠnh lp b phn kim soát an
toƠn đc lp vi D án vƠ b phn khn cp khc phc s c, tai nn ht nhơn lƠ cn thit.
Chính sách đc kin ngh đ D án kh thi v mt tài chính lƠ điu chnh giá đin ti cng
D án đn mc 0,0593 USD/kWh.
iv




MC LC
Trang
LI CAM OAN i

LI CM N ii
TÓM TT iii
MC LC iv
DANH MC CÁC KÝ HIU, T VIT TT vii
DANH MC CÁC HÌNH xii
CHNG 1 - GII THIU 1
1.1. Lý do hình thành d án 1
1.2. LỦ do hình thƠnh đ tài 3
1.3. Mc tiêu nghiên cu 3
1.4. Cơu hi nghiên cu 3
1.5. Phm vi nghiên cu 3
1.6. Ngun s liu 4
1.7. B cc ca lun vn 4
CHNG 2 - TNG QUAN V PHNG PHÁP LUN VÀ IN HT NHÂN 5
2.1. Phng pháp lun 5
2.1.1. Chu trình phát trin d án 5
2.1.2. Các quan đim phơn tích d án 6
2.1.3. Các phng pháp phơn tích d án 6
2.1.3.1. Nhóm phng pháp phơn tích tƠi chính 6
2.1.3.2. Nhóm phng pháp phơn tích kinh t, xƣ hi 7
2.2. Tng quan v đin ht nhơn 8
2.3. in ht nhơn  Vit Nam 9
CHNG 3 - MÔ T D ÁN 11
3.1. Gii thiu d án đin ht nhơn Ninh Thun 11
3.1.1. La chn đa đim 11
3.1.2. Thông s ca D án 12
3.1.2.1. Chi phí đu t 12
3.1.2.2. Tài tr d án 13
3.1.2.3. Thông s hot đng ca d án 14
3.1.2.4. Thông s v mô 16

3.1.2.4. Thông s v thu 17
3.1.2.5. Chi phí s dng vn ca D án 17
v




3.1.2.6. Các thông s kinh t 18
3.1.2.6.1. Giá đin kinh t 18
3.1.2.6.2. Giá tr kinh t ca đt b gii ta 19
3.1.2.6.3. T giá hi đoái kinh t 20
3.1.2.6.4. Chi phí vn kinh t 20
3.1.2.6.5. Các h s chuyn đi 20
3.1.3. Tin đ xơy dng ca d án 21
CHNG 4 - PHÂN TệCH TệNH KH THI CA D ÁN 23
4.1. Phân tích tài chính 23
4.1.1. Phơn tích đ nhy 23
4.1.1.1. Phơn tích đ nhy theo chi phí vn ch đu t 24
4.1.1.2. Phơn tích đ nhy theo sut đu t 24
4.1.1.2. Phơn tích đ nhy theo h s ph ti 24
4.1.1.3. Phơn tích đ nhy theo chi phí vn hƠnh vƠ bo trì 25
4.1.1.4. Phơn tích đ nhy theo kch bn tng giá đin 25
4.1.1.5. Phơn tích đ nhy theo kch bn lm phát 26
4.1.1.6. Phơn tích đ nhy theo kch bn tng giá đin vƠ sut đu t 26
4.1.2. Phơn tích mô phng Monte Carlo 28
4.2. Phơn tích kinh t 29
4.3. Phơn tích xƣ hi 30
4.4. Phơn tích tác đng môi trng vƠ ngun nhơn lc 31
CHNG 5 - KT LUN VÀ KIN NGH CHệNH SÁCH 34
5.1. Kt lun 34

5.2. Kin ngh chính sách 35
5.3. ụ ngha thc tin ca  tƠi 36
5.4. Hn ch ca đ tƠi vƠ hng nghiên cu tip theo 36
TÀI LIU THAM KHO 38
Ting Vit 38
Ting Anh 43
PH LC 46
Ph lc I - Thông báo ca Ban chun b đu t d án đin ht nhơn vƠ nng lng tái
to v cung cp s liu cho hc viên Nguyn Phú Vit 46
Ph lc II - S liu tng quan 47
Ph lc III - Thông s ca d án 51
Ph lc IV - Các bng tính trung gian 67
vi




Ph lc V - Kt qu phân tích 77
Ph lc VI - Kt qu phng vn qua đin thoi v ch tiêu tuyn sinh nm 2011 bc
c nhân/ k s chuyên ngƠnh vt lý ht nhơn, đin ht nhân 88

vii




DANH MC CÁC KÝ HIU, T VIT TT

Ký hiu, t vit tt
Ni dung

ABWR
Lò nc sôi ci tin
ADB
Asian Development Bank
AES 2006, MIR-1200
Loi lò ca Nga thit k da trên VVER
AP
Khon phi tr
AP 1000
Lò áp lc ci tin đc phát trn bi Westinghouse
AR
Khon phi thu
B/C
T s li ích/chi phí
BMI
Business Monitor International Ltd.
BP
Công ty du khí có tr s chính đóng ti nc Anh
BWR
Lò phn ng nc sôi
CBR-1000
Kiu lò ca Trung Quc phát trin da trên thit k ca Pháp
CFi
H s chuyn đi giá
DSCR
H s nng lc tr n
ECA
Vay tín dng xut khu
EGAT
Electricity Generating Authority of Thailand

EIU
The Economist Intelligence Unit Limited
EPR
Lò phn ng th h th 3 đc phát trin bi Pháp vƠ Siemen
c
ESBWR
Lò nc sôi th h 3+
EVN
Tp đoƠn in lc Vit Nam
FBR
Lò tái sinh nhanh
GCR
Lò ti nhit bng khí CO2, lƠm chm neutron bng graphit
GW
Bng 10
9
W
IAEA
C quan nng lng nguyên t quc t
IMF
T chc tin t th gii
IRR
Sut sinh li ni ti
kW
Bng 10
3
W
kWh
Bng 10
3

Wh
LIBOR
Lƣi sut cho vay liên ngơn hƠng Luơn ôn
LWGR (RBMK)
Lò nc graphit
MW
Bng 10
6
W
MWh
Bng 10
6
Wh
n/a
Không có d liu
NPV
Hin giá ròng
NT1
NhƠ máy đin ht nhân Ninh Thun 1 thuc D án đin ht
nhân Ninh Thun, đt ti thôn Vnh Trng
NT2
NhƠ máy đin ht nhân Ninh Thun 2 thuc D án đin ht
nhân Ninh Thun, ti thôn Thái An
O&M
Vn hành và bo trì
OECD
T chc hp tác và phát trin kinh t
OECD/IEA
C quan nng lng quc t thuc OECD
OPR-1000

Kiu lò ca Hàn Quc (Optimised Power Reactor)
viii




PHWR
Lò nc nng áp lc
PWR
Lò phn ng nc áp lc
ROE
T l li nhun ròng trên vn ch s hu
SERF
Phí thng ngoi hi
Thu TNDN
Thu thu nhp doanh nghip
TW
Bng 10
12
W
TWh
Bng 10
12
Wh
VAT
Thu giá tr gia tng
VL
Vn lu đng
VVER - 1000
Loi lò phn ng ca Nga

W
n v đo công sut = 1 joule/giơy
WACC
Chi phí s dng vn bình quơn
WB
Ngơn hƠng th gii
Wh
n v đo sn lng đin = 3.600 joule
WNA
World Nuclear Association


ix




DANH MC CÁC BNG

Bng 1.1: D báo nhu cu đin nng đn nm 2020 1
Bng 1.2: Tiêu dùng đin nng t nm 2000 đn 2008 (TWh) 2
Bng 3.1: Thng kê dơn s nm 2009  đa đim có D án đin ht nhơn 12
Bng 3.2: Vay và các khon phí vay vn 13
Bng 3.3: So sánh tc đ tng giá đin vi t l lm phát 16
Bng 3.4: T l lm phát USD vƠ VND giai đon t nm 2011 đn 2145 16
Bng 3.5: Thông s v thu 17
Bng 3.6: Chi phí s dng vn ca D án 17
Bng 3.7: Bng tng hp các h s CFi 21
Bng 3.8: Thi k xây dng D án đin ht nhơn Ninh Thun 22
Bng 4.1: Kt qu phơn tích tƠi chính d án 23

Bng 4.2: Phơn tích đ nhy theo sut đu t 24
Bng 4.3: Phơn tích đ nhy theo h s ph ti 25
Bng 4.4: Phơn tích đ nhy theo chi phí vn hƠnh vƠ bo trì 25
Bng 4.5: Phơn tích đ nhy theo kch bn tng giá đin 26
Bng 4.6: Kch bn lm phát VND vƠ USD 26
Bng 4.7: Phơn tích đ nhy theo kch bn lm phát 26
Bng 4.8: Phơn tích đ nhy NPV tng đu t theo kch bn tng giá đin vƠ
sut đu t 27
Bng 4.9: Phơn tích đ nhy NPV ch đu t theo kch bn tng giá đin vƠ
sut đu t 27
Bng 4.10: Phân tích đ nhy kinh t theo sut đu t (USD/kW) 29
Bng 4.11: Tng hp kt qu phơn tích đ nhy kinh t 29
Bng 4.12: Phơn tích kt qu phơn phi li ích kinh t ca d án 30
Bng 4.13: Xác sut h hng tơm lò phn ng th h III 31




x




DANH MC CÁC BNG PH LC

Bng II.1: Kh nng cung cp đin nng t nm 2003 đn 2008 (MW) 47
Bng II.2: Danh mc các nhà máy thy đin d kin vn hƠnh giai đon t
2016 đn 2025 47
Bng II.3: Lò phn ng đang vn hƠnh vƠ s dng vn hƠnh trong thi gian
ti 48

Bng II.4: Danh mc các lò phn ng ht nhơn đang đc xơy dng 49
Bng II.5: Kiu lò phn ng đang hot đng vƠ s dng vn hƠnh trong thi
gian ti 50
Bng III.1: Tng hp mc đu t d án đin ht nhân Ninh Thun (mc
trung bình) 51
Bng III.2: Ch s giá điu chnh chi phí đu t giai đon t nm 2008 đn
2011 51
Bng III.3: Bng tính điu chnh chi phí đn bù gii ta 52
Bng III.4: Bng tính điu chnh chi phí đƠo to 52
Bng III.5: Chi phí đu t giai đon 1 (điu chnh theo giá 2011) 53
Bng III.6: Chi phí nhiên liu sn xut đin ht nhân ca M giai đon
1995-2009 53
Bng III.7: Chi phí vn hƠnh vƠ bo trì  M giai đon t nm 1995 đn
2009 54
Bng III.8: Tính toán tc đ tng giá 1 kWh đin t nm 1999 đn 2011 54
Bng III.9: Thng kê h s beta vƠ ROE ngƠnh đin Vit Nam 55
Bng III.10: Chi phí vn ca d án 56
Bng III.11: Tóm tt thông s ca D án 57
Bng III.12: Danh sách các nhƠ máy đang hot đng trong khu công nghip
H Nai 59
Bng III.13: Bng tính mc sn lòng chi tr 1 kWh đin ca nn kinh t 63
Bng III.14: Tính toán phí thng ngoi hi vƠ t giá hi đoái kinh t 64
Bng III.15: Tính các h s chuyn đi 65
Bng III.16: Bin ri ro phân tích mô phng Monte Carlo 66

xi

Bng IV.1: Ngơn lu đu t (danh ngha) 67
Bng IV.2: Ngơn lu n vay đu t 68
Bng IV.3: Lch vay vn lu đng 69
Bng IV.4: Lch tr các khon phí vay vn 69
Bng IV.5: Lch khu hao 70
Bng IV.6: Vn lu đng 72
Bng IV.7: Sn lng đin sn xut vƠ thng phm 73
Bng IV.8: Báo cáo thu nhp 74
Bng IV.9: Bng cơn đi tài sn 75
Bng V.1: Báo cáo ngơn lu danh ngha theo quan đim tng đu t vƠ ch
đu t 77
Bng V.2: Báo cáo ngơn lu thc theo quan đim tng đu t vƠ ch đu t 79
Bng V.3: Bng tính t s li ích/chi phí 81
Bng V.4: Bng phân tích thi gian hoàn vn 82
Bng V.5: Báo cáo ngơn lu kinh t thc 84
Bng V.6: Kt qu phân tích phân phi 86
Bng V.7: Kt qu phân tích mô phng Monte Carlo 87

xii




DANH MC CÁC HÌNH

Hình 2.1: Chu trình phát trin d án 5
Hình 2.2: T l % sn lng đin ht nhơn trong tng sn lng đin các
nc nm 2009 8
Hình 4.1: Phơn tích mô phng NPV tƠi chính 28
Hình 4.2: Phơn tích mô phng NPV kinh t 30

1




CHNG 1 - GII THIU
1.1. Lý do hình thành d án
Nhu cu đin nng  Vit Nam trong nhng nm gn đơy tng cao. Tc đ tng trng nhu
cu công sut đin nng tng bình quơn hƠng nm giai đon 2006 - 2020 đn 16% (WB,
2009, pp. 23). D báo đn nm 2020, nhu cu đin nng ca nn kinh t đt mc 294 TWh
tng ng vi công sut lp đt ca các nhà máy phi đt mc 60.300 MW. Bng 1.1 d
báo nhu cu đin nng ca nn kinh t đn nm 2020 vƠ công sut lp đt ti đa đn nm
2015.

Bng 1.1: D báo nhu cu đin nng đn nm 2020
Ch tiêu
2006
thc t
2010
2015
2020
T l tng trng
2006 - 2010
Nhu cu đin nng (TWh)
59
113
190
294
16%

Nhu cu công sut (MW)
12.357
24.919
40.700
60.300
15%
Công sut ti đa (MW)
11.000
19.117
31.495
n/a
12%
Ngun: WB (2009, Annex 1, Table A1.4, pp. 23).

Nhu cu đin nng t khu vc công nghip và xây dng chim t trng ngày càng ln.
Nm 2008, t trng tiêu dùng đin nng ca khu vc này chim t l 50% trong tng tiêu
dùng đin nng ca toàn nn kinh t. Khu vc có lng đin tiêu dùng ln th 2 là khu vc
h gia đình, chim t trng 40,46% trong tng tiêu th đin nng. Bng 1.2 phân tích tiêu
dùng đin nng ca các khu vc trong nn kinh t t nm 2000 đn 2008.

Cng t d báo  Bng 1.1, kh nng cung cp công sut đin nng ca toàn nn kinh t
đn nm 2015 ch đt 40.700 MW nên đn nm 2015 s thiu ht công sut phát đin s là
9.205 MW. Nu tc đ tng công sut sn xut đin trong hai giai đon t nm 2010 đn
2015 và t nm 2015 đn 2020 bng nhau thì công sut sn xut đin ti đa cng ch đt
mc 53.070 MW
1
. Khi đó, lng thiu ht công sut đin nng vƠo nm 2020 s là 7.230
MW.

1
Tc đ tng công sut sn xut đin trong giai đon t nm 2010 đn 2015 tính toán đc t Bng 1.1 là
11%/nm.
2




Bng 1.2: Tiêu dùng đin nng t nm 2000 đn 2008 (TWh)
Ch tiêu
2000
2004
2006
2008
S lng
T l %
S lng
T l %
S lng
T l %
S lng
T l
%
Tng cng
22,40
100,00
39,70
100,00

51,30
100,00
66,00
100,00
Công nghip và xây dng
9,10
40,63
17,90
45,09
24,30
47,37
33,00
50,00
Nông nghip
0,40
1,79
0,60
1,51
0,60
1,17
0,70
1,06
H tiêu dùng
11,00
49,10
17,70
44,58
22,00
42,88
26,70

40,46
Thng mi và khác
1,90
8,48
3,50
8,82
4,40
8,58
5,60
8,48
Ngun: WB (2009, Annex 1, Table A1.3, pp. 19)


Trong nhng nm gn đơy, tng công sut sn xut đin liên tc tng. Nm 2008, công
sut sn xut đin đt mc 15.864 MW, gp 1,7 ln nm 2003 (Bng II.1 Ph lc II).
Trong tng công sut cung cp, thy đin chim 34,65%, nhit đin than chim 11,15%,
nhit đin chy du và khí chim 47,7%. C cu cung cp đin da nhiu vào thy đin
nên vào mùa khô tình trng thiu đin xy ra thng xuyên hn mùa ma. Nm 2010, Vit
Nam phi nhp khu t Trung Quc 5.628,7 triu kWh b sung cho ngun cung thiu ht,
tng 10,39% so vi nm 2009 (B Công thng, 2011, [8]).

Bù đp cho thiu ht công sut đin nng đn nm 2020 s phi đc cân nhc t các
ngun sn xut thy đin, nhit đin, đin ht nhơn vƠ nng lng tái to. Cn thit phát
trin ngun cung đin đ đáp ng nhu cu đin nng ca nn kinh t theo hng đa dng
hóa ngun cung cp. n nm 2015 các tim nng thy đin s đuc khai thác gn ht
(Th tng Chính ph, 2007). T nm 2016 đn 2020, lng đin nng thiu ht còn phi
đc bù đp t ngun đin mua t Trung Quc, Lào và Cambodia (Bng II.2 Ph lc II).
Tim nng thy đin tích nng cng thp, ch có 3 đa đim
2
vi công sut  mi đa đim

1.200 MW đc đ xut khai thác (Linh Phng, 2006). Nh vy, đn nm 2020 vi tng
công sut tim nng 3.600 MW tng thêm t thy đin tích nng nn kinh t vn thiu ht
lng đin nng ln.

Vi công ngh hin nay, sn xut đin t các ngun nng lng tái to nh phong đin,
đin mt tri công sut không ln nhng chi phí sn xut li cao nên khó có th bù đp cho
s thiu ht ln đin nng trong tng lai. Nghiên cu ca Nguyn Th Ngc Thi (2010,


2
Ba đa đim đc chn đ phát trin thy đin tích nng lƠ Phù Yên ông, Phù Yên Tây thuc tnh Sn La
và Bác Ái thuc tnh Ninh Thun.
3




Ph lc 05 & 07, tr. 55 & 57) cho thy D án phong đin Phc Th vi công sut 30 MW
có sut đu t khong 2.484 USD/kW và chi phí sn xut 1 kWh đin lên đn 0,109 USD.

Ngun cung nhit đin diesel có chi phí sn xut 1 kWh đin ln nên cng không phi là
la chn hp lý. Chi phí sn xut 1 kWh nhit đin diesel lên đn 0,326 USD trong giai
đon giá du tng cao t nm 2005 đn 2008 (Dapice, 2008, tr. 8).

Tóm li, các ngun có kh nng cung cp bù đp cho thiu ht đin nng trong tng lai
đn nm 2020 ch còn li t nhit đin than, khí vƠ đin ht nhơn. a dng hóa ngun cung
đin nng gia nhit đin than, khí vƠ đin ht nhân nhm tránh ph thuc vào mt ngun
duy nht là cn thit. in ht nhân có công sut phát đin rt ln có th là la chn hp lý
trong bi cnh hin nay. ơy chính lƠ lỦ do hình thƠnh D án đin ht nhân Ninh Thun.
1.2. LỦ do hình thƠnh đ tài

Ngày 25/11/2009, Quc hi Vit Nam thông qua ch trng đu t D án đin ht nhân
Ninh Thun (Quc Hi, 2009). D án s dng ngun lc rt ln ca quc gia. Vn đu t
ca D án lên đn 200.000 t VND cho giai đon 1 vi công sut 4.000 MW (m rng 
giai đon 2 lên đn 8.000 MW). Dù D án đƣ đc đánh giá s b hiu qu kinh t và tài
chính khi lp Báo cáo đu t nhng D án vn cn đc xem xét li hiu qu kinh t, xã
hi vƠ tƠi chính. ơy chính lƠ lỦ do hình thƠnh đ tài.
1.3. Mc tiêu nghiên cu
Mc tiêu ca đ tài là s dng các phng pháp, mô hình thích hp đ phân tích li D án
v mt tài chính, kinh t và xã hi đ lý gii xem D án có kh thi hay không. T đó, kin
ngh chính sách liên quan.
1.4. Cơu hi nghiên cu
Lun vn đc tin hƠnh nhm tr li cơu hi: D án đin ht nhơn Ninh Thun có kh thi
v kinh t, xƣ hi và tài chính hay không?
1.5. Phm vi nghiên cu
 tài thc hin nghiên cu  mc đ tin kh thi, tp trung phân tích tài chính, kinh t, xã
hi vƠ đánh giá tác đng môi trng. Các thông s đu vƠo đc xây dng da vào s liu
4




ca Vin Nng lng (2009), các s liu thng kê và kt qu nghiên cu ca các t chc,
cá nhân.
1.6. Ngun s liu
Lun vn s dng s liu ca Vin Nng lng (2009) di s đng ý ca Ban chun b
đu t d án đin ht nhơn vƠ nng lng tái to (2011), s liu thng kê và kt qu nghiên
cu ca các t chc, cá nhân.

Mc sn lòng chi tr 1 kWh đin ca nn kinh t s đc xác đnh da vào t l tiêu dùng
đin ca các khu vc kinh t  Bng 1.2, mc sn lòng chi tr 1 kWh đin ca khu vc

công nghip, xây dng, nông nghip, thng mi, h gia đình vƠ khu vc khác.

Mc sn lòng chi tr 1 kWh đin ca khu vc công nghip, xây dng, nông nghip, thng
mi và khu vc khác s đc gi đnh da vào s liu kho sát chi phí tiêu dùng đin thc
t ca Công ty c phn Khu công nghip H Nai, s lng các doanh nghip trong Khu
công nghip H Nai có s dng máy phát đin diesel trong gi cúp đin, lch cúp đin ca
Công ty TNHH mt thƠnh viên in lc ng Nai.

Mc sn lòng chi tr 1 kWh đin ca khu vc h tiêu dùng đc gi đnh da trên kt qu
thng kê Mc sn lòng chi tr 1 kWh ca h nhp c qun Bình Tân ca Nguyn Th Ngc
Thi (2010, tr. 37).
1.7. B cc ca lun vn
Lun vn bao gm 5 chng. Chng 1 gii thiu c s hình thành d án, lý do hình thành
đ tài, câu hi nghiên cu, mc tiêu nghiên cu, phng pháp nghiên cu, ngun s liu và
b cc lun vn. Chng 2 gii thiu phng pháp lun và tng quan v đin ht nhân.
Chng 3 mô t d án đin ht nhân Ninh Thun. Chng 4 trình bày ni dung và kt qu
phân tích tính kh thi ca d án. Chng 5 kt lun và kin ngh chính sách.


5




CHNG 2 - TNG QUAN V PHNG PHÁP LUN VÀ IN HT NHÂN
Chng 2 gii thiu tng quan phng pháp lun, tình hình phát trin đin ht nhơn trên
th gii vƠ tình hình phát trin đin ht nhơn  Vit Nam.
2.1. Phng pháp lun
2.1.1. Chu trình phát trin d án
Theo Jenkins and Harberger (2005), chu trình phát trin mt d án thng bao gm các

giai đon (i) khái nim vƠ xác đnh d án, (ii) nghiên cu tin kh thi, (iii) nghiên cu kh
thi, (iv) thit k chi tit, (v) thc hin d án vƠ (vi) đánh giá hu d án. Hình 2.1 gii thiu
các giai đon phát trin ca mt d án đu t.
Hình 2.1: Chu trình phát trin d án

Ngun: Jenkins and Harberger (2005).
Trong giai đon đu tiên, công vic cn phi đc thc hin bao gm đánh giá bi cnh v
mô, xác đnh hin trng ca ngƠnh, s tham gia ca NhƠ nc, la chn phng thc đu
t, phơn tích nhu cu s khi vƠ các phng án đu t thay th. Ni dung công vic  giai
đon nghiên cu tin kh thi vƠ kh thi lƠ phơn tích th trng, phơn tích k thut, phơn
tích nhơn lc vƠ qun lỦ, phơn tích tƠi chính, phơn tích kinh t, phơn tích hiu qu xƣ hi.
Phơn tích  giai đon kh thi nhm mc tiêu c lng chính xác hn các bin s ca d
án. Giai đon thit k chi tit trin khai đ chính xác ca d liu  các giai đon trc đó
đ đa vƠo thc hin d án. Giai đon hu d án tng kt, đánh giá thc t so vi mc tiêu
ban đu ca d án đa ra đ rút ra kinh nghim cho các d án khác.
Khái nim vƠ xác đnh d án
Nghiên cu tin kh thi
Nghiên cu kh thi
Thit k chi tit
Thc hin d án
ánh giá hu d án
- Phơn tích th trng
- Phơn tích k thut
- Phơn tích nhơn lc vƠ qun lỦ
- Phân tích tài chính
- Phơn tích kinh t
- Phơn tích hiu qu xƣ hi
6

2.1.2. Các quan đim phơn tích d án
Phân tích mt d án thng da trên các quan đim (Jenkins và Harberger, 2005): (i) tng
đu t; (ii) ch đu t; (iii) ngơn sách; (iv) nn kinh t; (v) phơn phi thu nhp vƠ (vi) nhu
cu c bn.
Phân tích theo quan đim tng đu t nhm xác đnh hiu qu tƠi chính ca d án. Quan
đim tng đu t cng đc coi lƠ quan đim ca ngơn hƠng. Mc tiêu ca ngơn hƠng cho
vay lƠ d án có kh nng hoƠn tr n c gc ln lƣi vay hay không.
Phân tích theo quan đim ch đu t nhm xác đnh hiu qu ca vn ch đu t. Các
khon vay, tr n vay vƠ tr lƣi vay đc xem lƠ các khon thu chi tin mt.
Phân tích theo quan đim ngân sách nhm xác đnh hiu qu đi vi vic thu đc khon
thu t d án hay phi chi tr cp cho d án.
Phân tích theo quan đim nn kinh t nhm xác đnh hiu qu ca d án mang li cho nn
kinh t. Giá kinh t s đc tính cho lng yu t đu vƠo cng nh đu ra ca d án.
Nhng ngoi tác tích cc vƠ tiêu cc do d án mang li s đc tính vƠo li ích kinh t.
Phân tích trên quan đim phân phi s tính toán li ích ròng mà d án mang li cho các
bên liên quan.
Phân tích trên quan đim nhu cu c bn nhm xác đnh ngoi tác tích cc khi các bên liên
quan đn d án tiêu th dch v đc khuyn khích tiêu dùng vi mc sn lòng chi tr thp
hn giá tr thc s ca dch v đó. Li ích kinh t s đc cng thêm giá tr c lng ca
ngoi tác tích cc t d án.
2.1.3. Các phng pháp phơn tích d án
2.1.3.1. Nhóm phng pháp phơn tích tƠi chính
Nhóm các phng pháp tƠi chính bao gm các phng pháp:
- Phng pháp hin giá ròng: Phng pháp nƠy xác đnh hin giá ròng ngơn lu ca d
án theo các quan đim tng đu t, ch đu t, ngơn sách vƠ toƠn nn kinh t. Công thc
xác đnh hin giá ròng ca ngơn lu đc xác đnh:
󲨦
0=

)+1(
)(
=
n
t
t
tt
r
CB
NPV
; trong đó, NPV lƠ
hin giá ca ngơn lu, nm 0 lƠ nm th nht ca d án, B
t
là li ích nm t, C
t
là chi phí
nm t, r

là t sut chit khu và n là s nm ca d án. i vi d án đc lp, d án kh thi
nu NPV ≥ 0. i vi các d án loi tr nhau, tiêu chun la chn là d án có NPV ln
nht.
7




B sung cho phng pháp hin giá ròng lƠ phng pháp phơn tích đ nhy vƠ ri ro (Belli
et al., 2001). Thông s đu vào ca d án ch là giá tr k vng nên có th bin đi làm nh
hng đn tính kh thi ca d án. Phơn tích đ nhy giúp đo lng nh hng ca các
thông s đu vƠo đn hiu qu ca d án. Tác đng ca s bin thiên t nhiu thông s đu

vào có th xây dng thành kch bn đ đo lng thay đi ca tng kch bn lên hiu qu
ca d án. Ngoài ra, có th s dng phng pháp phơn tích ri ro đ đánh giá các giá tr k
vng ca d án t kh nng xy ra ca các thông s đu vào.
- Phng pháp sut sinh li ni ti: Sut sinh li ni ti chính lƠ chit khu r khi NPV =
0. D án đc đánh giá kh thi khi sut sinh li ni ti ln hn sut sinh li ti thiu chp
nhn đc.
- Phng pháp t s li ích/chi phí: LƠ t s gia hin giá ròng ngơn lu li ích vƠ hin
giá ròng ngơn lu chi phí. i vi d án đc lp, d án kh thi nu t s ≥ 1.
- Phng pháp thi gian bù vn: Xác đnh thi gian cn thit thu đc lng tin bù
đc lng tin đu t ban đu. D án đc la chn khi có thi gian bù vn thp hn thi
gian bù vn theo yêu cu.
- Phng pháp đim hòa vn: Phng pháp nƠy xác đnh sn lng sn phm cn thit
đ d án hòa vn, tc doanh thu bng chi phí. D án đc la chn khi sn lng hòa vn
nh hn cu sn lng ca th trng.
2.1.3.2. Nhóm phng pháp phơn tích kinh t, xƣ hi
Nhóm các phng pháp kinh t xƣ hi bao gm các phng pháp (Belli et al., 2001, tr. 23,
31, 73, và 95):
- Phng pháp phân tích có và không có d án: D án đi vƠo hot đng s làm gim cung
đu vƠo vƠ tng cung đu ra đi vi các đi tng khác. Khác bit v mc sn có đu vào
vƠ đu ra khi có hoc không có d án chính là chi phí hoc li ích tng thêm. Phng pháp
nƠy đc dùng đ xác đnh li ích ròng tng thêm vƠ tác đng ca d án đn các đi tng
liên quan.
- Phng pháp phân tích li ích - chi phí: Phng pháp nƠy đòi hi phi nhn dng nhng
li ích và chi phí kinh t ca d án đ có th lng hóa chúng bng tin. Tng t nh
phân tích tài chính, trong phân tích kinh t có th s dng phng pháp phơn tích đ nhy
vƠ ri ro đ b sung cho phng pháp hin giá ròng li ích ậ chi phí ca d án.
8

- Phng pháp h s chuyn đi giá:  phơn tích kinh t, có th s dng h s chuyn đi
đ chuyn đi giá tƠi chính ( quan đim tng đu t) sang các giá kinh t thay vì đi c
lng tt c các giá kinh t ca nhp lng vƠ xut lng.
- Phng pháp phân tích chi phí - hiu qu: Trong trng hp không th c lng li ích
bng tin, ta có th so sánh chi phí ca nhng phng án khác nhau đ la chn phng án
kh thi.
2.2. Tng quan v đin ht nhơn
K t khi nhƠ máy đin ht nhơn đu tiên ti Obninsk vn hƠnh vƠo ngƠy 27/4/1954
(WNA, 2010), ng dng nng lng ht nhơn vƠo sn xut đin nng phc v nhu cu cho
nn kinh t thì đn nay ngƠnh đin ht nhơn ca th gii có kinh nghim vn hƠnh hn 55
nm. Công sut ngƠy đu tiên ca mi lò ch có 5 MW nay đƣ đc thit k lên đn 1.700
MW. Hình 2.2 gii thiu t l % đóng góp ca đin ht nhơn vƠo sn lng đin các nc
nm 2009.
Hình 2.2: T l % sn lng đin ht nhơn trong tng sn lng đin các nc nm 2009

Ngun: IAEA (2011).
T Hình 2.2, ta thy t l sn lng đin ht nhơn  mt s quc gia khá ln. Pháp vƠ
Lithuania có ti trên 75% sn lng đin sn xut t đin ht nhơn. Môt s quc gia Chơu
Á nh Trung Quc, n  vƠ Pakistan đƣ sn xut đin ht nhân.

Trên th gii hin có 442 lò đang hot đng vi tng công sut 374.991 GW, 5 lò chun b
dng hot đng (chi tit  Bng II.3 Ph lc II) vƠ 65 lò tip tc đang xơy dng đa vƠo
9




vn hƠnh trong thi gian ti vi tng công sut 62.862 MW (chi tit  Bng II.4 Ph lc
II). Các lò đang đc xơy dng ch yu theo kiu nc áp lc (PWR). S lng lò phn

ng đang xơy dng cho thy các nc ngƠy cƠng quan tơm đn vic bù đp thiu ht đin
nng t ngun đin ht nhơn. Các quc gia vƠ vùng lƣnh th Chơu Á (Trung Quc, Ơi
Loan, n , Nht, Pakistan, Iran) xơy dng mi 43 lò vi công sut lp đt 42.816 MW
chim 68,11% trong tng s lò xơy dng tng thêm.

Nhiu nc ông Nam Á đƣ có k hoch sn xut đin ht nhơn. Thái Lan có k hoch
đa vƠo vn hƠnh 5 t máy vi tng công sut 5.000 MW t nm 2020 đn 2028 (EGAT,
2010). Indonexia có k hoch vn hƠnh nhƠ máy đin ht nhơn đu tiên có công sut 1.000
MW vƠo nm 2017 vƠ 4 nhƠ máy đin ht nhơn tip theo vƠo nm 2020. Malaixia có k
hoch sn xut đin ht nhơn vƠo nm 2020 (Matsuo, Kouno and Murakami, 2008).
Philippines, Myanmar, Cambodia cng có k hoch vn hƠnh nhƠ máy đin ht nhơn trong
giai đon t 2014 đn 2025 (Parameswaran, 2009).

V công ngh ht nhơn, có th chia thƠnh các dng lò nc nh, lò nc nng, lò khí nhit
đ cao, lò ntron nhanh, lò dùng máy gia tc. Lò nc nh bao gm lò PWR vƠ lò nc sôi
(BWR). Cho đn nay, công ngh lò nc nh đc ng dng ph bin trên th gii. Các lò
đang vn hƠnh ch yu lƠ loi lò PWR vƠ BWR (chi tit  Bng II.5 Ph lc II). Lò phn
ng ht nhơn cng đƣ đc ci tin nhiu so vi thi k đu tiên. Công ngh đc ci tin
vi mc tiêu an toƠn hn, hiu qu hn vƠ d vn hƠnh hn. Công sut thit k ngƠy cƠng
ln đ tn dng li th kinh t theo quy mô. Th h lò đƣ tri qua đn th h th III vƠ hin
nay mt s nc kt hp nghiên cu đ thit k th h lò th IV.
2.3. in ht nhơn  Vit Nam
áp ng cho thiu ht ngun cung đin nng trong tng lai đng thi đa dng hóa ngun
cung đin, tránh ph thuc vƠo ngun cung thy đin vƠ nhit đin chy du vƠ khí nh
hin nay, đin ht nhơn lƠ mt trong nhng la chn đang đc xem xét  Vit Nam. D
án đin ht nhơn Ninh Thun lƠ d án đin ht nhơn đu tiên ca Vit Nam. D kin đn
nm 2030 s xơy dng 14 t máy vi tng công sut t 15.000 MW đn 16.000 MW,
chim t l 10% trong tng công sut sn xut đin quc gia (Th tng Chính ph,
10

2010)
3
. Mc tiêu đn nm 2030, Vit Nam s lƠm ch đc công ngh thit k đin ht
nhơn vƠ có kh nng tham gia thit k cùng vi đi tác nc ngoƠi. n nm 2030, các
ngƠnh công nghip trong nc s tham gia 30% đn 40% giá tr xơy lp. Trong dƠi hn,
mc tiêu ca Vit Nam lƠ tin đn t ch v thit k, ch to, xơy dng, lp đt vƠ bo trì
các nhƠ máy đin ht nhơn.

Chng 2 đƣ trình bƠy tng quan phng pháp lun v phơn tích kinh t, xƣ hi vƠ tài
chính đc la chn đc s dng phù hp vi mc tiêu nghiên cu; đng thi, cung cp
cho ngi đc bi cnh tng quát v phát trin đin ht nhơn trên th gii, xu hng la
chn công ngh hin nay. T đơy, lƠm nn tng cho vic phơn tích  Chng 4.



3
a đim d kin đt các nhƠ máy đin ht nhơn  các tnh min Trung bao gm Ninh Thun, Phú Yên,
Bình nh, Qung Ngƣi, HƠ Tnh.
11




CHNG 3 - MÔ T D ÁN
Chng 3 phân tích lỦ do la chn đa đim đt nhƠ máy đin ht nhơn ti Vnh Trng vƠ
Thái An ca tnh Ninh Thun  góc nhìn kinh t đng thi xơy dng các thông s ca d
án đin ht nhơn Ninh Thun.

3.1. Gii thiu d án đin ht nhơn Ninh Thun
D án nhƠ máy đin ht nhơn Ninh Thun do EVN lƠm ch đu t. D án có 2 cu phn,
Ninh Thun 1 (NT1) đt ti thôn Vnh Trng, Phc Dinh, Ninh Phc, Ninh Thun và
Ninh Thun 2 (NT2) đt ti thôn Thái An, Vnh Hi, Ninh Hi, Ninh Thun.
3.1.1. La chn đa đim
Xét  góc đ kinh t, đa đim đt nhƠ máy đin ht nhơn đc la chn phi mang hiu
qu kinh t hn nhng đa đim khác. Hiu qu kinh t  đơy đc xét trên 3 khía cnh chi
phí truyn ti đin nng đn trung tơm ph ti thp, thit hi thp nht v tƠi sn vƠ con
ngi khi s c hoc tai nn ht nhơn xy ra vƠ kh nng xy ra thp nht v đng đt,
sóng thn vƠ thiu nc cung cp cho h thng lƠm mát. Da vƠo các c s nƠy, Lun vn
phân tích hai đa đim Vnh Trng vƠ Thái An ca tnh Ninh Thun.

Th nht, c hai đa đim đu gn trung tơm ph ti lƠ Vùng kinh t trng đim phía Nam
4

và có đng dơy truyn ti đin 500 KV ca quc gia đi ngang qua nên nu đt nhƠ máy
đin ht nhơn  Ninh Thun s tit kim đc chi phí truyn ti.

Th hai, Ninh Thun có mt đ dơn s thp vƠ mc thu nhp thp nên s b thit hi thp
nht nu xy ra s c, tai nn ht nhơn nghiêm trng. Ti đa đim đt nhƠ máy NT1 vƠ
NT2, mt đ dơn s ln lt ch có 68,59 ngi vƠ 64 ngi thp hn 4 ln so vi mt đ
dơn s bình quơn c nc. Nm 2009, giá tr sn xut bình quơn đu ngi ca Ninh Thun
ch có 10,02 triu VND, ch bng 52% giá tr sn xut bình quơn đu ngi ca c quc
gia. Bng 3.1 lit kê dơn s vƠ mt đ dơn c ca khu vc có D án vƠ bình quơn ca c
quc gia.



4
Vùng kinh t trng đim phía Nam bao gm thƠnh ph H Chí Minh vƠ các tnh ng Nai, Bình Dng,

Bình Phc, Bà Ra - Vng TƠu, Tơy Ninh, Long An vƠ Tin Giang (Th tng Chính ph, 2006, [51]).