Tổng ôn kiến thức về Bằng chứng địa lí sinh học Sinh 12

a

HOC

e cờ

ae

ba

a

a

= y=
\

Ving vang nền tảng, Khai sáng tương lai

BẰNG CHỨNG ĐỊA LÍ SINH HỌC
I. Lý thuyết
a. Sự phân bồ địa lí của các lồi biểu hiện mối quan hệ họ hàng giữa chúng.

- Những khu vực địa lí khác nhau, có điều kiện khí hậu giống nhau .như Úc, Nam Phi, Chi Lê có những

lịai động vật và thực vật rât khác nhau. Điều này chime to su khác nhau của môi trường sống không trực

tiép tao ra su da dang cua sinh giới ngày nay.

- Những loài sinh vật sống ở đảo thường có họ hàng thân thuộc với các loài ở các đảo lân cận hoặc lục địa
sân kể hơn là có họ hàng với các lồi sống ở các đảo phân bố ở xa, tuy răng có cùng điều kiện khí hậu,

mơi trường.

- Do vậy, sự giống nhau ở sinh vật chủ yêu do chúng có chung nguồn gốc hơn là chúng sống ở những
môi trường giông nhau.
- Do điêu kiện sông ở môi đảo khác nhau và do các sinh vật sông trên các đảo cach li sinh sản với nhau,

thúc đây sự xuât hiện các loài mới.

b- Sự giống nhau giữa các loài phân bố ở các khu vực địa lí khác nhau do kết quả quả trình tiến
hoả hội tụ:
b1- Hiện tượng:

Các lồi có khu phân bố khác xa nhau nhưng lại có đặc điểm hình thái và cách sơng rất giơng nhau.
Ví dụ: Một số lồi thú có túi sống ở Châu ức có hình dạng và cách bay lượn giơng với lồi sóc bay sống ở

Bac Mi.

b2- Ngun nhân:
Do sống trong điều kiện tự nhiên tương tự nhau nên các loài chịu tác động của chọn lọc tự nhiên theo

hướng giông nhau. Kêt quả đã hình thành các đặc điêm thích nghị tương tự nhau.
LL Luyện tập

Câu 1: Vì sao vùng Cổ băc và Tân bắc có hệ động vật về cơ bản là giống nhau? Sự tồn tại một số lồi
đặc trưng ở mỗi vùng được giải thích như thê nào?
Lời giải:
— Vùng Cổ bắc và Tân bắc có hệ động vật về cơ bản là giống nhau vì cho đến kỉ Thứ ba, 2 vùng Cổ bắc
va Tan bac cịn nơi liên với nhau, do đó sự phân bơ động, thực vật của 2 vùng đông nhât.
- Sự tồn tại một số loài đặc trưng ở mỗi vùng là do đến kỉ thứ tư đại lục châu Mĩ mới tách khỏi đại lục

Au, A tại eo biên Bêrinh, vì vậy sự hình thành các lồi đặc hữu giữa hai vùng là độc lập với nhau và bị
cách li dia li.
Giải thích vì sao ngày nay thú có túi chỉ có ở lục địa Úc mà khơng tồn tại ở các lục địa khác?

Lời giải:

Trang | l


Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai

— Ngày nay thú có túi chỉ có ở lục địa Úc vì lục địa này đã bị tách rời lục địa châu Á vào cuối đại Trung
sinh và đên kỉ Thứ ba thì tách khỏi lục địa Nam Mĩ. Vào thời điêm đó chưa xuât hiện thú có nhau cho nên

lục địa úc cịn giữ được thú có túi cho đên nay.

— Trên các lục địa khác thú có túi đã bị thú bậc cao xuất hiện sau tiêu diệt dân.
Câu 2: Giải thích vì sao hệ động vật ở đảo đại dương nghèo nàn hơn ở đảo lục địa?

Lời giải:
— Đảo đại dương hình thành do một vùng đáy biển bị nâng cao và chưa bao giờ có liên hệ trực tiếp với
lục địa.

— Khi đảo đại dương mới hình thành thì ở đây chưa có sinh vật, về sau mới có một số lồi di cư từ các

vùng lân cận đên. Vì vậy, hệ động thực vật ở đây thường nghèo nàn và gơm những lồi có khả năng vượt
biển.

— Do cach li dia li, dan dân tại đây mới hình thành những dang địa phương, có khi dạng địa phương con
chiêm ưu thê.

—> Hệ động vật ở đảo đại dương nghèo nàn hơn lục địa. Đặc điểm hệ động vật trên đảo là bằng chứng về
quá trình hình thành loài mới dưới tác dụng của chọn lọc tự nhiên và cách li dia lí.

Câu 3: Giải thích vì sao hệ động, thực vật ở đại lục Âu — Á và ở Bắc Mĩ có sự giống và khác nhau.
Lời giải:
— Hệ động, thực vật ở lục địa Âu - Á và ở Bắc Mĩ có sự giống nhau vì cho đến kỉ thứ ba châu Á, Âu, Bắc

Mĩ còn nơi liên với nhau, do đó sự phân bơ động, thực vật của cả hai vùng đông nhât.

— Hệ động, thực vật ở lục địa Âu — Á và ở Bắc Mĩ có sự khác nhau vì đến kỉ thứ tư đại lục châu Mĩ mới

tách khỏi đại lục Au, A tại eo biên Bêrinh, vì vậy sự hình thành các loài đặc hữu giữa hai vùng là độc lập
với nhau do bị cách l1 địa lí.

Câu 4: Giải thích nguyên nhân hình thành đặc điểm hệ động, thực vật lục địa Úc. Từ đó rút ra được kết
luận gì?
Lời giải:
— Hệ động thực vật lục địa Úc khác biệt rõ rệt so với các vùng lân cận: có những lồi thú bậc thấp như thú

mỏ vịf, nhím mỏ vịt; thú có túi gơm hơn 200 lồi phân bơ rộng rãi (chuột túi, sóc túi, kanguru sơng trên
mặt đât và trên cây).

— Hệ thực vật lục địa Úc cũng có đặc trưng là tính địa phương cao, chiếm 75% tổng số, như các giống đặc
htru: bach dan (Eucaliptus), keo(Acacia)...
— Đại lục Úc đã bi tách rời lục châu Á vào cuối đại Trung sinh. Vào thời điểm đó chưa có thú có nhau
nên lục địa Uc vân có thú có túi đên hiện nay. Đên kỉ Thứ ba lục địa Uc tách khỏi lục địa Nam Mĩ và
Nam Cực.

—> Những dẫn liệu trên chứng tỏ đặc điểm hệ động, thực vật của từng vùng không những phụ thuộc vào

điều kiện địa lí sinh thái của vùng đó mà cịn phụ thuộc vùng đó đã tách khỏi các vùng địa lí khác vào
thời kì nào trong q trình tiên hóa của sinh giới.

II): P2


Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai

Kể tên một vài ví dụ về bằng chứng địa lí sinh học.
Lời giải:
— Việt Nam có hơn 3200 km bờ biển, hơn 2500 đảo lớn nhỏ năm trong lãnh hải. Đến nay, trên các đảo
này đã xác định được 1764 loài thực vật, 370 lồi động vật. Trên các đảo có các loài đặc hữu như vooc

đâu trăng ở đảo Cát Bà, sóc đen Cơn Đảo, n sào ở các đảo Trung bộ.

— Ở châu Úc, các loài thuộc lớp phụ đơn huyệt và lớp phụ có túi phân bồ rộng rãi ở đây có thể xem là hóa
thạch sơng, khơng có ở vùng khác.
—- Hệ động vật của vùng Nam Mỹ có nhiều tính chất cơ sơ: có thú có túi và thiếu răng.

Câu 1: Những tài liệu địa lí sinh vật học có giá trị gì với lí thuyết tiến hóa?
Lời giải:
— Những tài liệu địa lí sinh vật học có giá trị với lí thuyết tiến hóa vì đã chứng minh:
+ Mỗi loài sinh vật đã phát sinh trong một thời kỳ lịch sử nhất định, tại một vùng nhất định. Từ vùng

trung tâm đó, lồi đã mở rộng phạm vi phân bố và tiến hóa theo con đường phân li, thích nghi với những
điêu kiện địa lí, sinh thái khác nhau.

+ Cách li địa lí là nhân tơ thúc đây sự phân li của các loài. Những vùng tách riêng càng sớm thì càng có
nhiêu dạng đặc hữu và dạng địa phương càng sai khác nhiêu hơn với các dạng tương ứng ở vùng lân cận.

Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai

HOC247-

Vững vàng nên tảng, Khai sáng tương lai
Website HOC247 cung cấp một môi trường học trực tuyến sinh động, nhiều tiện ích thơng minh, nội
dung bài giảng được biên soạn công phu và giảng dạy bởi những giáo viên nhiều năm kinh nghiệm,
giỏi về kiến thức chuyên môn lẫn kỹ năng sư phạm đến từ các trường Đại học và các trường chuyên
danh tiếng.
I.

Luyén Thi Online

Học mọi lúc, mọi nơï, mọi thiết bi — Tiết kiệm
- _ Luyên thi ĐH, THPT QG: Đội ngũ GV Giỏi, Kinh nghiệm từ các Trường ĐH và THPT danh tiếng
xây dựng các khóa luyện thi THPUQG các mơn: Tốn, Ngữ Văn, Tiêng Anh, Vật Lý, Hóa Học và
Sinh Học.
- - Luyện thi vào lớp 10 chuyên Toán: Ôn thi HSG lớp 9 và luyện thi vào lớp 10 chuyên Toán các
trường PTNK, Chuyên HCM (LHP-TĐN-NTH-Œ}), Chuyên Phan Bội Châu Nghệ An và các trường
Chuyên khác cùng 7S.7Tràn Nam Dũng, 1S. Pham Sỹ Nam, TS. Trịnh Thanh Đèo và Thày Nguyên
Đức Tấn.
II.

Khoa Hoc Nang Cao va HSG

Hoc Toan Online cung Chuyén Gia
- - Toán Nâng Cao THCS: Cung cấp chương trình Tốn Nâng Cao, Tốn Chun dành cho các em HS
THCS lớp 6, 7, 8, 9 yêu thích mơn Tốn phát triển tư duy, nâng cao thành tích học tập ở trường và đạt

điểm tốt ở các kỳ thi HSG.

- - Bồi dưỡng HSG Toán: Bồi dưỡng 5 phân mơn Đại Số, Số Học, Giải Tích, Hình Học và Tổ Hợp

dành cho học sinh các khối lớp 10, 11, 12. Đội ngũ Giảng Viên giàu kinh nghiệm: 7S. Lê Bá Khánh

Trình, TS. Tràn Nam Dũng, TS. Pham Sỹ Nam, TS. Lưu Bá Thắng, Thày Lê Phúc Lữ, Thày Võ Quốc
Bá Cẩn cùng đơi HLV đạt thành tích cao HSG Quốc Gia.
Ill.

Kênh học tập miễn phí

HOC247 NET cộng đồng học tập miễn phí
HOC247 TV kênh Video bài giảng miễn phí
- - HOC247 NET: Website hoc miễn phí các bài học theo chương trình SGK từ lớp I đên lớp 12 tật cả
các môn học với nội dung bài giảng chi tiệt, sửa bài tập SGK, luyện tập trắc nghiệm mên phí, kho tư
liệu tham khảo phong phú và cộng đông hỏi đáp sôi động nhất.

-

HOC247 TV: Kénh Youtube cung cấp các Video bài giảng, chuyên đề, ôn tập, sửa bài tập, sửa dé thi
miên phí từ lớp I đên lớp 12 tât cả các mơn Tốn- Lý - Hố, Sinh- Sử - Địa, Ngữ Văn, Tin Học và
Tiêng Anh.

II: es