Thực trạng vận chuyển người bệnh cấp cứu đến khoa cấp cứu bệnh viện đa khoa tỉnh phú thọ

BỘ Y TẾ
TRƯỜNG ĐẠI HỌC ĐIỀU DƯỠNG NAM ĐỊNH

BÙI NGỌC DŨNG
THỰC TRẠNG VẬN CHUYỂN NGƯỜI BỆNH CẤP CỨU
ĐẾN KHOA CẤP CỨU BỆNH VIỆN ĐA KHOA TỈNH PHÚ THỌ

BÁO CÁO CHUYÊN ĐỀ
TỐT NGHIỆP ĐIỀU DƯỠNG CHUYÊN KHOA CẤP I
Chuyên ngành: Điều dưỡng nội người lớn

NAM ĐỊNH - 2021



i

BỘ Y TẾ
TRƯỜNG ĐẠI HỌC ĐIỀU DƯỠNG NAM ĐỊNH

----------------------------------------

BÙI NGỌC DŨNG

THỰC TRẠNG VẬN CHUYỂN NGƯỜI BỆNH CẤP CỨU ĐẾN
KHOA CẤP CỨU TẠI BỆNH VIỆN ĐA KHOA TỈNH PHÚ THỌ

BÁO CÁO CHUYÊN ĐỀ
TỐT NGHIỆP ĐIỀU DƯỠNG CHUYÊN KHOA CẤP I

CHUYÊN NGANH: NỘI NGƯỜI LỚN

GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN: TS.BS. NGƠC HUY HỒNG

NAM ĐỊNH – 2021



i



i

LỜI CẢM ƠN
Để hồn thành chun đề này, tơi đã nhận được sự hỗ trợ, giúp đỡ của
nhiều các quý thầy cô Trường Đại học điều dưỡng Nam Định khoa, các khoa,
phịng, cá nhân trong và ngồi viện. Với tình cảm sâu sắc và chân thành, cho
phép tôi được bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến tất cả quý thầy cơ, các khoa phịng
trong và ngồi bệnh viện, cá nhân người bệnh và gia đình người bệnh, các trung
tâm y tế, bệnh viện đã tạo điều kiện giúp đỡ tơi để hồn thành chun đề này .
Tơi xin bày tỏ lòng biết ơn đến Ban giám đốc bệnh viện đa khoa tỉnh Phú
Thọ và các quý đồng nghiệp đã tạo điều kiện cho tôi trong suốt thời gian thu
thập số liệu
Báo cáo thực hiện trong khoảng thời gian ngắn. Với nguồn kiến thức cịn
hạn chế nên khơng tránh khỏi những thiếu sót, tơi rất mong nhận được những
ý kiến đóng góp, xây dựng q báu của q thầy cơ và các bạn đồng nghiệp để
bài báo cáo của tôi được hồn thiện hơn đồng thời có điều kiện bổ sung, nâng
cao kiến thức của mình.
Tơi xin chân thành cảm ơn!
Phú Thọ, tháng 10 năm 2021

Học viên

Bùi Ngọc Dũng


ii

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan các kết quả trong chun đề do tơi tự tìm hiểu, phân tích
một cách trung thực, khách quan. Các kết quả này chưa từng được công bố
trong bất kỳ chuyên đề nào khác. Nếu có vi phạm bản quyền tác giả tơi xin
hồn tồn chịu trách nhiệm trước pháp luật.
Phú Thọ, tháng 10 năm 2021
Người cam đoan

Bùi Ngọc Dũng


MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN .....................................................................................................ii
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT ....................................Error! Bookmark not defined.
DANH MỤC BẢNG VÀ BIỂU ĐỒ .............................Error! Bookmark not defined.
ĐẶT VẤN ĐỀ .......................................................................................................... 1
Chương 1................................................................................................................. 3
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN .......................................................................... 3
1.1. Cơ sở lý luận ................................................................................................... 3
1.2. Cơ sở thực tiễn ................................................................................................ 4
Chương 2 ................................................................................................................. 6
MÔ TẢ VẤN ĐỀ CẦN GIẢI QUYẾT ........................................................................ 6
2.1. Giới thiệu sơ lược về Khoa cấp cứu – Bệnh viện đa khoa tỉnh Phú Thọ........... 6

2.2. Thực trạng công tác vận chuyển người bệnh cấp cứu từ tuyến trước và các
tỉnh lân cận đến Khoa Cấp Cứu Bệnh viện đa khoa tỉnh Phú Thọ ............................ 6
Chương 3: ĐỀ XUẤT MỘT SỐ GIẢI PHÁP ………………………………. 12
3.1. Kết quả ……………………………………………………………………. 12
3.2. Thực trạng vận chuyển người bệnh cấp cứu đến Khoa Cấp cứu Bệnh viện đa
khoa tỉnh Phú Thọ ............................................................................................. 16
3.3. Đề xuất giải pháp đảm bảo an toàn vận chuyển người bệnh cấp cứu ........... 19
KẾT LUẬN ............................................................................................................ 20
TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................................
Một số hình ảnh .........................................................Error! Bookmark not defined.


4


1

ĐẶT VẤN ĐỀ
Ở nước ta trong nhưng năm gần dây đời sống kinh tế được cải thiện
cùng với việc thực hiện tốt các chương trình y tế quốc gia, nên tỷ lệ mắc bệnh
và tử vong đã giảm đáng kể, tuổi thọ ngày càng được tăng lên. Tổng tuổi thọ
(cả hai giới tính) ở Việt Nam là 76,6 tuổi, con số này cao hơn tuổi thọ trung
bình của dân số thế giới (72 tuổi)
Một trong những biện pháp nhằm giảm tỷ lệ tử vong là nâng cao dịch vụ
khám chữa bệnh trong đó có khâu vận chuyển cấp cứu.Vận chuyển cấp cứu là
khâu quan trọng trong công tác cung cấp dịch vụ y tế khám chữa bệnh vì nó
ảnh hưởng trực tiếp đến tử vong, các biến chứng và di chứng để lại cho người
bênh.
Vận chuyển người bệnh cấp cứu trong một bệnh viện hoặc giữa các tuyến
trong một hệ thống y tế là thành tố rất quan trọng của hệ thống cấp cứu,bao

gồm: Xử trí cấp cứu,ổn định người bệnh, thực hiện vận chuyển và tổ chức tiếp
nhận tại nơi được chuyển đến. Để đảm bảo an toàn và giảm tối đa nhưng tai
biến bất lợi cho người bệnh chúng ta phải đầy đủ các phương tiện vận chuyển
chuyên dụng, thuốc cấp cứu, nguồn nhân lực có trình độ chun mơn và có
khả năng xử lý tình huống linh hoạt trong quá trình vận chuyển.
Thực trạng cho thấy Bệnh viện đa khoa tỉnh Phú Phọ là bệnh viện hạng
I và là bệnh viện tuyến cuối của tỉnh Phú Thọ và các tỉnh lân cận, nên hàng
ngày tiếp nhận nhiều người bệnh từ các tuyến, xã, huyện và các tỉnh lân cận
chuyển đến. Nhiều người bệnh khi chuyển đến Khoa Cấp Cứu đã ngừng tuần
hồn, ngừng hơ hấp, hoặc thiếu oxy não … để lại nhưng di chứng nặng nề cho
người bệnh và xã hội.
Chính vì vậy việc thực hiện chuyên đề nhằm đánh giá thường xuyên sự
cải thiện chất lượng vận chuyển người bệnh cấp cứu là cần thiết qua đó xác


2

định các bước ưu tiên trong vận chuyển người bệnh giảm thiểu tử vong và các
biến chứng cho người bệnh.
Do vậy chúng tôi tiến hành thực hiện chuyên đề ‘‘Thực trạng vận
chuyển người bệnh cấp cứu đến khoa Cấp Cứu - Bệnh viện đa khoa tỉnh
Phú Thọ”, với 02 mục tiêu:
1. Mô tả thực trạng công tác vận chuyển người bệnh cấp cứu từ tuyến
trước và các tỉnh lân cận đến Khoa Cấp Cứu Bệnh viện đa khoa tỉnh Phú Thọ
từ tháng 01 đến tháng 06 năm 2021.
2. Xác định một số yếu tố ảnh hưởng đến an toàn người bệnh trong quá
trình vận chuyển và đề xuất một số giải pháp đảm bảo an tồn người bệnh
trong q trình vận chuyển.

3

Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN
1.1.

Cơ sở lý luận

1.1. 1. Quá trình vận chuyển người bệnh cấp cứu
Quá trình vận chuyển cấp cứu người bệnh đóng vai trị quan trọng đối
với sức khỏe, tính mạng của người bệnh. Việc vận chuyển được hướng dẫn
đúng đắn sẽ không làm xấu thêm tình trạng người bệnh. Bằng việc phát hiện
sớm các dấu hiệu nguy kịch, ổn định người bệnh trước khi vận chuyển và nhân
viên đi kèm có kinh nghiệm, sử dụng phương tiện thích hợp, linh hoạt trong
các tình huống sẽ góp phần giảm tỷ lệ tử vong và giảm các biến chứng cho
người bệnh. Những ưu tiên trước khi vận chuyển là các bước C,A,B,D có vai
trị rất quan trọng. Do vậy, q trình vận chuyển người bệnhcó những yêu cầu
đặc biệt về thiết bị, nhân lực.
1.1.2. Các yêu cầu về vận chuyển người bệnh cấp cứu
Yêu cầu về trang thiết bị vận chuyển
Trong khi vận chuyển, ngoài việc ổn định người bệnh về tuần hồn và
hơ hấp, phương tiện vận chuyển người bệnh và các trang thiết bị cấp cứu đi
kèm cũng là một yếu tố hết sức quan trọng, mặc dù 100% người bệnh được
vận chuyển bằng xe cứu thương và trên xe cứu thương phần lớn đã có các
dụng cụ cấp cứu cơ bản về hơ hấp, tuần hồn, thần kinh…song chỉ có ít trường
hợp có máy theo dõi các chỉ số sinh tồn trên đường vận chuyển, gần 100%
khơng có máy thở đi kèm và khơng có bộ đặt nội khí quản, khơng có cán bộ
có khả năng đặt được nội khí quản trên đường vận chuyển
Phương tiện cấp cứu cần có trên xe vận chuyển cấp cứu
- Oxy

- Bóng,Mask
- Bơng băng cầm máu
- Thuốc an thần


4

- Máy theo dõi nhiều thông số ( M, HA, SpO2…..)
- Máy đo huyết áp
+ Bộ đặt nội khí quản
+ Ống nội khí quản
+ Canuyn khí quản
+ Các thuốc cấp cứu cần thiết theo Quyết định số 3385/QĐ-BYT ngày
18/09/2012 của Bộ Y Tế.
Cũng phải thấy rằng công tác vận chuyển cấp cứu là khâu cịn yếu
khơng chỉ ở tỉnh ta mà cịn là tình trạng chung của các tỉnh khác, điều này do
nhiều nguyên nhân, có thể do chưa nhận thức được tầm quan trọng, điều kiện
kinh tế, do phương tiện khơng thích hợp, đường xá xa xơi…vì vậy tỉ lệ tử
vong, hoặc để lại nhưng di chứng nặng nề cho người bệnh rất cao.
Yêu cầu về nhân lực trong quá trình vận chuyển
Theo quy định vận chuyển người bệnh cấp cứu của bệnh viện Bạch Mai
năm 2015 công tác vận chuyển người bệnh phải được thực hiện bởi người
được phân cơng có chun mơn, trách nhiệm, đảm bảo an tồn cho người bệnh
trong q trình vận chuyển và đảm bảo đầy đủ các thủ tục hành chính theo
quy định.
Đối tượng tham gia vận chuyển người bệnh:
- Điều dưỡng, hộ sinh, kỹ thuật viên, nhân viên vận chuyển.
- Học sinh, sinh viên, học viên đang học tập tại các đơn vị có thể tham
gia hỗ trợ vận chuyển người bệnh (khi được phân cơng).
- Trường hợp người bệnh chăm sóc cấp 1 cần có bác sĩ tham gia vận

chuyển.
1.2.

Cơ sở thực tiễn

1.2.1. An tồn trong vận chuyển cấp cứu:
Q trình tổng quan tài liệu cho thấy rất hiếm các công trình nghiên cứu
được cơng bố chính thức liên quan đến vấn đề vận chuyển người bệnh cấp cứu


5

từ các cơ sở khám chữa bệnh tuyến trước đến bệnh viện tuyến sau. Tuy nhiên,
trong một nghiên cứu liên quan đén sai sót xảy ra của chăm sóc cấp cứu trước
bệnh viện cũng đề cập đến tính chuyên nghiệp của nhân viên vận chuyển cấp
cứu và trang thiết bị y tế thuốc men trong quá trình vận chuyển [7].
An tồn trong vận chuyển cấp cứu là khơng có biến cố xảy ra lúc chuyển
viện hoặc không phải cấp cứu khẩn cấp lúc nhập viện. Trong quá trình chuyển
tuyến cấp cứu đến Khoa Cấp cứu - Bệnh viện đa khoa tỉnh Phú Thọ, các thành
tố vận chuyển an toàn ở người bệnh bao gồm sự ổn định tình trạng của người
bệnh, sự liên hệ, trao đổi thông tin về người bệnh với nơi chuyển đến, chuẩn bị
và thực hiện vận chuyển an toàn cho người bệnh và điều kiện tiếp nhận và xử
trí của khoa cấp cứu bệnh viện đa khoa tỉnh Phú Thọ.
1.2.2. Một số yếu tố liên quan, ảnh hưởng đến vận chuyển cấp cứu an toàn
Theo đánh giá thực tế một số trường hợp vận chuyển từ tuyến dưới hoặc
các tỉnh lân cận đến khoa cấp cứu bệnh viện đa khoa tỉnh Phú Thọ là khơng an
tồn do một số yếu tố liên quan, không liên hệ trước khi chuyển, cán bộ y tế
vận chuyển chưa chuyên nghiệp, chưa được đào tạo qua lớp cấp cứu cơ bản nên
kiến thức thực hành cấp cứu còn thiếu, trang thiết bị cấp cứu trên xe cứu thương
chưa đầy đủ, còn để người bệnh tử vong trên đường vận chuyển và đến khoa

cấp cứu trong tình trạng các dấu hiệu sinh tồn không ổn định, để lại nhưng di
chứng nặng nề.
Vì vậy cần phải xây dựng hệ thống vận chuyển cấp cứu một cách tồn
diện, trong đó cần đặc biệt chú trọng quá trình vận chuyển cấp cứu bao gồm:
đào tạo cấp cứu cho cán bộ y tế, xây dựng đội ngũ vận chuyển cấp cứu chuyên
nghiệp và tăng cường trang thiết bị thuốc cấp cứu phục vụ cho công tác vận
chuyển cấp cứu. Điều này cần có sự quan tâm của lãnh đạo bệnh viện các tuyến
về trang thiết bị cũng như về đào tạo và xây dựng hệ thống chuyển viện đồng
bộ và có chất lượng.


6

Chương 2
MÔ TẢ VẤN ĐỀ CẦN GIẢI QUYẾT
2.1 Giới thiệu sơ lược về Khoa cấp cứu – Bệnh viện đa khoa tỉnh Phú
Thọ
Bệnh viện đa khoa tỉnh Phú Thọ được thành lập từ năm 1965 với tên gọi
là Bệnh viện cán bộ. Từ năm 2006 đến nay, Bệnh viện được đổi tên thành Bệnh
viện đa khoa tỉnh Phú Thọ.
Hiện nay được xếp loại Bệnh viện hạng I với quy mô 1.500 giường bệnh,
tổng số cán bộ viên chức Bệnh viện 1.246 cán bộ, trong đó Bác sỹ và Dược sỹ
Đại học: 372 người; số điều dưỡng, NHS, KTV: 659 người; cán bộ khác: 215
người. Bệnh viện xác định sứ mệnh và tầm nhìn là địa chỉ tin cậy hàng đầu
trong việc khám chữa bệnh, chăm sóc sức khỏe cho người dân trên địa bàn tỉnh
Phú Thọ và các tỉnh khu vực Tây Bắc.
Với 39 khoa, phịng, trung tâm trong đó: 08 phòng chức năng, 06 khoa
Cận lâm sàng, 17 khoa Lâm sàng và 9 Trung tâm: Trung tâm Ung bướu; Trung
tâm Đào tạo chỉ đạo tuyến; Trung tâm khám chữa bệnh chất lượng cao; Trung
tâm tim mạch; Trung tâm xét nghiệm;Trung tâm huyết học - truyền máu; Trung

tâm Y dược cổ truyền - Phục hồi chức năng;Trung tâm Đột quỵ; Trung tâm
Thận - Lọc máu.
Khoa Cấp cứu được tách ra từ Khoa Hồi sức cấp cứu từ tháng 8 năm
2012. Với tồng số nhân lực là 38 người trong đó có 24 điều dưỡng. Khoa có
nhiệm vụ tiếp nhận và điều trị cho các trường hợp người bệnh cấp cứu được
chuyển tới Bệnh viện, đánh giá, phân loại tình trạng bệnh và thực hiện các biện
pháp cấp cứu thích hợp theo mức độ ưu tiên, hỗ trợ chuyên môn, thực hiện cấp
cứu trong và ngồi viện khi có u cầu.
2.2. Thực trạng công tác vận chuyển người bệnh cấp cứu từ tuyến trước
và các tỉnh lân cận đến Khoa Cấp Cứu Bệnh viện đa khoa tỉnh Phú Thọ


7

Để có căn cứ khách quan, chúng tơi tiến hành đánh giá việc vận chuyển
205 người bệnh đến Khoa Cấp cứu như sau:
Đối tượng và phương pháp
Đối tượng
Người bệnh có suy hô hấp được vận chuyển và nhân viên vận chuyển
đi cùng, trang thiết bị y tế, xe vận chuyển từ các tuyến dưới đến khoa cấp cứu
bệnh viện đa khoa tỉnh Phú Thọ. Gồm tiêu chuẩn lựa chọn và loại trừ như sau:
*Tiêu chuẩn lựa chọn đối tượng
*Người bệnh vận chuyển cấp cứu
- Tất cả người bệnh 18 tuổi trở lên suy hơ hấp có đặt nội khí quản được
vận chuyển đến khoa Cấp Cứu bệnh viện đa khoa tỉnh Phú Thọ.
*Cán bộ y tế tham gia vận chuyển, chuyển tuyến cấp cứu
Cán bộ tham gia vận chuyển cấp cứu người bệnh trên xe vận chuyển cấp
cứu, có thể là, điều dưỡng viên, hoặc nữ hộ sinh, y sỹ
- Có giấy tờ hợp lệ chứng minh là vận chuyển cấp cứu (giấy đi đường,
công lệnh, sổ bàn giao người bệnh….).

- Đồng ý tham gia chuyên đề.
*Cán bộ điều dưỡng tại khoa Cấp Cứu: (Đánh giá về tình trạng người
bệnh khi đến khoa ,mạch, nhiệt độ, SpO2, kỹ thuật bóp bóng…..)
*Tiêu chuẩn loại trừ
*Người bệnh: Loại trừ người bệnh khơng đủ dữ liệu về hồ sơ bệnh án từ
tuyến dưới gửi lên, không đủ dữ liệu về đánh giá quá trình vận chuyển cấp
cứu bao gồm đánh giá về tình trạng bệnh nhân trước, trong quá trình vận
chuyển; đánh giá cơ sở vật chất quá trình vận chuyển; đánh giá nhân lực vận
chuyển, người bệnh chuyển đến theo nguyện vọng gia đình.
* Cán bộ y tế tham gia vận chuyển cấp cứu
- Cán bộ khơng có chun mơn về y tế tham gia vận chuyển cấp cứu.
- Khơng có giấy tờ chứng minh là cán bộ y tế vận chuyển cấp cứu.


8

- Từ chối trả lời khảo sát.
Thời gian và địa điểm thực hiện chuyên đề
- Thời gian tiến hành nghiên cứu: từ tháng 1 đến tháng 6 năm 2021
- Địa điểm nghiên cứu: Khoa cấp cứu bệnh viện đa khoa tỉnh Phú Thọ.
Phương pháp khảo sát
Mô tả cắt ngang. Chọn mẫu thuận tiện, tồn bộ bệnh nhân cấp cứu suy
hơ hấp có đặt nội khí quản từ tháng 01/2021 đến tháng 06/2021, vận chuyển
đến khoa Cấp Cứu bệnh viện đa khoa tỉnh Phú Thọ theo tiêu chuẩn như phần
đối tượng chuyên đề.
Hàng ngày khi tiếp nhận các người bệnh cấp cứu suy hô hấp được chuyển
từ các tuyến đến, cán bộ thu thập số liệu sẽ xem hồ sơ bệnh án, thu thập số liệu
đánh giá nhanh các đối tượng thuộc tiêu chuẩn tham gia chuyên đề thu thập các
chỉ số lên quan đến an toàn của người bệnh.
Trong quá trình thu thập số liệu, chúng tơi có 205 bệnh nhân vận chuyển

cấp cứu đến Khoa Cấp cứu Bệnh viện đa khoa tỉnh Phú Thọ đáp ứng tiêu chuẩn.
Các nội dung khảo sát
Các thông tin người bệnh được thu thập qua hồ sơ bệnh án và qua số liệu
của bác sỹ tại các Khoa Cấp cứu bệnh viện và có sự liên hệ với một số bệnh
viện tuyến dưới để xác minh quá trình chuyển tuyến và vận chuyển. Tuổi
người bệnh: Được xác định từ 18 tuổi trở lên và chia làm 2 nhóm chính bệnh
nội khoa và bệnh ngoại khoa.
₋ Tình trạng người bệnh khi đến Khoa Cấp cứu:
+ Bệnh nhân tử vong trên đường.
+ Tử vong ngay khi vào khoa cấp cứu.
+ Tình trạng bệnh nặng: sốc, suy hơ hấp nặng , tím tái, mạch nhanh nhỏ,
khơng bắt được mạch, huyết áp không đo được…..
+ Thần kinh: đánh giá theo thang điểm Glasgow
+ Tri giác/ ý thức: Hôn mê, tỉnh táo.


9

+ Các cơ quan khác, Tình trạng chấn thương: gãy xương chi trên, chi
dưới, xương chậu...
₋ Xử trí cấp cứu khi đến đến Khoa Cấp cứu:
+ Mở thông đường thở, hút dịch tiết.
+ Thở oxy.
+ Đặt nội khí quản, hơ hấp hỗ trợ.
+ Ép tim ngoài lồng ngực.
+ Dùng thuốc vận mạch.
+ Dùng thuốc an thần
+ Xử lý cấp cứu ngoại khoa (đa chấn thương, vỡ nội tạng, chấn thương
cột sống….)
+ Nhập viện ngay: do tình trạng bệnh nhân nặng

₋ Các biến số về an toàn vận chuyển
+ Tỷ lệ người bệnh vận chuyển khơng an tồn
+ Năng lực của nhân viên y tế tham gia vận chuyển người bệnh cấp cứu.
+ Đội vận chuyển người bệnh cấp cứu
+ Phương tiện vận chuyển người bệnh cấp cứu.
+ Trang thiết bị y tế vận chuyển người bệnh cấp cứu.
+ Các yếu tố: Thời gian vận chuyển người bệnh từ nơi vận chuyển đến
đến Khoa Cấp cứu; Khoảng cách từ nơi chuyển người bệnh đến Khoa
Cấp cứu tính theo km; Có được liên hệ và thảo luận về tình trạng người
bệnh trước khi chuyển.
Một số tiêu chuẩn và định nghĩa vận chuyển người bệnh an toàn
Người bệnh được vận chuyển an toàn khi có đủ các tiêu chuẩn sau:
- Người bệnh phải được hồi sức ổn định về hơ hấp, tuần hồn, thần kinh,
trước khi vận chuyển.
- Nhân viên vận chuyển phải được đào tạo lớp cấp cứu.
- Phải liên hệ và trao đổi về tình trạng bệnh với nơi nhận người bệnh.


10

- Vận chuyển người bệnh bằng xe chuyên dụng, có đủ thuốc, trang thiết bị
cấp cứu, giấy chuyển tuyến, kết quả xét nghiệm đã làm.
- Phải thông tin và giải thích cho người bệnh, gia đình người bệnh trước
khi vận chuyển.
- Khi người bệnh đến, cơ sở tiếp nhận phải chuẩn bị đầy đủ kíp cấp cứu,
trang thiết bị, thuốc cấp cứu.
- Nhân viên vận chuyển người bệnh phải bàn giao cụ thể, xử trí người bệnh
trong q trình vận chuyển nếu có.
Trong nghiên cứu của chúng tơi, người bệnh được xem là vận chuyển cấp
cứu khơng an tồn khi khơng đủ 1 trong 7 tiêu chí trên.

Người bệnh được vận chuyển rất khơng an tồn khi được vận chuyển
đến khoa cấp cứu Suy hô hấp cần phải hỗ trợ hơ hấp ngay
- Suy tuần hồn cần phải hỗ trợ hồi sức tim mạch ngay.
- Co giật, hôn mê cần phải cấp cứu về thần kinh ngay.
- Mạch, huyết áp không đo được
* Định nghĩa: Trong chuyên đề của chúng tôi, kỹ năng cấp cứu của cán
bộ y tế được xem là đạt khi:
- CBYT đã được đào tạo qua các lớp cấp cứu,
- CBYT thành thạo các kỹ năng cấp cứu (Hơ hấp, tuần hồn, thần kinh,
hồi sức, có khả năng đặt nội khí quản thành thạo….…).
- CBYT biết phát hiện và đánh gia đúng dấu hiệu bệnh nặng.
- Hộp thuốc cấp cứu phải đủ cơ số do bộ y tế qui định.
- Bệnh nhân ổn định trước khi chuyển là: ổn định hơ hấp, tuần hồn, thần
kinh, thân nhiệt và các bệnh lý đặc biệt khác.
Xử lý số liệu
Việc nhập số liệu được thực hiện bởi học viên thực hiện chuyên đề và có
sự trợ


11

giúp của các chuyên gia đảm bảo việc nhập số liệu sẽ đảm bảo đầy đủ và chính
xác.
- Phần mềm phân tích số liệu:
Dùng phần mềm SPSS 16.0 để nhập và phân tích số liệu, sử dụng các
thuật tốn thống kê y học (tỉ lệ %, khi bình phương…) để so sánh sự khác
biệt.
- Biểu thị kết quả chuyên đề:
+ Sử dụng, biểu đồ hình quạt đối với một số kết quả chuyên đề thể hiện
theo tỷ lệ %.

- Sai số và khắc phục:
Ít xảy ra do nghiên cứu chon tồn bộ hồ sơ và bệnh nhân hiện có, chỉ loại
trừ những bệnh nhân và hồ sơ không đủ thông tin. Vì vậy sẽ tránh được sai số
chọn trong chuyên đề này.
Tránh sai số thu thập thông tin: Khai thác kỹ các thông tin liên quan đến
bệnh nhân, các chỉ số đo lường tình trạng bệnh nhân trước và sau chuyển viện.
Vấn đề đạo đức
-

Chỉ tiến hành đánh giá khi được sự tự nguyện tham gia của đối tượng

tham gia vận chuyển cấp cứu chuyển tuyến.
-

Quá trình thu thập số liệu, q trình cơng bố kết quả chun đề sẽ giữ

kín bí mật đối với người tham gia chuyên đề, đảm bảo an tồn và đảm bảo
tính tự nguyện tham gia chuyên đề.
-

Người tham gia chuyên đề được giải thích, cung cấp đầy đủ các thông

tin về chuyên đề, khi có sự tự nguyện tham gia chuyên đề của đối tượng thì
mới tiến hành phỏng vấn theo quy định.
-

Hồ sơ bệnh án sẽ được giữ kín bí mật tên, tuổi, địa chỉ, quê quán của

người bệnh chuyển viện cấp cứu trong chuyên đề.

12

Chương 3: ĐỀ XUẤT MỘT SỐ GIẢI PHÁP
3.1. Kết quả
Bảng 3.1. Đặc điểm bệnh nhân vận chuyển cấp cứu (n=205)
Đặc điểm

Số lượng

Tỷ lệ %

18 - 29

18

8,8

30 - 39

75

36,6

> 40

112

54,6

Cấp cứu nội khoa

122

54,6

Cấp cứu ngoại khoa

83

45,4

< 40 km

79

38,5

> 40 km

126

61,5

Độ tuổi

Loại
Khoảng cách

Đa phần người bệnh phải vận chuyển cấp cứu do bệnh nội khoa tỷ lệ

54,6 % Khoảng cách vận chuyển chủ yếu là trên 40 km chiếm 61,5%
Bảng 3.2. Phương tiện trang thiết bị, nhân lực quá trình vận chuyển
Độ tuổi

Đặc điểm
Phương tiện

30 - 39

> 40

Xe tự túc

5

2

3

4,9

Xe cấp cứu

13

73

109

95,1

Có

13

73

109

95,1

Khơng

5

2

3

4,9

Khơng

3

52

101

76,1

Có

15

15

11

23,9

Có

10

68

110

91,7

Khơng

8

7

2

8,3

Thiết bị y tế
kèm theo
NVYT được
tập huấn cấp
cứu cơ bản
Xử trí cấp cứu
khi vận chuyển

Tỷ lệ %

18 - 29

Đa số người bệnh được vận chuyển bằng xe ô tô cứu thương chiếm 95,1%
và có nhân viên vận chuyển 100%, có trang thiết bị y tế trên xe là 95,1 %.


13

Bảng 3.2. Đặc điểm lâm sàng người bệnh khi đến Khoa Cấp cứu
Độ tuổi

Đặc điểm

Hô hấp

Tri giác

Tỷ lệ %

18 - 29

30 - 39

> 40

Ngừng thở

1

2

1

1,9

Thở ngáp

2

1

2

2,4

Ngừng tim

3

2

1

2,9

Bóp bóng qua mast

3

1

2

2,9

Bóp bóng NKQ, canuyn

3

5

5

6,3

Thở oxy

9

66

98

84,4

Tỉnh

10

72

101

89,2

Hơn mê

5

3

3

5,4

Lơ mơ

3

0

8

5,4

Tỷ lệ ngừng thở khi đến khoa là 1,9%, thở ngáp 3,9%, ngừng tim 2,9%,
bóp bóng qua mast 2,9%, bóp bóng qua nội khí quản 6,3%, thở ơxy 84,4%
11%

89%

Vận chuyển an tồn

Vận chuyển khơng an toàn

Biểu đồ 3.1. Đánh giá chung mức độ an toàn vận chuyển


14

Dựa trên các tiêu chí vận chuyển an tồn đã đề cập ở mục 2.1.5, trong số
205 trường hợp được vận chuyển đến Khoa Cấp cứu của chúng tơi có 22 (≈
11%) trường hợp vận có q trình vận chuyển khơng an tồn.
Yếu tố ảnh hưởng đến an tồn người bệnh trong quá trình vận chuyển
Trong số 22 trường hợp được đánh giá là vận chuyển khơng an tồn, có
13 trường hợp thuộc cấp cứu suy hô hấp và 9 trường hợp thuộc cấp cứu ngừng
tuần hoàn.
Bảng 3.3. Nguyên nhân liên quan đến vận chuyển khơng an tồn
Ngun nhân

Vận chuyển khơng an tồn
Số lượng

Tỷ lệ %

Nhân viên khơng thường xun làm công
tác vận chuyển cấp cứu

15

68,1

Nhân viên không phát hiện được diễn biến
của người bệnh trong quá trình vận chuyển

3

13,6

Nhân viên vận chuyển xử trí diễn biến
khơng đúng
Khơng đủ phương tiện cấp cứu trên xe

4

18,2

6

27,3

Không đủ thuốc cấp cứu phù hợp trên xe

8

36,4

Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến việc vận chuyển khơng an tồn trong
dó có một số ngun nhân chính như người bệnh suy hơ hấp 59%, nhân viên
vận chuyển không thường xuyên 68,1%.


15

Bảng 3.4. Đặc điểm của người bệnh ảnh hưởng tới q trình vận chuyển
Yếu tố ảnh hưởng

Đặc điểm

Số
người
bệnh
vận
chuyển
khơng
an tồn

Tỷ lệ %
vận

chuyển
khơng an
tồn

18 - 29

18

12

6

33,3

30 - 39

75

69

6

8,0

> 40

112

102

10

8,9

Cấp cứu nội khoa

122

107

15

12,3

Cấp cứu ngoại khoa

83

76

7

8,4

< 40 km

79

71

8

36,4

> 40 km

126

112

14

63,6

Độ tuổi

Loại
bệnh

Số
Tổng số
người
người
bệnh
bệnh
vận
vận
chuyển chuyển
cấp cứu an tồn

Khoảng
cách

Bảng 3.5. Ngun nhân chính khiến người bệnh phải chuyển cấp cứu
Nhóm bệnh cấp cứu

Số lượng

Tỷ lệ %

 Suy hô hấp

60

29,3

 Shoch nhiễm khuẩn

29

14,1

 Chấn thương ngoại khoa

47

22,9

 Xuất huyết tiêu hóa nặng

22

10,7

 Đột quỵ não

24

11,7

 Nhồi máu cơ tim

9

4,4

 Đợt cấp một số bệnh mạn tính khác

14

6,9

Đa số người bệnh cấp cứu do suy hô hấp 29,3%, tiếp theo là chấn thương
ngoại khoa với 22,9%, xuất huyết tiêu hóa là 10,7%, đột quỵ não 11,7%, nhồi
máu cơ tim 4,4%, các bệnh còn lại là 6,9%.