TIỂU LUẬN những luận điểm của lênin về nền tảng tư tưởng của đảng kiểu mới

Bộ giáo dục và đào tạo
bộ quốc phịng
Học viện chính trị qn sự


Tiểu luận
Mơn: Học thuyết mác-Lênin
Về chính đảng cách mạng của giai cấp công nhân

Nội dung:
TIỂU LUẬN Những luận điểm của Lênin về nền tảng
tư tưởng của đảng kiểu mới. ý nghĩa đối với công tác tư
tưởng, lý luận của đảng ta trong tình hình hiện nay

Số phách

Người chấm

(Do Phòng

(Ký, ghi rõ

SĐH ghi)

họ tên)

Điểm
Bằng số

Bằng
chữ

2

.........................................................................................
...................................................................

Số phách

Họ và tên; Bùi thanh Cao

(Do Phòng

Ngày sinh: 06/04/1967

SĐH ghi)

Lớp: CHXD Đ 2006
Chuyên ngành: Xây dựng Đảng
Ngày thực hiện: 01/06/2007

Những luận điểm của Lênin về nền tảng tư tưởng của
đảng kiểu mới. ý nghĩa đối với công tác tư tưởng, lý luận của
đảng ta trong tình hình hiện nay.



3

Những năm qua, tình hình thế giới có nhiều biến động

cực kỳ phức tạp. Sự sụp đổ chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô và
đông Âu đã trở thành “mảnh đất” màu mỡ để chủ nghĩa tư
bản tấn công mạnh mẽ vào nền tảng tư tưởng của Đảng từ
nhiều phía. Với những “ngón địn” tinh vi và xảo quyệt, chúng
khơng che dấu âm mưu hòng “đánh sập” hệ tư tưởng chủ
nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, xố bỏ vai trò lãnh
đạo của Đảng Cộng sản, tiến tới xoá bỏ chủ nghĩa xã hội ở
Việt Nam Chúng xuyên tạc cho rằng chủ nghĩa Mác - Lênin
đã “lỗi thời”, khơng cịn phù hợp; sự sụp đổ của Liên xơ và
Đông Âu “là sự sụp đổ chủ nghĩa Mác” - Lênin; sự lãnh đạo
của Đảng Cộng sản là nguồn gốc của chuyên quyền “độc
đoán”, mất dân chủ … Sự suyên tạc đó đã gây ra những
hồi nghi, dao động trong cán bộ, đảng viên và quần chúng
nhân dân, thậm trí có kẻ đã phụ hoạ với kẻ thù, khơng
“ngượng mồm” tán dương ca ngợi chủ nghĩa tư bản, coi đó là
một chế độ tồn tại vĩnh hàng, là chế độ cao nhất và cuối cùng
nhân loại.
Thực tiễn cho thấy, hoài nghi, dao động về nền tảng tư
tưởng của Đảng tất yếu sẽ dẫn đến sự không thống nhất về
quan điểm chính trị, giảm sút niềm tin, mất phương hướng
chíh trị và khó có sự quán triệt, thực hiện đúng đắn đường
lối, nhiệm vụ cách mạng, cách mạng tất yếu đi đến thất bại.


4

Vì vậy, hơn bao giờ hết việc làm sáng tỏ bản chất cách mạng
và khoa học của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí
Minh, cũng như những luận điểm của lênin về nền tảng tư
tưởng của Đảng, khẳng định nó mãi mãi là ngọn đèn soi sáng

cho sự nghiệp cách mạng Việt Nam đang là nhiệm vụ hàng
đầu và có ý nghĩa sống cịn đối với đảng Cộng sản Việt Nam
và chế độ XHCN ở nước ta hiện nay .
Kế thừa và phát triển một cách toàn diện chủ nghĩa
Mác, V. I.Lênin đã có những cống hiến vơ cùng to lớn về mặt
lý luận và hoạt động thực tiễn. Người đã phát triển sáng tạo
các luận điểm của Mác và Ăngghen về Đảng Cộng sản và
hoàn chỉnh học thuyết xây dựng Đảng của chủ nghĩa Mác.
V.I.Lênin khẳng định: “phải xây dựng một Đảng độc lập của
giai cấp vô sản, đứng trên lập trường chủ nghĩa Mác”. Người
nhấn mạnh: “Chủ nghĩa Mác là lý luận của phong trào giải
phóng của giai cấp vơ sản”1 và đương nhiên nó tất yếu trở
thành hệ tư tưởng của Đảng cộng sản.
Chủ nghĩa Mác là hệ thống lý luận cách mạng, được
hình thành trên cơ sở vật chất là giai cấp công nhân, là sự
kết tinh trí tuệ của lồi người, là kết quả có tính qui luật của
sự phát triển những tư tưởng tiên tiến của nhân loại, bắt
nguồn từ triết học cổ điển Đức, kinh tế chính trị Anh và chủ
nghĩa xã hội không tưởng Pháp. Linh hồn lý luận Mác là tính
1

V.I.Lênin tồn tập, Tập 26 Nxb tiến bộ M 1980 Tr281


5

khoa học và tính cách mạng, nó thể hiện lập trường tư tưởng
của giai cấp công nhân, bảo vệ lợi ích của giai cấp công nhân
và các tầng lớp nhân dân lao động khác. Lý lụân đó khác hẳn
về chất với lý luận của chủ nghĩa cơ hội, cải lương, là cơ sở

khoa học tin cậy để vạch ra chiến lược, sách lược đấu tranh
đúng đắn. Lý luận Mác là cơ sở để mọi người nhận thức thế
giới, hiểu biết về quá trình diễn biến khách quan của lịch sử,
chiều hướng phát triển kinh tế xã hội giúp chúng ta nhận thức
được bản chất của đời sống xã hội. V.I.Lênin chỉ rõ “Chủ
nghĩa Mác sở dĩ đã giành được ý nghĩa lịch sử trên toàn thế
giới về mặt hệ tư tưởng của giai cấp vơ sản cách mạng, là vì
chủ nghĩa Mác không những đã không vứt bỏ những thành
tựu hết sức quí báu của thời đại tư sản, mà trái lại còn tiếp
thu và cải tạo tất cả những gì q báu trong hơn hai nghìn
năm phát triển của tư tưởng và văn hoá nhân loại”2.V.I.Lênin
đã chứng minh rằng: Nắm được lý luận cách mạng thì giai
cấp vơ sản và đội tiên phong của nó có được vũ khí tư tưởng
mạnh mẽ nhất, còn bản thân lý luận khi thông qua họ sẽ trở
thành sức mạnh vật chất to lớn. Người đi đến kết luận:
“Khơng có lý luận cách mạng thì cũng khơng thể có phong
trào cách mạng”3, “chỉ đảng nào được một lý luận tiên phong
hướng dẫn thì mới có khả năng làm trịn vai trị chiến sĩ tiên
2
3

Sđd 1977 tập 41, Tr 400
V.I.Lênin toàn tập, Tập 6, Nxb tiến bộ, M1975 Tr30.


6

phong”4. Lý luận cách mạng, theo V.I.Lênin chính là chủ
nghĩa Mác, với bản chất cách mạng và khoa học, luôn luôn là
ngọn đèn pha soi sáng con đường cách mạng của giai cấp vô

sản. Giai cấp công nhân và phong trào cơng nhân chỉ có thể
được trang bị một lý luận cách mạng, khoa học thì mới nhận
thức được địa vị và sứ mệnh lịch sử vẻ vang của mình là làm
cuộc cách mạng vô snả lật đổ chế độ tư bản, xây dựng chế
độ xã hội chủ nghĩa và tiến tới cộng sản chủ nghĩa.
Chủ nghĩa Mác chính là kết quả phát triển tư tưởng tiên
tiến của nhân loại gắn với cơng lao trí tuệ thiên tài của C.Mác
và Ph Ăngghen. Chủ nghĩa Mác đã chỉ ra qui luật vận động
khách quan của tự nhiên, xã hội, tư duy. Chủ nghĩa Mác
không chỉ trang bị thế giới quan để nhận thức về thế giới mà
còn giúp chúng ta về phương pháp luận để cải tạo có hiệu
quả thế giới khách quan. Chủ nghĩa Mác là lý luận duy nhất
đúng từ trước tới nay để giải phóng giai cấp, dân tộc và giải
phóng con người khỏi áp bức bóc lột, nghèo đói, lầm than,
xây dựng một xã hội cơng bằng, dân chủ, văn minh, bình
đẳng, bác ái, một xã hội vì con người, đó là xã hội hồn tồn
khác về chất so với xã hội tư bản hiện đại. V.I.Lênin chỉ rõ
“Chủ nghĩa Mác khác với tất cả những hình thức nguyên thuỷ
của chủ nghĩa xã hội ở chỗ là nó khơng gắn chặt phong trào
vào một hình thức đấu tranh duy nhất, nhất định nào cả. Nó
4

Sđd Tập 6 Tr32.


7

thừa nhận những hình thức đấu tranh khác nhau nhất và
khơng “bịa đặt” ra những hình thức đó, mà nó chỉ khái quát tổ
chức làm cho những hình thức đấu tranh của giai cấp cách

mạng đang xuất hiện một cách tự phát trong tiến trình của
phong trào trở thành tự giác”5 và “Chủ nghĩa Mác khác tất cả
các lý luận xã hội chủ nghĩa khác ở chỗ nó kết hợp một cách
tài tình, sáng suốt khoa học hồn tồn trong việc phân tích
tình hình khách quan và sự tiến hố khách quan với việc
thừa nhận một cách hết sức dứt khốt tác dụng của nghị lực
cách mạng, tính sáng tạo cách mạng, tính chủ động cách
mạng của quần chúng và dĩ nhiên là cả của những cá nhân,
những tập đoàn, những tổ chức và những chính Đảng biết
phát hiện ra và thực hiện được sự liên hệ với giai cấp này
hoặc giai cấp khác”6
Chủ nhĩa Mác là sự khái quát từ thực tiễn đấu tranh giai
cấp của giai cấp công nhân, thể hiện tính khoa học về mục
tiêu, lý tưởng sứ mệnh lịch sử, lợi ích của giai cấp cơng nhân,
chỉ ra con đường, biện pháp, điều kịên để tiến hành cách
mạng giải phóng giai cấp, giải phóng nhân loại. Chủ nghĩa
Mác cịn là vũ khí tư tưởng, lý luận sắc bén của giai cấp công
nhân để chống lại hệ tư tưởng của giai cấp tư sản. V.I.Lênin
khảng định “Nếu khơng có lý luận cách mạng thì khơng thể có
5
6

Sđd 1980, Tập 14 Tr12.
Sđd 1980, Tập 16 Tr 29,30.


8

phong trào giải phóng vĩ đại nhất trên thế giới của giai cấp bị
áp bức, của giai cấp cách mạng nhất trong lịch sử. Không thể

bịa ra lý luận ấy được, nó nẩy sinh ra từ sự tổng hợp kinh
nghiệm cách mạng và tư tưởng cách mạng của tất cả các
nước trên thế giới. Thật vậy, lý luận đó đã ra đời từ nửa cuối
thế kỷ XIX, lý lụân đó là chủ nghĩa Mác. Nếu khơng đem hết
sức mình ra tham gia việc nghiên cứu và vận dụng lý luận đó,
và ngày nay nếu khơng tham gia một cuộc đấu tranh không
khoan nhượng chống những sự xuyên tạc chủ nghĩa Mác mà
PLêkha nốp, Cauxky và đồng bọn đang tiến hành thì khơng
thể là một người dân chủ xã hội cách mạng được”7.
Chủ nghĩa Mác là cơ sở để xây dựng thế giới quan,
phương pháp luận để, nâng cao nhận thức, định hướng
chính trị tư tưởng, hình thành yếu tố tự giác trong phong trào
công nhân. Trên cơ sở được giác ngộ mục tiêu, lý tưởng, lới
ích và lập trường giai cấp thì mới ý thức được cuộc đấu tranh
chuyển từ tự phát sang tự giác, từ tự mình sang vì mình của
giai cấp cơng nhân. Như vậy, phong trào cơng nhân mới
được chuyển hoá từ phong trào xã hội thành phong trào cách
mạng vô sản để lật đổ giai cấp tư sản, thiết lập chun chính
vơ sản bằng cách mạng vơ sản. V.I.Lênin cịn chỉ rõ “Chỉ có
giai cấp vơ sản giác ngộ có tổ chức mới có khả năng giành lại
cho nhân dân quyền tự do thực sự, chứ không phải giả mạo.
7

Sđd 1980, Tập 27 Tr12,13.


9

Chỉ có giai cấp vơ sản và có tổ chức mới có khả năng chống
lại mọi mưu toan lừa dối nhân dân, mưu toan cắt xén các

quyền của nhân dân, mưu toan biến nhân dân thành công cụ
đơn giản trong tay giai cấp tư sản” 8. Từ sự phân tích đó,
người đi đến kết luận “Khơng có lực lượng nào trên trái đất lại
có thể đánh gục được hàng triệu những công nhân ngày
càng trở nên giác ngộ, ngày càng trở nên đồn kết và có tổ
chức”9 . Như vậy nếu khơng có lý luận cách mạng dẫn
đường, sẽ khơng có sự thắng lợi của phong trào cách mạng.
Giai cấp cơng nhân muốn làm trịn sứ mệnh lịch sử của mình
nhất thiết phải được trang bị một hệ thống lý luận cách mạng
và khoa học đó là chủ nghĩa Mác Lênin. Điều đó đúng như
V.I.Lênin khảng định “ Giai cấp vơ sản có thể trở thành và tất
nhiên sẽ trở thành một lực lượng vô địch, chỉ là một lý do này,
sự thống nhất tư tưởng của giai cấp vô sản dựa trên cơ sở
những nguyên lý của chủ nghĩa Mác được củng cố bằng sự
thống nhất vật chất của tổ chức tập hợp hàng triệu người lao
động thành một đạo quân của giai cấp công nhân” 10. Chủ
nghĩa Mác Lênin là cơ sở tư tưởng của Đảng cộng sản còn
được qui định bởi qui luật ra đời của Đảng. Đảng cộng sản là
sản phẩm của sự kết hợp chủ nghĩa Mác Lênin với phong
trào công nhân, theo V.I.Lênin chủ nghĩa Mác là cơ sở khoa
8

Sđd 1979, Tập 8, Tr 212, 213
Sđd Tập 8, Tr 211
10
Sđd, Tập 8 Tr 490
9


10

học cho Đảng và công tác xây dựng đảng, là ngọn cờ tập
hợp đồn kết những người vơ sản, là cơ sở định ra cương
lĩnh, đường lối hoạt động, chiến lược và sách lược cách
mạng, là nguồn gốc dẫn đến thắng lợi của phong trào cách
mạng.
Lênin khẳng định: “ Trong khi kết hợp với chủ nghĩa xã
hội và với cuộc đấu tranh chính trị, phong trào cơng nhân
phải lập ra một Đảng đủ sức đánh tan tất cả những sự hiểu
sai đó, nếu đảng ấy muốn lãnh đạo tất cả những phần tử dân
chủ trong xã hội Nga”11. Như vậy, chỉ có sự kết hợp chủ nghĩa
xã hội với phong trào cơng nhân thì mới giúp cho giai cấp vơ
sản Nga có khả năng hồn thành nhiệm vụ trước tiên của
mình, giải phóng nước Nga khỏi ách áp bức của chế độ
chuyên chế… Nếu “Sự tách rời phong trào công nhân và chủ
nghĩa xã hội, khiến cho cả hai đều yếu kém phát triển, các
học thuyết của những người xã hội chủ nghĩa không kết hợp
được với cuộc đấu tranh của cơng nhân thì chỉ là khơng
tưởng, những uớc vọng tốt lành khơng có tác dụng gì đối với
đời sống thực tế cả, cịn phong trào cơng nhân thì cứ ở trong
trạng thái vụn vặt, tản mạn, khơng có ý nghĩa chính trị, khơng
được khoa học tiên tiến thời đại soi sáng” 12. Với sự phân tích
luận giải lơ gíc mang tính khoa học Lênin đẫ khẳng định “Do
11
12

Sđd 1974, Tập 4, Tr 271
Sđd Tập 4, Tr 308.

11

sự kết hợp giữa phong trào công nhân với chủ nghĩa xã hội,
làm cho cuộc đấu tranh giai cấp công nhân trở thành một
cuộc đấu tranh tự giác của giai cấp vơ sản để tự giải phóng
mình khỏi sự bóc lột của giai cấp hữu sản, đồng thời một
hình thức cao của phong trào công nhân xã hội chủ nghĩa
được hình thành, đó là Đảng cơng nhân dân chủ-Xã hội độc
lập. Việc hướng chủ nghĩa xã hội đi đến chỗ kết hợp với
phong trào cơng nhân, đó là cơng lao chủ yếu của C.Mác,
Ph.Ăngghen. Hai ông đã sáng tạo ra một lý luận cách mạng,
lý luận giải thích tính tất yếu của sự kết hợp ấy và đề ra
nhiệm vụ cho những người xã hội chủ nghĩa là phải tổ chức
cuộc đấu tranh giai cấp của giai cấp vô sản”13. Theo V.I.Lênin
Đảng cộng sản là lãnh tụ chính trị, là sự tượng trưng cho trí
tuệ, ý chí, sức mạnh của giai cấp cơng nhân. Đảng có tiên
phong về mặt lý luận, mới làm cho giai cấp công nhân trở
thành giai cấp tiên phong, mới có khả năng tuyên truyền, giác
ngộ, giáo dục, thuyết phục giai cấp công nhân, nhân dân lao
động làm cuộc cách mạng vô sản thành công “ Chủ nghĩa
Mác giáo dục cho đảng công nhân, là giáo dục đội tiên phong
của giai cấp vô sản, đội tiên phong này đủ sức nắm chính
quyền và dẫn dắt tồn dân tiến lên chủ nghĩa xã hội, đủ sức
lãnh đạo và tổ chức một chế độ mới, đủ sức làm thầy, làm
người dẫn đường, làm lãnh tụ của tất cả những người lao
13

Sđd 1976, Tập 33. Tr33

12

động và những người bị bóc lột để giúp họ tổ chức đời sống
của họ”.14 Đồng thời để làm tròn nhiệm vụ của người truyền
bá tính tự giác vào phong trào công nhân, truyền bá hệ tư
tưởng xã hội chủ nghĩa, thì Đảng phải đấu tranh kiên quyết
loại bỏ triệt để hệ tư tưởng tư sản ra khỏi phong trào công
nhân và trong nội bộ Đảng. V.I.Lênin cho rằng: Mọi hệ tư
tưởng đều mang bản chất giai cấp sâu sắc và tồn tại trong
những điều kiện lịch sử nhất định. Trong thời đại chủ nghĩa tư
bản, chỉ có hệ tư tưởng xã hội chủ nghĩa, hoặc hệ tư tưởng
tư sản, khơng có hệ tư tưởng trung gian. Vì vậy mọi sự coi
nhẹ hệ tư tưởng xã hội chủ nghĩa, xa rời hệ tư tưởng xã hội
chủ nghĩa, đều có nghĩa là tăng cường hệ tư tưởng tư sản.
Tất cả những luận điệu phê phán chủ nghĩa Mác là “giáo
điều” “cũ kỹ” sùng bái chủ nghĩa cơng liên, tính tự phát của
phong trào cơng nhân, hạ thấp cuộc đấu tranh chính trị của
phong trào cơng nhân, cải lương về hình thức đấu tranh giai
cấp, hạ thấp vai trị trình độ tổ chức, hoạt động của Đảng
cộng sản, phủ nhận tính tiên phong của Đảng… của chủ
nghĩa cơ hội, tức là sự thừa nhận sự tồn tại hệ tư tưởng tư
sản và chủ nghĩa tư bản. Chính vì vậy Đảng phải kiên quyết
chống phái kinh tế để tăng cường hệ tư tưởng xã hội chủ
nghĩa đó là chủ nghĩa Mác.

14

Sđd 1974, Tập 4, Tr 232

13

V.I.Lênin ln ln địi hỏi các Đảng cơng nhân phải tiếp
tục phát triển lý luận chủ nghĩa Mác về mọi mặt, phải biết vận
dụng những nguyên lý chung vào điều kiện cụ thể của nước
mình, định ra cương lĩnh, đường lối, chiến lược, sách lược
cách mạng đúng đắn phù hợp với đặc điểm ở từng nước.
Lênin chỉ rõ “Chúng ta không hề coi lý luận của C.Mác như là
một cái gì đó xong xi hẳn và bất khả xâm phạm; trái lại,
chúng ta tin rằng lý luận đó chỉ đặt nền móng cho mơn khoa
học mà những người xã hội chủ nghĩa cần phải phát triển
hơn nữa về mọi mặt nếu họ không muốn trở thành lạc hậu
đối với cuộc sống; chúng tôi nghĩ rằng, những người xã hội
chủ nghĩa ở Nga đặc biệt cần phải tự mình phát triển hơn
nữa lý luận của C. Mác vì lý luận này chỉ đề ra những nguyên
lý chỉ đạo chung, còn việc vận dụng những nguyên lý ấy thì
xét riêng từng nơi, ở Anh không giống ở Pháp, ở Pháp không
giống ở Đức, ở Đức không giống ở Nga”15.
Như vậy, bằng những luận điểm của mình, V.I.Lênin đã
khảng định, phát triển và làm sáng tỏ tính cách mạng và khoa
học của chủ nghĩa Mác, góp phần to lớn vào việc hồn chỉnh
học thuyết Mác, đặc biệt là học thuyết về Đảng kiểu mới của
giai cấp cơng nhân. Học thuyết đó là nền tảng tư tưởng và
kim chỉ nam cho các Đảng cộng sản nói chung và Đảng cộng
sản Việt nam nói riêng.
15

Sđd 1974, Tập 4 Tr 232

14

Những luận điểm của V.I.Lênin về nền tảng tư tưởng
của Đảng được trình bày trong các tác phẩm kinh điển cho
đến nay vẫn nguyên giá trị và thể hiện sức sống mạnh mẽ
của nó, những tư tưởng đó vẫn đang soi tỏ con đường phát
triển và củng cố của mỗi Đảng cộng sản và cơng nhân thế
giới ngày nay, nó là cơ sở lý luận và thực tiễn đúng đắn khoa
học cho việc thành lập, xây dựng và củng cố các Đảng cộng
sản mác xít chân chính.
Với bản chất cách mạng và khoa học của học thuyết Mác
Lênin về xây dựng đảng cách mạng của giai cấp cơng nhân,
địi hỏi Đảng cộng sản và giai cấp công nhân phải không
ngừng quán triệt sâu sắc, đầy đủ bản chất cách mạng và
khoa học của học thuyết đó. Đồng thời nắm vững những đặc
trưng cơ bản, hoàn cảnh thực tiễn của từng dân tộc, từng
quốc gia để vận dụng đúng đắn sáng tạo những nguyên lý
chủ nghĩa Mác Lênin, đề ra được cương lĩnh, đường lối phù
hợp với điều kiện khách quan, cụ thể ở từng quốc gia, dân
tộc.
Thực tiễn lịch sử phong trào cộng sản và công nhân
quốc tế đã chứng minh, cách mạng ở mỗi nước, mỗi dân tộc
chỉ đem lại thắng lợi khi Đảng cộng sản của đất nước dân tộc
đó qn triệt sâu sắc, triệt để, tồn diện, biết vận dụng đúng
đắn sáng tạo những nguyên lý của chủ nghĩa Mác Lênin vào


15

điều kiện cụ thểvà từng thời kỳ cách mạng. Sinh thời, Chủ

tịch Hồ Chí Minh khảng định “Chủ nghĩa Lênin đối với chúng
ta, những người cách mạng và nhân dân Việt nam, không
những cái cẩm nang thần kỳ, không những là cái kim chỉ
nam, mà còn là mặt trời soi sáng con đường chúng ta đi tới
thắng lợi cuối cùng, đi tới chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng
sản”.16 Hồ Chí Minh nhấn mạnh: “Bây giờ học thuyết nhiều,
chủ nghĩa nhiều, nhưng chủ nghĩa chân chính nhất, chắc
chắn nhất, cách mạng nhất là chủ nghĩa Lênin”. 17 Do vậy,
trong bất cứ lúc nào, hoàn cảnh nào, Đảng cộng sản phải
luôn luôn kiên định, không được xa rời nguyên lý về đảng
cách mạng của chủ nghĩa Mác Lênin. Thực tiễn cho thấy, nếu
đảng nào vi phạm nguyên tắc xây dựng đảng mác xít, vận
dụng dập khn máy móc, thiếu sáng tạo, hoặc “giáo điều”,
chủ quan duy ý chí, nóng vội…thì đảng tự “bóp chết” chủ
nghĩa Mác - Lênin và tất yếu đảng đó sẽ phải trả giá cho sự
sai lầm đó của mình. Sự sụp đổ của các Đảng Cộng sản và
chủ nghĩa xã hội ở Liên xô và các nuớc đông âu, là một minh
chứng, một bài học đau sót cho sự vận dụng sai lầm đó.
Hiện nay, trước bối cảnh chung của tình hình thế giới,
các thế lực thù địch phản động, bọn cơ hội xét lại, đang tìm
mọi cách xun tạc, bóp méo, hịng phủ nhận tính cách mạng
16
17

Hồ Chí Minh tồn tập Tập 10 Nxb CTQG H1996 Tr128
Hồ Chí Minh tồn tập, Tập 9 Nxb CTQG H1995, Tr 280


16

và khoa học của học thuyết Mác Lênin, đòi gạt bỏ vai trò lãnh
đạo của đảng cách mạng, của giai cấp cơng nhân. Vì vậy,
Việc nghiên cứu khảng định giá trị tư tưởng, lý luận các
nguyên lý của học thuyết Mác Lênin càng có ý nghĩa cấp
thiết, vừa là cơ sở để bảo vệ di sản quý giá của nhân loại,
vừa là nguyên tắc để xây dựng đảng vững mạnh tồn diện cả
về chính trị, tư tưởng và tổ chức, có năng lực lãnh đạo và
nâng cao sức mạnh chiến đấu, xứng đáng là đội tiên phong
của giai cấp công nhân, nhân dân lao động và của cả dân
tộc.
ý nghĩa đối với công tác tư tưởng, lý luận của Đảng ta
trong tình hình hiện nay.
Cơng tác tư tưởng, lý luận là một bộ phận rất quan trọng
trong toàn bộ hoạt động cách mạng của Đảng ta. Công tác tư
tưởng, lý luận giữ vai trị to lớn trong cơng việc xây dựng
Đảng vững mạnh về chính trị, tư tương, tổ chức, góp phần
làm cho hệ tư tưởng vơ sản thâm nhập vào quần chúng nhân
dân, khơi dậy và phát huy sức mạnh của dân tộc và sức
mạnh thời đại đưa cách mạng nước ta đi từ thắng lợi này đến
thắng lợi khác. Trong q trình lãnh đạo cách mạng, Đảng ta
ln coi trọng công tác tư tưởng, lý luận là một bộ phận quan
trọng của công tác xây dựng Đảng, là nhân tố hàng đầu cấu
thành hoạt động lãnh đạo của Đảng; sinh mệnh của Đảng,


17

cũng như sự thành bại của cách mạng có quan hệ trực tiếp
với hoạt động tư tưởng lý luận của Đảng. Vì vậy, từ khi ra đời
cho đến nay, trải qua bao thử thách gay go, ác liệt, Đảng

Cộng sản Việt Nam đã không ngừng lớn mạnh, bởi Đảng ta
luôn luôn trung thành và vận dụng đúng đắn, sáng tạo chủ
nghĩa Mác Lênin vào điều kiện thực tiễn của cách mạng Việt
nam. Trong mọi hồn cảnh, Đảng ta ln khảng định lấy chủ
nghĩa Mác Lênin làm nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho mọi
hành động của Đảng, là sợi chỉ đỏ xuyên suốt để Đảng định
ra cương lĩnh, đường lối cách mạng đúng đắn, lãnh đạo nhân
dân ta đấu tranh giành độc lập, tự do cho Tổ quốc, đáng
thắng thù trong giặc ngoài, thống nhất đất nước, đưa dân tộc
ta vững bước tiến lên chủ nghĩa xã hội.
Ngay từ khi ra đời bước lên vũ đài chính trị, Đảng ta đã
mang bản chất cách mạng và khoa học, bản chất ấy ln
được giữ vững và củng cố. Nó được thể hiện sinh động ở sự
lãnh đạo tài tình, sáng suốt, tinh thần chiến đấu kiên cường,
anh dũng, tận tuỵ của Đảng, của cán bộ, đảng viên trong
thực tiễn hoạt động cách mạng. Nó được biểu hiện việc giải
quyết một cách khoa học, đúng đắn các vấn đề chiến lược,
sách lược, phương pháp cách mạng của Đảng trong việc vận
dụng sáng tạo học thuyết Mác Lênin vào thực tiễn cách mạng


18

Việt nam, viết lên những trang sử vàng chói lọi cho dân tộc
Việt Nam.
Có được kết quả đó là bởi Đảng ta luôn luôn coi trọng
việc giáo dục lý luận Mác Lênin; giáo dục đường lối chính
sách của Đảng cho cán bộ, đảng viên nâng cao tính tự giác
của họ trong chấp hành đường lối, chính sách, khắc phục mọi
quan điểm lệch lạc trong nhận thức về nền tảng tư tưởng của

Đảng.
Hiện nay toàn Đảng, toàn dân ta đang đẩy mạnh sự
nghiệp cơng nghiệp hố, hiện đại hố đất nước. Nhiệm vụ
chính trị trong giai đoạn mới của cách mạng có vai trị quan
trọng và hết sức nặng nề. Thực hiện sự nghiệp đó, bên cạnh
những thuận lợi, cơ hội lớn, chúng ta phải đương đầu với
khơng ít khó khăn, thách thức.
Qua 20 đổi mới đất nước, Đại hội X của Đảng đã tổng
kết: “Trước những khó khăn, thủ thách lớn ở trong nước,
những biến động bất lợi trong phong trào cộng sản và công
nhân quốc tế, trước sự chống phá của các thế lực thù địch,
Đảng ta đã giữ vững bản chất cách mạng của giai cấp công
nhân, kiên định chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh
là nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho mọi hành động của
Đảng”18. Bên cạnh những điểm mạnh, Đại hội x của Đảng
18

VKĐHĐBTQ lần thứ X Nxb CTQG, H 2006 tr 260


19

cũng thẳn thắn chỉ ra những khuyết điểm yếu kém trong công
tác xây dựng Đảng: “Năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của
Đảng còn nhiều mặt chưa đáp ứng yêu cầu của tình hình
mới; chậm làm sáng tỏ nhiều vấn đề lý luận về chủ nghĩa xã
hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta…một bộ
phận không nhỏ cán bộ, đảng viên, kể cả một số cán bộ chủ
chốt các cấp, yếu kém cả về phẩm chất và năng lực; thiếu
tính chiến đấu và tinh thần bảo vệ quan điểm, đường lối của

Đảng, chính sách pháp luật của nhà nước, giảm sút lòng tin,
phai nhạt lý tưởng; một số ít cịn bất mãn, mất lịng tin, nói và
làm trái quan điểm, đường lối của Đảng, vi phạm nguyên tắc
tổ chức và hoạt động của Đảng, vi phạm pháp luật của Nhà
nước”19. Mặt khác, chúng ta tiến hành xây dựng và bảo vệ Tổ
quốc trong bối cảnh thế giới, khu vực cịn diễn biến phức tạp
khó lường, cuộc đấu tranh dân tộc, giai cấp đang diễn ra sâu
sắc và quyết liệt. Chủ nghĩa đế quốc và các thế lực thù địch
đang dùng mọi thủ đoạn thâm độc, sảo quyệt để chống phá
cách mạng nước ta. Đặc biệt là chiến lược “Diễn biến hồ
bình” trên mặt trận tư tưởng, lý luận, chúng tiếp tục đòi phủ
nhận chủ nghĩa Mác Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, xố bỏ vai
trị lãnh đạo của Đảng, tiến tới xố bỏ chế độ xã hội chủ
nghĩa ở Việt Nam.

19

Sđ d tr 262 - 263


20

Trước bối cảnh đó, Đại hội X của Đảng đã xác định
phương hướng, mục tiêu tổng quát của công tác xây dựng
Đảng trong nhiệm kỳ tới là: “Tiếp tục tự đổi mới, tự chỉnh đốn
Đảng, tăng cường bản chất giai cấp cơng nhân và tính tiền
phong, nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của
Đảng; xây dựng Đảng thực sự trong sạch, vững mạnh vè
chính trị vững vàng, có đạo đức trong sáng, có tầm trí tuệ
cao, có phương thức lãnh đạo khoa học, ln gắn bó với

nhân dân”20 . Để thực hiện thắng lợi phương hướng, mục tiêu
tổng qt đó, chúng ta phải “coi trọng cơng tác tư tưởng,
công tác nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn, xây dựng nền
tảng tư tưởng, lý luận vững chắc cho sự nghiệp đổi mới, xây
dựng và bảo vệ Tổ quốc, giữ vững niềm tin, bảo đảm tính
thống nhất giữa nhận thức và hành động”. Vì vậy, cơng tác tư
tưởng, lý luận cần làm tốt những nội dung cơ bản sau đây.
Một là: Kiên trì, trung thành và vận dụng đúng đắn, sáng
tạo chủ nghĩa Mác Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh. Đây là vấn
đề quan trọng hàng đầu của cơng tác tư tưởng lý luận của
Đảng, nhằm góp phần củng cố vững chắc niềm tin cho cán
bộ, đảng viên và nhân dân vào đường lối đổi mới đất nước
theo định hướng xã hội chủ nghĩa.
Đại hội X của Đảng khẳng định: “ Đảng phải nắm vững,
vận dụng sáng tạo và phát triển chủ nghĩa Mác - Lênin, tư
20

Sđ d tr 279


21

tưởng Hồ Chí Minh, kế thừa và phát huy truyền thống tốt đẹp
của dân tộc; tiếp thu tinh hoa vh của nhân loại, tri thức mới
của thời đại, nâng cao năng lực trí tuệ; phải xuất phát từ thực
tiễn của đất nước; tiếp tục đổi mới mạnh mẽ tư duy lý luận,
kiên định về nguyên tắc, chiến lược, linh hoạt, sáng tạo về
sách lược, phương pháp; chống giáo điều, bảo thủ, trì trệ
hoặc đổi mới vơ ngun tắc, chủ quan nóng vội” 21. Mặt khác
cần làm cho thế giới quan khoa học của chủ nghĩa Mác

Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, nhân sinh quan cộng sản, đạo
đức lối sống mới ngày càng thấm sâu vào đời sống tinh thần,
tư tưởng, tình cảm của nhân dân. Tham gia tích cực vào
cuộc đấu tranh trên mặt trận tư tưởng, lý luận để khảng định
hệ tư tưởng vơ sản, kiên trì tính đảng vơ sản, khảng định lợi
ích của giai cấp cơng nhân, nhân dân lao động và của cả dân
tộc. Khảng định chể độ xã hội chủ nghĩa mà nhân dân ta xây
dựng là chế độ xã hội tốt đẹp, phù hợp với qui luật tiến hoá
của nhân loại. Kiên quyết đấu tranh vạch trần các luận điệu
khác nhau của chủ nghĩa cơ hội, xét lại, hệ tư tưởng tư sản
dưới mọi mầu sắc, bảo vệ vững chắc chủ nghĩa Mác Lênin,
tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối quan điểm của Đảng và nhà
nước trong mọi tình huống.

21

Sđ d tr282


22

Hai là: Tổng kết thực tiễn, nghiên cứu và phát triển lý luận
phải được tiến hành thường xuyên, nhằm bảo vệ vững chắc
trận địa tư tưởng của Đảng.
Tổng kết thực tiễn và nghiên cứu lý luận là hai lĩnh vực
quan trọng của cơng tác tư tưởng. Trong đó lý luận có giá trị
định hướng cho mọi hoạt động thực tiễn, là vũ khí sắc bén
trong cuộc đấu tranh để bảo vệ trận địa tư tưởng của Đảng,
tức là bảo vệ và phát triển lý luận chủ nghĩa Mác Lênin, tư
tưởng Hồ Chí Minh, đường lối quan điểm của Đảng. Đồng

thời thông qua hoạt động thực tiễn để kiểm tra đánh giá tính
đúng đắn của lý luận. Vì vậy tổng kết thực tiễn để bổ sung
phát triển lý luận làm cơ sở cho việc xây dựng cương lĩnh,
đường lối của Đảng là vấn đề có tính ngun tắc trong cơng
tác xây dựng Đảng nói chung, cơng tác tư tưởng, lý luận nói
riêng.
Đại hội đảng IX của Đảng khảng định “Đẩy mạnh tổng kết
thực tiễn và nghiên cứu lý luận, thảo luận dân chủ, sớm làm
rõ và kết luận những vần đề mới bức xúc nẩy sinh từ thực
tiễn.”22
đại hội X của Đảng tiếp tục khẳng định: “Tiếp tục đổi mới
tư duy, tăng cường tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận, kịp
thời làm sáng tỏ hơn những vấn đề bức xúc về chủ nghĩa xã
22

Đảng cộng sản Việt nam VKĐHĐB toàn quốc lần thứ IX, Nxb CTQG H 2001, Tr 141.


23

hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta; về kinh
tế thi trường định hướng xã hội chủ nghĩa; về Đảng cầm
quyền và công tác xây dựng Đảng; về xây dựng Nhà nước
pháp quyền xã hội chủ nghĩa của dân, do dân và vì dân; về tổ
chức và hoạt động của Mặt trận và các đoàn thể nhân dân…
chú trọng nâng cao tính khoa học, tính thực tiễn và sự mạnh
dạn khám phá, sáng tạo trong công tác nghiên cứu khoa học,
nghiên cứu lý luận ”23 .
Như vậy, tổng kết thực tiễn có vai trị hết sức to lớn trong
việc làm rõ, bổ sung, hoàn thiện, phát triển lý luận, khắc phục

bệnh giáo điều, kinh nghiệm chủ nghĩa. Để củng cố uy tín lý
luận của Đảng, bảo vệ và phát triển lý luận của chủ nghĩa
Mác Lênin, thì phải thể hiện được tính đúng đắn của lý luận
đó trong thực tế của đời sống xã hội. Kiên định, say mê học
tập, nghiên cứu lý luận gắn chặt với thực tiễn cuộc sống.
Đồng thời cần bám sát thực tiễn để có lý luận sắc bén, đấu
tranh có hiệu quả những luận điệu xuyên tạc, những lý luận
sai lầm, lệch lạc, phủ nhận lý luận Mác lênin, tư tưởng Hồ Chí
Minh.
Ba là: Thường xuyên đổi mới và làm chuyển biến mạnh
mẽ cơng tác giáo dục lý lụân chính trị, nhằm nâng cao nhận
thức tư tưởng, định hướng hành động đúng đắn cho cán bộ
đảng viên.
23

Sđ d tr 284


24

đại hội X của Đảng kiên định: “ đổi mới mạnh mẽ nội
dung, hình thức, biện pháp giáo dục chủ nghĩa Mác - Lênin,
tư tưởng Hồ Chí Minh; tuyên truyền sâu rộng đường lối, chủ
trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; bồi
dưỡng lòng yêunước, yêu nhân dân, lý tưởng độc lập dân tộc
và chủ nghĩa xã hội…” “Cơng tác tư tưởng cần nâng cao tính
chiến đấu và sức thuyết phục. Bám sát thực tiễn, lắng nghe
tâm tư, nguyện vọng và những vướng mắc trong tư tưởng
của cán bộ, đảng viên và nhân dân để giải đáp sát thực, kịp
thời; đấu tranh khắc phục những biểu hiện phai nhạt lý

tưởng, cơ hội chạy theo lợi ích cá nhân; chủ động và kiên
quyết phê phán những quan điểm sai trái, bác bỏ những luận
điệu xuyên tạc phản động, góp phần làm thất bại mọi mưu
toan “DBHB”, bạo loạn lật đổ của các thế lực phản động”24
đại hội X của Đảng nhấn mạnh: “đổi mới, nâng cao chất
lượng, hiệu quả công tác giảng dạy và học tập lý luận, công
tác thơng tin tun truyền, cổ động, báo chí, xuất bản, văn
hoá nghệ thuật, nắm bắt và định hướng dư luận; tăng cường
tuyên truyền đối ngoại, đặc biệt là về những vấn đề chính trị
nhạy cảm như dân tộc, tơn gíao, nhân quyền…”
để thực hiện được những u cầu đó, địi hỏi cán bộ,
đảng viên phải không ngừng học tập để nâng cao trình độ lý
luận chính trị là nghĩa vụ trách nhiệm, đồng thời là quyền lợi
24

Sđ d tr 284


25

của mọi đảng viên. Đây là thước đo về phẩm chất chính trị,
đạo đức của người cán bộ, đảng viên. Mọi cán bộ, đảng viên,
trước hết là cán bộ lãnh đạo chủ chốt, phải có kế hoạch
thường xuyên học tập, nâng cao trình độ lý luận chính trị,
kiến thức và năng lực hoạt động thực tiễn. Học tập là nhiệm
vụ bắt buộc đối với mọi cán bộ, đảng viên và được qui định
thành chế độ. Lười học tập, lười suy nghĩ, không thường
xuyên tiếp nhận những thông tin mới, những hiểu biết mới,
cũng là biểu hiện của sự thoái hoá.
Thực hiện tốt các nội dung cơ bản trên, chính là nhằm

bảo vệ và phát triển chủ nghĩa Mác Lênin, tư tưởng Hồ Chí
Minh. Để chủ nghĩa Mác Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh Thực
sự là nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho mọi hành động của
Đảng, đúng như điều lệ Đảng cộng sản Việt nam xác định:
Đảng lấy chủ nghĩa Mác Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh làm
nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho hành động, phát huy
truyền thống tốt đẹp của dân tộc, tiếp thu tinh hoa trí tuệ của
nhân loại, nắm vững qui luật khách quan, xu thế thời đại và
thực tiễn của đất nước để đề ra cương lĩnh chính trị, đường
lối cách mạng đúng đắn phù hợp với nguyện vọng của nhân
dân.
Quân đội nhân dân Việt nam là quân đội cách mạng do
Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh tổ chức giáo dục và rèn luyện